|
2000
|
|
|
Screenfridge du izena prototipoak eta Interneten nabigatzeko balio du. Atean beira likidoko ordenagailu bat du, eta horren bitartez, erosketak egin, errezetak kontsultatu nahiz barruan
|
dauden
elikagaiei epea noiz amaitzen zaien ikus dezakegu. Enpresa bera plater hegalari antzeko zurgagailuak ikertzen ari da.
|
|
2001
|
|
|
Soltean salgai
|
dauden
elikagai horien etiketa, beraz, ez dago zuzen.
|
|
|
Kontsumoari buruzko informazioarekin aseen
|
daudenak
Elikagai ekologiko gutxien kontsumitzen dituztenak.
|
|
|
Alde horretatik, nekazaritzako eta elikadurako produktua gainerakoetatik bereiziko zuen etiketa baten bidez bereizi behar zen. Horretarako, indarrean
|
zeuden
elikagaien etiketatze orokorrari buruzko arauen xedapen osagarriak eman ziren. Estatu kideek jatorri kontrolatuko deiturei buruzko araudi espezifikoak garatu zituzten, jatorri geografikoaren arabera ezagutu daitezkeen nekazaritzako produktu edo elikagai jakin batzuk babesteko.
|
|
|
Adibidez, badakigu hotzak Campylobacter ugaltzea eragozten duela; ondorioz, ez da hotzaren katea elikagaiekin hautsi behar. Hori kentzeko beste modu bat da nahiko egosita edo frijituta
|
dauden
elikagaiak hartzea, beroak erabat ezabatzen baitu; eta, azkenik, sukaldeko gainazalak garbitu eta desinfektatu behar dira, mikroorganismoa ur eta elikagai hondarretan egon baitaiteke. Norberaren garbitasunak ere garrantzi handia du; horregatik, eskuak eta azazkalak ondo garbitu behar dira bainua hartu ondoren, ez banatzeko.
|
|
|
Prebentzioa egiteko, elikagai freskoen ekoizpena kontrolatu behar da, bereziki animalia jatorrikoena: esnea eta haragia; ondoren kutsadura posiblea zaindu eta dagoeneko higienizaturik
|
dauden
elikagaiak berriz kutsatu. Hozteak eragotzi egingo du elikagaietan egon daitezkeen mikroorganismo patogenoak ugaritzea.
|
|
|
Hori elikagai jakin batzuekiko intolerantziarekin nahasteko joera dago, eta, kasu batzuetan, elikagai ugari hartu ondoren gertatzen da. Ondo kontserbatuta
|
dagoen
elikagai natural batek erreakzioa eragingo die aurrez prestatutako pertsonei, eta ustekabean gertatuko da. Baina zer elikagaik eragin du erreakzio hori?
|
|
|
arrisku mikrobiologikoa, gazura, egonkortasuna galtzea, produktua horixka eta iraungitze denbora txikia. Egiteko eta kontserbatzeko metodoa Produktua ontziratu ondoren, izoztu egiten da, 20 °C ko tenperaturan, eta ez
|
dago
elikagai gehigarririk gehitu beharrik. Izoztuta, egoera ezin hobean gordetzen da 18 hilabete arte, eta, horri esker, beti izan dezakegu stockean nahikoa, produktua hondatzeko arriskurik ez dagoelako.
|
|
|
Jolas ordua une egokia da jarduera fisikoren bat egiteko (futbolean jokatu, konbaren gainera jauzi egin…). Gutako bakoitzak nahi duen kirola probatu eta praktikatu behar du. 10 Gogoan izan ez
|
dagoela
elikagai onik, eta ez zarela errudun sentitzen elikagai jakin batzuk jateagatik. Hori bai, saihestu gehiegikeriak, eta ziurtatu zure dieta orekatua izateko bezain askotarikoa dela.
|
|
2002
|
|
|
Zerrenda luze luzea bada ere, honelako tipoa hurrengo ondasun eta zerbitzuei aplikatzen zaie: BEZ oso murriztuan sarturik ez
|
dauden
elikagaiak, bidaiarien garraioa, ostalaritza zerbitzuak, antzerki, zirku, zinema, kontzertu eta antzekoetarako sarrerak, ehorzketa zerbitzuak, ile apaindegiak, hortz klinikak, eraikuntzak, etxebizitzak eta garaje plazak (etxebizitzarekin batera erositako bi plazaraino gehienez ere) gaixotasunak diagnostikatu edo arintzeko aparatu eta osagarriak, etab.
|
|
|
proiektua alkateak eta udal taldeak onesten dute; bitartean, talde ekologistek zalantzan jartzen dute (bai kutsadura igorpenengatik, bai haragi irinari bestelako hondakinen errausteak eman diezaiokeelako jarraipena). Beharrezkoa da bestelako bideak ikertzea, hala nola, konpostaia, nekazaritza ongarri modura irinetan
|
dauden
elikagai edukiak aprobetxatuz. Aukera hori, esaterako,. Sociedad de Agricultura Biológica, k eta. Instituto Valenciano de Investigaciones Agrarias, ek ere proposatu dute.
|
|
|
Argi ez
|
dauden
elikagai funtzionalen etiketetan terminoak edo esamoldeak erabiltzeak nahasmena sor dezake kontsumitzaileen artean, eta, beraz, gero eta beharrezkoagoa da egiazko informazioa bermatuko duen kontrolen bat ezartzea. Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundearen (OCU) iritziz, bere aldizkarian berriki argitaratu den artikulu batean, Espainiako merkatuan gaur egun eskura daitezkeen kategoria horretako produktu askok edozein arautegiri ihes egiteko formulak erabiltzen dituzte.
|
|
|
Bestela, Muxikak azaltzen duenez, urte gutxiren buruan “alikamenduen” munduan sartuko ginateke, zenbait sendagai bezalako ezaugarri terapeutiko eta prebentiboak izan nahi dituzten elikagaiak, baina azterketa zientifikoen bidez frogatu direnak. Muxikaren arabera, gaur egun ez
|
dago
elikagai funtzionalei buruzko lege eredu esportagarririk nazioartean. Estatu Batuetan, ordea, FDAk (Ameriketako Estatu Batuetako Elikagai eta Sendagaien Administrazioak) mota horretako elikagaien kontrola egiten du, baina OCUren arabera “ez dira oso zuzenak” diren zenbait substantzia erabiltzea onartzen du.
|
|
|
Hartu den konponbidea da egokitze aldi horretan dagokion legeria aplikatzea “Erregelamendu honetan adierazitako printzipioak ikusita”. Debekatuta
|
dago
elikagai ez seguruak merkaturatzea Elikagai seguru eta osasungarrien zirkulazio librea funtsezko alderdia da barne merkatuan, eta nabarmen laguntzen du herritarren osasunari eta ongizateari, bai eta haien interes sozial eta ekonomikoei ere. Botere publikoek prozedura eraginkorren bidez bermatu behar dituzten alderdiak.
|
|
|
Lurra aprobetxatu Gainera, lur bat egokitzen hasten denean edo lehendik dagoena egoera onean mantendu nahi denean, lehenengo urratsa belar txarrak kentzea da. Belarrek substratuan
|
dauden
elikagaiak kontsumitu besterik ez dute egiten; beraz, kendu egin behar dira. Kentzen direnean, garrantzitsua da belar txar horien sustraiak inguratzen dituen lurra aprobetxatzea, oso litekeena baita horrek konposizio aberatsena izatea, batez ere lurzorua bereziki emankorra ez bada.
|
|
|
Kasu horietan, arazorik ohikoenak hauek dira: egoera txarrean
|
dauden
elikagaiak intoxikatzea, jendaurrean jarri gabeko prezioen zerrenda, faktura osatugabeak, etab. Arau orokor gisa, ez da inoiz maionesarik edo arrautzarik kontsumitu behar etxetik kanpo. Intoxikazioa gertatzen bada eta herri berean bizi bada, erreklamazioa KIUBean aurkeztu behar da.
|
|
|
Horren guztiaren ondorioz, metalak gehiago edo gutxiago sartzen dira ingurumenean. Gainera, landare edo animalia jatorriko produktuak bildu, garraiatu, manipulatu, ontziratu edo kozinatzean, helburu horiek betetzeko erabiltzen diren erreminten eta tresnen metalak ere haiekin kontaktuan
|
dagoen
elikagairaino migratu daitezke. Nola sar daitezke metalak elikagaietan?
|
|
|
Hala ere, minimizatu egin daiteke, ahal den neurrian eta zentzuz elikatze katean sartzea murriztuko duten ekoizleak eta gainerako teknikariak saiatuz eta kontsumitzen duguna ahalik eta gehien dibertsifikatuz. Azken hori egitea ez da soilik dietistek egiten duten gomendio zentzuzkoa, ez
|
baitago
elikagai osorik gure eguneroko nutrizio behar guztiak estaltzen dituen elikagairik, baizik eta toxikologoen aholkua ere bada; izan ere, badakigu (eta jakiten saiatzen gara) zenbait elikagaik ezustekoak ezkutatzen dituztela maiz, metal jakin batzuen gehiegizko edukiagatik, baita kopuru kezkagarriagatik ere. (*) Toxikologiako irakasle titularra.
|
|
|
Zerrenda horretan hartzigarriak, mineralak, zerealak, zuntza eta azken urteotan omega edo bifidus aktiboa bezain ezagun egin diren substantzien izenak ageri dira. Hain modan
|
dauden
elikagai horien guztien ekoizpena haien ondorio errealei buruzko ikerketa baino askoz azkarragoa da. “Ezagutzen ez ditugun gai asko daude”, azaldu zuen CSIFeko espezialistak.
|
|
|
Fintze prozesuan, elikagaia bere zati osagarrietan bereizten da, eta, beraz, elikagai osagarri batzuk baztertu egiten dira. Gero eta zabalduago
|
dago
elikagaien industrian, hala nola arroza, ogia, pasta eta abar. Beraz, merkaturatzen den azukre beltza melaza baino askoz txikiagoa da mineral edukiari dagokionez, eta haren nutrizio balioa azukre arruntarena baino zertxobait handiagoa da.
|
|
|
Gaur egun denborarik ez dagoenez eta prestaketa deserosoa denez, produktu horien kontsumoa jaitsi egin daiteke, nahiz eta haien propietate osasungarriak onartu. Kontsumitzeko prest
|
dauden
elikagaiak Aldi berean, nekazariek eta, oro har, industriak arazo horiek konpondu zituzten laugarren gamako produktuak eginez. Soluzioa barazkien garbiketa batekin etorri zen, entsaladetan moztuta eta muntatuta.
|
|
|
Bi kasuetan, oxidazio bidezko degradazioa arrisku faktore garrantzitsua da. Gero eta ebidentzia gehiago
|
daude
elikagai antioxidatzaileek, batez ere A, C eta bitaminek eta pigmentu karotenoideek, hala nola beta karotenoak, luteinak eta zeaxantinak, lagundu dezaketela zahartzaroan itsutasun mota horiek agertzea prebenitzen edo atzeratzen. Begiak zaintzea Betetzen dituen funtzio konplexu guztiak egiteko, begiak oxigeno kantitate txiki bat eta elikagaietako beste substantzia batzuk baino ez ditu behar, hala nola:
|
|
|
Ogia azkarrago hondatzen da hozkailuan. · Gorde elikagaiak beti ondo estalita Bildu edo estali beti janaria, zaporea eta freskotasuna gal ez ditzan, eta egiaztatu azpian
|
dauden
elikagaiek ez dutela tanta tantarik eragiten. Haragia eta arraina, ahal dela, sareta batez hornitutako ontzi itxietan jarri behar dira, askatzen duten zukua uki ez dezaten.
|
|
|
Ozpin antxoen kontsumoa, gero eta moda modan
|
dagoen
elikagaia, handitu egiten da urteko hilabete beroetan. Estatistikek irenstearen ondoriozko arriskuak modu irekian aurkezteari uko egiten dioten arren, anisakisak kutsatzeko arriskua ager daiteke neurri egokiak hartzen ez badira.
|
|
|
gibela, haragia, erraiak, arraina, arrautzak eta, kopuru txikiagoan, esnea eta deribatuak. Dietan modu orekatuan banatuta
|
dauden
elikagai horiekin bitamina horren beharrak asetzen dira. Oro har, elikagai horien sukaldaritzako manipulazioak ez du bitamina hori galtzea eragiten, baina egositako haragiak eta arrainak egoste uraren edukiaren %30 ere galtzen dute, ahalmen hidrosolublea dutelako.
|
|
|
Adibidez: Esneki anoa 1= baso bat esne= 2 jogurt= 2 petit suisse= 4 gaztatxo= 40 g gazta gihartsu… (kontuan izan kaltzio, kaloria, koipe edo beste mantenugai batzuei
|
dagozkien
elikagai trukeak direla). · bitamina iturri onak diren elikagaiak sartzea, hezurrei kaltzioa finkatzen laguntzeko.
|
|
2003
|
|
|
Zergatik? Izan ere, berriki egindako ikerketek argi eta garbi adierazten dute badirela mikroorganismoak, probiotiko deritzenak, eta, patogenoen hazkuntza eragozteko gai izanik, horiek izan daitezke mikroorganismo horiek
|
dauden
elikagaiak aldatzearen erantzule. Agente biologiko horiek daudenez, mikroorganismoak biltegiratzeko egoera normalean nola hazten diren jakin behar da.
|
|
|
Europako Bizitza Zientzien Taldeak (EGLS, ingelesezko sigletan) bioteknologiaren eragina aztertu du herrialde pobreenetako nekazaritzan. “Arazo larria
|
dago
elikagaien horniduran munduko leku askotan”, dio Busquin ek. Horregatik, adituak jarraitu du, eta beharrezkoa da jakitea zer ondorio dituen “bioteknologiak nekazaritzako hornidura ziurtatzeko”.
|
|
|
Garai viktoriarrean, Marina Errealak itsasgizonen osasunean jasaten zituen elikagaien eraginpean egoteak denboran zehar dakartzan ondorioak. Egoera txarrean
|
zeuden
elikagaiak irenstearen ondoriozko intoxikazioak etengabeak ziren ozeanoz haraindiko ontzi askotan; ontzi horiek espezien eta esklaboen trafikoaz arduratzen ziren, harik eta, 1812an, enpresa ingeles batek errazioak esterilizatzeko sistema hobetu eta produktuak latetan ontziratzea erabaki zuen arte. Ordutik aurrera, elikagaiek behar adina denbora itxaron zezaketen, kontsumitu arte, eta horrek benetako elikadura iraultza ekarri zuen.
|
|
|
Kontsumitzaileen %85 gustura
|
dago
elikagaien kalitatearekin
|
|
|
Ezinbestekoa da zinkaren metabolismo egokirako, mineral hori larruazalaren, ilearen eta azazkalen parte baita. Oso banatua
|
dago
elikagai guztietan: elikagai freskoetan, oro har; arrain urdinetan, haragietan, arrautzetan, fruitu lehorretan, zereal integraletan, platanoan, espinaketan, garagardo legamian, galorratzean.
|
|
|
Jakina denez, moluskuak animalia iragazleak dira. Funtsean, horrek esan nahi du bere digestio sistema etengabe iragazten duten uretan
|
dauden
elikagaiak hartzeko egokituta dagoela. Ura iragazteari esker, materia organikoa metatzen da, eta materia hori, atxikita geratzen denean, moluskuak digeritzen du.
|
|
|
Haragiari, haren segurtasunari eta arriskuei buruzko galderek eta erantzunek, eta garai hartan aurreikusi ezin zen krisi baten irismenari buruzkoak, Interneteko kontsumitzaileentzako informazio produktu baten ideia piztu zuten. Produktu horrek oso zabalduak ez diren alderdiak asetzen ditu, hala nola elikagaiak ekoizteko teknologien fidagarritasun maila edo egoera txarrean
|
dauden
elikagaiak kontsumitzearen ondoriozko toxiinfekzioen legezko bidetik erreklamatzeko aukerak. Hala sortu zen 2001eko apirilean consumaseguridad.com, Eroski Taldea Fundazioaren elikagaien segurtasunean espezializatutako webgunea, consumer.es kontsumitzailearen egunkariaren barruan kokatzen dena.
|
|
|
Hondakinak metatzea da elikagaien bidez transmititzen diren gaixotasunak agertzeko arrazoi nagusietako bat. Izan ere, hozkailuan
|
dauden
elikagaien arteko kutsadurek patogenoak iristea errazten dute. Horri hozkailuko atea irekitzeagatik eta ixteagatik gertatzen diren tenperatura gorabeherak gehitzen badizkiogu, bai eta egosteagatik, hozteagatik eta berriz berotzeagatik elikagaian bertan gertatzen diren aldaketak ere, oso litekeena da patogenoak ugaritzea.
|
|
|
Azken urteotan, intoxikazio horien eragina murriztu egin da, batez ere manipulatzaileen eta ekoizpen prozesuen gainean kontrol handiagoa egin delako, Arriskuen Analisiaren eta Kontrol Puntu Kritikoen (APPCC) sistema aplikatu behar delako. Egoera txarrean
|
dauden
elikagaiak kontsumitzeagatik (botulismoa, esaterako) bere garaian konponezinak ziren kalteak eragin zituen beste intoxikazio baten eragina ere ia anekdotiko bihurtu da. APPCC sistema ezartzeak eta kontserbak egiteko prozedura modernoak aplikatzeak aukera eman dute Clostridium botulinum garatzeko arriskua kentzeko.
|
|
|
Mediterraneoko herrialdeetan, hala nola Grezian eta Italian, Bruzelosiaren agerraldi asko ere aipa ditzakegu, pasteurizatu gabeko ardi freskoen kontsumo handiagoaren ondorioz. Tartean
|
dauden
elikagaiei dagokienez, arrautzatik eratorritako produktuak (arrautza gordinekin prestatuak, tratamendu termikorik gabeak, saltsak esaterako) dira elikagaien toxiinfekzio kasuekin lotura handiena dutenak. Fenomeno hori bat dator Salmonella eta Campylobacterrek produktu horien kutsadura handiagoarekin.
|
|
|
Garbiketa eta desinfekzioa Manipulazio higienikoaz eta hozteaz gain, ezinbestekoa da elikagaiak babestea, hau da, modu egokian ontziratzea, produktu freskoak elkarren artean kontaktatu ez daitezen, eta kutsadura ere trukatu dadin. Eta, batez ere, produktu freskoek edo gordinek jadanik prestatuta
|
dauden
elikagaiekin kontakturik ez izatea, hori elikagaien arteko kutsadura gurutzatua baita eta ez baita inoiz desiragarria. Bestalde, ezin ditugu gainazalak ahaztu, bai elikagaiak lantzeko edo manipulatzeko erabiltzen direnak, bai elikagaiekin kontaktuan egon daitezkeenak edo elikagaietatik hurbil egon daitezkeenak.
|
|
|
· Janari nagusietatik kanpo eta behar adinako kantitatean likidoak edatea. Hala, bada, leku gehiago geratzen da urdailean, otordu bakoitzean
|
dagokion
elikagai kantitatea har dadin.
|
|
|
Emaitzen arabera, fruta tropikala eta arrain jakiak jaten zituzten emakumeek merkurio gutxiago zuten. Lortutako datuen arabera, ondoriozta daiteke frutetan
|
zeuden
elikagai zuntzek merkurioa xurgatuz eta iraiztuz batera jardun zutela. Hala ere, azterketa gehiago egin behar dira fruta tropikalek metilmerkurioaren eragin toxikoa nola saihesten duten argitzeko.
|
|
|
termoegonkorrak dira eta ez dira inaktibatzen elikagaiak berriz berotzen direnean. Nola prebenitu Tratamendu termikoen eraginpean
|
dauden
elikagaiekin lotutako mikroorganismoen presentzia prebenitzeko, oinarrizko aholku batzuk jarraitu daitezke. Hemen ere, kontserbekin lotutako botulismoa eta beroaren bidez tratatutako elikagaien bidez transmititutako beste gaixotasunak bereiziko ditugu.
|
|
|
Kanariar Uharteetan, Balearretan, Madrilen eta Katalunian
|
daude
elikagai freskoak garestien, azterketa baten arabera.
|
|
|
Adibidez, lekale hori isoflabona iturri gisa identifikatu zuen, eta sojatik ateratako osagaiak dituzten edari, freskagarri edo jogurtak sustatu zituen, osagarri dietetiko gisa. «Ez
|
dago
elikagai osorik per se», onartu zuen adituak, «baina soja definiziotik oso gertu egongo litzateke». Marinék parentesi bat egin zuen janarien nortasun kulturala aldarrikatzeko.
|
|
|
Ahiek, kristalezko ontzietan datozen beste elikagaiek bezala (zukuak, maionesak, marmeladak, kontserbak, eztia edo saltsak), substantzia kimiko bat dute, erdigaingabetua, ontziratze prozesuan sortzen dena, azaltzen du AESAk. Substantzia hori produktua berotzean eta azodikarbonamida gehitzean sortzen da, esterilizatzeko, eta ez
|
dago
elikagaietan hermetizatu aurretik. Europako Erkidegoko Gobernuari elikagaien arloan aholku teknikoa emateaz arduratzen den agentzia honen deia Sue Barlow ikertzaileak egindako panel zientifiko baten emaitzetatik dator; ontziratze prozesuaren ondoren produktu horietan erdigaingabetua dagoela adierazten du.
|
|
|
Gainera, elikagaiak gordinik edo behar adina kozinatu gabe kontsumitu behar dira, birus horiek kozinatzeko tenperaturekiko sentikorrak baitira. Horregatik, normalean, kontsumitutako molusku gordinak dira tartean
|
dauden
elikagaien multzo nagusia, nahiz eta entsaladak edo frutak kontsumitu diren. Nolanahi ere, birusak ez dira biderkatzen elikagaietan.
|
|
|
Jaki baten edo haren osagaietako baten arteko erlazioa eta osasun egoera hobetzea edo gaixotasunak gutxitzea da arlo horretako adituen egungo erronka. Margarita Alonso Franch Valladolideko Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko dekanordeak azaldu duenez, “gaur egun nahasmen pixka bat dago, merkatuan
|
dauden
elikagai askok (funtzionalak) ez baitute oinarri zientifikorik, susmo bat besterik ez dago”. Ildo horretatik, Valladolideko Fakultateko Pediatria, Immunologia, Obstetrizia, Ginekologia eta Nutrizio Sailak berriki egindako txosten baten arabera, “kasu askotan, oraindik ez dago zehaztuta elikagaiak zenbat aberastu edo indartu behar diren, ezta elikagai funtzional horietako batzuk gehiegi jateak zer ondorio izan dezakeen ere, ez dago ezarrita gehieneko irenste maila”.
|
|
2004
|
|
|
Japonian bakarrik diagnostikatu ziren 100.000 kasu berri 1996an; 2000 urtean, 50.000 japoniar hil ziren arrazoi horregatik. Iaz, OMEren txosten batek zioen, enfatikoki, «gazituta edo oso onduta
|
dauden
elikagaiek urdaileko minbizia izateko arriskua areagotzen dutela». Gaixotasun horrek urtean 700.000 heriotza baino gehiago eragiten ditu mundu osoan, eta prebentzio modu eraginkorrak bilatzea lehentasun bihurtu da osasun arloko agintarientzat.
|
|
|
Mikroorganismo bat edo horietako talde bat berariaz ezagutzeko gaitasuna duten antigorputzak erabiltzen dira. Nahiz eta errore indizea handiagoa izan, aztertzeko azkartasuna, zehazteko erraztasuna eta, are, erantzunaren berehalakotasuna direla eta, protokolo horiek oso aukera interesgarriak dira aldez aurreko analisi sistema gisa, kutsatuta ez
|
dauden
elikagai susmagarriak eta elikagai susmagarriak bereizteko. Etxerako kitak Laborategi espezializatuetako analisietan, azken kontsumitzaileak ez du inolako zereginik, probak ekoizpen sektoreei buruzkoak baitira.
|
|
|
Puntu horrek pronostiko zaila du, produktua elikagaien ondoriozko toxiinfekzio prozesu batean sartzeko aukerei dagokienez. Beste mikroorganismo batzuekin gertatzen den bezala, ez
|
dago
elikagai izozturik Salmonellarekin zerikusia duten infekzioen agerraldietan, izozkietan izan ezik, bereziki makinakoetan. Hori dela eta, ez dirudi litekeena denik lesio subletal horrek mikroorganismoa hestera atxiki eta infekzio prozesu bati ekitea.
|
|
|
Azkenaldian, era askotako produktuak agertu dira merkatuan," light"," arin" edo" arindu" kalifikazioarekin. Egia esan, ez
|
dago
elikagai horiei buruzko lege zehaztapenik. Hala ere, 1990eko Elikagaien Antolamendurako Ministerio arteko Batzordeko (CIOA) adituek egindako akordio baten arabera, elikagai bat light gisa kalifikatzeko, honako baldintza hauek bete lirateke:
|
|
|
Hurbilketa berri horren bidez, zenbait galdera erantzun nahi dira, hala nola dietaren zer osagaik dituen ondorio onuragarriak, nola, non eta noiz gertatzen diren ondorio horiek, zer erlazio
|
dagoen
elikagai horien arriskuaren eta onuraren artean, edo zer elikagai berri jan behar ditugun gaixotasun kardiobaskularrak edo diabetea saihesteko. Balear Uharteetako Unibertsitateko Andreu Palouren arabera, elikagaien ondorio leun askoren konbinazioak eragina izan dezake prozesu patologikoen agerpenean.
|
|
|
Gaur egun, ongi definitutako mekanismoak
|
daude
elikagaiak biltegiratzen edo prozesatzen diren instalazioetan intsektu eta karraskariek sortzen dituzten arazoei aurre egiteko. Labore eremuak babesteko metodoek ere aurrerapen nabarmenak izan dituzte, eta, neurri handi batean, izurrite horiek uztetan eragiten dituzten ondorio kaltegarriak arintzeko aukera eman dute.
|
|
|
Labore eremuak babesteko metodoek ere aurrerapen nabarmenak izan dituzte, eta, neurri handi batean, izurrite horiek uztetan eragiten dituzten ondorio kaltegarriak arintzeko aukera eman dute. Hala ere, oraindik ere zailtasunak
|
daude
elikagaien industriari eragiten dioten beste mota bateko izurriteen kontrolean eraginkortasun bera lortzeko: hegaztien izurriteak.
|
|
|
Konposizioaren %85 osatzen dute, eta, beraz, izozki horiek kaloria gutxi ematen dituzte (70 kaloria inguru 100 ml bakoitzeko), baldin eta krema edo esne izozkiekin (200 kaloria 100 ml bakoitzeko) alderatuz gero, %50 ur dute. Gainera, izotz izozkiek ez dute ez koiperik ez kolesterolik, ez esne gainik ez esnerik erabiltzen ez dutelako, eta, horrexegatik, ez dute proteinarik, krema izozkietan
|
dauden
elikagaiak baitira. Beraz, izotz izozkien balio kalorikoa egiteko erabiltzen den azukre kantitatearen araberakoa izango da, kantitate hori nahiko handia baita.
|
|
|
Edozein elikagaik sor dezake alergia. Haurtzaroan esnea, arrautza, arraina, lekaleak eta fruitu lehorrak dira tartean
|
dauden
elikagaiak. Helduaroan, profil hori aldatu egiten da, eta, beraz, oso gutxitan mantentzen da esnearekiko alergia, eta maizago, baina baita gutxi ere, arrautzarekiko sentsibilizazioa.
|
|
|
2003ko maiatzaz geroztik, elikagaiekin kontaktuan
|
dauden
elikagai gehigarrien, aromatizatzaileen, laguntzaile teknologikoen eta materialen Europako Batzorde Zientifikoko kide da. Ikertzaile hori Fulbright ospetsuaren bekadun hasi zen Purdueko Unibertsitatean (AEB).
|
|
|
Kroketak eta frijituak, oro har, hamaiketako askotan
|
dauden
elikagaiak dira. aperitiboak eta afariak.
|
|
|
Hala ere, epaiak adierazten du arrautzak eta txerri haragiak duten kolesterol mailari dagokionez, kontuan hartu behar dela ez dagoela hori zehazten duen formula zehatzik, animaliaren arraza, erabilera, zainketa, hazkuntza, adina eta elikaduraren araberakoa baita. Eta argitu du, horregatik, aldaketak
|
daudela
elikagaien osaeraren tauletan. Gatazkan zeuden elikagaiek zuten kolesterol mailari buruzko informazioa zuzena ote zen zehazteko, prozedura judizialarekin batera aurkeztu ziren txostenak hartu ziren kontuan.
|
|
|
Eta argitu du, horregatik, aldaketak daudela elikagaien osaeraren tauletan. Gatazkan
|
zeuden
elikagaiek zuten kolesterol mailari buruzko informazioa zuzena ote zen zehazteko, prozedura judizialarekin batera aurkeztu ziren txostenak hartu ziren kontuan. Epaileak ondorioztatu duenez, alde handia dago erakunde demandatuak arrautzei ematen zien kolesterolaren (1.600 mg 100 g arrautza gorringoko, eta 600 mg 100 g arrautzako zati jangarriko) eta txosten eta taulek produktu horri ematen zioten kolesterolaren artean.
|
|
|
Beraz, mediku batek egin du beti diagnostikoa eta tratamendu egokiena ezarri. Muturreko kasuetan, pertsona bat oso sentsibilizatuta
|
dagoen
elikagai bat kontsumitzeak grabitate erreakzio bat eragin dezake: shock alergikoa edo anafilaxia.
|
|
|
Hala ere, arauak argi eta garbi ohartarazten die operadoreei; izan ere, elikagai bat aplika dakizkiokeen berariazko xedapenekin bat etortzeak ez du eragotziko agintariek neurri egokiak hartzea merkaturatzeko murriztapenak ezartzeko edo merkatutik kentzeko eskatzeko, baldin eta arrazoiak badaude pentsatzeko elikagaia, ados egon arren, ez dela segurua. Izan ere, gero eta argiago
|
dago
elikagai baten segurtasuna ez dagoela soilik indarrean dagoen araudia betetzearen mende; eta agian bai, gero eta gehiago, kontsumitzailearen itxaropenen eta babesten dituen eskubideen mende. Erantzukizuna eta arriskuen ebaluazioa Europako Erkidegoko Araudiak oso argi uzten du:
|
|
|
Horrela, kostuak merkatuko lirateke azukre industriatik eratorritako produktu batetik abiatuta bitarteko bat sortuz. AEBn eta Europan, bi polisakarido mikrobiar hauek baimenduta
|
daude
elikagaien industrian erabiltzeko. Xantanoa (E) da ohikoena eta oso finkatua dago gaur egun merkatuan.
|
|
|
Ez dira bere bertuteak ukatu behar, baina dieta askotariko eta orekatu baten barruan kontsumitzen bada”, adierazi du Malagako Carlos Haya Ospitaleko Endokrinologia Zerbitzuko buruak, Federico Soriguerrek. Izan ere, den dena modan
|
dago
elikagai funtzionalengatik. Sara González eta Julio Boza bat datoz horretan.' Haren iritziz, soja produktuen merkatua hazi egin da, teknologia adituek eta elikagai prozesadoreek elikagai funtzional gehiago garatu ahala.
|
|
|
Autoen, industrien, suteen edo etxeko berogailuen kearen eraginpean
|
dauden
elikagaiek bentzopirenoak izan ditzakete, OMEren arabera.
|
|
2005
|
|
|
Animalien gorputz arkitekturak digestio aparatuaren mota ondorioztatzen du, eta, gainera, guztiz erlazionatuta
|
dago
elikagai hautapen eta irenstearekin. Animaliak heterotrofikoak dira, hau da, gainerako bizidunez elikatzen dira.
|
|
|
Irlandako ohiko plater gehienak eginda
|
daude
elikagai errazak eta kalitate handikoak dituztenak, hala nola, barazkiak, haragia, gurina, arraina eta patata, azken hori oinarrizko elikagaitzat hartuta. elikadurarena.
|
|
|
Zeliakia, glutenarekiko intolerantzia ere deitua, irensten den guztia kontrolatu behar den gaixotasuna, hein handi batean merkatuan
|
dauden
elikagaietatik glutena dute. Zer da glutenarekiko intolerantzia?
|
|
|
Mota guztietako jatetxeak Txinan, luxuzko hoteletan daude jatetxe onenetako batzuk eta. Herrialde honetan, janarien garrantzia ez platerean
|
dagoen
elikagai kantitatearen arabera neurtzen da, zenbakiaren arabera baizik zerbitzatutako platerak; horri esker, jatetxe batzuetan karta mila iradokizun baino gehiago izatea. Gastronomiaz gozatzeko lokalez gain Estatuko tradizionalagoa da, eta jatetxe asko daude nazioartekoa, bai eta egiten dituen janari lasterreko kateak ere urte batzuk agertu dira hainbat herri eta hiritan.
|
|
|
Espainian 600.000 pertsona inguru daudela kalkulatzen da. Orain arte, ez
|
dago
elikagaiei alergia izateko sendabiderik. Horiek saihestea da erreakzio alergikoak saihesteko modu bakarra.
|
|
|
Zenbait alderdik bereizten dituzte nekazaritza ekologikoa eta beste ekoizpen sistema batzuk. Oro har, jarduera mota horrek baliabide berriztagarrien erabilera bultzatzen du, eta hondakin produktuetan
|
dauden
elikagaiak lurrera itzultzeko gai da. Ekoizpen ekologikoaren aldekoek, gainera, bermatzen dute ekoizpen ekologikoaren bidez naturaren berezko mekanismoak errespetatzen direla, laboreetako eta animalien hazkuntzako izurriteak eta gaixotasunak kontrolatzeko, eta saihestu egiten dela plagizidak, herbizidak, ongarri kimikoak, hazkuntzako hormonak eta antibiotikoak erabiltzea, baita manipulazio genetikoa ere.
|
|
|
Elikagaien Informaziorako Europako Kontseiluak (Eufic) jakinarazi duenez, elika zuntza xurgatu gabe organismotik igarotzen delako da garrantzitsua. Heste meharra digeritzeko edo xurgatzeko gai ez den zati jangarriz osatuta
|
dago
elikagai zuntza, eta osorik heltzen dira heste lodira.
|
|
|
Gaur egun, oso preziatuak dira zetaren zizareak kapulua, eskorpioiak eta burruntziak irundakoak ditu, eta oso ezagunak dira Balin, Laosen, Japonian eta Thailandian. Izan ere, ekialde urruneko herrialdeetan intsektu mota ugari
|
dago
elikagai gisa, besteak beste, saltamonteak, kakalardoak, inurriak, kilkerrak, txitxarroak edo burruntzi larbak, erre, marinatu, gehitu edo oinarrizko beste elikagai batzuekin konbinatzen dutenak, hala nola arrozarekin. Beste herri askok ere ohitura intsektujalea dute:
|
|
|
Gorputzaren hazkundea eta garapena ere bultzatzen ditu. Zein elikagaitan dagoen B5 bitamina oso zabalduta
|
dago
elikagaietan animalia zein landare jatorrikoak. Iturri nagusiak dietako bitamina hori erraiak dira, baina azido pantotenikoaren iturri egokiak perretxikoak, aguakatea, brokolia edo arrautza gorringoa.
|
|
|
Espainian berriki sortutako salmonelosi agerraldirik handienetakoa izan da. Izan ere, fabrikatzaileari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik egoera txarrean
|
dagoen
elikagai bat irensten bada, kontsumitzaileak erantzukizunak eskatzeko eskubidea du. Salmonelaren bakterioarekin kutsatutako oilasko sortaren kasuan, hainbat elkartek eskatzen diete intoxikatutako pertsonei eduki dezaketen dokumentazio guztia, hala nola erosketa tiketa, larrialdietako mediku txostenak, lan bajako parteak, etab., baita sor litezkeen gastu guztiak ere, lan baja edo opor batzuk bertan behera uztea barne.
|
|
|
Fast food en filosofiaren kontra, mugimendu sozialak sortzen dira mundu mailan, slow food delakoa, esaterako, elikagaian zaindu, prestatu, gozatu eta dastatu beharreko ondasun kulturala ikusten dutenak. Proposamen berriaren bidez, ahaztutako zaporeak berreskuratu, biodibertsitatea eta galtzeko zorian
|
dauden
elikagaiak babestu, gastronomia sustatu eta zentzumenak trebatu nahi dira
|
|
|
askotariko elikagaiak, landatzen diren eremuak, lantzeko metodo tradizionalak, laboreak, espezieak, produktuak eta dastatzen diren tokiak, bai inguruko interes historiko kulturalaren ikuspegitik, bai eta sukaldaritzako gozamenerako gune edo lekuak ere, bai mesoiak edo tabernak, bai eta prestatzeko tokiak ere, urdaitegi gisa. Galzorian
|
dauden
elikagaiak Mugimenduaren kezka handienetako bat galzorian dauden elikagaiak dira, ahaztear dauden metodo tradizionalak, baita antzinako sukaldaritzari buruzko ezagutzak ere. Hori salatzeko formula «Dastamenaren kutxa» deritzonaren bidez jartzen du Slow Food sinbolikoki desagertzeko arriskuan dauden landare eta animalia barietateak.
|
|
|
askotariko elikagaiak, landatzen diren eremuak, lantzeko metodo tradizionalak, laboreak, espezieak, produktuak eta dastatzen diren tokiak, bai inguruko interes historiko kulturalaren ikuspegitik, bai eta sukaldaritzako gozamenerako gune edo lekuak ere, bai mesoiak edo tabernak, bai eta prestatzeko tokiak ere, urdaitegi gisa. Galzorian dauden elikagaiak Mugimenduaren kezka handienetako bat galzorian
|
dauden
elikagaiak dira, ahaztear dauden metodo tradizionalak, baita antzinako sukaldaritzari buruzko ezagutzak ere. Hori salatzeko formula «Dastamenaren kutxa» deritzonaren bidez jartzen du Slow Food sinbolikoki desagertzeko arriskuan dauden landare eta animalia barietateak.
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentzia (AESA) prest
|
dago
elikagaien publizitate guztia “zaintzeko”, ez bakarrik haurrei zuzendutakoa, bere ustezko dohainei buruzko informazioa ematerakoan “gehiegikeriak” gertatzen ari direla ikusita, atzo jakinarazi zuen Félix Lobo presidenteak. Atzo haurrei zuzendutako edari eta elikagaiei buruzko publizitatearen autorregulazio kodea indarrean sartu zela aprobetxatuz, Lobok esan zuen “orain badirudi elikagaiek gaixotasunak sendatzen dituztela, eta ikuspegi hori ez dela zuzena”.
|
|
|
Oso onartuta dago dieta HAPen eraginpean egoteko bide nagusietako bat dela, inhalazioarekin (erretzaileen edo inguru kutsatuen kasuan) eta azalarekin (petroliotik eratorritako produktuak ukitzeagatik) batera. Hala ere, ez
|
dago
elikagaien bidez ekarpen horri zifrak ematen dizkion azterlan nahikorik. «Tabakoa bezalako beste iturri batzuen eraginpean ez badago, HAPen iturri nagusia dieta izango da», azaldu du Raquel Ibáñezek.
|
|
|
Ikerketak HAPen kontsumoa kontabilizatzen du, kezkagarrienen baturari erreparatuz. 100 HAP baino gehiago daude, eta denak ez dira kantzerigenoak, eta denak ez
|
daude
elikagaietan. Elikagaietan gehien aurkitzen direnak 9 eta 17 HAP arteko multzoa dira.
|
|
|
Alarmaren bilakaera ITX haurrentzako esneetan egoteari buruzko alarma piztu egiten da Europako alerta sarean detektatzen denean. Alerta sare horren helburua da Europako Batasuneko herrialdeen artean jakinarazpenak trukatzea, merkatuan
|
dauden
elikagaiek edo pentsuek osasunerako arriskua dutenean edo berehalako ekintza behar denean, adibidez, produktuak ibilgetzea edo berehala erretiratzea. Une horretan, EBko estatuek alertak sartu eta beharrezko prebentzio neurriak hartzen dituzte.
|
|
|
Kloranfenikola antibiotikoa da, eta Europako Batasunean debekatuta
|
dago
elikagaiak ekoizteko animalietan erabiltzea.
|
|
|
EFSAren Elikagaiekin kontaktuan
|
dauden
Elikagaien Gehigarrien, Ongailuen eta Materialen Prozesatzearen Panel Zientifikoak (AFC, ingelesezko sigletan) iritzia eman berri du tetrabrick ontziak markatzeko erabiltzen den substantzia isopropiltioxidantoaren (ITX) osasunerako arriskuei buruz. Irizpenean, adituek ondorioztatu dute, nahiz eta ITX elikagaian egotea «desiragarria» izan, ez dela kezkatzeko arrazoia izan behar, atzemandako mailak oso txikiak izan baitira, eta iritzi horrek EFSAk joan den azaroaren 24an esandakoa baieztatuko luke.
|
|
2006
|
|
|
Denok
|
gaude
elikagaietatik datozkigun antioxidatzaile horien premian, organismoak bere defentsak badauzkan arren.
|
|
|
Kontsumitzaileen aldetik ere, gero eta kontzientzia handiagoa
|
dago
elikagaien segurtasunari buruz eta ingurugiroko arazoei buruz. Hori dela eta, â?, produktu ekologikoekâ?
|
|
|
Hala, pestiziden hondakinak dira kezka gehien sortzen dutenak(% 60); horien atzetik, birus berriak daude, hala nola, hegazti gripea; haragi hondakinak; elikadura higienea (etxetik kanpo) eta bakterioek eragindako kutsadura, hala nola salmonella arrautzetan edo listeria gaztan. Europako kontsumitzaileen %65 kezkatuta
|
daude
elikagaietan bakterioak daudelako, eta horietatik %26 oso kezkatuta daude. Dioxinak edo merkurioa bezalako kutsatzaileek sortzen duten kezka mailaren antzekoa da.
|
|
|
Produktu horietan, garrantzi berezia dute alegazioek, baina EBn ez dago horiek arautzen dituen lege esparru bateraturik. Gaur egun, legeriak etiketatzeari baino ez dio egiten erreferentzia, eta debekatuta
|
dago
elikagaiei prebentzio, terapia edo sendatze propietateak ematea. Alde horretatik, Ferrerrek esparru erregulatzaile bat ezarri beharra planteatzen du, kontsumitzaileak propietate faltsu edo nahasien eskurantzetatik babesteko eta, gainera, produktu berrien garapenean berrikuntzari dagokionez industriak dituen beharrei erantzuteko.
|
|
|
Osasunaren argudioa ez da garrantzitsua haientzat. 80 urte badituzte eta osasuntsu
|
badaude
elikagai funtzionalak inoiz jan gabe, ez dute ikusten zergatik ordaindu behar duten orain bikoitza elikagai funtzional batengatik. Eta osasunez gaizki badaude, jaki funtzionalak ez diela arazoa konponduko ulertzen dute.
|
|
|
Espainian iruzurraren, kontsumoaren edo nekazaritzako elikagaien kalitatearen arloan eskumena duten agintariek argi dute jarduteko orduan. Legetik kanpo dauden produktu askoren alegazioak
|
daude
elikagaien etiketan. Ikuskatzaileek, kalean dihardutenek, arau haustea izan dezaketen gertakarien akta egin behar dute, eta goragoko organoek, berriz, zehapen espedientea ireki.
|
|
|
Oro har, etiketatzearen eta elikagaien segurtasunaren gaia Food and Drug Administration (FDA, ingelesezko sigletan) erakundearen kontrolpean dago, AEBetan merkaturatzen diren elikagaien %80aren arduraduna baita. Agentzia hori arduratzen da egoera txarrean
|
dauden
elikagaiak, kontsumorako egokiak ez direnak edo iruzurrezko etiketa dutenak kontsumitzailearengana irits ez daitezen. Hala ere, aipatutako agentziaren kontrola ez da erabatekoa elikagaien arloko etiketen gainean; izan ere, Elikagaien Segurtasuna Ikuskatzeko Agentziak (FSIS, ingelesezko sigletan)% 2tik gorako haragi edukia duten produktu guztien etiketatzea kontrolatzen du, eta Alkoholaren eta Tabakoaren gaineko Merkataritza eta Zerga Bulegoak (TTB, ingelesezko sigletan), berriz, edarien etiketatzea baino txikiagoa da.
|
|
|
Izotzezko izozkiek ez dute ez gantzik ez kolesterolik, ez esne gainik ez esnerik erabiltzen ez baita. Proteinarik ere ez dute, kremazko izozkietan
|
dauden
elikagaiak. Beraz, izotz izozkien balio kalorikoa erabiltzen den azukre kantitatearen araberakoa izango da.
|
|
|
Errefuxiatuak. ...in zuten 2005ean, batez ere askok elikagaien errazioak murrizteari aurre egin behar izan ziotelako —munduko gobernuek errefuxiatuak babesteko eta haiei laguntzeko nazioarteko betebeharra ez dutela betetzen adierazten duen seinale— Sarritan, egoera horrek emakumeen aurkako indarkeria areagotu zuen, familiako indarkeria barne, bai eta sexu esplotazioa ere, sexu harremanak izatera behartuta
|
baitzeuden
elikagaien errazioen truke, bizirauteko bide bakar gisa. Errefuxiatuei zelaietatik kanpo zirkulatzeko askatasuna ukatzen jarraitu zuen, eta horrek bizitza irabaztea eragozten zien, eta arazo larriak planteatzen zituen errefuxiatuen eskubideetan eta bizitzan epe luzean egoteko politikak zituen ondorioei buruz.
|
|
|
B, selenioa, zinka, kobrea eta flavonoideak. Hauek
|
dauden
elikagaiak mantenugaiak: – A bitamina:
|
|
|
Mikroorganismoen erantzuna ez da berdina antzeko egoeretan. Bitxia da ikustea espezie bereko mikroorganismo guztiak, hala nola Listeria monocytogenes, biofilma osatzeko gai direla, baina, aldiz, serotipo gutxi batzuk baino ez
|
daudela
elikagaien industrian, eta horiek direla infekzio gehienen erantzuleak. Gaur egun frogatu da hazteko edo itsasteko gaitasun desberdina duela, ingurunean dagoen mantenugaien kontzentrazioaren arabera, eta horrek, zalantzarik gabe, eremu berri oso interesgarria irekitzen du.
|
|
|
Nola eragiten dio dietak minbiziari? Ba al
|
dago
elikagai jakin batzuk janez halako edo minbizi baten garapena prebenitzerik? ‘Milioitik’ Bai minbizi motak bai elikagaiak asko direnez, eta gaixotasun honetan beste ingurumen faktore batzuek eta, jakina, genetikoak ere parte hartzen dutenez, minbiziaren eta dietaren arteko ikerketak emaitza onak emateko modu bakarra lagin oso zabala izatea da.
|
|
|
Alde horretatik, moluskuak dira kutsatzaileen adierazle onenak. Azpimarratu behar da lohiak daudela, hidrokarburo polizikliko aromatikoen (HPA) kontzentrazio handiarekin, baita dioxinena eta beste substantzia batzuena ere, nahiz eta interes gutxi
|
dagoen
elikagaien segurtasunari dagokionez. Hori dela eta, Galizia bezalako eskualde batean moluskuen ekoizpena oso garrantzitsua da, eta uda honetan bizi izan diren suteak biztanle talde handi baten ekonomiarako arriskutsuak dira.
|
|
|
Kontsumitzaileak elikagai seguruak eskatzen dituen unetik beretik, gai asko
|
daude
elikagaien segurtasunarekin lotuta. Hala ere, elikagai transgenikoek edo hegazti gripeak kezka sortzen duten arren, kontsumitzaileengan berehalako eragina duena mikroorganismo patogenoen bidez kutsadura mikrobiologikoa gertatzeko arriskua da.
|
|
|
aukerak eta ziurgabetasunak txostenean, 2004an, teknologia horren abantailak eta ahulguneak jaso ziren. Aplikazio miniaturizatuak 2004an, 180 aplikazio nanoteknologiko baino gehiago
|
zeuden
elikagaien industrian zenbait garapen fasetan Desorekak egon arren, elikagaien industriak interes handia du nanozientzien onura potentzialei dagokienez, eta iragarpenek adierazten dute teknologia hori gehiago edo gutxiago erabil daitekeela hamar urteko epean. Elikagaien ontziratzea da nanoteknologiak piztu duen eremu interesgarrienetako bat.
|
|
|
Hasieratik, RFDI teknika elikadura kateari buruzko informazio osoagoa emateko panazea izan da, dio Henri Barthel Bridgeko koordinatzaileak. Elikagaien arloan, egoera txarrean
|
dauden
elikagaien presentzia nola murrizten den frogatu nahi du proiektuak, eta horrek elikagaien segurtasuna hobetzen lagunduko du. Barra kodetik txipera RFDI teknologia aurrera doa elikagaien identifikazio eta jarraipenerako metodo gisa Irrati frekuentzia bidezko identifikazioan oinarritutako teknologia gero eta gehiago da ohiko barra kodeen ordezko potentziala, elikagaiak identifikatzeko elikagaien industrian modu orokorrean erabiltzen direnak.
|
|
|
Alde horretatik, eta hirugarren herrialdeetatik inportatutako elikagaien kaltegabetasuna bermatzeko, kontrol zehatzak ezarri dira, basa perretxikoei dagokienez, ez landatutakoei dagokienez. ...ez, gas sulfurosoa edo ur gazia dutenak, sulfurosoa edo kontserbazio horretarako beste substantzia batzuk dituztenak), baina oraindik ez dira egokiak berehala kontsumitzeko; perretxiko lehorrak, osoak, zatietan edo bestelako ozpurretan prestatuak, edo ondo Prebentzio kontrolak Elikagai mota horiek inportatzeko baldintzei buruzko araudiak ezartzen du laginketa bat egin behar dela, bertatik kanpo ez
|
dauden
elikagai mota guztietarako gutxieneko arau batzuen arabera, edo elikagai animalien edo basa perretxikoen gaineko berariazko kontrolak. Kontrolaren intentsitatea estatu kidearen esku uzten da, eta horrek kontuan hartuko ditu jatorrizko herrialdeko kutsadura maila, produktuen ezaugarriak, aurretik egindako kontrolen emaitzak eta esportazio ziurtagiriak.
|
|
|
Pertsona batzuentzat panga terminoa ezezaguna izan daiteke, baina gero eta establezimendu gehiagotan
|
dagoen
elikagaia da. . panga da ur gezako arrain bat, Pangasius izenekoa, jasotzen duen izen arrunta.
|