2011
|
|
Modu naturalean, atmosferan, aztarna kontzentrazioan besterik ez da agertzen gas hau. Bakterioen jardueraren bidez materia organikoa deskonposatzean
|
sortzen
da, bereziki ingurune erreduktoreetan eta egoera anaerobioetan. Bestalde, petrolio findegietan masiboki askatzen da atmosferara, gas naturalaren osagaia baita.
|
|
Materia organikoaren deskonposizio biologikoan hainbat konposatu kimiko
|
sortzen
da. Horien artean, H2S da nagusia; merkaptanoak ere sortzen dira (tiolak,. S funtzioa dutenak), eta kirats nabaria darien beste konposatu organiko sulfuratu batzuk ere bai.
|
|
Materia organikoaren deskonposizio biologikoan hainbat konposatu kimiko sortzen da. Horien artean, H2S da nagusia; merkaptanoak ere
|
sortzen
dira (tiolak,. S funtzioa dutenak), eta kirats nabaria darien beste konposatu organiko sulfuratu batzuk ere bai. Gainera, gas horietariko batzuk toxikoak dira gizakiarentzat (ikus 1 irudia).
|
|
Haren iturri nagusia errekuntza prozesuak dira: prozesu industrialak, energia
|
sortzeko
hainbat teknologia, etxeetako berogailuak, eta, oso neurri esanguratsuan, garraioak (ikus 2 irudia). Oxigenoa mugatzailea ez denean, ikatzaren edo hidrokarburoen errekuntzak erreakzio hauetan oinarritzen dira:
|
|
Hala ere, oxigenoa kontzentrazio estekiometrikoan baino kantitate txikiagoan agertzen denean, karbono monoxidoa
|
sortzen
da.
|
|
Hidrokarburoak ez dira atmosferaren osagai topikoak (metanoa izan ezik, zein hartzidura prozesu naturaletan askatzen den). Gasolioaren, gasolinaren eta antzeko konposatuen errekuntzan
|
sortzen
dira antropikoki. Petrolioaren eratorrien lurrunketaren ondorioz ere emititzen dira tanga handietatik.
|
|
Substantzia organiko hauek, batetik, ibilgailuen ihes hodietatik aireratzen dira. Bestetik, atmosferako hidrokarburoen oxidazioz
|
sortzen
dira (adibidez, propenala, CH2= CH. CHO). Gas hauek begien narritadura eta arnasketa arazoak eragiten dituzte.
|
|
Estratosferaren osagai naturala da, eta CFCek (klorofluorokarburoek) etengabe suntsitzen dute ozonosfera azpigeruzako ozonoa. Troposferan, ordea, kutsatzailea da, eta smog fotokimikoa
|
sortzen
laguntzen du (smog oxidatzailea). Gainera, planetaren berotze globalean parte hartzen du, izpi infragorri asko xurgatzen baitu.
|
|
Orokorki NOx deritze, atmosferaren kutsaduran nabarienak NO (oxido nitrikoa) eta NO2 (oxido nitrosoa) dira. Naturan, sumendi erupzioetan eta ekaitzetan
|
sortzen
dira biak:
|
|
NO2 ren fotodisoziazioz peroxiazilo nitratoak (PANak, R CO OO NO2) eratzen dira. Erreakzio horietan, O3 a askatzen da troposferara, eta smog fotokimikoa
|
sortzen
da:
|
|
Industria metalurgikoan eta siderometalurgikoan eta ongarriak ekoizteko prozesu industrialetan
|
sortzen
dira konposatu hauek. Fluorra oso ugaria da lurzoruetan; mineral askotan F?
|
|
Burdin oxidoetan gertatzen den bezala, partikula hauen gainazaletan erreakzio kimiko asko gerta litezke, hala nola lehen mailako kutsatzaileetatik abiatuz bigarren mailako kutsatzaileak
|
sortzea
(partikula hauen gainazalak katalizatzaile fisiko gisa jarduten du).
|
|
Errekuntza guztietan errautsak
|
sortzen
dira. Materia organikoaren errekuntza osoa izan baldin bada, errautsetan substantzia ez organikoak soilik aurkitzen dira, baina erregaia ez bada zeharo kontsumitu, substantzia organikoak agertzen dira.
|
|
Atmosferaren kutsaduran, arruntenak SO2 a eta SO3 a dira. Ikatzaren edo olio mineralen errekuntzan
|
sortzen
dira bereziki (erregai horien% 6 inguru S-a da). Errekuntza prozesuetan, hau da oinarrizko erreakzioa:
|
|
Ondoren, 0,5 mL-ko patroiaren 1,0 µL ko dosia injektatzen da kromatografoan. Hurrengo minutuetan, BTEX nahasketako osagai desberdinen gailurrak
|
sortzen
dira, bakoitza bere erretentzio denboraren arabera (substantzia bakoitzaren injekzioekin lortutako denborekin eta gailurrekin erkatu behar dira). Minutu batzuk itxaron ondoren, 1,0 mL-ko patroiaren 1,0 µL injektatzen da zutabean, substantzia guztien pikoen bilakaera ikusteko.
|
|
hirietako smog oxidatzaileak edo erreduktoreak, emisio kutsatzaileek eragindako aire kalitatearen galera, aerosol azidoek eraikuntza materialetan eragindako narriadura, jalkitze azidoek landaretzaren, lurzoruen eta ur masen kalitatean eragindako narriadura, eta, bereziki, arnasten dugun airearen kalitatearen galera garrantzitsua. Azken arazo horiek atmosferako emisio antropogenoen ondorioak dira, eta, oso aspalditik, kaltea
|
sortzen
ari dira gizakion bizitza kalitatean, askotan herritarrok horren inguruan askorik jakin gabe, eta kezkatu gabe. Beraz, arazo horien guztien segimendu zehatza egitea beharrezkoa da.
|
|
Lehen mailako kutsatzaileak. Substantzia hauek gizakiak zuzenean
|
sortzen
ditu, edo izadiak berak, zenbait fenomeno naturalen ondorioz; isurketaren ondoren ez dute inolako eraldaketa kimikorik edo fisikorik izan. Hona hemen adibide nagusiak:
|
|
Bigarren mailako kutsatzaileak. Beste kutsatzaileen arteko erreakzio kimikoen bidez
|
sortzen
dira; erreakzio horien erreaktiboak lehen mailako kutsatzaileak, bigarren mailako kutsatzaileak edo atmosferaren osagai naturalak izan daitezke: Ozono troposferikoa (O3) Sufre trioxidoa (SO3) Azido nitrikoa (HNO3) eta sulfurikoa (H2SO4) Peroxiazilo nitratoak edo PANak (R CO OO NO2)...
|
|
PM deritzen tamaina txikiko partikula esekietan, hainbat jatorri eta ezaugarritako materia aurkitzen da: errekuntza prozesuetan
|
sorturiko
kedarrak, tamaina txikiko ikatza (nekez jalkitzen dena), hirietako ibilgailuen motorretako errekuntza okerretan aireratutako partikulak, mikroerrautsak, etab. Partikula horiek guztiek argia xurgatzen dute, eta fenomeno hauek eragiten dituzte, besteak beste: suteen ondorioz atmosfera belztea, etxeetako fatxadetan eta teilatuetan kedarra metatzea, etab. Partikula horiek ke norma lizatu (KN) deritzon azpitaldea osatzen dute, eta ke normalizatua ke beltzaren indizearekin neurtzen da.
|
|
Kutsatzaile atmosferiko garrantzitsuenetako bat da SO2 a, hirietan zein industrialdeetan isurtzen delako, eta batzuetan, gainera, kantitate handi eta osasunerako arriskutsuan. Lehen mailako kutsatzailea da, hainbat errekuntza prozesutan
|
sortzen
dena; erregai gehienek, gutxiago edo gehiago, sufrea izaten dute beren konposizioan. Sufre hori, behin airera iritsita, lurzorura erortzen da, edo, bestela, materia solido jalkikorreko eta aerosoletako partikulek adsorbatzen dute eta materialei itsasten zaie jalkitze lehorraren ondorioz.
|
|
Gero,
|
sorturiko
azido sulfurikoari Ba (ClO4) 2 arekin erreakzionarazten zaio, BaSO4 gatza lortu arte; gatz hori disoluzioan hauspeatzen da. Disoluzio horretako Ba2+ aren soberakinak torinarekin erreakzionatzen du, eta konplexu gorrixka bat sortzen.
|
|
Gero, sorturiko azido sulfurikoari Ba (ClO4) 2 arekin erreakzionarazten zaio, BaSO4 gatza lortu arte; gatz hori disoluzioan hauspeatzen da. Disoluzio horretako Ba2+ aren soberakinak torinarekin erreakzionatzen du, eta konplexu gorrixka bat
|
sortzen
. Konplexu horren ondorioz, disoluzioa gorritu egiten da.
|
|
fenomeno hau gertatzen da gas, aerosol eta partikula azidoak atmosferara iristen direnean. Askotariko substantzia horiek hainbat iturri eta prozesutan askatzen dira; esate baterako, errekuntzetan, horrelako materia kantitate handiak
|
sortzen
dira. Materia azidoak, behin atmosferara isurita, jatorrizko puntuetatik hurbil jalkitzeko joera du.
|
|
Bestalde, jalkitze lehorreko partikulek katalizatzaile fisiko gisa ere jarduten dute lehen mailako kutsatzaileak bigarren mailako bihurtzeko prozesuetan, batzuk oso azidoak baitira. Energia lortzeko erregai fosilak erabiltzen dituzten sektoreetan, masiboki
|
sortzen
dira horrelako substantzia kutsatzaileak.
|
|
Bi jalkitze motek kutsadura arazo larriak
|
sortzen
dituzte, eta oso arriskutsuak izan daitezke pertsonen osasunerako. Horretaz gain, ingurunearen narriadura eragiten dute.
|
|
Hau da metodo azidimetrikoaren oinarria: airean aurkitzen den SO2 a atzematen da laginketa ekipoa erabiliz; gero, atzemandako gasa H2O2 aren bitartez oxidatzen da; ur oxigenatuak SO2 a H2SO4 bihurtzen du, eta NOx ak ere oxidatzen ditu; azken gas horietatik, HNO3 a
|
sortzen
da. Horrexegatik, metodo azidimetrikoak zinez ebaluatzen du lagindutako airearen azido karga.
|
|
Errekuntza prozesu guztiek, oro har, nitrogeno oxidoak
|
sortzen
dituzte, gutxiago edo gehiago. Erregai fosilak erretzen dituzten zentral erraldoietan, energiaren ekoizpen prozesuetan, gas hauen kantitate izugarri handiak sortzen dira.
|
|
Errekuntza prozesu guztiek, oro har, nitrogeno oxidoak sortzen dituzte, gutxiago edo gehiago. Erregai fosilak erretzen dituzten zentral erraldoietan, energiaren ekoizpen prozesuetan, gas hauen kantitate izugarri handiak
|
sortzen
dira. Gas horiek, emisioen tratamendu sistemen eraginkortasunaren arabera, atmosferara isurtzen dira.
|
|
Gas horiek, emisioen tratamendu sistemen eraginkortasunaren arabera, atmosferara isurtzen dira. Aireko nitrogenoak oxigenoarekin erreakzionatzen duenean
|
sortzen
dira oxido horiek. Sortutako kantitatea, berriz, erreakzioen tenperaturarekin erlazionatua dago, zuzen zuzenean; tenperatura zenbat eta altuago izan, orduan eta handiagoa da sorturiko NOx kantitatea.
|
|
Aireko nitrogenoak oxigenoarekin erreakzionatzen duenean sortzen dira oxido horiek.
|
Sortutako
kantitatea, berriz, erreakzioen tenperaturarekin erlazionatua dago, zuzen zuzenean; tenperatura zenbat eta altuago izan, orduan eta handiagoa da sorturiko NOx kantitatea. Instalazio modernoetako gasen tratamendu lerroetan berariazko oinarrizko operazioak egiten dituzte gas horien emisioak murrizteko.
|
|
Aireko nitrogenoak oxigenoarekin erreakzionatzen duenean sortzen dira oxido horiek. Sortutako kantitatea, berriz, erreakzioen tenperaturarekin erlazionatua dago, zuzen zuzenean; tenperatura zenbat eta altuago izan, orduan eta handiagoa da
|
sorturiko
NOx kantitatea. Instalazio modernoetako gasen tratamendu lerroetan berariazko oinarrizko operazioak egiten dituzte gas horien emisioak murrizteko.
|
|
Euri azidoa eragiten du, SO2 arekin batera. Atmosferara iritsitakoan, eraldatu egiten dira, HNO3 bihurtu arte (eta, aldi berean, HNO2 kantitate txikiak ere
|
sortzen
dira). Nitrogeno azidoak lurrera itzultzen dira euriarekin eta elurrarekin.
|
|
Orduan, lurzoruak eta ingurune eta baliabide hidrikoak azidotu egiten dira. Pertsonen osasunari kalte egiten dioten egoerak
|
sortzen
dira, eta biota zein materialak ere kaltetzen dira.
|
|
Airean SO2 a edo O3 a agertzeak oztopoak eragin ditzake. O3 ak interferentzia nabaria
|
sor
dezan, O3 aren eta NO2 aren kontzentrazioen arteko erlazioak 5:1 izan behar du; SO2 aren kasuan, berriz, 30: 1 Azoazio erreaktiboari azetona pixka bat gehituta, SO2 aren arazoa konpontzen da. O3 arena konpontzeko, berriz, 41 zenbakiko Whatman iragazpapera erabiltzen da, sodio tiosulfatoz bustia.
|
|
Airean dagoenean, euri azidoa bultzatzen du, beste gas batzuekin batera. Gainera, usain arazoak
|
sortzen
ditu, oso kontzentrazio txikitan egon arren.
|
|
Jakin behar da, airean aldehidoak badaude interferentziak
|
sor
daitezkeela.
|
|
Matrazeak tapoiez itxi, eta pixka bat irabiatu. Minutu gutxiren buruan kolore desberdinak
|
sortzen
dira matrazeetan, hori ahuletik (kontzentrazio txikienean) arrera bitartekoak (kontzentrazio handienean).
|
|
Berez, gasolina lurruntzen denean, tangaren ondoan metatzen eta elkartzen dira, ikusgai bihurtzeraino. Automobilen erregaietan, detonazioaren kontra jokatzen dute; izan ere, zilindroen barnean, txinparta elektrikoa
|
sortu arte
atzeratzen dute nahasketaren eztanda. Eragin hori gabe, gasolina zilindroen bero hutsez lehertuko litzateke, eta ezin izango litzateke leherketa erregulatu.
|
|
Berunaren toxikotasuna hainbat testuingurutan frogatu da, eta bereziki toxikoa da atmosferako beste konposatu organiko batzuekin kimikoki konbinatzen denean (kutsatzaile horietako asko antropogenikoak dira). Erreakzio horien ondorioz
|
sortzen
diren substantzia berriak jatorrizkoak baino toxikoagoak dira askotan, sinergiaren eraginez.
|
|
Zianuro disoluzioak ezin du, inondik inora, disoluzio azidoekin kontakturik izan. Arbendol garratzaren usainak HCN a
|
sortzen
ari dela adierazten du, eta oso substantzia toxiko eta arriskutsua da hori. Horrelako usainik edo inolako zorabiorik sumatuz gero, atera laborategitik eta jarri martxan egoera horri dagozkion segurtasun neurriak.
|
|
Zentro batek huts eginez gero, arazo gutxiago
|
sortzen
dira.
|
|
Babes orokor horren bidez, transformazio zentroa babestu egiten da, gainkarga edo zirkuitulaburrak transformadore bakoitzaren banakako babes elementuen uretan gora
|
sor
daitezkeenean.
|
|
Transformazio zentroetako barneko maniobra ekipoen isolatzaileak fabrikatzeko gehien erabiltzen diren materialak esteatita eta epoxy erretxinak dira, konexio elementuak ireki eta ixtean
|
sortzen
diren esfortzu mekaniko handiei eusteko duten ahalmen handiagatik.
|
|
Babestu beharreko instalazioaren tentsio eta intentsitate izendatuaren arabera aukeratzen dira fusibleak, eta horien intentsitate izendatua instalazioarena baino askoz ere handiagoa izaten da. Izan ere, urtu gabe jasan behar izaten dituzte transformadorea martxan jartzean
|
sortzen
diren intentsitate altuak.
|
|
Gaintentsioen eraginez
|
sortutako
gainintentsitatea lurrera deribatzen dute.
|
|
Aurreko kasuan bezala, langile batek begiratu behar du kablea ondo ateratzen den hariletik, eta hura geldiarazteaz edo birarazteaz arduratu. Gainerako langileek, berriz, poleetan buxadurarik
|
sortzen
den zaindu behar dute.
|
|
Sare mota horietan, eragile atmosferikoek (haizea, euria, elurra, etab.)
|
sortzen
dituzte matxura gehienak (euskarriren bat lurreratzea, eroaleak haustea...).
|
|
Bestalde, denboraren joanarekin kableen isolamenduak hondatzean ere
|
sortzen
dira matxurak. Hori dela eta, askotan, zirkuitulaburrak sortzen dira kableen artean eta babesak atera egiten dira (normalean, linearen hasierako edo transformazio zentroan dagoen behe tentsioko koadroko fusibleak fusionatu egiten dira).
|
|
Bestalde, denboraren joanarekin kableen isolamenduak hondatzean ere sortzen dira matxurak. Hori dela eta, askotan, zirkuitulaburrak
|
sortzen
dira kableen artean eta babesak atera egiten dira (normalean, linearen hasierako edo transformazio zentroan dagoen behe tentsioko koadroko fusibleak fusionatu egiten dira).
|
|
Proiektuko datuak oinarri hartuta, lehenik eta behin, zuinketa egin behar da (zangak markatzea) lineak pasatu behar duen lekutik, eta kutxa edo sarbideen kokapena markatu. Horretarako, egindako azterketa edo proiektua ahalik eta gehiena bete behar da, eta
|
sor
daitezkeen arazo guztiak aztertu. Kasu guztietan, BTEE ATO BT 07 arauko 2.1 atala behar da:
|
|
Hainbat arrazoi direla eta
|
sor
daitezke arazo horiek: hondeaketetan kanalizazioak haustea, isolamendu akatsak, lur mugimenduak, zirkuitulaburrak, gainkargak, etab.
|
|
Matxurak aurkitzeko, matxura
|
sortu
den puntua ahalik eta ondoen adierazteko gai diren ekipoak behar ditugu.
|
|
ATO BT 18 eta 26 arauen arabera, lur konexioak helburu hauetarako ezartzen dira, batez ere: masa metalikoek une jakin batean lurrarekiko izan dezaketen tentsioa mugatzeko, babesen jarduera ziurtatzeko eta material elektrikoen matxura batek
|
sor
dezakeen arriskua kentzeko edo gutxitzeko.
|
|
Akats korronte bat gertatuz gero, eroalean ez da
|
sortzen
fusio tenperaturatik gertu dagoen tenperaturarik, ezta lotura eta konexioetan ere (gehienez, bi segundoko akats baten kasuan, instalazioaren babesekin bat etorriz).
|
|
Lehenengo soldadura egin aurretik, moldea berotu EGIN behar da, bost minutuz, soldatzeko lanpara batez.Hala, moldeari hezetasuna kentzen zaio, eta ez da soldadura porotsurik
|
sortzen
.
|
|
Lurrerako erresistentziaren balio horren bidez, inongo masak du
|
sortu
hauek baino kontaktu tentsio handiagorik:
|
|
rainokoa izan daiteke eremu batzuetan. Erresistibitatearen balioak izozteen eraginez
|
sortzen
direnen antzekoak izan daitezke.
|
|
Besteak beste, instalazio elektrikoak berak, lurrera konektatzeko babes instalazioak barne?, argia
|
sortzeko
erabiltzen diren bitartekoak (lanparak), argia banatzeko aparatuak (luminariak) eta instalazio horiek martxan jartzeko behar den dokumentazioa izango ditugu aztergai.
|
|
Eroale neutroaren ebakidura fase eroaleen berdina izatea gomendatzen da, hartara,
|
sor
daitezkeen desorekak eta/ edo korronte harmonikoak aurreikusteko. Dena den, ebakidura horiek ez dute izan behar aurreko taulan adierazten direnak baino txikiagoak.
|
|
Fusibleen fusio intentsitatea, fusibleek elikadura linea orokorra babesten dute BKOn?, aurreko balioak baino txikiagoa da. Beraz, fusibleek zirkuitulaburren aurreko babesa ematen dute, baldin eta 5 segundoko fusio intentsitatea instalazioaren edozein puntutan
|
sortzen
den zirkuitulabur korrontea baino txikiagoa bada.
|
|
Gas korrosiboak
|
sortzen
dituzten lokaletatik urrun egon behar du.
|
|
IPX4.IPX2, barreiatzaile finko baten maila altuenaren gainetik.IPX5, hidromasaje bainuontzien ekipo elektrikoetan eta garbitzean ur zurrustak
|
sor
ditzaketen bainugela komunetan (1).
|
|
IPX4.IPX2, barreiatzaile finko baten maila altuenaren gainetik.IPX5, garbitzean ur zurrustak
|
sor
daitezkeen bainugela komunetan (1).
|
|
IPX5 bainugela komunetan, haiek garbitzean ur zorrotadarik
|
sor
badaiteke.
|
|
Jendearen ebakuazioa), DB SI4 atala (Suteetatik babesteko instalazioak) eta DB SU4 atala (Erabilera segurtasuna. Argiztapen desegokiak
|
sortzen
dituen arriskuen aurkako segurtasuna). Halaber, kontuan izan behar dira udalerri bakoitzaren hiri antolamendurako plan nagusia, leku mota horietan aplikatzekoak diren UNE arauak (UNE 100.166: 2004?
|
|
Tximistorratzen instalazioak egiteko, EKTren DB SU8 arauak (Tximistek
|
sortzen
duten arriskuaren aurkako segurtasuna) eta instalazio mota horietan aplikatzekoak diren UNE arauek diotena bete behar da.
|
|
Maniobra pertikaren kakoarekin instalazioaren osagai eroaleak ukitzea da sarrien erabiltzen den metodoetako bat; hala, tentsioa badago, txinpartak
|
sortzen
dira, nahiz eta askotan ezin diren aise hauteman.
|
|
Honako helburu hauek ditu Legeak: ahalik eta hondakin gutxiena ekoiztea, hondakinak
|
sortzeko
eta kudeatzeko araubide juridikoa ezartzea, hondakin gutxiago sortu, berrerabili eta birzikla daitezen sustatzea (hurrenkera horri jarraikiz) eta beste balorizatzeko modu batzuk ezartzea, baita lurzoru kutsatuak arautzea ere, ingurumena eta herritarren osasuna babestearren.
|
|
Honako helburu hauek ditu Legeak: ahalik eta hondakin gutxiena ekoiztea, hondakinak sortzeko eta kudeatzeko araubide juridikoa ezartzea, hondakin gutxiago
|
sortu
, berrerabili eta birzikla daitezen sustatzea (hurrenkera horri jarraikiz) eta beste balorizatzeko modu batzuk ezartzea, baita lurzoru kutsatuak arautzea ere, ingurumena eta herritarren osasuna babestearren.
|
|
Bestalde, Legea ez da
|
sortutako
hondakinak arautzera mugatzen; aitzitik, aurreko fasea ere, hots, hondakinen ekoizpena, hartzen du aintzat eta arautu egiten du Europako Batasunean hondakinak sortzen dituzten produktuak ekoizten, inportatzen, eskuratzen eta, oro har, merkaturatzen dituzten herritar guztien jarduera.
|
|
Bestalde, Legea ez da sortutako hondakinak arautzera mugatzen; aitzitik, aurreko fasea ere, hots, hondakinen ekoizpena? hartzen du aintzat eta arautu egiten du Europako Batasunean hondakinak
|
sortzen
dituzten produktuak ekoizten, inportatzen, eskuratzen eta, oro har, merkaturatzen dituzten herritar guztien jarduera. –Kutsatzen duenak, ordain dezala?
|
|
Instalazio elektrikoei dagokienez, labur labur adierazita, kontuan izan behar dugu beti zer lan mota egin behar den eta, ondorioz, zer hondakin mota
|
sortuko
den. Hondakinen Europako zerrendak obretan sortzen diren hondakin motak azaltzen ditu, 17 atalean.
|
|
Instalazio elektrikoei dagokienez, labur labur adierazita, kontuan izan behar dugu beti zer lan mota egin behar den eta, ondorioz, zer hondakin mota sortuko den. Hondakinen Europako zerrendak obretan
|
sortzen
diren hondakin motak azaltzen ditu, 17 atalean.
|
|
Bestalde, 20 atalean, udal hondakinak sailkatzen dira (etxeko hondakinak eta denda, industria eta erakundeetan
|
sortutako
haien pareko hondakinak), gaika jasotzen direnak barne:
|
|
Obra mota horretan, hondakin mota hauek
|
sortzen
dira gehienbat:
|
|
Tarifa arautuak desagertzean (2009ko uztailaren 1a), azken baliabidearen tarifa
|
sortu
zen, 10 kW-eko potentzia edo txikiagoa kontratatuta duten tentsio txikiko kontsumitzaileentzat, kontsumitzaile horiek merkatura jo eta eskaintzak bilatzeko moduan ez daudela jotzen baitzen.
|
|
Gizarte bonua
|
sortu
zenean irizpide sozioekonomikoak ezarriko zirela esan zen arren, gero, ez da inolako errenta irizpiderik ezarri gizarte bonua emateko.
|
|
Akatsen bat
|
sortu
dela-eta elikadura automatikoki etenda, kontaktu tentsioak ez du behar besteko denborarik arriskuren bat sortzeko adinako baliora iristeko.
|
|
Akatsen bat sortu dela-eta elikadura automatikoki etenda, kontaktu tentsioak ez du behar besteko denborarik arriskuren bat
|
sortzeko
adinako baliora iristeko.
|
|
–Akats begizta?
|
sortu
behar da, akats korronteari zirkulatzen utz diezaion. Akats begizta horren osaera instalazioak duen lurreko konexioaren eskemaren araberakoa izaten da (TN, TT edo IT).
|
|
Eskema horretan, fase masako edo fase lurreko akats intentsitateek zirkuitulaburrak baino balio baxuagoak izan ditzakete, baina nahikoak izan daitezke tentsio arriskutsuak
|
sortzeko
.
|
|
Eskema horretan, fase masaren edo fase lurraren lehen akats bategatiko intentsitatea nahikoa baxua da eta ezin du kontaktu tentsio arriskutsurik
|
sortu
.
|
|
Lur konexioak helburu hauetarako ezartzen dira, batez ere: masa metalikoek, une jakin batean, lurrarekiko izan dezaketen tentsioa mugatzeko, babesen jarduera ziurtatzeko eta material elektrikoen matxurak
|
sor
dezakeen arriskua ezabatzeko edo gutxitzeko.
|
|
Aurreko kasuan bezala, langile batek begiratu behar du kablea ondo ateratzen den hariletik, eta hura geldiarazteaz edo birarazteaz arduratu. Gainerako langileek, berriz, poleetan buxadurarik
|
sortzen
den zaindu behar dute.
|
|
Tentsio jarraitua
|
sortzen
duen ekipo bat eduki behar da, eta ekipoaren irteera faseetako batera konektatu; beste irteera, berriz, lurrerako konexio baten bidez. Tentsioaren balioa handituz joango da, pixkanaka, 2,4 kV ra iritsi arte. Hazkunde hori pixkanaka egin behar da, karga intentsitatea kontrolatuz eta bat bateko hazkunderik gabe.
|
|
Transformazio zentroaren funtzioa eta energia elektrikoa
|
sortzeko
, garraiatzeko eta banatzeko sarean duen kokapena zehaztea.
|
|
Gaur egun kontsumitzaileek eskatzen duten erritmo hain bizian energia ekoizteko, energia
|
sortzen
duten zentral guztiak sistema elektriko integratu baten bidez lotu behar dira.
|
|
Oro har, gehienetan, energia elektrikoa ekoizteko edo
|
sortzeko
instalazioak ez dira egoten energia hori kontsumitu behar den lekuan, eta ekoizten diren lekuetatik ehunka edo milaka kilometrora dauden erabilera puntuetara garraiatu behar izaten dira. Erabilera puntuak herri edo hirietatik (handiak nahiz txikiak) gertu egon ohi dira.
|
|
Kale hizkeran esaten den moduan,, ibiliaren ibiliz ikasten da", eta oso gutxitan egin ahal izan dira horrelako hurbilketak. Kasu berezietan bakarrik, hau da, energia kontsumo handiko puntuak izatean, eraiki izan da energia
|
sortzeko
instalazioren bat puntu horretatik gertu.
|
|
Eskuarki, energia
|
sortzeko
erabili behar diren lehengaien (ura, ikatza, haizea) sorlekuaren edo energia sortzen duten elementuak hozteko lehengaien ondoan (adibidez, zentral nuklearrak uraren ondoan jartzen dira, erreaktoreak hozteko erabiltzen baita) jartzen dira energia zentralak (hidraulikoak, termikoak, nuklearrak, eolikoak, fotovoltaikoak, etab.).
|
|
Eskuarki, energia sortzeko erabili behar diren lehengaien (ura, ikatza, haizea) sorlekuaren edo energia
|
sortzen
duten elementuak hozteko lehengaien ondoan (adibidez, zentral nuklearrak uraren ondoan jartzen dira, erreaktoreak hozteko erabiltzen baita) jartzen dira energia zentralak (hidraulikoak, termikoak, nuklearrak, eolikoak, fotovoltaikoak, etab.).
|
|
Zentraletan, energia elektrikoa
|
sortzeko
tentsioak 6.000 eta 20.000 volt artekoak izaten dira. Tentsio horiek ez dira nahikoak energia hori distantzia handira dauden lekuetara garraiatzeko.
|
|
Lurrera konektatzeko gehienezko erresistentzia zehaztean, kontuan izan behar da ez dela 24 V etik gorako kontaktu tentsiorik
|
sortu
behar instalazioaren zati irisgarrietan (euskarriak, koadro metalikoak, etab.), instalazioaren bizitza erabilgarrian eta urteko garai txarrenetan.
|
|
Argi fluxua: argi iturri batek ikusten den erradiazio gisa igortzen duen potentzia, argi sentipena
|
sortzeko
duen gaitasunaren arabera ebaluatua, kontuan izanik uhin luzeraren arabera begiak duen sentikortasun aldaketa Argi fluxuaren sinboloa, da, eta unitatea, lumena (lm).
|
|
5.5 Kanpoko argiztapen instalazio bat 40 A-ko intentsitateko eta 300 mA-ko sentikortasuneko EAD bidez babestuta badago (25 A-ko EAM bat) 150 mA-rainoko akats intentsitatea duen lurrerako deribazioa
|
sortzen
da. Lurrerako erresistentzia 10, ekoa bada, zer babes jarri behar da?
|
|
Materialak, tresnak, makinak eta garraiobideak erabiltzean
|
sortzen
diren arriskuak hautematea, eta arrisku horietako bakoitzaren maila ezagutzea.
|
|
Instalazio elektriko bateko obra bat egitean
|
sortzen
diren hondakinak sailkatzeko eta gaika antolatzeko irizpideak ezartzeko gai izatea.
|
|
Arrisku elektrikoa energia elektrikoak
|
sortzen
duen arriskua da, 614/ 2001 Errege Dekretuan arrisku elektrikoak direla-eta langileen osasuna eta segurtasuna babesteko gutxienez bete beharreko osasun eta segurtasun xedapenetan adierazitakoari jarraikiz (2001eko ekainaren 21eko BOE). Arrisku mota hauek barne hartzen ditu beren beregi:
|
|
Talka elektrikoa, bai tentsioan den elementuren batekin kontaktuan jartzeagatik
|
sortzen
dena (zuzeneko kontaktu elektrikoa), bai istripuz tentsioan jarritako masekin kontaktuan jartzeagatikoa (zeharkako kontaktu elektrikoa)
|
|
Zirkuitulaburra.Fase desberdineko bi eroale edo gehiago edo fase eroaleak eta eroale neutroa istripuz elkarrekin kontaktuan jartzean
|
sortzen
den efektua da zirkuitulaburra, eta oso intentsitate handia eragiten du.
|