|
2000
|
|
|
Ikasi nuen" La Marsellesa" baina zer kantatzen nuen ez nekiela. Beti egoten ginen zigortuak,
|
beti
euskaraz hitz egiten genuelako.
|
|
|
Euskadiko Autonomia Erkidegoaren kasuan, eta irrati lokalei dagokionean, horiei Euskal Herrikoizaera kulturala eta linguistikoa zabaldu eta babesteko baliagarri izatea eskatzen zaie, baita tokian tokikoezaugarri eta berezitasunak babestea ere. Halaber, beharrezkoa izango zaie
|
beti
euskara agertzea. Euskarakgutxienez izan duen agerraldia zehazteko, EUSTAT Erakundeak urtero argitaratzen duen EuskalEstatistika Urtekariaren azken alean udalez udal jakinarazten diren datuak erabiliko dira, euskararengutxieneko erabilera portzentajea, bertan azaldutako multzo euskaradun jakin guztien portzentajeenbatuketaren araberakoa izanik.
|
|
|
1940ko martxoan A. Mitxelena Martutene auzoan aurki genezakeen Misio bateuskaraz ematen (Cronica: I, 399, 501), eta akordio haren ondoren, elizgizonek ohiturazaharretara itzultzen ari ziren, noski,
|
beti
euskararen ohiko erabilpenean maila berairabaziz, baina bai debeku eta muga sobera itogarrietatik irtenez.
|
|
2001
|
|
|
Ezta ere aski andereñoek ikastolan euskeraz egitea, gero kalean adiskideekin edo ta beren etxetan erderaz ari izaten baldin badira. Eta, lantokietan toki bat betetzeko pertsona bila ari garenean, edo ta egunkarietan egiten ditugun dei horien bidez euskeraz jakin behar denik esaten ez badugu, eta telefono hotsari euskeraz" nor da" edo" esan" edo" bai" edo horrela erantzuten ez badiogu, lantegi barrutan, etxean, kalean, kafeterietan eta non nahi eta
|
beti
euskeraz egiten ez badugu... UTIKAN automobiletan eta jartzen ditugun" Euskeraz" letrerotxoak.
|
|
|
Euskalduna sortzen denean bat, barrenean eramaten du, odolean, eta hori ez da sekula galtzen. Han beti ingelesez hitz egiten dut, baina ardiekin eta zakurrekin
|
beti
euskaraz aritzen naiz.
|
|
|
Nire zakurrek Txiki eta Txoko izena dute eta euskara bakarrik dakite, ez dute ingelesezko hitz bat ere ulertzen. Gainera baditut bi anaia inguruan bizi direnak, eta haiekin ere
|
beti
euskaraz egiten dut. Eta Amerikan bizi garen euskaldunok elkarrekin harremana gordetzen dugu, esaterako, urtean behin euskal festa eginaz.
|
|
|
Hurrengo etenaldia Pott() bandakoek egin zuten. Literatura idaztea behar bihurtuz, idazketa horrek ez du
|
beti
euskaraz soilik idatzirikoa esan nahiko.
|
|
|
Azkenik, aipagarria da, halaber, plano honetan hizkuntza desberdinen erabilera (idazlearen beste bi nobeletan gertatzen den bezala): kontaketa bera, bai lehenengo mailako narratzailearena, bai bigarren mailakoarena (Samuelena),
|
beti
euskaraz azaltzen da, baina estazioan dagoen gozoki saltzaileak, Doña Klaudiak, gaztelaniaz egiten du bere produktuaren propaganda: " Hay chicles, caramelos, pastillas de café y leche" (12.or.,...)," Chicle americano" (12.or.,...). a) Historiako hizkuntza bikoiztasun hau ez da bigarren nobelaren kasukoa bezain bortitza.
|
|
|
Ez zuen horrenbestekorik nahi ere noski, ikusiz eta ikasiz eskarmenturik aski bai baitzuen oraingo zenbaiten antzera bide horretatik abiatzeko. Baina ordukoek ez bezalako arretaz jasotzen zituen hitz zaharrak, gutxi erabiliak, eta maiteago zituen
|
beti
euskarak berezko dituenak. Ohartzen zen, nonbait, bere kideak gehienetan ez bezala, ez duela aski hizkuntza batek hitzak, beharra sortu ahala, ingurukoetatik hartzea, eta ernal iturria agortu ahala, hizkuntza bera ere agortuz doala.
|
|
|
1. Uste dut gure inguruko bi estatu handiek gaitz erditzathartu izan dituztela
|
beti
euskara eta euskararen mundua. Hots, legeetan eta nola edo halako babesa eman diotenean, ez da borondate propioz ez gogo onez izan, egoerak eta joko politikoen unean uneko interesek hartaratuta baizik.
|
|
2002
|
|
|
Ikurrak ikur, lehenengo hitza
|
beti
euskaraz egitea eskatzen du lehendabiziko bide seinaleak. Gaztelania hutsezko errotulazioa eta seinaleak euskaratzea eskatzen du bigarrenak.
|
|
|
Horiek izan daitezke gure datu batzuen Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakoak eta neurketa hau bezalako behaketen artean dauden desberdintasunak azaltzeko arrazoiak. Guk ondo dakitenak bakarrik hartzen ditugu eta
|
beti
euskaraz hitz egiten dutenak. Erabilera gure datuetan baino handiagoa da hemen.
|
|
|
" Hamar urte ziren euskera batua sortuta zegoela. Eta nik
|
beti
euskera batu hori alboratu egiten nuen, ez ikasi eta ez ikusi, ez nuelako ontzat hartzen, arrazoi batzuengatik, euskera batu bat egitea bera ere", adierazten zigun Euskerazaintzako buru den Olazar' tar Martinek.
|
|
|
|
Beti
euzkera alde, agindu.
|
|
|
Euzkaldunai euzkeraz, eta euzkaldunak be ¡ beti! beste izkuntzaren biar ixanik eztaunian ¡
|
beti
euzkeraz! amaren seme ona ixateko...
|
|
|
Lehenean, AZPko euskaldunak %27an bakarrikkomunikatzen dira euskaraz unibertsitatean, beren eguneroko bizitzan, berenhierarkia mailako kideekin. Horrek esan nahi du AZPkoen artean euskaldunakgutxi direla eta, agian, euskaldun direnen artean ere ez dutela
|
beti
euskaraz egiten.Bigarrenean, euskal ikasleak %71n komunikatzen dira beren artean euskaraz.Beraz, ia hamarretik hirutan erdaraz egiten dute. Horrela begiratuta, euskararentzatezkorra dela dirudi, baina beste interpretazio bat ere izan dezake, alegia, euskalikasleak erdal ikasleekin ere komunikatzen direla, multzo isolatua izan gabe.
|
|
|
Zeren, jendakirik ez badu, eta horrenbeste urte baldin badarama gure artean, ez da harritzekoa pentsatzea hizkuntzak berak altxatu dituela bere barnean gure kulturaren arrastoak, gure historiaren zatiak eta aztarnak. Eta alde horretatik ni behintzat
|
beti
euskaren alde egongo naiz, kulturaren alde egoten bainaiz beti. Kultura mota honek badu, ordea, beste kultura mota batzuek ez duten ezaugarri funtsezko bat:
|
|
|
Edo hori dela sentitzen duguna. Zuri ere, irakurle gazte, gauza bera gertatzen zaizu, eta hori egiten duzu euskaraz ari zarelarik ere, esan nahi duzun zerbaiten ñabardura argiago uzteko erdal esamolde batekin egiten duzunean ateraldia lagunen aurrean, ez baitidazu esango euskara hutsean ari zarenean ere
|
beti
euskara, eta euskara bakarrik, erabiltzen duzula. No me raspes, esango nizuke, baina lekuz kanpo dago nire adinean.
|
|
|
Bi seme ditugu, gazteak zu bezala, beti ibili direnak ikasketak euskaraz egiten, familian ere
|
beti
euskaraz mintzatzen gara, saiatzen gara haiekin elkarrizketak izaten, ikastolan ibili dira betitik, baina haien euskara eta haien adiskideena ahula da, maizkara gainetik beheraino erdarak joa. Gure umeek ikastolan ikasi zuten erdara, hori berehalako kontua izan zen, eta ondoren etxetik zeramaten euskara aldatu zuten, nahiz gela bakoitzean etxetik zetorren euskaldun umeen kopurua ez zen hain txikia.
|
|
|
Baina abertzaleak prest daude laguntzeko. Abertzale ez direnek, ostera, arazo ikusten dute
|
beti
euskara, eta nekez aurkituko duzu inoiz ere haiengandik atera dela euskararen aldeko ekitaldi garbi eta zinezkorik, politikaren katramilak bulkatua ez bada. Berez zerbait ederra eta aberasgarria den hori, konpondu beharreko eta konpondu ezinezko arazotzat jotzen da.
|
|
|
nederlanderaz funtzionatzen duen Lovainako unibertsitateak ingelesezere eskaintzen ditu karrera guztiak). Egoera linguistikoaren arabera, irakasle eta ikasleak integratzeko formula ezberdinak asma ditzakegu, baina
|
beti
euskararen beharraeta oinarrizko erabilpena bermatzeko, diskriminazio positiboan oinarritutako arauak ezarriz. Jakina, hizkuntzen mundu askotariko batean, gero eta eleanitzagoa izan behar da irakaskuntza; iraunkorra izango litzatekeen bertako hizkuntza oinarrian ezarriz eta nazioarteko zenbait hizkuntza gainean erabiliz.
|
|
2003
|
|
|
Herri bateko semeak izan arren, D" Abbadie ta Txaho zuberotarrak guztiz ezbardinak izan ziran hainbat gauzatan eta eretxitan, baina alkartuta jokatu eben
|
beti
euskerearen burruketan.
|
|
|
Orduan zuenean, umetan,
|
beti
euskeraz...
|
|
|
nik gurasoei zuzentzen neutsezan neure kartak, eta gero euren izenean anaieak erantzuten eustan. Anaia biok
|
beti
euskeraz berba egiten geuntsan alkarri, baina kartak erdera hutsean. Ni filosofo nintzala hil jakun aita, ia bat batean, eta nire anaia bakarra soldadu eroan eben Donostiara, handik bi hilabetera.
|
|
|
Lurralde horietarik batek izena du Euskal Herria eta gure gaztaroan ginen baino biziki gazte gehiago baditugu gure iloben eta ilobasoen belaunaldietakoak, sorterriaren kezka bihotzean barna alha dutenak edo, haietarik batek zioen bezala, %100 basque izaiteko, nahiz ez
|
beti
euskaraz, nolazpait lehiatzen direnak.
|
|
|
Zenbait sailetan (Komunikabideak, Filosofia) irakasle erdaldunak gonbidatu zituzten, eta horren aurrean protestak egon ziren. Horien ondorioz, UEU
|
beti
euskara hutsez egin zela gogorarazi zien sailburuei Orbek, «ni ez naiz inor jokabide hori aldatzeko», eta bi urte lehenago tankera bereko eskariari ere ezezkoa eman zitzaiola. Edozein kasutan, «Arrazoi indartsuagoak baldin badituzue edo eta zuen taldearentzat oker handiak sortzen badizkizue, agian, auzia birplaneatu litzateke».
|
|
|
Kardaberaz bera izan zen, gainera, misiolari nafarrari 1730 baino lehen Italian sortu berri zen Bihotz  Santuaren Kongregazioa ezagutzera eman ziona, eta baita kultu hori Espainian sartu zuen lehenengoa ere.
|
Beti
euskaraz idatzi zuen, Larramendiren eraginez neurri handian, Â urtetan bizi izan baitziren elkarrekin Loiolan. Hamalau liburu ditu argitaratuak, eta guztiek erlijio gaia darabilte, Eusqueraren Berri Onac (1761) izan ezik.
|
|
2004
|
|
|
" Euskara ondare kulturala delako eta bertako biztanleek euskaraz ikasteko eskubidea dutelako", horregatik irauten du euskarak Lapuebla de Labarcan. Arrazoi hori hartu izan dute
|
beti
euskararen bidera lerratzeko, eta ezbairik gabe, hemendik aurrerako urratsak ere horren haritik egingo dituzte.
|
|
|
Euzkerea alde hatera utzi eta erdera bakarrik mintzatzen diranetan barriz, euzkel usai gutxiko oiturak, ekandu gaiztuak ikusten dira. Orregatik euzkeraz mintzatu bihar degu,
|
beti
euzkeraz! (...) Gure izkuntza maitia galtzen bada, Euzkel erria ere galduko da.
|
|
|
|
Beti
euskaraz egiteko helburuz ari ginen. Eta antzerkia, arte diziplina baino, euskararekiko beharra zen gure diziplina.
|
|
|
Pluralismoa euskararik gabe zer da? Garai batean, gure ekintza guztiak bitartekoak izan dira
|
beti
euskaraz aritzeko eta aurrera ateratzeko.
|
|
2005
|
|
|
Amezketako Zumadi eskolan ikasleek darabilten euskararekin harro daude irakasleak,
|
beti
euskaraz hitz egiten dute eta bertako hizkeran, bizi bizi. Hala ere, euskara jator hori ez galtzeko eta hobetzeko lanean segitzen dute.
|
|
|
Aita etxean egoten bazen,
|
beti
euskaraz. Ama bakarrik zegoenean, ama, neba eta hirurok ingeles!
|
|
|
Ezin leike euskararik egin". Nik familiarekin
|
beti
euskaraz egiten nuen, hemengo erdararik ez nuen jakin; italianoa bai, ze eskolan ikasi nuen Australian. Eta zelan italianoa eta erdara antzekoak diren, hemengoa ere aditzen nuen.
|
|
|
Aita ez baitzen anitz etxean. Aldiz, ene bilobak ikastolan dira, eta ni
|
beti
euskaraz ari naiz. Haiek ere badakite ez dutela eni hitza frantsesez eman behar.
|
|
|
Herrikoeuskarari dagozkion aldaera batzuen erabileraren iraupenaren edogaleraren eta bestealdaera batzuen interferentzienzurrunbilohorretan kokatu beharkodugubilakabidea.Ingurunebatzuetan herri euskarakoaldaerok txandakatzeradatozen aldaera berri horiek ezdute zertan
|
beti
euskara estandarrekoakizan, berdin berdinizandaitezke aldameneko hizkera hedatuagoedotaerabiliagobatzuetakoak; horregatik, sortzen direnhizkuntza errealitateberriak, diruditenbainokonplexuagoakdira.
|
|
|
Aditzaren esanahia
|
beti
euskararen bitartez argitzen delako (Bergua, 1994: 109)
|
|
|
Hola esanguratsua da lore jokoen antolatzaileek bidalitako baldintza panfletoen bertsio biak argitaratzea, euskarazkoa seguruenik inork irakurriko ez bazuen ere. Gainera, testu mota guztietan, lehenengo
|
beti
euskarazko bertsioa eta gaztelarazkoa ondoren ezartzen zituen.
|
|
|
Berbalagun taldeak dira proiektuaren muina eta horietan parte hartzeko izena ematea azaroaren 4ra arte zabalik dago. Taldeetan 3, 4 edo 5 pertsonakoak izaten dira, gutxienez astero behin biltzen direnak berba egiteko, kafea hartzeko, kirola egiteko, menditik edo hondartzatik ibiltzeko edo talde bakoitzean, gustuen arabera erabakitzen dutena egiteko... baina
|
beti
euskaraz. Taldeak osatzean Egizuk kontuan hartzen ditu norberaren adina, gustuak edota ordutegiak, eta gutxienez talde bakoitzeko euskaldun oso bat egotea ziurtatzen du, nolabaiteko eredu bat jartzeko.
|
|
|
Alde batetik, agindu eta bete diren edo ez diren promesak zertan diren jakiteko ordua delako, eta bestetik, hurrengo lau urteetarako ibilbideak zer itxura har dezakeen ikusteko. Ondoren egingo ditudan azterketa eta balioespenak
|
beti
Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluaren ikuspegitik eginak izango dira.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ere erretorika bete betean aplikatzen du euskararen inguruan.
|
Beti
euskararen alde dagoela esan eta gero Foruzaingoko hogeita hamalau postu betetzeko lan deialdian ez zuen meritutzat hartu; bai, ordea, alemanez, frantsesez edo ingelesez jakitea. Hori gutxi balitz, Hizkuntza Politikarako zuzendari nagusi Pedro Pegenautek azaroan esan zuen Europako Kontseiluko Adituen Batzordeak ontzat eman duela Nafarroako Gobernua ren hizkuntz politika, eta alor honetan Nafarroaabangoa rdian dagoela.
|
|
|
|
Beti
euskaraz
|
|
|
Ba, euskaraz" zerbait" (gehienetan erdaraz) egiten dutenen eta" bietan berdin" egiten dutenen igoera nabarmen xamarra, eta" gehienetan euskaraz" egiten dutenen igoera apal bat. "
|
Beti
euskaraz" egiten dutenetan, aldaketarik ez.
|
|
|
Geroztik
|
beti
euskaraz egiten saiatu nintzen. Lagun batzuekin Elgoibarren erdaraz egitera jarriak ginen.
|
|
2006
|
|
|
Gure aitarengandik beti jaso nuen mezu bat: guk
|
beti
euskaraz egitea nahi zuen. Bazituen anaia bat eta bi arreba.
|
|
|
Errespetu handia izan diot
|
beti
euskarari, eta dakienari eman izan diot nire lana, zuzen dezan. Kantua ez, kantua ez dit inork zuzendu, ez diot inori zuzentzen utzi.
|
|
|
Errespetu handia izan diot
|
beti
euskarari, eta dakienari eman diot nire lana, zuzen dezan. Kantua ez, kantua ez diot inori zuzentzen utzi
|
|
2007
|
|
|
Ez zuen arrazoirik falta Artze zenak. Esaera makina bat aldiz entzuna dugun arren, euskaraz dakienak zoritxarrez, ez du
|
beti
euskaraz hitz egiten.XXI. mende honetan euskara ikasteko zerbitzuak internet bidez eskaintzen dira, Argentinan eta Idahon euskal etxeak daude, Korrikak inoiz baino kilometro gehiago egin ditu... baina zerbaitek huts egiten du oraindik ere; euskara dakitenen kopurua eta erabilera kopuruak ez datoz bat. Hala gertatzen da Euskal Herriko hainbat txokotan eta baita Idiazabalen ere.
|
|
|
• Aurreko bi markoen artean kokatu daitezke euskal txokoak, ikasleen elkarteak edo ikasleen txokoak. Ez dira
|
beti
euskara ikasleei begira soilik antolatu izan, askotan erabilera sustatzeko ekimen orokorrak izan dira, gehienetan aisialdia eta kulturarekin lotuak. Antolatzaileen artean denetik topatzen dugu:
|
|
|
Horrek, jakina, zuzenean eragiten du hizkuntzaren erabileran: euskal elebidunek ia
|
beti
euskaraz hitz egiten dute etxean eta lagunartean; elebidun orekatuek, berriz, euskaraz erdaraz beste egiten dute eta, azkenik, erdal elebidunek erdara erabiltzen dute nagusiki.
|
|
|
Naitasuna ez dedin, falta danentzako.
|
Beti
euskeran alde, gerala ibil [iko]. Orren alde degula, bizia utziko.
|
|
|
Argiñarenak gaudela
|
beti
euskeran alde prestua.
|
|
|
Arguiñarenak gaudela
|
beti
euskararen alde prestuak.
|
|
|
Argiñarenak gaudela
|
beti
euskeran alde prestuak.
|
|
|
Bereizgarritasun positiboa ez da
|
beti
euskararen ezaugarria izan. Historiaribegiratuz gero, ikusi ahal dugu euskarak hiru egoera izan dituela gaurkobereizgarritasuna erdietsi baino lehen:
|
|
2008
|
|
|
Azkarateren esanetan," administrazioak jakin dezan zer nolako eskaria dagoen. Euskaldun bezala, lehen hitza
|
beti
euskaraz". Horrekin batera, Errenta Aitorpena egiterakoan, langileei aurrerantzean Ogasunarekiko harremanak euskaraz nahi dituztela jakinaraztea komeni da.ProtokoloaForu Ogasunak hizkuntz irizpideei lotutako protokoloa egina eta martxan jarria du.
|
|
|
Pozgarri bada
|
beti
euskara historikoaren aztarna berriak aurkitzea, hainbatago oraindik aurkikuntzak egungo euskararen esparrutik kanpokoak badira. Hain zuzen, bada urte mordoska Merino Urrutia errioxarrak Errioxa Garaia eta Ezkarai aldeko euskal toponimiaren berri eman zigula liburuki batean; bere lehia, gehienbat, Ezkarai aldera mugatu zen, Burgosko probintziaren egungo muga barruetan aurkitutakoak hain heatuki aztertu eta bilduak izan ez zirelarik.
|
|
|
Diferentzia esanguratsua aurkitu den guztietan, alde esanguratsua
|
beti
euskararen inputa% 60 baino txikiagoa duten haurrengan agertu da, multzo horretako haurrek gainerako multzoetakoek baino puntuazio apalagoak izan baitituzte.
|
|
|
Nik Musika Hamabostaldiaren euskararekiko jokabidea aipatu nahi nuke. Zoritxarrez, mota honetako gutunak ia
|
beti
euskarak han eta hemen jasaten dituen bazterketak salatzeko izaten dira. Haatik, eta Hamabostaldiari dagokionez, arlo horretan jarrera eredugarria izan duela iruditu zait:
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, talde on bat egin genuen hor, eta horrela, euskal mundua ezagutu genuen. Lagun bat egin nuen, berarekin segitu nuen
|
beti
euskaraz, baita Baionako lizeo garaian ere. Berarekin poliki poliki euskaraz komunikatzen trebatzen nintzen, naturalki, lagun hori beti han baitzen, euskaraz mintzatzeko.
|
|
|
Eta erosketak egitean gauza batzuk euskaraz eskatzen ditut. Hara, dendari euskaldun gutxi dago Leioan, zaila da hemen edonon lehenengo hitza euskaraz egitea, nik agurtu
|
beti
euskaraz, gero askotan erdarara aldatzen gara, ama hizkuntzara. Gainera lotsatu egiten naiz, iruditzen zait nire euskara beste jendeari txarra irudituko zaiola.
|
|
|
Lau mintzamolde bereizi ditugu, euskarari araberako ponderazio kantitatiboa emanez: euskal mintzamoldea"
|
beti
euskaraz edo euskaraz gehiago" (%90 euskaraz), aldizkako mintzamoldea" euskaraz frantsesez bezenbat" (%50 euskaraz), noizean behineko euskal mintzamoldea" euskaraz guttiago" (%25 euskaraz), erdal mintzamoldea" frantses hutsean" (%0 euskaraz).
|
|
|
Arantza Quiroga (PP) elebiduna ez den Eusko Legebiltzarreko lehen presidentea izango dela nabarmendu du gaur Miren Azkarate Eusko Jaurlaritzako jarduneko bozeramaileak. Honen harian, Juan Jose Ibarretxek, Lehendakaritzara heldu zen urtean, zeukan euskalduntze mailaren inguruan hainbatek egindako alderaketak arbuiatu ditu, berarekin
|
beti
euskaraz hitz egin dudalako. Lehendakariarekin ez dut inoiz gazteleraz hitz egin, gaineratu du.
|
|
|
Baina oroz gainetik badugu orain Iparraldean(?) Milafrangatik ari zaiguna, eta
|
beti
euskaraz, Gure Irratia. Ahal bezala bizi izan da orain arte.
|
|
|
Ama euskalerriaren seme onak diriala daukenak egiñik euren buruak, egiñ bihar leuke egitiarren berak itz egin eban itzkuntzan. Baña euskalerriak orain be euskeraz itz egiten dau, eta bere semiak egin bihar dabe
|
beti
euskeraz, dakienak, eta eztakienak bihar dabe ikasi(?). Ez dakite lege zarra ta euskeria egon diriazala alkarturik beti, ez dabelako euskeriak sartzen itsi geure mendietan izkune ta gogamen tsarrik.
|
|
|
Lerro hauekin ez dut zirrikiturik gabeko metodologia linguistiko bat aldarrikatu nahi; miraririk ez dago, eta are gutxiago hezkuntzan. Baina koadrilan baditut txikitatik besteei
|
beti
euskaraz zuzendu izan zaizkien hiruzpalau lagun. Eta egun, nahiz eta gure artean erdaraz ibili, eurei zuzentzen gatzaizkienean, euskaraz egiten diegu konturatu barik beste guztiok.
|
|
|
Barnetegira iritsi nintzelarik, Egun on, milesker eta deusetaz bakarrik nekien erraten. Bederatzi hilabete egon nintzen, eta geroztik
|
beti
euskaraz ari naiz. Erraten nuke tunel bat bezala dela.
|
|
|
Ikastolena zen salbuespen bakarra. Baina, ikastolei ondo merezitako merezimendu guztiak aitortuta ere, ezin dugu ahantzi ikastolak bere indarraldirik handienean ikasle guztien %12 eskolatzera iritsi zirela, eta ez
|
beti
euskara hutsez. Euskara hazkunde bidean jartzekotan, beraz, nahitaez hezkuntza sistema osora hedatu behar zen elebitasuna, eta horrexegatik aitortu beharreko zorra diegu kontu honetan ere urte zail haietan buruargitasunez jokatu zuten guztiei.
|
|
2010
|
|
|
Zalantza eginez gero,
|
beti
euskaraz, eta eroso, gainera. Eta ia zer gertatzen den.
|
|
|
Badituzu oraino. Eta ene lagun, erakasle euskaldunak banituen, eta haiekin
|
beti
euskaraz mintzatzen nintzaizun.
|
|
|
[Bera]... Euskara txikitatik ikasi dut etxean hizkuntza horretan solasten nindutelako, eta ondoren eskolan ereduan ikasi dut(...) nere kasuan inguruan ditudan pertsona ia gehienak euskaraz dakite eta beraz ia
|
beti
euskaraz solasten dut (ez euskara batuan, noski). Euskarak nere bizitzan leku garrantzitsua betetzen du batez ere hizkuntza hau erabili ahal izateko eta bermatu ahal izateko zailtasun handiak izan ditudalako.
|
|
|
[Iruñea]... Txikitatik euskararekin harreman zuzena izan dut, aita
|
beti
euskaraz hitz egiten bait zidan. Ondoren eskolan zehar eta gaur egun unibertsitatean ere euskara egunero mintzatzen dut.
|
|
|
• gazteen erabilera urriak frustrazioa eragiten die alde batetik, heldu erdaldunek, eta batez ere bi munduko egoeran bizi direnek, eta horrexegatik hain zuzen, elebitasun egoeraren irakurketa sinplista eta naïve egiten dute sarri askotan, gazte denak euskaldunak direla, hau da, euskaraz normaltasun eta naturaltasunez berba egiteko gaitasun nahikoa dutela, onartuz. irakurketa sinplista horren ondorioz, gazteen erabilera urria dela-eta, harridura erakusten dute, ez dute ulertzen nola euskaraz primeran(" perfectamente") jakinda ez duten askotan hizkuntza horretan hitz egiten. harridura erakusten dutenen artean euskaraz ikasi ez izanagatik frustrazio sentimenduak egoten dira eta frustrazio hori haien pertzepzioetan proiektatzen dute: ...zan omen dituzte, ikasi dute baina ez dute erabiltzen. beste alde batetik, heldu euskaldunek, egoeraren zailtasunaz jabeturik, ez dute harridura erakusten, irakurketa errealistagoa egiten dute. inguru elebidunetan (hau da, nahikoa euskaldunak direnetan) ere gazteek euskara erabiltzeari uzten omen diote eta aro hori euskararentzat oso txarra dela baieztatu da. hauexek dira heldu euskaldunek gazteek
|
beti
euskaraz ez egiteko aipatu dituzten arrazoiak:
|
|
|
Francorena esplikatu zigun egunean ere hizkuntzez mintzatu zitzaigun. Ez dut gogoratzen nola egin zuen Francorengandik euskararako bidea, baina gogoan dut hotsandiz errepikatu zigula etxean
|
beti
euskaraz egin behar genuela, oso gutxi ginela euskaraz egiten genuenok eta guri zegokigula hizkuntza gordetzea.
|
|
|
Proposamenak mahai gainean jartzea ere lortu zuen: , bertako euskaldunek
|
beti
euskara erabiltzeko konpromisoa hartzea; ikastola sortu berriari laguntzea; aurreko urtean hasitako gau eskolak indartzea; euskarari berehala eskola nazionalean tokia egitea. Era berean, benetako konponbidea aramaioarren esku zegoela ere gogoratu nuen, agintariei nahiz herritarrei euskararen aldeko konpromiso sendoagoa hartzeko eskatuz?.
|
|
|
Ordizian, haurrek
|
beti
euskaraz; 12 urte inguruan erdarara aldatzen dira; orokorrean gaur egun lehen baino gehixeago.
|
|
|
Beherapenak, haurrak, etxeko lanak, albistegietako berriak…, hainbat gai hartzen dituzte ahotan asteasuarrek,
|
beti
euskaraz. Euskaldun zaharrak eta euskaldun berriak, astearte arratsaldetan biltzen dira Pello Errota ikastetxeko liburutegian eta elkarren artean euskaraz hitz egiteko ordu eta erdi pasatxo hartzen dute.
|
|
|
Gure etxean benetako elebitasuna bizi izan genuen beti. Orain xelebrea iruditzen baldin bada ere, guraso eta anaion artean
|
beti
euskaraz hitz egiten genuen: arrebekin ordea, gehienbat erdaraz.
|
|
|
Baina Labazee eta holako Pyrenees Atlantiques tarren amets txarra garela nola uka? Baiona handitzen ari, Donostiarekiko" eurohiria" esapidea bera, eta bereziki
|
beti
euskaraz segitzen duen barneko alde hori bere laborantza ganbara eta kultura sagaio hori! Autobide txar batek, den ttipienak, desantolaketa ekonomikoa lor baleza Paueren mesedetan!
|
|
2011
|
|
|
Etiopian euskaraz egin genuen, eta itzultzaileak tigrinez azaltzen zuen. Kantak
|
beti
euskaraz abesten ditugu hala ere" azaldu digu Mari Mototsek. " Kuban kubatarrez egiten zuen Porrotxek" zuzendu du Isak.
|
|
|
Guraso euskaldunei dagokiena, zehatzago esanda, eredu egokia izatea da: euskaldunekin ume, gazte zein helduak izan
|
beti
euskaraz jardutea. Estatistikak, aldiz, oso bestelakoak dira:
|
|
|
Bai izenei bai kontzertuen hizkuntza erdara izatearen arrazoiaz hitz egiterakoan gazteok ohitura azpimarratzen dute. Beraz, kontziente dira ohitura dela arlo horietan, nahiz eta denek euskaraz jakin, erdara erabiltzea eragiten duen faktoreetako bat" Ohitura falta da"," Akostunbrauta dazelako
|
beti
euskeraz eitten". Baina ohitura bat oso orokorra denean azkenean" normaltzat" hartzen da eta hala adierazten dute gazteek.
|
|
|
Bai izenei bai kontzertuen hizkuntza erdara izatearen arrazoiaz hitz egiterakoan gazteok ohitura azpimarratzen dute. Beraz, kontziente dira ohitura dela arlo horietan, nahiz eta denek euskaraz jakin, erdara erabiltzea eragiten duen faktoreetako bat" Ohitura falta da"," Akostunbrauta dazelako
|
beti
euskeraz eitten". Baina ohitura bat oso orokorra denean azkenean" normaltzat" hartzen da eta hala adierazten dute gazteek.
|
|
|
Danak die borrokak... Akostunbrauta dazelako
|
beti
euskeraz eitten. Nahiz eta musika erderaz izan.
|
|
|
" Nik uste dot dala ohitura.
|
Beti
euskaraz egiten dutenak ohitu egiten dira".
|
|
|
Ideia hauek argiago gera daitezen, Jackeline Urla antropologoak Negu Gorriak taldearen inguruan idatzitakoa17aipatu nahi nuke, benetan interesgarria eta argigarria baita. Egileak Negu Gorriak taldearen konpromiso linguistikoa azpimarratu nahi du,
|
beti
euskaraz kantatzeko erabakia hartzen duenean. Beste taldeen ondoan, horiek ez zuten izena bakarrik euskaraz.
|
|
|
Danak die borrokak... Akostunbrauta dazelako
|
beti
euskeraz eitten. Nahiz eta musika erderaz izan.
|
|
|
Adiera hertsian, ostera, ezin esan dezakegu halakorik. euskararen erabileraz esaten denaren gainean beste horrenbeste esan dezakegu. kontsideratzen bada, elebidunen proportzioa %61ekoa dela, inkestan egiten den moduan, itxaro daitekeen euskararen erabilera maila (soziala) %29 ingurukoa izango litzateke. kontsideratzen badugu, berriz, hiztun elebidunen proportzioa %37koa dela (zertxobait besterik ez dakitenak kenduta), orduan, itxaro daitekeen erabilera maila %9raino jaitsiko litzateke. zer erantzun dute elkarrizketatuek, guztiek, euskararen erabilerari buruz galdetu zaienean? Familian,
|
beti
euskaraz %13, lanean/ ikastetxean, beti euskaraz %14 eta lagun artean beti euskaraz %9 egiten dutela. hau da, euskaraz BeTI egiten dutenaren proportzioa ausaz itxaro zitekeena edo handiagoa da. euskararen erabileraren problema ez dira euskaldunak erdaldunak baizik. euskaldunek, oro har, ahal dena eta gehiago egiten dute. erdaldunak dira euskararen erabilera tasa handiagoa izatea eragozten dutenak...
|
|
|
Adiera hertsian, ostera, ezin esan dezakegu halakorik. euskararen erabileraz esaten denaren gainean beste horrenbeste esan dezakegu. kontsideratzen bada, elebidunen proportzioa %61ekoa dela, inkestan egiten den moduan, itxaro daitekeen euskararen erabilera maila (soziala) %29 ingurukoa izango litzateke. kontsideratzen badugu, berriz, hiztun elebidunen proportzioa %37koa dela (zertxobait besterik ez dakitenak kenduta), orduan, itxaro daitekeen erabilera maila %9raino jaitsiko litzateke. zer erantzun dute elkarrizketatuek, guztiek, euskararen erabilerari buruz galdetu zaienean? Familian, beti euskaraz %13, lanean/ ikastetxean,
|
beti
euskaraz %14 eta lagun artean beti euskaraz %9 egiten dutela. hau da, euskaraz BeTI egiten dutenaren proportzioa ausaz itxaro zitekeena edo handiagoa da. euskararen erabileraren problema ez dira euskaldunak erdaldunak baizik. euskaldunek, oro har, ahal dena eta gehiago egiten dute. erdaldunak dira euskararen erabilera tasa handiagoa izatea eragozten dutenak. l ohArrA
|
|
|
Adiera hertsian, ostera, ezin esan dezakegu halakorik. euskararen erabileraz esaten denaren gainean beste horrenbeste esan dezakegu. kontsideratzen bada, elebidunen proportzioa %61ekoa dela, inkestan egiten den moduan, itxaro daitekeen euskararen erabilera maila (soziala) %29 ingurukoa izango litzateke. kontsideratzen badugu, berriz, hiztun elebidunen proportzioa %37koa dela (zertxobait besterik ez dakitenak kenduta), orduan, itxaro daitekeen erabilera maila %9raino jaitsiko litzateke. zer erantzun dute elkarrizketatuek, guztiek, euskararen erabilerari buruz galdetu zaienean? Familian, beti euskaraz %13, lanean/ ikastetxean, beti euskaraz %14 eta lagun artean
|
beti
euskaraz %9 egiten dutela. hau da, euskaraz BeTI egiten dutenaren proportzioa ausaz itxaro zitekeena edo handiagoa da. euskararen erabileraren problema ez dira euskaldunak erdaldunak baizik. euskaldunek, oro har, ahal dena eta gehiago egiten dute. erdaldunak dira euskararen erabilera tasa handiagoa izatea eragozten dutenak. l ohArrA
|
|
|
Sei edo zazpi ikaskide externok bakarrik egiten genduan geure artean
|
beti
euskeraz, Abadiñoko Amezuak eta Agirrebeitiak, Berrizko Aiarzaguena anaiak, Durangoko Jose Ramon Castillok eta neuk.
|
|
|
Apez gisa egin duen lanean eta izan dituen arduretan
|
beti
euskararen zaindari agertu izana.
|
|
|
Ainhoa Etxebeste dugu esperientzia horretako burua, irratitik datorren kazetaria baina telebista ereezagutzen duena. Hiru asterik behin erreportaje bat sortu behar zuen hiru medioetanerabilgarria(
|
beti
euskaraz eta gaztelaniaz, komunikabidea kontuan hartuta); pertsona bakarra hiru euskarrietarako, beraz. Esparru horretan, hedabide bakoitzekobarne sinergiez gain, bestelako eremuen arteko bizikidetza lortu behar da.
|
|
|
Eta ergatiboari dagokionez, ikasle etorkinek, oro har, gehiago ekoizten dute etxetik gaztelaniadun diren ikasle taldekoek baino. Aipatu behar da, halaber, hiru aztergaietan aldeak aurkitu direla etorkinen artean, baina ez
|
beti
euskara adin goiztiarragoan ikasten hasitakoen alde.
|
|
|
Gogoratzen naiz klaustroak eredua eskaintzen hastea onartu zuenean, arazo bat sortu zitzaigula. 3 urteko haurrekin hasi behar zen lanean, eta neu hasi nintzen txikienekin, ezertxo ere jakin gabe, ni
|
beti
euskara irakasten ibilitakoa nintzelako eta sekula ez nuelako horren adin txikikoekin lanik egin. Nik uste dut Elgoibarren euskarari egin diodan ekarpen handiena horixe izan zela:
|
|
|
Gaur, asteartea, egingo dute udal osoko bilkura Getxon, 17:00etatik aurrera. Abenduaren 3ko Euskararen Nazioarteko Eguna gertu daukagula kontuan izanda, hainbat konpromiso hartzeko eskaera luzatuko dio Bilduk Udalari, mozio bidez. Lehenik eta behin," bere esku dagoen guztia egitea bere zerbitzu publikoak eskaintzen dituzten langileen euskalduntzea bultzatu eta bermatzeko"; baita aipatu beharginen" lehen hitza
|
beti
euskaraz" izan dadin ere. " Tokiko erakundearen barne funtzionamendua ere euskaraz" izan dadila eskatu du koalizio independentista eta soberanistak.
|
|
|
2 Udal honek bere esku dagoen guztia egingo du bere zerbitzu publikoak eskaintzen dituzten langileen lehen hitza
|
beti
euskaraz izan dadin.
|
|
|
Pixkanaka ikusi dut.
|
Beti
euskara batuaren alde izana naiz.
|
|
2012
|
|
|
Altxorra hain da handia/ Ontzian ez dela sartzen/ horregatik gabiltza gu/ barneratuz barreiatzen/ Zuk lagundu behar gaituzu/ helburu eder hau lortzen/ ikastolan zein kalean/
|
beti
euskaraz mintzatzen. Horrela ari da Orlando Arreitunandia aurtengo festaren kantaren bertsoetarik batean, eta Bastida Ikastolako zuzendari Ketxu Bedialaunetak adierazi digu haren esanahia:
|
|
|
Han Cervantes eta beste gai asko irakatsi ditut, baina euskara beti hor izan dut, nire gogoa izan da, eta intereseko gaia, eta departamentuko kideek: " Baina zergatik ari zara
|
beti
euskararen inguruan. Hizkuntza horrek ez du ezertarako balio!".
|