|
2000
|
|
|
Hemen koka genitzakeen nazioek egoera bereziari egin diote aurre: ...turik eta, beraz, ezta honek martxan jartzen duen Hobsbawn ek aipatutako ingeniaritza ideologikoa ere; bestalde, Estatu horien barruan sortzen diren heinean, Estatu nazioak irensten duen nazioak etsai nagusia izango du Estatua, hil ala biziko borrokan, nazio batek (Estatu nazioak alegia) bestea ukatzen baitu22 Beste era batera esanda, eta hezkuntzaren arloan kokaturik, Estaturik ez duen nazioak ez
|
du
hezkuntza sistema nazionalik (armada, zerga sistema?, ez duen bezala) eta legitimazio tresna indartsuaren faltan dago; baina ez hori bakarrik, nazioa ukatzen duen Estatuaren hezkuntza sistemaren eraginari aurre egin dio, horrek legitimatzen baitu Estatuaren oinarri ideologikoa den nazioa.
|
|
2002
|
|
|
osatzen duten arren, Literaturaren Esentzia eta Gailurra izaten jarraitzen du, eta, beraz, poesiak ez du laguntza osagarri askoren beharrik. Poesiak esparru pribilegiatua betetzen jarraitzen
|
du
hezkuntza sistemak eskaintzen dituen literatur irakasgaietan (beste kontu bat da eztabaidatzea ea programa horiek eraginkorrak diren literatura modu egokian irakasteko...), eta kritikoek beti izaten dute txoko bat poesiarentzat, unibertsitate arlokoek batik bat. Poeta izateak badu, oraindik, plus bat komunikabideentzat zein kritikarentzat, eta, zer esanik ez, baita poetentzat eurentzat ere.
|
|
2004
|
|
|
Ikus dezagun, bada, zertarainokoa den zabarkeriaren neurria: . Lehenik eta behin, dio Lore Erriondok?, Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik, nahiz eta saioak izan diren euskal hezkuntza eraiki nahi izate horretan (ikastolen mugimendua, euskal unibertsitatearen aldarrikapena, esate baterako); eta ondorioz, euskal haurrek eskolaren bitartez jaso dituzten kultur eduki eta identifikazioa, Frantziako eta Espainiako estatuei dagokiena da?. 453
|
|
2005
|
|
|
Akordio zabala beste eragile guztiek hor lan egin ahal izateko. Behar beharrezkoa da, horrek islatzen
|
du
hezkuntza sistema guztia. Hortik beheraino joanda, eskolak bultzatu behar duena da ikaslearen ezagutzaren eta bizitza kritikoaren autonomia.
|
|
2007
|
|
|
Estatuaren Eskola Kontseiluak urtero egin eta argitaratuko
|
du
hezkuntza sistemari buruzko txostena. Txosten horretan jaso eta baloratu dirakumeen arteko berdintasuna suspertze hezkuntza sistemaren alde desberdinak, hezkuntza erkidegoan izandako balizko indarkeria egoera barne.
|
|
|
Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik, nahiz eta saioak izan diren euskal hezkuntza eraiki nahi izate horretan[...] eta ondorioz, euskal haurrek eskolaren bitartez jaso dituzten kultur eduki eta identifikazioa, Frantziako eta Espainiako estatuei dagokiena da.216
|
|
2008
|
|
|
Egoera horri aurre eginez erantzun egokia eskainiko dion hezkuntza sistema asmatzerakoan, badaukagu hasiera beretik gainditu beharreko oztopo bat: Euskal Herriak, gaur egun, ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik. Azken hamarkadetan sistema berri hori eraikitzeko bidean emandako urrats guztiak aintzat hartuz, Hezkuntza Sistema propioa garatu beharra dugu.
|
|
|
Ikasketa prozesuak berebiziko garrantzia du neska mutilen bilakaeran, eta prozesu hori bakoitzaren premietara egokitzen jakin behar
|
du
hezkuntza sistemak.
|
|
|
Egun, ikasle horiek premia bereziak dituztela onartzen
|
du
hezkuntza sistemak baina ez ditu bereizten.
|
|
|
Hezkuntza sailburuak nabarmendu duenez, berrikuntza erantsi
|
du
hezkuntza sisteman, guztien eta guztientzako eskola sortzeko: «XIX. edo XX. mendeetako hezkuntza sisteman ezartzen ziren iraganeko errezetek jada ez dute balio».
|
|
|
Euskal Herriaren kasuan hori bereziki garrantzitsua da. Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik, hezkuntzako irizpide garrantzitsuenak Madrilen eta Parisen erabakitzen baitira. Hortaz, Bolognako prozesuak ez du inongo aldaketarik sortzen, etorkizunean ere Madriletik eta Paristik erabakiko dira gure politika unibertsitarioak, orain arte bezala.
|
|
2009
|
|
|
–Gaia nahiko serioa da, alde bakar batek horri buruzko erabakia hartzeko?. . Berritu?, eta hiru eleko sistema baten alde egin
|
du
hezkuntza sistemak. –Sistema horretan ikastetxe bakoitza bere errealitatera egokitu ahal izango da, eta hizkuntza aukeratzeko askatasuna bermatuko da?.
|
|
|
Ahuldu gabe eutsi litzaioke, hiru edo lau eleko hezkuntza sistema berrira egin beharreko egokitzapenak eginda ere. Euskarak, gaur egun oraindik gizartean duen ahulezia kontuan harturik, beharrezkoa
|
du
hezkuntza sisteman duen presentziari eta erabilerari eustea, salbu, jakina, ereduan, non hirugarren hizkuntzari lekua egin dionez, euskarazko irakastorduak nahitaez murriztuko diren.
|
|
2010
|
|
|
Horrek eragina du euskararen kalitatean ere. Horregatik, garrantzia
|
du
hezkuntza sistemaren eremuan egiten denarekin batera hezkuntzatik kanpoko esparruetan ere euskara erabiltzeko ekimen ez akademikoak abian jartzea. Euskararen erabilera handiena ezaugarri batzuen arabera ematen da:
|
|
|
" arabiera estandarra da hizkuntza nazionalaren estatus juridikoa duen bakarra, nahiz eta benetako hiztun kopuru txikia izan (populazioaren% 10 edo 15, kalkulatzen denez). Hiztun are gutxiagorekin, frantsesak funtzio pribilegiatua
|
du
hezkuntza sisteman. Arabiera arrunta da amazigeradun ez diren marokoarren ama hizkuntza eta, praktikan, hizkuntza frankoa, arabofonoen artean erabiltzen delako eta amazigera desberdina hitz egiten duten amazigeradunen artean ere bai". 842
|
|
2011
|
|
|
Kultura bisualaren interpretazioak eta ikus entzunezkoen ikerketak gero eta ordu gehiago hartu
|
du
Hezkuntza Sistema arautuaren baitako profesional zenbaitengan. Testuinguru horretan ari da garatzen alfabetizazio mediatikoa (media literacy) deitutako kontzeptu interesgarria.
|
|
2012
|
|
|
Horrela ekoizten dira pribilegioa eta estigma, titulua eta bazterketa. Berdinkeria ardatz izanik, ezberdinkeria ekoizten
|
du
hezkuntza sistemak, ezberdintasuna ez baitu baliokidetzaren ikuspegitik aztertzen, hierarkiaren galbahetik baizik.
|
|
|
Ibilbide akademiko profesionalen ikerketa kualitatiboa eremu oso esanguratsua da meritokrazia aztertzeko. Estrategia meritokratikoak rol garrantzitsua jokatzen
|
du
hezkuntza sisteman, lan baldintzei ere eragiten die, eta zerikusia du familien estrategiekin eta norbanakoen dinamikekin. Meritokraziak aldarrikatzen duenaren arabera, estratifikazioa soilik meritu indibidualetan oinarritzen da.
|
|
|
Hezkuntza sistemaren bertuteak nabarmentzen dituen diskurtso bat aurkitu dugu. Norberaren ibilbideak zerikusi handia
|
du
hezkuntza sistemaren balorazioarekin: emaitza akademiko onak dauzkatenek joera handiagoa dute hezkuntza sistemarekiko ikuspegi positiboak adierazteko.
|
|
|
Erdi Mailako eta Goi Mailako Heziketa Zikloko ikasketak egiten dituzten ikasle gorrak Pertsona Gorren Estatuko Konfederaziora (CNSE) jo dira, hezkuntza administrazioek ingelesaren arloko curriculum egokitzapena eska dezaten, “titulazioa lortzeko eta, beraz, gorrak lan merkatuan sartzeko oztoporik ez dakarrena”, CNSEk jakinarazi duenez. Konfederazioak azaldu
|
du
hezkuntza sistemako Lanbide Heziketari (LH) buruzko Estatuko araudiak ez duela egoera hori jasotzen, eta, beraz, ikasle gorrak ikasketa planetan jasotako baremo orokorrak gainditu behar dituela, aurreko hezkuntza etapetan egindako egokitzapenak edo salbuespenak kontuan hartu gabe. “Lege hutsune” horren aurrean, CNSEk eskatu du, zenbait autonomia erkidegotan gertatu den bezala, analogiaz aplika dadila beste hezkuntza etapa batzuetako ikasketa planetan aurreikusitakoa.
|
|
2013
|
|
|
Jose Ignacio Wert Hezkuntza ministroak LOMCE (Ley Orgánica de Mejora de la calidad Educativa) legearen bidez ezarri nahi
|
du
hezkuntza sistemaren erreforma.
|
|
2014
|
|
|
Ezaugarri nagusia bi herrialdeen arteko horizontaltasuna da. Horixe da Argentinako kasua, eta Boliviarekin partekatu
|
du
hezkuntza sisteman teknologia berriak ezartzeko esperientzia. Hegoaldeko hegoaldeko lankidetza.
|
|
|
Nik esango nuke horrelako estrategia bat hartuz gero irakaslearen protagonismoa garrantzitsuagoa dela. Hau da, irakasleak izan behar
|
du
hezkuntza sistema horretan sinistu behar duena. Eta hezkuntza ereduak aldatzen joan behar dira.
|
|
|
Kasu honetan horrela da. Irakasleak ikusten
|
du
hezkuntza sistemak aldaketa behar duela eta horretarako trebakuntza egiten gaude.
|
|
2018
|
|
|
DBHko ikasleen gaitasunak neurtzen dituen PISA froga gurean ezarri zenetik, Finlandia bolo bolo dabil. Nazioarteko frogetan ranking bat osatzen da munduko hainbat estaturekin, eta ranking horrek posible egiten omen
|
du
hezkuntza sistemen arteko alderaketa. Oharkabean, konparaketak egiten hasi ginen zenbaki eta indizeekin, eta zalantzarik gabe, ez dakigu zehazki zer alderatzen gabiltzan zenbaki dantza horrekin.
|
|
|
sailak, irakasleak, ikasleak, familiak, gizarte eragileak, e.a. Eragile horiei eman behar zaizkie, gainera, aldaketa horiek modu efektiboan gauzatzeko tresna lotesleak. LOGSE ezarri zenetik, Espainian ez da egon inolako hezkuntza erreformarik, eta horrek bere isla
|
du
hezkuntza sistemaren egungo egoeran, lege berriak onartzen diren arren, ez baita hobekuntza esanguratsurik lortu. Epe berean, Mexikon eta Perun, hezkuntza erreforma sakon bat aplikatu da, eta hobekuntzak nabariak izan dira, baita PISA frogaren emaitzetan ere.
|
|
2019
|
|
|
Kontuan hartu beharreko beste elementu bat instituzioak dira, izan ere, Jon Kortazarrek" La literatura vasca en la transición (Una mirada sistémica)" (2003) lanean dioenez, euskal literaturaren normalizazioan eragin garrantzitsua izan
|
du
hezkuntza sistemak eta, ondorioz, literaturaren salmenta eskoletan erabakitzen da, liburu dendetan baino gehiago. Egoera horren adibide gisa, Gorde nazazu lurpean lanaren kasua aipatzen du Kortazarrek, liburuan batera agertzen diren ipuin luzeak, banaka, eleberri motz gisa publikatu baitzituen argitaletxeak, institutuko ikasleek irakur zitzaten ahalbidetzeko (2003: 758).
|
|
2020
|
|
|
Zelaaren helburua da hurrengo ikasturterako indarrean egotea, baina ikusi da hala ote den. Ministroen kontseiluaren osteko agerraldian, Zelaak «oso oso garrantzitsutzat» jo
|
du
hezkuntza sistemak ikasleen arteko berdintasuna bultzatzea, eta horregatik nabarmendu du helburu nagusia ikasleak eurak direla: «Nahi dugu ikasleen artean bereizketarik ez egotea, ez hezkuntza sisteman sartzen direnean, ez eta irteten direnean ere.
|
|
|
hango hezkuntza batzordean, luze jo dezake eztabaidak, eta zuzenketa bidez hasierako proposamena aldatu daiteke. Ministroen kontseiluaren osteko agerraldian, Zelaak «oso oso garrantzitsutzat» jo
|
du
hezkuntza sistemak ikasleen arteko berdintasuna bultzatzeari, eta horregatik nabarmendu du helburu nagusia ikasleak eurak direla: «Nahi dugu ikasleen artean bereizketarik ez egotea, ez hezkuntza sisteman sartzen direnean, ez eta irteten direnean ere.
|
|
|
Horretarako, aurrekontua handitzea eskatu du, “benetako eskola berria” posible izan dadin. Bere ustez, krisiak agerian utzi
|
du
hezkuntza sistema atzeratuta dagoela eta horren ondorioz, baliabide digitalak, langileen formakuntza eta metodologiak eguneratu behar direla.
|
|
|
Tomek (2008) aipatzen
|
du
hezkuntza sistema oraindik ez dela konprometitu funtsezko paper bat jokatzen genero berdintasunaren mesedetan. Castillo eta Gamboaren (2013) hitzetan, gaur egungo hezkuntzak desberdintasuna normalizatu egin du eta, bien bitartean, berdintasunaren diskurtsoa lortutako helburu bezala hedatu da, jendartea tranpa horretan jausiz eta beste hainbat premiazko erregu UZTARO 112, 41 44 Bilbo, 2020ko urtarrila martxoa isilaraziz (Garci' a, 2017).
|
|
2021
|
|
|
Matematikaren irakaskuntza lehenestearena ez dute gurasoek bakarrik egiten. Areago, Malenek uste
|
du
hezkuntza sistema osoan errotuta dagoen sineskera eta praktika dela. Izan ere, hitzez adimen aniztasunaren teoria defendatuta ere, ekintzaz, oraindik orain, matematika adimenaren neurtzailetzat darabil bai eskolak, bai gizarteak.
|
|
|
ikastetxeetako autonomia areagotzea, bizipen emozionalei heltzea, hezkuntza formalaren eta ez formalaren arteko «sinergiak sendotzea»... Bildarratzek ezinbestekotzat jo
|
du
hezkuntza sisteman akordioak lortzea ere. Hezkuntza batzordeko alderdiek txostena batzordearen aurretik eman ez izana kritikatu dute, baita hainbat proposamen egin ere, esaterako, EH Bilduk:
|
|
|
Kristau Eskolak sinetsi egiten
|
du
hezkuntza sistema propio, euskaldun eta kalitatezko batean, eta horregatik parte hartu du gogo biziz euskal curriculumaren eraikuntzan, baita Heziberri 2020 proiektuan ere.
|
|
2022
|
|
|
Hala laburtu du Amelia Barquin Mondragon Unibertsitateko irakasleak hogei urte atzera egin eta Hego Euskal Herriko ikastetxeetara Espainiaz haragoko ikasle etorkinak iristen hasi ziren garaia. Geroztik, esku bete lan izan
|
du
hezkuntza sistemak: integrazioa sustatu, ikasleak euskaldundu...
|
|
|
Bestelako proposamenak ere egiten dituzte. Hala nola onartzen
|
du
hezkuntza sistema laikoa dela, eta esaten du hezkidetza dela sistemaren ardatzetako bat.
|
|
|
ELAk uste
|
du
hezkuntza sistemak trantsizio bat abiatu behar duela, eta prozesu horretan langileak kontuan hartu behar dira, orain arteko eztabaidak «langileei bizkarra emanez» egin direlakoan. Etorkizuneko sistema horrek «eskumen eta curriculum esparru propioak» izango lituzke, inbertsio handiagoa (BPGaren %6 helburu), lan baldintza «egokiak» eta segregazioa desagerrarazteko neurri zehatzak (besteak beste, matrikulazio bulego bakarra eta jardueren eta ekipamenduen kontrola aipatu ditu).
|
|
|
Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakasle Izaskun Anduezak aztertu
|
du
hezkuntza sistemaren eta integrazioaren arteko harremana. Esan duenez, hezkuntza oso tresna indartsua da, «publikoa, derrigorrezkoa eta doakoa» delako.
|
|
|
Sare publikoaren aldeko aldarriekin hasi du hitzartzea Isabel Gonzalezek, Elkarrekin Podemos IUko eledunak. Azaldu
|
du
hezkuntza sistemaren «benetako arazoa» ez dela kalitatea, sistema duala «betikotzea» baizik. Beraiek sistema publikoaren defentsa egiten dutela ziurtatu du, eta esan du akordioan neurri sorta dagoela, martxan jarriz gero, sistema publikoa hobetzeko.
|
|
2023
|
|
|
Zein abiapuntutatik, mundu ikuskeratatik, heltzen zaion EAEko Hezkuntza Legeari, norabide bat edo bestea hartuko
|
du
hezkuntza sistemak; erreproduzituko eta elikatuko du errealitate bat edo beste bat. Erro errokoa den auzia da hori Arantxa Urbe eta Iratxe Retolazarentzat, baita Eusko Jaurlaritzak irailean ezagutarazi zuen lege aurreproiektua kritikoki aztertzeko iragazkia ere.
|
|
|
Behin arazoa identifikatuta, egiturazkoa den sistema segregatzailea amaitzea izango litzateke logikoena, haien eskumen zuzenekoa den euskal eskola publikoa sistemaren ardatz bilakatuz, ituntze unibertsa amaituz eta publifikazio bide erreal bat irekiz. Baina hori egin beharrean, Hezkuntza Sailak erabaki
|
du
hezkuntza sistema dual kohesionatzailea asmatzea. Ukazio fasetik asmakizun bitxien fasera igaro gara oraingoan.
|
|
|
Esaterako, ELA, LAB eta Steilas sindikatuek, Euskaltzaleen Topaguneak eta Euskalgintzaren Kontseiluak. Halaber, Hizkuntz Eskubideen Behatokiko zuzendari Agurne Gaubekak adierazi
|
du
hezkuntza sistema euskaraz eraikitzea «herri komunitate sendo eta feminista eraikitzea» dela.
|
|
|
Azaldu dutenez, Espainiako Konstituzioak ez du aipatzen hezkuntza eredu guztiek laguntza jasoko dutenik, ezta laguntza publikoetarako eskubide subjektiboa ere: «Ikasleak generoaren arabera bereizten dituzten ikastetxeak ezberdin tratatzen badira hartara haiek erabat edo partez funts publikoz finantzatu ahal izateko, horrek oinarrian
|
du
hezkuntza sistemaren kontzepzio ideologiko bat».
|
|
|
Bat datoz Saitua eta Barandiaran: Finantza heziketak «pisu handiagoa» izan behar
|
du
hezkuntza sisteman. Halere, beti dago zer ikasia.
|
|
|
Hainbat ertzen inguruan egin dute gogoeta. Eskisabelen arabera, legeak hizkuntza gutxituaren aipamena egiten du; helburu gisa jarri
|
du
hezkuntza sistemak euskara ardatz izango duela, euskararen inguruan artikulatuko dela, eta irteera profil bat ezartzen du ikasleei euskararen jabetze osatu bat eskaintzeko. Baina, ondoren, zalantzak:
|
|
|
Esan
|
du
hezkuntza sistemak haur asko euskaldundu dituela azken berrogei urteetan, baina gizartea aldatu egin dela, eta aldatzen segituko duela: «Egokitu egin behar dugu».
|
|
|
Alvarezen hitzetan, kalitatezko hezkuntza, integratzailea, aukera berdintasuna eskaintzen duena, euskalduna eta irmoki berrikuntzaren alde egiten duena. Bildarratzek egin bezala, goraipatu egin
|
du
hezkuntza sistema osoa arautuko duela. Eta heldu dio hizkuntzen gaiari ere.
|
|
|
Arresek oroitu nahi izan du gaur gaurkoz ez dagoela Euskal Herri «osoa» aintzat hartzen duen hezkuntza sistemarik: «Euskal Herriak ez
|
du
hezkuntza sistema propiorik». Ondoren, esan du lege honen lanketak «aukera leiho bat» ireki zuela bide horretan urratsak egiteko, eta legea lantzen hasi aurretik lortu zuten akordioarekin sortu zen «ilusioa» ere gogoratu du.
|
|
|
Zentzu horretan du garrantzia bereizketak, horren arabera aldatzen baitira batzuek eta besteek gure ekosistema editorial eta kulturalean duten inplikazioa, hezkuntza curriculumean duten eragina edota euskal argitalgintzaren industrian duten indarra. Horrek guztiak garrantzi handia
|
du
hezkuntza sistema propio eta beregaina nahi duen edonorentzat.
|
|
|
Horrek guztiak, noski, zuzeneko eragina
|
du
hezkuntza sisteman. Hala, ikasturtean EAEko ikasleen% 11,7k zuen atzerritar jatorria; zehazki 33.079 ikaslek (Ikuspegi 2020).
|