|
2008
|
|
|
Larramendiren Hiztegi> koitzak> eman zuen urte luzeetan gaztelaniaz sortu riko kontzeptuak euskaratzeko bidea. Euskarak behar
|
zituen
horiek eta lan horretan Larramendiren lana egundokoa izan zen.
|
|
|
Izan ere, errezeloa daukat (eta orain arte entzundakoekin horrelaxe gertatu da) hainbat gauza esan gabe geratuko ote diren. Eta nik esan egin nahi
|
ditut
horietako batzuk. Ez gipuzkoarren izenean, ni ez bainator inoren ordezkari; baizik beste ikuspegitxo bat azaldu nahirik eta, beharbada, segu ruenik, zuek lehendik ere badakizkizuen ohar batzuk edo jakingarri batzuk adierazi nahirik.
|
|
|
ko egunetan Euskal Ligako xapelgoaren finala galdua
|
zuten
horien beren kon tra, 21 Hola da jokoa. Bere lagun Etchegaray berarekin jo zituzten Dubois Thicoipe amikuztarrak trinketean, 50 Eta, beti trinketean, heme retzi bote sartu Caracotche apezak Erramouspe gaztearekin Mugordoy eta Etchegaray lagun ohia joz 50 Inchauspe Carricart famatuak ere orduantxe jin eta gure bi xapeldunek heien kontra galdu 18, trinketean:
|
|
|
Horrek eramaten gaitu, aurrenik, zuri eskerrak ematera eta ohore eskaintzera, bikain egindako lanarengatik. Hurrenik, horrek guztioi eskatzen digu, eginkizun
|
ditugun
horietan, halako adore eta kemena izatea, gu ere, zure antzera, euskararen eta Euskal Herriaren mesederako saia gaitezen.
|
|
|
31 Izan ere, euskal liburu bat inoiz esku artean izatea hain erraz barkatzen zaien euskal
|
dun
horiek, ordea, praktikan irakurtzen duten guztia erdarazkoa eta, ondorioz, daukaten kultura landu guztia ere halakoxea da.
|
|
2009
|
|
|
Eraso mediatikoak luze iraun zuen, artikulu eta liburu bidez. Beren bitarteko propioez baliatu ziren, hala nola, Kardaberaz bazkuna eta aldizkaria, Euskerazaleak elkartea, edota Zer, Saski Naski eta Agur aldizkariak. Baina ez
|
dute
horietan bakarrik argitaratu, kalte gehien egiteko moduan aritu ziren komunikabide handietan, eta erdaraz.
|
|
2010
|
|
|
hartzaileek (kristauek, gizonek, emakumeek, gazteek, herritarrek...) beren eginkizunen eta betebeharren artean, ez> dituzte betebehar batzuk. Edota ez
|
dute
horien kontzientziarik.
|
|
|
50 Ondo asko ikasia
|
zuten
horiek, deskuidoz ere, tu ya sabes pues, edo, ontze cosas para ver hemos nasido y?
|
|
|
92 Lurralde eta norbanako irizpideen kontu hori osatze aldera ikus, bestalde, Plourd 1970 Europako (batez ere ekialdeko Europako) perspektiba historiko zabalagoaz jabetzeko ikus Friedrich 1971 Oro har, Inperio austro hungaroari dagokionez Otto Bauer en eta Karl Renner en garaitik datozen kontzeptuak
|
ditugu
horiek. Gurean ez dute, ordea, hizkuntza soziologiaren aldetiko analisi akademiko handirik izan.
|
|
|
Aisialdi antolatuak249 eta turismoak zabalkunde handia izan dute mende laurden honetan. Hiztunen ohituretan eragin bizia
|
dute
horiek: lehen ez bezalako ingurumenetan mugitzea eskatzen dute askotan, euskaraz ez dakiten edo erdaraz diharduten solaskideekin jardutea eta etxe giroan ikasitako kontsumo kulturala bestelakotzea.
|
|
2012
|
|
|
Ahozko berbaldiak badu, esatekoak jakinarazteko? idatziak ez duen baliabiderik, eta baliabide horiek, ahozkoak bai eta idatzizkoak216 ez
|
dituen
horiek,, ahozko berbaldiaren jirako testuinguruei, dagozkie.
|
|
2013
|
|
|
Ororen buru, besta eguna izan behar
|
zuten
horiek, egun gogorragoak ziren, kontrastea nabari gelditzen baitzen. Egun tristeagoa da, berez, Omiasaindu, hilak ekartzen baitira gogora.
|
|
|
Frantziako armadak Charleroi eta Marneko guduetan gauzak eskas izan zituela esplikatu zuen, argituz 44 urtez alemanek gerla ongi prestatu zutela, baina frantsesak ez zirela hain prest agertu. Baina eskas
|
zituzten
horiek ondoko zortzi hilabeteetan bildu zituzten, lubakien garaian. Hori «mirakulua» izan zela dio Hiriart Urrutik, eta salbamendua Jainkoari esker izan zela gehitu zuen.
|
|
2014
|
|
|
Anekdotek mila azalpen teoriko baino argi handiagoa eskain de zakete maiz, eta horregatik oraindik gogoan
|
ditudan
horietako pasadizo batzuk kontatuko ditut, horien argitan irakurleak berak juzka ditzan.
|
|
2016
|
|
|
senarrari. Baina nik ematen dutan kondizio bakarra da, ba Ida, ba Filipe, eta orai ba zu ere, isilik egoitea, nehori salatu gabe nik
|
ditudala
horiek kontatu.
|
|
2017
|
|
|
Pentsatzen dugu, linguistikaren nola entziklopediaren aldetik horrelako proiektu birmoldatu bat interesgarri izaten ahal dela hiztunentzat, partikularki eskolako euskara ikasten dutenentzat eta burasoengandik euskara entzun ez dutenentzat. Euskara ikasteko merezi handia
|
duten
horiek anitz irabaz lezakete, gure ustez, euskaldun zaharrek emandako ahozko testuak ezagutuz eta landuz. Euskal kultur erakundeak horrelako proiektu batean bere indarra eman lezake, bildu dugun informazioa ez baita bakarrik linguistikoa baina entziklopedikoa ere, ondorioz sartzen baita mami joriko ondare immaterialean.
|
|
2019
|
|
|
Onuren arteko bat gertutasunarena da: zerbitzuetako arduradunak eskuragarriak dira lekuan lekuko eragileentzat, eta harreman zuzenak
|
dituzte
horiekin. Aliatuak bilatu eta aurkitzeko erraztasunak dakartza horrek.
|
|
2021
|
|
|
Hori lortzen bi modutan saiatu behar da: gure aurkikuntza partikularren bidez, eta gainontzeko pertsonen ikerkuntzen bitartez, beraiekin dugun elkartrukatzeak ahalmentzen
|
duelarik
horien probetxu ateratzea. Hortik sortu dira nekazaritza, medikuntza eta, hitz batean, guztiz beharrezko diren arte guztiak (Monreal).
|
|
|
7.2.2.2c Inguruko hizkuntzetako izen elkartuak aztertzeko kontuan hartu dituztenak jarraitu ditugu euskaraz azpisailak egiteko: ‘iturburua’, ‘jabegoa’, ‘osoa zatia’, ‘edukia’, ‘ondorioa’, baliabidea’, ‘gaia’, ‘garaia’, ‘lekua’, ‘helburua’, ‘ariketa’ Baina gogoan izan behar
|
dugu
horiek ez direla gramatikako, edo sintaxiko arauak. Mugatzaileak mugakizuna nola modifikatzen duen, zein alderdi semantikotatik zehazten duen aztertzea, eta du motako aditzen subjektuak ergatibo kasu marka hartu behar duela esatea, ez dira maila berekoak inondik ere.
|
|
|
(Barbier); Aberearen sen eta grinetatik gehien aldendu dena, eta horregatik arriskurik haundienean dagoena. Egia da, bestalde, diote, abere denetan interesanteena ere badela (Villasante); Mugaz bertzaldeko bertsolari lagun horiek aunitz estimatzen eta maitatzen ditut nik, eta uste
|
dut
horiek ere egiten nautela ni. Badut bertzalde alde horretan adiskide asko (Xalbador); Hona zer dioen bertzalde gizon aipatu batek:
|
|
|
22.5.3b Lekua zein denbora adierazteko erabiltzen diren berformei dagokienez, esan dezagun berton/ bertan ditugula, batetik, eta bereon/ berean, bestetik, euskalkien arabera bereiziak. Baina ez
|
dute
horiek erabilera bera. Berton/ bertan batez ere mendebaldeko testuetan ageri dira eta oso forma zaharrak dira.
|
|
|
Baina euskaraz bada aukera ukan eta eduki aditz trantsitiboekin egitura kopulatiboak osatzeko eta predikatuaren eta subjektuaren arteko lotura bideratzeko, zenbaitetan egitatezko lotura dena eta beste batzuetan psikologikoa edo baizik ez: Urte erdia joana dugu; Berri hori nik asmatua duzu; Oheak eginda/ eginak dauzkagu; Asperturik dauzkazu lagunak; Emaztea triste dut/ daukat; Lan handiak
|
dituzu
horiek. Formaz badirudi bigarren mailako predikazioa dagoela esaldi horietan, hau da, objektuari begirako osagarri predikatiboak direla azpimarratutako sintagmak —guk subjektua, lehen adibidean, urte erdia objektua, eta joana azken honi begirako osagarri predikatiboa—, baina, funtsean, horietako aditz nagusiek ere eduki semantiko jakin bat adierazi baino areago subjektu predikatuen arteko lotura bideratzea dute helburu; hots, balio kopulatiboa dute.
|
|
|
Behin izen horiei ko edo en erantsirik izenlagun direla esaten dugu, eta EGLU I liburukian, esan bezala, adjektiboen kategorian sailkatzen genituen, izenondoekin batera. Hala ere, bistan da gauza desberdinei buruz ari garela, plazako eta alkatearen ez baitira hiztegi hitzak, ez
|
dute
horiek kategoriarik (izenarena ez bada, baina betiere atzizkia kendurik) osatzen. Gramatikaren ikuspuntutik izenondo garbi horiek (gorri, txiki) bakarrik jo daitezke adjektibotzat.
|
|
|
hartzen duzu Iruñeko irteera, eta bide nagusitik joan behar duzu Altsasu aldera... Hor ageri diren bi
|
duzu
horiek duzu arruntak izan daitezke, nolabait ere esateko, elkarrizketa batean hiztunaren aurrean dagoen pertsonari erreferentzia egiten diotenak, edo inpertsonalak ere izan daitezke, da aditzaren ordainak (hartzen da... joan behar da...). Iruzkin batean norbaitek esan dezake, inori ere zuzendu gabe:
|
|
|
13.4.2e Horien ordez nik pertsonalki gisako itzuliak entzuten dira batzuetan elkarrizketetan, baina ez
|
dute
horiek inolako lekukotasunik gaurko literaturan. Bai, ordea, tradizio klasikoan, Leizarragak, Haranburuk, Mirandek eta Etxaidek erabili izan baitute:
|
|
|
—Zer esan dizu Peruk, etorriko dela? —Baietz esan dit; —Uste
|
duzu
horiek zerbait egingo dutela? —Ezetz uste dut.
|