|
2000
|
|
|
Baina jendeak gogor erasotzen dio idazle errealistari: " Hik,
|
beti
bezala, itxi egiten dizkiok begiak errealitate latzari. Hauek ez dituk ez asmazioak ez eldarnioak; eta gu ez gaituk paranoiko batzuk.
|
|
|
Utzi beharra dago denborak aurrera egin dezan. Badakite, hala ere, denbora irabazteak ez dakarrela ezer onik, horrek
|
beti
bizia galtzea baitakar. Berez, ajerezean ez da denborarik irabazten hau da, ez dago atzerapen kontzienteetan edo azpijokoetan ibiltzerik, bizi atal bat galdu baizik.
|
|
|
Denak berdin jarraitzen zuela zirudien, baina dena aldatuta zegoen; ibai baten emaria bezalakoa zen:
|
beti
bera eta beti desberdina. Hainbat hipotesi erabili nituen, arrazoibidezkoak, neurrikoak, izen mikatz bat ekarri zutenak ondorio gisa:
|
|
|
Denak berdin jarraitzen zuela zirudien, baina dena aldatuta zegoen; ibai baten emaria bezalakoa zen: beti bera eta
|
beti
desberdina. Hainbat hipotesi erabili nituen, arrazoibidezkoak, neurrikoak, izen mikatz bat ekarri zutenak ondorio gisa:
|
|
|
Eta itsua masokista zerri bat balitz? Ez nuen birritan pentsatu;
|
beti
izan naiz gizon dinamiko biz  korra: gerrikoa kendu eta hogeita hamar edo berrogei bat aldiz astindu nuen; amorrurik gabe baina irmoki, buruan nahiz soin adarretan.
|
|
|
Minutuak aurrera zihoazen, ez geldo ez azkar, betiko martxan baizik, gupidagabe. Baieztapen honekin adierazi nahi dudan gauza bakarra da biziak aurrera jarraitzen zuela, desioa zerbait eternoa zela oraindik, eta ber  tsoak eta elurra
|
beti
izango zirela errugabeak. Kontsolamendu eskasa nolanahi ere, ezen han barnean bizia ez baitzen jada gure baitakoa:
|
|
|
oroimen bat zen soil soilik. Eta oroimen soil zen bizi hartatik, ardoz eta odolez eta alaitasun xumeez eta hazi ia
|
beti
fruitugabeez orbanduriko orrialde haietatik, hasiera batean begiak setatsuki itxi banituen ere, kontu haiek guztiek nirekin zerikusirik ez zutela izango esperantza intimoarekin, gero, bidaiaren lehen unetik bertatik laino artean azalduz joan zitzaizkidan ebidentziak ekarri nituen argitara. Baina, oi, zein oker nenbilen nire esperantzetan!
|
|
|
Eta hala, bada, hasi nintzen neure kasa, ezkutuan (lagunengandik ezkutuan, batik bat), lehen saiotxoak egiten.
|
Beti
izan naiz pertsona saiatua, egoskorra, ausarta. Sekula ez naiz arazoen aurrean kokildu.
|
|
|
Neure buruarekiko konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz. Jende aurrean naturaltasun osoz igeri eginez, plazan, abenidetan, hipermerkatuan; noiz crawlez, noiz biz  karrez edo bularrez;
|
beti
gizalegez eta inor hartxintxarrez edo lauza txikiz edo belar izpiz zipriztindu gabe; umeen aurrean, buruz behera inoiz jauzirik egin gabe; Udalak (baina ez soilik Udalak) eman zizkidan aginduak (xelebreak gehitzekotan ibili naiz, baina eutsi diot tentaldiari) estu estu betez; alegia, nire garraiomodu ez ezik bizimodu ere bilakatu dena ahalik eta erarik arruntenean aurrera eramanez, inon enbarazur...
|
|
|
Neure buruarekiko konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz. ...gabe; Udalak (baina ez soilik Udalak) eman zizkidan aginduak (xelebreak gehitzekotan ibili naiz, baina eutsi diot tentaldiari) estu estu betez; alegia, nire garraiomodu ez ezik bizimodu ere bilakatu dena ahalik eta erarik arruntenean aurrera eramanez, inon enbarazurik edo ezustekorik sortu gabe, eskatzen zaizkidan erakustaldiei gogotsu erantzunez, baina muga jakin ba  tzuk sekula gainditu gabe;
|
beti
oharkabean eta isilik.
|
|
|
Barka bezait ahalkea. Estreina abenidetan, etxe orratzetatik behera, ohean, sekula ez Udalaren aurrean buruz behera, enuresia, bizkarrez ere bai bai bai, autoen artean sigi saga azkarrak, txof txof joan etorri txikiak, belaze fresko goxoetan beeee, ezkaratzean adio jauna zer egiten duk ordea hor arrastaka Carlos,
|
beti
beti pertsona egoskorra, saiatua, ausarta, irakasketa prozesu luzea, jaidura berebizikoa glup glup glup.
|
|
|
Barka bezait ahalkea. Estreina abenidetan, etxe orratzetatik behera, ohean, sekula ez Udalaren aurrean buruz behera, enuresia, bizkarrez ere bai bai bai, autoen artean sigi saga azkarrak, txof txof joan etorri txikiak, belaze fresko goxoetan beeee, ezkaratzean adio jauna zer egiten duk ordea hor arrastaka Carlos, beti
|
beti
pertsona egoskorra, saiatua, ausarta, irakasketa prozesu luzea, jaidura berebizikoa glup glup glup.
|
|
|
(ahatea). Zenbat gauza bururatzen zaizkio paraxutista
|
beti
beherantz datorren bitartean. Izan ote dute noizbait paraxuta ez irekitzeko tentaziorik?
|
|
|
Ezer handirik ez. Baina han eta hemen galdetu nuelako badakit ororen gurariz, oroz eskas ibili zela
|
beti
, azeri aseezinaren antzirudira. Zer gertatu zitzaion egun hartan?
|
|
|
jaur  titzaile batek, xabalina gehiegi atzeraturik... jaurtitzeko garaian besoa atzetik aurrera indarrez eraman... (ez dakit nola azaldu, gauzak adimenarentzat azkarregi gertatzen dira
|
beti
), tira, gauza da xabalina zelaira erori arteraino (ez besteak bezain urrun, bai besteak baino azkarrago eta parabolikoago) ez ginela jabetu, zera, inor ez zela jabetu (jaurtitzaileak jauzi txikiak egiten baitzituen artean, edo besoak gora eta behera altxatzen) jaurtitzaileak burua galdu zuenaz, edo, zuzenago esateko, xabalinak burua erauzi zionaz; hain garbi, hain zorrozki erauzi ere, non propio ... Nik, nolanahi ere, ez nuen ikusleen asaldura edo izualdi edo erruki berantiar harekin bat egin; ez.
|
|
|
Zorua labainkor zegoen, giroa desatsegin. Egunkaria erosi nuen kioskoan, egunero bezala, eta maletara sartzerakoan ohartu nin  tzen ez nuela txostena sartu, izan ere maleta ezer ez sartzeko erabiltzen bainuen ia
|
beti
.
|
|
|
Zer egin nuen, bada, atzo, igandea, egun osoan zehar edontziak eta ez jasotzeko? Ez al nintzen bada,
|
beti
bezala, etxean egon. Sinusitisak jota jaiki nintzela gogoan dut.
|
|
|
Entzuteak ez du kalterik egiten, en  tzuteak hitza du jomuga eta lekaime. Entzulea errugabe da
|
beti
, Henrik, eta ni ez naiz entzuteko jaio.
|
|
|
Bizkar eman izan diozu
|
beti
arrazoiari, John. Horixe da zure arazo nagusia.
|
|
|
Zu
|
beti
zaude leku guztietan, madarikatua!
|
|
|
Gauzatxo bat, Smart: oinetako berak erabiltzen dituzu
|
beti
–
|
|
|
Zu putetera
|
beti
arropa beraz joaten zara?
|
|
|
Gauez
|
beti
–Leku berean beti?
|
|
|
Gauez beti? Leku berean
|
beti
–
|
|
|
Sardana edo arin arina.
|
Beti
folklorikoa, ohitura zaharrei atxikia.
|
|
|
Bi eta bi, lau hilabetez.
|
Beti
otorduen aurretik.
|
|
|
Argi fokoek begiak itsutu zizkiguten, ez genuen asmatzen kameren aurrean zein jarrera hartu. Patxi Otsotzarmendiren hitzaurrea luzea izan zen, txuria eta biguna, morborik gabea; programaren xedea argi adierazi zuen, uste okerrerako biderik utzi gabe, esanez saio hura elkarkidetasunezkoa zela, anaien arteko solas bihozkor polit bat, gure esperientzia borti  tzetatik lezio zorrotzak ikasteko aukera ezin hobea zela,
|
beti
bezala, Oinazeak orduak luze ditu berezi hura, baina, aurrez ikusle minberak ohartarazi nahi zituela, badaezpada ere, han bizitzaren laztasuna ez areagotua baina bai bere horretan azal zitekeelako, hau da, bere gordintasun guztian, eta auskalo. " Eta auskalo esan zuen atzera Otsotzarmendik ahots hari apurtuz, bai, auskalo non dauden hondamendi eta giza zoritxar hauen arrazoiak.
|
|
|
Lekukotza gordinak eman zituen aditzera, aurreiritzirik gabe. Haragi zati hura zen
|
beti
, derrigor, protagonista nagusia. Abdul gauza asko izan zen bere bizitzan:
|
|
|
|
Beti
bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea zenez eta bakarrik bizi zenez, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta zeuzkala, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion h... Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten jakingo baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino; eman dezagun, hortaz, hilabete.
|
|
|
Handik aurrera, eta gradualki, Brown jaunaren anatomiako hainbat atal joan zen aldatzen, guztiz beste gizon bat bilakatzeraino. Baina, gauza hauetan
|
beti
gertatzen den bezala, monotonia zentzugabe bat joan zen nagusituz, logika itsu bat, zeinak, alde batetik, prozesu osoaren garapena ahalbideratu baitzuen, eta bestetik, kontrolpean atxiki baitzituen Brown jaunaren larritasuna eta beldurra, hainbatetan bi sentimendu haiek axolagabekeria laxo batean murgilarazten zutelarik.
|
|
|
Inork ezin dezake haizea hautsi. Ezustean oldartzen zuten
|
beti
aforismo harrigarriek, eta Brown jaunak abegi onez hartzen zituen, eta goxoki on bat dastatzen den bezala luzaz edukitzen zituen hitz laburño haiek ahosabaian, esanahi guztia xurgatu nahian. Ehundaka zekizkien buruz, bulegoan ehundaka ilustratu behar izan baitzituen aspaldi, eskuz, ordenagailuaren laguntzarik gabe, lanak oraindik eskulan kutsua zuenean.
|
|
|
Miraz, gainera, eskuaren jokamolde autonomo hark beste sentimendurik ere ekarri ziolako gogora; sentimendu nahasi samarrak, baina ez zuen hartan gehiago sakondu nahi izan. Berandu zebilela eta, ziztu bizian jantzi zen,
|
beti
bezain txukun eta urdin, eta galtzerdiak janzteko garaian ez zen ohartu oinak ere ez zituela jatorrizkoak. Etxetik irten, eta ehun eta bosgarren urratsean ohartu zen oinak mugitu egiten zitzaizkiola zapaten barnean.
|
|
|
Zeren, goiz hartan jaiki zenean, besoak hamar bat zentimetro motzago baitzituen. Pijamaren mahukei ez zien erreparatu, ez zen ohartu, iratzargailua gelditzeko besoa
|
beti
bezala luzatu zuenean, ez zuela erlojua ukitzerik lortu, eta hiru bider ahalegindu behar izan zuela txirrina behingoz itzaltzeko. Baina jaka berria jantzi zuenean, istantean jabetu zen:
|
|
|
Eta ikusi aditza erabili dut, bai, jendeak ikusi egin zuelako ikuskizuna, eta ikusiz gozatu; baina niri ez dit noski aditz horrek balio, nik ez bainuen ikusi, pairatu baizik, desgogara guztiz, eta min handia eragin zidaten ikusitako hainbat basakeriek; eta emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko hautsekin; eta pentsatu nuen emakume haien ezpainak ikustearekin batera, izakia makurra zela oso, ez genuela, askotan, ere merezi, eta munduaren kontra idatzitako hitzak oro alferrikakoak zirela, galdu egiten zirela egunen nekean, eta beti ematear ziren urra  tsetan; eta ezpain haiek nola irekitzen ziren, nola egiten zioten irribarre argi ilun hauskara azkengabeari ikusi behar izan nuenean, munduaren azken muga irudikatu nuen ene baitan, muga hori non ez baitago ezeren kontzientziarik, non izua eta haserrea soilik existitzen baitira. Eta, azkenik, pentsatu nuen hala ere munduak merezi zuela, ezin gintezkeela
|
beti
bizi nazkaren uretan ito ez ito nekagarri horretan, eta, munduari uko egin nahi izanez gero, baldintza bat bete behar dela ezinbestez eta aurretik; alegia beraren konkista. Eta konkista hitza ahoan dastatu ahala, haragiaren flakezian eroririk, beharbada, pentsatu nuen nik ere gustura konkistatuko nukeela azafata gaztaina bero haietakoren bat, zergatik ez?, eta nik ederki erakutsi ahal izango niola miserikordiaren eremu txuria eta argiaren iruntzia, jainkoen errukia eta iluntzearen zauri antzua, eta hainbeste eta hainbeste gauza gehiago uhinek edo haizeek nire gorpua ezerera itzul zezaten aurretik...
|
|
|
Berriz ere urrunegi ari nintzen harriak jaurtitzen, gure etxekoa ez zen teilatu batera. Haserretu egin nintzen neure buruarekin, eta, halakoetan
|
beti
egin dudan bezala, patrikatik lau txintxeta atera, eta, disimuluz, ipurdi azpian ipini nituen. Homeopata batek aholkatu zidan terapia zen, eta egia esan, ezin hobeto zihoakidan, zartailuarena baino hagitzez hobeto adibidez.
|
|
|
Argi zuriaz lepo, argiaren begiez blai, noizbait utzi zioten hiru aurkezleek paperak eta errepasatzeari.
|
Beti
bezala, Otsotzarmendi jauna izan zen hitza hartu zuena. Hor aritu zen oharkabean baina etengabe errepikatzen zituen auskalo eta auskalo artean (eta noizbehinka batek daki eta zer gerta ere bezalako leloak ere ahoskatuz), baina lasaitasunez hartu zuen hitza oraingoan, kalapita gehiegizkorik gabe, sustu jasan berriaren harra kosk eta kosk ari balitzaio bezala oraindik.
|
|
|
Erakutsi egin zituen, bai, erakutsi, titi mardulak nahiz erorixeak (denetarik zeukan), eta Deereren beste zenbait galdera ezinago bihurri ere erantzun zituen keinu bidez, zuzen erantzun ere; hain zuzen eta hain azkar, non une batez harekiko usteak berriz ere zalan  tzan jartzea lortu baitzuen nire baitan. Esperantzaren ateak
|
beti
du, nola ahanzturak zorion apurra, zirrikurik, bere txikian hain ezdeusa bada ere. Nire bihotzak halakoxe zulo txiki bat eskaini nahi zion Ana Morenaren biziari, begi txulo bat non argi zirrinta salbatzailearen hatzek bere graziaz ukitu ahal izango baitzuten...
|
|
|
Amai al daiteke tirania egun batean? Ez al da
|
beti
tirania boterearen arma bat izan. Zer axola dio eguzki ala euri, tiraniak beti bere legea ezartzen duenean?
|
|
|
Ez al da beti tirania boterearen arma bat izan? Zer axola dio eguzki ala euri, tiraniak
|
beti
bere legea ezartzen duenean. Zer, lekuak nola duen izena, leku guztietan tiraniaren borreroek izen bera badute?
|
|
|
Hausnarketa horixe egin nuen, bai, Da Vinci jakintsuaren eskutik, eta uste dut gogoeta polita ez ezik, zorrotza eta egokia ere bazela, nolabait ongi ilustratzen zuelako animaliek ezinago hobeki ilustratu izan dute
|
beti
gizakion bizimodua hiru iruzurti gaizto haien izaera eta espiritua. Baina nireak alboratuz, eta atzera hari nagusira itzuliz, esan behar dut eguraldia ez zela ez hotz ez bero, Armando Bonilla zutik zegoela, erronkan, itzalita zegoen kamera bati finko finko begira, eta berak hartu zuela hitza aitorpen edo hustuketa bati ekiteko asmo sendoarekin; eta esan behar dut, zinez esan ere, Deere jaunak aurrez iradoki edo zituen basakeria izugarriak ez zirela inondik ere faltsukeria, Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak, bere izugarrian.
|
|
|
Eta dagoena errezeloaren erresuman uzteko zuhurtzia baldin badut, eta era berean, zenduena zeina, gehiegikerietan erori gabe, genozidiotzat kalifikatuko bailuke edozein irrati edo telebistako berri esatarik eta haien salketarena, ez da nahikoa froga eta ebidentzia ez dudalako, baizik eta niretzat ere, Euripides jakintsuak idatzita utzi zuena aintzakotzat hartuz, zuhurtzia delako benetako balorea. Baina nire uste izugarri hauek ez direla eldarnioak erakustearren, eta orain ere
|
beti
bidaialagun aldaezin izan dudan zuhurtziari eskua emanik, hitz bi soil soilik: bazkaritarako haragia saltsan ekarri ziguten halako batean Armando Bonilla eta biok bakarrik gelditu ginen egunean, hain zuzen, bada, ari nintzen platerean zegoena gogo biziz jaten, batere errezelorik gabe, harik eta gogortasun batekin topo egin nuen arte.
|
|
|
Emakumea da gizonon musa, geriza, talaia, arnasa, argia, jomuga eta galmendia; emakumea da biziaren sortzailea, fruitu arbola, lorea eta haizea, begiez ikus dezakeguna oro. Eta diren horretantxe errespetatu ditut nik
|
beti
, eman didatena esker onez jasoz, gehiago eskatu gabe, ezer eskatu gabe. Jasoak liburu bihurtu ditut, hitz egin dira nire esku tximeletatsuetan; eta hi  tzak, musu.
|
|
|
Aitak, ihes egiteko eta, eraku  tsi zigun hitz salbagarria. Edurtxo izan zen lehena mozorroak eta eranzten; gero, Patxi zutitu zen; azkenik,
|
beti
bezala, Julen. Eskua emanik, soraio, poliki poliki, nigana hurbildu ziren.
|
|
|
Baina, tira, salbuespenak salbuespen, jendea ongi portatu zela esan behar, eta ez da horixe meritu eskasa ikusi ziren gordinkeriak ikusi eta gero. ...uztiz, eta min handia eragin zidaten ikusitako hainbat basakeriek; eta emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko hautsekin; eta pentsatu nuen emakume haien ezpainak ikustearekin batera, izakia makurra zela oso, ez genuela, askotan, ere merezi, eta munduaren kontra idatzitako hitzak oro alferrikakoak zirela, galdu egiten zirela egunen nekean, eta
|
beti
ematear ziren urra  tsetan; eta ezpain haiek nola irekitzen ziren, nola egiten zioten irribarre argi ilun hauskara azkengabeari ikusi behar izan nuenean, munduaren azken muga irudikatu nuen ene baitan, muga hori non ez baitago ezeren kontzientziarik, non izua eta haserrea soilik existitzen baitira. Eta, azkenik, pentsatu nuen hala ere munduak merezi zuela, ezin gintezkeela beti bizi nazkaren uretan ito ez ito nekagarri horretan, eta, munduari uko egin nahi izanez gero, baldintza bat bete behar dela ezinbestez eta aurretik; alegia beraren konkista.
|
|
|
Mozorroak ezkutuan bezala elkar trukatzen zituztela?
|
Beti
, beti, araudi sekretu baina antzeman erraz bati jarraituz egiten zirela trukaketak, eta ez, Ana Morenak arbelean arinkeriaz idatzi bezala, inolako ordenurik gabe. Animaliarik txikienak, fisikoki ahulenak zirenak akabatu egiten zituztela, inpudikoki, eta zinpeko zaintzaile zolien baimen isilekoarekin?
|
|
|
Mozorroak ezkutuan bezala elkar trukatzen zituztela? Beti,
|
beti
, araudi sekretu baina antzeman erraz bati jarraituz egiten zirela trukaketak, eta ez, Ana Morenak arbelean arinkeriaz idatzi bezala, inolako ordenurik gabe. Animaliarik txikienak, fisikoki ahulenak zirenak akabatu egiten zituztela, inpudikoki, eta zinpeko zaintzaile zolien baimen isilekoarekin?
|
|
|
Hura jo, eta nire maisua azaldu zen minutu ba  tzuetara. Egoera nahasten ari zen, eta
|
beti
izan diet beldur egoera nahasiei.
|
|
|
Beldurti banintz, isildu egingo nintzakeen. Lasaigoa da
|
beti
, gainera, isiltzea.
|
|
|
Ez dut uste aipatu dudanik oraino, neskame bat genuenik. Erdi gaixorik edo gaixo ezagutu nuen ama
|
beti
. Txikitan ez dira errealitate baten mugak oso taxuz neurtzen, eta gaur badakit osasun ahulekoa genuela, baina orduan ama ez zen ama besterik.
|
|
|
Halere, minik egiten al dizut? galdetzen zidanean, baietz erantzun behar izaten nion
|
beti
. Egia da orrazterakoan min egiten zidala, eta egiaren izenean zigor  tzen nuen Edurneren borondate ona.
|
|
|
Baserrira iritsi, eta sukaldera eraman zuten aita; gora igo ginen gu. Estua zen oso amonaren gela, eta ulertu ezinik nenbilen
|
beti
, nola sartu ote zuten ate estu hartatik ohe zabal hura.
|
|
|
Elkar ezagutzen zuten nonbait, eta guk, itsas-ertzera alde egiteko ahaleginetan genbiltzanez
|
beti
, aitzakiaren bat asmatu genuen. Migelek bazituen orduan hamabiren bat urte, egoeraren sexu usaina sudurreratzeko adina bai.
|
|
|
Agonduta zeuden eta musuka biak.
|
Beti
iruten ikusten zintudan etxean, eta ipuin politak esana zinen. Iruten, beti iruten.
|
|
|
Beti iruten ikusten zintudan etxean, eta ipuin politak esana zinen. Iruten,
|
beti
iruten. Baina gorrotoaren hari bihurtu zitzaidan une hartan zuk iruten zenuena.
|
|
|
Gauez izan, egunez etxean izaten baikenuen
|
beti
.
|
|
|
Mutila baino zaharragoa zen; hori agerikoa zen, eta banekien kezkatuta zegoela. Kemen handikoa zen Edurne, eta
|
beti
pentsatu dut ama batek bezala bakarrik zekiela maitatzen. Horrela portatu zen gurekin, behinik behin.
|
|
|
Ni ere ezkonduko naiz egunen batean esan nion serioski; ez baitzait behin ere inor gehiegi zigortzea gustatu. Inoren gorputz erorialdietan parte hartzeko arriskuan geldi  tzen naiz
|
beti
.
|
|
|
Migel sartu zen sukaldean, eta eguzkiak, harrituta edo, dantzan jarrarazi zituen lehen esnatutako hauts izpiak. Migel halakoetan azaltzen zitzaigun
|
beti
.
|
|
|
Gezurtia izan naiz ni
|
beti
. Inori kalterik egiten ez dion gezur zalea.
|
|
|
Zerrikeria iruditzen zait esan nion Migeli gure gelan ama jaikiarazi eta gu isilik gelditzea.
|
Beti
gauza bera egiten duzu! Eta betaurrekoena esan egingo diot!
|
|
|
Irudimenetik baztertu nituen, pixka batean, sukaldea eta mahai garbia, eta handik bost minutura mahai gainean izango ziren ogi apur eta esne tanta ugariak ekarri nituen gogora.
|
Beti
izaten da horrela; baina nire onetik ateratzen ninduen, eta ateratzen nau egun ere, garbitu ondorengo zikintzeak. Hementxe ikusten dut garbien ene bizitzaren mugatasuna, eta hori gogoratze hutsa nahikoa dut egun guztirako asetzeko.
|
|
|
Goxokiak banatu zituen gure artean. Apaizek goxoki ugari izan dituzte
|
beti
beren sotanen patriketan.
|
|
|
Orain amarekin bizi naiz. Eta haurtzaroari buruzko galderaren bat egiten diodanean, beste galdera batekin
|
beti
berarekin eran  tzuten dit:
|
|
|
Bizitzak jira asko ematen ditu; beno, ni izan naiz,
|
beti
bezala, jira eman dudana, eta beldur nion amaren erantzunari. Bederatzi urte igaro nituen apaizgaitegian; ni, gero eta handik alde egiteko itxaropen handiagoarekin; ama, ni apaiz ikusteko amets bakarrarekin, eta gogorra zitzaidan enbor hura arra  tsalderen batean ebakitzea.
|
|
|
Itsasontzi batean zegoen, eta kanoien aho zuloak zituen amets hark laino bakar. Joan nintzaionean, soldadu on batek
|
beti
egin behar lukeen bezala firmetu zitzaidan. Gero, ametsen logika falta etengabearen poderioz, etxe batean sartu ginen aita eta biok.
|
|
|
Julio ere, auzoko mutil xixtrin galdu bat, gurekin genuen egun hartan. Haren gurasoek edan egiten omen zuten, eta horregatik edo Julio
|
beti
egarri egoten zen.
|
|
|
|
Beti
kezkatu izan naute irudimenezko gaitzek eta ekaitzek, eta, goiz hartan, harlauza zabal batek sabela zapaltzen zidala iruditu zitzaidan. Gero eta zailago zitzaidan arnasa hartzea, gerrikoa askatu behar izan nuen, biz  karra bustia nuen, eta kopetan taupadaka nuen gorputzeko odol guztia.
|
|
|
Harriturik nago gaur, pentsatuz, agure hark nola igarotzen zituen orduak eta orduak bere etxeko atarian, aulki zahar batean eserita, baserriko euri guztiak inguruan zituelarik, geroa, oraina eta lehena baino lehenagoko haizeak bihotzean zituela; eta dena zekien, eta guri damututa nago orain ezjakin bat zela iruditzen zitzaigun. Belar ilun bat hoz  katzen zuen
|
beti
menta usaina zuen, eta aulkiaren inguru guztia zeukan karkaxa zikinez lohituta.
|
|
|
Kexutan ari dira
|
beti
kalekumeak, eta ez zaie arrazoirik falta. Guk hazten genituen behiak...
|
|
|
Zuen etxeetan ez naute begiko, baina lagun onak izango gara
|
beti
, ez. Lehena ez da sekulan ahanzten eta...
|
|
|
Lehena ez da sekulan ahanzten eta... Dena dela,
|
beti
hemen izango nauzuela adierazi nahi nizuen.
|
|
|
Gure etxekoak amak barre egiten dit, gogoratzen diodan bakoitzean zuriak ziren oso, eta ongi moldatu ziren muga eta antolatze berrietara. Horregatik nengoen
|
beti
, egoera haien berri nori entzungo. Agurea nuen bakarra; gaur ongi dakit ez zela egokiena; baina tira!, mundu berri bat azaltzen zidan, eta etxekoek ez zuten oso begiko Migelek eta biok agureari egiten genion abegi ona.
|
|
|
Bikoteen gaua da hau, Anjel eta eraztun ttikiak egin zituzten haren hatzek nire ilean.
|
Beti
nago zurekin ongi portatzeko prest. Migel, oso bestelakoa da.
|
|
|
" Ahaztuko duk, orduak pasatuko dituk, eta kito!". Une larrienetan ere, arazo gogorrenaren aurrean ere, berdin jokatu dut
|
beti
. Arazoak bere bidea jarraituko ez duelakoan, amets zoro baten antzo; baina, azkenean, gorputza dardarka nabaritu izan dut arazoak inguratu eta busti nauenean.
|
|
|
Hamar urte nituen orduan, eta bi arreba. Amak dioenez, Isabelek oinak atera zizkion lehendabizi sabeletik, eta
|
beti
izan omen du nekea Isabelen neurri eta tankera egokiko oine  takoak erosten. Eta Karmele; azken urteak ero etxe batean erre zituen apaiz batek bataiatu zuen Karmele, baina gure arrebak eta apaizak ez dute sinbiosirik izan.
|
|
|
Karmele izaten genuen
|
beti
galtzaile.
|
|
|
Migelek bazekien nire asmoa bereganatzen, eta ikaragarri pozten nintzen hori lortzen zuen bakoitzean.
|
Beti
hura baino ahulago izan naizelako edo. Oso ongi eutsi dio anaia zaharragoa izateari.
|
|
|
Autoa gora igo, beherakoan bultzatu. Eta Migel, barruan
|
beti
.
|
|
|
Baserriaren bizkarra itsasaldera begira zegoen, eta beldurgarria izaten nuen ipar haizeko gaua. Bitartean, beldur aleak laztantzen zituzten nire hatzek, eta gustura esango nukeen nahiago nuela sukaldean jolasean ibili, baina izebaren begiak ikusten nituen
|
beti
. Nigan ipiniak zeudela iruditzen zitzaidan, eta, gainera, gizon  tzat jo nahi nuen neure burua, eta nahiago nuen gizatasunaren gurdian sartu.
|
|
|
Amak izebaren hitz jarioa aldatu nahi zuen, nonbait. Eta, gaur ere berdina pentsa  tzen dut, gutaz keztatzen zen
|
beti
.
|
|
|
Bazekien, begiratu eta erori gabe ere, bere oin azpiak arratoiak eta arrautzak eta platanoen azalak eta gure barreak zapaltzen zituela. Goiz euritsu batean, goizero bezala esnea partitzera herrira jaitsi, irristatu, nonbait, eta herrena ezagutu nuen
|
beti
.
|
|
|
|
Beti
horrela ixten al duzu atea, galdetu zidan.
|
|
|
Nire aldamenean eserarazi nuen.
|
Beti
izango nuen haren laguntza eskertzeko aukera.
|
|
|
Eseri nintzenean, sabela eskuz estutu eta hankaz lurra ukitzen ahalegindu nintzen.
|
Beti
lasaitu nau lurra nire oinpean sentitzeak.
|
|
|
Hegaletik zihoakion mahatsondoaren txakolinaren mozkor gozoa. Hegaletik,
|
beti
bihotzetik, joan zaio herriaren kordea.
|
|
|
Kaliforniako bidaia agentzikoekin hitz egitea lortzen duenean, Madrilekoekin harremanetan daudela erantzuten diote eta, beraz, oraingoz ez dakitela Chicagon non ostatatuko garen. Eta hori dioskun bakoitzean, taldekideak sumindu eta oldartu egiten zaizkio (Jordi askojakinak
|
beti
iraganeko pasadizoak kontatzen dituenez, bidailagunek Preterito deitzen diote aurpegira esan digu behin gizon batek bere burua altzairuzko upel batean bota zuela urjauzietan behera, pipiritaka; eta pentsa  tzen dut Dan gizon haren antzera sentituko dela hotelaren kontua hizpidera ekartzen duten bakoitzean). Zinez, badirudi jendeak orain  dik ez duela sinesten oporretan dagoela.
|
|
|
Eta Dabidek, ertzain sartu aurretik, baina batez ere gero, nire bizitzan poliziarena egin izan duela iruditzen zait, eta harekin galga sakatzen bizi izan naizela. Biok bidaiatu behar bagenuen, autoa
|
beti
berak gidatuko zuen, oporretan berak erabakiko zuen nora joan, zineman berak hautatuko zein film ikusi..., eta ni beti ados, ustez eta nik nahi nuena ere horixe zela. Eta aspertu naiz.
|
|
|
Eta Dabidek, ertzain sartu aurretik, baina batez ere gero, nire bizitzan poliziarena egin izan duela iruditzen zait, eta harekin galga sakatzen bizi izan naizela. Biok bidaiatu behar bagenuen, autoa beti berak gidatuko zuen, oporretan berak erabakiko zuen nora joan, zineman berak hautatuko zein film ikusi..., eta ni
|
beti
ados, ustez eta nik nahi nuena ere horixe zela. Eta aspertu naiz.
|
|
|
Gaur ere horixe gertatu da. Leloka leloka, azkenean Danek
|
beti
lortzen du bere asmoa aurrera ateratzea.
|
|
|
Denborak aurrera egin ahala, ordea, sakabanatzen hasi gara. Egurrezko mendi errusiarrera igotzeko, esate baterako, ilara luzeegia zegoen, artean bero handia egiten zuen(
|
beti
behar da aitzakiaren bat), eta Rubenek eta biok txalupetara jo dugu. Bidailagunen ustetan, hura josteta mengelegia zen, baina gu gustura ibili gara, gustura hartu ditugu ezustean harrapatu gaituzten bustialdiak.
|
|
|
Nire esperientziaren arabera, bakarrik bizitzea bikotean bizitzea bezain nekeza eta gorabeheratsua da. Batean bakardade ez
|
beti
atseginera egokitu beharra daukazu, bestean bikotekide ez beti atseginera, eta betiere zeure buru ez etengabe atseginera. Edozein modutan, aitortu behar dut ni hobeto bizi izan naizela bikotekidea izan dudan aldietan besteetan baino...
|
|
|
Nire esperientziaren arabera, bakarrik bizitzea bikotean bizitzea bezain nekeza eta gorabeheratsua da. Batean bakardade ez beti atseginera egokitu beharra daukazu, bestean bikotekide ez
|
beti
atseginera, eta betiere zeure buru ez etengabe atseginera. Edozein modutan, aitortu behar dut ni hobeto bizi izan naizela bikotekidea izan dudan aldietan besteetan baino...
|
|
|
Lorik egin ezinik, dendatik kanpora irten nintzen izarrak ikustera, eta hara non Dan niregana hurbildu, eta zerua furgoneta gainetik ikusteko gonbita egin zidan. Bera, ordea,
|
beti
bezain adeitsu, furgoneta barnean geratu zen lo egiten.
|
|
|
atzo Dabid etorri zen; Berri horrek guztiz itzali dio irribarrea, gaur zu, eta zinez eskertzen dizut honaino etorri izana, baina oso momentu txarrean harrapatzen nauzu. Egin dudan isilunean, Patxiri ere erloju bat oparitu behar niokeela iruditu zait, elkarren hitzorduetara
|
beti
desorduetan hel  tzen garelako ziurtasuna izan dudalako. Gainera, bidaian zehar mutil bat ezagutu dut, badakizu...
|
|
|
Ez zuen inondik ere zerikusirik hitzordura agertu den Patxi beltzaran, apain eta kalakariarekin. " Badirudi gu biok
|
beti
desorduetan ibiltzen garela, elkarren artean ordutegi alde gaindiezina dagoela", esatea pentsatu dut, baina neure golkorako gorde dut.
|
|
|
Orain arte, oporretara joan izan garenean, Dabid arduratzen zen erantzungailuko mezuak entzuteaz (normalean berarentzat eta
|
beti
lanarekin zerikusia zutelako), eta nik ez dakit erantzungailuaren irteerako mezua en  tzun eta, grabatu diren mezuak entzungo baditut, zein den markatu beharreko zenbakia.
|
|
|
Karmelo joan denean, ordea, pentsakor geratu naiz. Pentsatu dut Dabidek urruneko baina, aldi berean, konfiantzako pertsona bat behar zuela ni zelatatzeko; pentsatu dut Karmelo pertsonarik egokiena dela, batez ere
|
beti
Dabidekin zorretan dagoela esan izan duelako eta nik ezagutzen ez nuelako; pentsatu dut momenturik egokiena dela haren historia kontatzeko.
|
|
|
Geroenean, Josebak doi bat hobera egin, etxetik irteten hasi, eta luze gabe urrunera joko zuen, Norvegiako Bergen era hain zuzen ere (Dabidek eta biok han bisitatu ahal izan genituen bera eta bikotekidea Eskandinaviara egindako bidaian). Karmelorekiko harreman guztiak etentzat eman zituen, sekula ez zuen egia jakin eta, aldi berean, sekula ez zuen jakin Karmelo
|
beti
interesa  tzen zela berataz, urtero, gabonak aldean, Dabidi esker oneko opari ederren batekin batera bidaltzen zion zorion gutunean.
|
|
|
Itzultzen naizenean hitz egingo dugu... Horrelako zerbait grabatzeko gogoa sentitu dut etxera deitu, eta Karmeloren mezu
|
beti
bat beti bera entzun dudanean. Baina ez dut egin.
|
|
|
Itzultzen naizenean hitz egingo dugu... Horrelako zerbait grabatzeko gogoa sentitu dut etxera deitu, eta Karmeloren mezu beti bat
|
beti
bera entzun dudanean. Baina ez dut egin.
|