|
2007
|
|
|
Ondoko egunetan, alkateak aurrikusia zuen bezala, doi bat harriturik halere, herritarrak ohartu ziren ixiltasuna, azkenean, berriz sartua zela beren bizian: alabainan, ez zen
|
gehiago
ez hixturik, ez hegal zafrakaldarik, ez xori oihurik ezagun, ez gauaz ez egunaz, kale xoko edo etxe atarrietan, bakea horra zagola zirudien. Arras satifos, kontzientzia garbi, biztanle guziak beren eguneroko lanetan berlotu ziren, lehenago bezala, eskolak jarraitu zuen bere erakaskuntza erakasle berri batekin, eta gauzak beren onean sartu, herri berri bat bailitzan.
|
|
|
Zonbait egun pasatu ziren, uztailaren erditsutan ginen eta gaitzeko beroen gatik ala beste zerbaitetaz, Mañex zaharra gero ta gibelago zoan, ganbaratik ez zen
|
gehiago
ateratzen ere, ohean pasatzen zuela denbora guzia eta, nahi dena erranik, Xana eta Kaietek atearen gontza kurrinka hura falta zuten nunbait. Haurrak izan zizkion ikusten duela zonbait egun, bainan hauek ere ez zuten jakin zertako gonbidatu zituen, tutik ez baitzuen entzun arazi.
|
|
|
Harrituak ziren Kaiet eta Xana, nun ez zakiten
|
gehiago
elgarri ere zer erran. Eta Mañex gaizoa arrunt gibelerat ari!
|
|
|
Horien guzien ondotik, hezurkin ixtorio hura ezeztatu zen berez, nehor ez zelakotz
|
gehiago
hortaz axolatzen, Señanen fama txarra ezaguna zen eta denak jakinean zauden haren karatera tzarraz eta gaizki egin nahiaz. Hainbeste nun, nehork ere ez zuen galdegin nolaz haren hezurrak Marletako bordan agertu ziren.
|
|
|
Egia hau izanen duk: " Seme" erran dukanari semea etortzen bazaio, ez duk
|
gehiago
axolatuko hik zer idatzi dukan kuadernoan, sobera kontent izanen baita hala gertaturik. Bainan, alaba etortzen bazaio, segur izan hadi ondoko urtean hemen izanen dukala, kexu, denak hausteko prest, izorratu dukala erranez, ezbeharrezko dirua bilduz, eta nik dakita zer ixtorio.
|
|
|
...ituzte itzalean norbait edo zerbaiten zelatan, gero xanpa bortitz eta sendo batekin ez baitute nehor ez deus egoitzatik hurbiltzerat ere uzten, beren eremua ebatsiko diotelako lotsarekin, goizetik arrats ate sahetsean etzanik baitagozte, denmendren hezur edo salda ondar baten esperoan, beren lana ongi egin dutelako sariaren beha, larruari lotu kadena lepoan ez baitira paretetarik hiru urhats baino
|
gehiago
urruntzen ahal, halere beti kontent jana loa eta pereka zonbait aski baitzaiote beren biziari zer erran nahi baten emaiteko...
|
|
|
... are gutiago, anddere xakur ttette horietarik, ileak goiz guziz orraztaturik, usainonez (diotenez, bainan ez duk hala ez!) eta krema zerbaitez apaindurik, lepoan distirant eta girgillatsu koilarre bat, azukre mokor baten biltzeko altzoetan jautzika xanpa mehar eta xehe bat bakarrik ateratuz, lumadun izakien arrabotsa iduri baitu zakur ots bat baino
|
gehiago
, kapa eta xingolez beztiturik bere madamaren antza hartuz, gure kastakoa zitekalarik nahiago baitu bi hankadunen arrazatik agertu, ezin baitu emerik ere ezagutzen ahal, zituen bi mokorroak kendu baitizkiote gazte gaztean, lasai, legun eta umil egon dadien, beti beropean, saloian bereziki, edota negu betean su bazterrean mimenezko zare oihalez apaindutako xirtxil batean etzanik, nun ez den ere, ga...
|
|
|
Egun batez, mezulari bat jin zen Xemark bere semearen mintzatzera, hau jarria baizen behereko aldean, uhaitzaren hegi ondoan, etxalde xuhur xuhur batean, Maddi bere emaztea, Luixa eta Kaiet beren haurrekin. Eta hola mintzatu zitzaion erranez aitonak mendiaren uzteko xedea zuela bere emaztearekin ez zelakotz
|
gehiago
akomatzen. Egia erran, berrogoi eta zonbait urtez ez zuten sekula elgar aditu, mokoka baizik ez baitziren ari goizetik arrats.
|
|
|
Egia erran, berrogoi eta zonbait urtez ez zuten sekula elgar aditu, mokoka baizik ez baitziren ari goizetik arrats. Hainbeste zen neke nun, gehiendu eta, beren haurrak oro joan ziren egin ahala urrun, beren bizipiden bila dudarik gabe, bainan
|
gehiago
, bake bila. Mezulariak azaldu zuen Pettanek mendia utziz Xemark berari galdetzen ziola bere etxean hartzea, bere haurretan pobreena zelakotz, eta gisa hortan, bera iduria nunbait Ez zitzaiola posible hirietara joanak ziren haurren etxerat joaitea, hori baino iltzea hobe zaiola.
|
|
|
— Andere, zehe bat lur hartu dauzut, golde bat baino
|
gehiago
itzuliko dauzut!
|
|
|
Azkenik, sasietan zurkaitz ondo meta bat mozturik, esparru baten xutitzen hasi zen, argazkietan ikusten den bezalako zerrailu pollit bat eginez baratzearen inguruan. Dena zain eta larru zen gure gizona, ahate zango bat bezain seko, hatsa labur, bainan bazakien behar baino
|
gehiago
indar ez zela eman behar irauteko. Eta iraun zuen, nun egun batez, sekulan ez bezala, goizean goiz jeiki zen, askaldu zalu zalua, igandetako jauntziak emanik, karrosa eta zaldia atelatu, eta merkatura abiatu zen nehori deus erran gabe.
|
|
|
Horiek hola, negu batez jakin zuen, ilober entzunik," gure amak beste haur bat ukanen du", horrek ez baitzizaioten gehiagoko efetorik egiten, aski zirela biak bai jostatzeko" zer izanen dugu
|
gehiago
anai edo arreba ttipi batekin. Zer afera!".
|
|
|
Ez, ni artzai xakur bat naiz, edo maleruski, nintzen, zeren eta azken denbora hauetan, neke zait lehen bezala lasterka kurritzea, ardiek ez dautate gehiago kasurik ere emaiten, adina bildua dut eta lur huntako gauzetaz doi bat baztertzen hasia naiz, ene denbora egina banu bezala. Ardura, bi hankadun arrak ez nau
|
gehiago
deitzen ene lanetarat manatzeko, ahalak guttituak dituztala ohartua baita bera ere.
|
|
|
Goiz huntan, ene bi hankadun jabeak, elgar hitzarturik, jin zaizkit ene amentsetarik kentzera" Llabri gaizoa, hi bezalako zakurrik ez diauk sekulan izanen
|
gehiago
, bainan hola duk" eta arrak berekin deitu nau arditegira buruz, eta ni, nekez ibiltzen nizan gatik, ondotik jarraiki ahal bezala, dudan halere zeren eta entzun baitut emea hipaka eta ikusi begien fretatzen ere. Ez dut konprenitzen zer debru pasatzen den etxe huntan, biak ene beharretan direla eta elgarrekin akort...
|
|
|
Urtarilaren hastapenean iduriz, mila zortzi ehun eta hogoita bederatzian, deliberoa hartu zuten zerbaiten gisaz Lastagaren desgertaraztea. Modu bat edo
|
gehiago
zalantzan ezarri zutenez ez dakigu, bakarrik eiherazainak zionez" ainhitz lekutan ikusten ziren Maddi eta Olate, ixilka, ikerka, hau ikus hura hunki, hunat so egin, harat behatuz, nabari zen ez zakiteka oraino..."" zer?" erran zuen jujeak, eta" nik ez dakit, ez nintzan heiekin" eta" nolaz dakizu beraz zertan ari ziren?", eta paperrean ez da deus gehiago ida... Beste auzo batzuen ganik jakiten da ere" usutan kalapitak ezagun ziren azkar, baita ere oihu, sakre eta beste", eta inkestak agertuko duen bezala, bi gizonak papotik loturik ere egon omen ziren egun batean, oihesturik, batak bestea kriminel izenaz akusatzen zuela.
|
|
|
Urtarilaren hastapenean iduriz, mila zortzi ehun eta hogoita bederatzian, deliberoa hartu zuten zerbaiten gisaz Lastagaren desgertaraztea. ...edo gehiago zalantzan ezarri zutenez ez dakigu, bakarrik eiherazainak zionez" ainhitz lekutan ikusten ziren Maddi eta Olate, ixilka, ikerka, hau ikus hura hunki, hunat so egin, harat behatuz, nabari zen ez zakiteka oraino..."" zer?" erran zuen jujeak, eta" nik ez dakit, ez nintzan heiekin" eta" nolaz dakizu beraz zertan ari ziren?", eta paperrean ez da deus
|
gehiago
idatzirik. Beste auzo batzuen ganik jakiten da ere" usutan kalapitak ezagun ziren azkar, baita ere oihu, sakre eta beste", eta inkestak agertuko duen bezala, bi gizonak papotik loturik ere egon omen ziren egun batean, oihesturik, batak bestea kriminel izenaz akusatzen zuela.
|
|
|
|
Gehiago
zena, kasetako idazkariak aipatzen zuen ere Maddiren amari bisita bat egin ziola, bere" paperraren" bukatzeko xehetasun zonbaiten bila, iduritzen baizitzaion erahilketa harek eta ixtorio hunek lotura zerbait bazutela. Eta segitzen du erranez" Maddiren amak errezebitu zuela arnegatuz bere alabaren berririk ez zuela sekulan ukan, deusetaz ez zela jakinean, nigarrez hiltzera zoala bere malurra ezin jasainez", bainan momentu batez aitortu ziola ere" erdi irriz, erdi serios, ama bat baitzen oroz gainetik" nola, Lastagaren erahilketaren ondotik, Bizkarttoko etxe ttipi haren husteko xedez azken puskak biltzen ari zelata, Lastagaren kofre zahar hura ez zuela nihun ere aurkitu, eta hori ez zuela sekulan nehori salatu" nahiago baitzuen pentsatu bere alaba urkabian dilingo baino hobeki zitakela nunbait bizirik, desagertua bazen ere".
|
|
|
Aitortu behar dut, ene zortzi urterekin, miresturik nengoela holako" amodio" ixtoriaren jakinean izateaz: bai ene arrebak amoros bat izan zezan, bainan
|
gehiago
, horietarik bat gure apez gaztea izan zedin! Hau zen gauza harrigarria eta arras berria neretzat.
|
|
|
Zorigaitzez, astezken iluntze batez, nun koralako mustrakek iraun baitzuten usaian baino
|
gehiago
, paropiako autoa agertu zen etxe aintzinean, apez gazteak ene arreba laguntzen zuela etxeratzen. Orduan nuen jakin ene amaren iritzia, eta ez zen segur aldekoa," apeza izanik ere, sotana azpian besteak bezala dun!".
|
|
|
Adios lisatze, kozina egite, buketa hedatze eta beste lan murriztu eta etorkin gabeko horiek, ez dira beretzat, Xantiana bezain gisako neska batek beste gero baten mentura behar zuela" aterako da segurki, badaki zer ari den". Denak ongi zoatzin beraz, amak ez zuen kezkatu behar, eta" nahi baduzu bederen, denbora puska bat
|
gehiago
atxik ginezake hemen, kontratuz kanpo, bixtan dena, hain gira beraz kontent, bazter guziak airosten baititu... dute bat hartuko duzu? ".
|
|
|
Aitarik ez dut
|
gehiago
, eta futitzen naiz.
|
|
|
Ez pentsa ere! Gupida eta malkoek baino
|
gehiago
, herrak nau honat ekar arazi, eta ere nonbait, soleimendu aire bitxi batek behar bada. Bai, futitzen naiz, joan dadila azkenean eta betiko!
|
|
|
—... bai, guziak eta
|
gehiago
ere. Ni, sendagile nauk bakarrik, suaren zaindari, eskarien igorle, orma tintari.
|
|
|
Hala nola, oraingo haragia denboran baino zailagoa duk, mastakatzeko indar
|
gehiago
behar diat, nahiz mozteko ere beharrik ganibeta xorrotxagoa duan. Bazkaltzeko denbora bera luzeagoa zitak, eta etxekoek zein laster jaten duten harritzen nauk.
|
|
|
Oraingo eskalarrak, demagun, lehengoak baino goragoak egiten ditie. Mailak handiagoak dituk eta
|
gehiago
baduk. Edozein gisaz, bi maila batean igotzea ez zitak posible gehiago, gaur egun, bat aldian baizik aski lan diat.
|
|
|
Mailak handiagoak dituk eta gehiago baduk. Edozein gisaz, bi maila batean igotzea ez zitak posible
|
gehiago
, gaur egun, bat aldian baizik aski lan diat.
|
|
|
— Zer du lur hunek
|
gehiago
–Beste lur bat bezalakoa duk, errantzun zion Josefinak, ulertu gabe harriduraren sakontasuna.
|
|
|
— Aldi bat
|
gehiago
,... galdetu zuen Josefina xutitu zelarik, asebete, garbi eta harro.
|
|
|
Josefinak ez zion begirik ere eman Ximuni. Sabela borobiltzen hasia zuen Gillenen gatik, bestaldeko herri batetakoa, eta Ximunek, besteak bezala, ez zuen berarentzat
|
gehiago
deus balio, ez deus, bere orhoitzapenean. Haizea bezala ziren, eta bera lurra zen.
|
|
|
Eta aintzina segitzen baitzuen entzunetaz kasu egin gabe, broma eta burlak gehitzen ziozkaten, irri pusaka ibiliz, sudurrari tirakada zonbait eginez ere. Berak, gaitzitua izateko partez,
|
gehiago
baizik ez zuen segitzen, beste ixtorio mixteriotsu bezain sinetsezinak azalduz, poz eta irus, irria ezpainetan, zinez jasan trufak eta entzun laidoek bere gogoan nunbait kontentatzen bazuten bezala. " Xori buru, pika moko, Pinokio..." ez ziren beretzat bere baitan egiazki izan nahi zuen erako susma batzu baizik.
|
|
|
Gaitzago izan zeien, haatik, heien estekatzea oski ferratuetan. Sahetseko zerragailu batean harrapatu zuten berek behar baino alanbre
|
gehiago
eta horra, gure" elhurgizonak" ongi apainduak laster eskolarat joaiteko. Plantatu ziren biak, bidean," arroltze" moduan (argazkietan ikusirik bazakiten nola egin!) urritz makila pare bat bakoitzak eskuan eta" Avomar!
|
|
|
... ene denbora guzia aberekin pasatu diat, behi eta ardiak nintiela ene lagunak (baita ere Xumi, gure xakur beltxa), heiekin nindaukan goizetik arrats, nun heien usaina ere enetzat hartua nian, heien egoera bera partekatzen nian, nahi gabez entzuten nialarik etxeko anderearen partetik: " irus izaiten ahal hiz hunat eroririk, baduk mutil frango esker gaixtoz pagatua denik" edo" jana baduk zer behar duk
|
gehiago
–"; eta zonbat holako erranek konpreniarazi baitzautaten kabaletan izanen niela gehiago adixkidetasun ezinez eta etxalde huntako bizitzaileetan! Gau osoak iragaiten nintian barrukian, Paleta eta Adar Xutaren artian, Xumirekin begiz begi, korbe hegian jarririk, burua eskuen artian...
|
|
|
... ene denbora guzia aberekin pasatu diat, behi eta ardiak nintiela ene lagunak (baita ere Xumi, gure xakur beltxa), heiekin nindaukan goizetik arrats, nun heien usaina ere enetzat hartua nian, heien egoera bera partekatzen nian, nahi gabez entzuten nialarik etxeko anderearen partetik: " irus izaiten ahal hiz hunat eroririk, baduk mutil frango esker gaixtoz pagatua denik" edo" jana baduk zer behar duk gehiago?"; eta zonbat holako erranek konpreniarazi baitzautaten kabaletan izanen niela
|
gehiago
adixkidetasun ezinez eta etxalde huntako bizitzaileetan! Gau osoak iragaiten nintian barrukian, Paleta eta Adar Xutaren artian, Xumirekin begiz begi, korbe hegian jarririk, burua eskuen artian...
|
|
|
... urteak joan... denbora joan... nausietxekandereak eztitu zitian, bai segur, nitaz arta
|
gehiago
hartuz: heiekin askaltzen ahal nindian, artetan arno xorta bat ukaiten nian igandetan, ene lanak ez zitian hain bortitzak, ohartu zitian ahala ttipituz ari zitzaitala eta arras ontsa konprenitzen zitean gauza hori, nun ari zitzaizkian biak, aldizka edo betan, familiako seme bezala nintzela etxe huntan, beren haurra bezala konsideratzen nindutela eta horrengatik ene geroaz kezkatu behar zutela, eta hola beren ustez bainan" ez bortxaz he, hiaunez", berrogoi urtez goiti xerbitxu egin ondoan, erretreta on bat merezitua nuela, bai segur" zertako ez hik ere bestek bezala", eta hola sar nindaitekela" o, ez behala ez, bainan denbora puska baten buruan, hik nahiko dukalarik bakarrik, badakik Donapaleun baduk erretreta etxe bat, Giscaren emaztiak benedikatia, uste duka zer uhuria, halakoa eta holakoa han dituk aspaldi huntan eta hain dituk laket nun etxia ez die aipatzen ere, eta jakizak ez hizala ahantzia izanen, jinen gituk hire ikusterat ahal bezain usu, ez hadi lotsa izan, ez hadi griña hortako, jana, edana, loa, denak izanen dituk, zer xantza, badakik serorak dituk gero han hire zerbitzuko, orduan... prest izanen hizalarik... bena, ago gustian he!
|
|
2008
|
|
|
Mirikuak Gillomeri: Zertan duzu zango behatz hori. Ez hain gaizki ez, horretaz beste kezkarik ez bagenu ongi litzateke! Gure mutiko hartaz badugu arrengura
|
gehiago
! Sar zaizte!
|
|
|
Hura zen aratsa zeinetan gertatu baitzen,
|
gehiago
ezinean, bai emaitea gu bion gorputzek elkarrez bat egiteko aldarrikatzen zuten deiari. Amodioan urtzea, zihaurek dakikezuen bezala munduz besterik ez eta, zorion horretan sartzera gindoazen orduan gure duparen barneko goxoan, urrun ginen pentsatzetik, norbaitek, ordu berean, duparen pekaldeko takeak kentzen zituela!
|
|
|
Dupa, Iturxilo baino beheraxagoko haritz ondo batek geldiarazia zuen. Aitak berriz bere lekuan ezarri bazuen ere, gauazko egoilierrik ez zitzaion
|
gehiago
etorri.
|
|
|
Hilabete batez ez genuen Gillome eta nik
|
gehiago
elkar ikusi, ahalgez eta arrenguran ere, ez baigenakien nork egina zaigun ezin asmatuzko zerrikeria hori!
|
|
|
Halarik ere, artetan entzuten dira piko alderdikari batzu. Ez dakit zeren gainetik hasia zuten eztabaida hau, zenbaitek ziotelarik Balitzaneko gorrien eskualdean gizonki
|
gehiago
bazela zurien eskualdean baino. Aldiz emazteki kopurua edo gehiengo zabalagoa zurien eskualdean zegoela.
|
|
|
Geaxina, gogoetatua dago. Jendea, gero eta
|
gehiago
metatzen ari da plaza horretan. Ez da harritzen gorriak plazan ikusteaz meza denboran, bainan zuri horiek zer ari dira hor?
|
|
|
Hor etzela eztulik! Plazan etzen
|
gehiago
entzuten harrabotsik, tirarien oin zolek zimeta legunean egin zirrintzak eta bi aldetarako zipoteeri, indar egitean, eskapatzen zitzaizkioten gain arkuma eta peko tarrata batzu baizik... Soka, trenkatzeko punduan zen!
|
|
|
Aratsetan, Peio da azkena ostatua uzten duena. Ez bakarrik ostatua, bainan iduri luke, Marie Leonaren uzteak dolu
|
gehiago
ematen diola... Zer?
|
|
|
Bainan tratulanta ezin etor ekainaren 29eko astelehena baino lehen. Beraz, aldi bat
|
gehiago
, gure bi sorginek behar diote Peiori ekainaren 25eko hitzarmena hutseginarazi.
|
|
|
Min haundi bat egiten didazu! Ez nadazula
|
gehiago
hunki! Ez etor neri mintzatzera!
|
|
|
Oherakoan, nere min guzien artetik, otoitz batean bezala, egin nuen botua:
|
gehiago
ez nintzela molde trixte horretan herritar nesken aurrera agertuko. Hauek batek besteari salatuko zutelakotz neri gertatu zitzaidan mustukaldia!
|
|
|
Berehala mozkortu eta lo eman da aberea. Nehork
|
gehiago
ezin iratzararaziz lanak dituzte. Hertzainak joanak dira Pintarrenera.
|
|
|
Peio berritan asaldatu zen: Hauxe" porkeriak" nahi dizkigun sinetsarazi. Apostu herri txar honetan ez dela
|
gehiago
gezurtuez besterik.
|
|
|
Hauek, gehienak gazteak baitira, Piarre Beltxari dei egiten dute ixtorio bat behar dietela kondatu. Irri zenbait
|
gehiago
egin nahiz, gazte hauek kafeak ere manatuak dituzte. Marie Leona ostatuko zerbitxariak laster ekartzen dizkiete.
|
|
|
Paperrean idatzia da ere aurtengo urtean duela dirua ordaindu behar bere intresekin, ekainaren 30a barne. Goiz honetan! dio Helenak negarrez hurtua! Amak galdetu diolarik sei hilabete
|
gehiago
igurikatzea diruaren altxatzeko, oseba Peio hasarretu da, erranez hitza hitz dela eta ez badu dirua itzultzen hitzartua izana den eguneko, etxea diola bahituko. Lege gizonaren mintzatzera joan beharra da gehiago berandu gabe Ama gaixoa dugu urrikari, pena bat gehiago behar baitu hor pairatu!
|
|
|
dio Helenak negarrez hurtua! Amak galdetu diolarik sei hilabete gehiago igurikatzea diruaren altxatzeko, oseba Peio hasarretu da, erranez hitza hitz dela eta ez badu dirua itzultzen hitzartua izana den eguneko, etxea diola bahituko. Lege gizonaren mintzatzera joan beharra da
|
gehiago
berandu gabe Ama gaixoa dugu urrikari, pena bat gehiago behar baitu hor pairatu!
|
|
|
dio Helenak negarrez hurtua! Amak galdetu diolarik sei hilabete gehiago igurikatzea diruaren altxatzeko, oseba Peio hasarretu da, erranez hitza hitz dela eta ez badu dirua itzultzen hitzartua izana den eguneko, etxea diola bahituko. Lege gizonaren mintzatzera joan beharra da gehiago berandu gabe Ama gaixoa dugu urrikari, pena bat
|
gehiago
behar baitu hor pairatu!
|
|
|
Oto ederra urrundu zen. Egun eta santa sekulan ez dut
|
gehiago
entzun zikiro pare horren berririk!
|
|
|
Ez baitiogu egin
|
gehiago
, ahala duguna baino, Egitea dugu gogo
|
|
|
Pilota,
|
gehiago
, etzen ibilgura
|
|
|
Hor dira Porroxkeneko Maria eta Xemartin, beren artean daukate, alaba bat bezala, Marie Leona, orain alde bat berekin etxean daukate, honek ostatuetako zerbitzarigoa utziz geroztik.
|
Gehiago
dena, etxea erorgiaz emaiten diote, hauek artatu saritan. Hor dira ere Arinlurrebordako Kattaline eta Manexun.
|
|
|
Marie Leona, higitu gabe dagokio, arrotzari bekoz beko. Bainan Mikele, mutil zalu eta odol berokoak ez dizkio
|
gehiago
jasan, garbiak dauzkan ezagun haueri eginak zaizkioten laidoak! Bittor, Helenaren aldetik xutituz doakio aldera.
|
|
|
Hemen zuen ezagutua orai emazte gaitzat hartu duen Marie Leona ederra. Hau ez da
|
gehiago
hemengo zerbitzari bainan beti atxikitasuna badauka. Egun, Peioren aldean dago zorion betean.
|
|
|
Ez
|
gehiago
gal ordurik
|
|
|
Herritarrak, gazte eta zaharragoak, gizon ala emazte, multxoka doaz herriko etxeari buruz. Izan arren lo gutti eginak, bezperako besta ospaturik, horrarat bildu da ehun lagun baino
|
gehiago
eta ixil ixila, entzun dituzte auzapezaren oharpen hauek: Su hiltzaileen agintzapean eman behar gira gu oro, haiek errana eginez ahal bezain ongi. Bakoitxak bere neurrian.
|
|
|
Hamarrak et’erdietako salba lan ederra bururatua zen. Aldi bat
|
gehiago
balitzandarrek neurtzen zuten herritar elkargoaren indarra. Bat denentzat, denak batentzat, zuhur hitz hauen beiramena haurretikakoa dute hemen, arbasoetarik hartu erakaspenaren argian.
|
|
|
Herriko Etxe aintzinetik, joanes Haritxene Auzapeza mintzatu zaiete: Denek dakizuen bezala, astearte goiz honetan, izaite nagusiaren keinu mehatxutsuak jasan behar izan ditugu. Aldi bat
|
gehiago
, herritarrek erakutsi dugu, ustegabetako aro kolpe bortitzean, elgarren alderako atxikimendua. Ekaitzak egin zezazken desmasiak hasieran berean aurrikusiz eta ezeztatuz.
|
|
|
Herriko biltokia zanpez bete da, jendea oste haundian etorri.
|
Gehiago
dena, atsegingarri da hemengo ixiltasuna. Jendea, ahopetik hola mintzo eliza batean bezala, agertzen daitzu hor, giroari doakion errespetu bat bezala.
|
|
|
Ez da, hori ere, Jainkoa. Badituzke hutsuneak bere asmoetan, bainan baditaike herrian, pilika bat, huts
|
gehiago
baduenik. Politika sailean ere, alderdi guziek begiontzen duten gizona da Joanes.
|
|
|
Hau harridura! Bertsularien ganat doa jendea zerbait
|
gehiago
jakin nahitan. Bainan lasterrenik hurbiltzen direnetan kausitzen dira Bittor, Marie Leona, Mikele eta haiekin Petan Gorria, hau ere dolutan
|
|
|
— Oroit zaitez Gorrail, erregearen aitzinean zutaz berme jarri naizela, eta ez balin bazira heldu, ni nautela gaztigatuko zure ordez. Zure burua isundua zen; azken manu horren zuri ekartzea ene gain hartuz, aldi bat
|
gehiago
salbatzeko parada eskaintzen dizut. Ez zenuke nahi hain eskertzarreko agertu.
|
|
|
Gorrailen Gorterat heltzeak gaitzeko ikusmina sortu zuen, bai Morroien, bai Barruen, bai populu xumearen artean. Denak zutitzen ziren haren pasa bidean eta zein
|
gehiago
ari ziren harri botatzen edota oihuka laidoztatzen. Ezik eta Dauztiri ere, eltzaur maskor bat botatu baitzion gibeletik eta auzoko sasipean gorde segidan.
|
|
|
— Gorrail, erran zion Erregeak, mintzatzen eta zure buruaren defenditzen badakizu. Baina, enganioa ez da
|
gehiago
komeni, eta oraindik ez gara zure zuritzeaz axolatuko. Zure kide Barruek jujatuko zaituztete, eta merezi duzun gaztigutik deusek ez zaitu salbatuko.
|
|
|
— Bai, egin zuen Imintziok bere muzinik ederrenarekin, erran du. Baina, ez da ez gutxiago ez
|
gehiago
izanen, eta Gorrail hartaz ere trufatuko da oraino!
|
|
|
—
|
Gehiago
nahi ote duzu Gorrail?
|
|
|
Bere larru barnean ikaran izangatik, bi gizonek, pusaka, tiraka, erabiltzen zuten artean Gorrail zuztar bat baino
|
gehiago
ez zen kantitzen.
|
|
|
— Bai zinez, gosari hoberena zen, baina ere laburrena. Ez ahal nezake
|
gehiago
ukan?
|
|
|
Segur naiz ez duzula gorrotorik izanen niretzat. Emateak zerbait balio du, baina gogoak
|
gehiago
... Otsamek erre zidan arratoi umetxo hura ere ttipia zen, hargatik beti atxiki dut zuretzat ikustate biziena.
|
|
|
Gorrail predikazale ona izan gatik, Kaskabeltx pago gainetik trufan ari zitzaion eta ez zen handik
|
gehiago
higitzen.
|
|
|
Atekarat heldu ondoan, gaizki moldatu ziren gauzak: burua errazki pasa bazuen, espaldek nekezia
|
gehiago
izan zuten, tripak, aldiz, janariz hantua, ez zuelarik aski leku atekan iragaiteko.
|
|
|
Bere indar guztiz otsoa jo zuen, baina, honek, atakatik azkenean libratuta, jauzi bat egin zuen saihetserat eta berari zuzendu kolpea kuia bigun batek hartu zuen. Bat batean kandela itzali zen, eta laborariak ez zuen
|
gehiago
ikusten zeri ez nori joka ari zen; anartean, otsoak gauaz ere ikusten baitzuen, hozkada eder bat eman zion ipurdi mazelan.
|
|
|
— Min hartu baino izutu naiz
|
gehiago
, zion Gorraili berriz elkarretaratu zirenean.
|
|
|
Beharrik, zepoa zaharra zen, egurra usteldua eta azkenean, hautsi zitzaion. Maingu, haserre, aldi bat
|
gehiago
bere iloba abil eta maltzurraz mendekatzea utzi behar izan zuen.
|
|
|
— Erna zaitez, ahaidea, edota estalkia utziko dut. Ezin dut
|
gehiago
atxiki.
|
|
|
Harat eta, usaian bezala sokari tiraka hasi zen, baina debalde. Aldi bat baino
|
gehiago
saiatu ondoan, putzu zolari begira jarri zen eta Otsogris ikusi zuen.
|
|
|
Gure umeak berak, ene otsokume gaixoak, ez dira haren irainen babesean. Joan den egun batez, etxerat artino lasterkatu zituen, gaizki erabili, jo ere, errautsean mustupilkatu, orbanez emokatu, ur ustelez funditu," gaixo abandonatuak" deituz eta beste...
|
Gehiago
dena gure azken umetxoa Harpe, geroztik eri dago eta sendagilea lotsa da bista ere galduko ez ote duen. Hargatik, Jauna, galdegiten dizut auzitan onartzea gure kereila, justiziaz zuzendua izan nadin.
|
|
|
Horrazar ez zen segur Gorrail baino
|
gehiago
Otsogrisen estimatzeko arrazoirik bazuela, baina ez zezaken uka otsoaren izapide lausengarriaz balakatua izan zela. Eta gainera, bazekien Otsogrisen kereila onargarria zela.
|
|
|
Ez pentsa berarekin azken hitza zuentzat litekeenik. Zuek baino
|
gehiago
daki, eta bere jukutriez lotsatu behar zenukete, berak zuenez baino segurago. Bestalde, bera akusatzen duzuenetarik inozente dela ez dut erraiten, baina, baieztatzen dut zuetarik gehienek baino ez duela egin, eta egun erabiltzen duzuen eran erabiliak izanen zaretela zuen aldian.
|
|
|
Egun batez, larrua latz latza eta begia ilun Gorrail azeria Otsogris bere kidearen etxera etorri zen. Herri guzian gosete gorria zela eta, nahitaez garizuma jasaten zuen Gorrailek, eta goiz hartan, usaian baino
|
gehiago
sentitzen gosearen errabia. Azeriaren egoera gaitzari oharturik eta alegia anitz arranguratua, Otsogrisek erran zion:
|
|
|
Gehiagokorik gabe, eskaini zioten apairu mehea jan zuen eta, burua apal, buztana zangartean, Sasigaitzeko jauregira itzuli zen. Baina, ez zen sekulan galtze edo afrontu baten peko gelditzen Gorrail eta truka bat baino
|
gehiago
bazuen bere zakuan.
|
|
|
|
Gehiago
mintzatzea ez zuela balio erabaki zuen Gorrailek. Irri gordeka, Sasigaitzeko bidea hartu zuen, eta gaueko bidaia hartako akiduren ordaintzeko pausaldi on baten egiterat joan.
|
|
|
— Zuen arteko gatazkarik ez dut
|
gehiago
entzun nahi. Hemendik goiti, bakea aldarrikatua da, hainbat gaixto hori hautsiko duenarentzat.
|
|
|
— Jauna, lasai egon zaitez, erantzun zuen Beltzaranek segurtasun era batean, ez naute bere hitzek ihakinek baino
|
gehiago
lotsatzen.
|
|
|
Eramanen zaitut berdin. Egiten daukaten fama txarragatik, zuen arteko anitz baino
|
gehiago
balio dut.
|
|
|
Baina, Gorrail ez zen
|
gehiago
Gorrail. Goizegi zahartua, elbarritua, gaixotua, ibilera handiak utziko zituen, eta bere etxe inguruetako ihizi arruntez kontentatuko.
|
|
2009
|
|
|
Plazer egiten du jakitia atera pasa bezin goiz ez dela gehiago amarik mundu honetan. Holakoak dire gurasu berriak! Orduan, alde egin zazu neska, eta ez
|
gehiago
hemen zangorik eman!
|
|
|
Bizpahiru illabete horietan eraman nuen bizi moduarekin, itxuraz txartu nintzen. Ez nion
|
gehiago
nere buruari kasurik ematen, eta ez nintzen ongi hortaz ohartua, baino medikuaren begitartean izagutu nuen aski tristia iduri nuela.
|
|
|
Ez zen goizegi! Nere burua ez nuen
|
gehiago
izagutzen neska beti lo motel triste hartan. Depresio bat izandu nuela erran zuten, ez nintzela bakarra hartatik pasatua, eta aski ongi atera nintzela.
|
|
|
Ez zen
|
gehiago
tokiaren gainean egoten ahal, bere kadiretik erdi altxaria. Nere pisotasuna osin karizia zuen. Atea izaitea ero ez, beharbada, baino guk hori jaki nahi izaitia, bertze gauz bat da.
|
|
|
Ez naki nuen zer egiten ahal nuen
|
gehiago
. Nere burua haren belaunetarat bota, negarrez hemen behartan kuntuarraren edurra trenpatu, zernahitarat deliberatua nintzen.
|
|
|
Hola bizpahiru alditan tropan atera ginen, eta gero eta
|
gehiago
senditzen nuen Mayiren laguntzaren beharra. Hura ere nitaz hurbiltzen zen, aldiero obekio.
|
|
|
Han sobera zail bihurtua zen. Ez nintuen
|
gehiago
soportatzen ahal jende guzien begiratze zikinak. Sei hilabete egondu naiz Nekanerekin, eta hura beti han da elkarrekin hautatu genuen apartamendu hartan.
|
|
|
Ez da mundu honetan justizirik, dena usteldua eta ukertua da. Ez dakit zer egin
|
gehiago
. Helena bederen nere alde dut, beharrik!
|
|
|
Kanpoan haizia gero eta
|
gehiago
altxatzen ari da, bazterrak astinduz. Nik uste nuen bertzetatik difenta zinela. Independentia, zure libertadiari lotua, ez zinuela ez senarrik eta ez umerik nahi.
|
|
|
Segur nik ere denek bezala, baditutela batzuek bertzeak baino
|
gehiago
estimatzen ditutenak, ez da bertzeala izaten ahal. Baino justuki hor da izagun berri egiten diren lehen momentu horien oberena, esperantza berakin deneri hurbiltzia, ez jakinez esperantza hori pazkatua izango den ero ez, eta lehen inpresioa errealitateatik urrun den.
|
|
|
Pantxika, beti bezala, ixillik, burua beiti bere lanari segi. Neska hori ez da harroka zahar bat baino
|
gehiago
bizi. Ez dakit zer egin behar zaion piztekoetan pittin bat. Ez dakizu nolakoak diren nagusiak ero zer?
|