|
2000
|
|
|
Alemaniako Erromantizismoaren baitan, herri ipuingintza eta poemagintza biltzeko xedea zuten. Hesse eta Rhin inguruak frantsesen esku zeuden garai
|
haietan
eta gizarteko klase altuek kultura frantsesa zuten gustuko eta hura lantzen zuten, alemaniar kulturaren kalterako. Erromantikoek ordea, azken hau jaso nahi izan zuten, eta horretan saiatu ziren baita ere Grimm anaiak.
|
|
|
Eliza Katolikoaren buruak, lurran Kristoren ordezkari zenak aipatutakoak ei ziren
|
haiek
eta, jakina, zentsurari ihes egiteko bazeukan zeren babesean jarri editorialgileak. Horrela, ondorio hauetara iristen zen:
|
|
|
Hala ere, esan beharra dut, Gaztelako lehen errege
|
haiek
eta gure probintzietako Batzar Nagusiak, hauek aspalditik zituzten foruak errespetatuz, elkarren artean aski ongi konpondu zirela. Baita ere 1812 urtean Cadizko Konstituzioa onartzean partaide izan zirela.
|
|
|
Iparraldeari dagokionez, bistan da euskal herri mugimenduak irrati sare garrantzitsua eratu zuela 80ko hamarkadan. Urte
|
haietan
eta neurri handi batez Iparraldeko euskaltzale, apez eta Eliza euskaldunari esker, erantzuna eman zitzaion herritar askok eskatzen zuten euskarazko informazioa jasotzeko irritsari. Alde batetik, Estatu frantsesak turismoari ateak zabalduz Iparraldeko jatorrizko kulturari egindako mesprezuari aurre eginez, eta bestetik, herria bizi zedin euskal nazionalismoak agertutako grinari esker, euskarazko irratien panorama biziki aldatu da Baionako Gure Irratia, Nafarroa Behereko Irulegiko Irratia eta Xiberoko Botza irrati estazioen agertzeaz batera.
|
|
|
Zer bekatu egin nezakeen, bada, amets hartan, non ez bainintzen neure buruaren jabe ere izan? Zeren, atseginaren sortzean, nola izan baitzen ametsetan, ez zegoen borondatearen nahi bat, eta borondaterik ez zegoen lekuan ez zegoen bekaturik; itzarri orduko, ordea, pizten zitzaidan borondatea, baina pizten zitzaidan plazer plazent eta atsegin guztizko haren oldarpean, eta, nola borondate piztu berriaren zirkunstantzia
|
haietan
eta haren ahulezian nahi ez nuena ere nahi gabe nahi bainezakeen, zeren atsegina istant orotan baita atsegin, orduan zetozkidan zalantzak eta ezbaiak, kezkak eta buruhausteak.
|
|
|
Baina erran behar dizut ezen zure memoriak baino areago harritu eta zurtu ninduela aipu eta anekdota haien lotzeko erakutsi zenuen antzeak eta trebetasunak, zeren, hainbertze pilatu eta juntatu arren, ez baitzirudien bihirik ere soberan zegoela, bakoitzak baitzuen han bere intentzionea eta erranahia, bere tokia eta bere lekua. Eta, aipu eta anekdota
|
haiekin
eta haien arteko loturekin, sare bat osatuz joan zinen hitzez hitz eta elez ele, eta ni sare hartan atrapaturik eta liluraturik sentitu nintzen, halako suertez, non ez bainintzen ohartu ere enekin egiten ari zinenaz. Baina, liluraturik banengoen ere, hats har nezakeen oraino, uretan dagoen arrainak bezala.
|
|
|
...orra, bertzalde, urte luzeetako erroak zituena—, komertzioari eta antzeko betebeharrei buruzko zilegitasunaz eta bidezkotasunaz denaz bezainbatean... eta mesprezatzen eta arbuiatzen ere zituztela eginkizun haiek, erdeinatzen eta gutiesten, iritzi haren arabera, zeren haiek guztiak ez baitziren —nehoiz ere izan ez ziren— ohorezko gizonendako lan ohoragarriak, halako suertez, non, lan
|
haiek
eta egiteko haiek, egin orduko lohitzen eta zikintzen baitzituzten egiten zituztenak: aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero.
|
|
|
JAUREGIKO sehien ahotan zebilen berria, Pagabasoko herensugea —izen bereko leizean ezkutatzen omen zena— urduri ez ote zebilen egun
|
haietan
eta leizetik burua atera ez ote zuen, eta, hala, ingurune hartarik iragan behar zuten guztiei —neskatxei batik bat— gomendatzen zitzaien ezen ibil zitezela kontuz eta egin ziezaiotela otoitz san Migel arkanjeluari, zeren san Migelek bertze herensuge bat hil baitzuen jadaneko, han hegoaldean, Aralarko mendietan.
|
|
|
Eta ni ere, egia erran, ez nindoan guztiz lasai eta jabal.
|
Haiek
eta gu nahasirik gindoazen bi zalgurditan, leizetik hurbil samar iragaiten zen ohiko bidetik. Eta, hala, iritsi ginen puntu hurbil hartarat, lotu genituen zaldiak, utzi genuen morroietarik bat han zaldien zaintzen eta begiratzen, egin genituen oinez hirurehun bat urrats, eta leizearen ahorat heldu ginen, zeina basoarekin mugatzen zuen zelai batean baitzegoen, gain batean.
|
|
|
Eta horrek bat baino gehiago ekarri zion. Labur erranik, bada, lanoegia eta onegia zen Urbiaingo jauna izaiteko eta bi olaren jabe izaiteko, baita kargu
|
haien
eta erantzukizun haien irioiteko eta aitzina eramaiteko ere, zeren ez baitzen Makiaveloren edo Hobbesen eskolakoa, ezta aragoar errege faltsuaren arrazakoa ere. Baina xehetasun bakar batek hobeki argituko dizu adierazi nahi dizudana eta, hartarakotzat, Gipuzkoarat egin bidaia hari atxikiko natzaio.
|
|
|
Anaia salatzea bururatzen zitzaidan bigarren aldia zen hura, baina, lehenengoan ez bezala, orain ez nuen gibela eginen, zeren, aldeko eta aurkako argudioak balantzan jarri baino lehen, makurturik baitzegoen balantza orduko, neure zalantzarik gabeko deliberamendu haren alderat; eta zeren ezin barkatu bainion anaiari, haren falta eta hobena barkakizun ez zenean; eta zeren, falta haren ondorez, finean, zordun bainuen anaia, eta haren zorra ez zen nik kitatzekoa, baina lehenbailehen koberatzekoa. Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu
|
haiek
eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik. Eta banindoan, banindoan... eta mementu batean osaba Joanikoti lotzen ninduen zina oroitu nuen, ohorezko eta odolezko zina; ordea, osabaren bozaren gainetik bertze boz hura —guztiz enea— lehertu zen ene baitan, odolaren boza, ene esku eta ene begien boza, ene erraien boza eta gorputz osoaren boza, eta boz hark erran zidan ezen ene ohorea —zinezkoa eta minezkoa, eta ez txantxetakoa— jokoan zegoela eta zina hausteko eta hausteko, zeren eta ez bainengoen zinaren betetzerat behartua, zinezko ohorea ohorezko zinaren gainetik zegoenean; eta erraiten zidan, bertze hitz batzuekin, ezen gizon jokatu behar nuela eta ezin jar nezakeela neure gizontasuna kolokan eta kordokan, nihaur ere gizon nintzenez gero, eta hargatik sentikortu eta anaiarekin muturtu egin behar nuela, eta ez memelo eta lolo ezdeus bat bezala geratu, besoak uztarturik; eta erran zidan, azkenik, ezen osaba Joanikotek guztiz ulertuko zuela ene jokabidea, segur baietz, zeren hura ere gizon baitzen, eta amorosturik zegoen gainerat, ni bezala, eta ulertu behar zituen gizon baten obligantzak eta eginbeharrak, amorosiaz denaz bezainbatean.
|
|
|
nola Sarako erretoreak Etsai zeritzan deabruarekin ikasi zuen Salamancako haitzuloetan, norat joan baitzen Teologiaren eta magiaren ikasterat, bere anaia batekin eta bertze lagun batzuekin, eta nola, ikastekoak ikasi ondoren, ikasleetarik batek geratu behar izan zuen deabruaren zerbitzuan, beronekin egin tratuaren arabera; eta ikasleek hartarakotz zotz egin zuten, eta Axularren anaietarik batek geratu behar izan zuen; eta, orduan, anaiaz urrikaldurik, Axularrek erran zion deabruari ezen geratuko zela bera, haren orde; eta, anaiaren orde han berean geratzen zelarik, manatu zion deabruak Axularri ezen atera zezala ura osin batetik, baliaturik galdara batez, zeinak baitzuen hondoan galbahe bat, eta manatu zion, halaber, ezen, noiz eta galdetzen baitzion non zegoen, ihardets zezala Axularrek: " Hemen nago!"; baina, orduan, nola gartzela hartarik eta trabailu ezin nekeago hartarik ihes egin nahi baitzuen, bururatu zitzaion Axularri ezen bi hitz haiek irakatsi behar zizkiola galbaheari; eta irakatsi zizkion Axularrek galbaheari bi hitz
|
haiek
eta, hala, Etsai urrun samar ikusi zuèn egun batean, pentsatu zuen ezen hura zela bere ordua, eta entseiatu zen, ondorez, handik itzurtzerat eta ihes egiterat; eta bazihoan Axular kanporantz, eta galdetu zion deabruak: " Non hago?", eta galbaheak ihardetsi zion:
|
|
|
Eta, horrela, bere hitz
|
haiekin
eta bere grazia berezi harekin solastatzen zitzaidala eta bere kontakizunari zetxekiola, erran zidan:
|
|
|
Eta dantza
|
haiek
eta dei haiek ausart bezain inozentak ziren, bertzalde, inozent bezain ausartak...
|
|
|
Eta bazuten dantza bat, arras harritu ninduena, berehala ulertuko duzu zergatik: hartan, indiar batek, beztiturik eta estalirik tigre larru batez, bere dantza dantzatzen zuen bertze indiarren aitzinean, harik eta hauek hura menerat hartzen zuten arte... eta orduan tribuko mediku edo azti zenak mila maradizino jaurtikitzen zizkion tigre kolpatuari, eta erraiten zion, Gorukik aditzerat eman zidanez, joan zedila lur
|
haietarik
eta alde egin zezala...
|
|
|
Baina, zergatik amaren behako hura: osabak amaren aitzinean zibiltasun arauak —horrela traduzitu ote genuke frantsesen civilité delakoa, jaun André? — hautsi zituelako ote zen, edo, hobeki, hitz gozo
|
haiek
eta keinu hura —edo haien antzeko hitz eta keinu abegikorrak— ez berari ez bere ahizpa Emilianiri eskaini ez zizkielako, ez orduan ez nehoiz. Jelosiaren ispilu eta mirail ote zen, bada, amaren behako hura?
|
|
|
Baina, geldiro eta baratx bada ere, aitzina egin behar diagu... Izan ere, zeruan baduk argi argitsu bat, oraino ere ezjakintasunaren eta inorantziaren hodeiak estalia, baina hago segur ezen argi horrek guztiok argituko gaituela egunen batean, katolikoak eta protestantak,
|
haiek
eta gu... —eta, skribatzen ari zen liburuaren orri bat eskuan hartzen zuela, erran zuen—:
|
|
|
Eta, aitak iragarri bezala, azkenean berak arrazoin! Eta Urbiaingo haraneko borzpasei jauntxoekin ere orobatsu gertatu zitzaioan, zeren zeruan hegan zebiltzan borzpasei miru haiei ez baitzien graziarik egiten ikusteak ezen arrano bat bil zitekeela ingurune
|
haietarat
eta haien gainean hegalda. Eta gaitz erranka aritu zituan, aitaren asmoak ez ote ziren...
|
|
|
Zeren, aita, hasteko, osaba baino anitzez ere zuhurragoa baitzen gauza
|
haietan
eta, baldin Ubarneko damen ahalean sinesten bazuen, zergatik ez zuen sinetsiko, bada, ezen Pagabasoko leizea infernuko eta bertze munduko izakiz beterik zegoela. Baina ez zegoen segur.
|
|
|
Baina, Pedro Huizi hala moduzko pintorea bazen ere, mundu hura bertatik ezagutzen ez zuen ni bezalako gazte batendako ezin ikusgarriagoa izaiten zen haren pintzelaren mugimenduei jarraikitzea, noiz eta, marrazkiaren ondotik, pintatzen hasten baitzen, pinturak paletan nahasten eta bir nahasten zituela, kolore egokiaren bila beti ere, hemen argiago, han ilunago. Eta, pinturen bidez koadro
|
haiek
eta mundu haiek sortzen zituela, jainko tipi bat iduritzen zitzaidan Pedro, zeren halakoak baitziren enetzat, funtsean, bere artelan haiek, Jainko Handiaren kreazioaren metafora.
|
|
|
Eta nik portu
|
haietarik
eta jende haienganik franko ikasi nuen.
|
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. Ez, ez natzaizu gezurretan ari, jaun André, zeren atzo gertatuak balira bezala oroitzen baititut istant
|
haiek
eta istant haietako gorabeherak, ene desiren eta ene izatasunaren arteko liskarra islatzen zutenak —ene barrengo haustura, alegia—, huraxe izan zelako halako zerbait gertatzen zitzaidan lehen aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan lehen aldia, baina bai gertatuaren berri nekien lehen aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, go... Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
|
Ordea, sentimendu hura, denborarekin, ahulduz, flakatuz eta baretuz joan zitzaidan... eta, are gaitzago eta okerrago, zeren, irri eta zirri orotarik haratago, hustasun bat bezala nabaritzen hasi bainintzen, haragiaren argi guztiak, asearen aseaz eta soberaniaren soberaniaz, ahitu, agortu eta iraungi balitzaizkit bezala, eta neure zorion idurikoa zorigaitz bihurtu. Zeren, egiten dugularik bertzeen bakardadeekin bat, iduritzen baitzaigu ezen gurea urtu egiten dela
|
haienean
eta haiena gurean. Baina bakardadearen kontrako bat bateko eta behin behineko medizina zen hura, zeren, erran berri dizudan bezala, gero eta gehiagotan sentitzen hasi bainintzen ezen halako tristura bat sartzen zitzaidala gogoan eta ariman barrena, noiz eta portuetako emaztekiekin neure egitekoa egiten bainuen, arestian hurbil nuèn gorputza beso artetik urrunduko balitzait bezala eta guztiz arrotz eginen balitzait bezala, erremediorik gabe.
|
|
|
Etorreran baino tarte luzexeagoa utzi nuen orain
|
haien
eta nire artean. Bat batean gogoratua zitzaidan bazitekeela Kristinaren begi zorrotzek, ni ikusi gabe ere, gure betiko autoa ezagutua paretik pasatzerakoan.
|
|
|
Eta segida batean konturatu zen lehen ez zela hain antiklerikala, errespetuzko zer bat gordetzen ziola elizari, gurasoengandik jasotako ohitura bati zor zitzaion begiramen hotza, eta sinestuntzat zeukala bere burua, sinestun eszeptiko samartzat; baina, orain? Zer ziren irain
|
haiek
eta gorroto haiek. Ez al zuen orain Jainkoa sinesten?
|
|
|
Edergailua ez baita bakarrik forma mailan atzematen, apaingarri esaten dugun hori izan liteke mezuari desmezu egiten dion joko kontzeptuala ere. ...tzuen azpitik eta negar pixka bat isilik haurraren bideak leuntzen bi koadrotan arbasoak denbora hatzetan balego bezala eta behakoak horman erailak edo ezpain gorrien puzturan jendetza triste marmarka besarkadak eta intsentsua pertsonen joateaz solasa eta bihotzean gorde ezin lurpera zeramaten kaxa eskaileretan beherantz baldar karreran kalean airean geldiro kanpaiak haurtzaroa iheska arropa beltz
|
haiek
eta atea itxi zuteneko danbada
|
|
|
" Autobide ondotik, une batez neuregandik oso gertu igarotzen ikusten ditiat autoen txoferrak eta gainerako bidaiariak", esan nuen neure artean," baina oso urrun ditiat, erabatekoa duk
|
haien
eta nire arteko inkomunikazioa, haiek beste dimentsio batean daudelako, autobidearen dimentsioan. Egungo hedabideak ‘informazioaren autobideak’ direla esaten ditek.
|
|
2001
|
|
|
Zergatik sinesten ditugu hain erraz ustez atmosferatik zetozen izotz pusketa
|
haiena
eta antzeko gertaerak?
|
|
|
Mesie Ezmonsieur ez zegoen estazioko nasan eta trenean eserita egongo zen ordurako. Trenaren leiho karratuei argi horizta zerien, baina bonbilla ahul
|
haiekin
eta bagoien balantzarekin ez zen han barruan libururik irakurri ahal izango, ezta betaurrekoak hainbat bider lehortu eta garbiturik ere.
|
|
|
Ez dago gogoratu besterik non zuten bizilekua batzuek eta besteek: " Zirkuloan"
|
haiek
eta artean berria zen Batzokian hauek. Zein alde zegoen ez da orain erraz ikusten, batzuek eta besteak (gehienak behintzat) elizara joaten baitziren.
|
|
|
Gazteek, bestalde, hau pentsatu behar lukete: guztiok,
|
haiek
eta gu, beste Estatu baten zerbitzari izateko ustetan gabiltzala. Estatu hori autonomoa baizik ez bada ere.
|
|
|
Lizardiren Urte giroak bezala, gainera, urte sasoien izenak daramatzate hasieran. Berez bezala dator horrexegatik, ezer behartu eta bihurritu gabe, Urte giro
|
haiek
eta Egunkari hau elkarrekin berdintzea nahiz formari nahiz mamiari dagokionez, elkarrengandik hain guztiz beste direlarik ere.
|
|
|
18 Hor sartzen dira harako izan, izaera, izate, den dena dena da
|
haiek
eta horien gisakoak. Poesian euskarak berak ez ezik, erdarak ere izan dezakeen eskuaz bestetan mintzatua naiz," Gabriel Arestiri" izena zeramaten lerro batzuetan:
|
|
2002
|
|
|
Beste dendariek ez zituzten gogoan erosketa
|
haiek
eta polizia joan zitzaienean, nire ordez gizon bat joan zela adierazi zuten.
|
|
|
Kondaira hau ondo ulertzeko, jakin behar duzue lurralde
|
haietan
eta garai hartan bazirela hiru izaki beldurgarri gorgona izenekoak. Mundua mundu denetik izan diren munstro izugarrienak eta ikaragarrienak dira gorgona horiek, izaki arraroak eta beldurgarriak, benetan, inoiz izan diren eta izango diren izaki harrigarrienak.
|
|
|
Horren ondorioz, itsasontzi handiagoak, indartsuagoak eta modernoagoak eraikitzeko maileguak ematen zizkieten oso baldintza onetan. Sektoreak oso harrera ona eman zien neurri
|
haiei
eta maileguak osopreziatuak izan ziren. Horrela, euskal flota, eta Espainiakoa, oro har, handiegiabihurtu zen, eta nahiko zorpeturik geratu zen.
|
|
|
Oligarkia horrek udal kargu eta postuak kontrolatzenzituen, eta, gainera, kargu horien iraupena mota askotakoa izaten zen. Oligarkiahorren aberastasun, titulu eta karguez gain,
|
haien aurkakoek
eta etsaiek esatenzuten bezala, basailutza antzeko batean oinarritzen zen aristokrazia horren boterea.Beraz, klientela harreman horiek indartzeko, familia haietako zuzendariek zinegotzi mailako karguak eskaini eta ematen zizkieten beren taldekoei. Horrez gain, edozein motatako prebendak ematen zizkieten edo maila ezberdinetako faboreakere egiten.
|
|
|
Edoskitzea emakume askoren bizitzako garai bat da, eta jaioberriari beren eskakizunetarako egokia den elikagaia eskaintzen diote. Hori dela eta, amaren ladieta egokitu egin behar da,
|
haien
eta jaioberriaren beharrak ahalik eta hobekien betetzeko, bien osasunerako arriskurik gabe. Esnea jariatzeak bularra ematen duen emakumearen mantenugai eskaria handitzen duen prozesua eragiten du; izan ere, zenbait hilabetez, ohiko irenstearen bidez lortzen dituen elikagaiak elikagai hori ekoizteko erabiltzen dira.
|
|
|
Bakarrik zaude, baina besteek ezin dezakete deus ere egin, hain baita handia norberaren eta besteen arteko amildegia. Jarrera ona eta borondatea eskertzen dizkiezu, bai, lagundu nahi dizutenei, baina
|
haiek
eta beste guztiak ere beste aldean geratzen dira beti. Eta ametsak ere alferrikakoak gertatzen dira halakoetan.
|
|
|
Eta nola egiten nuen nik leihotxo haietan barna, beste ipuin batean sartzeko, non Sara bera irudika bainezakeen –ipuineko protagonista– maitagarri bihurturik! Eta nola ukitzen zituen maitagarriak beste mundutik ene pentsamendu beltz
|
haiek
eta nola jartzen zizkien hegoak banan banan, kolore guztietako tximeleta bihur zitezen, sentimendurik ederrenen mendiranzko erromesaldian, zelaiz zelai eta lorez lore!
|
|
|
marxistek eta, orobat, zientzialariek ziurtzat dute munduaren existentzia, eta abiapuntu horretatik hasten dira mundua esplikatzen, modurik arrazionalean; neuri, ordea, munduaren existentzia egiten zait harrigarri; misterio hutsa baita; eta, misterioaren inguruan, ez zaizkit ametsa eta irudimena baizik geratzen; eta poesia eta errealitate onirikoa, azken finean; aldez aurretik onartu arren munstro iturri agortezinak gertatu izan direla bai ametsa eta bai irudimena ere botere erlijioso eta zibilen eskuetan, gizon emakumeon historian; baina, beste muturrera joz, hobeak izan ote dira, bada, arrazoiak fabrikatu dituen munstroak?; sozialismo zientifikoak sortu zuen Stalin; erlabititatearen teoriak, bonba atomikoa; eta, ene kasuari lotuz, inork irudika al dezake aita bat, hiltzera doakion alabari honako hitz hauek esaten: ...aren mugak hausten saiatu, alabaganako maitasuna eta infinituaren nostalgia xede horren zerbitzuan jarriz, mundu paralelo batzuen eta beste hainbat errealitate ezberdinen xerkan?; Leirerena jakin nuenetik bai bainuen gose aseezin bat, barnetik jaten ninduena... eta ezin ase nezakeena, ausaz, bide hari ekinez baizik; zergatik egin behar nien uko, hiesaren munstroa garaitzen lagun ziezaguketèn arma
|
haiei
eta sentimendu sakon haiei?; zergatik ez hitzak dantzan jarri eta hegan egin, bihotzaren begiak zabalduz, maitasuna eta errukia oinarri?
|
|
|
Liztor batek ez zion ziztada handiagorik egingo Sergiori. Jende xehearen iruzkin
|
haiek
eta gisakoek bere onetik ateratzen baitzuten. Zeren, bizitza bera ere modu alternatibo baten ildotik eraiki nahi zuenari gorrotagarria egiten baitzitzaion, konparazio batera, zibilizazio guztietan behekoek goikoak imitatzeko duten jarrera.
|
|
|
Badira beharginak beren ugazabak maite dituztenak, eta egunero
|
haien alde
eta haien familiakoen alde otoi egiten dutenak. Beraien etxebizitzara ailegatzeko, hiri osoa zeharkatu behar da, trenbideaz harantz luzatzen den horma zurixka batekin topo egin arte.
|
|
2003
|
|
|
Sinesgabea naiz, familia sinestun bateko alaba, baina familia aurrerazalea izan dut. Ondo sentitu naiz
|
haien artean
eta alderdian ere bai, ez dut egozten zaion kontserbadorismo hori bizitzen. Gainera, ez naiz salbuespena, nire ingurukoak ere aurrerazaleak dira
|
|
|
«Euskaldunon Egunkaria» sortu zenetik, herri informazioa eskaintzea egunkaritik bertatik zaila izango zela ikusi zuten, nazionala izanik hainbat eta hainbat edizio lituzkeelako. Duela bi urte, ordea, herri aldizkariak kaleratzen dituzten euskara elkarteekin hitz egiten hasi ziren,
|
haien
eta «Egunkaria»ren indarrak bilduta herri egunkariak egitea posible zelakoan. Ordurarte euskarazko herri egunkari bakarra zen kalean:
|
|
|
" Izadian buru belarri murgilduta bizi ziren gizaki haiengan pentsatu beharra dugu »azaltzen du Txema Preziadok», euren bizimodua nolakoa zen ulertzeko. Izadian txertaturik zeuden
|
haiek
eta gaur egun askoz kaletartuagoak gaude guztiok, baita gaurko baserritarrak ere. Hauetako batzuek gorde dituzte lehengoen zenbait ezaugarri, baina gero eta gehiago jasaten dute egungo modernizazioaren eragina".
|
|
|
Orain, barrua guztiz bare zuela, aukera zuen haien artetik atzera igarotzeko. Astiro igeri egin zuen
|
haienganantz
eta, jaso behar zuenari aurrea hartuta, pilota bereganatu zuen.
|
|
|
Epaileak, batzuen eta besteen idazkiak eskuratzeaz batera, ahozko ikustaldira dei egingo die demandatzaileei eta demandatuei; ikustaldi horretan,
|
haiek
eta horiek, hurrenkeraren arabera, euren uziak eta alegazioak azalduko dituzte, euren aburuz prozesu horretan erabakigarri izan daitekeenari buruz. Egintza horretan bertan, bidezkoak diren frogabideak onartu, eta proposatutako horiek egin egingo dira.
|
|
|
Agintari energetikoen aburuz, gakoa da hazkunde ekonomiko ez aurreikusiarekin batera, eskari elektrikoa 3E planean 16.360 GW koa aurrikustenbazen orain 3E egitasmo berrian 19.000 GW espero dira 2005rako, zeren2000 urtean 17.000 GW kontsumitu baitziren jadanik. Hau da, Eusko Jaurlaritzaren aldetik, Iberdrolaren ikuspuntuekin bat, datu interesgarriena da industriarenkontsumoa jaisten den heinean garraioak, zerbitzuak eta etxebizitzak gero eta gastuelektriko handiagoa dutela eta horrek hazkunde ekonomikoa da
|
haientzat
eta negozioaren aukera azkenarentzat.
|
|
|
Matiasek ez zien, hala ere, ordezko soldaduei kasurik egin. Gerra asko irabazita zegoen bera 25 titular
|
haiekin
eta zertan hasiko zen aldatzen. Altuegiak ziren, gainera, ordezko soldaduak, eta aski ezaguna da pertsona altuak ez direla onak gerrarako, ez eta, esate baterako, brikolaje lanetarako ere.
|
|
|
–Agur –erantzun dio Txominek, fereka
|
haiek
eta ondoko musua eskertuz– Hi ere, Miren, zoriontsua izan...
|
|
|
Gizakiak, kulturak, gizarteak...
|
Haiek
eta gu; alderantziz: gu eta haiek.
|
|
|
Txikitako adiskide batek arestian gogoratzen zidanez, bagenituen garai hartan joko polit pare bat, kaniketan ari ginenean," Lekak" eta" Bizkarrekoak" deitzen genituenak (erdal Arrasate hartan" jugaralecas y a bizcarrecos" esaten genuen). Laguna ez zen inoiz oso trebe izan joko
|
haietan
eta berak ziostanez, jokoan kanika mordoa galtzeaz gain, sekulako zartada galantak jasotzen zituen bizkarrean jolaskideek eskainita, jokoaren arauek markatzen zuten moduan. Beti makurtuta, beti jipoitua... eta kanikarik gabe.
|
|
|
Kontakizun haietan harrapaturik geratzen ninduan. Hasierako lotsak gaindituta, neronek galdetzen nioan zertzuk egiten zizkioten gizon
|
haiek
eta, egia, Jose Ramon, nahiago diat hiri esan gabe geratuta. Jakin ezak soilik, Jaioneren plazerik handiena, gizon haiek aitortzera ere ausartzen ez ziren desioak zeintzuk ziren asmatzea eta burutzea zela.
|
|
|
Edanda zeudela? Eta nor ez egun
|
haietan
eta halako egoeretan?
|
|
2004
|
|
|
" Koadrilak eta elkarteak, konpartsetan egituratuta, jaien antolakuntzari ekin zioten. Alde Zaharrean eta Areatzan izan ziren lehenengo jai
|
haiek
eta ahantzezina izan zen. Sekulako giroa piztu zen, eta berehala zabaldu zen jai horien berri.
|
|
|
Gerora, egia esan, etorri ziren/ dira beste idazle asko, euskal literatura maite dugunon egarria asetzen laguntzen dutenak. Baina, orain bere nobelak berrirakurtzean berriro bere maisutza aldarrikatu nahi dut, ikusten baitut zein garrantzizkoa izan zen hizkuntza sena ondo garatua zuen idazleen gidaritza euskal literatura modernoaren hasiera
|
haietan
eta harrituta geratzen naiz, nabaritzean orain dela 30 urte egindako hizkuntza hautapenak ez direla inolaz ere zaharkitu.
|
|
|
Sardexka baten hortzekin zulatuko ditugu alberjiniak eta labeko erretilu batean ipiniko ditugu ondoren. Gatza, azukrea eta baratxuriak gainetik hautseztatu eta gero, 6 koilarakada oliba olio isuriko dugu
|
haien gainetik
eta 200°ko tenperaturan edukiko ditugu ondoren labean, 40 bat minutuan. Denbora tarte hori igaro eta gero, zuritu eta mintz beltz hori gabe utziko ditugu alberjiniak:
|
|
|
Bilkuran zenbait herrialdetako hezkuntza ministroak ere izango dira, administrazio publikoetako ordezkariak eta abar. Ni, Euskal Herriko erakundeekin harremanetan jar daitezen saiatuko naiz, dela Jaurlaritzarekin, Nafarroako Gobernuarekin, EKErekin... dena delakoarekin, bata besteagandik ikasteko, guk
|
haiengandik
eta beraiek gugandik...
|
|
|
Hegoaldean irentsi gaituen espainieraren zurrunbilotik atera beharrari noraezekoa irizten dio, hiztegian eta erreferentzia berrien iturritik edateko. Orobat, erreferentzien bila abiatzeko orduan, ipar euskaldunen eredua hobetsi izan du,
|
haien
eta gure elebitasun mota zur berekoak ez direlako: –Euskara espainolaren pidgin bihurtu nahi ez badugu, espainola euskal kolore pixka batekin?
|
|
|
Euskal nazio eraikuntzaren ildoan kulturaren berariazko ekarpena idoro nahi genuke, euskal identitatearen sistema osatzen duten elementuen artean, kulturaren egitekoa zertan den zehazteko. Hizkuntzarena, lurraldearena eta historiarena bezala, kulturaren lekua, goren goreneko lekua izango baita euskal identitatearen eraikuntzan, honek
|
haiekin
eta haiek honekin duten etengabeko elkarreraginari esker.701 Tartean, noski, asmoaren nahia egia material eta espiritual bihurtzeko ahalmena behar dugu, eta hori botereari edo politikari darion kemen gisa irudikatu dugu oraintsu.
|
|
|
–Eusko Autonomia Erkidegokoek agindu ziguten kalitatezko euskara irakaskuntza lortuko zutela curriculumean eredu ezberdinak jarrita eta neskato/ mutiko guztiek amaituko zutela lehen mailako irakaskuntza euskaraz hitz egiten dakitela. Baina promes
|
haiek
eta kalitatezko irakaskuntza hura gezur huts bilakatu dira eta Erkidegoko haurrei irusako egiten zaie: gutxik ikasten du hitz egiten, gutxiagok egiten du hitz eta egiten duten askok euskara aldrebesa erabiltzen dute (edo irakasten zaie).
|
|
|
Baserritarrok eta baserritarrontzat sortu genuen Gipuzkoan kooperatiba hau. Haserako pauso, zail bezain garrantzitsu
|
haietan
eta ondorengo urteetan ere Balentín Zamora apaiza izan genuen bidelagun. Filosofia jakin batetan oinarritu zen Lurgintza Kooperatibaren sorrera, beharra eta izateko arrazoia.
|
|
|
Enpresa gizon horietako batzuek erakunde mistiko bat eta guzti sortu zuten, Freundeskreis des RFSS izenekoa, Himmlerren adiskideen zirkulua, alegia –irakasle zaharrak, ni txunditzeko helburu garbia zuen isilune bat egin eta gero, zera erantsi zidan–: Enpresa gizon
|
haiek
eta Reicheko Ondasun Ministerioak emandako diruarekin ordaindu zen Tibetera egindako bidaia.
|
|
|
Izan ere, hain barregarri ikusten zituen, alde batetik, izar haiek, obelisko paketatu hura zintzilik zutela –Napoleonek Egiptotik Parisa ekarritakoaren miniatura ezin eskasagoa eta imitazio ezin baldarragoa zena, bestalde–, non
|
haien gainetik
eta zeruko izar guztien gainetik sentitzen baitzen une batez, Nefertiti berraragitu bat balitz bezala, sentsazio hark bere autoestimua areagotzen zuela; bestetik, amatasunetik zetorkiòn sentimendu batek eraginda edo, urrikaldu egiten zen jarraian, nola oilo kolka bere txitarik ezdeusenarekin... eta purra purra deitzon zion ohera bere txitatxoari, eta txita oheratu egiten zen, jakina......
|
|
|
LocalMediarekin zerikusia duten Telebilbaok edo Televitoriak, berriz, aurrekontu baxuagoak dituzte, nahiz eta alde handia dagoen batetik bestera. Izan ere, Telebilbao izanik Local Media katearen burua, haren aurrekontua milioi bat eurora hurbiltzen da —hala eta guztiz ere Bizkaiko hiriburuan diharduten beste telebistena baino baxuagoa modu esanguratsuan; handien arteko bigarren mailan dagoen bakarra da—; Televitoria, berriz, oso urrun dago aurrekontu
|
haietatik
eta telebista pribatu txikien multzoan kokatzen da.
|
|
|
Apurka apurka, Setatsuaren laguntza berezi
|
haiekin
eta, nire onenera etorri eta oso piztuta ibili nintzen uda parteraino. Zenbaitetan, begiratu sastraka zegoen aldera eta sei puntu beltz ikusten nituen errezkadan korrika, senideak bailiran:
|
|
|
...hi; piper min bat jartzeko ipurdian, esan zuen Txemiñek, baina Pellok oihu pare bat egin eta hura nahikoa ez zela sabelean ostiko bat jota komentzituta utzi zuen eta, bazihoazen, bada, gora aldera biak, eta haiek bazihoazela besteak haiei begira zeuden, zeruan izarratu ederra zegoen eta elurrarekin bazterrak franko ongi ikusi eta Aireko errebueltan ezkutatu ziren arte egon ziren begira, eta bizar
|
haiekin
eta astoarekin isil isila elurretan, Anderrek esan zuen, Bibliako patriarka bat ematen zuela oraintxe.
|
|
2005
|
|
|
Ni okela zalea! Halamoduan kendu nituen muskuiluak eta
|
haiek
eta, gero, txipiroiak!, gauza beltz harekin! Nik, nire lagunari:
|
|
|
Tximinoak, bakezaleak eurak, berritsukeria errefinatuko giroan bizi ziren; Neanderthala, aldiz, mundutik zehar urrats astunekin zebilen, bere inguruan makilakada izugarriak errepartitzen. Ironikoak, tximinoek txantxa egiten zuten
|
haien bizkar
eta arbolaren gainetik intxaurrak jaurtikitzen zizkieten. Beste batzuetan ikaratu egiten ziren, eurek garbi eta osasuntsu landare eta fruituak jaten zituzten bitartean gizakiek haragi gordina irensten baitzuten eta kidekoak hiltzeraino hel zitezkeen.
|
|
|
Ongarri elementuak ekartzen dituzte eta haziak landatzeko soilik ez dira gomendagarriak, aberatsegiak izan baitaitezke
|
haientzako
eta ondorioz erre egiten dituzte.
|
|
|
Alarde barruko protagonistek ere, ez zuten gaur egun duten osperik; jeneralaren aipamena egiten da, baina ez kantinerena. Uniformeari dagokionez, batasunik eza da nagusi; horrilotuta, aldaketa asko jasan zituen urte
|
haietan
eta kantineraren uniformearenkasuan, esaterako, oso nabaria da.
|
|
|
Gainera hala, platera aberastu egiten da nutrizioaren ikuspegitik, jogurtak eta gaztak kalitate oneko proteinak ematen dituzte, eta kaltzioa bezain mineral garrantzitsuak. Kasu batzuetan, errazagoa izaten da fruta ematea zuku forma, hartara erosoagoa baita
|
haientzat
eta une batean hartzen dute. Zukuan, frutak bere ur guztia ematen du; beraz:
|
|
|
Hotzaren eta beldurraren eraginez dardarka zarenean, oihu egin behar duzu, sastakaiaz leihora aterarazi zugan bizi den jainko zarrastel barru nagi bezain barre eragile hori. Atera hadi leihora, frankotiratzaileei egiek desafio, egintzak barre
|
haien lepotik
eta egin dezatela hitaz ere barre! Ez ditiagu predikatzaileak behar, bufoiak baino!
|
|
2006
|
|
|
Oraindik ere naturaltasunez gertatzen ez den prozesu baten seinale izango da. Ia ehun urte elkarren ondoan bizitzen portal berdinetan, eta elkarren ezezagunak gara etorri ziren
|
haiek
eta euskaldunak. Bi mundu.
|
|
|
Adiskide zaleagoa naiz. Familia emana etortzen zaigu, eta adiskideak nolerebait aukeratu egiten ditugu guk
|
haiek
eta haiek gu. Baina onartzen dut bi zaletasun horiek ez direla nahitaez bateraezinak.
|
|
|
Dena den, epaiketarik egin ez izanak ez du esan nahi fusilamenduak nola hala egin zirenik. Ikerlari batzuek diotenez ondo pentsatutako hilketak izan ziren
|
haiek
eta horregatik uste dute froga dokumentalek nonbait egon behar dutela. Tamalez, oraindik zailtasun handiak daude artxiboetako zenbait eduki arakatzeko, nahiz eta urte batzuetatik hona gauzak asko aldatu diren alde horretatik.
|
|
|
Haurraren ezgaitasunari buruz aurrena jasotzen duten informazioak eta informazio hori ematen zaien moduak eragin handia daukate gurasoengan, ez bakarrikinformazioa ematen zaien unean, baita
|
haien
eta haurraren bizitza osoan ere (Taanilaeta beste, 1998; Taanila eta beste, 2002). Egoerari aurre egiteko familia ereduekiraun egiten dute, aldatzeko esku hartzen ez bada (Patterson, Budd, Goetz etaWarwick, 1993; Patterson, McCubbin eta Warwick, 1990).
|
|
|
Ondorioz, lehengo itunak gordetzeko obligaziorik ez zuten gehiago izango eta gordetzen bazituzten bekatu egiten zutela ezarri zen kapituluetan (errege erreginen aurka aritzea, Jainkoak ezarritako berezko jaunen aurka egitea baitzen). Horretarako, errege erreginek zin eta lotura horietatik aske egin zituzten auzokide eta biztanle
|
haiek
eta beren ondorengoak (kontuan izanik zin haiek garai hartan zuten garrantzia ohorea lotzen baitzuten, baina, gainera, bizibidea mantentzeko ere bidea bazen bandokide izatea eta haien babespean egotea eta aritzea, eta ez bakarrik gizon armatuentzat, leinuen eraginagatik karguak zituztenentzat ere, etab.).
|
|
|
Hala ere, kapitulu honen zigorretik salbuetsita geratzen ziren, baldin Bilboko auzokide eta biztanleak Bizkaiko Lurralde Arruntaren edota beste hiribilduen edo hirien kontzejuari laguntzera joaten baziren, errege justizia babestearren eta Bilboko kontzejuak deituta. Kasu horretan,
|
haiek
eta hango jendeak (hiribildu eta elizateetakoak) babestera taldean joateko eskubidea zuten, erregearen aurka indarkeria baliatzen zuten zaldun edo gizon boteretsuen aurka; baina, betiere, bando gisa joaten ez ziren bitartean. Istilua Bilboko hiribilduan bertan izanez gero, bakea ezarri behar zuten auzokide eta biztanleek, eta justiziaren aurrera eraman bake hausleak, zigorra ezartzeko.
|
|
|
gizon onek egindako eskaeraren aurrean, bakea egiteko auzokideen eta biztanleen artean, erregeari baieztatzeko eskatua. Kapituluak erregeak eman zituen, baina Pero Gonzalez Santo Domingokoa doktoreak, erregearen korrexidorea zenak Bizkaia eta Enkarterrin, egin zituen Bilboko hiribilduko zenbait auzokiderekin (horretarako hauatatuak izan ziren) eta sinatu zituzten
|
haiek
eta frai Pedro Cereceda maixuak eta Iohan Santxez Leongoa eta Iohan Martinez Zearrakoa, eskribauek. Kapituluak egin ziren Bilboko leinu eta bandoen artean zeuden istilu eta heriotzengatik azken 20 urteetan (Legizamon bandoaren eta besteen artean:
|
|
|
Kontrol unitate batek baino gehiagok parte hartzen dutenean, agintari eskudunek koordinazio prozedura egokiak daudela eta eraginkortasunez aplikatzen direla bermatu behar dute. Kontrolen zati bat eskualdeko edo tokiko erakundeen esku uzten bada,
|
haien
eta agintaritza zentralaren arteko lankidetza eraginkorra bermatu da. Bestalde, agintaritza eskudunak kontrol lanak gobernuz kanpoko erakundeen esku utz ditzakeela aurreikusten da, betiere azken horiek Erregelamenduan zehazten diren baldintza zorrotzak betetzen badituzte.
|
|
|
Inguruan jarduerak egiteaz gain, herrialde honen hiri abegitsuak. Askotan
|
haiek
eta, bereziki, hiriburuan, Helsinkin, arkitektura neoklasikoa ikus daiteke eta finlandiar diseinu modernoa. Eremu gehienetan sauna finlandiarrekin egindako espazioak.
|
|
|
Hau da, … ikonoarekin, … egunean funtzionamendua ezin hobea izatea, “ ordenagailutik kanpo uztea, fitxategiak eta programak gordetzeko pieza” dio Pérezek Orue Hau adierazten du: kontu bat ireki duzu zerbitzuan Eyargos en online (proiektuak eskaintzen duen aukeretako bat) eta han fitxategiak igo badituzu,
|
haiek
eta editatu (testu fitxategiak badira, irudiak edo kalkulu orriak) edo erreproduzitu (bai audio edo bideo fitxategiak dira), edozein PDA agendatatik, 3G edozein telefono mugikor edo edozein terminal ziberkafea, adibidez. Informazio guztia E. Os en zerbitzarian gordeta dago, eta, aldi berean, zerbitzua horretarako behar diren tresnak banatuko ditu kudeatzea.
|
|
|
Hala ere, uste du «hautagaiak oso motel identifikatzen direla eta gutxi erabiltzen dela». Adituaren esanetan, kirurgiarako hautagaiak azkarrago detektatu behar dira,
|
haien
eta haien familien bizi kalitateari kalte larria egin baino lehen. Hiru urtez erantzun gabeko sendagai anti epileptiko handiak probatu ondoren, «Epilepsia unitate espezializatu batera bideratu litzateke pazientea, ebakuntza adierazpen bat aztertzeko».
|
|
|
Artzain hark bazuen, dirudienez, abilezia bereziren bat, edo egun hartan logura handi samarrarekin zegoen Isabel gajoa; behintzat, Isabelek berak hartu zuen lo ekitaldi gogor baten ondoren. Artzainak ez zituen begi onez ikusi leize inguruko gurutze
|
haiek
eta ihes egitea erabaki zuen, mendian behera...
|
|
|
Bidetik sobera urrundu gabe etzan ginen, iratze batzuen itzalpean. Bata bertzearen ondoan
|
haiek
eta bakarrik ni, zenbait urrats haratago. Ez genion gabon pasa elkarri erran.
|
|
|
Informazioaren koherentziagatik oso osoan hartuko ditut datuak, nahiz eta badudan zalantzarik informazio batzuei buruz. Izan ere, tituluetan kopuru desberdina dugu
|
haiek
eta nik. Eta horrezaz gainera, uste dut Precisak ematen dituen tiradak puztuta daudela, puztuta jaso dituelako seguruenik.
|
|
|
Galdera horiei guztiei egunerokoaren bultzadaz erantzunez joan gara, eta pixkanaka aurrerapausoak eman ditugu: komunikazio tresnak egokitzen ikasten ari gara, gure geletako antolamenduak eta jarduerak egokitzen dihardugu, bertako ikasleei kultura eta hizkuntzen aniztasuna ondotik bizi izateko aukera agertzen zaiela ikusten dugu, astiro astiro komunikazio zabalago batean murgilduta ikusten hasten gara
|
haien
eta gure buruak... beldurra baretu dugu, zalantza batzuek irauten badute ere.
|
|
|
Haren sorrera XIX. mende hasieran kokatu ohi da, Napoleonen inbasioaren aurkako gerratean. Hastapeneko une
|
haietan
eta mende osoan ia, batez ere jite liberalekoa izango da nagusiki, hots, nolabait progresista eta ezkertiarra, baina katolikotasunaren itzala atzetik segika duela, harik eta Espainiako Eliza bera nazionalismora osoki eta suharki konbertitzen den arte. XX. mendean, jakina denez, katolizismo klerikalista eta faxismozale baten garaitia ikusten dugu gerra zibilaren errautsen artean gotortzen, hain fanatikoki nazionalista ezen jatorrizko nazionalismo liberalaren oroitzapena bera ere ezabatu baitzuen gehienon gogotik.
|
|
|
Ez hidan esan kantatzen huenik ere. Ezer izatekotan mimoa hintzela pentsatuko ninan, edo dantzaria bestela, hire beso eskuen mugimendu leun
|
haiek
eta hire gerri liraina gogoan. Lur jota utzi nain telebistan hire bideo-klipa ikusteak.
|
|
|
Utzi in behar izan zuen bere gela Mixak, bajerara itzuli zen, han montatu genuen gure tingladoa, burni batzuk atzeman genituen, eta
|
haiekin
eta ohol batzuekin in genituen mahaiak, bagenuen sukalde txiki bat, Mixak bere pruebak han in zituen, zerbait asmatu behar dugu, esaten zidan, besteek ez dutena!, saltxitxak hiru tipulen saltsan!, joan zen azokara eta bati tipula txuriak, besteari tipula gorriak, besteari tipulinak, bi poltsa haundirekin etorri zen, esan nion, jendiak aisago jango zituela hamburgesak!, joan zen enteratzera, harak... ha!
|
|
|
Lagunak hura esan zuelarik, artean ez neukan erabat digeriturik haitz
|
haietan
eta egun hartan ikusitakoa. Duela hamar milaren bat urteko irudiak.
|
|
2007
|
|
|
|
Haien
eta besteren ahalegin horrekin 1960tik aurrera helduen euskalduntzea antolatzen eta zabaltzen hasi zen. Hurrengo hamabost urteetan helduentzako eskolak zabaltzen hasi ziren, ikasmaterialak eta tresnak hasi ziren egiten, eta ondorioz euskaldun berriak ere gero eta gehiago.
|
|
|
2005ean txinpantzearen genoma sekuentziatu zuten, eta ikusi zuten DNAren% 98 berdina dutela
|
haiek
eta gizakiek. Makakoen eta gizakiaren lerro ebolutiboak duela 25 milioi urte bereizi zirela uste da; hortaz, makakoak txinpantzeak baino ahaide urrunagoak dira gizakiarentzat.
|
|
|
Imipraminaren haritik etorri ziren talde bereko antidepresiboak aurrekoak baino eraginkorragoak ziren, baina albo ondorio ezatseginak zituzten (ahoa lehortu, bista lausotu, burua moteldu...); eta bai
|
haiek
eta bai hauek arriskutsuak ziren gaixoak dosi handietan hartuz gero edo beste botika batzuekin nahasiz gero; eta kontuan izanda depresioa duten gaixo batzuek beren burua hiltzeko burutazioak izaten dituztela, garrantzi handikoa zen botika seguruak izatea.
|
|
|
Beharbada egunen batean,, eskualdunik baizen ez zen lekuan? eta irri makur batekin, bagenekielako
|
haien artean
eta haiekin batean bizi behar genuela. Eta maketo, koreano eta txurrianoei baino barre gehiago egiten genien casheroei:
|
|
|
A. W. Schlegel erromantikoa da, eta Grimm anaien liburuaren erreseinan,
|
haien aurka
eta beraien aldizkarian bertan epaitu du, 1815, balada eta sagen autoreak beti indibiduala izan behar duela, inoiz ez herria. Eta F. Schlegel-ek bere ikerketa literarioetan (kanta epikoenetan, eta El Cid enetan ere) ez du autore kolektiboaren hipotesiarekin lan egiten.
|
|
|
Euskal identitatearen sistema orokorra osatzenduten osagarrien artean elementu batzuk euskaldun ditugulako, eta beste batzuk, berriz, Euskal Herrikoak.
|
Haien
eta hauen artean dagoen elkarreraginak erabakitzen du euskal nortasunaren izaera, eta, beraz, nazio kulturalaren oinarrien auziahortxe dago, funtsik gabeko politikakerien eguneroko zalapartetan baino areago.Auzi horren arabera erabakiko da inondik ere herri honen bizkarrezurra: euskaldunizan edo hemengo erdaldun izan.
|
|
|
Erkidego Autonomo batzuek ez zituzten begi onez ikusi zerga arau
|
haiek
eta helegitera erabaki zuten. Baina emandako epaiek ez zuten inolako zalantzarik utzi, pizgarriek printzipio orokorrak eta harmonizatzaileak betetzen zituztelako.
|