|
2009
|
|
|
Amaiak eta biok pentsatu genuen konkurtsoetan sartuko genukeen denbora edozein enkargu txikian inbertitzea trukean. Askotan ematen du enkargu txikietatik
|
ezin dela
ezer onik espero, baina ez da egia. Denbora ematen baduzu, azkenean arkitektura sortu egiten da.
|
|
|
Kode Teknikoa (CTE) euskaratua eduki gabe? Elkargoak
|
ezin du
zer edo zer egin zentzu horretan?
|
|
|
Eduki ditzakegun interes erreflexiboen adierazpena zaila da berez, horregatik arteak eman ditzakeen espresio moduak oso erakargarritzat ditugu. Beraz,
|
ezin
diezazuket, zer, den azaldu, baizik eta, nola?
|
|
|
Horrek dakartzan ondorioak biziki larriak dira, langileen eskubideen aldetik behintzat; kontratudun batek izan ditzakeen desabantaila guztiei autonomoak dituenak gehitu behar zaizkie. Sarritan, oporrak ordaindu gabe gelditzen dira, langabeziako subsidiorik eza dago (orain, krisialdian, arkitekto asko langabezia
|
ezin
kobratuta aurkitzen dira), eta kaleratzearen aurrean ez dago inongo defentsarik. Bestalde, lanbidearen erroak erasotzen ditu praktika honek; autonomoak kontratatzen dituen enpresak besteen aurrean lehiakortasun handiagoa erakutsi dezake, eskaintzen dituen prezioak murriztuz.
|
|
|
–Beste modu batean ulertzen ditut arkitekturitza horiek, ez zuk ulertzen dituzun moduan. Arkitektoa orkestrako zuzendaria da, eta agian orkestra osatzen duten 50 instrumentuetatik bi edo hiru jotzen badaki ere,
|
ezin da
harago joan. Beti aukeratu beharko duzu, garapen edo kontzeptu arkitektoaren artean aukeratu?.
|
|
|
higiezinek balio handia daukate eta gainera,, higiezin? diren neurrian, zorpeko moroso edo berankorrak
|
ezin ditu
nola edo hala, desagerrarazi?.
|
|
|
autoak, aisialdia? Eta zorrak ordain
|
ezin dituzten
pertsona eta enpresen kopuruak etengabe gora egiten jarraituko balu, horrek hauxe esan nahiko luke: hasieran kalitate txarreko edo arrisku handikoak ez ziren bestelako finantza-produktu batzuek ziur asko ezin izango luketela inbertitutako kapitala berreskuratu, eta arriskua eta mesfidantza oraindik handiagoak izatea.
|
|
2010
|
|
|
Eta hori fatxadaren funtzionamendu on bat (termikoa, akustikoa, ur-sarreren aurrean?) bermatuta dagoenean baino hartu
|
ezin den
erabakia da: erabiltzaileentzat, aldaezinak?
|
|
|
rena, aukera guztiak ez ezagutu eta beraz eskatu
|
ezin
–
|
|
|
ezkondu eta gurasoen etxe-tik irten urte askotarako lan batekin, estabilitate eta bizi-ziur-tasuna ematen zuena. Gaur egun (belaunaldi haietako jendea barne)
|
ezin dugu
hemendik bi urtera lan, hiri edota pertsona berdinekin egongo garen esan.
|
|
|
Gakoa etxebizitza eta alokairu publikoko eskaintza indartsu bat sortzean datza, non behar duen eta prezio altuak
|
ezin
ordain ditzakeen edonork bizitzeko toki bat eskuratzeko posible
|
|
|
tea. Baina neurri horiek guztiek, oso eskala handian egin ezean,
|
ezin dute
merkatuarekin, lehiatu?, eta ezin dute etxebizitza libreekin lehiatu.
|
|
|
tea. Baina neurri horiek guztiek, oso eskala handian egin ezean, ezin dute merkatuarekin, lehiatu?, eta
|
ezin dute
etxebizitza libreekin lehiatu.
|
|
|
Eta bestaldetik, ibaiertzen araudia ere asmatu zuten, Euskadiko ibai guztietarako eragite-aldea GHÀQLWX], QRQ H] LQD GHQ HUDLNLW] HD. $OWXHUDQ HUDLNLW] HD] LOHJL ez bada, eta eraikigarria den lurzorua txikitzen badigute, nola aurrera eraman Maturana legearen esanak?! Babespen-eta ingurumen-araudiak beharrezkoak dira, baina
|
ezin dira
egoera guztiak modu berdintzat jo, lurraldea eta hiria heterogeneoa
|
|
2012
|
|
|
Aztertutako 192 kasu hauekin
|
ezin dira
proiektu erreal batean izan ohi diren konplexutasun eta berezitasun guztiak sinplifikatu, hori ez da lan honen egitasmoa, horretarako analisi zehatzago bat beharko bailitzateke. Helburu nagusia da azaltzea, batetik, zer-nolako eragina duten parametro ohikoenek Espainiako bulego-eraikinen eskakizun energetikoan, eta, bestetik, zernolako onurak izan ditzaken FAAren erabilerak horien artean.
|
|
|
Etorkizunari begira, etxebizitzen eraikuntzaren gakoa eraberritzean aurkituko dugu egungo arkitektook. Ondareari etekin ekonomikoa ateratzea inbertsio pribatua erakartzeko guztiz beharrezkoa izan behar da, beharrezkoak diren lan guztiei
|
ezin zaielako
diru publikoarekin eutsi.
|
|
|
Ondareak bere garrantzi, sikoaz gain, beste garrantzi handiago bat duelako, iraganaren lekuko, historian zehar ondare bezala elite gutxi batzuen eraikinak identifikatu ditugu, eta horiek garaiko biztanle gutxiren erantzukizuna besterik ez zuten.
|
Ezin dugu
utzi horrelakorik gertatzea, jasangarritasunak birgaitze-prozesuan etxebizitza-ondarearen garrantzia hartu behar du bere baitan.
|
|
|
Hondakin nuklearren kasuan, ingeniaritzak eternitatearen kontra jolasten du, benetako piramideak sortuz lur azpian, 100.000 urte iraun behar duten egitura megalomanikoak. Bestelako hondakin edo kutsadura mota batzuk, euri azidoa kasu,
|
ezin dira
horren erraz, kontrolatu?.
|
|
|
Urrunetik ikusita, gerraontzi baten tankera har dakioke. Meategiaren inguruan, Japoniako kostaldera bueltatu
|
ezin zuten
beharginentzako etxeak, tabernak eta zinemak eraikitzen hasi zen. Baina 1974an, behin ikatza bukatu eta gero, azpiegiturak bertan behera gelditu ziren, hormigoizko hezurdura isilak balizko argietxeen modura.
|
|
|
Erregai fosilak, petrolioa, ikatza eta gas naturala? naturaren baliabide mugatuak dira, eta haien kontsumoa
|
ezin da
gaur egungo mailan betiko mantendu. Izan ere, nazioarteko agentzien estatistikek esaten digute petrolio konbentzionalaren mundu mailako ekoizpenak gailurra jo zuela 2006an, eguneko 70 milioi upeletan.
|
|
|
Metal zabalduaren forma 5 parametro geometrikoren araberakoa da. Metalaren elastikotasunaren mugak direla-eta,
|
ezin da
5 parametro horien edozein konbinazio planteatu. Halere, mugak muga, konbinazioen kopurua kontaezina izanik, sor daitezkeen metal zabalduko sareten kopurua itzela da.
|
|
|
Kudeaketa-eredu horrek lurralde-antolaketarako gidalerro estrategikoak markatu beharko lituzke, eragile ezberdinen parte-hartzearekin erdietsiak, dagoeneko negoziaezinak diren printzipio aurrerakoi batzuetan oinarriturik egon beharko liratekeenak. Euskal Hiria
|
ezin da
copy-paste eredu bat izan. Baina errealitatea bere osatasunean hartuta ere; alegia, krisialdia errealismoz erakusten ari zaigun benetako aurpegi horren gainean ezagutza zientifikoa bildu eta erabaki egokiak hartzeko ardura plazaratzea da aurtengo kongresuaren ardatz nagusia.
|
|
|
Kareztatzea estaldura-teknika merke eta sinplea da. Haren ekarpen estetikoa nabaria den arren,
|
ezin dugu
ahaztu haren erabileraren jatorrian zeuden beste ekarpen funtzionalagoak: eguzki-erradiazioa islatu eta hormen bero-irabazia gutxitzen laguntzen du etxe barruak fresko mantenduz; propietate antiseptiko nabarmenak ditu, materialaren alkalinitate altutik eratorriak.
|
|
|
Ban Ki-moonek adierazi duen moduan, aztarna ekologikoa leheneratu egin behar dugu; hots, herrialde garatuen aztarna txikitu egin behar da, beste askorena handitu ahal izateko. Beraz, kontsumoaren hazkundeak
|
ezin du
garapen orokorraren panazea izaten jarraitu. Erakunde zibilen eta GKEen ustez ongizatea sortzeko modu berriak aurkitu behar dira, herrialde garatu izenekoetan kontsumismoan oinarritutako hazkundearekin lotuta zertan egon ez dutenak.
|
|
|
Gasteizko kasuan arazo honetaz hitzez jabetu direla ematen du, eta modu apal eta herabean pauso batzuk ematen ari direla, baina oraindik asko dago egiteke eta aurreko bi hamarkadetan hirigintzan gertatu dena guztiz kontraesankorra eta inkoherentea dela
|
ezin da
ukatu. Adreiluaren politikak guztiz bere kasa jardun du, eta ingurumen-arloko irizpide asko bazterrean gelditu diren bitartean, interes espekulatzaileak, udalarenak zein eraikuntza-enpresa handienak, gailendu dira.
|
|
|
Denboraren igarotzearekin batera hirigintzak proposatutako egituraketa
|
ezin da
zaharkiturik gelditu, horrelako energiaeta denbora-inbertsioak alferrik galtzeko egoeran ez gaudelako eta, batez ere, gertakizun berriak bermatzen ez dituelako.
|
|
|
(3) Birziklatu
|
ezin
daitezkeen hondakinak.
|
|
2013
|
|
|
Do It Yourself filosofiaren taldean zuzenki sar
|
ezin
daitekeen adibidea bada ere, erosle bakoitzaren beharretara egokitutako diseinuak modu azkarrean eraikitzeko teknika honek jauzi handia dakar ohiko eraikuntza-metodoekiko. Are gehiago, ezagutza tekniko jakin batzuk dituenak posible izango luke etxea bere behar eta nahien arabera diseinatu, 20 orduren buruan eraikia izateko.
|
|
|
Amaiera adierazgarria du ipuinak, nahi beste lur eskuratzeko aukera duen jaunak, aseezintasunak jota, direnak eta ez direnak galtzen ditu azkenean (Jacobs, 2007). Kostako bi herri hauek mugaraino eramandakoa, ordea, oso orokortuta dagoen fenomenoa denik
|
ezin
uka; itxuraz, halabeharrak jota, balaztatzen ari den fenomenoa.
|
|
|
|
Ezin
daiteke baieztatu, Gipuzkoako bainuetxe guztietan estilo arkitektoniko bakarra jarraitu zenik, baina estilo historizista eta arkitekto bakoitzak modu pertsonal batean erabilitako eklektizismoa nagusitu zirela esan daiteke. Horri Frantziatik zetorren Art déco diseinu estiloa ere gehitu behar zaio.
|
|
|
Lekuko egituren gainean gainjarritako jarduera-sistema bezala uler genezake turismoa. Haren izaera masibo eta kuantitatiboaren ondorioz, turismoak erraz suntsi dezake lehendik dagoena, baina, aldi berean, aprobetxa liteke sortzen duen energia ezartzen den lekuko errealitatea aberasteko, bestela beren kasa
|
ezin
berregin liratekeen giza, produkzio, hiri eta paisaia-ehunak suspertzeko. Turismoa hiria piztuko duen geruza gisa ezarri behar da, lehenagotik bertan dauden geruzak aberastuko dituena, haiek ordezkatu beharrean.
|
|
|
Hiri zaharreko arazoen aurka irmoen borroka egin dutenetarikoa da Itziar González, barruti horretako zinegotzi izandakoa aurreko legealdian, 2010ean kargua utzi zuen arte. Ustelkeriaren dimentsioaren aurrean
|
ezin
ezer egin, erakundeetan barruraino sartua baita. Turismoaren aitzakiaren inguruan interes ekonomiko handiak salatu ditu, baita mafia, dirua zuritzeko sare, droga eta pertsona-trafiko eta jazarpenen aurrean erakundeek sistematikoki beste aldera begiratzen dutela ere.
|
|
|
turismotzat hartzen dugu, oro har, nonbaitera joan eta bertako errekurtsoak baliatuta ondo pasatu edota erlaxatzea. Naturaz, berriz, normalean ulertu ohi dugu ukitu
|
ezin
daitekeen eta babestu beharra duen izaki bizidunen multzoa dela; biak nahastuz, nire ustez hezkuntzaz berbetan ari gara, jasangarritasunaren hezkuntzaz hain zuzen, zeren eta, arraroa badirudi ere, naturarekin bat ikasiz ere ondo pasa baitaiteke edota erlaxatu baikaitezke. Hau da, turismoa egin daiteke naturarekin bat eta berau kolokan ipini gabe.
|
|
|
Manuk plazaturiko ildotik, naturarekin bat bizitzeak gizakion jarreretan aldaketak eskatzen ditu eta aldaketa horiek hezkuntzatik etorriko dira halabeharrez, bestela nola? Naturak (paisaiak) bizirauteko muga batzuk dauzka eta muga horiek
|
ezin
gainditu ditzakegu. Halere, muga horiek errespetatuz, ederto disfrutatu dezakegu, informazio ugari jaso dezakegu, toki zoragarriak eta bizikide ikaragarriak ezagut ditzakegu eta, azken finean, pertsona zoriontsuagoak bihurtu gaitezke.
|
|
|
Guzti-guztiak gizakiak eraldatuak izan dira erabat, zatika edo zeharka. Beraz, hortik ondorioztatu daitekeena da
|
ezin
ulertu daitekeela natura gizakirik gabe. Berau horren parte ere badelako, eta gainera, ez delako parte baztergarria edo garrantzi gutxikoa.
|
|
|
J.A. Oso interesgarria dirudien arren, normalean proiektuek lekukotasunaren beharra daukate eta
|
ezin
inportatu daitezke era zuzenean. Halere, ziur asko ikasi daitekeela esperientzia horretatik.
|
|
|
Erresilientzia ekologikoaren kontzeptua hirigune edo eskualdeen eboluzioa aztertzeko erabil daiteke, horiek beren jokabidea aldatu behar izaten baitute erronkei erantzun eta aurrera egin ahal izateko. Industriarekin erlazio zuzena duten lanpostuak desagertzen direnean esaterako, eskualdeek
|
ezin dute
sektore berdinetan dirua xahutzen jarraitu lehengo garaiak etorriko diren esperoan, nitxo berriak bilatu eta ekonomia globalizatuan etorkizun hobea daukaten sektoreetan inbertitu baizik. Erresilientziaren azterketak pauso sendoak eman ditu azken urteetan, eta naturarengandik jasotakoa ekonomia eta antropologia bezalako arloetan erabiltzen da galdutako oreka berreskuratzeko ahaleginetan.
|
|
|
Gizakiak gobernatzen dituzten legeak ez dira lege naturalak, gizakiek eginiko legeak baizik. Ibai batek
|
ezin ditu
uholdeak aurreikusi; gizakiek, ordea, bai. Hiriguneetako erresilientzian hortaz konplexutasuna handiagoa izango da, ekosistema naturaletan baino aldagai gehiago baitaude.
|
|
|
Ez da erraza industriaren erresilientzia modu independente batean aztertzea, baina bizitzen ari garen krisi-garai hauetan, industriaren oreka apurtzen ari den eta industriari lotutako lanpostu kopurua urrituz doan garai hauetan, egoera berrietara moldatzeko gaitasuna eta transformazioak jasateko abilezia dira ezaugarririk garrantzitsuenak. Baina industriak badauzka arlo ekonomikotik begiratuta ahaztu
|
ezin
daitezkeen ezaugarri propioak. Merkatuen globalizazioak espezializazio handia eskatzen die gure inguruko industriei produktu oso bereziak landu eta munduaren edozein txokotara bidaltzeko.
|
|
|
Industriaren berreskurapen-aldeak Europako hiri handietan aurkitzen dira, eta, gainera, tradizio artistiko sendoa izan dute, eta hori berrerabiltze kulturala garatzeko oinarria izan da. Beraz, estrategia hau
|
ezin da
zuzenean herri txikietarako baliagarria izan eta are gutxiago arte edo kultura historikoki garrantzitsua izan ez bada. Industriaguneen kokapena oso zentrala izaten da hiriaren bilbetik oso gertu eta ederki konektaturik.
|
|
|
Funtzio produktiboen banaketa espaziala molde arrazionalistetatik eratorritako hirigintzaren eredua suposatu zuen garai baten. Horien korronteen moduak itsu-itsuan jarraitzea alde batetik
|
ezin
gorpuztu zitezkeen utopietan amaitzeko parada izan bazen ere, bestetik norberak bere erara ulertzen zituenean posible zen hiriaren egitura eta formarekin topo egiten genuen. Autarkiatik garapenera zihoan XX. mende erdialdeko Espainiar estatuan ere, eta hortaz politikoki eta administratiboki Euskal Herrian, hasieran Bilbo Handiko komarka deitu zitzaion aglomerazio urbanoan hiri organikoaren ideiak marraztu zituzten, paper gainean bada ere.
|
|
|
Bestetik, hiria ez zen paper batean marraztu zitekeen egitasmo bat. Alegia, gizarteak, ingurumenak, ekonomiak, industriak eta abarrek izaten zituzten aldaketak
|
ezin ziren
baldintzatu hiri-antolaketa batek zuen egitura zurrun eta mugiezin baten bitartez.
|
|
|
–gure aurkako epaia eman dute; nire aurkako epaia, hiriaren aurkako epaia. Epaimahai honen konformismoa arbuiagarria da,
|
ezin baitzuten
alde batera utzi oinarrien ergelkerietan oinarrituta hiriaren zerbitzura jardutera behartuta zeudela?. Minduta zegoen kulturaren eta politikaren alderdietan; lan handiko hilabeteak izan ziren eta lehiaketaren denbora instituzionala eta mediatikoa sormen biziko denborarekin uztartzen zen, Fullaondo eta bere taldearen ondoan.
|
|
|
Zonako trenbide-sare aberatsa erabiliz, Pricek herrialde guztitik mugitzeko gai den unibertsitate bat proposatuko du, aldatu eta moldatzeko gai den hezkuntza-eredu higikor bat. Zuzen esanda,
|
ezin
genitzake Unibertsitate edo Eskola terminoak erabili Pricek landutakoa deskribatzeko, berak proposatutakoa betiereko hezkuntza bat da, lana eta hezkuntza batera jartzen dituen sistema. Edonorentzat irekia eta bere programetan aldakorra eta hautazkoa den hezkuntza-sistema duena, Ingalaterrako College tradizioaren aurkakoa, alegia.
|
|
2014
|
|
|
Bizi izandako espazio baten ingurune kontzeptua adierazterakoan, zentzu batek besteak baino pisu handiagoa izan lezake adierazi nahi denaren arabera, baina
|
ezin dira
beste zentzumenak baztertu, ez behintzat modu inkontziente batetan. Arreta jartzen badiegu egunerokotasunean bizi izandako espazioen esperientziei, ikusizkoak ez diren beste zentzumenek tolestuta jasotako informazioa zabaltzean, ikusmenarekin jasotakoak bezainbeste edo informazio gehiago gordetzen dutela hautemango dugu.
|
|
|
Irudi horretan, tinta beltz eta gorriz marraztutakoa, proiektu baten oinplano bat baino gehiago, proiektu ideal baten adierazpen diagramatikoa azaltzen da, gaur eguneko flow chart direlakoekin zerikusi handiagoa izan dezakeena arkitektura-planta tradizional batekin baino. Diagrama horren bitartez, beneditarren monasterio berriak sortzeko arauak eta proportzioak topa daitezke; non eliza, non klaustroa, non baratzea, non gelak... ez da, hortaz, greziarrek zeukatenetik asko aldentzen, eta existentzialismo batetik eratorritako ideiatik dator marrazkiaren eraketa, hots, eraikitzailearen buruan besterik
|
ezin da
proiektua existitu, eta behin marraztua, hau da, burutik paperera igarotzean, ideiak zimurtzera eta galtzera joko du. Ildo horretan, greziarrek egin nola, planta eskematiko bat nahikoa izan zitekeen proiekto osoa azaltzeko, altxaeren eta plantaren arteko erlazioa zuzena baitzen, hots, ez ziren eredu edo proiektu ezberdinak ikusten, baizik eta tipologia ezberdinak.
|
|
|
Zabalegia eta zertxobait nahasia den ikuspegia izanik, askotan sozialki arduratsuak diren perspektibetatik aldetzen dela esan genezake. Hala ere, erabiltzailearen eta diseinatzaile/ sortzailearen arteko harremana eraldatzen duela
|
ezin da
ukatu, harreman mota horizontalagoa eta aberatsagoa sortzen duelarik. Gulliksenek3 adibidez, erabiltzailean zentratutako diseinuari, honako ezaugarri hauek egozten dizkio:
|
|
|
hausnarketa-tailerra, elkar-sorkuntza tailerra eta autoeraikuntza-tailerra. Diseinatzaileen papera ideiagintzan, oinarrizko irizpideak emateaz gain, prozesuaren ondorioz adostutako erabakiak eta prototipoak diseinu teknikoetan irudikatzea izan da, baita auzolanean egin
|
ezin
zitezkeen zenbait eraldaketaren (instalakuntza elektrikoa eta bestelako elementu teknikoak) kudeaketa-lanak bere gain hartzea ere. Lan tekniko nabariena, ordea, pertsonen arteko hausnarketa, sorkuntza eta elkarlanerako momentuen zaintzan egon zen, hau da, erabaki-prozesuaren diseinu eta kudeaketan egon zen lan tekniko mardulena:
|
|
|
Kontuan hartu behar da Japonian 1980ko hamarkada hartan eraikuntza-produkzio oso altua zegoela eta merkatua oso exigentea zela, ez zen hutsik edo errorerik ametitzen. Gainera, eraikuntza-sektoreak prestigio eta balio berezia izan du Japonian,
|
ezin ziren
gauzak edozelan egin. Gainera, langileak modu txarrean azpikontratatzea eta gaizki tratatzea ez dago batere ondo ikusia.
|
|
|
Azkenik, birziklagarritasuna ere arduratu beharko gintuzkeen gaia da.
|
Ezin dugu
jasan eraikuntzak hondakinen% 50 eta% 70 sortzea. Ez da bideragarria.
|
|
|
Arkitektoak, noski, prozesu guztia eduki behar du buruan,
|
ezin ditu
ahaztu bere proiektu eta helburuak; aitzitik, horiek komunikatu eta erabakiak hartzeko irizpide bilakatu behar ditu.
|
|
|
(1) Non-Uniform Rational B-Spline, NURBS azalerak, geometria tradizionalaren bidez definitu
|
ezin
daitezkeen azalerak dira. Luzera-Zabalera-Altuera kontzeptuek ez dituzte definitzen eta ez datoz bat zirkunferentzia, elipse, zuzen edo forma poligonalekin.
|
|
|
Tailerrera planoak iristean, teknikariak datuak falta direla ikus dezake edo oso neketsua eta zaila dela egiten, diseinatzaileak makinaren lan-sistema kontuan eduki ez duelako; langileak ez du ulertuko zailtasuna dakarten detaile horiek inportanteak direla eta, teknikoki beharrezkoak ez badira ere, ezusteko emaitza jaso dezake arkitektoak. Bi profesionalen arteko erlazioa
|
ezin
daiteke hori izan, eta automatizazioak, kontrakoa dirudien arren, horretan lagun dezake. Ardura tekniko gehiago hartzen ditu fisikoki arkitektoak eta proiektu-ardura gehiago teknikariak.
|
|
|
Zonaldea
|
ezin da
erabilerarik gabeko eremu bat izan. Proiektuak hauen erabilera bultzatuko duen birmoldaketa proposatzen du, gero 4 puntuan agertzen den bezala espazio hauek okupagarriak izan daitezen.
|
|
|
Esku-hartze hauek hiria egiteko ereduan aldaketak sortzea eta hiriak ziklo desberdinetara moldatzea dute helburu. Proiektua
|
ezin da
ulertu konponbide final bat bezala. Proiektuak eraikitakoaren etorkizuneko zaharkitzapenaren asimilazioari ateak ireki nahi dizkio, eraikinen perpetuazio eta proiektu itxiei uko eginez.
|
|
|
HAPOk udalerriaren etorkizun komunaren oinarriak eztabaidatu eta ebaztea du helburu eta egiteko horretan ez dugu lurraldearen eraikitze fisikoarekin lotutako gaietara mugatu behar, beste mailako eraldaketak gauzatzeko oinarriak
|
ezin baitira
alboratu azterketan (pertsona zaharren zailtasunak, bizitza soziokulturalaren dinamizazioa, gazteen bizimodua?). Horrela, udalerriaren bizi-kalitatearen eztabaidan ari garenean, ekonomia, ingurumena eta giza harremanak tartean izango dira, garrantzitsuena zein den zehazteko gaitasunik gabe.
|
|
|
Esan bezalaxe, biztanleriaren parte-hartzea modu askotan gauzatu daiteke, baina halabeharrez aldez aurretik esan beharra dago zein izango diren parte-hartzearen jolas-arauak, parte-hartze dinamika frustrazio-iturria izan ez dadin. Horregatik, partaidetza-prozesuak hastapenetik muga politikoak zeintzuk diren azaleratu beharko du, hots, udal-taldeak eskubidea du parte-hartzea kontsultarako soilik erabiltzeko(
|
ezin dugu
ahantzi prozesu parte-hartzailea martxan jartzea borondate politikoaren ardura dela), baina argitasunez adierazi behar da zein izango den partaidetzaren balio politikoa.
|
|
|
Proposamenok indar-proiektuen mapa zabal bat osatuko dute zeharkako ikuspegipean identifikaturiko arazoak ebazteko bide bezala. Denon artean eraikitako mapa horretan biztanleriaren antolaketa-ariketak posible egin lezake administrazioak bideratu
|
ezin dituen
proiektuak beste kudeaketa modu batzuekin burutu ahal izatea. Modu horretan etorkizuneko helburu komunaren eraikitzean arituko ginateke.
|
|
|
Baina biztanle orok zeresanik badu herriaren eraikuntzako oinarriei buruz jarduteko unean. Hirigintza kontzeptuak ulermen-zailtasunak dituenik
|
ezin
uka, legedi askoren teknika aintzat hartu behar delako eta epe luzerako irudimenean oinarritzen delako. Udalerria izan daitekeena amestu behar da hirigintzan, irudikapen-dimentsio lan bat da finean.Teknikariaren papera hori da zehazki; amesten den udalerriaren irudia josi eta eraikitzen laguntzea.
|
|
|
Eliza bai, udaletxerik ez du eta frontoia egun ari dira eraikitzen. Espazio librerik apenas du eta espazio berderik
|
ezin
.
|
|
|
Beraz,
|
ezin
liteke izan eraikin hobeagorik, ezin liteke topa kokagune hobeagorik eta hirigintzak eta arkitekturak ezingo lukete inoiz sortu eraikin aproposagorik, herrigintzak sortzen duena beti izango baita ona.
|
|
|
Beraz, ezin liteke izan eraikin hobeagorik,
|
ezin
liteke topa kokagune hobeagorik eta hirigintzak eta arkitekturak ezingo lukete inoiz sortu eraikin aproposagorik, herrigintzak sortzen duena beti izango baita ona.
|
|
|
–Autoeraikitzearen aldetik, ez zen oso egiazkoa guk geuk eraiki nahi izatea ia dena, etxe baten xehetasun guztiak ondo egitea ez baita batere erraza eta are zailagoa da ez bazara oso trebea. Lagun edo senitartekoen laguntza izatea ederra da eta momentu askotan laguntza handia izan daiteke, baina laguntza hori
|
ezin
daiteke denboran asko luzatu, lagun edo senitartekorik gabe geratuko baikinateke! Gure kasuan laguntza profesionala izan dugu momentu oro, batzuetan modu zeharrean, hau da, aholkatzen edo lanaren pisu handiena eramaten, guk peoi-lanak egiten genituen bitartean.
|
|
|
Ekonomiaren zikloak denboran zehar aldakorrak izan diren bezala, ekonomiari lotutako joera eta modak ere aldakorrak izan dira eta kontsumo-merkatua ere hari egokitu zaio: merkaturatutako produktua
|
ezin baduzu
erosi, egin ezazu zeure kabuz edo DIY (Do It Yourself) bezala ezagutzen dena. Akronimoa nahiko berria bada ere, haren esanahiaren erabilera ez da horren berria.
|
|
|
Batzuen esanetan, etxeak modu klandestinoan eraikitzen ziren. Orduko frankismoko lege baten arabera, antza denez, hiru horma altxatuta zeuzkan etxe bat
|
ezin zen
behera bota, nahiz eta baimenik gabe eraikita egon. Eta horregatik esaten da etxeak gauez eraikitzen zirela, inguruan zebilen harrobiko zaindaria ekiditeko.
|
|
|
Udalaren aurrean auzokoen eskariak aldarrikatzeko garaian, ezinbestekoa izan da komunitate sendo hori. Udalak, lurrak publikoak ez zirenez, eta are gehiago, etxe haiek, auzo osoa bera, ordenazioz kanpo zegoenez,
|
ezin zuen
bertan eskurik hartu. Eta aitzakia horrekin, auzokoen esku egon da, goitik behera eta oraintsu arte, auzoaren eraikuntza zentzu guztietan:
|
|
|
Denborarekin eta ekinez, lortu zuten udalarekin akordio moduko bat. Udalak
|
ezin zuen
auzoan zuzenean eskurik hartu, bere lurrak ez zirelako. Baina auzokoei hornidura" publikoak" eraikitzeko materialak ematea lortu zuten.
|
|
2015
|
|
|
«Egin behar izan genuen» esan duzu. Ikasleek
|
ezin zuten
besterik aukeratu, orain bezala?
|
|
|
Espazio publiko pribatuetan maiz ikusten dira bizikletak, patineteak, kaputxadun jertseak, kartelismoa, grafitiak, protestak edota eskaleak debekatzen dituzten arauak, eta King, s Crossen oraingoz zeharka daitezkeen espazioetan nahiko modu baretuan aplikatzen badira ere, guztia eraiki eta enpresa handiak martxan daudela, behar eta interesen arabera finkatu ahalko dituzte kalearen erabileraren inguruko arauak. Nola ez, kalea espresiorako eta protestarako espazio moduan
|
ezin da
erabili eremu horietan eta edonolako bandalismo deserosoa izan daitekeena aurrez ekiditen da arau zorrotz hauen bitartez.
|
|
|
Lurralde-eremu batean klima egokiaz hitz egitea ez da erraza, batzuentzat eguraldi ona izan litekeena beste batzuentzat eguraldi txarra delako, baina zenbait baieztapen
|
ezin dira
ukatu eta baztertzeko zailak dira. Horien artean Euskal Herriko klimaren zenbait ezaugarri, euria, hotza edota haizea, adibidez?
|
|
|
Eta uztarketa lan hori egiteko ezinbestekoa da espazio publikoetan edukiak lantzea, hau da, egon litezkeen aukerak eta gai posibleak aztertu ondoren eduki egokienak jorratu ahal izateko, baina argi izanik espazio publikoak funtzio zehatz batekin sortzen direla, nahiz eta gero egunerokotasunak eta praktikak beste bideak eta aukerak ere eskainiko dituzten. Baina beste alde batetik,
|
ezin da
ahaztu honako hau: espazio publikoei ahal den etekin handiena ateratzen saiatu behar dela, erabilera desberdinak eta osagarriak ahalbidetuz eta txertatuz, ezin delako espazio publiko bat sortu soilik noizbehinka eabilgarria izateko, erabiltzeko urteko sasoiaren arabera edo funtzio zehatz bakar batekin lotuta, hau egun ekonomikoki jasanezina delako.
|
|
|
Baina beste alde batetik, ezin da ahaztu honako hau: espazio publikoei ahal den etekin handiena ateratzen saiatu behar dela, erabilera desberdinak eta osagarriak ahalbidetuz eta txertatuz,
|
ezin delako
espazio publiko bat sortu soilik noizbehinka eabilgarria izateko, erabiltzeko urteko sasoiaren arabera edo funtzio zehatz bakar batekin lotuta, hau egun ekonomikoki jasanezina delako.
|
|
|
Arauek arazoaren zati bat konpon dezakete, baina gehienbat egin beharko dena da identifikatzen diren gauza onen aldeko erabilerak eta jarduerak bultzatzea, eta horientzat arriskutsuak diren jarduerak frenatzea. Frenatze horretan araudiak eta erregulazioak balio dute, baina sustatzean zuk
|
ezin diozu
inori esan «eta orain nik esan dudalako zuk jarraitu behar duzu zure larreak mantentzen, oso inportantea delako eta balio positibo asko dituelako».
|
|
|
Bai eta paisaiak memoriarekin, izaerarekin eta alderdi emozional edo afektiboarekin lotura zuzena du. Hori,
|
ezin da
hotzean aztertu eta erregulatu. Horregatik GISak oso erabilgarriak diren arren lurralde-antolamenduaren klabean lan egiteko, badirudi marrazten den irudia marra perfektuz egina dagoela, eta hori ez da guztiz erreala.
|
|
|
Alabaina, badago beste kontsumitzaile-tipologiarik, zeinaren kontsumo-abiadura eta ibilbideak
|
ezin
daitezkeen deszifra ekuazio matematikoen bidez. Aldagai ugariegiak ditu, eta, gainera, (aurreiritzi gabe jokatzen duelako) aurreikusi ezin daitezkeen jokabideak izan ohi ditu; iragarrezina da haren kontsumo-modua. Haurrak dira erabiltzaile horiek, alegia.
|
|
|
Alabaina, badago beste kontsumitzaile-tipologiarik, zeinaren kontsumo-abiadura eta ibilbideak ezin daitezkeen deszifra ekuazio matematikoen bidez. Aldagai ugariegiak ditu, eta, gainera, (aurreiritzi gabe jokatzen duelako) aurreikusi
|
ezin
daitezkeen jokabideak izan ohi ditu; iragarrezina da haren kontsumo-modua. Haurrak dira erabiltzaile horiek, alegia.
|
|
|
|
Ezin dugu
egin lurraldearen «plangintza» eta «antolamendu» kontzeptuen arteko bereizketa argia. Plangintza honela defini daiteke:
|
|
|
Euskadik proba-eremu
|
ezin
hobetuzkoa osatzen du paisaia eta lurraldearen berrikuntza-esparru honetarako, bere neurrizko geografía-hedaduragatik, bere ingurumen-eta giza errealitate aniztunagatik eta bere lurralde-politikek egindako lan zabal eta zehatzagatik.
|
|
|
Egia da, nonbait,
|
ezin diogula
nahitasun artistikorik egotzi interbentzio hau planteatzeko moduari, zeren haren helburua ez baita hirikoaren esperimentaziotik harago joatea, helburu estetikoekin. Gure ikuspuntutik, artea bizitzatik urrunduta ulertzen ez duten artista askoren lanarekin lotu daiteke, hots, lotura bat identifika daiteke horrelako artisten lanarekin.
|
|
|
aurkeztuz, denboran-espazioan kapitalismo modernoaren muga antolatzileak oraindik ezartzear zeudela gizarte-arlo ezberdinetan frogatuz. Napoli hiriko arkitekturari so,
|
ezin zen
erabaki eraikuntza-prozesuan zegoen ala gainbeherako hondamendian, espazialki porotsua baitzen, Publikoa eta Pribatua korapilatuz: kalea eta etxea, eguna eta gaua, dena elkar zipriztindua?
|
|
|
Beraz, amankomunean publikoki ditugun interesen inguruan ezarriko da soberania, betiere «Polis» edo «Urbe» baten magalean, eta ez bakarka pribatuan NI handi baten menpe (unitate familiarra, antolaera politiko sozialaren metafora edo analogia modura erabiltzeak bere mugak ditu, eta honelako paralelismo mekanikoek bere arriskua). Errepublika
|
ezin da
izan, definizioz, «independentea», zerengandik-norengandik independente izango litzateke, bere buruarekiko?
|
|
|
Behintzat, argi dago Ama Lurrak
|
ezin duela
jasan sistema neoliberalaren ikuspegi miope hau.
|
|
2016
|
|
|
Hortik dator espazio pribatuaren eta espazio publikoaren arteko desberdintasuna, sistema kontzeptual berdinean oinarritua. Espazio publikoak ahalbidetzen du kultura, naturari kontrajartzen zaion gizakion mundua, baina espazio publikoa
|
ezin da
edonon eraiki, espazio publikoak hiria behar du, espazio urbanoa baita espazio publikoa, eta espazio publikoa espazio politikoa, legeen bitartez osatu eta kudeatzen den espazioa: burgoa edo hiria.
|
|
|
Are gehiago, kultura kontzeptua «zentzu komun»ezko erreminta bezala erabiltzen da, Gramsci-k teorizatu zuen erara. Ikuspuntu horren arabera, kategoria diskurtsibo jakin bat (Kultura gure kasuan) eztabaida
|
ezin
daitekeen ideia bihurtzen da, kontsentsuzko ideia. Beraz, adostasun horri kritika egiterik ez dago, gizarte osoa bat baitator ideia horren onuraz eta egokitasunaz.
|
|
|
Antagonismoak onartu egiten dira, betiere kanpoko beste erreferenteekiko badira (hirien arteko singularizazio-lasterketan hain zuzen ere). Baina hiri barruko antagonismoek kultura esentzial eta bakarraren irudia hondatzen dute eta horregatik alde batera egin behar dira.Aurkakotasunak
|
ezin dira
kontsentsuan sarrarazi, eta, ondorioz, hiriaren baitan dauden antagonismo andanak4 ez dituzte kultura elitista5 horretan barneratzen. Urbanismoaren ganibetak, kultura bitarteko harturik, bizipenak jazartzen ditu.
|
|
|
Kulturaren kasuan beste horrenbeste gertatzen da, errepikapenen ugalketa hauek diskurtso estetizista (erre) produziten dute, kulturaren ageriko alderdiak eta zati ikusgarriak nabarmenduz. Haien adierazpenetan espektakulua gailentzen da, erreprodukzio bat izatean
|
ezin baitute
besterik azaleratu edo bultzatu, soilik jada badutena (edukiak ez dira aldatzen; bai, ordea, eduki horiek espresatzeko teknika eta estiloak). Kasu honetan industria kulturalez baino, entretenimendu industria (la) z ari ez ote garen galdetu beharko genuke.
|
|
|
Aro berri bati hasiera emateko
|
ezin dira
osagai eraberrituak erabili (inolako aldaketarik ekarri gabe, jada erabilitakoak ordezkatzera soilik datozenak). Ikusi dugunez, ekoizpen industrialean oinarritutako ekonomia gainditzeak denbora askatzea ekarri zuen, eta horrekin gizarte-konfigurazio berriak.
|
|
|
Kulturari ematen zaion erabilera ofiziala gailendu arren, kultura nork edo zerk egiten duen
|
ezin da
zehaztu. Botere publiko-pribatu boteretsuenek kultura espektakular eta ezohiko hau bultzatzen duten arren, aparteko erakustaldirik egin nahi ez duten, eta bertsio mugatu eta errazetatik urruti, bestelako edukiak transmititzen dituzten kultura anitz ere badira.
|
|
|
XVIII. mendera arte, gizartetik bereizi eta arima heriotzerako prestatzen zuten heinean hartzen ziren aintzat edadetuak.. Hori zen bizitzaren azken aroan duintasuna lortzeko bide egokia, lanean jarraitu behar bazuten,
|
ezin zutelako
gizarte-arauak eskatzen ziena bete.XVIII.Mendean, aldiz, burgesia, eta harekin batera familiaren ideia, paradigma nagusibilakatu ziren eta, ondorioz, adinekoen rola aldatu egin zen.Orduan, adinekoak familiako patriarka gisa errepresentatzen ziren eta aldi berean zaharren eta umeen arteko erlazioaren ikuspegi erromantiko eta idealizatua eraiki zen_ Horrek guztiak aipaturiko familiaren ideia indart...
|
|
|
Gaur egun, Europan ohikoak diren ostatu eta arreta-eredu gutxi daude Euskadin.Baina, balio handiko aukera bihurtu dira etxean bizitzen jarraitu
|
ezin duten
pertsonentzat,
|
|
|
Laburbilduz, dementzia duen pertsona batentzat diseinaturikoegoitzabatzaharguztientzatbaliagarriaizan daiteke, bainaedozein egoitza
|
ezin
daiteke baliagarria izan dementziaduenpertsona batentzat.Ingurunearen ezaugarriekeragin zuzenadaukategaixotasunaren garapenean, gaixoarengaitasunakmantentzeaedogaltzea ekar dezakete.Ingurunearenezaugarrieidimentsio berri batgehitzenzaie, izaeraterapeutikoedoesku-hartzeez farmakologiakobezalaizandezakeen balioa.
|
|
|
Horrez gain, oso esanguratsua den kontraesana ezkutatzen dute. Espresuki txikienentzat eraikitzen ditugun jolas-egitura horietan
|
ezin dira
bakarrik ibili, helduen laguntza behar izaten dute leku batetik bestera igo, jaitsi edota pasatzeko, eta kautxuzko lurra jarri arren, egitura horien altuera eta material zurrunak direla-eta, min egiteko arriskua altua da. Haurrek eta gazteek, berriz, nahiago dituzte elementu naturalak biltzen dituzten guneak.
|
|
|
Jolaslekurik gabeko hirian
|
ezin
haurrik hezi
|
|
|
Populazioaren finkatze-arauek unibertsalak izateari utzi diote, inoiz halakoak izan badira ere, eta tokiaren arabera aldatzen dira, bakoitzak bere orekak ezarriz.
|
Ezin dugu
orain arteko modeloen «klonazio» sistema erabili eta are gutxiago horiek arau edo dogma bihurtu, arkitektura-lengoaiaren borondate estilistikoak alde batera utzi eta pentsamendua da landu behar duguna. Sistema aldakorra den heinean, ezin dugu forma soilik kontuan izan, sortzen diren erlazioak ulertu beharko ditugu, hau da, erlazioak ere diseinatu beharko ditugu.
|
|
|
Ezin dugu orain arteko modeloen «klonazio» sistema erabili eta are gutxiago horiek arau edo dogma bihurtu, arkitektura-lengoaiaren borondate estilistikoak alde batera utzi eta pentsamendua da landu behar duguna. Sistema aldakorra den heinean,
|
ezin dugu
forma soilik kontuan izan, sortzen diren erlazioak ulertu beharko ditugu, hau da, erlazioak ere diseinatu beharko ditugu.
|
|
|
Hiri-plangintza tradizionalak eta arkitekturak
|
ezin dute
hiriakjasatenaridirenaldaketenabiadurabereganatu, ezin dioteaurreegin.Egungohiriakberenkabuzhasidira, askotan gure interbentziorik gabe eta orain dela hogei urte JeanNouvel-ekaipatubezala, «garapenarenoparibatdira, lurrarengeruzaosagarribat.Aroberribatenhasiera: hirien aroa»3 delaesandezakegunez, aldatubeharkodituguegitekomoduak.
|
|
|
Hiri-plangintza tradizionalak eta arkitekturak ezin dute hiriakjasatenaridirenaldaketenabiadurabereganatu,
|
ezin
dioteaurreegin.Egungohiriakberenkabuzhasidira, askotan gure interbentziorik gabe eta orain dela hogei urte JeanNouvel-ekaipatubezala, «garapenarenoparibatdira, lurrarengeruzaosagarribat.Aroberribatenhasiera: hirien aroa»3 delaesandezakegunez, aldatubeharkodituguegitekomoduak.
|
|
|
Irakasleen aldetik, bestalde, irakatsi baino trebatzen lagundu beharko genieke, eskuak trebatzen, kontzientzia trebatzen, begirada trebatzen, eta, azken finean garrantzitsuena dena, pentsamendua trebatzen. Hori posible egiteko betiko erremintak soilik
|
ezin dira
erabili, informazio-iturriak aldatu dira eta garai nahasi honetan esperientziaren laguntza beharrezkoa izango da.
|
|
|
Aldaketari beldurra kendu behar diogu,
|
ezin ditugu
gizarteak eta egoera berriak sortzen dituzten aukeren aurrean begiak itxi. Arkitektoaren figura malguago bat sortzea komeni zaigu, diseinuan eta sorkuntzan trebatuta egoteaz gain, pentsatzen duen subjektu aktibo eta kritikoa beharrezkoa da.
|
|
|
Esan genezake gaur egun ziurgabetasunaren aroan bizi garela, Zygmunt Bauman filosofo poloniarrak Modernitate Likidoa deritzona. Jada
|
ezin
genezake gure etorkizuna antolatu proiektu bat balitz bezala, ingurune aldakor eta efimero honetan baikaude murgilduta, non epe luzerako plan gehienak bertan bera geratzen diren. Boterea eta ahalmena jada ez daude informazio-metaketan baizik eta informazio-mugimenduan.
|