|
2000
|
|
|
Oharra: Biziki eskertu beharrean
|
nago
beren laguntzagatik: Agurtzane Goikoetxea, Donostiako Seminarioko bibliotekaria, aurrena berak ipini ninduelako datuonbidean; Agurtzane Juanena, KM Kulturuneko bibliotekaria Donostian; Pruden Gartzia, Euskaltzaindiaren Liburutegiko bibliotekaria Bilbon.
|
|
|
Baina Elizan zaharra zena eta Monarkian Administrazio eta Eskola bidez egin nahiizan zen hizkuntz politika nahikoa aldenduak
|
zeuden
beren irizpide eta helburuetan.Eta, aldenduak ez ezik, kontra ere bai arlo batzuetan. Eliza erromatarraren EuskalHerriko (eta beste hainbat tokitako) hizkuntzazko kulturapenean historikoki alde kritikagarririk franko ageri bada ere, arlo honetan elkarren lehian jarri ziren bi botereenhizkuntz politiken aldea nabaria da.
|
|
|
Izan ere, errusinola hilezkorra balitz, alegia, iraupenari
|
dagokionez
berez mugatua ez balitz, genuke bere esentzia atera, edo errusinol errealean gauzatutadagoen esentzia hitz bizigabera igaroarazi, hitz adieradunera, kontzeptu abstraktura, errusinolean existitzen ez den kontzeptura. Errusinolak gauzatu egiten baitu esentzia; ordea, adiera gizakiarenean dago bakarrik, gizakiak egiten baitu berba:
|
|
2001
|
|
|
Orokorrean emaitzek hipotesi hau sostengatzen dute: beren bizitasuna altuadela hautematen duten taldeko kideak gusturago
|
daude
beren hizkuntza ahalik etaegoera gehienetan erabilita, beren bizitasuna baxua dela hautematen dutenhizkuntz taldeko kideak baino.
|
|
2002
|
|
|
Lan eskaintza osatzen duten gizabanakoak, lan egiteko prest
|
egonik
beren lan indarra saltzeko prest daudenak dira. Lan eskaintzaren kopuru eta ezaugarriak, maila handi batean?
|
|
|
Hartara, ezagutzaren gizartea deritzan honetan, talde sozialak, agintari politikoak eta gizarte mugimenduak etengabe baliatzen dira zientziaz beren diskurtsoak eta egintzak legitimatzeko. Mundu sozialaren baitan geroago eta agentegehiago
|
dago
beren praktikan eta mundu sozialari buruzko errepresentazioensortze lanean jakintza aditu eta zientifikoak erabiltzen dituztenak, eraginkortasunsozial eta politiko handiagoa lortzeko xedearekin. Zenbaitetan, egintza horiekgauzen ordena mantentzera zuzendurik daude, alegia, ordena hori hautematekodauden kategoriak kontserbatzera; beste zenbaitetan, ordena iraultzea izaten dahelburua, horretarako hautemate kategoriak eraldatuz.
|
|
|
Dagoeneko, enpresak multimedia zerbitzua eta abiadura handiko sareak erabiltzen hasita
|
daude
beren bezeroekiko harremanak bizkortzeko, lan berriak sortzeko eta eskaintzeko; enpresa munduak inbertsio handiak bideratu ditu mundu berri horretarantz, errentagarritasunaren bila, konpetentziari aurre egiteko eta gero eta hedatuago den fenomeno horrek eskain ditzakeen abantailez profitatzeko aukerarik ez galtzeko.
|
|
2003
|
|
|
Baimen hori, Madrileko Ministerioan eta Nafarroako Gobernu Zibilean eskatzen zen eta urtero izaten zen zalantza iturri, oso berandu ematen baitzuten (1977ko kasua zehatz deskribatu dugu). Lehenago ere azaldu dugunez, erakunde ofizialen oniritzia jasotzeko ezinbestekoa zen Euskaltzaindiaren babesa158 Baina, euskararen akademian, batek baino gehiagok uste zuten ez
|
zegokiela
beraiei horrelako ekintzei babesa ematea garai berrietan. Egoera gehiago okertu zen, VIII. UEUren berri ematen zuen foiletoan Euskaltzaindiaren izena aipatzen ez zelako.
|
|
|
UEUko idazkaritzak zera adierazi zien: UEUko kideek baino ezin zituztela erosi liburuak bertan eta, edonola ere idazkaritza harrituta
|
zegoela
beraiei ezer esan gabe prentsara jo zelako. Liburu postu horretan ziren, besteak beste, UEUk 1978an argitaratutako 22 liburuak.
|
|
2006
|
|
|
Prozedura horren bidez, gatazkak ekidin egin daitezkeela esan ohi da. Bitartekotzakaukera eman lieke banatzear
|
daudenei
beren liskar pertsonalak konpontzeko, eta, banandu ostean ere, guraso funtzioak betetzen jarraitu ahal izateko.Esperientziak erakusten duenaren arabera, ordea, alderdiek bitartekotzara jotzekoborondatea agertzen dutenean bakarrik izaten du konponbide horrek arrakasta; seme alabak dauzkatenei banatzeko aurrebaldintza moduan inposatzen zaienean, banaketa judizialaren ordezko modura, galdu egiten di...
|
|
|
Egoera estresatzaileen aurrean nola erantzunikasten dute. Erabat haserretuta edo berotuta
|
daudenean
beren buruari nola eutsi, semearen edo alabaren portaeraren ondorenez beren onetik aterata daudenean nolaerlaxatu ikasi behar dute.
|
|
|
Bakearen zain daudenak ez
|
daude
berez ezeren zain. Gero eta arrazoi gutxiago daudeberririk ez izateko.
|
|
|
Bestalde,
|
badaude
berez delitu edo hutsegite figuraren bat diren zenbait legez kontrako ekintza ere. Indarrean dagoen Zigor Kodearen 282 artikuluan, nolabaiteko erantzukizun penala eragiten duen publizitate engainagarriaren delitua tipifikatzen da, eta zigorra ezartzea dakar berarekin.
|
|
2007
|
|
|
Horretaz gain, argi dago, prentsa bulegoak sortu behar duen informazioaerakundearen aldekoa izan behar duela. Horrek ez du esan nahi intoxikatzera heldubehar dutenik, baina argi
|
dago
beren buruaren kontra ere ez direla arituko.
|
|
2008
|
|
|
Bi egun geroago Laskurainen aurkako behin behineko sententzia jakin zen. Jaurerriko sindikoak zioenez, txostena aztertu ondoren Laskurain frantziarrekin harremanetan zegoela frogatzerik ez zegoen arren, argi
|
zegoen
beraien alde zegoela, gipuzkoarrak beldurtzen eta kikiltzen saiatu zelako (sei egunetan herrialdea hartuko zutela azalduz) eta inbasioa geldiarazteko neurriak hartzeari uko egin ziolako (Saturioko zubia suntsitu gabe utziz). Horrez gain, konbentzionalek Eibar kiskali zutenean ez zuten bere etxea erre, eta hori Laskurainen aurkako beste froga bat izan zen.
|
|
|
Orion, adibidez, igandeko mezan udalkide guztiak bildu eta eskaintzaren aurretik irakurri zen konstituzioa; ondoren, apaizak bere agerraldia egin zuen eta biztanleek eta elizgizonek, guztiek aho batez, zin egin zuten458 Azkoitiko alkateak. Juan Ramón Aranbarrik? zioenez, konstituzioa jada iragarrita
|
zegoen
beraien udalerrian,«, con todas las formalidades establecidas en los Reales Decretos que V.S. me citta», eta bide batez Villafuerteseko kondea zoriondu zuen, Gipuzkoako Buruzagi Politikoa?. Xefe Politico??
|
|
2009
|
|
|
Kartzelaratzeak aztertuko ditugu atal honetan eta hurrengorako utziko ditugu heriotzekinlotutako datu eta iruzkinak. Oraindik ez dugu informazio zehatzik kopuru orokorrei buruz, ireki berri direlako kartzeletako agiritegiak eta nahasketa handia
|
dagoelako
beraien inguruan. Hainbat hipotesi eta datu ditugu eskura.
|
|
|
Heriotzei dagokienez, errepublikazaleekin gertatzen den moduan, ezin dadatu zehatz bat eskaini, baina zalantza gutxiago
|
daude
beraien kontabilitatea egiteko orduan, bereziki Nafarroan eta Araban, 4 eta 20 heriotza, hurrenez hurren, nahiz eta iturri batzuek Arabako datuak bikoiztu, hots, 42raino igotzen dute bertanhildakoen kopurua. Gipuzkoa errepublikanoen esku egon zen bitartean 800 batlagun atxilotu eta 280 inguru hil zituzten eta horien artean hainbat udatiar zegoen.Donostia erori baino ordu batzuk lehenago Ondarretako presoak hartu eta itsasontziz Bilbora eraman zituzten.
|
|
|
Euskal Herriari dagokionez, oso ekimen interesgarriak bultzatu dituzte azkenurteotan Memoriaren Bideak kolektiboak, Geronimo de Uztariz Historia Institutuaketa Eguzki Bideoak izenekoak. ...epideak eta Fortifikazioak mendebaldeko Pirinioetan izeneko erakusketa ibiltaria, erakusketaren katalogoa den liburu kolektiboa (Bortxazko lanakdiktadura frankistan), Gastonek eta Mendiolak (2007) koordinaturikoa, edotawww.esclavitudbajoelfranquismo.org webgunea34 Ekimen hauek guztiak presenteegon dira Hego Euskal Herriko eta Espainiako estatuko herri eta hiri askotan, etaoraindik ere aurreikusita
|
dago
beraien presentzia beste hainbatetan.
|
|
2010
|
|
|
Nahi zuenak, berez edobesteren baten bitartez bidaia ordaintzerik bazuen, libre zuen bertara joatea. Lasterkonturatu ziren, baina, iheslari espainiarrak Rafael Leonidas Trujilloren herrialdeaez zela mauka, erraztasun guztien ostean ez
|
zegoela
beraien usteko babesa. Izanere, Trujillok espainiarrak Haiti eta Dominikar Errepublikaren arteko muga«zuritzeko», arrazaz zuritzeko, nahi zuen migrazio hau.
|
|
|
LPLren 96 eta 179.2 artikuluek «demandatuari
|
dagokio
berak hartutako erabakien eta haien proportzionaltasunaren justifikazio objektibo eta arrazoizko bat ematea» diote. Monereo Pérez, J. L. ri jarraituz, La carga de la prueba en los despidos lesivos de derechos fundamentales, Tirant lo blanch, Valentzia, 1996, 24 or., bi arau horiek langileak bere eskubidea urratu duten egitateen froga zail duenean bere epai bidezko babes eraginkorrerako eskubidea laguntzen dute.
|
|
2011
|
|
|
Une honetan kulturgintzak giro arras politizatua bizi du. Talde politiko bakoitzak bere plataformak sortzera jotzen du edota, jadanik,
|
daudenetan
beren eragina izaten ahaleginduko dira. Polarizazioak gertatuko dira argitaletxeen artean, Lur eta Irakur Sail en artean bezala, arrazoi ideologikoengatik, edota zatiketak, familia politiko berekoen arteko Etor eta Gero ren kasuan bezala, euskara ereduari buruzko borrokarengatik (Iztueta, 2001:
|
|
|
Niri, egia esanda, gustatzen zait elkarrekin ikustea, nahiz eta batzuetan euren artean «pikea» sortu. Gutxienez, elkarrekin daude, interakzioa
|
dago
beraien artean.
|
|
|
Gure etxean telebista komuna daukagu. Gero, beste bat txikia daukate, Play ean aritzeko, baina, txiki hori beste gela batean dago; ez
|
dago
beraien logelan. Esan daiteke etxean kontsumoa gure kontrolpean dagoela.
|
|
|
Gurasoak denerako prest
|
daude
beren seme alabengatik, eta hauek prestutasun bera espero dezakete beste pertsonengandik ere. Arreta hori merezi dutela pentsatzera hel daitezke.
|
|
2012
|
|
|
Lehenengo hiruretan, gutxieneko nazionalek nazioestatu bat dute erreferente, haien naziokidetzaren alde jardunean, eta gutxiengohori bizi den estatuak nazionaltasun hori ukatzea eragozten du. Hiru gutxienekohorien pertzepzioa euskaldunaz bestelakoa izatea eragiten dute elementu horiek.Iparrirlandarrek, Tiroleko alemaniarrek edo Bosnia Herzegovinako kroaziarrekbadakite haien nazioen biziraupena ez
|
dagoela
beren esku. Horregatik asimilazioaez da haien ekintza politikoaren oinarria, eta bai ordea autonomia politiko edo/ etakulturala errebindikatzea, edo kasu gatazkatsuenetan, haien nazionalitatearen41nazio estatura atxikitzea.
|
|
|
Alabaina, ezin uka daiteke elite sozioekonomikoen jarrera erabakitzaileaizan ohi dela horrelako prozesuetan. Katalunian, esaterako, elite horiek gero etaargiago ikusten ari dira Espainiatik at
|
dagoela
beren interesen defentsarik egokiena.Gurean, berriz, hausnarketa hori ez dago oraindik orain hain sakonki errotua euskalelite sozioekonomikoengan, ez eta hauekin gobernugintza (governance) sareetandauden elite politikoengan. Ezbairik gabe, kontzertu eta hitzarmen ekonomikoekahalbidetu duten zerga autonomia, mugatua izanda ere, erabakitzailea izan daaipatu eliteen interesak egun indarrean dagoen erregimen autonomikoan babestuakgera zitezen.
|
|
|
Bestalde,
|
badaude
berez delitu edo hutsegite figuraren bat diren zenbait legez kontrako ekintza ere. Indarrean dagoen Zigor Kodearen 282 artikuluan, nolabaiteko erantzukizun penala eragiten duen publizitate engainagarriaren delitua tipifikatzen da, eta zigorra ezartzea dakar berarekin.
|
|
2014
|
|
|
Intersexudunen gurasoek sarritan galdetzen dute ea zenbatean behin jaiotzendiren beraiena bezalako haurrak eta ea badauden beste guraso batzuk, antzeko haurrakdituztenak, hartara haiekin hitz egin eta aholkuak eskatzeko. Sendagileek larrialdikasutzat jo ohi dituzte intersexudunen jaiotzak, eta, horrez gain, ikerketa medikoaurria da; horren ondorioz, sendagileek beraiek ere ez dute jakiten kasu hauetarakozer baliabide dauden, eta, maiz, gurasoei esaten diete arazo hori ikaragarri ezohikoadela eta, beraz, ez
|
dagoela
beraien egoera antzekoa bizi izan duen eta kontsultatudezaketen inor. Hori ez da horrela.
|
|
2015
|
|
|
PP rako Cu rik gehiena ekarpen antropogenikoaren ondoriozkoCu dela ondoriozta daiteke, Aix eta BA ren aintziretakoa aldiz, ekarpen naturalekoa delarik, nahiz etaikertutako aintziren Cu kontzentrazio altuenetarikoak ikusi, hauen aberaste faktoreak 2 tikbeheragokoak direlako. Gainera, Aix eta BA aintzirak hurbil
|
daude
beraien artean, zonalde horretakolitologia Cu-an aberats izan daitekeelarik.
|
|
2017
|
|
|
Hortaz, datuen argitan, emakumeak ez daude hain konforme euren bizitza pertsonalarekin. Gainera, bikoteen arteko lan banaketari erreparatuz, inkesta honen datuek erakusten digute gizonak askoz ere konformeago
|
daudela
beraien bikote emakumeek burutzen duten etxeko eta zaintza lanekin emakumeak beraien gizon bikoteek eskaintzen dutenarekin baino, hau da: gizonen %73, 1 eta emakumeen %43, 4a.
|
|
|
Lagin bakoitzean 500 lipido inguru aurkitudira. Horien artean,
|
badaude
beraien espresioa esanguratsuki ezberdina dutenak ehun osasuntsuan etaminbizian (3 Irudia). Gainera, aipatu beharra dago, emaitzak bi tekniketan errepikatzen direla; beraz, esan dezakegu metodologia hau baliagarria dela melanoman markatzaile lipidomikoak aurkitzeko.
|
|
2019
|
|
|
Bilauek apareilu militarraren erabilera ezzuten ezagutzen, eta zutik borrokatzen ziren, ezkutu eta makilarekin (Segura Urra, 2006: 23). Nekazariak obligatuak
|
zeuden
beren zerbitzuak prestatzera bai gerra defentsiboetan, apellydo a, eta bai ofentsiboetan, ostea (Monteano Sorbet, 1999: 241).
|