2000
|
|
Hala ere, esan beharra dut, Gaztelako lehen errege
|
haiek
eta gure probintzietako Batzar Nagusiak, hauek aspalditik zituzten foruak errespetatuz, elkarren artean aski ongi konpondu zirela. Baita ere 1812 urtean Cadizko Konstituzioa onartzean partaide izan zirela.
|
|
Zer bekatu egin nezakeen, bada, amets hartan, non ez bainintzen neure buruaren jabe ere izan? Zeren, atseginaren sortzean, nola izan baitzen ametsetan, ez zegoen borondatearen nahi bat, eta borondaterik ez zegoen lekuan ez zegoen bekaturik; itzarri orduko, ordea, pizten zitzaidan borondatea, baina pizten zitzaidan plazer plazent eta atsegin guztizko haren oldarpean, eta, nola borondate piztu berriaren zirkunstantzia
|
haietan
eta haren ahulezian nahi ez nuena ere nahi gabe nahi bainezakeen, zeren atsegina istant orotan baita atsegin, orduan zetozkidan zalantzak eta ezbaiak, kezkak eta buruhausteak.
|
|
Baina erran behar dizut ezen zure memoriak baino areago harritu eta zurtu ninduela aipu eta anekdota haien lotzeko erakutsi zenuen antzeak eta trebetasunak, zeren, hainbertze pilatu eta juntatu arren, ez baitzirudien bihirik ere soberan zegoela, bakoitzak baitzuen han bere intentzionea eta erranahia, bere tokia eta bere lekua. Eta, aipu eta anekdota
|
haiekin
eta haien arteko loturekin, sare bat osatuz joan zinen hitzez hitz eta elez ele, eta ni sare hartan atrapaturik eta liluraturik sentitu nintzen, halako suertez, non ez bainintzen ohartu ere enekin egiten ari zinenaz. Baina, liluraturik banengoen ere, hats har nezakeen oraino, uretan dagoen arrainak bezala.
|
|
...orra, bertzalde, urte luzeetako erroak zituena—, komertzioari eta antzeko betebeharrei buruzko zilegitasunaz eta bidezkotasunaz denaz bezainbatean... eta mesprezatzen eta arbuiatzen ere zituztela eginkizun haiek, erdeinatzen eta gutiesten, iritzi haren arabera, zeren haiek guztiak ez baitziren —nehoiz ere izan ez ziren— ohorezko gizonendako lan ohoragarriak, halako suertez, non, lan
|
haiek
eta egiteko haiek, egin orduko lohitzen eta zikintzen baitzituzten egiten zituztenak: aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero.
|
|
JAUREGIKO sehien ahotan zebilen berria, Pagabasoko herensugea —izen bereko leizean ezkutatzen omen zena— urduri ez ote zebilen egun
|
haietan
eta leizetik burua atera ez ote zuen, eta, hala, ingurune hartarik iragan behar zuten guztiei —neskatxei batik bat— gomendatzen zitzaien ezen ibil zitezela kontuz eta egin ziezaiotela otoitz san Migel arkanjeluari, zeren san Migelek bertze herensuge bat hil baitzuen jadaneko, han hegoaldean, Aralarko mendietan.
|
|
Eta ni ere, egia erran, ez nindoan guztiz lasai eta jabal.
|
Haiek
eta gu nahasirik gindoazen bi zalgurditan, leizetik hurbil samar iragaiten zen ohiko bidetik. Eta, hala, iritsi ginen puntu hurbil hartarat, lotu genituen zaldiak, utzi genuen morroietarik bat han zaldien zaintzen eta begiratzen, egin genituen oinez hirurehun bat urrats, eta leizearen ahorat heldu ginen, zeina basoarekin mugatzen zuen zelai batean baitzegoen, gain batean.
|
|
Eta horrek bat baino gehiago ekarri zion. Labur erranik, bada, lanoegia eta onegia zen Urbiaingo jauna izaiteko eta bi olaren jabe izaiteko, baita kargu
|
haien
eta erantzukizun haien irioiteko eta aitzina eramaiteko ere, zeren ez baitzen Makiaveloren edo Hobbesen eskolakoa, ezta aragoar errege faltsuaren arrazakoa ere. Baina xehetasun bakar batek hobeki argituko dizu adierazi nahi dizudana eta, hartarakotzat, Gipuzkoarat egin bidaia hari atxikiko natzaio.
|
|
Anaia salatzea bururatzen zitzaidan bigarren aldia zen hura, baina, lehenengoan ez bezala, orain ez nuen gibela eginen, zeren, aldeko eta aurkako argudioak balantzan jarri baino lehen, makurturik baitzegoen balantza orduko, neure zalantzarik gabeko deliberamendu haren alderat; eta zeren ezin barkatu bainion anaiari, haren falta eta hobena barkakizun ez zenean; eta zeren, falta haren ondorez, finean, zordun bainuen anaia, eta haren zorra ez zen nik kitatzekoa, baina lehenbailehen koberatzekoa. Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu
|
haiek
eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik. Eta banindoan, banindoan... eta mementu batean osaba Joanikoti lotzen ninduen zina oroitu nuen, ohorezko eta odolezko zina; ordea, osabaren bozaren gainetik bertze boz hura —guztiz enea— lehertu zen ene baitan, odolaren boza, ene esku eta ene begien boza, ene erraien boza eta gorputz osoaren boza, eta boz hark erran zidan ezen ene ohorea —zinezkoa eta minezkoa, eta ez txantxetakoa— jokoan zegoela eta zina hausteko eta hausteko, zeren eta ez bainengoen zinaren betetzerat behartua, zinezko ohorea ohorezko zinaren gainetik zegoenean; eta erraiten zidan, bertze hitz batzuekin, ezen gizon jokatu behar nuela eta ezin jar nezakeela neure gizontasuna kolokan eta kordokan, nihaur ere gizon nintzenez gero, eta hargatik sentikortu eta anaiarekin muturtu egin behar nuela, eta ez memelo eta lolo ezdeus bat bezala geratu, besoak uztarturik; eta erran zidan, azkenik, ezen osaba Joanikotek guztiz ulertuko zuela ene jokabidea, segur baietz, zeren hura ere gizon baitzen, eta amorosturik zegoen gainerat, ni bezala, eta ulertu behar zituen gizon baten obligantzak eta eginbeharrak, amorosiaz denaz bezainbatean.
|
|
nola Sarako erretoreak Etsai zeritzan deabruarekin ikasi zuen Salamancako haitzuloetan, norat joan baitzen Teologiaren eta magiaren ikasterat, bere anaia batekin eta bertze lagun batzuekin, eta nola, ikastekoak ikasi ondoren, ikasleetarik batek geratu behar izan zuen deabruaren zerbitzuan, beronekin egin tratuaren arabera; eta ikasleek hartarakotz zotz egin zuten, eta Axularren anaietarik batek geratu behar izan zuen; eta, orduan, anaiaz urrikaldurik, Axularrek erran zion deabruari ezen geratuko zela bera, haren orde; eta, anaiaren orde han berean geratzen zelarik, manatu zion deabruak Axularri ezen atera zezala ura osin batetik, baliaturik galdara batez, zeinak baitzuen hondoan galbahe bat, eta manatu zion, halaber, ezen, noiz eta galdetzen baitzion non zegoen, ihardets zezala Axularrek: " Hemen nago!"; baina, orduan, nola gartzela hartarik eta trabailu ezin nekeago hartarik ihes egin nahi baitzuen, bururatu zitzaion Axularri ezen bi hitz haiek irakatsi behar zizkiola galbaheari; eta irakatsi zizkion Axularrek galbaheari bi hitz
|
haiek
eta, hala, Etsai urrun samar ikusi zuèn egun batean, pentsatu zuen ezen hura zela bere ordua, eta entseiatu zen, ondorez, handik itzurtzerat eta ihes egiterat; eta bazihoan Axular kanporantz, eta galdetu zion deabruak: " Non hago?", eta galbaheak ihardetsi zion:
|
|
Eta, horrela, bere hitz
|
haiekin
eta bere grazia berezi harekin solastatzen zitzaidala eta bere kontakizunari zetxekiola, erran zidan:
|
|
Eta dantza
|
haiek
eta dei haiek ausart bezain inozentak ziren, bertzalde, inozent bezain ausartak...
|
|
Eta bazuten dantza bat, arras harritu ninduena, berehala ulertuko duzu zergatik: hartan, indiar batek, beztiturik eta estalirik tigre larru batez, bere dantza dantzatzen zuen bertze indiarren aitzinean, harik eta hauek hura menerat hartzen zuten arte... eta orduan tribuko mediku edo azti zenak mila maradizino jaurtikitzen zizkion tigre kolpatuari, eta erraiten zion, Gorukik aditzerat eman zidanez, joan zedila lur
|
haietarik
eta alde egin zezala...
|
|
Baina, zergatik amaren behako hura: osabak amaren aitzinean zibiltasun arauak —horrela traduzitu ote genuke frantsesen civilité delakoa, jaun André? — hautsi zituelako ote zen, edo, hobeki, hitz gozo
|
haiek
eta keinu hura —edo haien antzeko hitz eta keinu abegikorrak— ez berari ez bere ahizpa Emilianiri eskaini ez zizkielako, ez orduan ez nehoiz. Jelosiaren ispilu eta mirail ote zen, bada, amaren behako hura?
|
|
Baina, geldiro eta baratx bada ere, aitzina egin behar diagu... Izan ere, zeruan baduk argi argitsu bat, oraino ere ezjakintasunaren eta inorantziaren hodeiak estalia, baina hago segur ezen argi horrek guztiok argituko gaituela egunen batean, katolikoak eta protestantak,
|
haiek
eta gu... —eta, skribatzen ari zen liburuaren orri bat eskuan hartzen zuela, erran zuen—:
|
|
Eta, aitak iragarri bezala, azkenean berak arrazoin! Eta Urbiaingo haraneko borzpasei jauntxoekin ere orobatsu gertatu zitzaioan, zeren zeruan hegan zebiltzan borzpasei miru haiei ez baitzien graziarik egiten ikusteak ezen arrano bat bil zitekeela ingurune
|
haietarat
eta haien gainean hegalda. Eta gaitz erranka aritu zituan, aitaren asmoak ez ote ziren...
|
|
Zeren, aita, hasteko, osaba baino anitzez ere zuhurragoa baitzen gauza
|
haietan
eta, baldin Ubarneko damen ahalean sinesten bazuen, zergatik ez zuen sinetsiko, bada, ezen Pagabasoko leizea infernuko eta bertze munduko izakiz beterik zegoela. Baina ez zegoen segur.
|
|
Baina, Pedro Huizi hala moduzko pintorea bazen ere, mundu hura bertatik ezagutzen ez zuen ni bezalako gazte batendako ezin ikusgarriagoa izaiten zen haren pintzelaren mugimenduei jarraikitzea, noiz eta, marrazkiaren ondotik, pintatzen hasten baitzen, pinturak paletan nahasten eta bir nahasten zituela, kolore egokiaren bila beti ere, hemen argiago, han ilunago. Eta, pinturen bidez koadro
|
haiek
eta mundu haiek sortzen zituela, jainko tipi bat iduritzen zitzaidan Pedro, zeren halakoak baitziren enetzat, funtsean, bere artelan haiek, Jainko Handiaren kreazioaren metafora.
|
|
Eta nik portu
|
haietarik
eta jende haienganik franko ikasi nuen.
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. Ez, ez natzaizu gezurretan ari, jaun André, zeren atzo gertatuak balira bezala oroitzen baititut istant
|
haiek
eta istant haietako gorabeherak, ene desiren eta ene izatasunaren arteko liskarra islatzen zutenak —ene barrengo haustura, alegia—, huraxe izan zelako halako zerbait gertatzen zitzaidan lehen aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan lehen aldia, baina bai gertatuaren berri nekien lehen aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, go... Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
Ordea, sentimendu hura, denborarekin, ahulduz, flakatuz eta baretuz joan zitzaidan... eta, are gaitzago eta okerrago, zeren, irri eta zirri orotarik haratago, hustasun bat bezala nabaritzen hasi bainintzen, haragiaren argi guztiak, asearen aseaz eta soberaniaren soberaniaz, ahitu, agortu eta iraungi balitzaizkit bezala, eta neure zorion idurikoa zorigaitz bihurtu. Zeren, egiten dugularik bertzeen bakardadeekin bat, iduritzen baitzaigu ezen gurea urtu egiten dela
|
haienean
eta haiena gurean. Baina bakardadearen kontrako bat bateko eta behin behineko medizina zen hura, zeren, erran berri dizudan bezala, gero eta gehiagotan sentitzen hasi bainintzen ezen halako tristura bat sartzen zitzaidala gogoan eta ariman barrena, noiz eta portuetako emaztekiekin neure egitekoa egiten bainuen, arestian hurbil nuèn gorputza beso artetik urrunduko balitzait bezala eta guztiz arrotz eginen balitzait bezala, erremediorik gabe.
|
|
Etorreran baino tarte luzexeagoa utzi nuen orain
|
haien
eta nire artean. Bat batean gogoratua zitzaidan bazitekeela Kristinaren begi zorrotzek, ni ikusi gabe ere, gure betiko autoa ezagutua paretik pasatzerakoan.
|
2001
|
|
Mesie Ezmonsieur ez zegoen estazioko nasan eta trenean eserita egongo zen ordurako. Trenaren leiho karratuei argi horizta zerien, baina bonbilla ahul
|
haiekin
eta bagoien balantzarekin ez zen han barruan libururik irakurri ahal izango, ezta betaurrekoak hainbat bider lehortu eta garbiturik ere.
|
2002
|
|
Kondaira hau ondo ulertzeko, jakin behar duzue lurralde
|
haietan
eta garai hartan bazirela hiru izaki beldurgarri gorgona izenekoak. Mundua mundu denetik izan diren munstro izugarrienak eta ikaragarrienak dira gorgona horiek, izaki arraroak eta beldurgarriak, benetan, inoiz izan diren eta izango diren izaki harrigarrienak.
|
|
Bakarrik zaude, baina besteek ezin dezakete deus ere egin, hain baita handia norberaren eta besteen arteko amildegia. Jarrera ona eta borondatea eskertzen dizkiezu, bai, lagundu nahi dizutenei, baina
|
haiek
eta beste guztiak ere beste aldean geratzen dira beti. Eta ametsak ere alferrikakoak gertatzen dira halakoetan.
|
|
Eta nola egiten nuen nik leihotxo haietan barna, beste ipuin batean sartzeko, non Sara bera irudika bainezakeen –ipuineko protagonista– maitagarri bihurturik! Eta nola ukitzen zituen maitagarriak beste mundutik ene pentsamendu beltz
|
haiek
eta nola jartzen zizkien hegoak banan banan, kolore guztietako tximeleta bihur zitezen, sentimendurik ederrenen mendiranzko erromesaldian, zelaiz zelai eta lorez lore!
|
|
marxistek eta, orobat, zientzialariek ziurtzat dute munduaren existentzia, eta abiapuntu horretatik hasten dira mundua esplikatzen, modurik arrazionalean; neuri, ordea, munduaren existentzia egiten zait harrigarri; misterio hutsa baita; eta, misterioaren inguruan, ez zaizkit ametsa eta irudimena baizik geratzen; eta poesia eta errealitate onirikoa, azken finean; aldez aurretik onartu arren munstro iturri agortezinak gertatu izan direla bai ametsa eta bai irudimena ere botere erlijioso eta zibilen eskuetan, gizon emakumeon historian; baina, beste muturrera joz, hobeak izan ote dira, bada, arrazoiak fabrikatu dituen munstroak?; sozialismo zientifikoak sortu zuen Stalin; erlabititatearen teoriak, bonba atomikoa; eta, ene kasuari lotuz, inork irudika al dezake aita bat, hiltzera doakion alabari honako hitz hauek esaten: ...aren mugak hausten saiatu, alabaganako maitasuna eta infinituaren nostalgia xede horren zerbitzuan jarriz, mundu paralelo batzuen eta beste hainbat errealitate ezberdinen xerkan?; Leirerena jakin nuenetik bai bainuen gose aseezin bat, barnetik jaten ninduena... eta ezin ase nezakeena, ausaz, bide hari ekinez baizik; zergatik egin behar nien uko, hiesaren munstroa garaitzen lagun ziezaguketèn arma
|
haiei
eta sentimendu sakon haiei?; zergatik ez hitzak dantzan jarri eta hegan egin, bihotzaren begiak zabalduz, maitasuna eta errukia oinarri?
|
|
Liztor batek ez zion ziztada handiagorik egingo Sergiori. Jende xehearen iruzkin
|
haiek
eta gisakoek bere onetik ateratzen baitzuten. Zeren, bizitza bera ere modu alternatibo baten ildotik eraiki nahi zuenari gorrotagarria egiten baitzitzaion, konparazio batera, zibilizazio guztietan behekoek goikoak imitatzeko duten jarrera.
|
2003
|
|
Matiasek ez zien, hala ere, ordezko soldaduei kasurik egin. Gerra asko irabazita zegoen bera 25 titular
|
haiekin
eta zertan hasiko zen aldatzen. Altuegiak ziren, gainera, ordezko soldaduak, eta aski ezaguna da pertsona altuak ez direla onak gerrarako, ez eta, esate baterako, brikolaje lanetarako ere.
|
|
–Agur –erantzun dio Txominek, fereka
|
haiek
eta ondoko musua eskertuz– Hi ere, Miren, zoriontsua izan...
|
2004
|
|
Hegoaldean irentsi gaituen espainieraren zurrunbilotik atera beharrari noraezekoa irizten dio, hiztegian eta erreferentzia berrien iturritik edateko. Orobat, erreferentzien bila abiatzeko orduan, ipar euskaldunen eredua hobetsi izan du,
|
haien
eta gure elebitasun mota zur berekoak ez direlako: –Euskara espainolaren pidgin bihurtu nahi ez badugu, espainola euskal kolore pixka batekin?
|
|
Euskal nazio eraikuntzaren ildoan kulturaren berariazko ekarpena idoro nahi genuke, euskal identitatearen sistema osatzen duten elementuen artean, kulturaren egitekoa zertan den zehazteko. Hizkuntzarena, lurraldearena eta historiarena bezala, kulturaren lekua, goren goreneko lekua izango baita euskal identitatearen eraikuntzan, honek
|
haiekin
eta haiek honekin duten etengabeko elkarreraginari esker.701 Tartean, noski, asmoaren nahia egia material eta espiritual bihurtzeko ahalmena behar dugu, eta hori botereari edo politikari darion kemen gisa irudikatu dugu oraintsu.
|
|
–Eusko Autonomia Erkidegokoek agindu ziguten kalitatezko euskara irakaskuntza lortuko zutela curriculumean eredu ezberdinak jarrita eta neskato/ mutiko guztiek amaituko zutela lehen mailako irakaskuntza euskaraz hitz egiten dakitela. Baina promes
|
haiek
eta kalitatezko irakaskuntza hura gezur huts bilakatu dira eta Erkidegoko haurrei irusako egiten zaie: gutxik ikasten du hitz egiten, gutxiagok egiten du hitz eta egiten duten askok euskara aldrebesa erabiltzen dute (edo irakasten zaie).
|
|
Enpresa gizon horietako batzuek erakunde mistiko bat eta guzti sortu zuten, Freundeskreis des RFSS izenekoa, Himmlerren adiskideen zirkulua, alegia –irakasle zaharrak, ni txunditzeko helburu garbia zuen isilune bat egin eta gero, zera erantsi zidan–: Enpresa gizon
|
haiek
eta Reicheko Ondasun Ministerioak emandako diruarekin ordaindu zen Tibetera egindako bidaia.
|
|
Izan ere, hain barregarri ikusten zituen, alde batetik, izar haiek, obelisko paketatu hura zintzilik zutela –Napoleonek Egiptotik Parisa ekarritakoaren miniatura ezin eskasagoa eta imitazio ezin baldarragoa zena, bestalde–, non
|
haien gainetik
eta zeruko izar guztien gainetik sentitzen baitzen une batez, Nefertiti berraragitu bat balitz bezala, sentsazio hark bere autoestimua areagotzen zuela; bestetik, amatasunetik zetorkiòn sentimendu batek eraginda edo, urrikaldu egiten zen jarraian, nola oilo kolka bere txitarik ezdeusenarekin... eta purra purra deitzon zion ohera bere txitatxoari, eta txita oheratu egiten zen, jakina......
|
2006
|
|
Artzain hark bazuen, dirudienez, abilezia bereziren bat, edo egun hartan logura handi samarrarekin zegoen Isabel gajoa; behintzat, Isabelek berak hartu zuen lo ekitaldi gogor baten ondoren. Artzainak ez zituen begi onez ikusi leize inguruko gurutze
|
haiek
eta ihes egitea erabaki zuen, mendian behera...
|
|
Bidetik sobera urrundu gabe etzan ginen, iratze batzuen itzalpean. Bata bertzearen ondoan
|
haiek
eta bakarrik ni, zenbait urrats haratago. Ez genion gabon pasa elkarri erran.
|
2007
|
|
Beharbada egunen batean,, eskualdunik baizen ez zen lekuan? eta irri makur batekin, bagenekielako
|
haien artean
eta haiekin batean bizi behar genuela. Eta maketo, koreano eta txurrianoei baino barre gehiago egiten genien casheroei:
|
|
A. W. Schlegel erromantikoa da, eta Grimm anaien liburuaren erreseinan,
|
haien aurka
eta beraien aldizkarian bertan epaitu du, 1815, balada eta sagen autoreak beti indibiduala izan behar duela, inoiz ez herria. Eta F. Schlegel-ek bere ikerketa literarioetan (kanta epikoenetan, eta El Cid enetan ere) ez du autore kolektiboaren hipotesiarekin lan egiten.
|
2008
|
|
Goi ordokiaren alderdi irekiago batean, bizirik ateratako hirurak ikusi genituen abiatutako norabide berean korrika, Gibel Masta Muinorantz zuzenean.
|
Haien
eta txalupen artean geunden ordurako, eta, beraz, arnasa hartzera eseri ginen laurok, John Silver, aurpegiko izerdia lehortuz, poliki poliki inguratzen zitzaigun bitartean.
|
|
Bihurgune txiki bat zegoen kostaldean, eta gidatu nuen bezala beste bi
|
haien
eta gure artean geratu zen; beraz, lurrera jaitsi baino lehen ere begi bistatik galduak genituen batelak. Kanpora jauzi egin eta ausartu bezain azkar eragin nien hankei, kapela azpian zetazko zapi handi bat jarrita freskatzeko, eta ondo kargatutako pistola parea prest nuela badaezpada ere.
|
|
|
Haiek
eta haien kreazioak dautzan hilobian!
|
|
Arratsalde batean, azken orduan, Livesey doktorea gaixoa ikustera etorri zen eta, amak eskainitako afari legea hartu ondoren, salara sartu zen pipa erretzera zaldia herritik ekarri bitartean, guk ez baikenuen ukuilurik ostatuan. Atzetik joan nintzaion, eta gogoan daukat nabarmena egin zitzaidala zer nolako kontrastea egiten zuen sendagile txukun, bizkor hark, bere ileorde elurra bezain zuriaz, bere portaera atsegin eta begi beltz, biziekin, beste nekazari arlote haien ondoan;
|
haien ondoan
eta, batez ere, hantxe eserita, besoak mahai gainean zituela, ronez bete bete eginda zegoen gure pirata likits, mardul, makartsu, haren ondoan. Bat batean hura, kapitaina, alegia?
|
|
Ezezagunez betetzen dira aireportuetako meet pointak gure bila datozenean.
|
Haien
eta gure bakardadeek elkar ezagutzen dute: souvenir kitschak erosten dituztenak, batetik, ezagutu nahi ez lituzketenen postalak jasotzen dituztenak, bestetik.
|
|
Lehen hiru egunetako hobekuntza nabaria izan zen. Ahul oraindik, Macarenak berak El Rosal en presta tzen zituen bitamina
|
haiek
eta bere presentzia argiak, batik bat, Antonioren aurpegia ere argitu zuten, ibilera indartsuagoa eta hizkera sendoagoa ematearekin batera.
|
|
Mutila herritik joan zen eta bertan geratu zen neska. Eta, hala, beste pertsona batzuk ezagutu zituzten eta ezkondu ere egin ziren
|
haiekin
eta seme alabak izan. Baina haien bihotzen azpian bizi bizirik jarraitzen zuen elkarrenganako maitasunak.
|
2009
|
|
Erdi Aro txit kristau (omen) eta debototik oroit, meum est propositum/ In taberna mori?
|
haiek
eta Carmina Burana jostariak, C. Orffen musikarekin dastatu ohi direnak. –In taberna quando sumus,/ Non curamus, quid sit humus?,. Ibi nullus timet mortem,/ Sed pro Baccho mittunt sortem?, etab. Bizitza laburra da, hurrupa dezagun!
|
|
Beraz, keinu erritualekin eta sakrifizioekin izaki haien onginahia irabazten saiatzen da. Zeregin hauen inguruan kasta bat bereizten da saldotik, apaizena, bitartekotza egiten duena izaki
|
haien
eta herri xumearen artean. Kasta hau botere politikoa beretzen duen bera da batzuetan, beste batzuetan haren aliatua(, beldurraren erlijioa?).
|
|
Traidoreak eraman zuen kasua eta, antza zenez, lortu zuen gaitz hartan aditua zen mediku bat aurkitzea. Mediku japoniar bat zen, epaiketan gai kimiko
|
haien
eta gaixotasunaren arteko harreman zuzena froga zezakeena. Azkenean, baina, traidoreak ez zuen mediku japoniarra deitu, eta langileek galdu egin zuten auzia.
|
|
–Amnistia izan zen 77an. Salinasek Gaztelu plazaren erdian jende
|
haiek
eta beste ehunka batzuk fusilatu zituela oihuka aitortuko balu ere, ezinen genuke ezer egin haren kontra.
|
|
Kateatua nabaritzen nuen barrua, aingurak bazkaldu izan banitu bezala. Etengabean, Arantxaren heriotza, Perezena, txanpon madarikatu
|
haiek
eta aurreko gaueko borroka korapilatzen sumatzen nituen neure hitzen oihartzunen atzetik. Benetako korapiloa bilatu nahian, neure burua.
|
|
hutsaldi eta utzialdi haietan ere ez zuen etsiko, bai baitzekien, edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere, pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz?, gertaera guztien bilakaera, etorkizuna? konfiantza haren mende baitzegoen, azken batean; sentimenduen joan etorri
|
haietan
eta barne borroka haietan, gainera, argiak eta itzalak elkarren jarraian?, bere berea zuen borondatearen indarra, beti norabide berean jar zezakeena, haragiaren ilunaldian Kristoren adibidea eta Kristoren argia iparrizar, egin eta egon, egon eta egin.
|
|
–Maite zaitut, ama?, biek ere pozezko malkoak zintzilik zituztela; harekin batera, senarrak zuzentzen zizkiòn so iheskorrak ikusten zituen, intentzioz beteak: hasteko, Reginak bazekien zer esan nahi zioten so
|
haiek
eta zer iruzkin gordetzen zuten, zeure lekuan ikusten zaitut, Regina, aspaldiko partez, aleluia, aleluia!?, nahiz eta, ikuspegi osoago batetik, interpretazio harekin ez zetorren guztiz bat, ez behintzat senarraren balizko iruzkinari ñabarduraren bat erantsi ezean; Regina, izan ere, bere lekuan zegoen, bai, baina bere borondatearen ahalegin berezi baten ondorioz, garai batean ez bezala, noiz eta,... haragizko harremanetarako deia, nola halako beldurraren itzalpean jartzen zuena, bere erantzuna senarrak espero ez bezalakoa izango ote zen, errai erraietan nabaritzen zuen hura, uko biribil bat bezala?, berak ere. Reginak?
|
|
Eta are gehiago, askoz gehiago? ...laren ahotik hainbat izaki misteriotsuren existentziaz jabetu zen bezala. Basajauna eta Herensugea, Tartalo eta Gaueko, laminak eta jentilak, sorginak eta prakagorriak?, Albertok ere bere zerrenda luzea zekarkion Galiziatik, esate baterako, noiznahi zituen aipagai, meigak?, sorgin itxurako izaki haiek, oso era ezberdinean azal zitezkeenak, onak batzuk eta gaiztoak besteak, ederrak baino ederragoak
|
haiek
eta itsusiak baino itsusiagoak hauek, batzuekin eta besteekin zerrenda luzea egiten zuela: Balura, Marimanta, Feiticeira, Lurpia, Muller Loba, Alen, Cartuxeira, Bruta, Moucha, Aquelarre, Agoreira, Lavandeira, Basilisco, Maria Soliña, Aureana, Sabia, Moura??, hain zen neurrigabea izaki misteriotsuen populazioa, antza, Galizian.
|
|
Haietako hiru ondo ezagutzen zituela dio Ozalak, senarra zenaren lankideak zirela. Gogoratzen du orain dela hogeita hamazazpi urte desagertu zirela paperetan idatzita zeuden pertsona
|
haiek
eta ez direla gehiago itzuli, Grodor izan ezik. Baina mundu guztiak daki, esaten du Ozalak, zergatik eta zertara itzuli zen Grodor.
|
|
...edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere –pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz–, gertaera guztien bilakaera –etorkizuna– konfiantza haren mende baitzegoen, azken batean; sentimenduen joan etorri
|
haietan
eta barne borroka haietan, gainera –argiak eta itzalak elkarren jarraian–, bere berea zuen borondatearen indarra, beti norabide berean jar zezakeena, haragiaren ilunaldian Kristoren adibidea eta Kristoren argia iparrizar, egin eta egon, egon eta egin.
|
|
Eta Frankensteinen kontuak kontatzen zizkion, eta Domingo berdin. ...i misteriotsuren existentziaz jabetu zen bezala –Basajauna eta Herensugea, Tartalo eta Gaueko, laminak eta jentilak, sorginak eta prakagorriak–, Albertok ere bere zerrenda luzea zekarkion Galiziatik –esate baterako, noiznahi zituen aipagai" meigak", sorgin itxurako izaki haiek, oso era ezberdinean azal zitezkeenak, onak batzuk eta gaiztoak besteak, ederrak baino ederragoak
|
haiek
eta itsusiak baino itsusiagoak hauek, batzuekin eta besteekin zerrenda luzea egiten zuela: Balura, Marimanta, Feiticeira, Lurpia, Muller Loba, Alen, Cartuxeira, Bruta, Moucha, Aquelarre, Agoreira, Lavandeira, Basilisco, Maria Soliña, Aureana, Sabia, Moura... –, hain zen neurrigabea izaki misteriotsuen populazioa, antza, Galizian.
|
|
" Maite zaitut, ama", biek ere pozezko malkoak zintzilik zituztela; harekin batera, senarrak zuzentzen zizkiòn so iheskorrak ikusten zituen, intentzioz beteak: hasteko, Reginak bazekien zer esan nahi zioten so
|
haiek
eta zer iruzkin gordetzen zuten –zeure lekuan ikusten zaitut, Regina, aspaldiko partez, aleluia, aleluia! –, nahiz eta, ikuspegi osoago batetik, interpretazio harekin ez zetorren guztiz bat, ez behintzat senarraren balizko iruzkinari ñabarduraren bat erantsi ezean; Regina, izan ere, bere lekuan zegoen, bai, baina bere borondatearen ahalegin berezi baten ondorioz, garai batean ez bezala... haragizko harremanetarako deia, nola halako beldurraren itzalpean jartzen zuena, bere erantzuna senarrak espero ez bezalakoa izango ote zen –errai erraietan nabaritzen zuen hura, uko biribil bat bezala–, berak ere –Reginak– besterik irrikatzen ez zuen arren; Reginak askotan pentsatzen baitzuen ikaragarri ederra izan zitekeela maitasunaren suak sutua izatea, haizearen joan etorrietan betiko galtzeko:
|
2010
|
|
Izan ere, zer gertatuko litzateke, gizona tximuaren senidea edo lehengusua balitz?? Gaurko zientzia, XX. mendekoa, bide horretatik baitoa, Gabino,
|
haiek
eta guk arbaso komunak ditugu-eta! Baina nola onartuko didazu Pio XII.ak orangutan kutsurik txikiena edukitzea?
|
|
Jakina, beste garai batean ospitaleko eta espetxeko ohe horrek nazka eta pena emango zidan; ez nintzen, ordea, gizon berbera. Izarak grisak eta latzak ziren ukitzean, estalkia mehe eta zuloduna; lastoa nabaritzen zen koltxoian; zer axola!, gorputz adarrak aise aska nitzakeen estalki
|
haien azpian
eta izara nazkagarri haien artean, meheak izan arren; pixkana desagertzen zihoan hotz izugarria, jada ohikoa zena. Berriro lokartu nintzen.
|
|
Hurrengo geldialdia mugan egin zuten. Oihanak ez zekien ezer ez geografiaz ez politikaz, baina ikusita France eta España ipintzen zuten afixa handi
|
haiek
eta banderak eta uniformeak, aztoratuta eta kikilduta zegoen, aldi berean. Haiek ote ziren aitaren kontrako gizon gaiztoak?
|
|
Txandal galtza zahar batzuk atera,
|
haiek
eta kamiseta bat jantzi, eta sukaldera jo zuen. Hara zihoala, ez zekien eguneko zer ordu zen, ezta ze otordu egokitzen zen ere, baina berdin zitzaion, idia jateko moduan zegoen bera, adar eta guzti.
|
|
Politikariak, etsaiak izanda ere, herri borondatearen ordezkariak ziren, eta pentsaezina zen, beraz, ordura arte behintzat, haiei tiroka erasotzea. Ondo gogoan nuen, hamar urte lehenago, Komando Autonomoek Enrique Casas senatari sozialista hil zutenean nolako kritika garratzak egin zitzaizkien,
|
haiei
eta haien ingurukoei; lehenago, berriz, ni oroitzeko gaztetxoa nintzen baina, lagun helduxeagoek kontatu izan zidaten polimiliek ekin ziotela UCDko militanteen aurka. Eta orain, zer izango eta, lehen kritikatutako horixe egiten zutela gure mutilek.
|
|
Izan ere, zer gertatuko litzateke, gizona tximuaren senidea edo lehengusua balitz...? Gaurko zientzia, XX. mendekoa, bide horretatik baitoa, Gabino,
|
haiek
eta guk arbaso komunak ditugu-eta! Baina nola onartuko didazu Pio XII.ak orangutan kutsurik txikiena edukitzea?
|
2011
|
|
Maisuak, beraz, une hartan erran zizkien hitz
|
haiek
eta ez lehentxeago, bizpahiru minutu lehenago, izugarrikeria hura hasi zenean. Egia da ikasleok ikasmahai gainetan zeudela, gelan zegokeèn ikusle batendako era ezin nabarmenago batean, baina egia da, halaber, kanpoan zegokeèn ikusle batendako, ezkutuan edo erdi ezkutuan zeudela, begiak leihoaren beheko ertzean doi, ahoa isilik, harri eta zur?
|
|
Alejandro ez zen, gainera, iritzi hura jakinarazi ziòn lehena, garbi errana baitzion ordurako Alfredo Huegunek etorkizun gaiztoa izanen zuela, baldin eta emakume harekiko ametsak betetzen ahalegintzen bazen, ez Anastasiagatik, baina beronen aita ankerragatik: ahantz ezak emakume hori, erran zion Alfredok, haren aitarekin ez baituk deus egiterik, ogro hutsa duk eta; baina historia
|
haiek
eta lagunaren aholkuek, kikildu beharrean, are gehiago sutu zuten Atilano, bat batean heroi erromantikoaren paperean sentitu zena: nik salbatuko diat emakume hori ogroaren atzaparretarik?
|
|
Leku lirikoa da, oro har. Eguzkia, eguerdiko erorketan, errainu gutxika besterik ez da iristen hostoen artetik
|
haienganaino
eta, hala ere, haien erdi solasa, dontzeilaren begi beti bareak eta azti zaharraren malenkonia laztantzen ditu.
|
|
Eta, horrela, beste historia bat posible zela ikasi genuen. Francoren garaiak ziren
|
haiek
eta errepresioa oso latza zen. Mota guztietako alderdi politikoak sortu ziren.
|
|
Bidaia luze bat egin ondoren, goizeko ordu txikietan ailegatu nintzen herrira, eta, ohiko nuen bezala, gure auzo zaharrean aurkitu nuen autoa uzteko lekua. Garai
|
haietan
eta auzo hartan ez zen zaila izaten.
|
|
Eta nik erantzun nuen orduan
|
haiek
eta gu berdinak ginela, haiek dohakabe eta gu ondikozko, denak ginelako hilkor eta haragi ustelgarri, eta haiek ez zirela gu baino gaiztoago, lagun hurkoaren lekuan jartzen ikasi behar dela eta hori oso lezio zaila dela, eta ulertu egin behar zela haien etsipena, eta putasemekeria ere bai, jakina, inor ez dagoelako libre bekatutik eta errugabeziatik...
|
|
West eta Tuercasen laguna zen Simon. Sarri egoten zen Split-en
|
haiekin
eta baita beste toki batzuetan ere. Haurtzaroan eta nerabezaroan kirolaria izan zen, futbolean jokatzen zuen, azkarra zen, indarra zuen eta jaurtiketa gogorra.
|
2012
|
|
Dena zen sekretu. Edo, hobeto esanda, bazeuden gure artean gidaritza hartzen zutenak, bizpahiru, baina ni urrun ibiltzen nintzen
|
haiengandik
eta, beraz, imajinatzen dut horrek ere mantentzen ninduela gertatzen zen guztiaren ezjakin.
|
|
Errepublika moduko batean bizi ginen, mojen azpitik zegoen errepublika. Bazeuden agintzen zuten pare bat; gainontzekoek, ez dakit nola baina, boterea ematen genien
|
haiei
eta eurak ziren haserretu behar ginenean haserretzeko eskatzen zutenak.
|
|
Eta baztertzen banau? Egun
|
haiek
eta beldur haiek zirriborro baten moduan oroitzen ditut, euri tantek zipriztindutako leiho baten ostean kukuturik baleude bezala.
|
|
«Gauza haiek, argi dago, gutxienez azken hiru edo lau asteak zeramatzaten han; euriaren eraginez hondatuak eta lizunduak zeuden, eta lizunak elkarri erantsiak. Belarra hazia zegoen
|
haien inguruan
eta gainean. Eguzkitakoaren zeta gogorra zen, baina barrutik elkarri itsatsita zeuden izpiak.
|
|
Hezurrak alde batera botaz, agerian utzi nituen eraikuntzako harria eta zementua.
|
Haiekin
eta nire palaren laguntzaz, sakonunearen sarreran horma bat eraikitzeari ekin nion.
|
|
–Euriaren eraginez hondatuak eta lizunduak zeuden?, dio Le Soleil ek, bere aurrekoen iritzia beretuz,, eta lizunak elkarri erantsiak. Belarra hazia zegoen
|
haien inguruan
eta gainean. Eguzkitakoaren zeta gogorra zen, baina barrutik elkarri itsatsita zeuden izpiak.
|
|
Goialdea tolestua zegoen, osorik lizundua eta usteldua ageri zen, eta hautsi egin zen zabaltzean?. Belarra, hazia
|
haien inguruan
eta gainean, zegoela, argi dago bi mutikoen hitzetatik, hots, haien oroitzapenetatik?
|
|
Eta arrazoi horrengatik bakarrik beharbada, urmaeleko iruditik begiak berriz ere etxerantz jaso nituenean, ideia bitxi bat bururatu zitzaidan, hain ideia funsgabea, izan ere, non arima estutzen zidaten sentimenduen indar bizia erakusteko aipatzen baitut bakar bakarrik. Hain nuen irudimena asaldatua, non sinestera iritsi bainintzen bazela etxean eta eremu haietan
|
haiei
eta inguruko lurrei bakarrik zegokien giro berezi bat, zeruko haizearekin parekotasunik ez zuena; aitzitik, zuhaitz iharretatik sortzen zen giro hura, horma grisetatik eta urmael isiletik: lurrin kiratsu eta mistiko bat, opakua, astuna, nekez antzematen zena, berun kolorea.
|
|
|
Haien
eta nire gazteluaren artean erreka bat zegoen, nire kontakizunaren lehenengo zatian, zamaldiak itsasontzitik lehorreratu nituenean, askotan aipatu nuen bezala; eta ikusi nuen nahitaez igeri egin zuela, edo bestela gizajoa han harrapatuko zutela. Basati iheslaria, ordea, hara iritsi zenean, itsasgora izan arren, uretan murgildu zen, eta, hogeita hamar besakada ingurutan lehorreratu ondoren, ikaragarrizko indarrez eta ziztu bizian alde egin zuen korrika.
|
|
Ostiralek keinuka adierazi zidan lau preso eraman zituztela festara, eta hiru jan egin zituztela, eta, bere burua seinalatuz, bera zela laugarrena. Borroka handi bat izan zela
|
haien
eta alboko errege baten artean, eta zirudienez bera haren mendekoetako bat zen?, eta atxilotu pila hartu zituztela; borrokan harrapatu zituztenek atxilotuak zenbait lekutara eraman zituztela, haien kontura jaia ospatzera, hara eraman zituzten gizajoekin egin zuten bezalaxe.
|
|
Baina ez zen horrelakorik gertatu, eta denbora luzean egon ginen zain, zein erabaki hartu ez genekiela. Azkenean, esan nien ez zegoela, nire ustez, zereginik gaua egin arte, eta orduan, txalupara ez baziren itzultzen, agian bideren bat aurkituko genuela
|
haien
eta itsasertzekoen artean kokatu, eta trikimailuren baten bidez, txalupakoak hondartzara etorrarazteko.
|
|
Iritsi zelarik gure irteera eguna, agur esan nion Glubbdubdribeko Gobernari Goren hari, eta neure bi lagunekin Maldonadara itzuli nintzen, non hamabost egunez itxaron ondoren ontzi bat prest izan baitzen Luggnaggera irteteko. Bi zaldun
|
haiek
eta beste batzuek, hain eskuzabal eta atseginak zirenez, hornizioak eman zizkidaten, eta ontzira etorri zitzaizkidan agurtzera. Hilabete eman nuen bidaian.
|
|
Betty alaba (ongi ezkondua dago orain, eta seme alabekin) jostuna zen orduan. Emaztea, semea eta alaba agurtu, malkoekin
|
haien
eta neure aldetik, eta Adventure ra igo nintzen; hirurehun tonako merkatalontzi hori Suratera zihoan, Liverpooleko John Nicholas kapitaina buru.
|
|
Esan diot jadanik irakurleari, bi urkila sendo zeudela finkatuta leihorik ez zeukan kaxaren aldean, eta zaldi gainean eraman ohi ninduen morroiak larruzko uhala sartu ohi zuela
|
haietatik
eta gero bere gerri inguruan lotzen. Hain egoera etsian nengoelarik, nolabaiteko igurtzi hotsak entzun nituen, edo entzun nituela uste izan nuen behintzat?, urkilak zeuden kaxaren alde hartan, eta kaxari tenk egiten ziotela eta bazeramatela itsasoan aurrera iruditu zitzaidan berehala; zeren eta, tarteka marteka nolabaiteko tenkadak sumatzen bainituen, uhinak leihoen goialderaino iritsarazi eta ni ia ilunpetan utziz.
|
|
Geldi nengoela ikusi zutenean, ez zuten gezi gehiago bota; baina, areagotzen ari zen zaratagatik, haien kopurua handituz zihoala jakin nuen; eta niregandik lau bat metrora, eskuineko belarriaren parean, ordubete baino gehiagoz kolpeak entzun nituen, jendea lanean ari balitz bezala; hala, ziriek eta lokarriek uzten zidaten neurrian burua harantz biratu nuenean, plataforma bat ikusi nuen eraikita, zorutik metro erdi ingurura; biztanle haietako lau gainean edukitzeko modukoa zen, bi edo hiru eskailera zituelarik bertara igotzeko; eta haietako batek, goi mailakoa zela ematen zuen batek, hitzaldi luzea bota zidan, txintik ere ulertu ez nuena. Baina buruzagi hark bere mintzaldia hasi aurretik, hiru aldiz Langro dehul san hitzak oihukatu zituela esan behar dut (hitz
|
haiek
eta aurrekoak ere geroago errepikatu eta azaldu zizkidaten); berehalaxe, haietako berrogeita hamar inguru etorri eta nire buruaren ezkerraldeari eusten zioten lokarriak moztu zizkidaten, eskuin aldera biratu eta hitz egin behar zuenaren itxura eta keinuak ikusteko aukera emanez. Adin ertainekoa ematen zuen, eta laguntzen zioten beste hirurak baino garaiagoa; laguntzaileetako bat haren jantziaren barrenari eusten zion gortelari bat zen, eta nire erdiko hatza baino pixkatxo bat handiagoa zirudien; beste biak alde banatan zeuden hari laguntzeko.
|
2013
|
|
Nora eraman behar dute aita??. Amak isilik egoteko eskatzen zidan, ez hori galdetzeko gizon
|
haiek
eta aita handik urrutira aldendu arte.
|
|
Ama baratzean lanean zebilen, bazkaria egiteko babarrunak biltzen. Besterik ez zegoen jateko garai
|
haietan
eta. Bigarren atea ireki dut eta itsasontzi bat dago.
|
|
Baina ez zion kontatu zenbat kosta zitzaion gazteleraz pentsatzen hastea; jatorri euskalduneko aberats haien neskame izatetik mediku uruguaitar baten neskame izatera pasatu zela; zenbat negar egin zuen nostalgiagatik; arrotz sentitzen zela dantzaldi dotore
|
haietan
eta faltan botatzen zituela Guadalupeko eta San Markoseko erromeriak, batez ere kalejiran hasi eta auskalo nola, baina beti Makariok eta biek katetik askatu eta bakarrik dantzan bukatzen zuten momentu haiek?; tren geltoki baten paretik pasatzen zen bakoitzean Makario ikusten zuela bere neba Tiburtzioren pasaportea eskutan eta arropak soinean geltoki bakarra baina izugarrizko distantzia egiteko mo... Horiek guztiak ziren Makariori gorde beharrekoen zerrenda.
|
|
Inork ez zidan aitaz galdetzen. Jendea hurbiltzen zitzaidan, hurbileko lagunak ez ziren beste denak esan gura dut, eta distantzia bat zegoen
|
haien
eta nire artean. Ez zidaten azaleko kontuez gain ezer galdetzen.
|
|
nire lagunartean badira beste hiru emakume nirekin batera Irlandesetan ikasitakoak. Bihar... edo gaur bertan egongo naiz
|
haiekin
eta, argazkiak utziko bazenizkit, agian denon artean zerbait atera genezake, zeren nik bakarrik... zail ikusten dut. Eta ezer aurkituz gero, esango nizuke, ados?
|
|
Guztiek hartu zuten ongi, baina guztiek zuten buruan galdera bat buruan: zertan ibili ote zen lauzpabortz urte
|
haietan
eta zergatik. Azalpen bat behar zuten, bertzela erranda, eta ez nolanahikoa, berak. Hamzak?
|
|
Orduan ere, bere lurren mendi muino hartan zegoen Abdul Alim, bi txakurrak ere hantxe?, Allah guztiahaldunari eskerrak ematen, bizitzan jaso zuèn guztiagatik: bere alor emankor
|
haiengatik
eta familiagatik, bereziki. Artean ere belaunikatuta zegoen?
|
|
Omar, bertzela ere, anitzetan joaten zen aitarekin Abdelatifengana. Abdul Alimek, izan ere, adiskide min zuen aztia, alde batetik; bertzetik, bazuen halako jakin min bat, aztiak berak eragiten ziona, bere farmako itxurako
|
haiekin
eta bere errituekin. Halako moldez, non, harengana joaten zenean, galderaz galdera ibiltzeko aztura errotu baitzitzaion:
|
|
ezaba zitzatela pintura beltzez idatzitakoak; are gehiago esan zien: ez zuela dudarik nork egin zituen pintada
|
haiek
eta ondo baliatuko zituela balizko erasotzaileak astintzeko inaugurazio hitzaldian. Halaxe egin zuen, zinta moztu aurretik, hitzaldi anbiguo batean?
|
|
Bertze batean gatazka piztuko zen
|
haien
eta gure artean. Puntu hartan, hain ginen denak higatuak, oihu apal batzuk baizik ez baikenituen jaurti.
|
|
Horri esker erkatu ahal izan ditu, konparaziorako, Parisko ateetan bere eskura ustekabez ailegatu ziren lehen pasarteak, eta azkenekoak, Jeannotek beretako ebatsi zituenak. Ez dira inola ere bi esku
|
haien
eta horien egileak. Nabaria da, hala ere, lehenbizikoen aldean, hondar atalak perpaus motzagoek osaturik daudela, iduri eta egilea halako neke batek joa duela.
|
|
Beraz, polizia batzuek lan egin dute argitzeko, baina argi ikusi dugu
|
haiek
eta epaileek izan dituzten zailtasunak. Informazio bat eskatzen ziotelarik Espainiari, ezin zuten deus lortu.
|
|
Guztiek hartu zuten ongi, baina guztiek zuten buruan galdera bat buruan: zertan ibili ote zen lauzpabortz urte
|
haietan
eta zergatik... Azalpen bat behar zuten, bertzela erranda, eta ez nolanahikoa, berak –Hamzak– etxekoei egin zienak ez baitzuen izenik ez neurririk.
|
|
Orduan ere, bere lurren mendi muino hartan zegoen Abdul Alim –bi txakurrak ere hantxe–, Allah guztiahaldunari eskerrak ematen, bizitzan jaso zuèn guztiagatik: bere alor emankor
|
haiengatik
eta familiagatik, bereziki. Artean ere belaunikatuta zegoen... baina orduantxe ekin zion, hain zuzen ere, altxatzeari... zutitu zen, igo zen traktorera, jarri zuen martxan...
|
|
ezaba zitzatela pintura beltzez idatzitakoak; are gehiago esan zien: ez zuela dudarik nork egin zituen pintada
|
haiek
eta ondo baliatuko zituela balizko erasotzaileak astintzeko inaugurazio hitzaldian. Halaxe egin zuen, zinta moztu aurretik, hitzaldi anbiguo batean... zeinak ez baitzuen, giro hartan, anbiguotasunetik batere, guztiek baitzekiten nor ziren gaizki hezi oies zikin Herri nahasle Betikoak.
|