|
2012
|
|
|
Halere,, ez dut esan nahi errua argitaletxeek dutenik?. Hain
|
egoera
nahasiaren aurrean, plataforma ezartzeko orduan liburutegien eta administrazioen arteko lankidetzaren aldekoa da Urkia: –
|
|
|
Bakoitzak plataforma bana erosi beharrean, ez al da hobe lankidetzari esker denok plataforma bakarra edukitzea?".
|
Egoera
korapilatsua dela uste arren, erronka horri, ahalik eta azkarren, egin behar zaiola aurre deritzo.
|
|
|
Uruguaiko gerra handia hasita(), bidaiak Argentinarantz antolatu ziren, are gehiago hango gobernu berriak immigrazioaren aldeko politika azkarra eramaten hasi zenean 1852tik goiti. Euskal Herrian, berriz, nekazaritza eta
|
egoera
soziala krisian zeudela eta, euskaldun gazte ugarik herritik alde egiteko aukera egin zuten, gehienak gizonak, baina emazte edota familia osoak ere izan zitezkeen Amerikara ontzietan zihoazenak, herrira aberastuta itzultzeko asmoarekin batzuk. Ipar Euskal Herriko hiru probintzietatik Zuberoa eta Nafarroa Beherea izan ziren migratzaile gehien bidali zituztenak, hasieran bela-ontziz eta ondoren bapore ontziz, Pasaia, Baiona edo Bordeleko portuetatik, hiru laurdenak Argentinarantz.
|
|
|
1911n, bidaia hagitz nekagarri eta gogorrak berrehun libera kostatzen zuen, oraingo seiehun euro. 1857 eta 1864 urteen artean, orotara 200.000 euskaldun erbesteratu ziren, herriz herri ibiltzen ziren emigrazio agenteen ele erakargarrien ondorioz gehienbat, hala nola
|
egoera
ekonomikoak bultzatuta, intsumituta edota abenturaren grinak sustatuta. Abeltzaintza nagusi Lehen urteetan, Iparraldeko euskaldunen jarduera nagusia ardiei ile moztea izan bazen ere, 1870 urtetik aurrera abelazkuntzari eta larrua ontzeari lotu zitzaizkien.
|
|
|
Hain juxtu, eskakizun hori ekarri zuten gogora AEK ko kideek kanpaina aurkezteko hainbat kultur, gizarte eta politika eragilerekin egindako agerraldian. Nafarroako Gobernuak euskaltegiak itotzeko urte luzez erakutsitako jarrera salatu zuten agerraldi hartan, baita
|
egoera
hori iraultzeko beharrezko faktoreak aipatu ere: euskalduntzea bermatuko duen legea, helduen euskalduntzea bultzatuko duen hizkuntz politika eta inbertsioak handitzea.
|
|
2013
|
|
|
Ainitze bere munduan bizi da eta xelebrekeria asko egiten ditu, baina zientzialari aparta da aldi berean. Izaera horrek liburuko giro oro har iluna leuntzeko aukera eman dio idazleari, kontu samur eta barregarriak sartuz, Ainitzek
|
egoera
absurdo asko sortzen dituelako istorioan zehar.
|
|
|
Toure irakaslea da nobelaren protagonista.
|
Egoera
arautu gabe duenez, denetariko lanak egin behar ditu, eta, azkenaldian, edozein arazo Afrikako magiaren bidez konpontzeko eskaintzen du bere burua. Auzoko kaleak zeharkatzen ditu, txartelak han eta hemen banatzen bezeroak lortzeko.
|
|
|
–Guztiok eman behar dugu zerbait
|
egoera
hau geldiarazteko?
|
|
|
Benetako dramak bizi izan dituzte.
|
Egoera
horri, aldiz, planto egitea erabaki dute. Iruñeko sarrailagintza enpresa gehienak elkartu eta aho batez onartu dute etxegabetze prozesuetan ez dutela berriro parte hartuko.
|
|
|
|
Egoera
bat: bikote bat haur batekin.
|
|
|
Ez dakite non igaro duten gaua, ezta zein etorkizun izanen duten. Beste
|
egoera
bat: adineko senar emazteak, iraganean, seme alabek etxea erosi ahal izateko, bankuaren abala sinatu zuten.
|
|
|
dio. Hala ere, Asier Nieto ez da izan
|
egoera
horiek bizi behar izan dituen bakarra. Astero, maiztasun ezberdinarekin, Iruñeko sarrailagileak antzeko pasarteen zuzeneko lekukoak izaten ziren.
|
|
|
Hori dela eta,, geure artean hitz egiten hasi ginen eta zerbait egin behar genuela erabaki genuen?. Hiriburuan 16 bat sarrailagintza enpresa daude, eta horietatik 15 elkartu ziren
|
egoera
aztertzeko. Erantzuna oso garbia izan zen:
|
|
|
Jendarte berria sortzeko, zaharra erreferente edukitzeari utzi behar izan zioten.
|
Egoera
horretan hasi ziren beren herri utopikoa sortzen. Mugak buruan daudela frogatu zuten.
|
|
|
Baina jabeak salgai jarri du etxea...
|
Egoerak
muturreraino eramanda, umorezko antzezlan honek Markos eta Matilderen balentriak taularatzen ditu. Halaber, umeek ere izango dute euren txokoa Korrika Kulturalean, Pirritx, Porrotx eta Marimototsen eskutik.
|
|
|
Berrogeita hamar urte inguruko Dora Maggo margolari frantsesa da saritutako ipuinaren protagonista. Artea baliatu du beti Dorak bere bizitzan oreka bilatzeko eta, hala, momentuko
|
egoeraren arabera
, mota bateko edo besteko margoak egiten ditu: paisaiak, ondo sentitzen denean; bodegoiak, krisialdian dagoenean; erretratuak, momentu latzetan.
|
|
|
Badu bere morboa istorioak, Dorak emakumeak atsegin izan dituelako nerabezarotik. Gustura irakurtzen da ipuina, erritmo arina duelako eta ederki jorratzen duelako artearen eta protagonistaren barne
|
egoeraren arteko
lotura,, emozioen pintura, delakoa.
|
|
|
Nolanahi ere, zerrendaren helburua ez da zahartzeko leku onenen eta txarrenen zerrenda osatzea, etorkizunean zahartzaroak mundu osoan izango duen garrantziaz ohartaraztea baizik, egileek jakinarazi dutenez. Izan ere, adituek diote etorkizunean adinekoen kopuruak gora egingo duela eta, ondorioz,
|
egoera
horri behar den moduan erantzun zaiola. Euskal herritarrok azken urteotan pairatzen ari garen murrizketak kontuan hartuta, ez dirudi bide onean goazenik...
|
|
|
Izan ere, EHko Laborantza Ganbarak eraman ikerketa batek erakustera eman zuen Ipar Euskal Herriko baserrien erdiek behi haragia ekoizten zutela eta haragiaren laurdena baizik ez zela lurraldean egoten, urteko ekoizpenak (42.000 behi) lurraldeko haragi kontsumoa aseko lukeen arren.
|
Egoera
horri aurre egiteko aukerak aztertzeko, Uztartu klusterrean bildu ziren lurraldeko behi haragiaren ekoizpen sareko eragileak. –Tokian hiru hiltegi izatea aberastasuna da, denek lan egiteko gogoa adierazten dutelarik, gainera?
|
|
|
Adibidez, osasun zerbitzuak etorkin guztientzat izan behar zutela zioen 2011n EAEko biztanleen %72, 9k; 2012an, berriz, %57, 5ra jaitsi zen iritzi hori zutenen ehunekoa. Osasun zerbitzuak
|
egoera
legalean daudenei baino ez zaizkiela eman behar uste dutenen portzentajeak, ostera, %24, 1etik %38, 8ra egin du gora. Hezkuntza zerbitzuei dagokienez ere antzeko joerak jaso ditu Ikuspegiren txostenak.
|
|
2014
|
|
|
Tentsio hori jatorrizko kideen eta kide berrien artean sortzen da, utzi edo ez, itzuli edo ez, erabaki behar denean. . Itoizen
|
egoera
halakoa zen: proiektura biltzen azkenekoek ez zuten utzi nahi, baina Juan Carlos Perez eta Jose Garate nekatuta zeuden, Euskal Herrian puntatik puntara 28 aldiz ibilita?. Tentazioa, taldeetan ez ezik, ingurunean ere egon daitekeela uste du Lopez Agirrek.
|
|
|
Bada, horrela du izena Iñigo Aranbarriren laugarren nobelak, horri buruz ari baita: krisia, langabezia, hondamena, matxinadak. Gaurkotasun handiko gaia, beraz, baina lehenago ere sarri pairatu behar izan dugun
|
egoera
, tamalez. Hori erakusten du Aranbarrik eleberrian, hain zuzen ere:
|
|
|
Protagonistak, bizargina denez, harremana dauka goikoekin eta, beraz, horien eta jende xumearen artean harrapatuta dago, nolabait. Bi istorio daude, beraz, eleberrian, eta horien bidez bi
|
egoeraren arteko
paralelismoa egiten du Aranbarrik: egungo krisia eta duela mende bi eta erdikoa.
|
|
|
Dena den, niri gustatuko litzaidake kanpoan lan egitea, beste zerbait probatzeagatik, beste jende bat ezagutzeagatik... Halere, beharrik ez dagoela esatea asko esatea da, guztiok bizitzen ari garen
|
egoera
ikusita; aktoreon kasuan, are okerragoa. Kulturari zuzenduriko diru-laguntzak izugarri murriztu dira, eta etengabeko borrokan gabiltza gustatzen zaigun lanbidean aurrera egiteko.
|
|
|
Horregatik da garrantzitsua jendeak euskara ikastea, gero dena joaten delako katean. Eta zein
|
egoeratan
zabiltzate euskal aktoreak. Hemen oso aktore onak daude, leku guztietan bezala.
|
|
|
Krisiaren eraginez asko jaitsi da kontua, baina orain dela gutxira arte antzezlan piloa zegoen hemen, ekoizpen etxe asko... Orain oso
|
egoera
larrian gaude. Batzuk oraindik bizi gaitezke honetaz, juxtu, eta beste batzuek ezin dute.
|
|
|
Asko utzita eta etsita daude. Diru-laguntza gehiagorekin konponduko litzateke
|
egoera
–Dirua egon badago, arazoa da nora bideratzen den.
|
|
|
Lanari esker, une eta modu ezberdinetan eta hainbat eta hainbat pertsonak egindako lanari esker, izerdi barik ez dagoelako miraririk. 50 urtean gauza asko aldatu dira,
|
egoera
politikotik hasita, eta kulturgintzak ere bilakaera handia izan du. Gutxi izan arren, orduko liburu haiek oso modu txukunean argitaratu ziren, hainbat stand zeuden, nafarrak ere etortzen ziren...
|
|
|
Halere, ez dut inongo zalantzarik emaitza izan beharrekoa izan dela, eta halaxe egin behar dela lan.
|
Egoera
ekonomikoaren gainean kezka larria agertu zuen Azokak Eusko Legebiltzarrean aurtengo ekainean, zelan joan dira gauzak harrezkero. Oso larrituta egon ginen eta pentsatu genuen hori kaleratu egin behar zela, batez ere erakundeak egoera horretaz jabetzeko eta haiei garbi berba egiteko.
|
|
|
Egoera ekonomikoaren gainean kezka larria agertu zuen Azokak Eusko Legebiltzarrean aurtengo ekainean, zelan joan dira gauzak harrezkero? Oso larrituta egon ginen eta pentsatu genuen hori kaleratu egin behar zela, batez ere erakundeak
|
egoera
horretaz jabetzeko eta haiei garbi berba egiteko. Egoera erakusteaz gain, erakunde eta alderdi politikoen iritziak jasotzea lortu dugu, eta guztiak etorri dira bat Azoka estrategikoa dela.
|
|
|
Oso larrituta egon ginen eta pentsatu genuen hori kaleratu egin behar zela, batez ere erakundeak egoera horretaz jabetzeko eta haiei garbi berba egiteko.
|
Egoera
erakusteaz gain, erakunde eta alderdi politikoen iritziak jasotzea lortu dugu, eta guztiak etorri dira bat Azoka estrategikoa dela. Horrek ziurtasun handiagoa eman digu; izan ere, estrategikoa dela aitortuz gero, normala izango da laguntzea, bakoitzak ikusiko du zein neurritan.
|
|
2015
|
|
|
Kulturgintzan diharduten edota harekin harremana duten 300 lagun baino gehiagoren ekarpenak batu dituzte proposamenok egiteko. Denek dute xede euskal kulturgintzak bizi duen?
|
egoera
larriari, konponbidea bilatzea.
|
|
|
Iazko otsailean eta ekainean Durangon eginiko bilkurak dira orain aurkeztutako neurrien abiapuntu. Kulturgintzaren
|
egoera
kaskarraz kezkatuta, kultur ekosistemako orotariko talde, eragile, norbanako eta erakundeak batu ziren, egoera aztertu eta irtenbideak bilatze aldera. Orduan jasotako ekarpenen emaitza dira oraingo proposamen zehatzak.
|
|
|
Iazko otsailean eta ekainean Durangon eginiko bilkurak dira orain aurkeztutako neurrien abiapuntu. Kulturgintzaren egoera kaskarraz kezkatuta, kultur ekosistemako orotariko talde, eragile, norbanako eta erakundeak batu ziren,
|
egoera
aztertu eta irtenbideak bilatze aldera. Orduan jasotako ekarpenen emaitza dira oraingo proposamen zehatzak.
|
|
|
Izenburuak berak adierazten du bilakaera, asko aldatu zara. Ez, beti joaten zara aurrera, bizitza bera ikasbidea da, baina norbera den modukoa da eta izaera ez da inoiz aldatzen. Sortzeko prozesua ere bera da, nahiz eta gaurko
|
egoera
bestelakoa izan. Neure barnean arakatu eta ikusten edo sentitzen dudana kantatzen dut.
|
|
|
Neure barnean arakatu eta ikusten edo sentitzen dudana kantatzen dut. 1975ean, beste
|
egoera
bat zegoen, okerragoa, oro har, baina hobea beste gauza batzuetan, ilusio handiagoa zegoen. Hobeto gaude?
|
|
|
Hizkuntza gutxituek Frantzian bizi duten
|
egoera
kaxkarra agerian geratu da, enegarrenez, urriko azken astean. Batetik, urriaren 24an 5.000 lagun inguru bildu ziren Baionan Deiadar manifestazioan, Euskara hizkuntza ofiziala!
|
|
2016
|
|
|
Mapudungun edo mapuzungun du izena maputxeen hizkuntzak, eta
|
egoera
larrian dago. Berreskuratzeko asmotan, Txileko komunitate batzuetan barnetegiak jarri zituzten martxan pasa den ekainean, helduek hizkuntza ikas eta irakats dezaten.
|
|
|
Irazabal AEK ko didaktika taldeko kidea da eta euskara irakasteko materiala sortzen jarduten du.Bidaia horren helburu nagusiak bi ziren: batetik, maputxeen hizkuntzaren
|
egoerari
eta berpizteko egiten ari diren lanei buruzko informazioa biltzea Garabiderentzat, erakundeak hango elkarlana hobeto planifikatu ahal izateko; bestetik, AEKren eskarmentutik abiatuta, nolabaiteko ekarpena egitea helduei mapudungun irakatsi nahi dieten irakasleen prestakuntzari dagokionez.Barnetegia Mapudungunaren Akademiak antolatu zuen, FEMAE ikasle maputxeen federazioaren laguntzarekin, eta 30 ... Irazabalek dio bertaratu aurretik irakasleen prestakuntzarako saioak zituela buruan, baina gero,, esku artean duten erronkaren tamaina ikusita, hasierako xedea bigarren mailan utzi eta, Euskal Herriko esperientzia oinarri, mapudungunaren egoeraren gaineko eztabaidak pizteko saioak prestatu nituen?.
|
|
|
batetik, maputxeen hizkuntzaren egoerari eta berpizteko egiten ari diren lanei buruzko informazioa biltzea Garabiderentzat, erakundeak hango elkarlana hobeto planifikatu ahal izateko; bestetik, AEKren eskarmentutik abiatuta, nolabaiteko ekarpena egitea helduei mapudungun irakatsi nahi dieten irakasleen prestakuntzari dagokionez.Barnetegia Mapudungunaren Akademiak antolatu zuen, FEMAE ikasle maputxeen federazioaren laguntzarekin, eta 30 ikaslek eta 20 irakasle laguntzailek hartu zuten parte. Irazabalek dio bertaratu aurretik irakasleen prestakuntzarako saioak zituela buruan, baina gero,, esku artean duten erronkaren tamaina ikusita, hasierako xedea bigarren mailan utzi eta, Euskal Herriko esperientzia oinarri, mapudungunaren
|
egoeraren gaineko
eztabaidak pizteko saioak prestatu nituen?. Haren hitzetan, bilerak, oso mamitsuak?
|
|
|
Ondorioz, barnetegian irakasleak hiru taldetan banatzen ziren: . Batzuek hizkuntza egiturak irakasten zituzten; beste talde batek mintzapraktika saioak bideratzen zituen; eta hirugarrenak kultura maputxearen ezagutza bultzatzen zuen, adibidez, maputxeen familia egitura berezia, palin izeneko jokoa edota matea hartzeko zeremonia eta bere protokolo osoa?. Hizkuntza,
|
egoera
larrianIrazabalek aukera izan zuen ikusteko mapu txeen hizkuntzaren egoera larria dela: –Hasteko, ez dirudi hizkuntzaren egoerari buruzko informazio fidagarririk dagoenik, inkestek datu desberdinak eskaintzen dituztelako.
|
|
|
Ondorioz, barnetegian irakasleak hiru taldetan banatzen ziren: . Batzuek hizkuntza egiturak irakasten zituzten; beste talde batek mintzapraktika saioak bideratzen zituen; eta hirugarrenak kultura maputxearen ezagutza bultzatzen zuen, adibidez, maputxeen familia egitura berezia, palin izeneko jokoa edota matea hartzeko zeremonia eta bere protokolo osoa?. Hizkuntza, egoera larrianIrazabalek aukera izan zuen ikusteko mapu txeen hizkuntzaren
|
egoera
larria dela: –Hasteko, ez dirudi hizkuntzaren egoerari buruzko informazio fidagarririk dagoenik, inkestek datu desberdinak eskaintzen dituztelako.
|
|
|
–Batzuek hizkuntza egiturak irakasten zituzten; beste talde batek mintzapraktika saioak bideratzen zituen; eta hirugarrenak kultura maputxearen ezagutza bultzatzen zuen, adibidez, maputxeen familia egitura berezia, palin izeneko jokoa edota matea hartzeko zeremonia eta bere protokolo osoa?. Hizkuntza, egoera larrianIrazabalek aukera izan zuen ikusteko mapu txeen hizkuntzaren egoera larria dela: . Hasteko, ez dirudi hizkuntzaren
|
egoerari buruzko
informazio fidagarririk dagoenik, inkestek datu desberdinak eskaintzen dituztelako. Areago, barnetegiko partaideak mesfidati agertu ziren datu horien sinesgarritasunarekiko?.
|
|
|
Hurrengoa hil honen 19rako dago deituta.Hedabideei dagokienez, irrati eta egunkari batzuetan mapudungunen aldeko mezua zabaltzen ei da,, nahiz eta, oraingoz, gaztelania izan hedabide horietako hizkuntza nagusia. Gainera, maputxeen irrati telebista proiektua ere ari dira garatzen?. Hezkuntzaren alorrean emandako urrats batzuek, gainera, Euskal Herriko
|
egoera
ekarri diote gogora Irazabali: –Eskola batzuetan, ikasgai gisa sartu dute mapuzunguna, beraz, astero ordu gutxi batzuk erabiltzen dituzte hizkuntza irakasteko.
|
|
|
euskal hedabideentzako aurrekontuen arazoa bideratzea ez ezik, euskarazko hedabideetan egiten den publizitate instituzionala areagotzea(. Jaurlaritzak publizitate instituzionalaren% 3 baino ez du egiten herri ekimeneko hedabideetan?). Hain zuzen, gai horiek izan zituen hizpide Hekimenen zuzendari Alberto Barandiaranek Eusko Legebiltzarrean martxoaren 10ean, sektorearen
|
egoera
azaltzeko egindako agerraldian.
|
|
|
Gainerakoak zuritze prozesuak erasanak zeuden, maila ezberdinetan: batzuk oso
|
egoera
larrian, beste batzuk gutxiago. Inoiz ikusi gabeko zuritze maila antzeman dute ikertzaileek, eta beldur dira koralen etorkizunaz.
|
|
|
Zientzialarien aburuz, klima aldaketak zuzenean eragiten du kontu horretan. Aurten, gainera, El Niño izeneko fenomeno klimatikoak are larriagotu du
|
egoera
. Bestelako faktoreak ere ez dira ahaztu behar, esaterako, kostaldean izaten diren isuriak eta gehiegizko arrantza.
|
|
|
Indarra behar badu, abiadura hartuta bota behar da, bestela hanka geldirik?. Horri guztiari gehitu behar zaio
|
egoera
zailetan burua lasai edukitzen jakin behar dela. Sumendixaren esanetan,, ikusi izan ditut oso bolari onak, botatzera joan eta zurbil baino zurbilago zeudenak?.
|
|
|
Sumendixaren esanetan,, ikusi izan ditut oso bolari onak, botatzera joan eta zurbil baino zurbilago zeudenak?. Urkia ere urduri jartzen da
|
egoera
horietan: –San Migelen, 3 eta 2 jo nituen, eta jendeari trabesak egiten entzuten nuen:
|
|
|
250 mm-ko zabalera izango du, eta 20 m inguruko luzera.AZPIJANA eta GAINJANA: bolari eman beharreko bi efektu mota dira, bolatokiaren
|
egoeraren
arabera.HANKABE: bola hanka tartetik botatzean datza, atzetik aurrera.
|
|
|
Kale antzerkian, berriz, giroa eta jendea oso onak dira?. Azken urteotako krisi ekonomikoak gogor kolpatu du arte eszenikoen sektorea, eta Ormazabalek dio kale arteetan ere nabaritu dela. . Halere, Espainiako estatuko
|
egoerarekin
alderatuta, erkidegoan ongi gaude. Batez ere hedapenari eta kontratazioari dagokienez.
|
|
|
Estatuan, adibidez, jaialdi asko desagertu dira?. Alderaketa norekin egiten den, ordea, bestelako
|
egoerak
ikus daitezke: –Iparraldea beste maila batean dago.
|
|
|
–Iparraldea beste maila batean dago. Segur aski, duela urte batzuetako
|
egoerarekin
alderatuz gero, orain okerrago daude. Gurekin alderatuta, baina, oso urrun daude.
|
|
|
Gertakari lazgarria kontatuko du lanak: 1942ko abuztuaren 5ean, Korczak buru duen Varsoviako ghettoko umezurztegi batean,
|
egoera
ezin tragikoagoa bizi dute baiKorczakek, bai umezurztegiko 200 haur judutarrek, naziek Treblinkako kontzentrazio esparru batera bidaliko dituztelako trenez. Une horiek kontatzen ditu antzezlanak, ikusleak ere parte hartzera bultzatuta.
|
|
|
Ohiko sailez gain, Jacques Beckerri (Paris, Frantzia,), Fran tziako zinemaren historiako egilerik garrantzitsuenetako bati, atzera begirakoa eskainiko zaio, eta The Act of Killing. Zinema eta indarkeria globala izenekoak gaur egun hainbat herrialdetan bizi dituzten indarkeria
|
egoerei
helduko die. Euskal ekoizpenek Zinemira sailean izango dute leku, baina hortik kanpo ere ikusi ahal izango dira ale bakan batzuk:
|
|
|
Azkenak, Deban, Eguesibarren eta Gasteizen, pasa den hilean amaitu ziren. Aurrerantzean, beste herri batzuetan abiatuko dira, betiere toki bakoitzeko
|
egoerara
egokituta. Oro har, elkarteek egiten dute hausnarketari ekiteko eskaria.
|
|
|
Beste kasu batzuetan, galdera hori militantziaren krisialdiak eragin du, nekeak edota hurrengo belaunaldietako jende ezak, alegia. Leku batzuetan, elkarte berria edo euskaltzaleen arteko nolabaiteko egituraketa sortzeko premia sentitu da; horrela sortu berri dira, adibidez, Hondarribiko Blagan edota Dimako Abizarie?. Elkarte berriak
|
egoeraren
eraginez sortu dira: –Azken azterketa soziolinguistikoek erakusten dute eremu erdaldunetan gero eta erabilera eta ezagutza tasa hobeak daudela, eremu euskaldunetan ez bezala.
|
|
2017
|
|
|
Garai batean jendea soldadu joatera behartuta zegoela entzutea ulergaitza egin zitzaion, eta are ulergaitzagoa iruditu zitzaion, noski, horri uko egiteak kartzela zekarrela ordainetan. ...lagundu zidan konturatzen zenbat aldatu diren gauzak hain denbora laburrean; hainbeste, ezen neuri ere oilo ipurdia jarri baitzitzaidan, baina nire kasuan ez oroitzapenengatik, ezpada aldaketa horien meritua arriskuak hartu zituzten pertsonena izan zelako, eta ez gobernuena, ez denboraren joanarena, ez zeruetako izakiek obratutako mirariena.Orain ez dakit zer esango luketen gure agintariek antzeko
|
egoera
batean; badakit, baina, gizartetik sortutako bi ekimen nabarmen izan ditugula oraintsu begien aurrean, Luhusokoa eta errefuxiatuen aldekoa, eta, ulertzen dugu, baina ez dugu bat egiten erabilitako metodoekin, bezalako formulak entzun behar izan ditugula.
|
|
|
–Harrizko igitaiak, harrizko aizkorak? Kanpoan daudenak desegin egiten dira; kobazuloetakoak, ordea, oso
|
egoera
onean daude?. Dena den, harrapaketa ugari egin direla dio Ceberiok:
|
|
|
Haiek ordezkatzerakoan, hizkuntza eskubideak bermatuko dituen kontratazio politika beharrezkotzat jo du Behatokiak, alegia, lan deialdietan hizkuntza eskakizun egokiak ezartzea, langileek, hizkuntza eskubideak beteta, herritarrak berdintasunez arta4 ditzaten. Halako aldaketarik egin ezean,, hizkuntza eskubideen bermea hipotekatu eta urraketa
|
egoera
betikotzeko arriskua handia da, azaldu zuen Behatokiaren zuzendari Garbiñe Petriatik, hizkuntza eskubideei buruzko urteroko txostenaren (Hizkuntza Eskubideak Euskal Herrian 2016an) aurkezpenean.
|
|
|
–Sakelako telefonoen Som Connexió kooperatiba, adibidez, Katalunian jaio zen, baina estatu osoan aritzen da. Oso indartsua da, halaber, zaintzaren sektorea, adinekoak, umeak eta bazterketa
|
egoeran
dauden pertsonak zaintzeko?. Dena den, sektore batzuk oraindik ez dira hurbildu ESSra, garraioena, adibidez:
|
|
|
Kasu hau, egiatan, Ainhoa Tirapu jokalariarena da. Rayco Sanchezek (Bilbo, 1985), Opio errebeldea liburuaren idazleak, auzo lotsa sentitzen du haren
|
egoera
ikusita: –Halako gauzek amorrua eragiten didate; ez arropa denda batean lan egiteagatik, baizik eta emakumeen eta gizonen arteko aldea horren nabaria dela agerian uzten dutelako?.
|
|
|
Beristainen esanetan,, egun, gazteagoek eskaintza handiagoa daukate, behintzat, baina, hori horrela bada, aurretik ibili garenok asko borrokatu izan garelako da?.
|
Egoera
horretaz baliatuta, apika, Nahikari Garcia (Urnieta, 1998) Realeko jokalari nabarmenetakoaren ibilbidea oso bestelakoa izan da. –Ni beti oso modu naturalean aritu izan naiz futbolean, bai txikitako jolasetan, baita taldeetan ere; eta benetan eskertzekoa da.
|
|
|
Ez badute egiatan inbertitzen, telebistek partidak emateagatik dagozkien irudi eskubideak ordainduta, esaterako, norabide honetan emango diren urratsak eskasak izango dira?. Zentzu horretan, federazioek eta klubek ere badute zer esan. Euskal Herriko
|
egoera
apurtxo bat ezberdina bada ere (Garciak dio hemengo taldeak, oso erreferentzialak, direla,, denok klubaren parte garela sinesten dugulako?), Urkirik azpimarratzen duenez,, behin eta berriro aurrera goazela esanagatik, eta Iberdrolak dirua emanagatik, lehen mailako liga oraindik ez da profesionala?.
|
|
2018
|
|
|
Gero, ordaintzeko orduan, ez dago dirurik, eta bi aukera dituzte: datafonoarekin unean bertan ordaintzea edo 15 egunean behin kontu korrontetik erosketak deskontatzea.Lehen sektoreak eskualdean bizi duen
|
egoera
txarrari erantzuteko asmoz jaio zen Labore: –Eskualdean lehen sektorea desagertzen ari dela ikusita, hura bultzatzea izan da gure lehenengo premia.
|
|
|
Bizitza sozialaren erdigunea izanik, bertan gauzatzen zituzten portugaletetarrek arrantzale eta baserritarrekin egin beharreko salerosketak. Alabaina, azken 20 urteotan
|
egoera
zeharo aldatu da. Ezkerraldean ezarritako aisialdi eta merkataritza politikek, kontsumoan eta merkataritza gune handietan oinarrituta, hiriguneak mugitu dituzte.
|
|
|
Asmoa da kopuru horiek handitzea, eta nolabaiteko kutxa sortzea?.
|
Egoera
ideala litzateke, doako harpidedun guztiak, 2.800 inguru, babesle bihurtzea?. Aldizkari askok dute urteroko kuota sorreratik, baina Prest!
|
|
|
Gainerako guztiek musu truk jarduten dute. Dena den,
|
egoera
ezberdinak bizi izan dituzte, eta batzuetan jendearen inplikazioa ahultzen ere ikusi dute: –Une batean, laguntza eskatu behar izan genuen taldea zabaldu, gaztetu eta aberasteko?.
|
|
|
sentitu zuen, baina, aldi berean, pentsatu nuen lantaldea ausarta izan dela horrelako erabakia hartzeko. Herri aldizkaria edukitzea oso polita da, baina horren atzean pertsonak daude, eta badakigu zein den pertsona horien
|
egoera
. Ulertzen dut zama handia zela kideentzat eta erabaki ona izan dela.
|
|
|
Prest! ere egon ei da inoiz antzeko
|
egoeran
: –Onartu behar dugu edonoiz desager litekeela.
|
|
|
Funtsik gabeko umore horrek barregura eragiten dit.Eta negarra? Inguruko norbaiten
|
egoera
kaskarrak eragin liezadake. Bertsotarako plaza bat:
|
|
|
Egoera zail guztietatik asko ikasten da.
|
Egoera
konplikaturik gabe, ez ginateke haziko. Zintzilik egotearen alde positibo hori berreskuratu nahi nuen.Skakeitaneko Olatz eta bakarka aritzen den Olatz, ezberdinak dira. Musikalki bai.
|
|
|
|
Egoera
konplikaturik gabe, ez ginateke haziko
|
|
|
zintzilik geratze horretatik gauza asko ateratzen dira.
|
Egoera
zail guztietatik asko ikasten da. Egoera konplikaturik gabe, ez ginateke haziko.
|
|
|
Ikusleak ere gaztetu egin dira. Bai.
|
Egoera
arraro samarretik gentozen: belaunaldi aldaketa hori gertatzea falta zen; urte asko aizkolari berberekin, aizkolari zaharrekin eta ikusle mota jakin batekin.
|
|
|
Hasiera batean, 2019an kendu nahi zuten ordu aldaketa, baina 2021era atzeratu dute epea, hainbat arrazoi tarteko; batez ere, teknikoak: sektore askotan, denbora dute sistema informatikoak
|
egoera
berrira egokitzeko. Horregatik, ikerketa gehiago egiteko asmoa agertu du Europako Batasunak.
|
|
2019
|
|
|
Iruditzen zait primeran pasatu duela ipuin bakoitza idazten, mimo osoz egin duela, batzuetan xehetasun txikiena ere nola deskribatu duen ikusirik. Algara ere egingo zuen tarteka, ganberro ganberro.Ipuinak ez daude elkarlotuta, hau da, liburua ez da irakurri ahala pertsonaien
|
edo
egoeren bidez nolabait biribildu ohi diren horietakoa. Hauek ez dute batak bestearekin zerikusirik, ez pertsonaiei ez istorioei dagokienez, eta gorabehera edo pasadizo edo burutazio laburrak dira gehienak (luzeenak 10 bat orrialde izango ditu).
|
|
|
Horregatik, emakumeen lanak islatzeko sortu zuten aretoa, eta horretan ari dira lanean. Halere, lanak erakusteaz harago, publikoa
|
egoeraz
jabetzea eta hausnartzea da Lekueren xedea. Konponbiderik ez bada aurkitzen, pertsonek egin dezatela gaiaren gaineko gogoeta, behintzat.
|
|
|
Aintzane Usandizaga Lopezek ederki asmatu du bere lehen liburuaren izenburuarekin, ia inon eta ia inorekin kabitzeko ezintasun deseroso horretan bizi diren pertsonaiak sortu baititu zortzi istorio txikietako bakoitzerako.Kabitu ezina bera bezain deserosoak dira ipuinek dakartzaten
|
egoerak
, eta, oro har, erraza da irakurlea ataka horretan nola jokatuko ote lukeen pentsatzen jartzea: zer egin lagun batek zaintzeko utzi dizun txakurra lapurtuko balizute; zer esan okindegikoari opilen antolaketarekin zeharo obsesionaturik egongo balitz; nola jokatu labezomorro ziztrin batek zure maitasun istorio paregabea izorratuko balizu; nola egingo zenuke alde lan elkarrizketa estresagarri edota tamalgarri batetik, edo bitik; nola egingo zenioke iskin betiko kuadrillari, inori minik egin gabe, zure burua harengandik mila kilometrora dagoenean; zer egingo zenuke bikotekidea arrain urdin bati esker baino bazenu jasan. Surrealista samarrak eman dezakete egoerok, eta izan badira haietako batzuk, baina badute, zeinek bere erara, errealitatetik asko.
|
|
|
Aintzane Usandizaga Lopezek ederki asmatu du bere lehen liburuaren izenburuarekin, ia inon eta ia inorekin kabitzeko ezintasun deseroso horretan bizi diren pertsonaiak sortu baititu zortzi istorio txikietako bakoitzerako.Kabitu ezina bera bezain deserosoak dira ipuinek dakartzaten egoerak, eta, oro har, erraza da irakurlea ataka horretan nola jokatuko ote lukeen pentsatzen jartzea: ...atu labezomorro ziztrin batek zure maitasun istorio paregabea izorratuko balizu; nola egingo zenuke alde lan elkarrizketa estresagarri edota tamalgarri batetik, edo bitik; nola egingo zenioke iskin betiko kuadrillari, inori minik egin gabe, zure burua harengandik mila kilometrora dagoenean; zer egingo zenuke bikotekidea arrain urdin bati esker baino bazenu jasan. Surrealista samarrak eman dezakete
|
egoerok
, eta izan badira haietako batzuk, baina badute, zeinek bere erara, errealitatetik asko. Izan ere, egoerak edota uneak edota solaskideak gorabehera, pertsonok bat batean hartzen gaituzten sentipenak unibertsalak dira:
|
|
|
zer egin lagun batek zaintzeko utzi dizun txakurra lapurtuko balizute; zer esan okindegikoari opilen antolaketarekin zeharo obsesionaturik egongo balitz; nola jokatu labezomorro ziztrin batek zure maitasun istorio paregabea izorratuko balizu; nola egingo zenuke alde lan elkarrizketa estresagarri edota tamalgarri batetik, edo bitik; nola egingo zenioke iskin betiko kuadrillari, inori minik egin gabe, zure burua harengandik mila kilometrora dagoenean; zer egingo zenuke bikotekidea arrain urdin bati esker baino bazenu jasan. Surrealista samarrak eman dezakete egoerok, eta izan badira haietako batzuk, baina badute, zeinek bere erara, errealitatetik asko. Izan ere,
|
egoerak
edota uneak edota solaskideak gorabehera, pertsonok bat batean hartzen gaituzten sentipenak unibertsalak dira: deserosotasuna, asperdura, harridura, kezka, amorrua, axolagabekeria?
|
|
|
deserosotasuna, asperdura, harridura, kezka, amorrua, axolagabekeria? eta bai, ezintasuna ere bai, edo ez al zara inoiz lekuz kanpo sentitu,
|
egoerari
aurre egin ezinik. Usoa Alberdi Fernández
|
|
2020
|
|
|
Horregatik, poliki poliki, bizilagunak hiritik alde egiten hasi ziren, landa eremura joateko; ondorioz, biztanleria sakabanatu egin zen, inguruko eremuetan?. Gerora ez zenez inolako kokalekurik egon, hiriaren aztarnak
|
egoera
onean kontserbatu dira.Mende honetan hainbat konturen berri eman duten arren, harriek oraindik hitz egiten jarraitu behar dute, hiriaren iraganaren berri emateko. Izenak, adibidez, ezezaguna izaten jarraitzen du.
|