|
2001
|
|
|
Gizarte Segurantza ez zegoen prestaturik emakumea lan esparruan sartu den neurri garrantzitsuan sartzeko, eta, 60ko hamarkadako Espainiako Estatuaren gizarte egiturari atxikita geratu da. CESek dioenez, nahiz eta emakumeek lortzen duten estaldura esparrua, sistemaren babes maila eta prestazio kopurua, azken urteotako arau aldaketei esker, zertxobait hobetu den," oraindik ez da lortu gaur egungo gizarte eta
|
lan
arloko egiturari behar bezala egokitzerik". Prestazioak eskuratzeko ezaugarriak eta baldintzak, txostenak dioenez, gaur egungo gizartearen eta ekonomiaren egiturari baino 60ko hamarkadako Espainiako gizarteari lotuagoak daude.
|
|
|
CESek dio, etxeko lanen banaketa desorekatuak ondorio kaltegarriak dituela emakumeen gizarte eta
|
lan
arloko integrazioan, beren lan profesionala familia giroko premien arabera egokitu beharrean aurkitzen direlako sarritan, eta horrek bere eragina du gizarte babesaren mailan.
|
|
|
Ofizialki ezer jakitera eman ez bada ere, Espainiako gobernua, patronala eta sindikatuak, erdi ezkutuka,
|
lan
arloko erreforma berri bat negoziatzen ari dira, eta erreforma horrek eragina izango du Hego Euskal Herriko langileengan, zeren, politikan ez ezik ekonomian eta lan arloan ere nahiko soberaniarik gabe jarraitzen denez, Euskal Herria Espainiako eta Frantziako gobernuen mende dago. Beraz, gauzatzen ari diren erreforma Espainiako gobernu, patronal eta sindikatuen esku dago.
|
|
|
Ofizialki ezer jakitera eman ez bada ere, Espainiako gobernua, patronala eta sindikatuak, erdi ezkutuka, lan arloko erreforma berri bat negoziatzen ari dira, eta erreforma horrek eragina izango du Hego Euskal Herriko langileengan, zeren, politikan ez ezik ekonomian eta
|
lan
arloan ere nahiko soberaniarik gabe jarraitzen denez, Euskal Herria Espainiako eta Frantziako gobernuen mende dago. Beraz, gauzatzen ari diren erreforma Espainiako gobernu, patronal eta sindikatuen esku dago.
|
|
|
Beraz, gauzatzen ari diren erreforma Espainiako gobernu, patronal eta sindikatuen esku dago. Onartu nahi ez badute ere,
|
lan
arloko erreforma berri honen helburua lan esparruko malgutasun eta mugikortasun geografiko handiagoa ahalbidetzea, erretirorako adina atzeratzea eta negoziaketa kolektiborako sektore probintziala eta autonomikoa ezabatzea da. Dirudienez UGT ez dago prest joko horretan sartzeko, eta, are gehiago, greba orokorrerako deialdia egiteko asmoa iragarri du.
|
|
|
Horregatik gertatzen da" LABen erabateko bakardadea esparru horietan". " Adostasunik gabe
|
lan
arloko aldarrikapenetan eta adostasunik gabe jokabide orokorrean, ez zuen inolako zentzurik batasun itxura formal hutsa ematen jarraitzeak".
|
|
|
%16, 8 Gipuzkoan eta Bizkaian, berriz, %31tik gorakoa da. Bestalde, Gipuzkoan, 1993 urtean aldi baterako kontratuen kopurua %21ekoa izanik, 1997ra bitartean bikoiztu egin zen, eta %43ra iritsi zen, nahiz eta gero, ziurrenik 1997ko
|
lan
arloko erreforma ezarri izanaren ondorioz, berriro behera egin zuen.
|
|
|
Erakargarri izateak erraztu egiten du gizarteko eta
|
lan
arloko hainbat gunetarako sarbidea: politikan, telebistan, zinean, moda eta publizitatean, harreman publikoetan...
|
|
2002
|
|
|
Argi eta garbi aitortzen du dirua lortzeko helburuak ekartzen duela urtean behin Indiatik Espainiara eta ezbairik gabe dio diruari ahalik eta probetxurik handiena atera behar diogula, gure heziketa, osasun eta
|
lan
arloko proiektuak aurrera ateratzeko.
|
|
|
Lan merkatuaren kontrola, Estatuko sindikatuetan nahitaez afiliatzearenbitartez eta
|
lan
arloko aldarrikapenen jazarpena eginez. Horrek lansarien eta langileen bizi baldintzen beherakada sistematikoa ekarri zuen.2.1 irudiak ongi agertzen du erorialdi hori.
|
|
|
INTERESAK: gustuak, zaletasunak,
|
lan
arloari dagozkion gustuko gaiak.
|
|
|
Murtzian sortu zen kontratazio mota hori, eta 1995az geroztik ageri da jasota tomatea eta agrioak manipulatzeko eskualdeko hitzarmenetan; hala ere, kontserban, landan eta nekazaritzako elikagaien sektoreko ia jarduera guztietan ere aplikatzen da. Auzitegi Gorenaren
|
Lan
Arloko Salak, joan den abenduaren 12an 18 magistratu bildu zituenak, aparteko bilkura batean, epaiak duen garrantzia dela eta —milaka langileri eragingo die—, erabaki du Murtziako enpresaburuen eta sindikatuen artean hitzartutako kontratazio formula “behin behineko kontratu hibrido moduko bat dela, lanaldi partzialekoa, aldizkako lan finko etenak egiteko, eta langile bakoitzak bere... Lau magistratuk boto partikularra eman dute epai honen aurka.
|
|
|
Gasteizko
|
Lan
arloko 3 Epaitegiaren epai baten arabera, Ramiro Antón Teso langileak (43 urte) eta Helados Miko S.A. lantegiko langileak (Araian, Araba) jasandako estresa “1997tik enpresarekin duen gatazkaren” ondorio izan da, eta “lan istriputzat” hartu behar da. Jesús González Marcos magistratuak ezarri du Ramiro Antónek joan den urteko apirilaren 5ean hasitako bost baja asteak “langilea inguratu duten egoera soziolaboralek” eragin dituztela.
|
|
|
Kaltetuak miokardioko infartua izan zuen 1999ko azaroaren 16an, aldi baterako baliaezintasunean zegoenean eta 65 urte bete baino bi hilabete lehenago, erretirorako ezarritako adina. Bartzelonako
|
Lan
arloko 13 Epaitegiak pentsioaren %100 aitortu zion langileari 2001eko ekainaren 13ko epaian, ondorio ezgaitzaileak erretiroa hartu aurretik gertatu zirela uste baitzuen. Hala ere, Kataluniako Goi Auzitegiak guztiz kontrako irizpidea du.
|
|
|
Epai horretan, erakunde bateko langile ohiek erakundearen pentsioen barne funtsa berreskuratu eta erabiltzeko eskubidea aitortzen dute, nahiz eta erakundea nahita utzi edo kaleratu duten. Epaitza horretan, Justizia Auzitegi Nagusiko
|
Lan
Arloko Salak huts egin du La Caixako lau langile ohiren alde, funts horiek erreskatatu ditzaketen ehunka langileri ateak ireki diezazkiekeen ebazpen baten bidez. Bartzelonako Lan Arloko Epaitegi batek langileen aldeko epaia eman zuen, eta Auzitegi Gorenak orain emandako epaia gai horri buruzko lehen epai irmoa da. Auzitegi Gorenak La Caixako langileen aldeko iritzia eman zuen 2001eko urtarrilean, beren eskubideak gatazka kolektiboko prozedura batean onartu zituenean, baina prozedura horrek, orain JANek emandakoak ez bezala, ez zuen langileen banakako eskubiderik ezartzen.
|
|
|
Epai horretan, erakunde bateko langile ohiek erakundearen pentsioen barne funtsa berreskuratu eta erabiltzeko eskubidea aitortzen dute, nahiz eta erakundea nahita utzi edo kaleratu duten. Epaitza horretan, Justizia Auzitegi Nagusiko Lan Arloko Salak huts egin du La Caixako lau langile ohiren alde, funts horiek erreskatatu ditzaketen ehunka langileri ateak ireki diezazkiekeen ebazpen baten bidez. Bartzelonako
|
Lan
Arloko Epaitegi batek langileen aldeko epaia eman zuen, eta Auzitegi Gorenak orain emandako epaia gai horri buruzko lehen epai irmoa da. Auzitegi Gorenak La Caixako langileen aldeko iritzia eman zuen 2001eko urtarrilean, beren eskubideak gatazka kolektiboko prozedura batean onartu zituenean, baina prozedura horrek, orain JANek emandakoak ez bezala, ez zuen langileen banakako eskubiderik ezartzen.
|
|
|
Jarraipena ikusita, berriz ere euskal sindikalismoak bere heldutasuna erakutsi du, batik bat ELAk. Gizarte eta
|
lan
arloetako politikak mahaigaineratzean, Estatu Espainoleko gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak gero eta gehiago hartu du kontuan indar sindikal hau.
|
|
|
Eremu hauek, berez, aski zabalak dira, baina bistan da hor erregistro desberdinak daudela: aisialdia, irakaskuntza,
|
lan
arloa, herri hedabideak, administrazioa eta literatura. Eta eremu horietan bereizten ditu, batetik" nazioko euskara batua" (orain arte" euskara batua", besterik gabe, deitu izan duguna litzateke hau)," eskualdeko batua" eta" herrialdeko batua".
|
|
2003
|
|
|
Ordurako Otxarkoagan aspalditik ari ginen
|
lanean
arlo sozialean. Baina garai horretan, bai Otxarkoagan eta bai Bilbon eta auzoetan, trapitxeatzen zuen ijito asko zegoen.
|
|
|
Horretaz oharturik, sindikatuak jadanik hasiak dira adierazten ez daudela ados Ibarretxeren Planeko zenbait proposamenekin, Plan horretan gizarte eta lan kontuak ez baitira ikuspegi subiranoan sartzen, alegia, Madrilen esku gelditzen baitira. Planak zenbait eskumen esklusibo proposatzen ditu beste arlo batzuetan, baina
|
lan
arloko eta gizarte segurantzako gaiak Madrilgo Gobernuaren menpe uzten jarraitzen du. Zergatik?
|
|
|
" Zabalik geratzen dira dinoskue ekinbideak, zabalik eginbideak; Biblia arloan diarduen jakitunak jarraitu daikeoe euren lanari, euren arazoari, Biblia jakintza aldetik obetzen, apaiñagotzen, bikaiñagotzen, eta bide zidorrak argiagotzen... Ekin dagiola bakotxak bere
|
lan
arloari!" (Ib. V).
|
|
|
h) Adingabeen egoera pertsonala kontuan hartuta, eta haien askatasuneko bizimodua prestatzeko, heziketa, hezkuntza eta
|
lanaren
arloan jarduerak ezartzen badira, adingabeok jarduera horietan parte hartu behar dute.
|
|
|
Antolaketa
|
lanek
arlo desberdinak eduki zituzten. Lehena bulego berria atontzea izan zen, izan ere, Rekalde Zumarditik Urkijo Zumardiko 18 zenbakira pasatu zen UEUren egoitza, Ulibarri euskaltegiaren bulegoetara, Bilbotik irten gabe.
|
|
|
Donostiako
|
Lan
arloko 1 Epaitegiak Irunen (Gipuzkoa) dagoen Pastería Aguirre enpresa kondenatu du bere enplegatuetako bati Erabateko Ezintasun Iraunkorreko prestazioen %30eko errekargua ordaintzera, langileak hartutako eritasun profesionalaren aurrean segurtasun neurririk ez duelako, “okindegiko asma” izenekoa, Langile Batzordeak sindikatuak atzo jakinarazi zuenez. Epaiak dioenez, enpresak ez zuen egin laneko arriskuen ebaluaziorik, ezta prebentzio planik ere, eta azterketa mediko generikoak baino ez zituen egiten, ez arriskuei buruzkoak.
|
|
|
auzitegietara jo zuen, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak bere gaitza eritasun profesional gisa katalogatzeari uko egiten ziola egiaztatzean. Lehen epaiketa, Bilboko
|
Lan
arloko epaitegi batean, erizainaren interesen aldeko epai batekin amaitu zen, eta orain epaia berretsi du Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusian. Auzitegi Gorenean errekurritu daiteke magistratu baten aurkako boto partikularra izan zuen ebazpena.
|
|
|
Egitekoek hizkuntzari lotuak izan behar dute, ahalik eta eranskin gutxienekin. Edo gauza bera dena, euskalgintza
|
lan
arlo autonomo gisa hartu. Euskararen etxea ireki, eskaini beste ideologiei, pentsaera guztiei.
|
|
2004
|
|
|
1 Epaitu aurreko ondoreetarako soilsoilik, auzitegi zibilek erabaki ditzakete administrazioarekiko auzibide arloko uziak eta
|
lan
arloko auziak.
|
|
|
a) Auzitegi Gorenaren, auzitegi nagusien edo Audientzia Nazionalaren
|
lan
arloko salen burua edo magistratu bat edo gehiago ezesten badira, ezetsia zein salatakoa izan eta horretako magistratu batek, antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatuko denak.
|
|
|
b) Justizia sala bateko magistratu guztiak ezesten badira, kasuan kasuko auzitegiko magistratuak, horietatik antzinatasunean oinarritutako txandaren arabera izendatutakoak, betiere ezespenak magistratu hori ukitu ez duenean. Kasuan kasuko auzitegiaren
|
lan
arloko salan magistratu guztiak ezesten badira, administrazioarekiko prozesuetarako sala zein magistratuk osatu eta horietatik zozketa bitartez izendatutako magistratuak.
|
|
|
c)
|
Lan
arloko epailea ezesten bada, Auzitegi Nagusiaren lan arloko salako magistratu batek, antzinatasunean oinarritutako txandaren arabera izendatuko denak.
|
|
|
c) Lan arloko epailea ezesten bada, Auzitegi Nagusiaren
|
lan
arloko salako magistratu batek, antzinatasunean oinarritutako txandaren arabera izendatuko denak.
|
|
|
Botere Judizialaren Lege Organikoaren 61 artikuluan ezarri salak,
|
lan
arloko salaren burua edo sala horretako bi magistratu edo gehiago ezesten badira.
|
|
|
Auzitegi Gorenaren
|
lan
arloko salak, sala horretako magistraturen bat ezesten bada.
|
|
|
Botere Judizialaren Lege Organikoaren 77 artikuluan aipatu salak, Auzitegi Nagusiaren
|
lan
arloko salaren burua ezesten bada.
|
|
|
Botere Judizialari buruzko Legearen 69 artikuluan aipatu salak, Audientzia Nazionalaren
|
lan
arloko salaren burua edo sala horretako atal bateko bi magistratu baino gehiago ezesten badira.
|
|
|
Audientzia Nazionalaren
|
lan
arloko salaren magistratu bat edo bi ezesten badira, ezetsitako magistratua zein ataletakoa izan eta beste atalak, edo ezetsitako magistratua zein ataletakoa izan eta zenbakizko hurrenkeran horren atzetik dagoen atalak.
|
|
|
Auzitegi nagusien
|
lan
arloko salaren magistratu bat edo bi ezesten badira, sala osoak, hori ataletan banatuta ez badago, edo, ataletan banatuta egonez gero, ezetsitako magistratua zein ataletakoa izan eta besteak, edo zenbakizko hurrenkeran atzetik dagoen atalak.
|
|
|
g)
|
Lan
arloko epailea ezetsi bada, kasuan kasuko Auzitegi Nagusiaren lan arloko sala osoak, hori ataletan banatuta ez badago, edo, ataletan banatuta egonez gero, lehenengo atalak.»
|
|
|
g) Lan arloko epailea ezetsi bada, kasuan kasuko Auzitegi Nagusiaren
|
lan
arloko sala osoak, hori ataletan banatuta ez badago, edo, ataletan banatuta egonez gero, lehenengo atalak.»
|
|
|
«Gizarte jurisdikzio ordenako organoek emandako edozein epairen aurka, bidezkoa da Prozedura Zibilaren Legean ezarri berrikuspen errekurtsoa. Errekurtso hori Auzitegi Gorenaren
|
lan
arloko salan jarriko da. Sala horrek errekurtsoaren inguruan ebazpena emango du, Prozedura Zibilaren Legean xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Bartzelona (19 emakumerekin), Valentzia (16 emakumerekin) eta Madril (12 emakumerekin) izan ziren lan diskriminazioa gehien salatu zuten probintziak. Beste 352 jarduketa osagarri egin behar izan ziren aldi berean, nahiz eta ikuskapenen beraren ekimenez sortu ziren, emakumeen
|
lanaren
arloan arazo larriak atzeman baitziren. Guztira 17 arau hauste espediente ireki ziren.
|
|
|
Gorenaren ebazpenak azaltzen duenez, INEMek ulertu zuen ezin zirela aldi baterako bi kontratu aldi berean mantendu, lanaldi partzialekoak, eta, beraz, “administrazioak baimendu gabeko kontratu bakarrean lanaldia murriztu denez”, prestazioa ukatu egin zuen. Donostiako
|
Lan
Arloko Epaitegi batek, ordea, honako hau erabaki zuen: “ez dago debekaturik aldi berean bi kontratu aldi berean hitzartzea lanaldi partzialean, xede desberdinarekin eta beste arrazoi bat dela medio, legezkontrakotasuna lege iruzurrean itundu izan balitz baino ez litzateke izango”.
|
|
|
Natura, arkitektura,
|
lan
arloa, herritarrak eta jaiak izango dira liburuak jorratuko dituen gaiak. Elkarte kulturalaren asmoa da 2.000 ale kaleratzea Oñatin.
|
|
2005
|
|
|
Gilek eta Ruedak argi dute bitartekaritza edozein gatazka egoeretarako bide egokia dela eta eskoletan, hirugarren adinean, nerabeen harremanetan,
|
lan
arloan, bizilagunen artean... ere garatu litzatekeela. Oraindik jarduera nahiko ezezaguna da, ordea.
|
|
|
Hala dirudi, testuan ez baita agertzen, idatzi zuenean ez baitzekien, heriotzako data ez tokia. Aitarekiko begirunea aitortzen zuen semeak eta tituluetatik aparte egin zituen
|
lanen
arloak ondo finkaturik utzi zituen epitafio luze honetan. Bere fede eta sinismenaren aitormena ere agerian utzi nahi izan zuen.
|
|
|
Gaixotasun horren jatorrian zenbait elementu eragilek parte hartzen dute, hala nola akaroek, etxean dauden araknido txiki batzuek. Etxeetako gortinetan eta alfonbretan metatutako hautsak konnotazio berezia du; izan ere, “polenarekin ez bezala, prebentzioa mugatua baita, gure esku dago kasuak areagotzea saihestea”, adierazi du José Antonio Castillok, SEPAReko asma eta errinitisari buruzko
|
lan
arloko kideak. Akaroen tamaina 0,2 eta 0,5 milimetro bitartekoa da, eta, beraz, giza begiak ezin ditu ikusi.
|
|
|
Mobbing ari aurre egiteko
|
lan
arloko erantzunak/ Respuestas al mobbing en el ambito laboral. (e).
|
|
2006
|
|
|
Urte askoan Egin egunkariko ekonomi eta
|
lan
arloko kazetari eta gero LAB sindikatuaren Iraultzen aldizkariko arduradun izan zen Jose Ramon Goikoetxea Sorondo Ardotxik() oso gazte ekin zion borroka politikoari. 1968an atxilotu zuten aurreneko aldiz, Andoain bere jaioterrian, eta hilabete batzuk Martuteneko espetxean pasa behar izan zituen.
|
|
|
«1
|
Lan
arloko jurisdikzio organoen eskumena hedatzen da arlo horri ez dagozkion aurretiazko arazoak eta epaitu aurreko arazoak aztertu eta erabakitzera, arazook zuzeneko lotura dutenean arlo horri eratxikitakoekin, artikulu honen 3 paragrafoan eta Konkurtso Legean ezarritakoa salbu.»
|
|
|
«Auzitegi Nagusiko Auzitegien
|
lan
arloko salek eskumena izango dute euren mugapeko lan arloko epaitegiek emandako ebazpenen kontrako eta mugape horretako merkataritzako epaileek emandako auto eta epaien kontrako suplikazio errekurtsoak aztertzeko, baldin eta ebazpen, auto nahiz epaiok lan zuzenbidea ukitzen badute.»
|
|
|
«Auzitegi Nagusiko Auzitegien lan arloko salek eskumena izango dute euren mugapeko
|
lan
arloko epaitegiek emandako ebazpenen kontrako eta mugape horretako merkataritzako epaileek emandako auto eta epaien kontrako suplikazio errekurtsoak aztertzeko, baldin eta ebazpen, auto nahiz epaiok lan zuzenbidea ukitzen badute.»
|
|
|
Konkurtsoa Eraldatzeko Lege Organikoak Botere Judizialaren Lege Organikoan ezarritako eraldaketaren babespean, konkurtsoko epaileari, izatez, lan arloko epaitegi eta auzitegien eskumenekoak diren gaien gaineko jurisdikzioa eman zaio, gaiok ezin direlako bananduta ebatzi, eurek konkurtsopekoaren ondare egoeran duten garrantzia eta prozeduraren batasuna aintzat hartuta. Hala ere, hori guztia
|
lan
arloko egungo legerian jasotzen den arauketa materialarekin bateratu behar da.
|
|
|
Edu berean, lan legeriaren aplikazioa izaera horretako arazoen gain erabat eragingarria izan dadin, eta hain kontuzkoa den gaiaren inguruko doktrina bateratzeko, suplikazio errekurtsoa sartzeaz gain, legean autonomia erkidegoko merkataritzako epaitegiek
|
lan
arloan emandako ebazpenen eta gai bereko konkurtso intzidenteen ebazpenen aurka ezarritako gainerakoak ere onartu dira.
|
|
|
195 artikulua. Konkurtso intzidentea
|
lan
arloan
|
|
|
Lege honetan ezarritakoaren arabera demanda baten gaineko eskumena konkurtsoko epaileari dagokionean eta demanda hori arlo zibil edo
|
lan
arloko epaileen aurrean aurkeztu denean, epaileok ez dute horren gaineko eskumenik hartuko, eta alderdiei ohartaraziko diete, euren eskubidea konkurtsoko epailearen aurrean erabil dezaten. Demanden izapidetza onartzen bada, jardun guztia artxibatzea aginduko da, eta jardun hori ez da baliozkoa izango.
|
|
|
8 Aurreko paragrafoan aipatu autoaren aurka suplikazio errekurtsoa jarri ahal izango da, bai eta Lan Prozeduraren Legean ezarri gainerako errekurtsoak ere; errekurtsoon izapidetza eta ebazpenak
|
lan
arloko jurisdikzio orgakurtso horiek ez dituzte etengo konkurnoen aurrean gauzatuko dira, eta erretsoaren edo konkurtso intzidenteen izapideak.
|
|
|
...ren izaera unibertsala dela medio, zordunaren ondareari begira esanguratsuak diren gaiak judizio organo bakarrean batu dira; horregatik, konkurtsoko epaileak jurisdikzio esklusibo eta baztertzailea du hainbat gaitan, ulerbidez, edozein jurisdikzio nahiz administrazio organok konkurtsopekoaren ondareari begira agindu ahal dituen exekuzio zein kautela neurrietan, baita bestelako autuetan ere, autuok
|
lan
arloko epaitegi edo auzitegien eskumenekoak izan arren ezin direnean bananduta ebatzi, konkurtsopekoaren ondare egoeran eragina dutelako, eta prozedura batasunak halaxe agintzen duelako.
|
|
|
Lehen auzialdi eta instrukzioko epaitegiei, merkataritzakoei, zigor arlokoei, administrazioarekiko auzietakoei,
|
lan
arloko epaitegiei, adingabeen arlokoei eta presondegi zaintzarakoei.
|
|
|
«2 Legeak ezarritako errekurtsoak autonomia erkidegoko lan epaitegien ebazpenen kontra, baita suplikazioerrekurtsoak ere, edota legeak ezarritako beste errekurtsoak, autonomia erkidegoko merkataritzako epaitegiek
|
lan
arloan emandako ebazpenen aurka nahiz gai beraren gaineko konkurtso intzidenteak ebazten dituztenen kontra.»
|
|
|
Audientziok, halaber, eskumena izango dute merkataritzako epaitegiek lehen auzialdian emandako ebazpenen kontra legeak ezarritako errekurtsoen gain,
|
lan
arloko arazoak ebazten dituzten konkurtso intzidenteetan emandakoak izan ezik; halakoei begira, bertakoharko dira, lege organiko honen 98 ar atal bat edo gehiago espezializatu betikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
5 IV. tituluaren V. kapituluak izentazio hau izango du: «Lehen auzialdi eta instrukzioko epaitegiak, merkataritzakoak, zigor arlokoak, administrazioarekiko auzietakoak,
|
lan
arloko epaitegiak, presondegi zaintzarakoak eta adingabeen arlokoak.»
|
|
|
«89 artikuluaren kasuan, zigor arloko epaileen ordezpena lehen auzialdiko epaileek egingo dute. Gainerakoetan, merkataritzako epaileek, adingabeen arlokoek, administrazioarekiko auzietakoek edota
|
lan
arloko epaileek ordeztuko dituzte hala zigor arlokoak nola lehen auzialdi eta instrukziokoak; ordezpena, betiere, Auzitegi Nagusiaren Gobernu Salak ezarritako hurrenkeraren arabera egingo da.»
|
|
|
Horretara, lan kontratuen gaineko ondoreak aipa daitezke, hain zuzen ere, konkurtso adierazpenaren aurrekoak izanda, konkurtsopekoa enplegatzailea denetan. Lege honen «vis atractiva» dela bide, konkurtsoko epaileak merkataritzako epaileak jurisdikzioa dauka berez
|
lan
arloko epaitegi nahiz auzitegien eskumenekoak izango liratekeen gaiak aztertzeko. Aurrekoaz gain, aipatu arauak beste hainbat kontzeptu, prozedura zein eginera berri ezarri ditu.
|
|
|
Testu hau aukeratzean, beraz, euskal herriak betidanik izan duen espiritu berritzaile, aitzindari eta enpresaren aldekoa berretsi eta indartu da; izan ere, gure herria gorputz eta arimaz aritu ohi da industria esparruan, eta, beste toki batzuetan, onartu eta jarraitutako erreferentzia bihurtu da halako dedikazioa. Bide bertsutik,
|
lan
arloko sailburu moduan goraipatu behar dut aurkezten dudan lanak enplegatzaile eta langilearen arteko harremanetan duen garrantzia, batik bat une honetan, toki eremuan zein nazioartean bestelako industria enpresa eta merkataritza ehunak dauzkagunean, ekonomia nahiz parametro ekonomiko berriek eraginda. Hortaz, ordena ekonomiko berriaren oinarri diren eredu eta zuzentarauek sorrarazi dituzte egungo lanbide harremanak, eta gizarte nahiz ekonomia errealitate berri horren araberako irizpideak arautu, eguneratu eta finkatzen dituen testua aukeratzea beste arrazoi bat da, lan honen garrantzia azpimarratzeko.
|
|
|
Gisa bertsuan, tentuz arautu da lan kontratuen gaia ere, konkurtso adierazpenaren aurrekoak izanda, konkurtsopekoa enplegatzailea denetan. Konkurtsoa Eraldatzeko Lege Organikoak Botere Judizialaren Lege Organikoan ezarritako eraldaketaren babespean, konkurtsoko epaileari, izatez,
|
lan
arloko epaitegi eta auzitegien eskumenekoak diren gaien gaineko jurisdikzioa eman zaio, gaiok ezin direlako bananduta ebatzi, eurek konkurtsopekoaren ondare egoeran duten garrantzia eta prozeduraren batasuna aintzat hartuta. Hala ere, hori guztia lan arloko egungo legerian jasotzen den arauketa materialarekin bateratu behar da.
|
|
|
Zein dira Emaus Gizarte Fundazioaren helburu hurbilenak? Une honetan daukagun erronkarik garrantzitsuena da lurralde garapena eta egiten ari garen jarduera berriak kontuan hartuko dituen berrantolaketa prozesu bat burutzea, eta gauzatzen ari garen
|
lan
arloetan profesional berriak sartzea eta parte hartzea, hori guztia gure kudeaketan kalitate irizpideak aplikatuz. Bigarrenik, kalitatea eskaintzen jarraitu nahi dugu, baina baita berotasuna ere gure esku hartze sozialeko programetan, non protagonista baita haiengana iristen den pertsona, bere egoera pertsonalari erantzun egokia emateko.
|
|
|
Lan horiek, Ebanjelioan eta Aita Santuen Irakaspenetan eta Elizaren Doktrina Sozialean oinarriturik zeudelarik, lehenengo gaztediaren onerako izan ziren eta gero, eliztar guztien onerako. Jose Maria Arizmendiarrietak Elizaren Doktrina Soziala enpresa eta
|
lan
arloan txertatuz Jainkoaren Erreinua eraikitzen saiatu zen. Bere zerbitzuaren emaitza pastoral berezia, Kooperatiben sortzaile gisa ageri da, Euskal Herrian eta Euskal Herriaz gaindi oihartzuna izan duena.
|
|
|
UGTk aurkeztutako helegitea aintzat hartuz, Getxoko Udaleko Alkatetzaren 2005eko ekainaren 8ko dekretua baliogabetu berri du Bilboko
|
Lan
Arloko 1 zenbakiko Epaitegiak," Zuzenbidearekin bat ez datorrelako". Aldi baterako ezintasun egoeran zeuden langileek soldata osoa ezin zutela kobratu zioen Iñaki Zarraoa alkateak izenpetutako udal araua.
|
|
|
Gogoratu zuenez, 2001ean," Negoziazio Mahai Orokorrean enpresa batzordea onartzera behartu zuen Getxoko Udala EAEko Auzitegi Nagusiak, aipatu organo erabakitzalearen osaketa baliogabetu ostean". Epaia bete ez zutenez, 2002ko urriaren 10an, jokabide horrekin amaitzea agintzen zion tokiko erakundeari
|
Lan
Arloko 6 zenbakiko Epaitegiak," diskriminatzailea eta fede onaren aurkakoa zela argudiatuz", Martinezek aipatu zuenez. " Halaber, UGTko eskuorde sindikala depresioak jota bukatzeko arrazoia horixe izan zela ondorioztatzen zuen epaiak eta eragindako kalte moralengatik, horri 3.005 euro ordaintzera behartzen zuen Getxoko Udala", gaineratu zuenez.
|
|
2007
|
|
|
Geroztik, Euskal Herrian eta munduan zehar euskararen alde aritzen diren euskal etxe eta elkarteetan ospatzen da egun hau. " Elkarteak, XXI. mendean, gizarteko aldaketa eta erronka berrietara egokituz, gogo biziz eusten dio euskal hizkuntzari bere
|
lan
arlo guztietan", Eusko Ikaskuntzatik helarazi dutenez. Nestor Basterretxeak, euskal artistak, 2005ean diseinatu zuen Euskararen Nazioarteko Egunerako logoa eta urteroko ospakizunaren identifikazio ikurra bilakatu da.Ikastetxeetan jaialdiakLasarte Oriako ikastetxeetan ere, urtero bezala, Euskararen Nazioarteko Eguna ospatzeko hainbat jarduera antolatu dituzte gaurko.
|
|
|
Berrogei urtez
|
lan
arloko legeria beraren menpe egon ostean,
|
|
|
Antxon Lafontek"
|
Lan
arloan, kontsentsu eza da krisiaren sorburua" dio.
|
|
|
gizarte segurantza, lan arautegia, etengabeko formakuntza... Funtsean, gizarte eta
|
lan
arloko nahiz enpleguko politikak. Gernikako Estatutuan aurreikusita ziren, baina Madrilek etengabe ukatu ditu transferentziak.
|
|
|
|
Lan
arloko heziketa" negozio esparru" bezala jo duzue, baita eredua baztertu beharra ere. Jaurlaritza kritikatu duzue LABekin batera.
|
|
|
Azpibatzorde horiek eratuko dira atzerritarren lanari eta bizilekuari buruz autonomia erkidegoetan zuzeneko eragina duten gaiak aztertzeko, autonomia erkidegoen estatutuek ezarritakoarekin bat etorriz. Azpibatzorde horiek eratzeko kontuan hartuko dira autonomia erkidegoaren lurralde egoera, migrazioaren fenomenoak autonomiamia erkidegoek euren autonomia estatu erkidegoetan duen eragina, eta autonotuetan aitortuta dituzten eskumenak
|
lan
arloko gaiak betearazteari eta gizarte laguntzari dagozkienez. Gainera, azpibatzorde horiek eratu dira autonomia estatutuetan ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
|
Lege honen 52.c) artikuluko arau hauste arina, 53.b) artikuluko arau hauste astuna, beregaineko langileen kasuan, eta 54.1.A) artikuluko arau hauste oso astuna dagoenean, prozedura zeharen bidez,
|
lan
arloko arau hausteen ondoriozko prozedura zehatzailean ezarritzailea hasiko da Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren aktatakoarekin bat etorriz. Zehapen horiek ezarriko dituzte aurreko lerrokadako agintariek.
|
|
|
2 Enpresaburuak aukeratu behar badu langilea berriro hartzearen ala kalte ordaina ematearen artean, kaleratzea noiz gertatu eta lan kontratua une horretan azkendu dela ulertuko da, baldin eta enpresaburuak kaleratzea bidegabea dela aitortu eta eskaintzen badu aurreko idatz zatiko a) paragrafoan ezarritako kalte ordaina, kalte ordain hori
|
lan
arloko epaitegian gordailutu, langilearen esku jarri eta langileari horren berri emanez.
|
|
|
Zaintza eginkizunak
|
lan
arloan, Gizarte Segurantzan eta enplegu arloan indarreko arauak betetzen direla ziurtatzeko, bai eta indarrean dauden enpresako osterantzeko itun, baldintza eta usadioak betetzen direla ziurtatzeko ere. Hala denean, egoki diren legezko akzioak aurkeztuko zaizkie enpresaburuari eta erakunde zein auzitegi eskudunei.
|
|
|
Aktak erregistratzeari uko egiten dion ebazpena
|
lan
arloko jurisdikzioan aurkara daiteke.
|
|
|
Tartekaritza laudoa
|
lan
arloko jurisdikzioan aurkara daiteke kasuan kasuko modalitate prozesalaren bidez.
|
|
|
2 Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa)
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa)
|
|
|
Gobernuak, Lan eta Gizarte Segurantzaren Ministerioak hala proposatuta, Lan kodea izeneko testu bakar batean jasoko ditu, lege honekin batera,
|
lan
arloko gaiak arautzen dituzten gainerako lege organiko eta arruntak. Lan arloko gai horiek titulu bananduetan antolatuko ditu, lege bakoitzeko titulu bat jarrita, hurrenkerako zenbakiekin, eta testuak hitzez hitz errespetatuta.
|
|
|
Gobernuak, Lan eta Gizarte Segurantzaren Ministerioak hala proposatuta, Lan kodea izeneko testu bakar batean jasoko ditu, lege honekin batera, lan arloko gaiak arautzen dituzten gainerako lege organiko eta arruntak.
|
Lan
arloko gai horiek titulu bananduetan antolatuko ditu, lege bakoitzeko titulu bat jarrita, hurrenkerako zenbakiekin, eta testuak hitzez hitz errespetatuta.
|
|
|
Modu berean, Lan kode horri gehituko zaizkio, elkarren segidan eta aldizka,
|
lan
arloko xedapen orokor guztiak; horretarako, gehitutako arauen lerruna kontuan hartu eta gehitze teknikari dagokionez Gobernuak ezarriko duen prozedura erabiliko da.
|
|
|
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko apirilaren 7ko 8/ 1988 Legearen 6, 7 eta 8 artikuluak.
|
|
|
k) Langileen Estatutuko, Lan prozedurari buruzko Legearen artikuludun testuaren eta
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen zenbait artikulu aldarazi duen maiatzaren 19ko 11/ 1994 Legearen I. kapitulua, III. kapituluko hogeigarren eta hogeita batgarren artikuluak, lehenengo, bigarren eta hirugarren xedapen gehigarriak, lehenengo, bigarren eta hirugarren xedapen iragankorrak, eta azken xedapenetatik hirugarrena, laugarrena eta zazpigarrena.
|
|
|
l) Zerga, administrazio eta
|
lan
arloko neurriei buruzko abenduaren 30eko 42/ 1994 Legearen 36, 40, 41, 42 eta 43 artikuluak, eta hamaseigarren xedapen gehigarria.
|
|
|
Enpresaburuen eta langileen ordezkariek parte hartzeko eskubidea izango dute, Gizarte Segurantzaren lan istripu eta lanbide gaixotasunen mutuek aurreko lerrokadako eginkizunetan gauzatu kudeaketaren gaineko kontrolean eta segimenduan, abenduaren 30eko 42/ 1994 Legeak, zerga, administrazio eta
|
lan
arloko neurriei buruzkoak, 39bost artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
5 Indargabetuta,
|
Lan
arloko Arau hauste eta Zehapenei buruzko Legearen testu bategina onetsi zuen abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzazko Errege dekretuaren ondorioz (EAO, 189 zk., 2000ko abuztuaren 8koa).
|
|
|
* Abenduaren 27ko 24/ 2001 Legeak, zerga, administrazio eta
|
lan
arloko neurriei buruzkoak (EAO, 313 zk., 2001eko abenduaren 31koa), 37 artikuluan xedatutakoaren ondorioz, xedapen indargabetzaile bakarraren 5 idatz zatiarekin lotuta, 51 artikulua indargabetuta dagoela ulertu behar da
|