|
2001
|
|
|
bitaminetatik eta salbatuko mineraletatik arroz pikorrera igarotzen dira, eta, beraz, arroza aberastu egiten da elikagai horietan. Horregatik, Beriberiaren eragina (B1 bitamina faltagatik
|
sortutako
gaixotasuna) ez da esanguratsua izan herrialde horietan. Efektu hori aurkitu zenetik, duela hamarkada gutxi, gero eta gehiago erabiltzen da prozesu hori, batez ere ale luzeko arrozetan.
|
|
|
Ministroen Kontseiluak aurtengo uztailaren 27ra arte onetsi zuen. Mikroorganismo jatorra Legionellak
|
sortutako
gaixotasuna da legionelosia, eta pneumonia bakterianoaren forma bat da, legionarioaren gaixotasuna ere esaten zaiona. Gaixotasunaren izenaren jatorria Ipar Amerikako Legioaren konbentzio bati egozten zaio, Pensilvanian, 1976an.
|
|
2004
|
|
|
Debekuak Giza kontsumorako elikagaiak ekoizteko azienda osoan animalia proteinen pentsuak debekatzen ditu Europar Batasuneko araudiak. Komunikabideen alarmatik, haragia kontsumitzearen ondorioz zuzenean
|
sortutako
gaixotasuna izateagatik, kontrolatzeko grina batera pasatu zen, eta nerbioak arrazoia jasotzera joan ziren. Polok ustezko eromenak sakrifikatutako ehunka abelbururen irudiak ekarri zituen gogora.
|
|
2005
|
|
|
Eta ez soilik tabakoaren kasuetan erabiltzen diren argudioetako batzuk elikaduraren arloko planteamendu berri horien oinarri legala direlako, baita obesitatearekin zerikusia duten arazoak kostu sozial jasanezin baten izurritea direlako ere. AEBn, 2000 urteko datuen arabera, 300.000 pertsona inguru hiltzen dira urtero gehiegizko pisuarekin zerikusia duten gaixotasun edo arazoengatik, eta 442.398 pertsona, berriz, tabakoa kontsumitzeagatik ustez
|
sortutako
gaixotasunengatik. Obesitateari lotutako kostu ekonomikoa 117.000 milioi dolarrekoa izan zen (157.000 milioi tabakoaren kasuan, 1999an).
|
|
2009
|
|
|
Antibiotikoek birus nahiz bakterioek
|
sortutako
gaixotasunak sendatzen dituzte(% 26).
|
|
|
Asviamek biktima horientzako gizartearen onarpena eskatu du eta amiantoak
|
sortutako
gaixotasun eta heriotza guztiak jakinaraz daitezen aldarrikatu du. Era berean, lanean hartutako gaitzak izatekotan horrela zabaltzea nahi dute:
|
|
2010
|
|
|
Bere liburuetan ideiok lehendik azalduak ditu Belpommek. Ces maladies creees par l' homme (Gizakiek
|
sortutako
gaixotasun horiek) titulua daraman horretan, hasieratik dio Bigarren Mundu Gerratik landa eritasun berriz itota gaudela. Alegia, ordura arte medikuntzak aurrerapen handiak egin zituela mikrobioek, funtsean bakterioek, eragindako gaitzak sendatzen, baina geroztik dena dela diferente.
|
|
2011
|
|
|
Bazenekien.... Gaixotasun profesionalen taula lanak
|
sortutako
gaixotasuntzat hartzen direnen zerrenda da, eta Errege Dekretu batean (1299/ 2006 ED) jasotzen da.
|
|
|
“Proba guztiek nahiko ondo funtzionatzen dute, baina gehiago ikertu behar dugu erabileraren konplikazio maila eta horren aplikazioan eragiten duten eragozpenak konpontzeko”, gehitu du Abbak. Malaria Plasmodium protozoo parasitoak
|
sortutako
gaixotasuna da. Sukar handiak, buruko mina eta ondoeza eragiten ditu.
|
|
|
“GIBaren aldakortasun handia dela eta, txerto eraginkor batek antigorputz guztiz neutralizatzaileak eragin ditu”, azaldu du Dennis Burtonek, ikerketaren egileak. Oro har, hiesaren birusak kutsatutako biztanleriak ez du halako antigorputz indartsurik
|
sortzen
gaixotasuna harrapatu ondoren. Hala ere, animaliei buruzko zenbait ikerketak adierazten dute antigorputzak gai izango liratekeela infekzioa blokeatzeko, GIBaren birusa hartu aurretik gorputzean baleude.
|
|
2012
|
|
|
Infekzioek eta bizkarroiek
|
sortutako
gaixotasunak
|
|
|
NOEL (No Observable Effects Level) edo NOAEL (No Observable Adverse Effects Level) animalia espezie sentikorrenetan kalterik eragiten ez duen dosirik altuena da. Animaliekin egiten diren esperimentuez gain, elikagaietan egon daitezkeen toxikoek
|
sortutako
gaixotasunen datu epidemiologikoak ere pilatzen dira pertsona gaixotuengandik. Adibidez, sakarinak maskuriko minbizia sortzeko ahalmena duen edo ez ikertzeko, gaixotasun hori pairatu duten pertsonen sakarina kontsumoa minbizia pairatu ez dutenenarekin alderatu da.
|
|
|
Batzuk aipatu badira ere, kaltegarriak izan daitezkeen elikagai arrisku nagusien zerrenda luze bat egin daiteke. Elikagaien bidez
|
sortutako
gaixotasun bakoitzaren garrantzia faktore ezberdinen araberakoa da, kasuen kopurua eta larritasuna garrantzitsuenetarikoak direlarik. Osasun arazo batzuk nahiko ohikoak izan daitezke baina ondorio nahiko arinekin eta heriotza tasa oso baxuarekin, adibidez Staphylococcus aureus en intoxikazioa.
|
|
|
Kontuan hartu behar da, orobat, arrisku bakoitzak
|
sortutako
gaixotasunaren intzidentzia aldatzen dela denboran zehar eta lekuen arabera, kultura gastronomikoari, elikagaien prozesatze mailari eta ohikoak diren elikagaiei lotuta neurri handi batean. Horretaz gain, elikagaien bitartez eragindako gaixotasun batzuetan erregistratutako kasuak benetan gertatzen direnen kopurutik oso urrun daude.
|
|
|
Onddo hau, arroza kolonizatzean kolore horia ematen dio (horregatik Japonian «arroz horiaren gaixotasuna» deitu zaio).
|
Sortutako
gaixotasuna bihotz beriberi akutua da.
|
|
|
Famatuena deoxinibalenola da, bomitoxina deritzona ere. Historikoki, toxina hauek kutsatutako artatxikik
|
sortutako
gaixotasuna Errusiako alde hotzekin erlazionatu da. Hasierako sintomak digestio aparatuaren eritasunak dira (beherakoa, oka...) eta geroago odoljarioetara eta immunodepresio egoerara pasatzen da (kasu batzuetan gaixoak ondoko infekzioengatik hiltzen dira).
|
|
|
Filiarosia Leishmaniasia zenbait eltxoren ziztadaren bidez transmititzen den beste txakur gaixotasun bat filiarosia da. Dirofilaria inmitik
|
sortutako
gaixotasuna da, eta bihotzeko zizare ere esaten zaio, bihotz biriketako eritasuna eragiten baitu. Eltxo baten bidez transmititzen da.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, langileek ez dituzte laneko gaixotasunekin lotutako patologiak azaltzen, «lana galtzeko beldur direlako». Eta horren adibidetzat, amiantoaren eraginez
|
sortutako
gaixotasunen ondorioz Hego Euskal Herrian 2012an hil zen langile kopurua aipatu du: 29 «Ez daude erregistratuta inon», esan du.
|
|
2014
|
|
|
Faktore abiarazle argirik gabeko krisi epileptikoen errepikapenak
|
sortutako
gaixotasuna da epilepsia. Krisiak behin eta berriro errepikatzen dira, eta horrek beharrezko bilakatzen du botika antiepileptiko bidezko tratamendua.
|
|
|
51 Legionella pneumophila bakterioak
|
sortutako
gaixotasuna da. Formarik arinena, Pontiaceko sukarra, gripearen antzeko gaixotasun arina da; formarik larrienak, legionarioen gaixotasunak, pneumonia eragiten du.
|
|
|
Nahaste neurokognitibo nagusiak edo arinak eragin ditzaketen gaixotasunak ugari dira: alzheimerra, Pick en gaixotasuna, Lewyren gorputzen gaixotasuna, Huntington en gaixotasuna, gaixotasun fronto tenporala, garuneko zauri traumatikoak, gaixotasun baskularrak (infartuaren ondorioz sortuak), Giza Immuno Eskasiaren Birusak (GIB)
|
sortutako
gaixotasuna, Creutzfeldt Jakob-en gaixotasuna, alkoholismo kronikoa, depresioa, parkinsona, prioien gaixotasuna, gaixotasun infekziosoak (meningitisa, sifilisa...), garun barneko tumoreak, bitamina gabeziak, intoxikazioak, anoxia.
|
|
2015
|
|
|
Aldi perinatalean
|
sortutako
gaixotasunak.
|
|
|
Ez da arraroa paziente batzuek artikulazioetako mina izatea hurrengo hilabeteetan, eta kroniko bihur daitezke. Birusek
|
sortutako
gaixotasun askotan bezala, ez dago tratamendu eraginkor espezifikorik eta klinika berez konpontzen da, analgesikoen laguntzarekin, sukarra eta artikulazioetako mina hobetzeko. Antiinflamatorioak baliagarriak izan daitezke artikulazioen eragina hobetzeko, baina ez da komeni aspirina erabiltzea.
|
|
|
Datu hauek ezagutzea benetan da interesgarria, kutsadurak
|
sortutako
gaixotasunen tratamenduen kostuak denon artean ordaintzen baititugu, eta gainera ez dira kontuan hartzen jarduera hauen eragina ebaluatzerakoan.
|
|
2016
|
|
|
– Birus batek
|
sortutako
gaixotasun infekziosoa da eta oso kutsakorra da. Hirugarren Munduko herrialdeetan kokatzen da batik bat.
|
|
|
Objektuak galdu egin daitezke ordea… eta a tomar por kulo guztia!!!!!!!! Suziriak suizidio bilakatu daitezke gauetik egunera.Multinazional farmazeutikoak antidepresiboak saldu eta saldu dabiltza, sistemak berak
|
sortutako
gaixotasunak sendatzeko asmoz, gauzak beste era batera egin izan balira existituko ez ziren gaixotasunak hain zuzen ere: lehiakortasunak eta estresak sortutako depresio/ antsietate/ desautoestima egoerak “sendatzeko” botika miragarriak dira botika hauek, gizarte “aurreratuetan” soilik existitzen direnak.
|
|
2017
|
|
|
Trauma ondorengo estresak eragindako nahasmendua min fisiko edo psikologiko larria eragin duen gertaera traumatiko bat bizitzearen ondorioz
|
sortutako
gaixotasuna da. Zuzenean bizitu duten pertsonei eragin diezaieke edo gertuko norbaiti gertatutakoa entzundakoek ere jasan dezakete.
|
|
2018
|
|
|
1980ko hamarkadaren erdialdetik aurrera, barroaren (beldarrak eta intsektu helduak jaten dituen araknidoa) akaroak
|
sortutako
gaixotasunak erlategietan agertzearekin bat, erleak koadro mugikorreko erlauntza modernoetara gero eta gehiago joaten hasi ziren, eta, horren ondorioz, enbor erlauntza tradizionalak erabiltzeari utzi zitzaion.
|
|
|
2016an 0 urteko 41 milioi umek eta 5 urteko 340 milioi umek gainpisua edo obesitatea zuten (1,2). Kopuru horiek ikusita, gaur egun obesitatea mundu mailako pandemia kontsideratzen da, urtero batez beste 2,8 milioi pertsona hiltzen direlarik gehiegizko gantz metaketak
|
sortutako
gaixotasun horren konplikazioen ondorioz (1, 3).
|
|
2020
|
|
|
Hitzen garrantziaren jakitun, otsailean, koronabirusak
|
sortutako
gaixotasuna Txinatik nazioartera hedatzen hasi zenean, COVID izendatu zuen gaitza OMEk, herrialde jakin batekin lotzea eta arrazakeria eragozteko. Horrez gain, estigma saihesteko gida bat argitaratu zuen.
|
|
|
Hitzen garrantziaren jakitun, otsailean, koronabirusak
|
sortutako
gaixotasuna Txinatik nazioartera hedatzen hasi zenean, COVID izendatu zuen gaitza OMEk, herrialde jakin batekin lotzea eta arrazakeria eragozteko. Horrez gain, estigma saihesteko gida bat argitaratu zuen.
|
|
|
Saioa hasi gabe eztabaida ekarpenak sortu kontua hasi saioa artikulua eztabaida txikipedia irakurri aldatu aldatu iturburu kodea ikusi historia wiki loves Africa share pictures cf Africa on the move or transport with the entire world and win great prizes parte hartu 2020ko lehiaketan eta lortu sari ederrak koronabirus kalitate neurketa 5.1 covid pandemia birus espezieen multzoa koronabirus birusa sars cov gaixotasuna covid pandemiari buruzko informazioa covid gaixotasunaren 2019 pandemia Euskal Herrian covid gaixotasunaren 2019 pandemia Euskal Herrian zerrenda covid gaixotasunaren ondorioz hildakoak adi wikipediak ez du aholku medikurik ematen. ...us koronabirus (argipena) koronabirusa birus espezieen multzo bat da ugaztun eta hegazti gaixotasunak sortzen dituena besteak beste gastroenteritis eragiten dituzte behi eta txerrietan eta arnas aparatu gaixotasunak oiloetan eta gizakietan gizakien kasuan kasu gehienetan gaixotasuna arina izaten da baina koronabirus gutxi batzuek kasu larriak sor ditzakete eta heriotza eragin ez dago koronabirusek
|
sortutako
gaixotasunen aurka egiteko txerto edo droga antibiralik eta gaixotasuna harrapatu ondoren ohiko tratamendua sintomak arintzea izan ohi da 2020an zazpi koronabirus mota nagusi ezagutzen dira eta 39 espezie horietako hiru birulentzia handiko patogeno dira.
|
|
2022
|
|
|
Nola eragiten dit egunero? Batzuetan, denbora edo urtaro aldaketaren ondorioz
|
sortutako
gaixotasunak mugatu egin daitezke Hala ere, Noelia Romerok dio “pertsona bakoitzaren, eguneroko jarduerak egiten dituen lekuaren eta eragiten dioten neurriaren araberakoa da”. Adibidez, neguko ohiko aldaketen aurrean sentsibilitatea duen pertsona batek zailtasun gehiago izango ditu eguneroko erronkei aurre egiteko, negu garaian egun eguzkitsuak izaten ez diren lekuetan bizi bada.
|
|
|
Prebalentzia, klinika eta larritasunari dagokionez, ospitaleko edo lehen mailako arretako testuinguruaren arabera, COVID
|
sortutako
gaixotasunak desberdin erasaten die pediatriako pazienteei. Ikerketa gehienek patologia honen larritasuna handiesten dute, izan ere, honi buruz argitaratutako azterlanetan ospitaleratutako edo larrialdietan artatutako pazienteak daude, eta sintomarik gabeko pazienteak, berriz, gutxiesten dira.
|
|
|
Prebalentzia, klinika eta larritasunari dagokionez, ospitaleko edo lehen mailako arretako testuinguruaren arabera, COVID
|
sortutako
gaixotasunak desberdin erasaten die pediatriako pazienteei. Ikerketa gehienek patologia honen larritasuna handiesten dute, izan ere, honi buruz argitaratutako azterlanetan ospitaleratutako edo larrialdietan artatutako pazienteak daude, eta sintomarik gabeko pazienteak, berriz, gutxiesten dira.
|
|
2023
|
|
|
Oraingoz, EHGNA geldiaraziko duen botikarik gabe, gaixotasun horrek izan dezakeen arriskuaz kontzientziatuta, aurrera egitea eragotz dezakegu. Gaixotasun larriagoaren hasiera Gibelaren barruan (haren zeluletan edo hepatozitoetan) urteetan zehar koipe gehiegi metatzearen ondorioz
|
sortutako
gaixotasuna da. “Kumulu hori toxiko bihur daiteke eta gibela kaltetu, hantura (hepatitisa) eta zelula kaltea eraginez, gibeleko zelulak suntsituz eta oxidazio estresa eraginez.
|