|
2007
|
|
|
Badakizu? Parisetik
|
etorritako
arke o lo go ak berriz joanak ditutzu, eta nehork ez du erran nahi zertako! Bitxi da hori ez?
|
|
|
karrosaz ibiltzen zen famili hartan bazen emazte zahar bat, Maritza deitua eta famatua iragarkile edo azti bezala. Europa ekialdeko erresuma eslaboetarik
|
zetorren
omen, han ainhitz aztiantza ikasirik, bai eskuetako marretan geroaren irakurtzen, bai ezbehar edo eritasun xume zonbaiten sendatzen, otoitz bitxiak murmurikatuz, hango mintzaira eta egin moldeak nahastuz. Gelditzen zen leku guzitan bisitak egiten ziozkaten goizetik arrats artino, berak konsultak deitzen zituenak, bere burua ezin besteko mediku batentzat zaukala.
|
|
|
Egia hau izanen duk: " Seme" erran dukanari semea
|
etortzen
bazaio, ez duk gehiago axolatuko hik zer idatzi dukan kuadernoan, sobera kontent izanen baita hala gertaturik. Bainan, alaba etortzen bazaio, segur izan hadi ondoko urtean hemen izanen dukala, kexu, denak hausteko prest, izorratu dukala erranez, ezbeharrezko dirua bilduz, eta nik dakita zer ixtorio.
|
|
|
" Seme" erran dukanari semea etortzen bazaio, ez duk gehiago axolatuko hik zer idatzi dukan kuadernoan, sobera kontent izanen baita hala gertaturik. Bainan, alaba
|
etortzen
bazaio, segur izan hadi ondoko urtean hemen izanen dukala, kexu, denak hausteko prest, izorratu dukala erranez, ezbeharrezko dirua bilduz, eta nik dakita zer ixtorio. Orduan, ainhitz estakuru emanez, bai adina, bai aroa, osagarria edo nahi dukana, aitortzen duk bakarrik ez dukala gogoan ordu hetan errana, bainan, beharrik, kuadernoan idatzia huela errantzun xuxen eta ezin ukatuzkoa.
|
|
|
Zer harridura, enetzat hasteko, zeren eta aitak, deus izan ez balitz bezala segitu zuen, pistola eskuan hartuz zabortegirat botatu nahiz, zirtzilkeri bat bailitzan, bainan, nik, txistez, besoa hartu nion — ez, zertako bota? Nundik
|
dator
, zure ustez, botiga tzar hori? — eta orduan, irriz hasi zen — ez nian horri pentsatzen, bainan, banakian egun batez egiak berriz agertzea zukela, haugi, mintzatuko gaituk — sukalderat itzuli ginen — pausa ordua duk berdin, balia dezagun — eta ama deiturik, biek betan hau kondatu zidaten — mila bederatzi ehun eta berrogoita hiruan, gerla zukan, gu merkatuan izan ginen egun hartan, manaturik joan nindian," erreziztenziak" manaturik.
|
|
|
Pettan zaharra bere atrikailleria guziarekin
|
etorri
zen: jauntzi, kadera, mahai, matalaz, bizpahiru platera, pixuntzi, aitzur, jorra, ile eta kilu, arrain zare eta amuhaga, mila motako arnes xehe andana batekin, dirudi mundu guziko ofizio mota guziak ezagutzen zituen.
|
|
|
gela erdian pareta bat muntatu zuen, alde batean" ene ganbara" eta bestean egon edo jan gela" hau ene saloia", irriz zagola haur loriatu bat bezala. Bukatzeko, supazterra egin zuen" ene hezur zaharren berotzeko, negua
|
etorriko
delarik" eta gure gizona, satifos hortan gelditu zen bere aterbea bizi guziko hor zuela.
|
|
|
Negua
|
etortzean
, Pettanek supazterrean pasatzen zituen ordurik gehienak. Auzoko biztanle guziek uste zuten akiturik, nekaturik eta gorputzez arras higaturik zagola han.
|
|
|
" Kamila maitea, Zure azken gutunean galdatzen zinautan Joan de Garona zure arbasoaren genealogia zeharkatuz xehetasun zonbaiten eskasean zinela, bereziki mila zortzi ehun eta hogoita hamarrean ezkondu baitzen Maria De Corovilla deitutako batekin," ultrapuertos" etik
|
zetorren
neska gazte bat, umezurtza berak zionaz, eta negozio bat muntatu zutela Baigorriko eskualdean. Beraz, otoizten ninduzun, zuhaurek ezin eginata, zerbait jakiten ahal nuen, nik, emazte misteriotsu hortaz.
|
|
|
Medikua
|
etorri
zen, desmartxen egiteko paper eta gomenduak eman, eta erran zuen:
|
|
|
Dena den, Eguberri gau bezperan, mila zortzi ehun eta hogoitazortzian, soldado bat, Olate deitua,
|
etorri
zitzaien han, sasoi hartan eta bake denbora zenez ohizkoa baitzen armadako xerbitxari bat aterbetzea, lan egite edo diru mordo baten truk. Dozierretan deus ez bada agertzen ere, uste dugu bederen Maddi eta Lastagak holako gauza bat onhartu zuketela pentsatuz laguntza pixka bat bilduko zutela bai diru aldetik, bai lanen egiteagatik.
|
|
|
Holako gertaeraren ondotik, herra zen azaldu herri guzian, Lastaga ez bazen ere hanbat maitatua eta estimatua auzo gune hetan," bakean bizi zagon jende trixte baten hiltzea eta manera hortan usteltzera uztea putzura botata ez da egiten den gauza bat" erran zuen Kaskail deitutako Sorobelen bizi zen orgile batek" gainera kanpotik
|
etorritako
soldado baten gandik, emazte ezleial tzar baten fagoretan truk balin bazen ere". Eta ez da harritzekoa hanbat lekukotasun agertzen bada auziko txostenean, dudarik gabe mihiak zalu libratu zitezkela holako gertakariaren komentatzeko, bakoitzak bere gorroto eta jeloskeriak azalduz.
|
|
|
Auzitegiko paperretan ez dugu gehiagokorik kausitu, Maddiren ezin konprenituzko desagertze hura mixterio bat bilakatu zen. Izugarriko famak kurritu ziren ordu hetan, hala nola ito zitakela berdin doluturik putzura berriz
|
etorri
eta, Olatek etxe zolako zulo batean lurrez estali zuela, bere amak despeditu zuela herritik kanpo, soldado zonbaitek mendekioz bordel batetan sakatu zutela, bere buruaz beste egin zuela mendiko leize batean behera jauzi eginez, muga pasatuz doluminez erremita bat bezala bizi zela eta hanbat eta hanbat erran, bainan egia ez zen sekulan azaldu.
|
|
|
Gaztelu notarioaren aktetan kausitu dut heien ezkontzako kontratua eta hunek dionez, Maria de Corovilla ez zen eskuak hutsirik
|
etorri
: ondareak bildu zituela hil zaizkiolarik deklaratu zuen berak eta, horreri esker ezkontza eder bat egiten zuela Bordeleko notario ezagun baten semearekin, hau baita Joan de Garona, zure arbasoa.
|
|
|
Bainan eta hau damu da, ikerketa luzeak eraman gatik, deus ez dut kausitu Maria horren jatorriari buruz, nor zen, nundik
|
zetorren
, zertaz aberastua zen, eta horretaz barkamenak eskatzen dizkitzut.
|
|
|
" eta hala egin zuen. Apezpikutegitik manuak
|
etorri
ziren eta apez gaztea desagertu zen erabat, apez xaharrak ez baitzuen hain malerus iduri bere lagunak holako hutsa eginik. Azken batean, hamabost urtez berak buru eman zuen herri hartan eta ez zuen laguntza baten beharrik, bereziki hainbeste ahuleziaz hornitua zen apez gazte jilufri baten ganik.
|
|
|
Gaua
|
etorri
zenean, ohe estalgien zoko zokoan gorde nintzan eta ikusten nuen Xantiana bizi zegoen mila ta gau batetako palazio hura, ene arrebak Elhurxuriren itxura zuela, kirol zapetak soinean eta gona motxarekin bai, bainan, printzesa baten antzarekin, mundu guzia eramanez mago ziriaren puntan. Eta ni, ttipia nintzenez, haren zazpi ñañoetarik bat nintzen...
|
|
|
Hau da nik emanen dauzutan kontseilu bat, sekretuzkoa baina eraginkorra izan ditekena, nihaurek frogatu baitut zure adin bertsuan nintzelata. Meza hasi aintzin, Jainkoak barka dezadala, edan itzatzu bi ttortta vodka basotarat urekin, eta ikusiko duzu nola aisezia eta ausartziak
|
etorriko
zauzkitzun. Zoaz Jainkoaren babesean.
|
|
|
Ondoko igandean, jendea multzoan
|
etorri
zen elizarat, hain segur ere jakinik apez berria mutua zela eta hortaz segurtatzeko, bainan ere hartaz doi bat irri egiteko xedean, ez baitziren horretarako azkenak, eliztar zintzoak izana gatikan. Eta hau gertatu zen orduan:
|
|
|
— Ez, ez aski badugu ideien xuxen erabiltzeko,
|
zatoz
honat otoi.
|
|
|
Hargatik, damuz ikusi zuen joaiten eta, ahal zuen bezain guziz, leku beretarat heldu zen Josefinaren gorputz zabal eta emankorra topatu esperoan. Artoak xuritu ziren, negua
|
etorri
, gero lurra berriz ere berdez estali eta emaztea ez zen agertu.
|
|
|
Orduz geroztik, Xanok hitza galdu zuen, xori kantuak bakarrik eramaiten zituela, bai kaxkabeltz edo pika oihuak, bai bele edo urtxo kantak. Oihanetik
|
etorriz gero
, herriko kaletan kurri zoan, ointuts, zirtzil baten eran beztitua, besoak zafraka, xori hixtuz, arbolaxka guziak gainkatuz, paretetan dilingo lotuz, lurraren arrasetik zetorren ainherak jarraituz, mukia zariola bere sudur luzearen puntan.
|
|
|
Orduz geroztik, Xanok hitza galdu zuen, xori kantuak bakarrik eramaiten zituela, bai kaxkabeltz edo pika oihuak, bai bele edo urtxo kantak. Oihanetik etorriz gero, herriko kaletan kurri zoan, ointuts, zirtzil baten eran beztitua, besoak zafraka, xori hixtuz, arbolaxka guziak gainkatuz, paretetan dilingo lotuz, lurraren arrasetik
|
zetorren
ainherak jarraituz, mukia zariola bere sudur luzearen puntan.
|
|
|
Zerbait herrestaka ibili balitz bezala eta denek behererat emaiten zutenan. Hixtuka ari izanik, ez din arraposturik ukan eta berriz
|
etorri
delarik, bidea hartu din gain behera. Abiatu orduko bizikletako errotak zilatu zizkion alanbre puska batzuen gatik eta kasik han berean, bi zapeta ferratu zikinduak eta bustiak harrapatu ditin:
|
|
2008
|
|
|
Auzo edo urruntxagoko herri bakoitxarentzat joiten zuten, begirale batzu balire bezala. Batzuetan, hauek entzutean
|
etortzen
zitzaidan gogora, bertsulari baten gogoeta, ezkilari doakiona:
|
|
|
Dupa, Iturxilo baino beheraxagoko haritz ondo batek geldiarazia zuen. Aitak berriz bere lekuan ezarri bazuen ere, gauazko egoilierrik ez zitzaion gehiago
|
etorri
.
|
|
|
Igande goiz batez, agorril goizeko sedena airatu aintzin, iguzki pindar horien miresle nindagon orduan, beste agerpen batek zidan altxatu bihotza. Gillome, pentzean zehar, gure etxeari buruz
|
zetorrela
. Bildur eta loriadura nahaste bideratu nindaikion eta galdetu: Norat zindoazen Gillome, nere ikustera. Bai! Baduzu ahalgerik. Ez! Zinez!
|
|
|
Uste duzu zango hori sendatuko zaizun egun hartako. Hamabost egunez sendatzen ez banintz ez litzateke marka ona.
|
Etorriko
naiz, zuzen da neure laguntzaz ordaindu dezadan, doi bat bederen, zuk ekartzen diguzuna.
|
|
|
Bi aste iragan dira mirikua eta auzapeza Sakelenera
|
etorri
zirela. Gillome, hitzemana zuen bezala, Haritxenera etorri da larunbat goiz honetan, labaki heste lanean laguntzera.
|
|
|
Bi aste iragan dira mirikua eta auzapeza Sakelenera etorri zirela. Gillome, hitzemana zuen bezala, Haritxenera
|
etorri
da larunbat goiz honetan, labaki heste lanean laguntzera. Hor kausitzen ditu, jadanik etorriak, zenbait herritar:
|
|
|
Antton Xabatene, Beñat Paxkorene, Bautixta Pintarrene, Manez Zimelene. Kafe ttintta baten hartzen ari dira besteak
|
etorri
artean. Badakite Joanesek ongi banaturik ezarriko dietela bakoitxari bere lana, hesol edo paldo jartzaileak alde batetik, burdin hari eta sare finkatzaileak bestetik.
|
|
|
Nondik! Nolaz eta zertako
|
etorri
da Geaxina plaza honetara. Punpeka zetorren!
|
|
|
Nolaz eta zertako etorri da Geaxina plaza honetara? Punpeka
|
zetorren
! Basabere bilakatua zen!
|
|
|
Hoinbesteraino gogoetatuak, erabaki zuten, Jones Haritxene, herriko auzapezari dei egitea, otoi
|
etor
zeikioten etxera, arrengura gorri batez parte eman nahi ziotelako.
|
|
|
Horra zer gertatu den. Joan den ortziralean Haranoneko soldadoetxera
|
etorri
da hiri nagusitik soldado aintzindari orokorra. Berekin zituen, kolonela, kapitaina minixtro eta haundieria guziak.
|
|
|
Katixak: Hobeki eginen zukeen ez balitz
|
etorri
!
|
|
|
Iragan dugun gau latzaren goiz argi xirrintan
|
etorri
dira gure bila. Mikeleren armairua ikertua zuten jadanik.
|
|
|
Auzapezak hitzeman diete aitameri, mirikuarekin mintzatuko dela Bittorren kasuaz eta
|
biak
etorriko zaizkiotela etxera, Bittorren kontzebizioneko mixterioaren entzutera.
|
|
|
Bainan, deabru hori, gatu bat bezain ixil berriz itzuli da eta ate gibelean barrandalari ipini eta horra, zer entzun duen gure sorgin gazteak: Utz nezazu otoi nere lanean! Ez
|
etor
, otoi, nere gogo bihotzen urduritzera. Orain sendatua bainaiz lehen pairarazi dauztaten minetarik.
|
|
|
Sekretuzko tokirik ez dut ikusten Porroxkenean baizik, ixilka, Xemartin eta Mariaren jakinezean. Bono! Nahi duzunean
|
etorriko
nitzaizu! O, zer ustegabetako atseginaz nauzuna betetzen! Ez uste izan mihise arteko besarkadetara zaitudala gomitatzen.
|
|
|
Otoi onartezazu gu biena izan daiteken amodiozko bizi bide berri horri elkarrekin behatzea. Noiz nahi zenuke
|
etor
nakizun. Asteazken aratsean, hamarrak ondoan, nahi baduzu! Segurki, nahi dut! Bainan non kausituko zaitut. Sukalde gaineko aretoan, nere lo gelatik segidako barne ttipian bada mahai bat eta bi kadira, hor mintzatuko gara, sekretuan eta ixilki. Munduko gizon urosena ezartzen nauzu...
|
|
|
Peio eta Marie Leonak elkarretaratzeko hautatua duten arats zoragarri horretan, bi sorginak hertzain jantzietan agertuko dira eta hurbilduko Porroxkeneko itzulira aratseko hamaikak baino lehenago. Ikusiko dute Peio
|
etortzen
, zurubiak hartzen eta haieri gora iragaiten Marie Leonak esleitua dion leihotik barnera sartzeko.
|
|
|
Nahi izan du jakinarazi, zuri eta bere etxekoeri, ez beste nehori, zauriturik dagoela hiri nagusiko artetxe batean. Bi hilabetez ez duzuela elgar ikusiko. Nolaz daukazu, zuk sekretu hori. Bila
|
etorri
zaizkit, gauaz, Peio zauritua nere autoarekin artetxera eramaiteko. Nor zaitzu bila etorri?
|
|
|
Nahi izan du jakinarazi, zuri eta bere etxekoeri, ez beste nehori, zauriturik dagoela hiri nagusiko artetxe batean. Bi hilabetez ez duzuela elgar ikusiko. Nolaz daukazu, zuk sekretu hori. Bila etorri zaizkit, gauaz, Peio zauritua nere autoarekin artetxera eramaiteko. Nor zaitzu bila
|
etorri
–
|
|
|
Eskualde horretan zeukaten oitura pollit hau ez dute ahanztekoa: bestara urruntxagotik oinez
|
etortzen
zirenek bazuten afariteko gomita antolatzaileen etxeetara. Bi nexkatoak, Gerexitenera, gomitatuak izan ziren.
|
|
|
Hola dute jakin datorren ekain hemeretzian Peio eritegitik kanporatzen zela. Mikeleri igorri dio bila
|
etortzeko
galdea.
|
|
|
Ordu berean entzuten da beribil burrunba, tuta bitzi bat eginez
|
zetorrela
ximixta baten zalutasunean! Zer da hori?
|
|
|
Atentadoaaaaa! Ostatutik, auzoetako jendeak, marrumak entzunik, ikustera
|
zetozen
zer mirakulu ote zen gertaturik. Bittor, iztildua hau ere, laster urrundu zen hortik, harrabots guttiago eginez, baitzakien, horrek, ixtorio horren mixterioa.
|
|
|
Maianak, horgo mozkinetik anaia Peiori zor dituen diruen ordaintzeko. Bainan tratulanta ezin
|
etor
ekainaren 29eko astelehena baino lehen. Beraz, aldi bat gehiago, gure bi sorginek behar diote Peiori ekainaren 25eko hitzarmena hutseginarazi.
|
|
|
Mutikoak autoan egonak ziren, bakoitxak beren lekuetan. Ikusi dute Peio berriz autora buruz
|
zetorrela
eta oiko puroa ahoan ukan gabe. Bi sorginak beldur eta zalantzan etziren luzaz egon.
|
|
|
Zertan egin dizuet gaizkia? Otoi
|
zatozkit
Marie Leona, Mikele, ene laguntzera, ez naiz deusetaz hobendun, ez dut ulertzen
|
|
|
Ordulariari behatzean ikusi du goizeko hamaikak direla eta zain airadura batek hartzen du. Oihu patarrikaz lotu da:
|
Etor
hakit aintzinera Triuxela madarikatua! Mintza hakit bekoz beko!
|
|
|
Amerikanoaren hitz hauek harritu dute Marie Leona: Ez, ez, segidan. Beraz uztailaren hiruan,
|
etorriko
naiz izenpetzeko. Behar duzu etxe hori bahitu!
|
|
|
Ez nadazula gehiago hunki! Ez
|
etor
neri mintzatzera! Zuk arrebari egiten diozun egitateak zutaz goainditzen bainau!
|
|
|
Erizainak:
|
Zatozte
! Zuen haiduru dago eria, eta arinki esku batez irekitzen du gelako atea.
|
|
|
Semeak, behako eskari batean, aitaren eskua berarenean harturik, galdetzen dio: Norekin etorriak zarete honarat. Mikele gazteak ekarriak gaitik bere autoan. Zendako dago ama kanpo aldean. Ez gaituk bakarrik etorriak! Norekin bada. Sarri jakinen duk, anartean ama
|
datorkik
besarka baten egitera, bihotz eztiguran sartzera baitdoa hau ere, jakinik non haizen, eta oroz beharrena, senda bidean. O, Ama! Ez dut nehoren alderako aiherkunderik, hala ere min egin ditate! O, haurra!
|
|
|
Ene arreba Maianaren alderat nik ere bete dut ene eginbidea! Hire arreba Maianak hire alderat ere betea dik berea! Ez haizela griñatu, orain pausa hadi goxoki. Nolaz mintza ahal zindaizke zu hola, ama. Maiana hire ikustera
|
etorri
baita gurekin, egun berean, eta zerbait erraiteko ere badiket, hain segur. Orain uzten zaituztet biak buruz buru.
|
|
|
Maiana eriaren gelan sartu denean ikusi du anaia izerditan, begiak hetsirik dagoela, doi bat durduzatua, galdetzen baitio: Ez bahaiz ongi senditzen, berantxago
|
etor
nindaikek! Ez, ez, egon hadi nerekin, erran gogo ditukanak, on edo txarrak, jakin ditzadan segidan, edozein gisaz, ez dinat gehiago axola haundirik ene biziaz! Ixil hortik eta entzun nik ekartzen dezteatan bi berri, bihotz eta biziguraren arrapitzgarri ere orobat! Horra lehena:
|
|
|
Kantu horren ondotik hona, Joanes auzapezaren hitza: Herritar adixkide onak. Neure etxetik eta plaza honetarako bidean
|
nentorrelarik
, besta idekitzearen karietara, egin nahi nezaikezuen hitz honetaz gogoetatua nindagoen.
|
|
|
Eta ni xoratua! Erran nion baietz, utziko nituela segur nere ileak luzatzera aztaletaraino behar bazen ere! Zer ez nezake egin zurekin aldi goxo batzu jastatzeko asmoan! Nahi duzunean
|
zatozkit
! Izengoiti bat emanen dizut:
|
|
|
Egia, bas oilarrak pollitak direla. Ondoko larunbat aratsa ez zitzaidan
|
etorri
nahi nuen bazain laster.
|
|
|
Gu, hiru koinatak, kirol oinekoak jantzirik, halaber galtza motx eta atorra tinkeak, etxaintzinera hurbildu genitzaizkiotenean, oihukatu genioten:
|
Zatozte
aurrera, hiruak hiruri! Zuen baratzeko hesolen edo gure Mizelen bizkarreko trunpiloen makurrak ukabilkaldi on batean negurtu ditzagun!
|
|
|
Hor, alor hetsi batean, alegia eta auzo gaixto batek horrarat ekarriak.
|
Zatozte
bihar goizean Arinlurrebordara. Han, denok elgarrekin irriz ase bat ona eginen dukegu! Biharamun goizean, gu Arinlurrebordarat heltzean, horraratuak ziren jadanik gure bi mutil gazteak, Mikele eta Bittor, berekin zituztela Karmen Musilonda eta Pete Gantzelio.
|
|
|
Eguna
|
etorri
zenean, milaka ikusliarrak bildu ziren alorraren itzulira. Alor hori hetsia baitzen, sartzea pagarazi genuen" sei pinten dirua", irabazleari zoakiona, galtzaleak, halabainan, geroaz aments gutti zeukalako!
|
|
|
Badakizute nola, lehoinek gazte aroan, ikasten duten zaharragoenganik, basamortuko erregeak balinbadira ere nihoiz ez dutela behar gizonari fidatu, hau deabrua baino ere zimardikalariagoa delakotz. Katixima horren erakaspena
|
etorri
zaikioke gogora ene lehoin honi! Uste izan zukeen aintzinean begiak uzkailia zegokion gizon kinkil eta usaindu honek, zerbait gizonkeriaren medioz, ari ziola airea pozeindatzen.
|
|
|
Bainu on bat harturik sukaldera agertu deneko erraiten dio amari: Ama, Arinlurrebordako Aitatxi Amatxieri helarazia dietet mezua egun eguerdiko balkaltzera joanen nitzaietela To, haurra, atsegin haundia egiten dietek. Soldadogoatik
|
etorriz
geroz ez haiz aldi bat edo biga baizik izan haien ikusten.
|
|
|
Atea idekiz eta jauzian doa negarra entzuten duen tokira eta sukaldean kausitzen Helena, negarrez hipaka! Zerk zaitu bada hola penatzen, ene maitea? Non dituzu zure ama eta Graxiana. Xorroxtegira joanak dira! Zu bakarrik utzirik. Bainakien
|
etorriko
zitzaidala! Zerendako zaude negarrez. Gure ama maitearengatik dut negar egiten, nekezia handian sartzera doalakotz! Zer gertatzen zaio bada. Goiz honetan etorri zaigu etxera gure oseba Peio amerikanoa eta paper hauk utzi dizkio. Ez du denbarik galdu! Goizeko seietan ostatuan zen.
|
|
|
Atea idekiz eta jauzian doa negarra entzuten duen tokira eta sukaldean kausitzen Helena, negarrez hipaka! Zerk zaitu bada hola penatzen, ene maitea? Non dituzu zure ama eta Graxiana. Xorroxtegira joanak dira! Zu bakarrik utzirik. Bainakien etorriko zitzaidala! Zerendako zaude negarrez. Gure ama maitearengatik dut negar egiten, nekezia handian sartzera doalakotz! Zer gertatzen zaio bada. Goiz honetan
|
etorri
zaigu etxera gure oseba Peio amerikanoa eta paper hauk utzi dizkio. Ez du denbarik galdu! Goizeko seietan ostatuan zen.
|
|
|
Nor da Triuxela hori?
|
Etor
bezaikit aurrera, erakutsiko diot nor naizen! Hasarre batean da Peio, oean eman delarik.
|
|
|
Bat ez doala bestea gabe arima azkarreko herrien iraunkortasunean. Laudatzen ditu aurten, soldadogoa eginik herriratu direnak, hogei urtez Amerikan lan eginik etxera itzuli den Peio Xorroxtegi eta bururatzen hitz hauekin: Ongi
|
etorri
eta herri osoaren agurrak zueri.
|
|
|
|
Nator
zuek oro betan
|
|
|
Haurrak, fruitu hori jan eta, azala bota du zelai zolara. Hain xuxen, Ferdinandoren botea erreferatzeko Damatit
|
etorri
den ordu berean. Honek ez du ikusi banana azala oinpean eta zirriztatu da pilotari ahur ukaldia emaitean.
|
|
|
Lau pilotariak ere bai. Beste balitzandar gazte batzuek inguratzen dituzte nonbaitik
|
etorri
arrotz horiek. Jendea izitzen hasi da, zer behar ote den gertatu mintzen ari den giro honetan.
|
|
|
Gogoratu zaio, gorrotoz edo aiherkundez egin kitzika bat besterik etzela. Holaxet mintzatu da arrotzeri: Jaunak, gaixtokeria asmorik gabe eta jostaguran
|
etortzen
direnek, badaukate gure herriko bestan, nahiko ongi etorria. Ikusten dugu bestelakoa dela zuen hemengo ibilera.
|
|
|
Ikusten dugu bestelakoa dela zuen hemengo ibilera. Haatik zuen ele gaixtoek ez dute hemen nehor hhunkitzen, ele gaixto edo txarra beti apaletik
|
datorrelako
. Ezin diozue histu orori idekia dagon herri besta hau, horretarako etorriak bazinezte ere.
|
|
|
Herriak eskaini zintzur bustitzeetarat ez dira herritar guziak
|
etorri
. Astelehena ere da, bi egun hauetan lo gutti eginik, zenbaitek nahi dute pausu pixka bat hartu ere.
|
|
|
Othoi,
|
etor
hakit berriz!
|
|
|
Berri on batekin
|
natorkik
|
|
|
Elutsekoak, Bautixta eta Xabina, Xorroxtegiko Peio amerikanoa, Josepe eta Maider Ametztegiko senar emazteak. Autotik jeustean, orok aurpegi alaiak erakusten zituzten elkarrekin egina zuten lan baliosa gogoan.
|
Zatozte
zerbait beroren hartzera, dio Xabinak, Eluhetseko atalatza erakutsiz. Ez, milesker, dio Peiok, beste aldi bat izanen da! Ikusten duzuen bezala jadanik hamaikak ditugu.
|
|
|
Gazteriaren parte bat plazako dantzaldirat joanen delakotz. Bertsularien entzutera
|
etorriko
direnek nahiko dituzte gogoak berotu, bertsulari bezain pentsalari diren artixt haien entzule. Epaimahaikoek hautatuak dituzte, jadanik, lau aktore horiek bertsukatu eta landu behar dituzten gaiak.
|
|
|
Herriko biltokia zanpez bete da, jendea oste haundian
|
etorri
. Gehiago dena, atsegingarri da hemengo ixiltasuna.
|
|
|
Hegazkin ederra euskal lurretik airatu bezain laster, hona, lemazain edo" piloto" deitua mintzo: Ni naiz Leonid Burrunbatxev. Ongi
|
etorri
Elianov deitu aireko eder honetan. Badu urte airekoetan lemazain naizela.
|
|
|
Beste ateraldi bat ere badute, hau Herriko Etxeratekoa. Ohi dute, hau Joanes Haritxeneren nahitara, Kontseilukoen biltzar nagusietara
|
etortzea
. Kontseilukoen erabakiak herritar guzien agerian emanak dira.
|
|
|
Euskal ondarea argitan dago Balitzanen. Herri honetan ikusten ere dira laborantzatik
|
datozen
ekoizpen bizikorrak. Hauetarik ainitz, herrian berean gozatzen direnak, tokiko okindegi, harategi eta beste saltegien medioz.
|
|
|
Mikele Hegoarraz. Honi deia egina dio,
|
etor
zaikion laguntzaz. Balitzane herri honetan gertatzen den mixteriozko afera baten zuzentzeko, bien artean asmaturikako eskupilaldi zerbaiten medioz.
|
|
|
Egun gutti barne Mikelek jakinarazi dio Bittorri Balitzanera
|
etorriko
dela.
|
|
|
Hor ditugu gorputz bihurdikariak. Lehen aldia dute Balitzanera
|
etortzen
direla. Hiru gizon eta bi emazte.
|
|
|
Hortxet, plazaren erdian. Brien bisaia! Zer mirakulu gertatu zaitzue Paxko. Antton harakina bera ezin
|
etorriz
, bere langilea igorria zuen haragi saltzera, karros estalgian. Plazaren erdian gelditua zen, astean bi aldiz egitea oi duen bezala.
|
|
|
Uztailaren biko igande goiz honetan, Ganix Xorroxtegi, Peioren aita, jakinik seme burjes horri emana zioten zafraldi eta laidoa, Hemen Ongi ostatura
|
etorri
da, galdeka heian zerbait badakitenez haien semeaz, bi egun hauetan ez delakotz etxera etorri. Ezetz! Egia erran, nehork ez zakien Peio norat joana zen.
|
|
|
Uztailaren biko igande goiz honetan, Ganix Xorroxtegi, Peioren aita, jakinik seme burjes horri emana zioten zafraldi eta laidoa, Hemen Ongi ostatura etorri da, galdeka heian zerbait badakitenez haien semeaz, bi egun hauetan ez delakotz etxera
|
etorri
. Ezetz! Egia erran, nehork ez zakien Peio norat joana zen.
|
|
|
Hona bat batean, karrika ixkinatik agertzen Emilio Mizpirategi eta Piarre Beltxa bertsulariak. Zer karietara
|
zetozen
bi bi gizon hauek Hemen ez Gaizki ostatura. Bakan dira orduak bi bertsulari hauek elkarrekin ikusten baitira!..
|
|
|
Probidentziak badu asko zorte itsu Ustez onezkoa den baldin xarra dizu Nik aztatu dudanak badu aski pizu Balitzane zuri dut ekartzen abisu Berri baten hedale laster
|
natorkizu
|
|
|
Ene andreak ez bailezaukit barka hura gabe joaitea seme eriaren ikustera. Leixturreko Maiana, gure alabak ere
|
etorri
behar luke gurekin. Haatik nahi nituzke eskertu ere gure hertzainak:
|
|
|
Marie Leonak: Nik ere nahi dut zuekin
|
etorri
!
|
|
|
—
|
Zatoz
beraz.
|
|
|
—
|
Zatoz
laster aita, azeria harrapatua da. Horra ile larru on bat negu honetako eta janaria biharko.
|
|
|
Baina beso zangoak indarka mugituz Tiberek soka hautsi zuen. Salbatua zela uste zuelarik, Marti, Martiko eta, beren puska zaharren sareztatzen ari zen auzoko atso zahar bat,
|
etorri
ziren. Tiberek, gainerat jauzi egin zioten, ahal bezainbat gogor ausikiz eta atzaparkatuz.
|
|
|
— Errege Jauna, erran zion Artasek, irudiz edo izatez hain hobendun agertzen bada Gorrail, bere izaki libro eskubideak ez daitezke ahantzi behar.
|
Etor
dadin mana iezaiozu azken aldikoz eta ez badu ihardesten, orduan bortizkeria edo jukutria erabiltzeko ez genuke dudarik.
|
|
|
— Zu zira Artase, egin zuen besarkatu nahian... ongi
|
etorri
zuri zatoz zure zango akitu horien pausatzera apairu on bat prestatuko dizugu... Ziren adiskide maite eta leialak ez dezan deusen eskasik izan... ohore guziak eskaintzen dizkizugu.
|
|
|
— Zu zira Artase, egin zuen besarkatu nahian... ongi etorri zuri
|
zatoz
zure zango akitu horien pausatzera apairu on bat prestatuko dizugu... Ziren adiskide maite eta leialak ez dezan deusen eskasik izan... ohore guziak eskaintzen dizkizugu.
|