|
2004
|
|
|
Beste xedapen batzuen bitartez, epaiketaren balizko okerrak zuzentzeko aukerak areagotu nahi izan dira, berme egokiekin. Horrez gain,
|
hainbat
manuren bidez, prozedura errazagoa erdietsi nahi izan da, bai eta, bigarren auzialdian, ahalik kasurik gehienetan edukiari buruzko epaia ematea ere.
|
|
|
Aipatu beharra dago lege honek ez duela erabiltzen gora joatzeari atxikitzea deituriko kontzeptua, kontzeptu horrek
|
hainbat
zalantza sorrarazten baititu. Haatik, lege honek nabarmendu eta zehazten du zer nolako eginkizuna betetzen duen, beste alderdiaren gora jotzea ikusita eta hasieran gora jotako alderdia izanik, errekurtsoaren aurka jartzen denak, horrek, aldi berean, jadanik gora jotako autoa edo epaia aurkaratzen badu, auto edo epai hori ezeztatzea edo onuragarriagoa den beste batekin ordeztea eskatuz.
|
|
|
Muntari buruzko mugek ez dute, besterik gabe, esparru objektibo hori zentzuz eta ekitatez finkatzen; izan ere, ziapekoentzat ez da egokia, ezta asega muntaren faktore hori ez da nahikoa zeregin horretarako. Zinez, kasazioaren esparru berria itxuratzea nahitaezkoa da
|
hainbat
arrazoiren ondorioz, eta arrazoi horiek ez dira unean unekoak edo tokian tokikoak besterik gabe. Alabaina, segurtasun juridikoaren eta tratu berdintasunaren gose diren justirria ere, itxuraketa hori egitea, «kasazio interesa» duten autuetatik zenbait kasuz kasu hautatuz, baldin eta hautaketa hori burutzeko eginkizuna guztiz subjektibo gertatzen bada.
|
|
|
Behin behineko betearazpen sistema berria ezarri ondoren, legeak ez du beharrezkotzat ez egokitzat jo gordailuaren eskakizuna orokortzea, kasazio errekurtsoa (edo prozesuko arau haustearen ondoriozko errekurtso berezia) erabili ahal izateko. Justiziapekoengan eragin desberdina duen aurretiazko gordailu horrek, justizia garestitzeko faktorea izateaz gain,
|
hainbat
arazo sortzen ditu, berbarako, berdintasun printzipioaren arabera. Hariari segiz, berdintasun printzipioa urra daiteke, babes judizial eragingarriaren oinarrizko eskubidea egikaritzeko orduan gordailu hori eragozpen izanik.
|
|
|
Betearazpen prozesu egokia diseinatu da, lehenik, benetako betearazpen titulutzat har daitekeenarentzat, hori titulu judiziala izan zein kontratu bidezko titulua izan; bigarrenik, nahitaezko betearazpen arruntarentzat; eta, hirugarrenik, legean arreta berezia jaso duen hipoteka bermearentzat. Dena den, nahitaezko betearazpenaren funtsezko batasun horrek ez ditu eragotzi behar
|
hainbat
gaitan zentzuzkoak diren berezitasunak. Berezitasunak dira, berbarako, betearazpenaren aurka jartzean, tituluak izaera judiziala izatearen edo ez izatearen araberako zentzuzko berezitasunak, edota hipotekatutako nahiz pignoratutako ondasunen gaineko exekuzioaren beharrezko berezitasunak, exekuzioa horien aurka soilik zuzendu bada.
|
|
|
|
Hainbat
arrazoirengatik, titulu horien eragingarritasuna desiragarria da, eta, horregatik, ez da gutxietsi behar. Hortik abiatuta, lege honek kontuan hartu ditu errealitatea eta justizia, eta, ondorenez, epaien betearazpenaren aurka jartzea ahalbidetu du honako arrazoi hauek direla medio:
|
|
|
Prozesu monitorioari dagokionez, legeak uste osoa du prozedura horren izapideen bidez justiziapeko askoren diruzko kreditu likidoa azkar eta eragingarriro babestuko dela, batez ere, profesional eta enpresaburu ertain nahiz txikien diruzko kredituak. Prozedura horren izapideak eragingarriak izan dira
|
hainbat
herrialdetan.
|
|
|
Edozein modutan ere, prozesuaren inguruko gaiek espezializazio handia behar dute, honako bi arrazoi hauek tartean direlako: batetik, teknizismo juridikoa ezinbestekoa izatea; eta, bestetik,
|
hainbat
arazo sortzea, besteak beste, alderdi bakoitzaren uziak defendatzeko baliabideei buruz eta auzitegien barne antolaketari buruz. Gainera, kontuan izan behar da, edozein gatazka juridiko behin betiko konpontzeko, bide desberdinak erabil daitezkeela.
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, begi bistakoa da katedratik eta lanbide juridikoetatik
|
hainbat
ahots entzun izan direla aipatu legea, egun Espainian indarrean dagoena, lortu arte. Hori dela eta, lege berria urte luzeetan igarri eta sustatutako eraldaketaren fruitua da.
|
|
|
Horren argigarri,
|
hainbat
aipamen egin daitezke. Nafarroa Beherean, Donapaleuko auzitegiaren jardunbidea aipa daiteke; bertan, Oihenart legelari zuberoarrak sustatu zuen euskaldunek euren hizkuntza erabiltzea eremu judizialean.
|
|
|
Zinez,
|
hainbat
ahots entzun ziren, gaztelaniaz besteko hizkuntza horien tratamendua salatzeko; baina prozesuko legeek euren horretan iraun zuten, erregimen politikoak aldatu arren. Horrek indartu egin zuen gaztelaniaren eginkizuna, prozesu zibilaren berezko espresabide moduan.
|
|
|
1978 urtean Espainiako Konstituzioa argitaratzean, aitortu egin zen, gaztelaniaz aparte, beste hizkuntza batzuk ere ofizialak direla euren autonomia erkidegoetan. Bistan denez, jokatzeko eremu berria eragin du horrek
|
hainbat
arlotan, eta, horien artean, prozesu zibilaren esparruan.
|
|
|
Modu berean, azpimarratzekoa da Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Sailak egindako lana. Izan ere,
|
hainbat
neurri sustatu ditu, euskara benetan eta eragingarritasunez erabil dadin Justizia Administrazioan: bateko, langileak trebatuz, eta, besteko, euskaraz jardun nahi duten legelarientzat euskarazko lan tresnak prestatuz.
|
|
|
j) Deustuko Unibertsitateak dagoeneko argitaratuak ditu
|
hainbat
testu zibil, eta aurrekari horiek aintzakotzat hartu dira, egun Espainiako estatuan indarrean dagoen zuzenbide zibilaren sistema osoarekin koherentzia bermatzeko. Bestalde, Deustuko Unibertsitateak berak hornitutako datu base terminologikoa erabili da, eta, horrekin batera, EUSKALTERM datu basea, Prozedura Zibilaren Legeari buruzko euskaraz argitaratuta dauden doktrina lanak, bereziki Eleria aldizkariak argitaratu dituenak, eta UZEI erakunde espezializatuak bere garaian prozesuko zuzenbideari buruz prestatutako berbategia.
|
|
|
Kreditu zibil nahiz merkataritzakoaren izaerak eta prozesu zibiletan ebatzi beharreko egoera pertsonalek zein familia egoerek ez dute ahalbidetzen konponbide eragingarria lortu arte
|
hainbat
eta hainbat urte igarotzea; izan ere, urte luze horietan, aldaketa anitz gerta daitezke auzitegi zibiletara jo duten gizabanako horien bizimoduan.
|
|
|
Kreditu zibil nahiz merkataritzakoaren izaerak eta prozesu zibiletan ebatzi beharreko egoera pertsonalek zein familia egoerek ez dute ahalbidetzen konponbide eragingarria lortu arte hainbat eta
|
hainbat
urte igarotzea; izan ere, urte luze horietan, aldaketa anitz gerta daitezke auzitegi zibiletara jo duten gizabanako horien bizimoduan.
|
|
|
Estatuaren onura gizarteari zor zaion zerbitzu eskuzabalaren adierazle garbia izanik, lege honek ez ditu bazter utzi lan horiek. Haatik, Prozedura Zibilaren Legea egiteko balio eta interes handikoxehe aintzat hartu dira 1881eko Legea osagaiak dira, eta, horregatik, xehe ren
|
hainbat
manu, egoki oso direlako, lege horrek eratorritako jurisprudentzia nahiz doktrina oparoa, eta organo eta erakunde desberdinek nahiz profesional eta aditu ospetsuek egindako txosten eta iradokizunak. Orobat, zehatz mehatz eta probetxu osoz aztertu dira, hala Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren nahitaezko txostena, nola Estatu Kontseiluari eskatutakoa.
|
|
|
Legeria berria, beraz, konplexu eta berritzailea da, eta, horren ondorioz, zuzenbide iragankorreko
|
hainbat
arazo sortu dira, ulerbidez, antzinako IV. atalaren itxiera, Tutoretzen Erregistroa Erregistro Zibilari eranstea, publizitate formala, liburu eta inprimaki berriak, izen abizenak eta herritartze agiriak. Xedapen iragankorren helburua da arazo horiek konpontzea.
|
|
|
Erregistro Zibilaren Lege eta Erregelamenduaren egungo testuak,
|
hainbat
ekimen, eginahal eta lanen fruituak dira, hain juxtu ere, gaztelaniaz besteko hizkuntzen onomastika, euskararena barne, bertan isla dadin.
|
|
|
Legeria zibilari dagokionez, erabakigarri suertatu da Erregistro Zibilaren Lege eta Erregelamenduaren azken eraldaketen artean, azaroaren 5eko 40/ 1999 Legea. Horrek ekarri du euskal onomastika euskarazko grafia arautuarekin inskribatu ahal izatea Erregistro Zibilean, aurretiaz beharrezko ziren izapide eta osagaietatik
|
hainbat
horren bidez ezabatu direla.
|
|
2005
|
|
|
Kontsumo gizartean, gure psikologiarekin jolasteko eta gure kontsumo portaerak bideratzeko
|
hainbat
trikimailu asmatzen eta erabiltzen dira; arrakastaz erabili ere. Markak, publizitatea, merkealdiak, produktuen itxurak, denden eta espazioen antolaketak edo salneurriak oso ondo pentsatzen dira kontsumitzailea nahi duten bidetik eramateko.
|
|
|
2002 urtearen hasieran, Marokon elkartu ziren Nazio Batuen Erakundeko eta Osasunerako Mundu Erakundeko
|
hainbat
ordezkariren arabera, elikagai osasuntsuak izateko, herrialde guztiek jarraituko dituzten arau unibertsalak behar dira. Hau da, elikagaiak lortzeko, prozesatzeko eta paketatzeko mundu guztirako arauak sortu behar dira.
|
|
|
Ahultasun horrek gutxiagotasuneko, mendekotasuneko edo babesgabetasuneko egoerak sor ditzake. Kontsumoari buruzko legeriaren helburu nagusietarikoa da kontsumitzaileek bizi ditzaketen ahultasun egoera horiek konpentsatzea,
|
hainbat
neurri hartuz.
|
|
|
Gaztelaniatik euskarara itzulitako Hipoteka Lege eta Erregelamenduaren testua eta horren argitalpen elebiduna egileen ahalegin laudagarriaren ondorio dira, bai eta aurretiaz argitaratu diren beste lege testu batzuk, hala nola, Zigor Kodea, foru lege zibilak, Kode Zibila, zein, duda izpirik gabe, aurrerantzean egingo diren beste
|
hainbat
testu ere; arean, lan hori zailtasunez josita dago, hizkuntza biak ondo menderatzeaz gain, sen juridiko zorrotza behar delako, itzulitako testuen esangura zehatza eman ahal izateko. Pertsona horiek burututako lanak, beraz, beste aurrerapauso bat ekarri du, euskara ohikotasunez erabiltzeko bidean, eta ez hori bakarrik:
|
|
|
Zuzenbidearekin aldez edo moldezko loturak dituzten pertsonei erabilera hori erraztu die.
|
Hainbatez
, lanok itzuli dituztenekin zorrean daude, hala kultura esparrua eta Zuzenbidea, orokorrean, nola Zuzenbidearen munduan diharduten profesionalak, bereziki. Zehatzago, jabetza erregistratzaileek esanbidez eskertzen diegu Andres Urrutia jaunari eta Eba Gaminde andreari gure arloko lege honekin egindako lan bikaina.
|
|
|
Horra hor XIX. mendeko hipoteka printzipioak laburrean biltzen dituen latinezko esapidea; izan ere, mende horren bigarren erditsuan hipoteka sistema berria ezarri zen Espainian,
|
hainbat
lurraldetan indarrean zegoen Hipoteka Kontularitzaren ordez, eta esapide horrek laburtzen ditu sistema hori antolatzeko printzipioak.
|
|
|
a) Banaketa eskritura; eskritura edo, hala denean, legearen araberako banaketa eragiketak protokoloan jasotzeko akta; edo,
|
hainbat
jaraunsle izanez gero, interesdun bakoitzari adjudikatutakoa zehazten duen ebazpen judizial irmoa.
|
|
|
Bestalde, testu berrian sartu dira ezbairik gabe lege hierarkia zuten
|
hainbat
xedapen, erregelamenduetan jasota agertzen zirenak, hala nola, lurralde mugabarruaren araberako erregistro eskumenei buruzkoak, edota erregistroetako idazkunen epai babesaren ingurukoak; gisa bertsuan, edukiaren arabera ordenantzetan jaso beharreko artikulu xeheak legetik kendu eta erregelamenduetara bildu izan dira ondokoagatik:
|
|
|
Gozamena eta jabetza soila pertsona desberdinen izenean inskribatu badira idazkun bakarrean zein
|
hainbat
idazkunetan, eta gozamena azkentzean ez badago lege eragozpenik, inskripzioa egingo da, hala eskubide horren ezerezteari buruz, nola gozamena eta jabetza soila bateratzeari buruz.
|
|
|
1917ko uztailaren 14ko Errege aginduak aipatzen dituen tituluak nahiz gainerako aldeak batu direla agerrarazteko
|
hainbat
notario akta egin badira, eramailearentzako obligazioak baliogabetu eta trukatu direla egiaztatzeko, nahiko izango da interesdunek akta horiei buruz ondokoa adieraztea, erregistratzaileari zuzendutako eskabidean:
|
|
|
Aurkezten den eskabide bakoitzeko, bazterreko ohar bat egingo da jatorrizko hipotekaren inskripzioan eta beste bat bihurketa zein helbideratze inskripzioan, nahiz eta eskabide horiek
|
hainbat
aktari buruzkoak izan; gainerakoan, errege agindu horren xedapenak bete behar dira.
|
|
|
Finka ugazaba bakarrarena bada edo indibisoan badagokie
|
hainbat
ugazabari, eta interesdunek hala eskatzen badute, hurrengoak zenbaki bakarrarekin inskribatuko dira, eta legearen zortzigarren artikuluak adierazi ondoreetarako, finka bakartzat hartuko dira:
|
|
|
Jatorrizko finka bakarraren titularrari
|
hainbat
emaitza finka adjudikatu zaizkionean subrogazio errealaren ondorioz, aurreko 3 paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da, eta ez da beharrezkoa proiektuak zama edo eskubide lekualdatua azken horien artean banatzea.
|
|
|
Jatorrizko finka batzuen titularrari
|
hainbat
emaitza finka adjudikatu zaizkionean, kontuan hartuko dira 3, 4 eta 5 paragrafoetan jasotako erregelak, horiek aplikatzeko modukoak diren heinean.
|
|
|
Administrazioak erabaki duenean kendutako azalera guztiak edo batzuk batera inskribatzea eta inskripzio horretan Erregistroko
|
hainbat
finka batzea, inskribatzeko moduko titulua izango da administrazio ebazpenaren
|
|
|
ezarri dituen tituluen bidez egingo da inskripzioa. Ez bada beharrezkoa lurrak birzatitzea unitatea osatzen duten finka guztiak jabe bakarrarenak edo indibisoan
|
hainbat
jaberenak direlako, edota jabeek lurrak birzatitzeko espedienteari uko egin ondoren Administrazioak aprobetxamenduaren kokapena onartu duelako, nahitaez laga beharreko lurrak inskribatzeko, espedientea egin behar da; espediente horretan, gutxienez, aprobetxatu ahal diren lurzatiak zehaztu eta nahitaez laga behar diren azalerak deskribatuko dira.
|
|
|
2 Betiere, aprobetxamendua zein finkatatik etorri eta horren Erregistroko datuak agerrarazi behar dira aprobetxamenduari irekitako folioan, eta,
|
hainbat
finkatatik badator, jatorrizko finka bakoitzari dagozkion unitateak agerraraziko dira.
|
|
|
1 Herri onurako basoen jabaria Erregistroan inskribatuko da estatuaren, lurraldeetako herri erakundeen edo basook zein establezimendurenak izan eta establezimendu horren izenean. Finka zein udaletan egon, edo,
|
hainbat
udaletan egonez gero, finka horren luze zabalik handiena zein udaletan izan, eta bertako liburuan egin behar da inskripzio nagusia, basoaren berezitasunak eta baso hori zein erakunde edo zerbitzuri atxiki zaion zehaztuz; hala behar denetan, beste Erregistro, udal zein ataletan, aipamen inskripzioak egingo dira. Modu berean inskribatu behar dira baso horien mugaketa aktak.
|
|
|
...eta eraldaketa zeharo sakonak sartu zirenez gero, aurki ikusi zen erregelamendua behar zela, bai legearen manu berriak garatu eta legeak ahalmen erregelamendu emailearen menpe utzitako gaiak arautzeko, bai, aldi berean, lege testu berria eta aurreko legeriaren araberako erregelamendua aplikatzean nahitaez sortzen ziren arazo praktikoak konpontzeko; izan ere, erregelamendu zaharkitu horrek zatikako
|
hainbat
eraldaketa izan zituen ordurako.
|
|
|
...at eta esparru substantiboari helduz gero, gehiegizkoa izango litzateke Erregelamendu berriak aurrekoan sartu dituen berrikuntza guztiak banan banan azaltzea, horiek era askotakoak eta batzuetan sakonak baitira; arean ere, erregelamendu horretara bildu dira, bai lege testu bateginak sendetsitako erakunde juridiko berrien jardunbideari buruzko arauak, bai 1915az geroztik sakabanaturik agertu diren
|
hainbat
xedapenetako arauak, bai eta Auzitegi Gorenak zein Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak emandako doktrinaren ondoriozkoak ere. Erregelamenduaren norainokoa azpimarratzeko, nahikoa izango da esanguratsuenetarikoak zerrendatzea.
|
|
|
Xedapen horiek guztiak eta hemen aipatzen ez diren beste
|
hainbat
kontuanrriak ez duela gainditu Administrazioa hartuta, on izango litzateke erregelamendu berria behin betiko testu moduan argitaratzea, batetik, aurrekoarekin gertatu zena berriro gerta ez dadin, hots, behin behineko testu moduan aldarrikatu zena, hogeita hamar urte luzetan indarrean egotea, eta, bestetik, testu horren agintea indar dadin, estatuko kontsulta kidego gorenaren aurretiazko irizpenar... antolamendu beren ahal erregelamendu emaileak duen lege esparru zehatza.
|
|
|
Udal mugarte bereko
|
hainbat
finka jasotzen dituen tituluaren inskripzio luzea egindakoan, titulu bereko beste finkaren bat inskribatzea eskatu bada aurkezte idazkun berriaren bidez, inskripzio laburra egingo da, kasuan kasuko inskripzio luzea aipatuz, baina bertan agerrarazi behar dira eginiko azken aurkezte idazkunaren eguna eta ordua, zenbakia, folioa eta liburukia.
|
|
|
Idazkuna eginez gero, oharrak inguruabar hori adierazi behar du, egindako inskripzio edo idazkun mota adieraziz, baita horren liburukia eta folioa, finkasotako
|
hainbat
finka edo eskubideri buruzkoa bada, betiere, finka zein eskubiren eta inskripzioaren zenbakia edo, hala denean, egindako idatzoharraren letra ere. Idazkuna titulu bakarrean jade bakoitzaren deskripzioaren bazterrean, aurrekoaz landa, kasuan kasuko idazkunaren liburukia, folioa, finka eta zenbakia edo letra aipatu behar dira.
|
|
|
Aldian aldiko
|
hainbat
erregistratzaile izenda daitezke, aldi berean zein ondoz ondo jardun dezaten.
|
|
|
Erregelamendu honek lehen auzialdiko epailearen esku hartzea agintzen duenean, herrian
|
hainbat
epaile izanez
|
|
|
Banaketa berdinaren proiektua behin betiko onestearen ondoreei gagozkiela, legeak gaikuntza zabala ematen du, baina erregelamenduak aukera hori neurriz erabili du.
|
Hainbatez
, tituluak immatrikulazioa egiteko balio dezake eta funtsen deskripzioa zuzen dezake, baina proiektua egin denean interesdunen aho bateko adostasunaren bidez, edota jabe bakarrak hala eskatuta, espedientearen publizitatea mugatua da, eta horregatik esanbidez ezarri da hirigintza legerian xedatutako jendaurreko informazioaren ohiko izapidea gauzatu behar duela proiektuak. Traktu geldiarazia berriro hastearen eta kontraesaneko idazkunak ezereztearen aldetik, Hipoteka Legearen 202 artikuluan oinarritutako konponbideak jaso dira; edu berean, muturreko joeretatik urrun dauden irtenbideak aukeratu dira immatrikulazio bikoitza eta titulartasun ezezaguna edo eztabaidagarria dagoen kasuetarako, bai eta titularra non den jakiterik ez dagoenerako ere.
|
|
|
Beste alde batetik, indarreko legeriak aurreikusi ez dituen berrikuntzak ditugu ondokoak: jatorrizko finkaren eta ordezko finken artean zama eta kargak banatzeko ezarri den arauketa; organo jarduleak zehaztu behar izatea, subrogazio errealaren bidez jatorrizko
|
hainbat
finka ordezten dituen emaitzafinka bakarraren kuota; plangintzarekin baterarezinak diren idazkunak ezereztu ahal izateko, batetik, bateraezintasun hori adierazi behar izatea, eta, bestetik, kasuan kasuko jaso dela
|
|
|
Jarduna zein notariotzatan egin eta enkanteak ere bertan egingo dira, edota notarioak horretarako zehaztu duen lokalean. Finka non izan eta toki horretan
|
hainbat
notariotza daudenean, Notarioen Elkargoko Zuzendaritza batzak enkanteak egiteko lokala gaitu ahal du.
|
|
|
|
Hainbat
Erregistro dituzten herrietan, ahal izanez gero, erregistrook eraikin berean edo albokoetan jarri behar dira.
|
|
|
5 Onartutako oposiziogileen kopurua ikusita, Zuzendaritza Nagusiak bidezko deritzonean, lehiaketa berean
|
hainbat
epaimahai egon daitezkeela, ondoz ondoko zenbakiekin.
|
|
|
b) Finka indibisoan badagokio
|
hainbat
titularri, administrazio egintzak gauzatzeko gehiengoa osatzen dutenek.
|
|
|
Horrez landara, legeak ezarri du norbanakoek hala eskatuz gero, Erregistroantzea. Halakoetan, aurreneurrizko idatzo agerraraz daitekeela Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jarri dela, baldin eta errekurtso horren helburua bada, plangintza tresna, plangintzaren betearazpen tresna edota lizentziak deuseztaharra egitean
|
hainbat
kautela hartu behar dira, herri botereen jardunari arrazoirik gabeko kalterik ez eragiteko; ildo horretatik, VIII. kapituluan ezarri da auzitegiek kauzio egokia eskatu behar dutela. Gainerakoan, aurreneurrizkokunak egiteko, gogoan izan da jurisdikzio desberdinak uki daitezkeela aldi be idatzoharrak ondorioztatu dituen idazrean.
|
|
2006
|
|
|
Legeak konkurtsoa errudun gisa kalifikatzeko irizpide orokorra finkatu du, eta, jarraian, berezko izaeragatik beti kalifikazio hori dakarten zenbait kasu zerrendatu ditu, baita, kontrako frogarik izan ezean, konkurtsoari buruzko lege betebehar jakinak ez betetzeagatik, doloaren edo erru astunaren presuntzioa dakarten beste
|
hainbat
kasu ere.
|
|
|
Lege honen berezko gaia modu egokian definitzeko, kredituen pilatze eta hurrenkeraren arloetan konkurtso eremua eta konkurtsoz kanpokoa mugatu behar izan dira, baina praktikan mugatze horrek bat etortze arazoak sor ditzake, hagitz desberdinak direlako lehengo zuzenbidearen arauketa eta konkurtso eraldaketak ezarritakoa; hala ere, azken horrek ezin du konkurtsoz kanpoko kredituen lehenespen sistema osoa berrikusi.
|
Hainbatez
, berrikuspen hori beharrezkoa da, hala aztarna historikoez osatutako sistemaren arkaismoaren ondorioz (horregatik sistema horrek ez du gai honetan izan beharreko hurrenkera logikorik), nola sistema hori eta konkurtso eraldaketa bateratzeko premiazko beharrizanaren ondorioz. Hori dela bide, azken xedapenetatik hogeita hamaikagarrenaren arabera, lege hau indarrean jartzen denetik sei hilabeteko epean, Gobernuak Gorte Nagusiei aurkeztu behar die Kode Zibila eta Merkataritzakoa eraldatzeko lege proiektua, exekuzio berezietako kredituen pilatze eta hurrenkeraren esparruan.
|
|
|
2 Batzara agertzeko eskubidea duten hartzekodunak ahaldunaren bidez ordezka daitezke batzan, ahaldun hori hartzekoduna izan zein izan ez. Onartzen da pertsona bakarrak ordezkatzea
|
hainbat
hartzekodun. Ezin izango dira izan ahaldun, konkurtsopekoa eta horrekin lotura berezia duten pertsonak, horiek hartzekodunak izan arren.
|
|
|
Konkurtsoaren izaera unibertsala dela medio, zordunaren ondareari begira esanguratsuak diren gaiak judizio organo bakarrean batu dira; horregatik, konkurtsoko epaileak jurisdikzio esklusibo eta baztertzailea du
|
hainbat
gaitan, ulerbidez, edozein jurisdikzio nahiz administrazio organok konkurtsopekoaren ondareari begira agindu ahal dituen exekuzio zein kautela neurrietan, baita bestelako autuetan ere, autuok lan arloko epaitegi edo auzitegien eskumenekoak izan arren ezin direnean bananduta ebatzi, konkurtsopekoaren ondare egoeran eragina dutelako, eta prozedura batasunak halaxe agintzen duelako.
|
|
|
Eraldaketa esanguratsu horien ondorioz, Auzitegi eta Epaitegien Mugape eta Antolaketari buruzko abenduaren 28ko 38/ 1988 Legea ere aldarazi behar da. Batetik, epaitegi berriak sortu dira, batik bat, zenbait hiriburutan, baldin eta, estatistikaren arabera bertan konkurtso prozedurak maizago gertatzeagatik, edota
|
hainbat
uziren gaineko eskumena modu esklusiboan eratxikitzeagatik (Auzitegi Nagusiarengarria bada, jurisdikzio eginkizuna behar bezala betetzeko prozesu epeei da egoitzak), halakoak sortzea komenigokienez. Beste alde batetik, zenbait probintziatan nahikoa izango da epaitegi zibilak merkataritzako epaitegi bihurtzea, autuen kopurua kontuan hartuta beharrezkoa ez denean probintziaren antolaketa zabaltzea; horrez landara, epaitegiren batek autonomia erkidego bereko beste probintzia batera heda dezake bere jurisdikzioa, hori komenigarria izango bada, autu kopuruaren arabera.
|
|
|
Konkurtso Legea nahiz Konkurtsoa Eraldatzeko Legea edota bilduma honetako beste edozein testu elebidun prestatu eta argitaratzeko,
|
hainbat
betekizun gauzatu behar dira aldez aurretik. Arean ere, argitaratze unea arte izan diren azken lege eraldaketak jaso ez ezik, euskarazko testuan arreta bereziaz aztertu behar dira Euskaltzaindiaren gomendio eta erabakiak, Justizia Administrazioan gertatu beharreko euskararen normalizazioa eta hizkuntza arauei zor zaien begirunea bide beretik joan daitezen.
|
|
|
Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburu moduan Konkurtso legeria/ Legislación concursal deritzon lan hau aurkezteak garrantzi berezia dauka niretzat,
|
hainbat
arrazoi direla eta.
|
|
|
Lege honen «vis atractiva» dela bide, konkurtsoko epaileak merkataritzako epaileak jurisdikzioa dauka berez lan arloko epaitegi nahiz auzitegien eskumenekoak izango liratekeen gaiak aztertzeko. Aurrekoaz gain, aipatu arauak beste
|
hainbat
kontzeptu, prozedura zein eginera berri ezarri ditu.
|
|
|
Bi akats horiek, bistan denez, oso larriak dira, baina ez dira gure prozedurara agertzen diren akats bakarrak, ezta larrienak ere. Gure prozeduran okerrena da erruztatuari ez zaiola inolako aukerarik ematen sumarioan esku hartzeko; epaileak sumarioaren instrukzioanala nahasita, lehen auzialdiko epaileek
|
hainbat
eginkizun desberdin burutu be egiten du, eta berak ematen du epaia, instrukzioan zehar bere gogoan sortu diren kezka eta aurreiritzi guztiekin. Horrez gain, arlo zibila eta arlo krimihar dituzte, eta, maiz, eginbide asko eskribauaren esku uzten dituzte.
|
|
|
Gainera, auzitegiak ez du izango instrukzio epailearengan nork bere buruzaletasunak eragiten duen akuilua, sarritan akusatuak eta akusatzaile pribatuak halako amarruak erabiltzen baitituzte, instrukzio epailearen ikerketei iseka egiteko. Eta, halako amarruak gertatu ez arren, instrukzioak berak maiz sarri
|
hainbat
zailtasun dakartza berarekin, eta horietatik aske egongo da auzitegia.
|
|
|
Arean ere, gizarteko zauriak ez dira osatertuz, betiere konponbide egokia aplikatu ahal izateko. Berau sinatzen duenarenma bati eustea, herri zibilizatua eta kulturaduna izanik, eta, mende honetan zehar, zientzian, artean, industrian eta hezkun aburuz, ohituraren bidez bakarrik azal daiteke Espainiako herriak halako sistetza politikoan
|
hainbat
aurrerapen lortu ondoren. Ohituraren eraginez ere, ez ditu kontuan hartzen sistemaren akatsak eta arriskuak, edo, behintzat, horiek ez diote axola; atmosfera kutsatuan arnasa hartzera ohituta dagoenak ere ez ditu halakoak atzematen ez neurtzen, eta, are gehiago, ito ere egin daiteke, halakoak igarri barik.
|
|
|
a) Jatorrizko lege testua 1882 urtekoa denez gero, bertan jasotako terminoetatik
|
hainbat
hemeretzigarren mendekoak dira, eta gaur egun oso gutxi erabiltzen dira. Ikus, kasurako, honako hau:
|
|
|
p) Atal honi dagokion azken xehetasuna emateko, hona hemen gaztelaniazko intervenir aditzaren ordaina nola eman den testu honetan: kontuan harturik horrek
|
hainbat
esanahi desberdin har ditzakeela bere baitan, kasuan kasuko esamoldearen arabera jokatu da.
|
|
|
Legea bera egiteko erabili zen prozedura aintzat hartuta, duda mudarik gabe nabaritzen da Manuel Alonso Martinez legelari jaunaren eskua. Hura ospe handiko jurista zen, eta Espainiako
|
hainbat
koderen bultzatzailea. Haren eskua begi bistakoa da testu honetan eta beraren zioen azalpenean ere.
|
|
2007
|
|
|
Berriro ere esan beharra dago, lege politikoak euskaraz eman baino lehenago, hausnarketa sakona egin behar izan dela, hizkera juridikoak
|
hainbat
berezitasun baititu, ezaugarri linguistikoei dagokienez. Argitaratze unea arte egindako aldarazpen guztiak kontuan hartzeaz gain, Euskaltzaindiaren jarraibide linguistikoak oso osoan errespetatu izan dira, lege politikoen arloan ere euskararen erabilerak eta normalizazio linguistikoak bat egin dezaten.
|
|
|
Halaber, alderdi politikoak estatu ekintzaren funtsezko tresnak dira, zuzenbideko estatu aurreratu eta zorrotz batean; egin eginean ere, zuzenbideko estatu horrek mugak ipini eta berme eta kontrolak ezartzen dizkio edozein subjekturi, nahiz eta subjektu horrek konstituzio egituran garrantzia izan. Hurrean ere, zenbatenaz subjektuak eta horren eginkizunak garrantzi handiago izan sisteman,
|
hainbatenaz
interes gehiago du zuzenbideko estatuak horren araubidea egokitzeko.
|
|
|
Hala ere, legegileak sarritan nahasten ditu horiek. Gaztelaniazko testuan erraz atzeman daiteke nahaste hori
|
hainbatetan
. Horregatik, euskarazko testuan, kontzeptu horien hitzez hitzezkotasunari eutsi zaio.
|
|
|
Pisu bat
|
hainbat
jaberi badagokie indibisoan, horiek ordezkaria izendatuko dute, batzetara joan dadin eta botoa eman dezan.
|
|
|
Bilduma honetan argitaratu dituzte Deustuko Unibertsitateak eta Herri Ardularitzaren Euskal Erakundeak, azken urteetan, lege zibil elebidun zenbait. Horien jarraikoa da lege zibilen liburuki hau, bertara bildu baitira ondasun higiezinen gaineko
|
hainbat
lege testu, hain zuzen ere, esanahi garrantzitsua eta pisuzkoa dutenak zuzenbidearen jarduleentzat zein herritar eta kontsumitzaileen kezka eta arranguretan. Azken horiek dira, besteak beste, zuzeneko eta eguneroko harremanak dituztenak ondasun higiezinen gaineko jabetzarekin.
|
|
|
Esanahi handikoa bada eguneroko jardunean jabetza horizontalaren esparrua, beste horrenbeste gertatzen da Hiri errendamenduen Legearekin, horren bidez iristen baitira
|
hainbat
eta hainbat herritar etxebizitzaren gozamenera.
|
|
|
Esanahi handikoa bada eguneroko jardunean jabetza horizontalaren esparrua, beste horrenbeste gertatzen da Hiri errendamenduen Legearekin, horren bidez iristen baitira hainbat eta
|
hainbat
herritar etxebizitzaren gozamenera.
|
|
|
Ondasun higiezinak liburuaren bigarren argitaraldi honetan. Haren bidez eraldatu dira, besteak beste, landa errentamenduei buruzko
|
hainbat
alor. Horra hor, bada, liburuaren berrargitalpen honek eskaintzen duen berrikuntza nabaria, aurkibide analitikoetan egindako egokitzapenekin batera, halako egokitzapenak egin behar izan direlako, aipatu lege eraldaketen ondorioz.
|
|
|
Faktore hori, esan bezala, iraunkorra da, oinarrizko zibilizazioaren barruan, bizimodu eta elkarbizitzarako sistema orori baitatxekio. Faktore horrekin batera, bada beste faktore bat,
|
hainbat
zehaztapenek eragin dutena eta nabariro kanporatu dena. Egin eginean ere, oso zail gertatzen da bizitzeko lokalak eskuratu, erabili eta lupertzea.
|
|
|
|
Hainbatez
, azken buruan, lege honetan ezarritako zerga araubideak tratamendua berdinetsi du, legean bertan ezarri kasuetan; egin eginean ere, xedea aurretiaz aipatutakoa da ondasun higiezinak txandaka aprobetxatzeko eskubide errealei buruzko kasuetan, eta aurrekoak modukoak ez diren izaera pertsonaleko eskubideei buruzkoetan, alegia, lehenengoen aurka bereizkeriarik ez egitea.
|
|
|
GEEAren jurisprudentzia ildo bati jarraituz (1981eko maiatzaren 6ko GEEAE. Buchholz kasua?, 1983ko uztailaren 13koa. Zimmermann eta Steiner kasua?, 1986ko maiatzaren 29koa. Deumeland kasua?), Konstituzio Auzitegiak argi utzi du kontua ez dela epaiketa azkarrerako eskubidea izatea, baizik eta prozesua epailearen justifikaziorik gabeko jarduerarik eza edo hirugarrenen bidegabeko eragina dela-eta ez atzeratzeko eskubidea izatea. Hau da, auzia «arrazoizko» epean ebazteko eskubidea soilik jaso da, eta arrazoizko epean gauden edo, aitzitik, Konstituzioan debekatutako bidegabeko atzerapenen aurrean gauden zehazteko,
|
hainbat
faktore hartu behar dira kontuan, besteak beste, auziaren konplexutasuna, auzilariaren eta agintarien jokabidea, eta auzitik haientzat ateratzen diren ondorioak, baita denbora marjina arruntak ere antzeko prozesuetan. Modu horretan, epe horiek zabal gainditzen dituzten kasuak bidegabeko atzerapenaren kasuak izango lirateke (urtarrilaren 23ko 5/ 1985 KAE; maiatzaren 8ko 81/ 1989 KAE; otsailaren 28ko 69/ 1994 KAE).
|
|
|
Azken buruan, gaur egun, eskariak egiteko eskubidea graziazko edo zuhurtziazko gaietara zuzenduta dago, eta ez babesteko bide eragingarriagoak dituzten eskubide subjektiboetan edo interes legitimoetan oinarritutako uzietara. Horregatik, egile batzuen esanetan, nola edo hala, eskariak egiteko eskubidea bigarren mailan dago orain, izaera ordeztailea baitu, baina garrantzi handia izan dezake
|
hainbat
erakundek egikaritzen badute, besteak beste, sindikatuek, enpresa elkarteek edo ekonomia eta gizarte interesak defendatzen dituzten beste batzuek.
|
|
|
Bigarren paragrafoan ezarritakoaren arabera, botere publikoek zainduko dute baliabide natural guztien erabilera arrazionala, bizitza kalitatea babestu eta hobetzeko, eta ingurumena defendatu eta berrezartzeko; eskubide hori elkartasun eskubide izenekoen artean sartzen du (behar beharrezko den elkartasun kolektiboan oinarrituz). Horretarako, eskubidea garatzeko legeria zabala dago,
|
hainbat
gai jorratzen dituena, besteak beste, espazio naturalen eta basoko fauna eta floraren babesa; kutsadura eta hondakinak, jarduera gogaikarri, osasungaitz, kaltegarri eta arriskutsuen inguruko arauketa; zaratari buruzko arautegia, ingurumen inpaktuaren ebaluazioari lotutako gaien inguruko legeria, etab. Amaitzeko, legearen 3 paragrafoaren arabera, legearen bidez arautuko dira administrazio zehapena...
|
|
|
Horrenbestez, tratamendua baztertu dezake beharrezkoa ez dela uste duenean, gehiegizko sufrimendua eragiten diolako edo bizimodua baldintza makurretan modu artifizialean luzatzen diolako; izan ere, gizabanakoaren borondatearen aurkako medikuntza tratamendua gizabidezkoa ez den eta apalesgarria den tratuaren kasu argia izango litzateke, eta hori esanbidez debekatu da Konstituzioan. Eskubide hori ahalbidetzeko eta giza eskubideak eta gizabanakoaren duintasuna Biologiaren eta Medikuntzaren aplikazioen aurrean babesteko Hitzarmenean (Oviedon, 1997ko apirilaren 4an egin eta Europako Kontseiluko estatu kideek, beste estatu batzuek eta Europar Batasunak sinatu zuten) ezarritakoaren arabera, Espainiako legegileak gaixoen desirak aldez aurretik adierazteko aukera arautu du,
|
hainbat
modutan izendatzen dena: «bizi testamentua», «aurretiazko gidalerroak», «aurretiazko argibideak» edo «borondate aurreratua».
|
|
|
Doktrina horren arabera, tituluaren garapen legeetara bildutako mugek 20 artikuluko eskubideen funtsezko edukia ukitzen duten ezarri litzateke. Horretarako, Konstituzio Auzitegiak, EKren 10.2 artikulua aplikatuz, oinarrizko eskubideei inguruan Espainiak sinatutako nazioarteko tratatuetara jo du eta horietatik
|
hainbat
muga ondorioztatu ditu, besteak beste, segurtasun nazionala, ordena publikoa, moralaren babesa, bestearen izen ona babestea, etab. (GEEAE hauek: 1979ko apirilaren 26koa. Sunday Times kasua?, 1986ko uztailaren 8koa. Ligens kasua?; 1991ko azaroaren 26koa. The Observer and Guardian?; 1992ko apirilaren 23koa. Castells kasua?, etab.).
|
|
|
EKren 23.1 artikuluaren arabera, herritarrek arazo publikoetan parte hartzeko eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez; ordezkariok askatasunez hautatuko dira, sufragio unibertsalaren bidez, aldizka egindako hauteskundeetan. Konstituzio Auzitegiaren berbetan, artikulu horretan aitortutako eskubidea
|
hainbat
erakundetako hauteskunde prozesuetan parte hartzeari buruzkoa da, besteak beste, Gorte Nagusietan, autonomia erkidegoetako parlamentuetan, toki erakundeetan edo Europako Parlamentuan, eta antolamendu juridikoan ezarritako bestelako erreferendumetan parte hartzeko eskubidea ere biltzen du; izan ere, aipatu artikuluan zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez parte hartzea aipatzen da. Beraz, babes horren barruan ez dira sartzen hauteskundeetan parte hartzeko beste modu batzuk (lanbide esparruan, sindikatuetan, etab.) (apirilaren 25eko 51/ 1984 KAE; uztailaren 17ko 119/ 1995 KAE).
|
|
|
Adibide batzuk ipintzearren, gaur egun oraindik
|
hainbat
alderdiren inguruan eztabaidatu egiten da, besteak beste: Espainiako estatuaren barruan «nazioei» buruz hitz egin daitekeen edo ez, edo nazio bakarra dagoen; zer esangura eta ondorio dituen konstituziogileak nazionalitateak eta erregioak bereizteak, horrek tratamendu bereziak eragin behar ote dituen kalifikazio horren arabera, lurralde ereduak simetrikoa edo «asimetrikoa» izan behar duen, gaur egun puri purian dagoen terminologia erabiliz..., «autodeterminazio eskubide» eztabaidatua nazionalitateetatik edo nazioetatik atera daitekeen, terminologia bata edo bestea erabiliz.
|
|
|
azaroaren 29ko 70/ 1982, urtarrilaren 28ko 4/ 1983, otsailaren 7ko 18/ 1984, ekainaren 11ko 99/ 1987). Modu horretan, erakunde izaerako ordezkaritza gauzatu eta
|
hainbat
organismotan parte hartzen dute, esaterako Gizarte Segurantzan, Enpleguko Institutu Nazionalean, etab.
|
|
|
Konstituzioaren arabera, muga horiek ezin dira gainditu: ezin da atzeraeraginezko aplikazioa egin ez legegintzarako eskuordetzaren kasuan (Oinarri Legeak organo betearazleari ezin diolako inola ere eman atzeraeraginezko arauak egiteko ahalmenik, EKren 83.b) artikuluak ezarritakoaren arabera), ez zehapen penal edo administratiboen kasuan (EKren 9.3 art.). Konstituzio Auzitegiak argi utzi du hori
|
hainbat
epaitan (martxoaren 4ko 8/ 1992, otsailaren 4ko 6/ 1983, apirilaren 10eko 42/ 1986, ekainaren 11ko 99/ 1987, uztailaren 16ko 126/ 1987, azaroaren 15eko 273/ 2000 KAE).
|
|
|
Ildo horretatik, Auzitegiak esan duenez,«(...) nagusitasunak arau baten gorengo hierarkia izaera du oinarri eta, horregatik, azpitik dituenentzat baliozkotasun iturria da; horren ondorioz, azken horiek baliogabeak izango dira goragokoan xedatutakoaren aurkakoak badira. Lehentasunak, aldiz, oinarri moduan ez du hierarkia nahitaez, printzipioz baliozkoak diren arauen aplikazio esparru desberdinak baino; horietako batek edo batzuek beste batzuk baztertzeko gaitasuna dute
|
hainbat
arrazoi direla bide lehentasunez edo lehenespenez aplikatzen direlako(...). Horrenbestez, Konstituzioaren nagusitasuna bateragarria da nazioko antolamenduaz bestelakoa aplikatzeari lehentasuna ematen dioten aplikazio araubideekin, betiere, Konstituzioak hala xedatu badu; hain zuzen ere, horixe gertatzen da 93 artikuluko xedapenarekin(...). Laburbilduz, Konstituzioak berak, 93 artikulua dela bide, Europar Batasuneko zuzenbidearen nagusitasuna onartu du zuzenbide horri dagokion esparruan...».
|
|
|
Komunikabideak adierazpen horiek albistearen osotasunean duten garrantzia aldatu gabe adierazi behar ditu. Informazioaren profesionala arretatsua izan den erabakitzeko,
|
hainbat
osagai hartuko dira kontuan, besteak beste, albiste den egitatearen izaera, albistea ematen duen iturria, informazio hori egiaztatzeko aukera eragingarriak, etab. (urtarrilaren 31ko 21/ 2000 KAE; irailaren 15eko 158/ 2003 KAE, etab.).
|
|
|
Telebista pribatuak ezartzean, Konstituzio Auzitegia jarrera aldatuz joan da eta
|
hainbat
iritzi plazaratu ditu. Esaterako, kable bidezko telebistari dagokionez, Auzitegiaren esanetan, legegileak emakiden sistema arautzen ez badu toki esparruan partikularrek kable bidezko telebista transmititu ahal izateko, horiek debekatuta daude, eta EKren 20 artikuluaren aurkakoak dira (KAE hauek:
|
|
|
b) Lanbide sekretua kazetariak isilpean jasotako informazioen iturriari buruz erreserba egiteko duen eskubidea da. Eta hori,
|
hainbat
arrazoi direla bide: informatzailearen bizitza pribatuari buruzko erreserba, informatzailearen segurtasun pertsonala dela bide, informatzailearen aurka lege neurriak hartzea saihesteko, etab. Kazetarien lanbide sekretua eta beste jarduera batzuetan (abokatutza, medikuntza, etab.) aplikatzeko modukoa den lanbide sekretua ez dira berdinak.
|
|
|
Nolanahi den ere, oinarrizko eskubide hori eta jabetza intelektual eta industrialerako eskubideak bereizi egin behar dira. Azken horiek
|
hainbat
testuren bidez arautu dira, besteak beste: apirilaren 12ko 1/ 1996 Legegintzako Errege Dekretua, Jabetza Intelektualari buruzko Legearen Testu Bategina onesten duena; martxoaren 20ko 11/ 1986 Legea, Asmakuntza Patenteena eta Baliagarritasun Modeloena; abenduaren 7ko 17/ 2001 Legea, Markena; uztailaren 7ko 20/ 2003 Legea, Industria Diseinuaren Babes Juridikoari buruzkoa, etab.
|
|
|
Bide horietara jo behar da soil soilik egoera bide ez hain traumatikoen laguntzaz bideratu ezin denean. Horrenbestez, legegintza autonomikoaren desadostasuna eragingo luketen kasu oso larriak izan lirateke, ohiko trafiko juridikoa arrisku larrian jarriko luketenak,
|
hainbat
printzipio arriskuan ipinita, besteak beste: estatuaren batasuna, joan etorri askea, segurtasun juridikoa, merkatu batasuna, etab. Edonola ere, Gorte Nagusiek beharrizan hori erabateko gehiengoz onetsi arren, Konstituzio Auzitegiak balorazio hori eta hartutako neurriak harmonizazio lege baten bidez berrikusi ditzake beti.
|
|
|
Ikusi dugunez, Europar Batasuneko Tratatuak (eta are gehiago Europarako Konstituzioa ezartzen duen Tratatuak, indarrean jartzen bada), Europako herritartasun statusa ezarri du. Horretan, naziotasunaren ondoriozko bereizkeriarik ezaren printzipioak oihartzun handia izan du; hori dela bide, Europako Erkidegoko herritar guztiak berdinak dira
|
hainbat
eta hainbat eskubideri dagokienez, herritar horien bizilekua gorabehera. Izatez, Atzerritarrei buruzko Legearen 1.3 artikuluak ezarri du Europar Batasuneko estatu kideetako naziokoak eta Europako Erkidegoko araubidepean dauden gainerako guztiak Europar Batasuneko legeriaren arabera arautuko direla eta Atzerritarrei buruzko Legea soil soilik aplikatuko zaiela onuragarri egiten zaizkien alderdiei dagokienez.
|
|
|
Ikusi dugunez, Europar Batasuneko Tratatuak (eta are gehiago Europarako Konstituzioa ezartzen duen Tratatuak, indarrean jartzen bada), Europako herritartasun statusa ezarri du. Horretan, naziotasunaren ondoriozko bereizkeriarik ezaren printzipioak oihartzun handia izan du; hori dela bide, Europako Erkidegoko herritar guztiak berdinak dira hainbat eta
|
hainbat
eskubideri dagokienez, herritar horien bizilekua gorabehera. Izatez, Atzerritarrei buruzko Legearen 1.3 artikuluak ezarri du Europar Batasuneko estatu kideetako naziokoak eta Europako Erkidegoko araubidepean dauden gainerako guztiak Europar Batasuneko legeriaren arabera arautuko direla eta Atzerritarrei buruzko Legea soil soilik aplikatuko zaiela onuragarri egiten zaizkien alderdiei dagokienez.
|
|
|
Negoziazio kolektiboaren inguruko guztiarekin estu estutik lotuta, EKren 37.2 artikuluak, I. tituluko lehenengo kapituluaren bigarren atalean kokatuak, langileek eta enpresaburuek gatazka kolektiboko neurriak hartzeko eskubidea dutela aitortzen du, eta Europako Gizarte Agiriaren 6.4 artikuluaren ereduari jarraitzen dio. Gatazka kolektiboa lan baldintzei lotutako edozein eztabaida da,
|
hainbat
langile ukitzen dituena eta horien interes orokorra ukitzen duten gaiak eragiten dituena. Konstituzio Auzitegiak, apirilaren 8ko 11/ 1981 epai ospetsuan, greba eskubidea eta lan arloko gatazka kolektiboak arautzeko martxoaren 4ko 17/ 1977 Lege Dekretuari aipamen egiten dion horretan, argi bereizi zituen EKren 37.2 artikuluan ezarritako gatazka kolektiboko neurriak eta EKren 28.2 artikuluan ezarritako greba eskubidea.
|
|
|
Auzitegiak argi utzi zuen Espainiako antolamenduan ez dela onartzen doktrina alemanean «arma berdintasun» deitzen den printzipioa, enpresaburuen eta langileen artean. Eta hori,
|
hainbat
arrazoi direla bide: lehenengo eta behin, grebak, borondatezko jokabidea delako?
|
|
|
1876ko Konstituzioaren ereduak hiru senatari mota ezarri zituen: senatariak eskubide osoz (erregearen eta koroaren oinordekoaren seme alabak, 60.000 pezetako errenta baino handiagoa zuten Espainiako handikiak, kapitain nagusiak eta almiranteak, goi kleroa eta Estatuko goi erakundeetako arduradunak), biziarteko senatariak (erregeak izendatzen zituen
|
hainbat
kategoriatako pertsonen artean, besteak beste, izen handiko politikariak, administrazioko, armadako, diplomaziako, elizako, Zientzia eta Letretako goi karguak, betiere, errenta edo soldata jakin bat baldin bazuten) eta Estatuko korporazioek eta zergadun nagusiek hautatutako senatariak (biziarteko senatariei eskatutako betekizun berberak izan behar zituzten), sufragio mugatu eta zeharkakoaren bide... Eskubide osoko senatarien eta biziarteko senatarien kopurua ezin zen izan 180 baino handiagoa, eta hautapen bidezko senatarien kopurua ere horixe zen.
|
|
|
Eta hori guztia,
|
hainbat
arrazoi direla bide: lehenengo eta behin, subiranotasuna nazioan zetzalako, eta hortik sortzen zirelako botere guztiak, baita monarkarenak ere; bigarren, Iraultzaren ostean monarkia garai berrietara egokitzea nahi zelako; hirugarren, errege berria eta dinastia berria zeudelako, eta aurrekoekin alderatuz aldarte guztiz desberdina zutelako.
|
|
|
Azken hori Estatuko Administrazioaren Araubide Juridikoaren Legean arautzen zen, eta horren testu bategina 1957ko uztailaren 27ko Dekretu bidez onetsi zen. Batzorde eskuordetu horiek (gaur egungo konstituzio araubidean agertzen dira eta Gobernuaren antolaketa, eskumen eta funtzionamenduari buruzko azaroaren 27ko 50/ 1997 Legearen 6 artikuluan araututa daude) Ministroen Kontseiluak ebazpena eman aurretik proposamen bateratua behar zuten gaiak(
|
hainbat
Ministerio ukitzeagatik) aztertzen zituzten, helburu erkideak lortzeko interesa zuten Ministerioen jarduera koordinatzen zuten, programa bateratuak idazten zituzten eta Ministerio bat baino gehiago ukitu arren Ministroen Kontseilura igorri behar ez ziren gaiak ebazten zituzten.
|
|
2008
|
|
|
1 Espainiako merkataritzako legeria eraldatzeko prozesuan, erantzukizun mugatuko sozietateen zuzenbidea berriztatzea beharrizan objektibo eta premiazkoa izan da.
|
Hainbat
arrazoi aipa daitezke, lege aldaketa hori bidezkotzeko. Batetik, 1953ko uztailaren 17ko Lege berezi arau-emaileak hutsune ezagunak ditu kontzeptuen eta araubidearen aldetik, eta hutsuneok ekarri dute, batik bat, Espainiako errealitatean sozietate forma hori hain gutxi erabili izana orain arte.
|
|
|
malgutasuna izango litzateke, bazkideen borondate autonomiaren bitartez araubide hori kasuan kasuko beharrizan eta komenientziei egokitu ahal izateko. Gutxieneko zati bat aginduzkoa izan behar da, baina, horrez gain, badira borondate pribatua ordezteko
|
hainbat
arau ere, eta bazkideek indar gabe utz ditzakete halakoak, estatutuetan xedapen egokiak sartuta. Estatutuek, bada, sozietatearen pertsonalizazio maila areagotu dezakete honetara:
|