|
2013
|
|
|
Horrez gain, elkarri galderak egiten dizkiogu etengabe. Galderak, gainera, ez dira gauza solteak izaten normalean; galdera batek erantzuna dakar, sarri haren ondoren beste galdera bat dator& eta horrela jarrai daiteke, elkarri galderak eginez, adreilu bat beste baten gainean jarriz
|
bezala
, elkarren zeregin komunikatiboa amaitutzat ematen den arte. Jakina, solaskideek trukatzen dituzten galdera erantzunen artean, lotura eta ordena logikoa egon behar da.
|
|
|
Ondotik pasatu da, eta begiratu ere ez! Hori, beti
|
bezala
,
|
|
|
2 Talde txikietan elkartu, eta partekatu zure kideekin zerk eraman zaituen hautaketa hori egitera. Beti
|
bezala
, begirunez entzun zure kideen hautaketa, eta begirunez eman zure iritzia.
|
|
|
Deskribapenaren elementuak elkarri loturik ageri diren
|
bezala
, beste hainbeste gertatzen da perpausa osatzen duten elementuekin; horretarako, deklinabide atzizkiak erabiltzen dira.
|
|
|
Nola deituko genioke gela hankaz gora duen pertsonari? Zeurea
|
bezala
dagoen gela bat partekatu bazenu norbaitekin, eta zure gustukoa ez balitz, adieraziko al zenioke?
|
|
|
Herritik gora igotzen dagoen auzuneko azken baserriaren aurretik pasa zinetenean, azienda sumatu zuen Xeik, eta, artzain txakur orok egingo lukeen moduan, hantxe geratu zen, geldi, bere lana egiteko prest. Zuk aurrera egin zenuen, besteetan
|
bezala
, usainari jarraikiz jarraituko zitzaizula pentsatuz. Baina ez zen hala izan; ez zenuen txakurra berriro ikusi, eta, orduz geroztik, galduta dabil hain maitea duzun txakurra.
|
|
|
Nik farola eta eguzkia lotu ditut: farola, eguzkia
|
bezala
, gure buru gainean dagoelako, eta hor goitik argia ematen duelako, eguzkiak bezala.
|
|
|
Nik farola eta eguzkia lotu ditut: farola, eguzkia bezala, gure buru gainean dagoelako, eta hor goitik argia ematen duelako, eguzkiak
|
bezala
.
|
|
|
2 Orain, irakurri berriz testua, baina puntuazio markei erreparatu gabe, ezabatuta baleude
|
bezala
. Grabatu berriz ere, eta gorde.
|
|
|
Ez ezazue ahantzi telefono solasaldia dela bikotearen artekoa, eta, beraz, zuen pertsonaiak sentitzen duena adierazteko ahalegina egin duzuela. Pertsonaia behar
|
bezala
prestatzeko, ongi etorriko zaizue honako hauek kontuan hartzea. Jaso erantzunak taulan.
|
|
|
Ipuin batean
|
bezala
|
|
|
Ez eskatu ispiluak bezain leiala izan nadin ezin bazara ikusi zure aurrean ezin badidazu barrura so egin zabalik etsi den leiho batetik
|
bezala
.
|
|
|
3 Esan
|
bezala
, ardura bikoitza duzu: batetik, zure testua irakurtzekoa, eta, bestetik, kide baten irakurketa adierazkorra ebaluatzekoa, horretarako ere autorregulazio jarduerako alderdiei erreparatuta.
|
|
|
Zertarako egingo duzu? Irudikatutakoa
|
bezala
izango da. Nolakoa izango da?
|
|
|
Bata dela edo bestea dela, orain duzu unea bilduma behar den
|
bezala
osatzeko, testuak egokitzeko edo berriak sortzeko. Ez galdu aukera!
|
|
|
Bildumari aurkibide bat idatziko diozu, testuen ordenaren eta antolaketaren berri emango duena. Bildumako testuetan
|
bezala
, aurkibidean ere hitzekin eta sentimenduekin jolas zaitezke: bilduma sentimental poetikoari aurkibide sentimental poetikoa dagokio!
|
|
|
Horrela taldean lan egitea basamortuan igeri egitea
|
bezala
da. To zuentzat talde lana!
|
|
|
egokitu zaidan poemaren irakurketa adierazkorra egitean, ikasitako elkarketa fonetikoak behar
|
bezala
egin baditut.
|
|
|
Irakurleak hitzak behar
|
bezala
ahoskatu ditu.
|
|
|
Irakurketa pausak behar
|
bezala
eginez gauzatu da.
|
|
|
b) bonbak gerretan eta erabiltzen direlako, eta, bonbek ateratzen duten zarata
|
bezala
, bortitza delako sentimendu hori".
|
|
|
Loriak udan ihintza
|
bezala
maite det dama gazte bat, hari hainbat nahi diotenik ez da munduan beste bat. Inoiz edo behin pasatzen badet ikusi gabe aste bat, bihotz guztira banatutzen zait halako gauza triste bat.
|
|
|
d) koadroko pertsonak aurpegi zurbila duelako, ondoezik edo triste balego
|
bezala
.
|
|
|
Eta, zergatik ez, ezinegona edo deserosotasuna eragiten dizun beste bat. Koadroei
|
bezala
, zer izenburu jarriko zenieke irudi horiei. Egin probak.
|
|
|
|
bezala
bete taldeko lasai lanerako nire ardura.
|
|
|
izan zen, mingarria, gorrotagarria, sumingarria& Hala ere, gertaera horren erdian, itxaropen apur bat ageri da. Elikatu egin behar den esperantza izpi bat; babestu behar dena, itzal ez dadin, gar indartsu bihurtu eta basoan sutea
|
bezala
heda dadin. Indarrak hartu eta hainbat ohitura, uste, ekintza& aldatzeko, esperantzatik ekintzetarako pausoa emateko aukera egon baitaiteke.
|
|
|
Konparazioak egiten ditugunean ere antzekotasun bat duten elementuez baliatzen gara. Konparazioetan, ordea, metaforetan ez
|
bezala
, antzekotasuna duten bi elementuak ageri dira, konparazioa adierazten duen hitzarekin lotuta. Adibidez:
|
|
|
Adibidez: euria
|
bezala
erortzen diren malkoak; oilarra bezain harro dabil; nik zu zaitut maiteago arraintxoek ura baino.
|
|
|
Euria
|
bezala
erortzen diren malkoak
|
|
|
1 Txaleko islatzaile bat eguzkitan
|
bezala
|
|
|
5 Birrintzailetik pasatutako hondar alea
|
bezala
|
|
|
Esan al daiteke honako hau: txori bakoitza bere adarrera
|
bezala
, zelta bakoitza bere zuhaitzera joaten zen babes bila?
|
|
|
Danbolina perkusiozko musika tresna da, Euskal Herrian tradizionalki oso hedatua. Txistuaren lagungarri jo ohi da, atabala
|
bezala
. Baina, haren aldean, altuagoa eta estuagoa da danbolina.
|
|
|
Europako hainbat lurraldetan
|
bezala
, Euskal Herrian aitzindaria den ustiapen mota hau sail zabaleko eskualde menditsuetan garatzen da.
|
|
|
Aposizioa, beraz, izen baten azalpena da, haren ondoan ezarria loturarik gabe, eta hura
|
bezala
deklinatua.
|
|
|
Testuetako azpitituluek, izenburu orokorrak
|
bezala
, testu atalen gaia eta nondik norakoak aurreratzen dizkigute. Atal horiek elkarri loturik daude, gai orokorraren parte dira, haren hainbat alderdiren garapena.
|
|
|
ITSASOA ORAIN ARTE
|
BEZALA
USTIATZEN ETA KUTSATZEN JARRAITUZ GERO, NOIZ ARTE JAN DUGU ARRAINA?
|
|
|
Lehen Hezkuntzako ikasleek kirol hori hobeto ezagut dezaten, lehiaketa bat antolatzea pentsatu duzue. Telebistako lehiaketetan
|
bezala
, estropadak zer diren jakiteko erantzun beharreko galderak prestatuko dituzue, eta hiru erantzun eskainiko dizkiezue aukeran.
|
|
|
1 Eskema grafikorako gaia eta azpigaiak baditu, baina behar
|
bezala
erlazionatzea eta eskeman antolatzea falta zaio. Idatzi emaniko ideiak deskribapen egitura irudikatzen duen honako eskema grafiko honetan.
|
|
|
., berriz, erliebe elementuak errealitatean
|
bezala
daude irudikatuta.
|
|
|
Aipatu
|
bezala
, historialari lanetan arituko zarete unitate honetan, aspaldiko garaietako informazio bila. Horretan trebatzeko, ongi etorriko zaizue ikertzaile gisa aritzea.
|
|
|
Iturri idatziak agertzen hasi zirenean, Historia hasi zela esaten da; ordura arteko garaia Historiaurrea/ Erdi Aroa da. Historiaurrea ikertzeko, aurrez arkeologoek/ matematikoek aurkitutako eta aztertutako iturrietan oinarritzen dira historialariak, baita gaur egun garai haietan
|
bezala
bizi diren tribu bakanetan ere.
|
|
|
Esan
|
bezala
, Iruña Veleian hainbat objektu agertu dira, baina ez dakigu egiazkoak diren ala ez. Erabakia hartzeko, zientzialariek objektuak aztertu egin dituzte eta ahal den informazio gehien lortu.
|
|
|
3 Informazio iturrian, edozein bilatzailetan
|
bezala
, giltza hitzak ezarriko ditugu bilaketa
|
|
|
7 Amaitzeko, prestatu dugun testua balioestea bakarrik geratzen da. Horrelakoetan egin ohi dugun
|
bezala
, truka itzazue zuen testuak beste kide batekin eta zuzendu, balioespen irizpideak erabiliz. Ondoren, testua osatu edo egokitu, egindako iradokizunean oinarrituta.
|
|
|
Ezarri izenburua denbora lerroari, beti
|
bezala
, gaia+ zure
|
|
|
Erromatarrak Euskal Herrian kokatu zirenean, Antzinaroan sartu ginela esaten da; ikusi duzun
|
bezela
, ordukoak baitira gure lurraldeko tribuei buruzko lehen idatziak. Interesgarria da erromatar herrien eta galtzaden mapa aztertzea, erromatarrek gurean izandako presentziaz jabetzeko.
|
|
|
Historia idazteko, informazioa bilatu behar dute hainbat iturritan, detektibeek pistak bilatzen dituzten antzera, eta kudeatu ere horien antzera kudeatu behar dute informazioa: topatutako datuak eta aztarnak aztertu, hipotesiak egin, beste informazio iturri batzuk topatu& Horrela, buru hausgarri batean
|
bezala
, gertaerak deskribatzeko gai izan arte.
|
|
|
f) Zenbaki arrunt baten zatitzaileen multzoa, multiploen multzoa
|
bezala
, amaigabea al da. Zergatik?
|
|
|
Batzuetan letraz idatzita ikusiko dituzu, besteetan ikur bereziz. Hitzak ez
|
bezala
, hauek berdinak dira Gasteizen, Maulen, Oslon edo Berlinen. Zer ote dira?
|
|
|
1 Honako grafiko hauek aztertu eta esan ezazu zein diren, informazioa behar
|
bezala
emateko, adierazpen grafiko batek izan behar dituen osagaiak.
|
|
|
1 Lehenengo akatsa ikerketaren diseinuari buruzkoa izan zen. Batetik, ikasleek ikerketaren diseinua adierazteko fitxa teknikoa ez zuten behar
|
bezala
osatu. Bestetik, galdetegia ere ez zen egokiena.
|
|
|
Edozein txosten estatistiko egiteko, ezinbestekoa da taulen bidez datuak antolatzea, eta maiztasun taulen bidez balioen banaketa aztertzea. Baina, gai al zara lan hori behar
|
bezala
egiteko?
|
|
|
Hasieran, ipini ikusgai sareta eta ardatzak, eskala behar
|
bezala
aplikatzeko lagungarri baitira.
|
|
|
GeoGebra aplikazioko tresna egokiak aukeratuz eta eskala behar
|
bezala
erabiliz, irudi lauak eta transformazio geometrikoak irudikatzen. Halaber, beharrezkoak ez diren elementuak ezkutatzen, koloreak egokitzen, testua txertatzen eta fitxategiak hainbat formatutan gordetzen.
|
|
|
Astronautarik gabe espazio ontziek egindako bidaiak askoz luzeagoak izan dira, espazio ontziak ez baitu itzuli behar gizakiak doazenean
|
bezala
. Gizakiok bidalitako ontziek hainbat planeta (Marte, Artizarra, Jupiter&) bisitatu dituzte eta handik irudiak
|
|
|
Zientzialariek gaur egun ideia nahiko koherenteak eta zehatzak dituzte unibertsoari buruz. Hala eta guztiz, ezin da ahaztu bai astronomiak eta bai kosmologiak, beste zientzia batzuek ez
|
bezala
, badutela eragozpen nabarmen bat: ezin dituzte saiakuntzak diseinatu hipotesi kosmologikoak baieztatzeko, eta beha dezaketen horretara bakarrik mugatu behar dute.
|
|
|
Identifikatuta izateak, ordea, ez du esan nahi, inondik ere, haien ezaugarriak behar
|
bezala
ezagutzen dituztenik. Izan ere, askori eta askori zeharkako tekniken bitartez antzeman diete.
|
|
|
Asteroideak baino materia gutxiagoko gorputzak dira kometak, eta Lurretik isats argiduneko objektu gisa ikusten dira. Asteroideek ez
|
bezala
, orbita oso eliptikoa dute kometek, eta, noizean behin, Eguzkira inguratzen dira. Eguzkiaren eraginez hedatzen dute hain ikusgarria duten isatsa.
|
|
|
b) Erabili duzun simulazio horretan ikusiko zenuenez, Lurretik ezin dugu Ilargia bere osotasunean ikusi. Lurretik ikusten duguna Ilargiaren erdia da; hau da, sagar bati begiratzean beti erdi bera ikusiko bagenu bezalatsu, sagar hori erditik banatuko bagenu
|
bezala
.
|
|
|
translazioa, Lurraren inguruan, eta errotazioa, bere ardatzaren inguruan. Lurrean ez
|
bezala
, bi mugimendu horiek sinkronizatuta daude Ilargian; biak 27,3 egunetan betetzen dira; horregatik, Ilargiaren aurpegi bat beti argituta egoten da, eta bestea, beti iluna. Dena dela, kontuan izatekoa da Ilargiak bira hori egiten duen bitartean, Lurraren inguruan bira egiten duela, eta Lurrak berak ere biratu egiten duela bere ardatzean eta Eguzkiaren biran.
|
|
|
Zure herrian planetarioa jarri behar dute, eta herriko gaztetxoek proiektu hori berena balute
|
bezala
har dezaten, hainbat ekintzatan parte hartzeko gonbita luzatu die udalak. Zuk poz pozik jaso duzu gonbit hori, aspalditik gustukoak baitituzu astronomiaren inguruko kontuak eta iruditzen baitzaizu gaiaz gehiago jakiteko aukera bikaina dela.
|
|
|
Informazioa iturri egokietatik jasotzeaz gain, zuzen erantzun behar zaie galderei eta era egokian adierazi erantzunak, ikerketa behar
|
bezala
bideratzeko. Azter ezazu ea horrela egin den honako erantzun hauekin.
|
|
|
Fidagarriak izan arren, egokiak al dira Zer da erliebea? galderari erantzuteko, guk nahi genuen
|
bezala
–
|
|
|
Zientzialariek geosfera nola osatua dagoen aztertzeko materialen ezaugarri mekanikoetan oinarrituta, eredu dinamikoa proposatzen dute. Geosferaren eredu dinamiko hori materialen portaera mekanikoan oinarritzen da, eta ez materialen osaketa kimikoan, aurrekoa
|
bezala
. Alderdi askotan bat dator eredu estatikoarekin, nahiz eta eredu dinamikoan lau geruza desberdintzen diren.
|
|
|
Oiartzun (Gipuzkoa), Irun (Gipuzkoa) eta Lesaka (Nafarroa) herrien artean kokatua dago. Inguruko gainerako mendi guztiak ez
|
bezala
, Aiako Harria ez da orogeniak sortua; granitozko intrusio batek eratua da. Duela 300 milioi urte, Paleozoiko garaian, handia izan zen lur barruko jarduera
|
|
|
3 Partekatu egin dituzuen eskemak ikasleen artean, eta osatu eskema behar den
|
bezala
.
|
|
|
1 Lurraren barneko indarrak, haiek sortutako eraginak, lurrazalean sortzen diren mugimenduak eta beste hainbat fenomeno ondo ulertzeko, plaken tektonikaren teoria ezagutu behar da. Ez da batere erraza teoria hori bere osotasunean ezagutzea, baina zu oraintxe abiatuko zara ikertze lanetan, eta, lehen urrats
|
bezala
, lurreko plaka horiek zer diren ezagutu eta haien jokaera aztertuko duzu. Jarri talde txikitan, aztertu animazioa, irakurri arretaz ematen den informazioa, eta, erantzun galderei.
|
|
|
Gizakion bizi funtzioak, gainerako bizidun guztienak
|
bezala
, hiru hauexek dira: nutrizioa, erlazioa eta ugalketa.
|
|
|
Erlazioa. Gizakiok, gainerako bizidunak
|
bezala
, inguruarekin erlazionatzen gara: inguruko estimuluak jaso, mugitu, inguruen eraginei erantzuna eman
|
|
|
Dena dela, ezin duzu ahaztu organo horiek guztiak batera eta era koordinatuan funtzionatzen dutela; hau da, organo guztien funtzionamendu koordinatua behar dela gorputza behar
|
bezala
, eta osasuntsu, ibil dadin.
|
|
|
Digestio aparatua eta mantenugaiak aztertzen aritu zara, eta oraingoan ere hortik bideratu behar duzu zure lana. Badakigu robot batek ez
|
bezala
, guk geuk lortzen dugula gure makinak behar duen energia. Izan ere, digestio aparatuak janariak xehatu eta mantenugai bihurtzen ditu, baina nola gertatzen da aldaketa hori?
|
|
|
Gure gizartean mahai inguruan egiten ditugu ospakizun asko eta, bapo gaudenean, gauza bera esaten dugu beti: " Inon ez da jaten hemen
|
bezala
". Baina, benetan ondo jaten al dugu?
|
|
|
Gogoratu: gizakion bizi funtzioak, gainerako bizidun guztienak
|
bezala
, nutrizioa, erlazioa eta ugalketa dira. Gizakiok, gure inguruarekin erlazionatzeko bi baliabide nagusi ditugu:
|
|
|
K.a. 4000 (metala lehengai
|
bezala
)
|
|
|
Marrazketa teknikoa da teknologiak komunikatzeko erabiltzen duen hizkuntza bat, eta, edozein hizkuntzak
|
bezala
, bere arauak ditu.
|
|
|
Indarrek gorputza tolesteko joera dutenean sortzen da. Beste kasuetan ez
|
bezala
, flexioa sortzeko, gutxienez hiru indar behar dira. Gorputz berean, aldenduta dauden bi puntutan, bi indarrek norabide eta noranzko berean bultzatzen dute, eta tarteko puntu batean, indar batek kontrako noranzkoan bultzatzen du.
|
|
|
Metalek dituzten ezaugarrien artean dago zurak
|
bezala
erresistentzia mekaniko handia dutela. Plastikoa bezala, material oso moldagarria da, bero handia emanda biguntzen baitira eta nahi den forma eman ahal zaie.
|
|
|
Metalek dituzten ezaugarrien artean dago zurak bezala erresistentzia mekaniko handia dutela. Plastikoa
|
bezala
, material oso moldagarria da, bero handia emanda biguntzen baitira eta nahi den forma eman ahal zaie. Metalak ere iraupen handiko materiala dira.
|
|
|
Zura eta plastikoak ez
|
bezala
, metalak bero eta elektrizitate eroale onak dira; horregatik, elektrizitatea, beti, metalezko kableen bidez garraiatzen da.
|
|
|
Hemendik aurrera, taldean lan egingo duzue. Taldean dituzuen proposamenetatik bakarra aukeratu, beti
|
bezala
erabakia zein arrazoitan oinarritzen den azalduz.
|
|
2014
|
|
|
Hona hemen horren adierazgarri diren hiru bideo, Gaztezulok antolatutako Ika mizka saioetakoak. Zuek egingo dituzuenak ez
|
bezala
, moderatzailerik gabe egindako solasaldiak dira; halere, baliagarriak dira keinuei erreparatu eta hainbat ondorio ateratzeko.
|
|
|
1 Hona hemen lau liburu, eta lau literatura ohar kritikotan haien edukiari buruz jasotakoak. Ikertzaileek
|
bezala
, erreparatu arrastoei bai testuetan, bai liburu azaletan, eta egin loturak.
|
|
|
Nur-en abentura berrietan, aurrekoetan
|
bezala
, konturatu gabe murgil liteke irakurlea.
|
|
|
Nur-en abentura berrietan, aurrekoetan
|
bezala
, konturatu gabe murgil litezke irakurle gazteak.
|
|
|
Nur-en abentura berrietan, aurrekoetan
|
bezala
, konturatu gabe
|
|
|
Zuek ere, aurrekoetan
|
bezala
, konturatu gabe murgil
|
|
|
Ni, aurrekoetan
|
bezala
, konturatu gabe
|
|
|
Osagai osoan, hipotesiak egiten aritu zara Ezekiel eleberriaren inguruan. Bidean, hipotesiak behar
|
bezala
egiteko eta justifikatzeko hainbat hizkuntza baliabide ikasi dituzu.
|
|
|
3 Ohar kritikoaren iritziak ematean, solasaldietan
|
bezala
," nire ustez"," deritzot" eta gisako markak erabiltzen ditu egileak. Gainera, alderdi positiboak soilik azpimarratzen ditu, horiek justifikatu beharrik gabe.
|
|
|
8 Pertsona bat ageri da, goitik begiratuko baliote
|
bezala
. Plano pikatua da, txikiagotu eta ikusezin bihurtu nahi duten pertsona baten kexa edo salaketa adierazkorrago eta indartsuago bilakatzeko.
|
|
|
c) Fikzioan ez
|
bezala
, errealitatean gazte arruntek muturreko egoerak bizitzen dituzte.
|
|
|
Gazteen ezaugarri ezkorrak adierazten dituzten albiste ugari agertuko dira pantailan, elkarren segidan. Orduan, erantzungailuek mezua uzteko egiten duten pi moduko soinu hori entzungo da, eta taldekide batek gaztetasunaren aldeko iritzia esango du, erantzungailu batean uzten ari balitz
|
bezala
.
|
|
|
4 Garai bateko gazteek, oraingoek ez
|
bezala
, ekimen handia zuten egoera latzei aurre egiteko.
|
|
|
Jokoan erabat sartzen da, makinak xurgatzen dio arreta, eta mundutik at, bakartuta egoten da. Ez dit batere kasurik egiten; hor ez banengo
|
bezala
da, existituko ez banintz bezala. Begiak zabal zabalik, eta itsu, gor, mutu.
|
|
|
Jokoan erabat sartzen da, makinak xurgatzen dio arreta, eta mundutik at, bakartuta egoten da. Ez dit batere kasurik egiten; hor ez banengo bezala da, existituko ez banintz
|
bezala
. Begiak zabal zabalik, eta itsu, gor, mutu.
|
|
|
Kontu honetan, beste askotan
|
bezala
, erabiltzaileen, kontsumitzaileen, ikusleen, entzuleen& hau da, pertsonen erantzukizuna behar da. Jabetu gaitezen ondorioak dituela leku jakin batean klik egiteak, edo top mantan erosteak.
|
|
|
Beraz, antibiotikoek ekar dezaketen onura bistakoa bada ere, beharrezkoak direnean soilik hartu behar ditugu. Gainera, tratamendua sendagileak agindu
|
bezala
bete behar dugu.
|
|
|
1 Lehen
|
bezala
, lehenik, zehaztu denon artean zer kode erabiliko duzuen:
|
|
|
Goiz Erdi Aroan, ia Europa osoan
|
bezala
, euskal lurralde gehienetan kristau erlijioa zen nagusi, baina hainbat lekutan, Nafarroako Erribera aldean adibidez, islama oso zabaldua zegoen, eta, judu komunitate txikiak ere bazeuden han hemenka, hiriguneetan nagusiki.
|