|
2004
|
|
|
Ordea, nahiz nire nahia La Vacheri galdera
|
onak
egitea izan, ez nion usainik ere hartzen berak esandakoari, eta isiltzea beste erremediorik ez neukan. Eta, hain zuzen, ia ordubete egon nintzen isilik eta lore kanposantuko hiru gurutzeei begira:
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan. Barrutik ari zitzaidan Setatsua— Ni ere pentsatzen egon naiz, eta zera erabaki dut:
|
|
|
Ni heldu ondoren hamabi behi izan ginen balantzategin, bost gorri eta zazpi beltz. Gehienak, La Vache qui Ritek aurreratu bezala, makalak ziren, egun osoa jaten edo erdi lotan pasatzen zutenetakoak, baina, alde
|
onak
ere ikusiz, atseginak ziren, behi gozo gozoak, zernahi laguntza emateko prest egoten zitzaizkidanak. Guzti guztiek, gorri zein beltzek, nire aldamenean egon nahi zuten, nirekin batera etzan, nirekin batera joan belazeetara edo erreka txokoetara.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan, jadanik ukuiluko atean nengoela— Zergatik ibili presati eta gogotsu banketera sartzeko orduan. Zergatik ez geratu une batez udazkeneko aire fina hartuz?
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
, zergatik pentsua. Balantzategin dagoen belar fin, goxo eta elikagarriarekin, zer dela-eta kamioi etan ekarri behar den elikagai hori?
|
|
|
Piarres gure haizoak zure eskua galdatu deitazu, eta nik eman deiozut. Gizon
|
ona
duzu, hirur hogei behi badituzu etxen eta lur sail anitz".
|
|
|
Alde batetik, erabakita nengoen ukuiluko behi makalekin inolako tratabiderik ez izatera; ez nien diosalik ukatuko, noski, baina bai gainerako guztia. Alferrik emango zidaten hizpidea, alferrik eskainiko belar goxorik edo etzateko toki
|
onik
. Kontu haiek guztiak bukatuta zeuden.
|
|
|
Abioi eroriaren bila haranean gora eta behera nenbilela, sekula ez bezala sentitu nintzen, eta eskerrak ematen nituen ukuilua eta behi makalak begi aurretik kenduak nituelako. Udazkenaren erdi aldera harkaitz batzuetara iritsi eta abioia ikusi nuenean, berriz, oso ideia
|
ona
iruditu zitzaidan haren hego hautsi baten ondoan etzatea, gerrari buruz pentsatzen, han eroritako pilotoarengan pentsatzen, edozein gauzatan pentsatzen. Ez neukan presarik ezertarako.
|
|
|
Ez neukan presarik ezertarako. Eguraldia
|
ona
zen, lekua eder aparta, Balantzategi eta haraneko beste etxe, erreka eta belaze guztiak bere mende hartzen zituena. Zer gehiago behar nuen ondo bizitzeko?
|
|
|
Nahiz basurdeak aurrera segi eta mendian ezkutatu, nahiz eguzkia gero eta biziagoa izan eta beroak gure zauriak mindu, berak hantxe eduki zituen begiak itsasita, bost basurdeak azaldutako tokian. Bere
|
onera
etorri zenean, niregana egin eta petral samar jarri zen:
|
|
|
—Leku
|
on
batean, hori seguru. Nahi luke, hemen egin dituzten lapurreta guztiak egin eta gero.
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan—, alde kobazulo horretatik. Zoritxarrez, zure lagun hori nahastu egin da burutik eta, bere naturalezaren aurka jokatuz, atzerapauso bat eman du.
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
—esan zidan harkaitz zuloan bizpahiru aste neramatzanean. Ordurako urtuta zeuden negu hartako azken elurrak— Barka ezazu esatea, baina aukeran sentituegia zara, belar ziri batek ere zauria egingo lizuke.
|
|
|
—Zer eginik ez dago, lagun on
|
ona
—adierazi zidan nire pentsamenduak asmatuz— Oso urruti gelditzen dira. Antiaju Berde eta bere laguntzaileak behin ere ez dira joango hara.
|
|
|
Apurka apurka, Setatsuaren laguntza berezi haiekin eta, nire
|
onenera
etorri eta oso piztuta ibili nintzen uda parteraino. Zenbaitetan, begiratu sastraka zegoen aldera eta sei puntu beltz ikusten nituen errezkadan korrika, senideak bailiran:
|
|
|
Balkoiko gortinen artean ikusitako itzal hura zen: neska polit eta moztaka bat, oso segalari
|
onaren
itxura zeukana. Beste hitz batzuetan esateko, Pauline Bernardette.
|
|
|
Zergatik ez joan komentura? Eta gainera, zein segalari
|
ona
ematen duen neska honek!
|
|
|
—Aizu, laguna, lagun on
|
ona
, ez al da iritsi ordua, ez al dugu garaia?
|
|
|
—Lagun on
|
ona
, zergatik hainbeste kexu eta purrusti. Zergatik hainbeste nahigabe behi izateagatik?
|
|
|
—Bai, lagun on
|
ona
, horixe falta zitzaien. Begira zer ziren palazioak.
|
|
|
Pauline Bernardetteri segituan joan zitzaizkion estutasunak, eta bere begiak
|
onera
etorri ziren, onera eta hoberenera. Pozezko txinpartak azaltzen ziren beraietan.
|
|
|
Pauline Bernardetteri segituan joan zitzaizkion estutasunak, eta bere begiak onera etorri ziren,
|
onera
eta hoberenera. Pozezko txinpartak azaltzen ziren beraietan.
|
|
|
—Etor hadi hona, ttiki, bankete
|
on
bat egin behar diagu hire kontura —esaten zidan besteak bere hortz guztiak erakutsiz.
|
|
|
—Ezbairik gabe, lagun on
|
ona
—adierazi zidan Setatsuak— Zaldia asko sufritzeko jaioa da. Lehenago esan dizudana:
|
|
|
Karral! esan zuen Antiaju Berdek bere
|
onetik
aterata. Larruzko bastoia lurrean sartuta utziz, zaldiagana jo eta zorro batean sartuta zeukan fusila ateratzen hasi zen.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
, mundu honetan ez dago ordutan ibiltzea baino gauza hoberik —esaten zidan— Utz ezazu gaua gaueko mozolo, saguzahar eta abarrentzat, eta joan zaitez deskantsatzera. Loa galtzen duenak hurrengo eguna ere galdu egiten du.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan— Egidazu promesa bat. Ukuilura erretiratuko zarela zure lagun horri agur esanda.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—sartu zen Setatsua— Ondo dago lagunak egitea, baina ez dago ondo ezagutzen den aurrenekoarekin itsutzea. Balantzategiko ukuiluan beste hamaika adiskide dauzkazu zain, eta ezagutzera eman zenieke zeure burua.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan— Niri iruditzen zait leihoa zerbait zaintzeko ari direla egiten. Baina, jakina, ez izarrak zaintzeko, Antiaju Berdek ez dauka astronomo itxurarik.
|
|
|
—Eskerrak! Eskerrak arrazoi
|
ona
eman duzun! —esan zidan gero— Proba bat jarri dizut bururik duzun ala ez ikusteko, eta zuk eduki, alajaina!
|
|
|
Ostera korrika hasi ginen, gogo handiz, baina ez guk uste izandako ondorioekin. Kosta egiten zitzaigun bide
|
on
bat hartzea. Gehien gehienak, zerbait igo eta, gutxiena ematen zuenean, beheraka abiatzen ziren, haran zokora.
|
|
|
—Ene lagun on ona, oker ari zarete. Bide
|
on
bat bilatzen duzue beti, eta horrela behin ere ez zarete ailegatuko mendira. Mendira joateko, bide txarrak hartu behar dira.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
, elurra ari du —esan zidan barrutik— Elurra hasi du eta etxetik urruti gaude. Hobe duzu mendian behera abiatu.
|
|
|
Bistakoa zen amorrarazita zegoela, zeren ez baitzidan bere lagun on
|
ona
nintzenik aipatu ere egin. Pentsatzen jarrita, Setatsuak berak ere oso gaztea izan behar zuen garai hartan, bestela ez zen erantzun txar batengatik haserretu izango.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—sartu zen orduan Setatsua, eta, aitortu beharra daukat, ondo sartu gainera, benetako lagun baten moduan— Badakit etxeko ukuiluan zure pareko korrikalaririk ez dagoela, baina otsoak zu baino gehiago dira inondik ere. Ez zaitez laukoan hasi, joan zaitez poliki eta geldiro, belar izpi goxoen bila arituko bazina bezala.
|
|
|
—Aizu, laguna, lagun on
|
ona
, ez al da iritsi ordua. Ez al dugu garaia?
|
|
|
Ordea hegogabea naiz eta ezin dut gorputzik mugitu ezpada lurraren gainean lau hankak ondo jarri ondoren, eta orduan ere nahiko nekez, zeren
|
onenak
emanda bainago. Hain zuzen ere, eta txori kontuak alde batera utzita, horrexegatik ez naiz itzultzen Balantzategira, daukadan sasoi kaxkarragatik; sasoirik banu, ez nuke hego beharrik izango, bihar bertan aterako nintzateke bidera.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan, eta huraxe izan zen Aingeru Guardakoari edo Setatsuari edo dena delakoari entzun nion estreinako aldia— Euskal Herrian jaio zara, Balantzategi etxeko basoan. Aurrean duzun harana, errota zaharrarekin hasi eta inguruetako baso, etxe eta erreka guztiak hartzen dituena, zure territorioa izango da.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
, basoan ezkutatu aurretik begira egiozu zure etxeari. Horra Balantzategi!
|
|
|
—Aizu, laguna, lagun on
|
ona
, ez al da iritsi ordua. Ez al dugu garaia?
|
|
|
Baina, ez al duzu lo makal eta fruiturik gabekoi utzi behar? Ez al duzu argi emankor eta on
|
onera
etorri behar. Esaidazu agudo, zinez eta klarki, ez al da iritsi ordua?
|
|
|
Aukera bat egin beharrean aurkitzen zarela? Bada entzun berari, berak adieraziko dizu aukerarik
|
onena
. Arrisku latz batean zaudela?
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan, eta aspaldiko partez entzun ere— Orain arte ez dizut ezer esan nahi izan, zeren uste baitut zure bizitza osoa markatu, kutsatu eta bideratuko duen bolada honetan zeuk egin behar duzula aurrera, zeure ahalez, inoren laguntzarik gabe. Baina hainbeste proba pasa eta gero, eta kontuan harturik, gainera, negua korrika ttikian datorrela, beste denbora pasa bat proposatu nahi dizut.
|
|
|
Iduri izan zuen gurpil handi bat, ordu arte lokatzetan frenatuta egondako gurdi gurpila, libratu egin zela eta jiraka hasi, eta gero eta abantada handiagoan. Eta, jiratzen zuenarekin batera, gurpil hark —Sekretuen Gurpil Handiak, noski—, bere lokatz izpiak botako zizkigun; lokatz izpi on
|
onak
, gure galderei erantzun eta Balantzategiko egiaren forma hartuz joango zirenak.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan, eta segituan jakin nuen Setatsua ondo portatuko zela—, norbait konfunditu delako, horregatik zegoen behiaren ganbela arrozez betea. Norbait hori, Bizkarroker edo Genoveva bera, ez da jabetu egiten ari zenaz.
|
|
|
—Hauxe du
|
ona
urte garai honek —esan nion La Vacheri— Soildu egiten dituela basoak, eta errazago ikusten dela zein mundutan bizi garen.
|
|
|
Ez daukate haize hotzera ateratzeko kemenik. Hotza den
|
onarekin
! Beti esango dut:
|
|
|
Eta, ezbairik gabe, bere barruko basurde ahotsa zuen laguntzaile borroka hartan. Azkenean, zeozer sosegatu eta bere
|
onera
etorri zenean, halaxe hots egin zuen:
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
—entzun nion orduan nire barruko Setatsuari— Zure laguna behi atsegina eta bizkorra da dudarik gabe, baina heldu gabea ere bai aukeran. Hortaz, basurdeak dira libre ibiltzen direnak?
|
|
|
nik uste dut ezetz. Ez daukat ezer basurde edota zapelatzen aurka, biak ala biak ere animalia nobleak eta borondate
|
onekoak
baitira, baina egia esateko apur bat atzeratuta gelditu dira. Bai, bizidunok Alfatik Omegara daramagun bidean pixka bat atzeratuta gelditu dira, oso alfa.
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
, ez egiozu aurre egin. Eztabaidatzeak ez dizu merezi.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
—entzun nuen orduan, La Vache eta biok Balantzategira jaisten ari ginela— Ez gehiegi nahastu zure behi buru handia. Balantzategiko korapiloa ezin da hain bihurria izan.
|
|
|
Nahitaez, informazio sistema bat egon behar behekoen eta goikoen artean. Eta egon, noski, sinplea bezain
|
ona
gainera.
|
|
|
—Ene lagun on
|
ona
—jarraitu zuen—, ez larritu oraindik. Ikusiko da.
|
|
|
Setatsuari aitorpen hura entzun ondorenean ez nintzen oso nire
|
onean
egon. Inor haraneko bidean azaltzen bazen, Antiaju Berde izan behar zuela iruditzen zitzaidan, eta egundoko arindua hartzen nuen paseatzaile bat edo inguruetako nekazaria zela ikustean.
|
|
|
—Lagun on
|
ona
, kontuz! Ibili apartean!
|
|
|
Baina ez zen hala gertatu. Aitzitik,
|
onerako
izan zen La Vacheren erreakzioa. Algaraka hasi ziren denak.
|
|
|
Orain, hori bai, pagatu egin duzuela. Gauza
|
ona
nahi duenak pagatu beharra izaten dik.
|
|
|
—Zuek ikusi, baina nik ez dizuet xentimo bat jaitsiko. Ganadu
|
ona
duk, ganadu paregabea festa jartzeko. Zuek ez badituzue hartzen, beste norabaitera salduko dizkiat.
|
|
2010
|
|
|
familia osoa errugabe jo zuten. Beranduegi, ordea, herriak ez zuen sekula onartu oker jokatu zuela, erlijioarengatik egindako den dena
|
ontzat
eman ohi zelako.
|
|
|
William Fox sortzaileak eta William Penn jarrai tzaileak AEBetara egindako jauzia ere aipatu zuen luze. Penne familia
|
onekoa
izanik, Marylandeko hegoaldeko probintzia bat jarauntsi zuen, Charles II errege ingelesak bere aitari zor zion diruaren kitamendu gisa. Kuakeroz beteriko bi itsasontzi abiatu ziren hara, eta laster Pennsylvania (fundatzailearen omenez) eta Philadelphia (anaia arreben laguntasuna esan nahi duen izena da, greko klasikotik hartua) fundatu zituzten.
|
|
|
Laburbilduz, erlijio istilu odoltsuak behar izan ziren lehendabizi pentsakera desberdinak elkarrekin bizi zitezkeelako hipotesia azaldu baino lehen. Ondoren erlijio aniztasun zabala
|
ontzat
eman zen, inor bestearen gainetik jartzeko tentaziorik ez izateko. Honela, bizikidetza derrigorrezkoa zela oharturik handik eta hemendik egoera deseroso horren justifikazio moduak sortuz joan ziren.
|
|
|
Bizikidetza bermatu behar bada, aurretik egindako saio praktikoak aztertzea ez da gaizki etorriko. Agerian dago eredu guztiek izango dutela zerbait
|
onetik
eta zerbait txarretik. Pluralismoak eta diferentziak elkarren ondoan ez dira lehen aldiz gizarte garaikideetan eman eta gizakiak beti izan du korapiloak askatzeko joera hori.
|
|
|
Gaur egungo Belgika, Suitza eta Bosnia Herzegovina lirateke honen adibideak. Estatu nazionalean, ordea, talde nazional bat da nagusi eta kasurik
|
onenean
beste talde eta nazioen bizimodua ez du oztopatzen. Eskuarki, talde nagusiak naziotasun bakarra sustatzen du biztanle guztien eskubide indibidualak errespetatzen dituela esanaz.
|
|
|
Hartara, denak izango lirateke beren bizitza egitasmoa aurrera ateratzeko gauza. Egitasmoon arteko bateraezintasunak eguneroko sen
|
onaz
edo instituzio demokratiko eta parte hartzaile zabal batzuetan konpon litezke. Honela, teorizazio sendoegirik gabe itxaropen eta antsia gehienak asetzeko modua legoke.
|
|
|
Tolerantziaren gaineko disertazioa liburuaren inprimaketa 2006ko azaroan burutu zen
|
Ona
Industria Grafica moldiztegian, fotokonposiziorako
|
|
|
Nafarroan
|
Ona
Industria Graficak moldatu eta egina
|
|
|
Parentesi artean bezala, beste dokumentu bat erakutsiko dut, lehen ortodoxia horren pisua begien bistakoa bihur dakigun darwinismoari doakiola. Aipatuko dudana Eskualdun
|
Ona
astekariaren 1905eko zenbaki batetik hartua da, hots, hiruzpalau urtez izenaz aldatutako Eskualduna astekaritik. Izatez, bilduma osoa arakatu dut 1887tik hasi eta 1917 artean salbu eta 1913ko zenbakiak, hau da, 1500en bat zenbaki aztertu ditut banan banan, 52 aste bider 29 urte eginez.
|
|
|
Haeckel Darwin baino dezente urrunago joan zen, eta gizadia animalietatik eboluzionatuz agertu zela azaldu zuen jadanik 1863an. Areago, Haeckelen ustez, gizadiaren izaera politiko eta soziala ere eboluzioaren legeek eta hautespen naturalak eraentzen dute, eta ideia horiek oso harrera
|
ona
eduki zuten XX. mendearen hasierako Alemanian, Haeckelen dibulgazio liburuei esker.
|
|
|
Erakaspen horiek ez dakarkete ez itsumendurik, ez etsimendurik: girichtinoaren arabera, zeru lurrak adimenduari idekiak daude, adimendu batek eginak direnaz geroz, eta beraz jakintsunek ez dute zeren duda beren iker-lanetan; hala hala, bizia ez zaio biharamunik gabeko ziliporta ez deus bat, bainan Jainko
|
on
baten gerizapean baliatu behar duen arte saindu bat. Zoin urrun giren gogo ilhun eta kechu batzuen elhe beltzetarik!".
|
|
|
Nafarroan
|
Ona
Industria Graficak moldatu eta egina
|
|
|
Zer uste lukete, ala eskualdun tzarretarik frantses
|
onak
egin?".
|
|
|
Darwin geurean liburuaren inprimaketa 2010ko otsailean burutu zen
|
Ona
Industria Grafica moldiztegian, fotokonposiziorako A Garamond, Lithos eta Gill Sans letra motak erabiliz.
|
|
|
Herrialde hispaniko gehienetan bezala, Uruguain ez ziren eztabaidatu eboluzioaren mekanismo darwindarrak. Horren ordez, Darwin arma gisa erabili zen elitea banatzen zuten borroka ideologikoetan, halatan non, sektore aurrerazaleek
|
ontzat
jotzen baitzuten darwinismoa automatikoki, eta txartzat, ostera, kontserbadoreek. Estatu semikolonial horretako etxagun aberatsek ikuspegi teknologiko batetik irakurri zuten Espezieen jatorria, eta izatez, Darwin izan zen ganaduzale horien artean biztu zen eztabaidaren ardatz nagusia, behi eta ardi arrazen hobekuntza dela-eta.
|
|
|
Irribarre egiten dugu argazkiko guztiek, eta inork baino zabalago Redinek. Aitortua zigun behin baino gehiagotan" aspaldi izandako boladarik
|
onena
" zela hura berarentzat, ohizko klase partikularren zamarik gabe eta, batez ere, Historia eta Filosofia —bere gai maitatuenak— irakasten, eta poz hori erakusten du inolako erreserbarik gabe argazkian. Cesar beste irakasleak, berriz, doi mugitzen ditu aurpegiko muskuluak, barre irudi bat baino haratago joan gabe, eta tinko begiratzen dio kamerari betaurreko beltz eta astunen atzetik.
|
|
|
Cesar beste irakasleak, berriz, doi mugitzen ditu aurpegiko muskuluak, barre irudi bat baino haratago joan gabe, eta tinko begiratzen dio kamerari betaurreko beltz eta astunen atzetik. Baina, berak ere, Redinek bezala,
|
ontzat
jotzen zuen lana," zerrategiko oholen artean Far Westeko fuerte batean bezala" sentitzen zelako, etsaiengandik salbu," nahiz nire kasuan beldurrik handiena ematen didatenak ez indioak izan, zuriak baizik". Unibertsitatetik egotzia protesta politiko baten ondorioz, Cesarren ateraldiak benetako kezka baten oihartzuna zeukan:
|
|
|
Denborarekin beti gertatzen da bazterrean utzitakoarekin, infernuarekin ere gertatuko litzaiguke—, kolegioko bizimoduaren mira ere sortu zitzaigun, eta neskak, berak batez ere, eta nesken artean Susana gehiena," aurreko ikasturtean pasatako memento
|
onak
" aipatzen hasi ziren, eta igandeetan Donostiara joaten convivencias cristianas esaten zitzaien ikasle bileretan ezagututako mutilekin egotera. Baina joera hura ez zen gailendu, ez ginen inoiz damutu aldaketaz.
|
|
|
Prismatikoak bakarrik izango dira gerokoak. Oso
|
onak
dira. Alemaniarrak".
|
|
|
Ai anaipentsatzen netxoan aspaldin oso netzako aztua oteitzan, edo bestela oso ikaratua izango aizela gerra
|
onekin
.
|
|
|
Or izantzan gerra emengokin konparatzeko batez uen izan, emen jendekgorriak ikusteizkik mutil, emengorri ori trintsera batkenduko bazaye akutxilo sartu bearra zeok, akaso aitukok iñoi galdetzen baiyok ze mendi dan au, Olibar esateziek gu orain garen
|
oni
, emen gorri ok tankekin ta guzti preparatzeituk, ik etzekit jakingo deken nolako tankek dauzken, aurreko baten ataken beak asi ituan aurrea naiyean tanke ta guzi, lau kenduzizkioau, bat serbizioa iteko balio dula arrapatuzioau, ta beste iru berriz kiskalita utzizkiu gasolina botellakin eta eskuko bonbakin, baño tanke ruso oik aundik dituk, kañoi bat eta bi ametralladoria emateizkie ta lau bat l...
|
|
|
Aldi batez, bere begiak distiratsuago egin ziren, eta malko bat atera zitzaion. " Arrazoi duzu, ez da leku
|
ona
erretzeko. Ke handia sortzen da", esan zuen.
|
|
|
Cesar azaldu zen gure ondoan. " Zer jakingo du zure aitak, Obabako mediku
|
onak
–", galdetu zuen. Susana azalpena ematen hasi zen, eta bitartean nik ostatuko andrearengana jo nuen ordainketa egitera, gaiak ardura ez balit bezala.
|
|
|
Beharrezkoa zen bide luzea; ezin nintzen koadernoaz nekerik gabe libratu. Baietz uste izan nuen aurrena, nahikoa zitzaidala nigandik aldentzea gorilaren begiradaz ahazteko, eta ahalegina egin nuen behin baino gehiagotan, baita Iruaingo gordelekuaren barruan utziz ere modu hartan
|
Onak
, Hotson sonbreiruak, Gaitza indargabetu zezan; berdin zezan, osaba Juanen salbazio lanaren ikurrak, Angelek agian egindako hilketena. Baina okerragoa zen:
|
|
|
" Ez zenuke horrelako joera hartu behar. Nik badakit gehiegi estutzen zaituela soinuarekin, baina borondate
|
onez
egiten du. Uste du musika berari adina gustatzen zaizula".
|
|
|
eztakit nola etsiko nuken zure kontu politik gabe restaurante ontan lanian...". Angelen irudi
|
on
bat ematen zuen gutunak, bere andregaia alaitu nahi duen gizon goxoarena. Baina horrek ez zituen bere erruari buruz neuzkan susmoak arindu.
|
|
|
Martinek begia keinatu zidan ostera. " Baina izango zuen bere alde
|
ona
, ezta. Senarra Espainian, zu Erroman hogeita hamarren bat urterekin, inguruan gizon asko, kalean begiradak..." Signora Soniak barre egin zuen hatz erakusleaz lokia zulatzekoa eginez.
|
|
|
Orain ezagutu zaitut!", esan zuen berak. Baina guztiz bere
|
onera
etorri gabe. Bere buruari galdezka jarraitzen zuen, zer egiten nuen bere alabaren gelan bere alaba sendatu eta gero.
|
|
|
Auto barruan gelditu bazen, axolarik ez. Baina bidean galdu bazuen, edo bailaran bertan, eta patruilaren batek aurkitzen bazuen, etxe hura ez zen hain babes
|
ona
izango. Patruiletan zebiltzan asko nekazariak ziren, bazuten gordelekuen berri.
|
|
|
Jostundegian ari da. Oso jostun
|
ona
dator."
|
|
|
bi lagun haiek, Espainiako gerra zibilaren aurreko garaietan kamioi batekin ibilitakoak kabaretetarako jende bilketak egiten, lapurretan ere ibilitakoak ferietan eta baserri bideetan, nornahi hil zezaketen baldin eta baldintza bakarra— Don edo Doñaren batek seinalatuetakoa bazen. Eta berek, noski, hil zezaketen guztia hiltzen zuten, hiltzaileak zirelako eta
|
Onaren alde
ari zirelako... " azken batean".
|
|
|
Don eta Doñek zuhurrago jokatu nahi izan zuten 1940tik aurrera. Pirpo eta Txanberlainen zirkua oso ikusia zegoen, emanaldi gehiegi zeramatzan, eta itxura batera ez zeukan harrera
|
onik
beste nazioetan. " Ikusi dugu nahikoa dantza eta nahikoa lehoi jostaketa —zioten Don eta Doñek— Epaiketen txanda da orain, epaiketak ere ez dira hutsaren hurrengo ikuskizuna." Handik aurrera, Pirpok eta Txanberlainek hainbat aldaketa nozitu zituzten beren egoeran, eta kezkatuta ere ibili ziren aldi batean, balio handiko zerbait galdu izan balute bezala.
|
|
|
Mezua jasotzearekin batera, Pirpo dantzan hasi zen: tankera
|
ona
hartzen zion enkarguari. Egun eta erdi geroago, Lourdesera iritsi eta xehetasunak ezagutu zituenean, dantzan ez ezik jauzika hasi zen:
|
|
|
Pirporen ideia oso
|
ona
zen, eta oso erraza aurrera eramateko orduan. Abiatuko ziren mendian gora, elurretan, eta okerreko bidetik eramango zituzten Le Roi du Champagne eta bere emaztea.
|
|
|
Ez niela pentsamendu ilunei biderik egin behar erabaki nuen. Denboraren gurpilak egun
|
onak
ere ekartzen zituela. Egun hura bera ondo bukatzera zihoala.
|
|
|
Prince Rupert inguruko eremuetan zebilela, berak etxola bat eraman ohi zuen buruan, eta estufa, eta meatzari talde bat estufaren inguruan, hain justu ere azkenean aurkitu zuena. Eta irudi horrek mundua balio zuen, mundu osoa ordezkatzen zuen, edo zehatzago, munduan aurki zitekeen
|
on
guztia. Orain ordea ez zegoen irudirik.
|
|
|
Berak jarri zuen musika festa horretan."" Beraz, amerikano maxa horrek hotel bat dauka", jarraitu zuen kapitainak. " Berri berria, oso
|
ona
. Herritik hiru kilometrora dago, horko mendi horren magalean.
|
|
|
" Lehengoan hil genuen txerriak ere horixe pisatzen zuen. Baina txerriak dena
|
ona
du, ez zuk bezala." Pistolaren muturra saihetsean sartu zion, eta bultza. " Hara, perfume usaina ere badauka-eta", esan zuen jarraian, eta soldaduen irriak berritu egin ziren.
|
|
|
Bukatu zutenean, talde osoa errekaraino jaitsi zen garbitzera. Gero, osaba Juan buru zutela, artzainaren etxera abiatu ziren denak errenkadan, barrezka, pozik lana bukatu zutelako eta bazkari
|
on
bat emango zietelako. Ni ez nintzen mugitu, petrilean jarraitu nuen.
|
|
|
" David, jende horrek ez zeukak etorkizunik. Berlinori eta hire aitari joan zaizkiek garai
|
onenak
. Inaugurazio horretan bertan arazoak edukiko ditiztek.
|
|
|
Aurten gainera behin ere baino okerrago dabil. Obaban sekula izan diren festarik
|
onenak
izango omen dira. Horrekin dago."" Joan al gintezke elkarrekin?"" Horixe baietz.
|