|
2000
|
|
|
Hemen koka genitzakeen nazioek egoera bereziari egin diote aurre: ...turik eta, beraz, ezta honek martxan jartzen duen Hobsbawn ek aipatutako ingeniaritza ideologikoa ere; bestalde, Estatu horien barruan sortzen diren heinean, Estatu nazioak irensten duen nazioak etsai nagusia izango du Estatua, hil ala biziko borrokan, nazio batek (Estatu nazioak alegia) bestea ukatzen baitu22 Beste era batera esanda, eta hezkuntzaren arloan kokaturik, Estaturik ez duen nazioak ez
|
du
hezkuntza sistema nazionalik (armada, zerga sistema?, ez duen bezala) eta legitimazio tresna indartsuaren faltan dago; baina ez hori bakarrik, nazioa ukatzen duen Estatuaren hezkuntza sistemaren eraginari aurre egin dio, horrek legitimatzen baitu Estatuaren oinarri ideologikoa den nazioa.
|
|
|
Baina esan daiteke, Estatuak ez dituela, nazioa, ren ezaugarriak islatzen, ezaugarri horiei forma ematen diela baizik. Horrela, Estatuak kontrolpean
|
duen
hezkuntza sistemaren bidez hizkuntzaren uniformizatzea bultza dezake, era honetan nazioaren parte izate ofiziala ezarriz. Prezeski, badakigu hemen irakiten ari den gaia nazio integrazioaren suan izango dugula, eta López Aranguren-en hitz hauek arazoaren gakoa aurkitzeko aukera emango digute:
|
|
|
Bestalde, Biltzar Legegileko Irakaskuntza Publikorako Batzordeak Talleyrand ek Biltzar Nazionalari proposaturiko plana atzera bota ondoren, aparteko garrantzia hartuko zuen Condorcet ek66 berak ere, Estatuak hartu beharreko nagusigoan sinesten zuen: Estatuak izan behar
|
zuen
hezkuntza sistema antolatzearen ardura.67 Zentzu horretan, adibidez, irakaslearen aukeraketak izugarrizko garrantzia izango zuen Condorcet en iritziz, ez baitzuen uste, beste arrazoien artean, irizpide, lokalek, inongo baliorik izan behar zutenik; Estatua arduratu litzateke oposizio sistemaren bideaz, irakasleek funtzionario estatusa izango luketelarik (noski, irakasleek Estatuaren kontrolpean egon lukete) 68 Gauza bera esan daiteke herritarren irakaskuntzari buruz (berdina oinarrizko eskoletan) edota erabili beharreko liburuei dagokionez (irakaskuntzaren lehenengo hiru mailetan); horrek guztiak ere botere publikoaren pean luke izan.
|
|
|
Bestalde, irakaskuntza hiru mailatan banatu zen (9 art), antzinako erregimenean ez zegoen egiturari lege corpusa emanez, horrek berez zuen garrantziarekin: lehen aldiz barne koherentzia
|
zuen
hezkuntza sistema izatea135 Horrez gain, goian esandakoa gutxietsi gabe, funtsean ez zegoen 1814ko proiektuarekiko aparteko gauza berririk (lege estatusa lortzeak zuen garrantzia ahaztu gabe): irakaskuntza orokorra eta uniformea, dotrina politikoa, irakurketa eta idazketa (gaztelaniaz), eskola publikoetako irakasleen kontrola136, dohaintasuna137,..., oinarrizko irakaskuntzari zegokionez; bigarren irakaskuntzan ere edukiak zeintzuk izango ziren ezarri zen(, constituyen la civilización general de una nación?, 21 art.), gauza bera probintzia bakoitzean, universidad de provincia?
|
|
|
Lege horrek hezkuntza sistemak jaso lituzkeen oinarrizko printzipioak azpimarratu zituen, aztertzen saiatuko garenak hain zuzen: Estatuaren zuzendaritza (irakaskuntza pribatuaren kontrola barne), irakaskuntzaren hiru epealditako banaketa, administrazio egitura zentralizatua, irakasleriaren prestakuntza, irakaskuntza uniformea, ikuskaritza, etab. Oinarri legea aldaketarik gabe onartuko zuten Gorteetan antzeman daitekeen aparteko eztabaida ideologikoaren ezak183, garbi asko erakusten du Estatuak behar beharrezkoa
|
zuen
hezkuntza sistema egonkorraren inguruko akordioa ia erabatekoa zela, Gorte espainiarrek ez baizuten Estatua eraiki beharrari buruzko inongo zalantzarik; eta honen diseinuan, hezkuntza alorreko konfigurazioa (konfigurazio nazionala, noski) ezinbestekoa izan zen184.
|
|
2002
|
|
|
Kalitatezko hezkuntza lortu ahal izateko, informazioaren teknologiek nahitaez sartu beharra
|
dute
hezkuntza sistemako maila guztietan. Ikasleak txikitatikteknologia erabiltzeko erraztasuna hartzea ekarriko luke horrek, eta mota guztietako jakintzetan sarbidea izateko ematen dituzten aukerak aprobetxatzea lekarke, gizarteak eta lan merkatuak egiten dituzten eskaeretarako gaztetandik prestatuz.
|
|
|
3. Euskal Herri osoan garatu den ikastola sistemaren erpin bilakatu behar du Euskal Unibertsitateak. Euskara oinarriizango
|
duen
hezkuntza sistema osaturik geratuko da, baina beste hizkuntza garatuak baztertzeke, batik bat ingelesa. Nire ustez, oinarrizko gaiak, lehen urteetan ematen direnak, euskaraz izan lirateke eta hautazkoak eta espezialitatekoak, poliki poliki, ingelesez eskaini dira.
|
|
2003
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ingelesa duten bi hezkuntza eredu berri sartu nahi
|
ditu
hezkuntza sisteman: I eta J ereduak.
|
|
2004
|
|
|
Ikus dezagun, bada, zertarainokoa den zabarkeriaren neurria: . Lehenik eta behin, dio Lore Erriondok?, Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik, nahiz eta saioak izan diren euskal hezkuntza eraiki nahi izate horretan (ikastolen mugimendua, euskal unibertsitatearen aldarrikapena, esate baterako); eta ondorioz, euskal haurrek eskolaren bitartez jaso dituzten kultur eduki eta identifikazioa, Frantziako eta Espainiako estatuei dagokiena da?. 453
|
|
|
Izan ere, egun Euskal Herrian eragina
|
duten
hezkuntza sistemetarik batek ere ez du ofizialki helburu nazional adoktrinatzailerik adierazten helburu gisa (ez EAEkoak, ez Nafarroakoak, ez espainolak, ez frantsesak). Hortaz, mesfidantza susmo batean oinarritzen da, hots, helburu nazionalizatzaileak jarreren inguruko adierazpenetan barik, atzetik?
|
|
2005
|
|
|
Europakohezkuntza sistemen arteko harremanak lantzea, proiektu komunetan elkarrekin lan egitea, beste kultura eta hizkuntza batzuk ezagutzea, nazioartekomugak gainditzen dituzten lan merkaturako prestatzea... horiek guztiakdira gaur egungo eskolaren erronkak. Helburu eta erronka horiek honakoisla izan ohi
|
dute
hezkuntza sisteman: atzerriko hizkuntzak ikasteko premiaagerian gelditu da, bide horretatik, ikasleak herrien eta nazioen Europaneskubide osoko herritarrak izan daitezen prestatzeko.
|
|
|
LEuskal Herriak ez
|
duela
hezkuntza sistema propiorik, eta Frantziako etaEspainiako Estatuek araututako eskola sistemak nagusi direla gure herrian.
|
|
2006
|
|
|
Ikasle etorkinek hainbat faktore baldintzatzaile
|
dituzte
hezkuntza sisteman erabat sartzeko. Lehena irakaskuntzako irakats hizkuntza ikastea da.
|
|
2007
|
|
|
nor da katearen begien arteko lotura? Guztia utzi behar omen
|
dugu
hezkuntza sistemaren pentzudan. Hala eta guztiz ere, guk ez diogu erronkari etsi behar.
|
|
|
Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik, nahiz eta saioak izan diren euskal hezkuntza eraiki nahi izate horretan[...] eta ondorioz, euskal haurrek eskolaren bitartez jaso dituzten kultur eduki eta identifikazioa, Frantziako eta Espainiako estatuei dagokiena da.216
|
|
2008
|
|
|
Egoera horri aurre eginez erantzun egokia eskainiko dion hezkuntza sistema asmatzerakoan, badaukagu hasiera beretik gainditu beharreko oztopo bat: Euskal Herriak, gaur egun, ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik. Azken hamarkadetan sistema berri hori eraikitzeko bidean emandako urrats guztiak aintzat hartuz, Hezkuntza Sistema propioa garatu beharra dugu.
|
|
|
Ikasketa prozesuak berebiziko garrantzia du neska mutilen bilakaeran, eta prozesu hori bakoitzaren premietara egokitzen jakin behar
|
du
hezkuntza sistemak.
|
|
|
Bestalde, atzerriko ikastetxeek irakaskuntzak ematen dituzten herrialdeetako legeriak eskatzen dituen ikastetxeak sortzeko baldintzak bete behar dituzte, baina, Espainiak funtzionatu ahal izateko, gure herrialdeko hezkuntza administrazioaren erregistro publikoan inskribatuta egon behar dute, eta erakunde horien ikuskaritzaren mende egon. Abantailak eta desabantailak Zentro horietako gehienak Espainian bizi ziren atzerritarren seme alabei beren herrialdean
|
zuten
hezkuntza sistemaren jarraipena edo ikasketak hasteko aukera emateko sortu ziren, beren kultura eta hizkuntza kontserbatu ahal izateko. Hala ere, Espainiako familiak laster hasi ziren irakaskuntza horiek beren seme alabentzat eskatzen, eta, oro har, oso txikitatik atzerriko hizkuntza batean hasteak eta kultura anitzeko giro batean garatzeak erakartzen zituen.
|
|
|
Gainerakoak 6.000 ikasle baino gehiago hartzen ditu, Espainiako Hezkuntza Ministerioak homologatuak eta Alemaniako Errepublika Federaleko (KMK) Kultura eta Hezkuntza Ministroen Konferentziak ofizialki onartutakoak dira, eta horien ikuskaritzaren mende daude. Ikastetxe hauek Alemanian
|
duten
hezkuntza sistemak honako hauek biltzen ditu: Haur Hezkuntza (Kindergarten), 3 eta 5 urte bitartekoak, Lehen Hezkuntza (Grundschule), 6 eta 9 urte bitarteko lau ikasturte eta Bigarren Hezkuntza, 10 eta 17 urte bitarteko zortzi, Bigarren Hezkuntzan egituratuak (5 mailatik 10.era) eta II. Bigarren Hezkuntza (11 eta 12 ikasturteak), eta hurrengo ikasturteak), eta hurrengo ikasturteak, eta hurrengo ikasturteak, eta hurrengo ikasturteak.
|
|
|
Norbere eguneroko ibilbidean gureak ez diren Administrazioen hezkuntza sistemaren aukerak, zer nazio legitimatzen dute? Euskal nazio eraikuntza al dute helburu Foru eta Erkidegoko Administrazio Autonomoetan eta Iparraldean bi Estatuek
|
dituzten
hezkuntza sistemek. Titular edo jabe diren horien esku dena uzteak berme gehiago ematen al digu gure naziogintzan?
|
|
|
Euskal Herriaren kasuan hori bereziki garrantzitsua da. Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik, hezkuntzako irizpide garrantzitsuenak Madrilen eta Parisen erabakitzen baitira. Hortaz, Bolognako prozesuak ez du inongo aldaketarik sortzen, etorkizunean ere Madriletik eta Paristik erabakiko dira gure politika unibertsitarioak, orain arte bezala.
|
|
2009
|
|
|
Duela 18 urtetik, buruzagi tribalen arteko etengabeko borrokak eta gobernuek aurrera egiteko ezintasunak haurtzarora bideratutako politika publikoak martxan jartzea eragozten dute. Somaliako haurrek ez
|
dute
hezkuntza sistema arauturik ere, eta milaka gazte iritsi dira adin nagusira, egonkortasun politikoa eta bakea ezagutu gabe. Ezegonkortasun urte askoan, 100 GKEk baino gehiagok osatutako sare zabala gero eta gehiago egon da Unicef en horniduren eta laguntza teknikoaren mende, era guztietako gizarte zerbitzuak eman ahal izateko, osasun eta nutrizio zerbitzuak, hezkuntza eta babes zerbitzuak.
|
|
|
Hori ikusirik ez kikiltzeko eskatu die hezkuntzako eragileei eta banakoei. Aitzitik, zutitu, elkartu eta pausoa bizkortu behar
|
dugu
Hezkuntza Sistema Nazionalerantz. PSE EE eta PPko buruzagiei gogorarazi die hezkuntza eragile gehienak aurrez aurre izango dituztela.
|
|
|
Ahuldu gabe eutsi litzaioke, hiru edo lau eleko hezkuntza sistema berrira egin beharreko egokitzapenak eginda ere. Euskarak, gaur egun oraindik gizartean duen ahulezia kontuan harturik, beharrezkoa
|
du
hezkuntza sisteman duen presentziari eta erabilerari eustea, salbu, jakina, ereduan, non hirugarren hizkuntzari lekua egin dionez, euskarazko irakastorduak nahitaez murriztuko diren.
|
|
|
horrela sentitu eta kantatu zuen poetak Nafarroa. Irudipena
|
dugu
hezkuntza sistema ere, euskara indarberritzeko ahaleginari dagokionez, nahiaren eta ezinaren zurrunbiloan murgilarazi ohi duela jende askok, seguruenik, errazkeriak bultzatuta batzuetan, eta aurrerapausoak azkar eman nahiak itsututa gehienetan.
|
|
2010
|
|
|
Ikastola gehiago ez eta daudenak hazi gabe leloa, alegia. PSE, EE eta EAJ alderdietako solaskideek behin eta berriro mahairatu zigutenez, sare publikoko ikastetxe eta ikasle kopuruak nagusi izan behar
|
zuten
hezkuntza sisteman, eta Europan normala den hori ikastolek hankaz gora jartzen genuen. Orduko gobernuaren itun hark ikastolak gutxitu eta itunpeko ikastetxeen kopurua mugatzea zuen xede, sare publikoaren mesedetan?.
|
|
|
" arabiera estandarra da hizkuntza nazionalaren estatus juridikoa duen bakarra, nahiz eta benetako hiztun kopuru txikia izan (populazioaren% 10 edo 15, kalkulatzen denez). Hiztun are gutxiagorekin, frantsesak funtzio pribilegiatua
|
du
hezkuntza sisteman. Arabiera arrunta da amazigeradun ez diren marokoarren ama hizkuntza eta, praktikan, hizkuntza frankoa, arabofonoen artean erabiltzen delako eta amazigera desberdina hitz egiten duten amazigeradunen artean ere bai". 842
|
|
2012
|
|
|
Haurtzaroko etapak ezaugarri bereziak
|
ditu
hezkuntza sistemaren barruan. Berezitasun horiek aldi berean globalak eta banakoak dira, eta, haurrarengan eragiten dugunean, ez dugu dualtasun hori ahaztu behar.
|
|
|
gero eta gehiagojartzen da zalantzan, merkatuaren beharrizanetara makurtuta, bikaintasunaren bilaari direlarik, selekzio zurruneko gune bihurtzen baitira hainbat ikastetxe publiko.Hori, batetik. Baina, bestetik, gorago adierazi bezala, Administrazioaren eraginzuzenik ez
|
duen
hezkuntza sistema pribatuaren diru-laguntza sistema eskergak ereareagotzen du aipatutako muga horiek gero eta porotsuagoak izatea1.
|
|
|
Edonola ere, egungo sistema kapitalistaren antolaketak aldaketa esanguratsuakekarri
|
ditu
hezkuntza sistemari egiten zaizkion eskakizunetan. Informazioak, ezagutzak, eta langileen kualifikazioak hartzen duten pisuari erreparatuz gero, hezkuntzakzeregin ekonomiko argia betetzen du; inoiz baino gehiago, gehi zitekeen.
|
|
|
Lehenik eta behin, horixe delako munduan dauden hezkuntza sistema nazional guztien xedeetakobat, ez baitago herritartasun unibertsalik transmititzen duen eskolarik, lehenengoatalean ikusten genuen moduan. Bigarrenik, euskal herritartasuna edukiz betebehar
|
duelako
hezkuntza sistemak. Hortaz, herritar arduratsuak eraiki behar dira, balio eta jardun demokratikoak babesten dituztenak, gizarte demokratikoan prestasuna eta gutxieneko gaitasuna dutenak.
|
|
|
gizartearen beharrak kontzeptua. Funtzionalismoari hainbat ekarpen kritikok (Bourdieu eta Passeron, 2001b; Apple, 1986; 1989; 1996; 1997; Freire, 1980; 1982; 1989; 1990; Giroux, 1990; 2001; Willis, 1988) leporatu diote ez
|
duela
hezkuntza sistema aztertzen interes sozio-ekonomiko politiko kultural lehiakorrei batzuen transmisioaren eraginkortasunaz arduratzen dela, eta ikasleak kontsumitzaile pasibo hutsak balira bezala hartzen dituela. Foucault-en (2005) arabera, XVIII. mendean hasi ziren teknika zaharrak modu berritzailean moldatzen eta ikasleen sailkapen eta mailaketa funtsezko irizpide bihurtzen, baina ez ikasleen indarrak zapaltzeko, eskolaren helburuetara doitutako erabilera ahal bezain eraginkorra sustatzeko baizik.
|
|
|
Hezkuntza sistemaren bertuteak nabarmentzen dituen diskurtso bat aurkitu dugu. Norberaren ibilbideak zerikusi handia
|
du
hezkuntza sistemaren balorazioarekin: emaitza akademiko onak dauzkatenek joera handiagoa dute hezkuntza sistemarekiko ikuspegi positiboak adierazteko.
|
|
|
Norberaren ibilbideak zerikusi handia du hezkuntza sistemaren balorazioarekin: emaitza akademiko onak dauzkatenek joera handiagoa
|
dute
hezkuntza sistemarekiko ikuspegi positiboak adierazteko. Badirudi erakundea norbanako horien neurrira egina dagoela.
|
|
|
Lehenik. Literaturak askoz ere presentzia indartsuagoa izan behar
|
duela
hezkuntza sistemaren maila guztietan, betiere kontuan hartuta, hezkuntza marko arautuak eta zentralizazio atzerakoia helburu duten garaiotako azken berrikuntzek bereziki, ukatu egiten dutela Estatuko literatura gutxituen izatea.
|
|
2013
|
|
|
«Eskatzen diegu ez dezatela legea martxan jarri, ez dezatela LOMCE aplikatu gure eskoletan». Era berean, azken hamarkadetan hezkuntzan egindako lanari jarraipena emateko konpromisoa agertu zuten, «Euskal Herriak behar
|
duen
hezkuntza sistema propioa eraikitzen». Bada horretarako modurik, Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak gogora ekarri zuenez:
|
|
|
Jose Ignacio Wert Hezkuntza ministroak LOMCE (Ley Orgánica de Mejora de la calidad Educativa) legearen bidez ezarri nahi
|
du
hezkuntza sistemaren erreforma.
|
|
|
PPren gehiengo absolutuak ahalbidetuta, Espainiako Estatuan ezarri nahi
|
duten
hezkuntza sistemak kezkatuta eta asaldatuta ditu Euskal Herrian arloko eragile gehienak eta Azpeitiko ikastetxeak ere bai. LOMCE legearen aurrean dituzten kezkak jakin eta zernola eragingo dien jakite aldera, Azpeitiko Ikastola Ikasberri Kooperatibako Aitor Unanuerekin, Azpeitiko Ikastola Karmelo Etxegaraiko Begoña Sarasuarekin, Iraurgi Ikastetxeko Maje Agirrerekin eta Urola Ikastola BHIko Alberto Izagirrerekin hitz egin du Uztarriak.
|
|
2014
|
|
|
Nik esango nuke horrelako estrategia bat hartuz gero irakaslearen protagonismoa garrantzitsuagoa dela. Hau da, irakasleak izan behar
|
du
hezkuntza sistema horretan sinistu behar duena. Eta hezkuntza ereduak aldatzen joan behar dira.
|
|
2015
|
|
|
Ministro berriak, Iñigo Mendez Vigok, hitz egiteko ateak ireki ditu; batzuentzat, giroa lasaitzeko; besteentzat, hauteskundeen mamupean... baina horrekin nahikoa ez dela deritzogu.Nafarroako hezkuntza sailburuak ere, Jose Luis Mendozak, argi adierazi du helburua zentzugabeko lege hau bertan behera uztea dela eta ez soilik bere ezarpena atzeratzea. Eta zergatik jarraitu behar dugu erantzuten? Badakigulako zeintzuk diren LOMCErekin gure haurrek ikasi dituzten edukiak, adibidez «heziketa fiskala» lehen hezkuntzan eta «agencia tributaria» DBHn; badakigulako euskalduntzen ez
|
duen
hezkuntza sistema batera abiatzen garela; badakigulako parte hartzea gero eta mugatuagoa izango dela; badakigulako, finean, hezkuntza sistema hau ez dugula nahi. Herritarrok argi adierazi dugu, eta dei egiten dizuegu politika arloan zaudeten horiei «norabide» berriak eraikitzera. Gizartearen aldarriak zuen bulegoetako agendan ezartzera, eta ez bulegoetan erabakitzen dena gure ikastetxeetan ezartzera, herritarron oniritzi barik.Ausardiaz, gizarte heldu bat gara, hamaika aukera daude ilusioz betetako eztabaida eta eraikuntza fasea abiatzeko.
|
|
|
Euskal Herrian behar eta nahi
|
dugun
Hezkuntza Sistema Propioa eraiki nahi dugu, besteak beste LOMCE bezalako mehatxuek gugan eraginik izan ez dezaten. Baina, bereziki, nahi dugun herria eta nahi dugun hezkuntza geuk eraiki, kudeatu eta aurrera ateratzeko.
|
|
|
Euskal Herrian behar eta nahi
|
dugun
Hezkuntza Sistema Propioa eraiki nahi dugu, besteak beste LOMCE bezalako mehatxuek gugan eraginik izan ez dezaten. Baina, bereziki, nahi dugun herria eta nahi dugun hezkuntza geuk eraiki, kudeatu eta aurrera ateratzeko.
|
|
|
Patronalak bere esanetara nahi
|
zuen
hezkuntza sistema, Prestakuntza Jarraituko programak eta jarduerak berak nahi bezala antolatzeko, administrazioaren esku hartze eta kontrol ahalik eta txikienarekin; eta ez hori bakarrik: nahi zuenean bere baliabide propioekin kurtsoak emateko eskubide osoa ere eskatzen zuen.
|
|
2016
|
|
|
Gazte direnean,
|
duten
hezkuntza sistema gogor eta konpetitiboa dela eta, beraien artean lehiatzera bultzatuta ikusten dute bere burua. Bestalde, heldutasunera heldu ondoren, lanean ere ordu piloa jarduten dute.
|
|
2017
|
|
|
Baina, kapitalismoak eragiten duen gizarte ereduarekin, ezinbestean zapalduok sistema hau behetik gora aldatzeko beharra ikusten dugu; ez
|
dugulako
hezkuntza sistema hau onartzen, ez dugulako soldata miserable baten truke esplotatuak izan nahi, ez dugulako haien kultura merkantilizatua nahi, ausart izan baino aske izan nahi dugulako….
|
|
|
Egun
|
dugun
hezkuntza sistema aintzat hartuta, egingarria al da horrelako proposamen bat. Sarasuaren arabera, konfiantza da gakoa," guk geuk ez badaukagu konfiantzarik, gainerakoei ere ez baitiegu erakutsiko konfiantzan hezten.
|
|
|
EAEn euskarak daukan lege babesak gure nazio hizkuntzan emaitza horiek ematen baditu, Espainiak ez dauka zertan kezkaturik. Badaki, ondo jakin ere, euskalduntzen ez
|
duen
hezkuntza sistemaren gatibu garela euskaldunok, eta, aldi berean, zinez erdalduntzen duen eskola daukala bere alde. Zinez erdalduntzeak zera esan nahi du zehazki:
|
|
|
Gainera, ekimen horregaz, probaren kontra egiteaz gain, LOMCEri ere planto egin diotela aldarrikatu dute gazteek. Ekimen horren helburua da LOMCEk ezarri dituen errebaliden proba pilotuei planto egitea, “azterketa arrotzak direlako eta ez dutelako guk eraiki nahi
|
dugun
hezkuntza sistema islatzen”.
|
|
2018
|
|
|
Bada, aniztasun kulturala kudeatzeko zailtasuna aurrekoaren oinordekoa da, gure ustez».Koldo Tellitu. «Gizarteko ezberdintasun sozialek isla
|
dute
hezkuntza sisteman, baina hezkuntza sistemak ez du ezer sortzen. Pertsona batzuek pentsa dezakete hezkuntza sistematik konpon daitekeela, baina ez da horrela.
|
|
|
Familien jatorrian baino gehiago, maila sozioekonomikoan dago muina. Hezkuntzak ezin ditu klase sozialak edota patriarkatua bere horretan gainditu, baina hori
|
dugun bitartean
hezkuntza sistemaren lehentasun nagusietako bat izan behar du haur horiek ahalduntzea. Egia da, halaber, immigrazioren eta kulturartekotasunaren trataeran asmatu behar dela.
|
|
|
Sailak ez zituen bere gain hartu. Horrek guztiak erakusten duena da egun
|
ditugun
hezkuntza sistemek porrot egiten dutela, ikasleak segregatzen jarraitzen dutelako. Horren aurrean, premiazkoa da hezkuntza eskumen guztiak eskuratzea, eta sistema propioa eraikitzen jarraitzea.
|
|
|
sailak, irakasleak, ikasleak, familiak, gizarte eragileak, e.a. Eragile horiei eman behar zaizkie, gainera, aldaketa horiek modu efektiboan gauzatzeko tresna lotesleak. LOGSE ezarri zenetik, Espainian ez da egon inolako hezkuntza erreformarik, eta horrek bere isla
|
du
hezkuntza sistemaren egungo egoeran, lege berriak onartzen diren arren, ez baita hobekuntza esanguratsurik lortu. Epe berean, Mexikon eta Perun, hezkuntza erreforma sakon bat aplikatu da, eta hobekuntzak nabariak izan dira, baita PISA frogaren emaitzetan ere.
|
|
|
Lehenengoaren haritik, enpresek eskola ikusten dute euren etorkizuneko laneskua produzitzeko fabrika baten gisa, eta ikaslearen gaitasunak hobetu behar direla diotenean, enpresaren baitan lan egiteko berariazko gaitasunei buruz ari dira, prezeski. Honela, enpresek esku hartu nahi
|
dute
hezkuntza sistemak ikasleei transmititu beharreko baloreetan. Sinestarazi nahi diote hezkuntza komunitateari enpresaren baloreak partekatzen dituzten ikasleek aukera hobeak izango dituztela etorkizunean, lan munduan txertatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Diskurtso horiekin espainiar eta frantziar markoak indartu eta geurea kaltetzen dutelakoan nago. Denbora gehiegi eskaintzen diogu nork bere hezkuntza proiektua defendatzeari, korporatibismoari?; gutxiegi, ordea, herri honek behar
|
duen
hezkuntza sistemaz hausnartzeari. Egoera horretan galtzaile bakarra gure herria dela ikusten ari gara.Horren adibide bat da, esaterako, euskararen erabilerak beheranzko joera hartu duela.
|
|
|
Horrek luke gure helburu nagusi, eta, gure? diodanean, gogoan
|
ditut
hezkuntza sistema, helduen euskalduntze alorra, hedabideak, euskara elkarteak, Euskaraldia, Korrika eta bestelako egitasmoak.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza gutxiagotua ardatz duen eskola eleaniztunaren erronkak ordea, hiztun komunitatearen zuzena ahaztu gabe, ezinbestekoak
|
ditu
hezkuntza sistema horren ezagutza eguneratua eta hartan lan egingo dutenen prestakuntza, kontuan izanik irakaskuntza horren gabezia edota hutsuneak ikerketan oinarrituta bideratuko direla erarik fidagarrienean. Ahalegin horri erantzuteko dira Katedrak bertako eta kanpoko aritu eta adituekin sortu eta indartzen dituen ekimenak eta sareak, esate baterako antolatu berri duen VII. Interakzionismo Sozio diskurtsiboaren kongresua (ISD 2021).
|
|
|
Hizkuntza gutxiagotua ardatz duen eskola eleaniztunaren erronkak ezinbestekoak
|
ditu
hezkuntza sistema horren ezagutza eguneratua eta hartan lan egingo dutenen prestakuntza, kontuan izanik irakaskuntza horren gabezia edota hutsuneak ikerketan oinarrituta bideratuko direla erarik fidagarrienean.
|
|
|
Matematikaren irakaskuntza lehenestearena ez dute gurasoek bakarrik egiten. Areago, Malenek uste
|
du
hezkuntza sistema osoan errotuta dagoen sineskera eta praktika dela. Izan ere, hitzez adimen aniztasunaren teoria defendatuta ere, ekintzaz, oraindik orain, matematika adimenaren neurtzailetzat darabil bai eskolak, bai gizarteak.
|
|
|
Bitartean aukera bat ireki zaigu, behar
|
dugun
hezkuntza sistemarantz urrats berriak emateko. 1918an Oñatin Euskal Hezkuntza Sistema eraikitzen hasteko elkartu zituen ehunka lagun Eusko Ikaskuntzak, ordutik hona bidea egin dugu, gogorra bezain oparoa.
|
|
|
Horixe ñabardurak daudela ikastetxe itunduen artean; baina, finean, hezkuntza itunena administrazioak ordaindutako eta kudeaketa pribatua
|
duen
hezkuntza sistema paralelo bat da.
|
|
|
Hortaz, eskertuko geniokeena Urkullu lehendakariari, baita berarekin adostasunetara iritsi direnei ere, ez litzateke hainbeste noiz argitaratuko den legea baizik eta zer arautuko duen EAEn
|
dugun
hezkuntza sistema publiko pribatu dualak sortzen dituen arazoak konpontzeko. Begi bistakoa baita udalari eskumena emanez ez dela desagertuko EAEn dugun %49 ikastetxe kontzertatuen kopurua.
|
|
|
Hori al da lege honek jasoko duena? Gaindituko al dugu behingoz lege horren bitartez egun
|
dugun
hezkuntza sistema pribatizatzailea?, edo malabarismoak egingo dira orain arteko sistema injustu eta desorekatua zuritzeko, itunpeko ikastetxeen etorkizuna blindatu eta legitimatzeko, ditugun arazoen inguruan ezer arautu gabe?
|
|
|
Era berean, LABek segregazioak «gainditzen»
|
dituen
hezkuntza sistema aldarrikatu zuen, «balioetan» oinarritzen dena. Gaur egungo sistemak «kanpotik datozen edo egoera ekonomiko zaurgarriagoan dauden ikasleen» segregazioa eragiten baitu.
|
|
|
Beraz, Euskal Herriak behar
|
duen
hezkuntza sistema burujabeak unibertsitate publiko sendoa behar duelakoan, administrazioei exijitzen diegu NUPen eta EHUren aldeko apustua egin dezaten, baita Ipar eta Hego Euskal Herriko unibertsitateen arteko lankidetza bultza dezaten ere.
|
|
|
Kultur jardunean dabilen jendeak faktura mordoa ordaindu behar duela eta beren lanagatik kobratzeko eskubide osoa dutela. Beste edozein langilek bezala handiagoa justu hor, kanpoan inor utziko ez
|
duen
hezkuntza sistema indartsu bat aldarrikatuko dute. Inbertsioaren gainetik pertsona ororen eskubidea delako hezkuntza.
|
|
|
Hala eta guztiz, autonomietako araudiek helburu hori jaso arren, gaztelaniaren gaitasuna erabat bermatu da aplikatu diren ereduetan, baina eredu orok ez du helburu bera bermatu katalanarentzat, euskararentzat eta galegoarentzat. «Ikerlan eta ebaluazio fidagarrienek, bai eta katalana, euskara edo galegoa berezko hizkuntza duten autonomia erkidegoetan egin diren askotariko esperientziek frogatu dutenez, hizkuntza horien etorkizuna normaltasunez ziurtatu nahi bada, katalanak, euskarak eta galegoak presentzia sendoa behar
|
dute
hezkuntza sisteman eta horrek ez dio orain arte inolako galerarik ekarri gaztelaniaren jakintzari, ezta hemendik aurrera ekarriko ere», nabarmendu dute testuan
|
|
|
Alabaina, badira hezkuntza maila oinarrizkoetan, baliabide birtual zehatzez gain, UH gune
|
duten
hezkuntza sistemei buruzkoak ere. Horietarik, aipatzekoak dira, batetik, 12 urtera bitarteko UH eredua hizpide dutenak (Moore Adams et al. 2016) eta lurralde zehatzetan espresuki garaturiko eredu zehatzei erreferentzia egiten dietenak (Gemin et al., 2015); bertzetik, anitz dira etxe hezkuntza ereduan edo eskola birtual/ zibereskoletako ereduan sakontzen dutenak (Barbour, 2017).
|
|
2022
|
|
|
60 urte inguruko ibilbidea dugu, eta denok dugu kezka bat: nola egin herri honek behar
|
duen
hezkuntza sistema bat eraikitzeko bidea. Hezkuntza Legea bolo bolo dabilen honetan, badago zer hausnartu.
|
|
|
Hala laburtu du Amelia Barquin Mondragon Unibertsitateko irakasleak hogei urte atzera egin eta Hego Euskal Herriko ikastetxeetara Espainiaz haragoko ikasle etorkinak iristen hasi ziren garaia. Geroztik, esku bete lan izan
|
du
hezkuntza sistemak: integrazioa sustatu, ikasleak euskaldundu...
|
|
|
ELAk uste
|
du
hezkuntza sistemak trantsizio bat abiatu behar duela, eta prozesu horretan langileak kontuan hartu behar dira, orain arteko eztabaidak «langileei bizkarra emanez» egin direlakoan. Etorkizuneko sistema horrek «eskumen eta curriculum esparru propioak» izango lituzke, inbertsio handiagoa (BPGaren %6 helburu), lan baldintza «egokiak» eta segregazioa desagerrarazteko neurri zehatzak (besteak beste, matrikulazio bulego bakarra eta jardueren eta ekipamenduen kontrola aipatu ditu).
|
|
2023
|
|
|
Azaldu dutenez, Espainiako Konstituzioak ez du aipatzen hezkuntza eredu guztiek laguntza jasoko dutenik, ezta laguntza publikoetarako eskubide subjektiboa ere: «Ikasleak generoaren arabera bereizten dituzten ikastetxeak ezberdin tratatzen badira hartara haiek erabat edo partez funts publikoz finantzatu ahal izateko, horrek oinarrian
|
du
hezkuntza sistemaren kontzepzio ideologiko bat».
|
|
|
Bat datoz Saitua eta Barandiaran: Finantza heziketak «pisu handiagoa» izan behar
|
du
hezkuntza sisteman. Halere, beti dago zer ikasia.
|
|
|
Iritzi diote legean eskutik joan behar dutela aniztasunarekiko eta ikasle guztiekiko arretak, eta ikasle guztiek merezi
|
dutela
hezkuntza sistemaren konpromisoa. Bide horretan, dokumentuaren sinatzaileek berme mekanismoak ezartzeko eskatu dute, hezkuntza sistemak ikasle guztiak barne hartuko dituela ziurtatzeko.
|
|
|
Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusiak azpimarratu zuen sinadura bilketaren bidez, eusko legebiltzarkideei eskatu nahi dietela Hezkuntza Legeak euskara eta euskal kultura ardatz izan ditzala. Uste
|
baitu
hezkuntza sistemak, ezinbestean, euskararen eta euskal kulturaren aldeko «jauzia» egin behar duela, hizkuntza gutxitu baten normalizazio prozesuan «funtsezko elementua» delako. «Transmisioa bermatzeko bidea da, belaunaldi berriei euskara ematekoa».
|
|
|
«Guk argi
|
dugu
hezkuntza sistema indartsu bat nahi badugu gure lan baldintzak hobetuko dituen neurriak hartu behar direla», erran zuten. Hortaz, egoera hobetu arte eta beren «aldarrikapenei erantzuteko edukizko planteamenduak mahai gainean» jarri arte, «borrokan» jarraituko dute.
|
|
|
Uste
|
dute
hezkuntza sistema pribatizatzeko amarru bat dela legea, eta itunpeko sarearen interesei baino ez diela erantzuten. «Ituntze sistema unibertsala legeztatuko da, orain arte indarrean zeuden araudi guztien gainetik».
|
|
|
Arresek oroitu nahi izan du gaur gaurkoz ez dagoela Euskal Herri «osoa» aintzat hartzen duen hezkuntza sistemarik: «Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik». Ondoren, esan du lege honen lanketak «aukera leiho bat» ireki zuela bide horretan urratsak egiteko, eta legea lantzen hasi aurretik lortu zuten akordioarekin sortu zen «ilusioa» ere gogoratu du.
|
|
|
Zaraoberen eskaintza oso zabala da, eta kabida eman nahi diegu ikasle guztiei. Uste
|
dut
hezkuntza sistema ikasleetara egokitu behar dela.
|
|
|
Gizarte teknologizatu batean bizi garen neurrian eta hiritar konpetenteak sortzea helburu
|
duenez
hezkuntza sistemak, inork ez du zalantzan jartzen teknologia berriak nola erabili irakatsi behar denik; ez da horren garbia, ordea, datuetan eta esperientzian oinarrituta, teknologia berri edota pantailen bidez oinarrizko ezagutzak irakastea, orokorrean, hobekuntzak ekartzen dituenik, termino absolutuetan behintzat, orain arte egin dugun moduan egiten bada behintzat.... Beraz, uste osoa dugu, zentzu horretan, hausnarketa zorrotza eta ausarta egin behar dugula Hezkuntzan203, batez ere, adimen artifiziala ate joka dugula kontuan hartuta, ChatGPT esaterako.
|
|
|
Zentzu horretan du garrantzia bereizketak, horren arabera aldatzen baitira batzuek eta besteek gure ekosistema editorial eta kulturalean duten inplikazioa, hezkuntza curriculumean duten eragina edota euskal argitalgintzaren industrian duten indarra. Horrek guztiak garrantzi handia
|
du
hezkuntza sistema propio eta beregaina nahi duen edonorentzat.
|
|
|
Horrek guztiak, noski, zuzeneko eragina
|
du
hezkuntza sisteman. Hala, ikasturtean EAEko ikasleen% 11,7k zuen atzerritar jatorria; zehazki 33.079 ikaslek (Ikuspegi 2020).
|
|
|
Palaudárias eta Garretak (2008) ikasle berrien eta ikasle horien familien harrera ezinbestekotzat jo dute. Izan ere, handia da bizitokia aldatzeak pertsona horiengan duen eragina, igarotze prozesu berezia behar
|
baitute
hezkuntza sistema ezagutu, horretara egokitu eta bertan murgiltzeko. Horregatik, atzerritar jatorria duten ikasleez mintzatzean, behar beharrezkoa izango da aniztasunarekiko hartuko den ikuspegia kulturartekotasunean oinarritzea.
|