|
2017
|
|
|
ipuineko aingerua bezala, jende urrikaldu baten etxean sartu nintzen, itsu batek ordu batez ikus zezala lortu nuen, engainatzaile errukior eta gezurti lotsagabearen papera eginez, eta hau guztia neuk egin nuen, artelan baliotsu batzuk azpikeriaz eskuratu nahian etorri zen merkatari zikoitz honek. Hala ere, hori baino gehiago
|
neraman
: garai latz eta triste hauetan bizipoza sentitu nuen berriro ere, izpirituak transferitu eta gure garaiko gizon emakumeek aspaldi ahaztu bide duten artelanetan ardaztutako estasi moduko bat.
|
|
|
Mutikoak gogo handirik erakutsi ez bazuen ere, lehiatilarantz abiatu zen. " Zergatik
|
eramaten
dituzte ardiak beste zelai horretara?" galdetu zuen.
|
|
|
" Hain zen ona" jarraitu zuen mutilzaharrak," ezen medaila ugari irabazi baitzituen eta, kateorratzaz josita, paparretik eskegita
|
eramaten
zituen. Bata, agindutako guztia betetzen zuelako; bestea, beti garaiz heltzen zelako eta hirugarrena, portaera ona zuelako.
|
|
|
Otsoa hain hurbil ikustean, Bertha dardara batean hasi zen eta, honela, paparrean
|
zeramatzan
medailak ere dardarka hasi ziren. Portaera ona izateagatiko medailak obedientziaren eta puntualtasunaren medailen kontra jo zuen.
|
|
|
Asko pentsatu eta gero merkataritza bidaiari moduan hasi zen lanean. Merkatal egitekoek Dukerri Handiko lurraldez haratago
|
eraman
zuten behin baino gehiagotan. Italiako iparraldeko hiri batean zegoela albiste bat heldu zitzaion etxetik:
|
|
|
alargunak artelana saltzea eskaini omen zion Bergamoko Udalari, eta Udalak onartu egin zuen. Deplis jaunak ahalik eta isilen alde egin zuen eskualde hartatik, eta atseden ederra hartu zuen beren egitekoek Erromara
|
eraman
zutenean, espero baitzuen inor ez zela ez beraz ez marrazki opetsuaz oroituko.
|
|
|
Baina bizkarrean
|
zeraman
itsatsia hildakoaren talentua. Halako baten, bainu turkiar bateko korridore lurrundu baten zegoela, jabeak, Italiako iparraldekoa bera, arropak jantzi zitzala eskatu zion, erabat kontra baitzegoen Ikaroren erorialdi ospetsua publikoki erakusteaz Bergamoko Udalaren baimenik gabe.
|
|
|
Deplisi ezinezkoa gertatzen zitzaion, egunik beroenetan ere, itsasoan edo errekan bainuak hartzea: samarainoko bainu-jantzia
|
eraman
behar izaten zuen. Hortik gutxira, Bergamoko agintariek pentsatu zuten itsasoko ur gazia kaltegarria izan zitekeela artelanerako, eta agindu bat atera zuten Deplis jaunari itsasoan bainatzea erabat debekatuz.
|
|
|
Azkenik, Genovako kongresu anarkista baten zegoela, kamarada batek, eztabaida sutsuaren erdian, likido korrosibo bat jaurti zion bizkarrera. Jantzita
|
zeraman
alkandora gorriak gutxitu egin zituen kalteak, baina Ikaroa erabat desitxuratuta geratu zen, ez ezagutzeko moduan.
|
|
|
Eskutitzok harrigarria bada ere duela hirurogei urte bidaliak ziren. Bezero honek jeneroa erosi zien nire aitari eta baita aitonari ere, baina bildumagile lanetan
|
neramatzan
hogeita hamazazpi urteetan, oroimenak huts egiten ez badit behintzat, ez zuen sekula gure denda zapaldu. Itxura baten, gizon eszentrikoa zen, antigoalekoa eta originala, Mendel edo Spitzweg en koadro batetik ateratako alemaniar horietako bat, probintzietako hiri txikietan, gaur egun ere, nonahi aurkitu daitekeen ale bakan arraro bat.
|
|
|
Berokia kendu eta barrura egin nuen. Gela xume baten erdian bibote handidun gizon zahar bat zegoen, tente asko, etxe barruan
|
eraman
ohi diren jaka soinean eta militar tankera zuena. Bi eskuak luzatu zizkidan.
|
|
|
kalentura dauka. Enaratxo maitea,
|
eramango
zenioke andreari nire ezpata buruko errubia?"
|
|
|
Negozioek okerrera egin dute gure Alemania gaixo eta errukarri honetan, dagoeneko ez dago eroslerik, eta orduan, jaun handi mandiak aspaldiko bezeroez oroitzen dira eta bisitak egiten dizkiete... Nolanahi ere, nirekin ez zaude suerteko; gu, pentsiodun dohakabeok, pozarren gara ogi koxkor bat dugunean ahora
|
eramateko
. Ezinezkoa zaigu zuen prezio ikaragarri horiekin lehiatzea...
|
|
|
Bakarrik. Zure helmugara
|
eramango
zaituen trenaren zain. Herri hartara zoaz, zure oroitzapenak besterik gordetzen ez dituen herri hartara.
|
|
|
Ez duzu libururik hartu irakurtzeko, zuk ez
|
daramazu
inolako bizkar zorrorik. Izan ere, bidaia laburra da oso.
|
|
|
Bai beharrez, ez gogoz. Bide zidorrean aurrera egin nahirik gabiltza mila kiloko gurdia besoen indarrez
|
eraman
behar dugularik. Nik indar guztiz bultza egiten diot, beti aurrera, aldatzean gora eta zirkin amiñi batek bete egiten nau.
|
|
|
Aitzinera begiratu dut. Ez dago helmugarik Ortzirantz begira nagoelarik, zeru lurrek bat egiten duten tokira arte gurdia bultzaka
|
eraman
behar izango dugula iruditzen zait. Euskal Herriak pisu handiegia dauka berrogei eskuren indarrez norabait eramateko.
|
|
|
Ez dago helmugarik Ortzirantz begira nagoelarik, zeru lurrek bat egiten duten tokira arte gurdia bultzaka eraman behar izango dugula iruditzen zait. Euskal Herriak pisu handiegia dauka berrogei eskuren indarrez norabait
|
eramateko
.
|
|
|
Zuk ere momentu berean zure besoa altxatu duzu eta berearengana zuzendu, baina elkarri ezer esan gabe. Bat batean, eskua aurrerantz
|
daramazularik
, zure eskuak ispiluaren kristal hotzarekin tupust egin du. Eta momentu horretan negarrez hasi zara, jada zeure burua ezagutzeko ere ezgauza zarelako, jada zer zaren ere ziur ez dakizulako, jada nor zaren ere ez dakizulako.
|
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi genuen dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru egunetan kamioietan
|
eraman
zituzten han zeuden milaka pinuak. Pinudi guztia desagertu zen, eragindako lurra eta sasia besterik ez zen geratzen han.
|
|
|
Aurreko urtean ikusitakoa bezala izan zen. Lurretik atera, kamioi batera igo eta handik
|
eramaten
gintuzten. Han nengoen ni, kamioi batean botata beste pinu askorekin pilatuta nora eramaten ninduten jakin gabe.
|
|
|
Lurretik atera, kamioi batera igo eta handik eramaten gintuzten. Han nengoen ni, kamioi batean botata beste pinu askorekin pilatuta nora
|
eramaten
ninduten jakin gabe.
|
|
|
Ez zuten asko hitz egin. Gizonak ordaindu, gugana hurbildu eta goitik behera begiratu ondoren lepoan hartu eta bere kotxera
|
eraman
ninduen. Atzeko atea zabaldu eta han utzi ninduen beste bidaia bat egiteko prest.
|
|
|
Bidaia ez zen oso luzea izan. Bere etxera
|
eraman
ninduen. Han bere emaztea izango zen emakume bat eta ume txiki bat zeuden itxaroten.
|
|
|
Gizon exkaxa zen Dubio, txoriño aurpegi gorrikaraduna. Koipeaz dekoratutako lan jantzi laranja tripotxeraino askatuta
|
zeraman
eta, ile xerlo urdinduak ageri zitzaizkion paparrean. Enpresa barnean posta banaketarako zerabilen patinetea zokoratu, prentsa zahar, trokel, eta gasezko labe korrokoilduen alboan, zorua tergalezko oihal batez estaliz, eta buruki moduan zahatoa ipinita, ohe antzeko bat moldatu zuen.
|
|
|
Eta goizero, bere maitasunaren forma
|
zeraman
marrubia aurkitzen zuen bertan.
|
|
|
Borobilak, hiruki antzekoak, txikiak, handiak, kolpatuak eta distiratsuak. Baina inoiz ez zuen aurkitzen magalean
|
zeramanaren
edertasuna zuenik.
|
|
|
Begirada hark zerbait esan nahi zuen, zerbait garrantzitsua. Hamabost urte
|
zeramatzaten
Maialenek eta bere amak herri hartan eta inoiz ez zion Maialenek horrelako begiradarik zuzendu. Begirada hura berezia zen, hain berezia azken bi orduetan Balben geldiarazi zuela.
|
|
|
Halako batean, Krutzger jaunak bere informazio sareen bitartez jakin zuen, kartazal hura Recquio izeneko kontu emaile batek, eman ziola Dubiori, Zuzendaritza Nagusira
|
eraman
zezan. Hor eten zen haria.
|
|
|
Bien bitartean finantza merkatuek, kartazalaren galerak, eta horrexek zekartzan ondorioen jakinaren gainean ziren eta estatuko burtsen indizeetan hondoa jo zuen Möergellek. Eta galbide berbera
|
zeraman
Föergell anaia bikiaren kotizazioak. Pertsonen aurkako minen commodity en merkatuaren prezioari ere eragin zion.
|
|
|
Dubiok arratsalde hartan bertan lan pixka baten lan egingo zuen ez gehiegi, gehienera jota, alde batetik besterako hiru joan itzuli eta banaketa amaitzerakoan, etxera ez baina, auzoko tabernetan narrasti moduan ibiliko zen, harik eta gauerdia iristen zen arte. Arrats parteko bakarkako ardo merkearen txikiteoan jarrita gogoa3, punpa zentrifugoen instalaziora
|
zeramaten
metalezko eskailera luzeak jaitsi zituen.
|
|
|
Enpresan geratzen ziren gizaseme bakanek, erotu zela pentsatu zuten. Bere pausu luze eta ziurrek, estoldak ziren ubide sekretu batetara
|
eraman
zuten halako batean. Metro erdiko ate txiki batetik sartu beharra zegoenez, sartu baino lehenago, gorbata kendu, alkandora erantzi, faxa askatu, eta galtzak erantzi zituen.
|
|
|
Hura ezin
|
eramanda
, ahuspeztu egin zen Tarqquus. Ur lohien erreflexuari begira geratu zen, lelotuta bezala.
|
|
|
Beldur naiz. Inguruetako judutarrak bertara
|
eramango
dituztela dio jendeak eta ez dakit zer pentsatu. Judutarrak baino hobeak sentitzen al dira horrela tratatzeko?
|
|
|
Margot! Margot,
|
eraman
egin dute!
|
|
|
|
Eraman
–Nork?
|
|
|
Baina nora
|
eraman
dute. Eta zergatik?
|
|
|
Judutar guztiak lurralde batera
|
eramango
dituztela entzun dut. Frank eta bere familia ere kotxean sartu dituzte.
|
|
|
|
Eraman
egin dute! Baina zergatik?
|
|
|
Petter! Margot
|
eraman
dute!
|
|
|
Zer?
|
Eraman
–Nora?
|
|
|
Margot Poloniara
|
eraman
dutelako.
|
|
|
Baina ezinezkoa gertatu zaionez kontzentrazio esparruak sortu ditu. Andreas, Margot kontzentrazio esparru batera
|
eramaten
badute ez dut imajinatu ere egin nahi zer egingo dioten berari eta berarekin dauden beste guztiei.
|
|
|
Eta horrekin zer egin dezaket? Margot
|
eraman
egin dute eta nork daki zer egingo dioten, eta nik etxean egon behar dut?
|
|
|
Gauzak okerrerantz doaz. Alemaniako judutar guztiak kontzentrazio esparruetara
|
eraman
dituzte, Frantzia eta Italiakoekin batera. Hauetaz gain beste asko ere bidean daude.
|
|
|
Hauetaz gain beste asko ere bidean daude. Gudak aurrera jarraitzen du eta herriko gazte eta gizon asko fronteetara
|
eraman
dituzte. Ni ez noa.
|
|
|
Auschwitz-era
|
eraman
zuten. Bertan dagoen lagun batek baieztatu dit.
|
|
|
Urtebete
|
daramat
berrien zain eta hainbeste itxaron ondoren esperantza galtzen hasita nago. Eskerrak Petter agertu den.
|
|
|
Ez dakit zenbat denbora jasan ahal izango dudan hau. Ilea ebaki digute, gauzatzat hartzen gaituzte, gosez hiltzen ez direnak gaixotasunen batek
|
eramaten
ditu, sarnak, tifusak,... hau jasangaitza da. Zergatik ez ote naiz hiltzen behingoz?
|
|
|
Hil egingo da bestela! Berarengana
|
eraman
behar nauzu!.
|
|
|
Andreas, gogoratzen al duzu Margot
|
eraman
zuten egunean esan nizuna. Ni kontzentrazio esparru batera bidaltzeko asmoa zutela nagusiek.
|
|
|
Bihar nik Auschwitz-era
|
eramango
zaitut nirekin. Bertara iristen garenean, barruan sartuko zaitut.
|
|
|
Bost bat ordu
|
daramatzat
Margot en bila. Bere argazkia erakusten diot jendeari, baina inork ez dakit nor den ez eta non dagoen ere.
|
|
|
Aste bat
|
daramagu
infernu honetan, ez dugu jatekorik, ez urik, ez ezer, baina Margotekin nago eta hori da garrantzitsuena. Momentu oro jendea hil egiten da gure inguruan, kiratsa ez da inoiz joaten eta erretzeko prest dauden gorputzez beteriko piloak ikus ditzaket bata bestearen gainean," dutxara" doazen ilara handiak ere bai.
|
|
|
Pentsatzen dirau orain. 5 urte
|
daramatzate
elkarrekin, 5 urte... Igandeetan futbola ikusten du senarrak, tabernan lagunekin.
|
|
|
Bai, gaur ere goiz atera behar izan omen du amak. Eta izekok
|
eraman
behar izan nau eskolara. Asko maite dut nik izeko Ana.
|
|
|
Polita da eskuan marrazkiak egitea. Nik askotan egiten ditut marrazkiak eskuetan; horrela beti nirekin
|
eramaten
ditudalako. Baina aitatxok zerrikeria dela esaten dit eta garbitzeko.
|
|
|
Eta kontatu egin behar diot. Bizi bat
|
daramadala
nire barrenean. Haserretu eginen da seguruenik.
|
|
|
Ez du inoiz arroparik eranzten. Eta beti betaurrekoak jantzita
|
eramaten
ditu. Nire lehengusinek albinoa dela esaten dute.
|
|
|
Medikuetara jolastea eta bere eguzkitako betaurrekoak ditu gustukoen amak, eguzki printzarik aminienekin ere beti gainean
|
eramaten
dituelako.
|
|
|
Azkenean, Katalinen anaiek beraiekin mendira joateko esan zioten, egun hartan ardiak
|
eraman
behar baitzituzten larre batetik bestera. Mendiko haize freskoak onura egingo zion itxaropenarekin, neskatoa anaiekin batera abiatu zen zelai orlegi erraldoietarantz.
|
|
|
Pago erraldoi eta hostotsu baten azpian zegoen Katalin bere anaiek ardiak zaintzen zituzten bitartean. Oin pausoak entzun zituenean begirada alde batera
|
eraman
eta mutikoa ikusi zuen lurreko orbel eta sustraien artetik oinez zetorrela. Ibaik jarraian ezagutu zuen neskatxa, bere lagunek hainbat gauza kontatzen zizkioten arrebari buruz.
|
|
|
Ibai, berriz, pago zaharraren azpian geratu zen neskato ederraren tristura burutik ezin kenduta. Nola lortuko zuen ostadar argia Katalinengana
|
eramatea
–
|
|
|
Bat batean, zerua hodei ilun eta potoloz estali zen eta trumoi hotsak entzuten hasi ziren mendiaren beste aldetik. Ibaik bere ardi guztiak bildu eta zuhaitzaren azpira
|
eramaten
zituen bitartean euri tantak erortzen hasi ziren, gero eta gehiago. Tximistek mehatxuzko keinuak egiten zituzten, ekaitza gainean zegoen.
|
|
|
Ezin zion aurre egin eta pixkanaka pixkanaka itzaltzen ari zela sentitzen zuen. Ez zeukan inor inguruan arazo horretan laguntzeko; semeak hirira joan zitzaizkion aspaldi lanera eta bere Kattalin maitea zazpi urte lehenago
|
eraman
zuen gaixotasun batek. " Zenbat urte daramatzat lo ondo egin gabe?
|
|
|
Ez zeukan inor inguruan arazo horretan laguntzeko; semeak hirira joan zitzaizkion aspaldi lanera eta bere Kattalin maitea zazpi urte lehenago eraman zuen gaixotasun batek. " Zenbat urte
|
daramatzat
lo ondo egin gabe, hamar, hamabost" galdetzen zion bere buruari.
|
|
|
Kontrakoa ere bai, oso nekatuta zoaz eta behar bada egun brillante bat daukazu. Nekearen barruan axolagabekeria puntu horrek
|
zaramatza
gauza brillanteak egitera. Orduan ez dago formula bat.
|
|
|
Eta esango nuke saio horri ematen diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan
|
badaramazu
aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen ari zara kontestu hori, lantzen ari zara saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat ematen dizu, inportantzi bat ematen dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bate giteko.
|
|
|
Baina ez dugu egiten. Eta txapelketak ere pixka bat gure bertsokera obserbatzera
|
eramaten
gaitu, eta pixka bat definitzera ere. Zer egiten ari garen eta zer egin nahi genukeen, edo noruntz goazen.
|
|
|
Zer egiten ari garen eta zer egin nahi genukeen, edo noruntz goazen. Eta horraldera lanketa bat egitera
|
garamatza
txapelketak. Beraz artistikoki ere azkenean txapelketak jauzi kualitatibo bat suposatzen du, eta orduan, nahiz eta puntuaezineko eta baloraezineko jarduna izan, ba puntuatze horrek bultzatzen du garapen bat, bertsokeran, eta bertsoaren alde artistiko horretan.
|
|
|
Baina niri iruditzen zait sormenak askotan kolpeka funtzionatzen duela, baita idazten ari zarenean ere kolpe bat izaten da, intuizio momentu bat izaten da, eta bertsotan egiten duguna da sormen kolpe hori, intuizio hori, jende aurrean bilatu, sortzen ari zaren momentu berean bilatu, eta jada joan da, beste aukerarik ez daukazu. Bertsotan ere etor daitezke sormen kolpe onak, eta nik uste dut hor inprobisazioak badituela mugak, ezin duelako gero elaboratu eta hobetu, baina sinisten dut jendearen aurrean eta estuasun horretan eta zure burua tentsio goren horretara
|
eraman
eta aldi berean erlaxatzeko gai baldin bazara, sormen kolpe bikainak sor daitezkeela eta sortzen direla. Beste gauza bat da elaborazioa, horretarako ez daukagula gaitasunik, eta gainera sormen kolpe hori errenditu behar dugula oso hizkuntza jakin estu eta prekario batean.
|
|
|
Gertatzen dena da entzulearentzat, kontrako prosezua dela. Entzulea hasten da hasieratik bertsoa entzuten eta ez daki bertsolariak nora
|
daraman
. Bertsolariak bai, bertsolariak ba daki entzulea nora daraman eta berak nora iritxi nahi duen.
|
|
|
Entzulea hasten da hasieratik bertsoa entzuten eta ez daki bertsolariak nora daraman. Bertsolariak bai, bertsolariak ba daki entzulea nora
|
daraman
eta berak nora iritxi nahi duen. Hain zuzen, aldez aurretik pentsatu duen puntu hortaraxe.
|
|
|
Uste dut behar dugula pixka bat hori ere, denok gizaki bezala, baina euskaldunok ere bai, mirestea, hau da, eredugarriak diren sortzaileak hor daudela, eta hizkuntzaren gaitasuna eta artearen gaitasuna gorenera edo behintzat gu baino gorago
|
eraman
dezaketen pertsonak badaudela ikustea, behar du herri batek. Eta nik uste bertsolariek hori sinbolizatzen dutela.
|
|
|
Kontrakoa ere bai, oso nekatuta zoaz eta behar bada egun brillante bat daukazu. Nekearen barruan axolagabekeria puntu horrek
|
zaramatza
gauza brillanteak egitera. Orduan ez dago formula bat.
|
|
|
Eta esango nuke saio horri ematen diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan
|
badaramazu
aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen ari zara kontestu hori, lantzen ari zara saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat ematen dizu, inportantzi bat ematen dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bat giteko.
|
|
|
Gertatzen dena da entzulearentzat kontrako prozesua dela. Entzunlea hasten da hasieratik bertsoa entzuten eta ez daki bertsolariak nora
|
daraman
, berstolaria bai, bertsolaria badaki entzunlea nora daraman eta berak nora iritsi nahi duen hain zuzen aldez aurretik pentsatu duen puntu hortaraxe. Atzekoz aurrera egiten dugu beraz.
|
|
|
Gertatzen dena da entzulearentzat kontrako prozesua dela. Entzunlea hasten da hasieratik bertsoa entzuten eta ez daki bertsolariak nora daraman, berstolaria bai, bertsolaria badaki entzunlea nora
|
daraman
eta berak nora iritsi nahi duen hain zuzen aldez aurretik pentsatu duen puntu hortaraxe. Atzekoz aurrera egiten dugu beraz.
|
|
|
Walkia zinturoian lotuta eta pinganilloa belarrian
|
daraman
gizon batek atea zabaltzen du. Bertsolariak begirada larri bat botatzen dio sartu berriari, honek ordua iritxi dela adierazten dio keinu batekin.
|
|
|
Familiek behiak saldu, etxeak utzi eta Barbastrora alde egin zuten. Urtegiak ez ziren soilik suntsigarriak, energia gero Euskal Herrira eta Kataluniara
|
eramaten
zen. Basotzeak transhumantziarekin bukatu zuen.
|
|
|
Aitaren biografia oinarri: bizitza doble bat
|
eraman
zuen, alaba bat eduki Frantzian; guardia zibil izan zen, era berean maki. Azken hori jakin zuenean ulertu zuela, zergatik herrian aberatsek gaizki begiratzen zuten Ánchel haurra; ondo, aldiz, jende behartsuenak.
|
|
|
Gehienetan, gainera, plazera eman baino enbarazu egiten dit musikak, idaztean, adibidez, edo tabernan, mintzaidearen ahotsa baino altuagoa jartzen dutenean. Zer esanik ez garraio publikoan, albokoak mundu guztiak entzuteko moduan
|
daramanean
, nahiz eta kaskoak belarrietan sartuta izan. Eta nire ohorearen mesedetan esango dizut, hasiera batean, zentzudun, errefusatu egin nuela artikulu hau idaztea.
|
|
|
Hiru horien atzetik etorri dira Taxi (2004), Batiscafo Katiuscas (2006) eta momentuz azkena den Coser i cantar (2007). Ez dute meritu makala mallorcar hauek, publiko zabal batengana
|
eraman
baitute katalanez eta kalitatez egindako musika. Gogoangarria izan zen Bartzelonako Liceu antzoki prestigiotsuan, Bratislava Symphony Orchestrarekin batera eskaini zuten kontzertua, hain zuzen Coser i cantar diskoan jaso dutena.
|
|
|
Bartzelonak ere nahi du bere nobela, hiri osoa biltzen duen paperezko fikzioa. Higiene literarioa muturrera
|
eramanez
, Sergi Pàmiesek egin zuen saioa, La gran novel.la sobre Barcelona izeneko ipuin bildumarekin. Serioago diren batzuek, baina, esan izan dute Rodoredarena, La plaça del Diamant, litzatekeela apika.
|
|
|
Lehen kolpean eman dezakeenaren kontra, aspaldikoak dira auzoa existitzearen zantzuak: Antso Abarkarena zegoen, eta orain Carlos V.aren izena
|
daraman
gazteluaren bueltan osatu zen hiribilduaren aurrekoak. Madalena ermita zenaren inguruan hasi zen auzoa egiten.
|
|
|
Gauza da prozesuaren hasieran, jar dezagun orain lau urte, muga dezagun orain bi urtera, prozesuarekiko eszeptiko zen honek, berdin jarraitzen duela eszeptiko azaroaren 10ean. Eszeptiko prozesuarekiko, iritsiko ote den norabait, ez ote duten politikariek bere egingo, eta
|
eramango
gehien komeni zaien bazterren batera. Besterik da jendeak benetako aldaketa bat benetan nahi duenaren aurreko konbentzimendua gero eta handiagoa dela.
|
|
|
Seinale bat zen: lapurreta zen Bartzelonara
|
eraman
ninduena. Kolaboratzaile fin bat ebatsi behar nion Argiarentzat kultura gehigarria zeukan egunkari hari.
|
|
|
Moisesek, bitartean, buruan iraultzen zuen han bete zuen ordu aspergarri andana. Egunak beti berdin izango zirela aurreikusten zuen lanbideak
|
zeraman
herrixka hartan. Halere galdetzera ausartu zen:
|
|
|
Atera nazazu!
|
Eraman
nazazu zeurekin!
|
|
|
Magdalena atorretan jaisten zen, tapaki batean bilduta. Moisesek ez zuen bere egin, maite zuelako, Guayaquilera
|
eramango
zuelako, ezkondu egingo zuelako! Neskaren musu sutsuen eta malkoen ahogozoa, haren gorputz epel eta malgua, laztantzen zuen azal leuna... guztia, harrezkero, Moisesen oroitzapen kuttunena bihurtu zen.
|
|
|
Magdalena zutitu egin zen lotako babeslekuan. Ez, ezin zuen
|
eraman
. Moisesen azkena izango zen.
|
|
|
Gauez ezkaratzean elkartzeko aukera zutenean ohi zuen bezala, berak papertxo bat bidali zion, etortzeko esaten ziona. Don Catalinok eskuetatik kendu zion
|
eramateko
mandatuetan zerabilen mukizuari. Pasa zion emazteari irakurtzeko eta, ondoren, joateko esan zion Moisesi ematera.
|
|
|
Orduen kontu ateraz joan zen, oilar kanta bakanak lagun zituela. Urduritasunak hamakari helaraztera, ezpainak hozkatzera
|
zeraman
. Ikusteko irrikaz zen.
|
|
|
Basa mendia ebanoz jantzi zen. Bi tigre ehiztariek belaunetarainoko estalkiak
|
zeramatzaten
. Cotonatan arantzak itsasten ziren.
|
|
|
Gure guaraguaoa, ordea, inguruka ibili ohi zen edota pausatuta, hala moduko gure gizonak
|
zeraman
eskopetaren kanoian.
|
|
|
Chancho rengok bazekien; baina gorroto zuen eztabaidan hastea. Ez zuen, gainera, askoren beharrik,
|
zeraman
bizimodurako. Zarpail janzten zen.
|
|
|
Gorputz atalak cabuyaz157 estutu zizkioten eta kondor luma kendu, bekokitik. Yunga beroko gizona zen eta, mortuan zehar inkaren gudarien erdian loturik
|
zeramatela
, haragian sartzen zitzaizkion hotzaren hortzak. Egunsentian Tomebambara iritsi ziren.
|
|
|
Hiri handiaren zaratak zorabiatu egiten zuen. Gizon emakumeek llamingo159 ilezko soinekoak
|
zeramatzaten
: bera biluz zegoen, achiotez soilik estalia.
|
|
|
Hiriko gobernadore inkaren alabak jauregi aurretik
|
zeramatela
ikusi zuen preso zakar hura eta maitemindu egin zen hartaz. Inudeak lagunduta, ile korda luzeko zaintzaileak erosi zituen, ziega ilunera sartzeko, gertutik ikusi nahiez.
|
|
|
Ihes egin dezagun.
|
Eraman
nazazu. Maite zaitut...
|