|
2000
|
|
|
—eta, berriro hats hartzen zuela, erran zuen—: Tokiaz denaz bezainbatean, berriz, hobe duk kakontzi batean aurki daitekeen erakusgarria, nik egin nuen kakategian aurki daitekeena baino, zeren eta urak
|
daramana
urak baitarama, eta horrek ere ez dik erremediorik... Ordea, kondeak eta dukeak nekez eginen ditek kaka kakontzian, ene kakategiaren abantailak probatu zituztenetik...
|
|
|
Hotza edo hozkailua, sarritan amodioari egokitzen zaion suari kontrajartzen zaizkio, baina niri orain hotzak on egingo lidake: atseginez jantziko nituzke hozkailutik atera berriak diren jeans batzuk (garbiak, leunkariaren usain freskoarekin, ongi ematen dutenak; horrelako sen  tsazio pizgarri bat ekarriko didan zerbait norbait desio dut bidaia honetan nire bizitzan; bestalde, atseginez edango nuke basokada bat ur hotz (eta ez motxilan atzera eta aurrera
|
daramadan
ur epela); atseginez sartuko nintzateke janaria gordetzeko erabiltzen dugun hozkailu horietako batean, eta esnatu ez, harik eta, zenbait hildakorekin egiten den bezala, beren gaixotasunerako oinaze afektiboa, noraezitis sendabidea topatzen duten arte.
|
|
2001
|
|
|
Euskal Herrian euria egiten duela frogatzeko, ibaiek eta errekek
|
daramaten
ur emaria besterik ez da ikusi behar
|
|
|
MIJO eta SORGO Ale egosizko eratorriekin egindako ogia elikagai gisa erabili izan da historiaurretik. Baliteke lehenak ezkurrak edo pagadi birrinduak
|
eramatea
urarekin nahastuta eta bero natural edo artifizialaren eraginpean masa finkatzeko. Ogi azidoa zen, ez baitzuen legamiarik.
|
|
2004
|
|
|
" Sendaketa gehienak kristalekin edo haitzekin egindako ebaketengatik dira, bai uretan bai lehorrean", dio Ariasek. Horrez gain, korronteak
|
eramanda
uretatik irten ezinik dabiltzanak atera behar dituzte sorosleek: " Korronteei dagokienez arrisku handien duten hondartzetan, La Arenan edo Barinatxen kasu baterako, egunero gertatzen da hori".
|
|
2005
|
|
|
Kakueneko astaina bilo luzea, hala deitzen zuten apalestea airean, herri hartan emazteek ez baitzuten ez irakurtzen ez eta kiroletan betarik galtzen, jendetza bilduan ezagutzen zituenak agurtuz iragan zen; eskua altxatuz Jessica eskolako lagun ohia zoriondu zuen. Ez zen gelditu aldion ahurrean
|
zeraman
ur botilaren betetzeko. Egarriak hilen zuen engoitik etxerainoko bide neketsuan.
|
|
2007
|
|
|
Horretarako, errekan edo ibaian presa bat egiten da, eta, ubideetan barrena, ura desbideratzen da aldapa oso txikian, argindarra sortuko duen zentraleraino eramateko. Zentralaren gainaldera iritsitakoan, ubideak
|
daraman
ura hodi batean sartu eta behera jaitsarazten da ziztu batean, turbina mugiaraz dezan. Turbina horrek energia elektrikoa sortzen duten alternadoreak higiarazten ditu.
|
|
|
Ez zegoela haurdun aitortu zidan Elisak, eta nik, neure aldetik, gezur hori bere amak zabaldu zuela aitortu nion, ni haserrarazteko. Ez ginen etxera nahi bezain arin iritsi, gainean
|
generaman
urak karga baitzuen, eta ez zen erraza hainbeste ur garraiatzea. Bi itsaso ematen genuen, bi itsaso ibiltari eta nekatu, bi itsaso estura batean elkartzeko zorian.
|
|
|
|
badaramatza
urak
|
|
|
Albert Labruquere durduzatzen zihoan. Ahoak eman ahala edaten zuen plastikozko botiletan
|
generaman
uretik. Hatsa hartzen zuela, hizketan zerraikan:
|
|
2008
|
|
|
Urkizulo errekan (Leitzan) ateratako bi argazki. Ezkerrekoan, ibaiak presara iritsi aurretik
|
zeraman
ura; eskuinekoan, presa pasatutakoan zeramana. (Argazkia:
|
|
|
Adinekoek, nundi> damea> ure? >, nondik
|
daramate
ura?. Gazteek, nundi> ai> die> ure> eamaten?
|
|
2009
|
|
|
Negu partean hostoen zurtoin lodikoteak jaten dizkiogun baratz karduaren, Cynara cardunculus, loreak ere gazta bidean jartzen du esnea. Genero bereko Cynara scolymus, alkatxofaren loreek ere bide beretik
|
darama
ur zuria.
|
|
|
Emakume gazteenak, haiek izan baitziren nagusi ordura arte eszena hartan, gelan sartu eta atera, urduri, ateetan bata bestearekin estropezuka, ontzitan
|
zeramaten
ura isuriz, amona lasaitzen ari ziren orain.
|
|
2010
|
|
|
Errekaren zuloan sartu zen, urtearen sasoi hartan
|
zeraman
ur gutxiak bidezidor moduko bat uzten zuelako haren alde batean, eta goraka abiatu zen, etxe zurietarantz. Erne zihoan, ur hotsaz gaindi entzun nahian, eta etxe haietako baten parera iritsia zela iruditzen zitzaionean burua atera eta begiratu bat ematen zion.
|
|
2011
|
|
|
Badakizu? Ia goiz osoa
|
daramagu
urik gabe, oraintxe eman dute.
|
|
|
Babes sareta jarri arren, ohikoa izaten da materia larria agertzea (intsektuak, hosto puskak, zuhaitz azal zatiak, ileak, hariak...). Lehenengo, flaskoa astintzen da, barruan
|
daraman
ur eta guzti, eta bahetu egiten da, materia larria kentzeko. Materia larri hori baztertu egingo dugu.
|
|
|
–nahiko suspertuta?. Hori ezin dizut argitu; hala ere, deskonposizio prozesuari erreparatuta, nik esango nuke... bizpahiru aste
|
daramatzala
ur azpian. Eta, oraingoz, hauxe da esan dezakedan guztia.
|
|
|
Ez al duzue ikusten zeharo herdoilduta dagoela? Pistolet honek urteak
|
daramatza
ur azpian.
|
|
2012
|
|
|
–Soto del Real ponposoagoa da. Soniak hanken ondoan
|
zeraman
ur botila atera zuen?, ez zaizu iruditzen?
|
|
|
Inork esan dezake txalupa egiten ari nintzen bitartean ez nuela egoera horretaz burutapen txikiena ere izan, aldez aurretik txalupa nola itsasoratu pentsatu beharra nuelako; izan ere, nire gogoa horren lotua nuenez gero itsasoko bidaldiarekin, ez zitzaidan behin ere bururatu txalupa nola
|
eraman
uretara. Eta noski, errazagoa zen niretzat harekin itsasoan berrogeita bost milia egitea, lehorrean berrogeita bost beso egitea baino, alegia, zegoen lekutik uretaraino eramatea.
|
|
|
frogak hor zaudek, eta horiek ez ditek gezurrik esaten: Paularen gorputzak hilabeteak
|
zeramatzaan
uretan.
|
|
|
Zakur lodiek arnasteko arazoak izaten dituzte.
|
Eraman
ura aldean. 6 Joko gehiago eta hobeak Jarduera fisikoa pixkanaka handituz gero, animaliak osasuntsu jaitsiko du pisua.
|
|
|
Izerditan eta arnasestuka zegoela ikusi zuen amak, eta, uneko abestiari zegokion dantzaldia amaitzean, semeak berak
|
eramandako
uretik eskaini zion, freskatu zedin. Galok edalontzia ezpainetan zeukala, berriro errepikatu zion amak:
|
|
|
Erreminta guztiak gorde zituen gidariak, patxadatsu, zegokion tokian jarriz bakoitza. Gero, eskuak garbitzeari ekin zion, trapu batekin eta botila batean
|
zeraman
urarekin. Azkenik, autora sartu baino lehen, aurpegiko eta lepo bueltako izerdia lehortu zuen poltsikotik erori zitzaion zapi zuriarekin, aurrenekoz eskuineko eskuarekin, eta, jarraian, ezkerrekoarekin.
|
|
2013
|
|
|
Errepidearen ertzean, ohiko oharrak: " Errebisatu al duzu autoa irten aurretik?"," konprobatu al duzu gurpilen egoera?","
|
eraman
ura, arren". Umeek lo goxoa zeukaten, eta Angela eta biok isildu egin gara.
|
|
|
Kaliforniako kostaldean azaldu zenean, Santa Anak lau hilabete eta erdi inguru
|
zeramatzan
ur gainean. Eskifaia eta bidaiari artean 150 lagunetik gora zihoazen galeoian, tartean emakume bakar batzuk eta hiruzpalau fraide.
|
|
2014
|
|
|
adar bat kulunkan edo kaio bat hegan ikustea bezala zen. Haren besoak, ederki belzturik, bihurri mugitzen ziren platinozko uhin apalen artean; ukondoa azaltzen zen lehenik, besaurrea atzera
|
eramanez
urak erortzean markaturiko erritmoarekin, eta gero luzatu eta bildu egiten zuen, bidea egiteko sastaka ariko balitz bezala.
|
|
|
Neska gaztea atzetik joatekotan dago, baina lantza kolpe batek Mikel Strogoff jo eta uretara erortzen da. Ibaian behera
|
darama
ur lasterrak. Istant batez esku bat astindu du uretatik kanpo, baina desagertu egin da azkenik.
|
|
|
Ur gristzat hartzen dira konketak, dutxak, bainuontziak eta beste edozein higiene ontzi hus tean sortu baina materia solidorik ez
|
daramaten
urak, baldin eta uren kutsadura maila txikia bada. Horrenbestez, ez dira ur gristzat hartzen prozesu industrialetan sortutakoak, sukal deetatik datozenak, eta oro har, koipea, olioa, detergentea, produktu kimiko kutsatzaileak eta/ edo agente infekzioso eta/ edo gorozki hondar ugari dituzten urak.
|
|
|
Kontagailuaren igarobidearen diametroa txikituz, ur fluxua kontagailua dagoen kanalerantz besteratzen dute honelako kontagailuek. Karga galera handia eragiten dute, baina oso baliagarriak dira solido asko
|
daramaten
uren emaria erregistratzeko.
|
|
|
Erreketako guduari heina harturik, 49.eko soldaduei lanik nekeena bilakatu zaie bigarren mailatik lehenerat trasteriak garraiatzea. ...akarraren eta eguneko guduen arabera, kartutxo, granada, ur, arno upel, hazkurri, lasto, zura, burdineria, argi egiteko tresna, arropa eta bertze zernahi gai harturik bizkarrean, kiloak eta kiloak, mandoak iduri dutela, makurturik, zehe bat ere goititu behar ez dutenez errekatik goiti gorputz atalen bat sobera ez agertzeko, Joseph Ameztoiri gertatua ez errepikatzeko, alegia eta bizkarrean ageriegi
|
zeraman
ur zahagiari tiroka lotu zitzaiola Fritz bat, harik eta zahagia zeharo zirtzikatu zion arte. Ur guzia gainerat jausirik, trenpatua heldu zen Joseph, eta urik gabe.
|
|
|
Aizu, hori guztia urak
|
eramandako
ura da.
|
|
2015
|
|
|
Egun bat bai egun bat ez janarazten dizkioten pilulek memoria lainotzen diote, eta akorduan dituen hara heldu aurreko irudi lausoak ez zaizkio oso lagungarri. Jakin nahiko luke nola ailegatu diren paper horiek bere poltsikora, zergatik iritsi ziren orain beti aldean
|
daramatzan
urak higaturiko harri haiekin, nola jakin duen lagunak bera han dela, bizirik erdi lurperatuta.
|
|
|
Zaldiak ere maindire zuriekin jantzi genituen, bai eguzkitatik babesteko, bai gatzaren kolorearekin bat egiteko. Gurekin
|
generaman
uraz ez pentsatzeko ahaleginak egin nituen. Ur hura Rikkak edanen zuela pentsatzen saiatzen nintzen.
|
|
|
Etxe gutxiko herrixka ederra dugu, mendiek sakan batean hondoratzen dutena, baso hertsi eta ilunez inguraturik. Bertako iturri eta errekak
|
daramatzan
urak arras entzunak dira nonahi. Osasuntsua delako guztiz famatua da Urberuagako ur ederra.
|
|
|
Badaude botatako bidoi zahar batzuk, aireak eta aire ezak herdoilduak, gure azala bezalatsu. Ur hondarrak daukate, antza, ur infektatua eta ugertua, sabelean
|
daramagun
ur beltz bera. Presondegira sartzean poto eta koilara bana ematen ziguten.
|
|
|
Biok batera gelditu eta oka egiten hasi gara. Jan dugun guztia, letxuga eta tomatea, bota dugu, baita aurretik sabelean
|
generaman
ur zikina ere bota. Lehen baino hustuago ibiltzeari ekin diogu.
|
|
|
Xuriketen egiteko tresnak etorri aitzin, emazteek eskuz egiten zituzten, hori 1970ko urteak arte. Xuriketak untzi haundi batean erakitarazten zituzten eta iturrirat
|
eremaiten
ur haundian zafarratzeko. Iturri mota bat baino gehiago bazen ordu haietan, ardura herriak bazituen eraikiak auzo guzietan, bainan bertzalde ere baziren, maiz ttipiagoak.
|
|
2016
|
|
|
Biok
|
ginderamatzan
ur lasterrak. Adarrari helduta gindoazen, bakoitza mutur batetik, baina horrek ez zigun ezertarako balio:
|
|
|
Urak dakarrena, ba
|
darama
urak!
|
|
|
Modernoenek beren motxila propioa dute euritarako, edo atzeko panel kurbatua eta sareta bat bizkarrean itsatsita, izerdia aireztatu eta murriztu dadin. Beste aukera bat da, batez ere egun eguzkitsuetan eta irteera laburretan, giltzurrunak
|
eramatea
ura, giltzak, dokumentazioa edo mugikorra garraiatzeko. Dendan edo lagun «motxilero» batekin aholku ematea eta ezinbestekoa dena (garestiena ez da beti behar dena) aukeratzen lagunduko dute.
|
|
2017
|
|
|
Dozenaka domina eta garaikur dituzte etxean, han eta hemen irabazitakoak, gehientsuenak igerian. Ainhoak (1997), Oihanak (1999) eta Maitanek (2002) bizitza guztia
|
daramate
uretan; gazteenak ere hamar bat urte bai. Eta beste pixka batean hala jarraitzeko asmoa dute ahizpa azpeitiarrek.
|
|
|
Pintura ezberdinak
|
daramatza
urak.
|
|
|
Mikelek gauean eginiko euriak ikusi zituen pasatzen bere zapaten azpian ibaian behera. Plastikozko boltsak, enborren bat edo beste eta spray poto hutsak
|
zeramatzan
urak, jostailuzko untziak bailiren.
|
|
2018
|
|
|
MALEN. Ez zaik arrazoirik falta. Urtebete
|
zaramaagu
ur tanta bat bera ere ikusi gabe... ur bila gerturatu gintuan atzo putzura... eta erdiraino soilik bete ahal izan genian pertza... Entzutekoak zituan Mikaelaren hasperenak eta aieneak.
|
|
|
Konatek zazpi urte
|
daramatza
Ur Artean beharrean. Idrassa Thiorrek, ostera, lau urte.
|
|
2019
|
|
|
Njombe Beyond proiektuak gaur enplegatuta dauzka hiru ingurumen ingeniari eta komunitate garapenerako aditu bat, Tanzaniako SHIPO Gobernuz Kanpoko Elkartearen barruan ari direnak. SHIPOk bere aurkezpenean dioenez, hamabi urte
|
daramatza
ur hornidura, estolderia, erregadio, nekazaritza eta mikrofinantza zerbitzuak eskaintzen bai lekuko komunitateei eta bai enpresa pribatuei ere. Mikrofinantza programak Sacco' s Bank kutxaren bidez burutzen ditu eta bere maileguak nagusiki herritarrek ur hornidura koste apaleko teknologia bidez eskuratzeko erabiltzen dituzte.
|
|
|
Supermerkatura iritsi baino lehen, hesi bat igaro eta eremu mortu batera sartu zen, bide zahar batetik joanda; ondoren, katuka pasatu zen beste hesi baten azpitik. Bi txandatan igaro behar izan zuen hesi hori, pitxerrean
|
zeraman
ura ez isurtzeko.
|
|
|
Gauez, izerdiaren bidez galtzen den urari aurre egiteko eta logura orduetan oreka hidrikoari eusteko, ur mineraleko botilatxo bat gaueko mahaitxoan uztea ere gomendatzen da, gaueko atseden denboran hidratatu ahal izateko.
|
Eraman
ura poltsan, edo eskura eduki, edozein unetan eta tokitan erraz hidratatzeko. Gaur egun, hainbat formatu eta tamaina ergonomikoko ontziak daude, hidratazio naturala, osasungarria eta kalitatezkoa edozein unetan eta tokitan errazteko.
|
|
|
Hasi dira barkua arrastaka
|
eramaten
uraren ertzeraino, eta nik eskua jarri dut masailezurrean, hortz kontuetan gehiegi pentsatu dudalako. Nire bizitza osoko egunik tristeena da.
|
|
|
Eta hau guzti hau, ilusio betierekoaren sinbolo, Parisko zaborrak itsasorantz arrastaka
|
zeramatzan
ur ustelen gainean sortzen zitzaidan niri.
|
|
|
Aitak denbora gehiegi
|
darama
ur azpian!
|
|
|
Bizitza osoa
|
daramat
ur azpian.
|
|
2020
|
|
|
|
Eraman
ur botila.
|
|
2021
|
|
|
Urte sasoi lehorraren azken aldea zen, hain zuzen; bideetan ibiltzeko sasoi hoberena, bideak lehor baitaude, eta ibaiek ere orduan
|
baitaramate
ur gutxien. Fang herriko herritarrek, beraz, beren ondasun guztiak gurdietan pilatu, abereak aurrean hartu, eta bideari heldu zioten.
|
|
2022
|
|
|
Istripu kimikoa. Egun batzuk
|
zeramaten
ur amoniakodun milioika litro isurtzen. Errekaren ekosistema txikitu zuen; erabateko delitu ekologikoa.5 irailaren 1ean berriro transformadore nagusian sute bat izan zen.
|
|
|
Giderrak hartu zituztelarik, arazo horri itzulia emateko zituztena diskurtso sutsu haiek oro egin, ñimiño guzi haien profesionalizatzera bultzatzeko, gure kultura birlookatua eraman zezaten hara, kanpo amestu hartara, munduaren konkistan?... Euskara iturria baita baina bokalera
|
garamatza
urak, eta han nahasketa, partekatzea, irekidura dugu patu. Eta mestizaia.
|
|
2023
|
|
|
Jerikotik gertu dago eta egun munduan dagoen geologiako bitxikeriarik handienetariko bat da. Bertan Jordan ibaiak aspalditik
|
daraman
ura bildu eta geratu egiten da irteerarik gabe. Gaur egungo ur emaria urtean 6,5 miloi litrokoa den arren, gero eta txikiagoa denez, gero eta gaziagoa da.
|
|
|
Ondorio horiek, batez ere, kirola egiten, paseatzen, eguzkia hartzen edo kutsatuta egon daitekeen hondartza batean urte osoan bainatzen den biztanleriari eragingo liokete. 2021ean, Surfrider Foundation Europe erakunde ekologistak 30 urte
|
daramatza
ur hondakinak, uraren kalitatea eta osasungarritasuna, kosta garapena eta klima aldaketaren eragina aztertzen, eta Ur Osasungarrietarako Europako Agiria plazaratu zuen. Manifestu horretan, gaur egun kontrolatzen ez diren kutsadura moten zaintza eta tratamendua hobetzeko eskatu zuen.
|