|
2000
|
|
|
Bestalde, Biltzar Legegileko Irakaskuntza Publikorako Batzordeak Talleyrand ek Biltzar Nazionalari proposaturiko plana atzera bota ondoren, aparteko garrantzia hartuko zuen Condorcet ek66 berak ere, Estatuak hartu beharreko nagusigoan sinesten zuen: Estatuak izan behar
|
zuen
hezkuntza sistema antolatzearen ardura.67 Zentzu horretan, adibidez, irakaslearen aukeraketak izugarrizko garrantzia izango zuen Condorcet en iritziz, ez baitzuen uste, beste arrazoien artean, irizpide, lokalek, inongo baliorik izan behar zutenik; Estatua arduratu litzateke oposizio sistemaren bideaz, irakasleek funtzionario estatusa izango luketelarik (noski, irakasleek Estatuaren kontrolpean egon lukete) 68 Gauza bera esan daiteke herritarren irakaskuntzari buruz (berdina oinarrizko eskoletan) edota erabili beharreko liburuei dagokionez (irakaskuntzaren lehenengo hiru mailetan); horrek guztiak ere botere publikoaren pean luke izan.
|
|
|
...a hau ahalbideratuko duen zentralizazioarena, uniformizazio ezak garbi asko erakusten baitu zein mingarria den, la absoluta falta de una educación verdaderamente nacional? 127 Beraz, Cadiz-ko Konstituzioaren itzalpean burututako txostena eta funtsean hori artikulatuko zuen Irakaskuntza publikoa arautzeko asmotan aurkeztutako dekretu proiektua ditugu, oraindik urte askotako bidea egin behar izango
|
zuen
hezkuntza sistema nazionalaren eraikitze prozesuaren aurreneko urratsak.
|
|
|
Bestalde, irakaskuntza hiru mailatan banatu zen (9 art), antzinako erregimenean ez zegoen egiturari lege corpusa emanez, horrek berez zuen garrantziarekin: lehen aldiz barne koherentzia
|
zuen
hezkuntza sistema izatea135 Horrez gain, goian esandakoa gutxietsi gabe, funtsean ez zegoen 1814ko proiektuarekiko aparteko gauza berririk (lege estatusa lortzeak zuen garrantzia ahaztu gabe): irakaskuntza orokorra eta uniformea, dotrina politikoa, irakurketa eta idazketa (gaztelaniaz), eskola publikoetako irakasleen kontrola136, dohaintasuna137,..., oinarrizko irakaskuntzari zegokionez; bigarren irakaskuntzan ere edukiak zeintzuk izango ziren ezarri zen(, constituyen la civilización general de una nación?, 21 art.), gauza bera probintzia bakoitzean, universidad de provincia?
|
|
|
Lege horrek hezkuntza sistemak jaso lituzkeen oinarrizko printzipioak azpimarratu zituen, aztertzen saiatuko garenak hain zuzen: Estatuaren zuzendaritza (irakaskuntza pribatuaren kontrola barne), irakaskuntzaren hiru epealditako banaketa, administrazio egitura zentralizatua, irakasleriaren prestakuntza, irakaskuntza uniformea, ikuskaritza, etab. Oinarri legea aldaketarik gabe onartuko zuten Gorteetan antzeman daitekeen aparteko eztabaida ideologikoaren ezak183, garbi asko erakusten du Estatuak behar beharrezkoa
|
zuen
hezkuntza sistema egonkorraren inguruko akordioa ia erabatekoa zela, Gorte espainiarrek ez baizuten Estatua eraiki beharrari buruzko inongo zalantzarik; eta honen diseinuan, hezkuntza alorreko konfigurazioa (konfigurazio nazionala, noski) ezinbestekoa izan zen184.
|
|
2008
|
|
|
Baina ahalegin hauek guztiek oso emaitza apala izan zuten: hizkuntza ofiziala bultzatzen
|
zuen
hezkuntza sistema, bai estatala zein Elizarena, oso garatuta eta finkatuta zeuden, eta agintariek oso neurri txikian toleratu zuten euskarazko irakaskuntzaren alternatiba.
|
|
2012
|
|
|
Lehenengo eta behin, Frantziakoestatuak, 1806 urtean, Napoleonen garaian, berea ezarri zuen. Lurralde osorakobenetako kutsu inperialista zuelarik ahalbidetu
|
zuen
hezkuntza sistema horren izaerazentralista egituratzea. Geroago, antzeko espirituz, espainiarra ezarri zitzaigun.
|
|
|
Lehenengo eta behin, Frantziakoestatuak, 1806 urtean, Napoleonen garaian, berea ezarri zuen. Lurralde osorakobenetako kutsu inperialista zuelarik ahalbidetu
|
zuen
hezkuntza sistema horren izaerazentralista egituratzea. Geroago, antzeko espirituz, espainiarra ezarri zitzaigun.
|
|
2015
|
|
|
Patronalak bere esanetara nahi
|
zuen
hezkuntza sistema, Prestakuntza Jarraituko programak eta jarduerak berak nahi bezala antolatzeko, administrazioaren esku hartze eta kontrol ahalik eta txikienarekin; eta ez hori bakarrik: nahi zuenean bere baliabide propioekin kurtsoak emateko eskubide osoa ere eskatzen zuen.
|
|
2016
|
|
|
3 Hizkuntza erabilera errealetik haratago, kontuan hartu beharra dago psikologiari lotutako gako bat. XX. mendearen lehenengo herenean (oparotasun erlatiboko garaia Asturiasen) gaztelaniaren instituzionalizazioak aurrera egin
|
zuen
hezkuntza sistema hedakor baten bidez, komunikabideen bidez, aurrera eramandako gizarteeta politika mugimenduen bidez, kulturaeta langile ateneoen bidez, etab. Gaztelaniaren instituzionalizazio gorakorrak ez du inplikatzen, berez, jendeak gaztelaniaz hitz egitea maiztasun gehiagorekin, baina, ziurrenik, gaztelaniaren hedapenaren pertzepzio psikologiko mehea inplikatzen du, eta, beraz, bere garaip...
|
|
2022
|
|
|
Solé i Camardons soziolinguista katalanak ere, argi ikusi
|
zuen
hezkuntza sisteman iraultza soziolinguistiko baten beharra zegoela Soziolinguistika gazteentzat3 (1991) liburua idatzi zuenean, izan ere, bere hitzetan," hizkuntzen etorkizunerako funtsezkoa da hiztunen kontzientzia soziolinguistikoa indartzea" (Solé i Camardons, 1991: 22).
|