|
2003
|
|
|
Jende gutxi zegoen, eta ez zuten gehiago behar. Itsas naietan surfzale pare bat, taula inoiz uzten ez
|
duten
horietarikoak, eta ur ertzetik ibiltzen jubilaturen bat, txakur bat, olatuei haginka egiten saiatu eta ahoa bitsez beteta zaunka egiten ziharduena. Ertzaintzaren helikopteroa birritan edo ikusi zuten ortzia zeharkatzen, holako egunetan, artean, sorosleen faltan, itsasaldea jagoten zutela.
|
|
2005
|
|
|
Ostiralak (1997) eta Ostegunak (1999). Esan bezala, trilogia baten lehenengo liburu biak
|
ditugu
horiek. Trilogia Larunbatak (2001) lanarekin osatzen da, beste ipuin bilduma bat barik eleberria dela.
|
|
|
Kontrara, ipuinetan agertzen diren behe mailako pertsonak etorkinak dira, euren deiturak erdaldunak dira guztiz. Sasoi batean sabinismotik bultzatutako deituren mitologiari jaramon eginez gero, lanotan euskal deitura
|
duten
horiek ideologia horrekin zuzenean identifikatuko lirateke.
|
|
|
Zertarik igurikatzen dugu guk zoriona? Afrikarrek ez
|
dituzten
horietatik, batere dudarik gabe. Dirua behar dugu, ez aberats okitu zenbaitek bezala bankoan metatzeko, meta handiago, eta zoriona handiago, Molière n" Arpagon" hura iduri.
|
|
|
Jesus baitan, ebanjelioan eta gaineratikoetan sinesten dugunok ez ote gintezke halere dinosauroen garaietako azken espezimen zaharkituak, fosilak izateko bezperan, Fiterotik hurbil dauden dinosauro hatz haiek iduriak utziko ditugunak gure gibelean,, kapera musika entzutegi, Eliza erakustoki eta abar? Gaurkoak, modernoak izateko ez ote
|
genituzke
horiek denak antikuarioen etxeetan utzi behar. Ezin uka badirela, gibelka dauden zozo tonto buzoka edo huntz batzu girela derasatenak.
|
|
|
Ez dira denak zaku berean sartu behar. Kuriosoa da ezkontza gutiesten
|
duten
horiek berek ezkontzaren alderat daukaten atxikimendua homoen kasuan.
|
|
|
Lurdan elgarren artean bilduak direlarik beren urteko biltzarrean, nork daki zertaz ari diren, han, segeretuan, den mendreneko solasa kazetariek salatuko dutelako beldurrik gabe. Kanpora aitortzen ez badute ere, ez ote dute onartua ondoko urteetan diren apezak, jadanik Elizan lanean ari diren laiko horien artean, fedea
|
baduten
horien artean hautatzeaz beste aterabiderik ez dela, Jondoni Paulok egiten zuen bezala, Elizak leher egin dezan nahi ez badute.
|
|
|
Badugu zer ikasi hil arte. Bizi osoan hausnarketan ari behar
|
dugu
horiek denak guretzeko. Matagrin batek behin baino gehiagotan errepikatzen du Kontzilioa berantegi eta goizegi jin dela77 Elizak beti behar du gaurkotu, lehenago, orai eta gero ere, Kontzilioak berak dioen bezala:
|
|
2008
|
|
|
Guti batzuk baizik ez dira benetako segimendua egiten dutenak, eta horien artean bada bertze azpiespezie bat, maila berean arriskugarri: liluraren liluraz, egokitasunari batere begiratu gabe liburuak aginduz haurrak zigortzeko inolako gupidarik ez
|
duten
horietakoa. Denak dira berdin beldurgarri eta kaltegarri".
|
|
|
" autore erreferentzialak agertzen dira testuliburuan, eta horiek landu behar dira; hain zuzen ere, erreferenteak direlako" (BPUB). Testuliburu gehienek idazle bertsuak nabarmentzen dituzte; idazleei buruzko informazioa eskaintzen dutenean idazle zehatz batzuei ematen diete lehentasuna, eta irakasleek erraz antzeman ohi
|
dituzte
horiek.
|
|
2011
|
|
|
Garrantzi horren lekuko ditugu, baita ere, atzerriko literatura euskaratzeko egiten diren saio gero eta ugariagoak. Literatura Unibertsala bilduma
|
dugu
horietako bat1 Ezin dira aipatu gabe utzi, bestalde, Elkar, Igela, Erein edo Alberdania lako argitaletxeek atzerriko literatura itzuli eta argitaratzeko egiten duten ahalegina.
|
|
2015
|
|
|
Eta konkursoetara presentatzen direnak ere ojo, zeren laister entzun behar
|
dituzte
hoiek ere entzutekoak eta ez etorri guri, nola tonbola den sosa batzuk ateratzekoarekin, zeren badakizute sosaren truke jartzen duenak duintasuna nun lagatzen duen eta hain gaizki bazabiltzate zopa eta ohea ez zioagu inoiz lankide bati ukatu.
|
|
|
Hor daude, esate baterako, Euskararen Normalkuntzarako Legea, Ikastolen konbenioa, Aholku kontseilua, Irrati telebista, Antzerkia, Prentsa, Unibertsitatea, eta nahi adina luza daitekeen zerrenda. Zuek, berriz ez
|
duzue
horien itzalik ere jaso gutxiago oraindik kritika nahiz azterketarik osatu eta barkatu, baina hori ez da serioa.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, Senarrari berari ez dagokion bezala Hanbrera sartzea, Beltranen itxurari ere ez dagokio leku hura: " Beltran ilea distiratsua eta izurgabea, baina kokotean kiribilotan harrotua, atzera orraztua eraman ohi
|
duen
horietakoa zen. Norbaitek esan zuen familia aristokraziakoa zuela, oraindik ere hemengo aldean baserri piloa dutenetakoa" (8).
|
|
|
Esate baterako, Hanbren Florak pianoa jotzen duenean, gizonez inguraturik egon ohi da eta Senarrak ez du egoera hori maite, baina aldi berean" besteentzat objektu desiragarria zela sentitzea kilikagarria ere" gertatzen zaio (20); bestalde, Samuel Floraz maitemindurik zegoela uste zuela aipatzen duenean (47) ere, atsegin zuela aipatzen du. Ezin da ahaztu, Hanbren zeuden gizon gehienak jende zaharra, aspaldi erretiroa hartutako gizonak izan ohi zirela, beraz, pentsa liteke narratzaileak ez
|
duela
horiengan benetako lehiakiderik. Gainera, pozik dago besteek desiratu arren, berea dela sentitzen duelako.
|
|
2020
|
|
|
Barnealdeko herri guztietan ezagutu ditugu jakin minez edo kultura herentziaz erlezain aritutako hainbat lagun. Joxe Mari Gabaro
|
dugu
horietako bat. Markinako (Bizkaia) Gabaro baserrian sortu zen, eta eztia ateratzen zuen bere erlauntzetatik.
|
|
2021
|
|
|
" Ezerezetik beraien narrazioa sortu behar dutenean zailtasun handiak izaten dituzte, testu luzeak eskatzerakoan batez ere. 3 mailan narrazioa lantzen da eta zailtasun handiak
|
dituzte
horiek sortzerakoan. [...] Agian testu laburragoetara jo genuke orain".
|
|
|
Elkarrizketatuek diotenez (BIR1, HIR1, GIR1, LIR1, MIR1, AIR1, IIR2, EIAE2), literaturak emozio eta sentimendu negatiboak eragiten dizkie ikasleei, eta modu berezian euskal literaturak, eta" gaitzespena"," asperdura" eta" gorrotoa" eragiten diela zehazten dute. Bide horretan, galdetutako ikasleen artean, iritziak eta deskribatzen diren sentipenak ez datoz guztiz bat irakasle edo irakaskuntzarekin lotura
|
duten
horiekin, eta denetarik aipatzen dute. Egia da gehien errepikatzen diren emozioak ez doazela hain muturrera, baina gailentzen dena asperdurarena da, hau da," Gehienetan aspertuta klaseak dinamikoak ez direlako" tankerakoak jasotzen dira," deseroso" eta" nahiko neutral" bezalako termino epelagoek ere lagunduta (GL).
|
|
|
Izan ere, irakasleengandik jasotzen dena zera izaten baita: " zenbaitetan sentsazioa da" betikoek" parte hartzen dutela, edo dagoeneko irakurtzeko edota sortzeko ohitura
|
duten
horiek animatzen direla" (BE1). Edota, jarrera kritikorik ez dutela, jakin min eta motibazio faltarekin batera.
|
|
|
Metodologiari eta ikasleen gaitasun orokorrei eskainitako azpiataletan adierazten zenari helduz, galdekatutako ikasleek askotariko iritziak dituzte, baina funtsean lau dira nagusitzen diren ikuspegiak: lehenik eta behin, literaturarekin eta irakurketarekin gozatzen ez duten nerabeak, gustuko ez
|
duten
horiek, eta esan beharra dago horiek ez dutela gehiengoa osatzen, pentsa daitekeenaren aurka; bigarrenik, irakurtzea gustuko duten eta ikakurketarekin gozatzen dutela aitortzen duten gazteak, eta horiek galdetutakoen gehiengoa dira; ondoren, irakurtzeaz gain, sortzen ere disfrutatzen duten ikasleak daude, baina gutxiengoa dira; eta, azkenik, gutxi hauek ere, literatura edo kultur testuak kontsumi...
|
|
|
Ondoren, atsotitzen eta aipuen testuartekotasunari dagozkion loturak eraikitzen saiatuko gara, baina, agian, ariketa zaila izan daiteke, harremana ez baita agerikoa. Saiatuko gara, halere, hitza antzeztu ez dutenei eta aurkezpena egingo ez
|
duten
horiei emanez:
|
|
|
Xabier Lizardiren poema ezagunaren izenburupean aipuetatik grafitietara igaroko gara, baina ez, ordea, edozein graffiti edo horma irudi, testu literarioak
|
dituzten
horiek izango baititugu langai. Desberdintasunak desberdintasun, testuaren eta irudiaren arteko uztarketak bere tradizioa duela agerian utzi nahi da, narrazio liburu, album edo komikietan, esate baterako, eta apaingarri edo osagarri den zerbait izateaz harago doan elementua dela azalduko zaie, literatur edo kultur testuaren funtsezko osagaia izan baitaiteke.
|
|
|
Elkarrizketatuen hitzetatik abiatuz, irakurtzeko eta literaturarekiko zaletasuna eta ohitura
|
duten
horien ezaugarriak biltzeko saiakera egin da, oso profil orokorrari dagozkion zertzeladak direla argi esan behar den arren: akademi65 Carretero k (1985) hezitzaileek eta irakasleek nerabezaroa etapa nahasi eta istilutsu gisa ikusteko joera agertzen dutela dio, Coleman aipatuz, baina, egiazki, nerabeengan antzeman daitezkeen baina momentu berean gertatzen ez diren problematiken gainean eraikitako estereotipoa besterik ez dela ohartarazten du.
|