|
2013
|
|
|
prozesatzailea erabili
|
behar
duzu. Amaitutakoan, ez ahaztu gordetzea!
|
|
|
Gelakide guztien artean, esapide horiek grabatu egingo dituzue. Kontuan hartu ondo ahoskatzea, erritmoa zaintzea, intonazioa& Grabazioan garbi adierazi
|
behar
dituzue honako datu hauek:
|
|
|
Egoera batean informazio bat
|
behar
dugunean edo daturen bat falta zaigunean egin ohi ditugu galderak; hau da, galderek informazio helburu bat izaten dute.
|
|
|
Elkartruke batera joan aurretik, badira eskuratu beharreko hainbat informazio, esate baterako, maletan zer sartu
|
behar
duzun jakiteko, hartuko zaituen familiaren etxean zer aurkituko duzun aurreikusteko, edota zenbat diru eramango duzun erabakitzeko. Hori guztia jakiteko, zer galdera egingo zenuke?
|
|
|
Ikusi dugun bezala, galderak helburuarekiko egokia izan
|
behar
du. Horretaz gainera, nori egiten zaion galdera ere garrantzitsua da, erantzun egokia jaso nahi badugu.
|
|
|
Badakigu, dagoeneko, helburuarekiko galdera egokia formulatu behar dela. Ikasi dugu, halaber,
|
behar
dugun erantzuna jasotzeko, pertsona egokiari galdetu behar zaiola. Bi baldintza horiek betetzen ditu Xabier Payari aspalditxo egindako elkarrizketak.
|
|
|
a) Zure herriko zer leku bisitatu
|
behar
genuke, derrigorrez, bertan egingo dugun egonaldian zehar?
|
|
|
Aurreko jardueran hitzen arteko loturak egiten jardun duzu. Oraingoan, esaldi zatiak lotu
|
behar
dituzu.
|
|
|
1 Elkartu ezkerreko zutabeko esaldiaren hasiera bakoitza dagokion eskuineko esaldi bukaerarekin. Emaitzak zentzua duen esaldi zuzena izan
|
behar
du.
|
|
|
Orain, bi hitz aukeratu
|
behar
dituzu esaldia osatzeko:
|
|
|
Zure jakin mina asetzeko, presta ezazu informazio hori jasoko duen taula; bertan, ezaugarriak sailkatzeko balio izango duten kategoriak zehaztuko dituzu. Ondoren, zure truke kideari bidaliko diozu taula, posta elektroniko bidez; mezuan azaldu behar diozu bere buruaren deskribapena egin
|
behar
duela, bere ezaugarriak zuk bidalitako taulan idatzi egin behar dituela, kategoria horien arabera, eta, azkenik, deskribapena idatzi behar duela.
|
|
|
Zure jakin mina asetzeko, presta ezazu informazio hori jasoko duen taula; bertan, ezaugarriak sailkatzeko balio izango duten kategoriak zehaztuko dituzu. Ondoren, zure truke kideari bidaliko diozu taula, posta elektroniko bidez; mezuan azaldu behar diozu bere buruaren deskribapena egin behar duela, bere ezaugarriak zuk bidalitako taulan idatzi egin
|
behar
dituela, kategoria horien arabera, eta, azkenik, deskribapena idatzi behar duela.
|
|
|
Zure jakin mina asetzeko, presta ezazu informazio hori jasoko duen taula; bertan, ezaugarriak sailkatzeko balio izango duten kategoriak zehaztuko dituzu. Ondoren, zure truke kideari bidaliko diozu taula, posta elektroniko bidez; mezuan azaldu behar diozu bere buruaren deskribapena egin behar duela, bere ezaugarriak zuk bidalitako taulan idatzi egin behar dituela, kategoria horien arabera, eta, azkenik, deskribapena idatzi
|
behar
duela.
|
|
|
Bertara joango banintz, zer auzotan legoke nire etxea? Makuluak
|
behar
ditut ibiltzeko; eroso mugitu naiz?
|
|
|
3 Orain, alderantziz egingo duzu; hiru izen multzo proposatzen dizkizugu, eta multzo bakoitza izendatzeko kategoria asmatu
|
behar
duzu. Alegia, zuk zehaztu behar dituzu hitzok sailkatzeko irizpideak.
|
|
|
3 Orain, alderantziz egingo duzu; hiru izen multzo proposatzen dizkizugu, eta multzo bakoitza izendatzeko kategoria asmatu behar duzu. Alegia, zuk zehaztu
|
behar
dituzu hitzok sailkatzeko irizpideak.
|
|
|
ZER URRATS EGIN
|
BEHAR
DITUT DESKRIBAPEN BAT EGITEKO?
|
|
|
4 Txakurraren deskribapenaz gain, gogoratu zurekin harremanetan jartzeko modua eskaini
|
behar
duzula kartelean.
|
|
|
Albaiteroarengana hurbildu zara laguntza bila, eta hark aholku bat eman dizu: kartelak jartzeaz gainera, basozainarekin hitz egin
|
behar
zenuke. Esan eta egin!
|
|
|
Basozainak, hasteko, gogorarazi dizu zer dioen legeak txakurrak mendian lotuta ez eramateari buruz. Ondoren, zure larritasuna ikusita, zer egin
|
behar
duzun proposatu dizu.
|
|
|
2 Bideoa ikusi ondoren, binaka jarri, eta Mertxeri egindako galderen zerrenda osatuko duzue. Kontuan izan zerrenda berria bi kideen ekarpenez osatu
|
behar
duzuela.
|
|
|
zer nolako informazioa partekatuko dugu? Zaila zaizu bat batean erantzutea; gelakideen laguntza
|
behar
duzu.
|
|
|
1 Ordenatu eta sailkatu Basajauni buruzko informazio guztia taula batean. Kategoriatan sailkatu
|
behar
dituzu, ordena logiko bati jarraituz; batetik, kategoria idatziko duzu, eta, bestetik, kategoria bakoitzari dagokion ezaugarria.
|
|
|
Horrela bada, osatu erantzunak, eta heldu adostasun batera. Horretarako, badakizu, kideek egindakoa entzun, onartu, eta iritziak begirunez eman
|
behar
dituzu.
|
|
|
10 Argi eduki
|
behar
dugu zein den egitekoaren helburua, beharrezkoa ez dena baztertzeko eta denborarik ez galtzeko.
|
|
|
Zer urrats eman
|
behar
dituzu eskakizunak gauzatzeko? 1
|
|
|
Zer ikasi
|
behar
duzu horretarako? 3
|
|
|
HORRETARAKO IKASI
|
BEHAR
DUT
|
|
|
Osatutako esaldietatik hiru hautatu
|
behar
bazenitu, zein hautatuko zenituzke?
|
|
|
gainerako taldekideek gehitutako hitzak erabili ditu horretarako. Kasu honetan ere, erlazioa ezartzeko zergatia adierazi
|
behar
du.
|
|
|
Bikote bakoitzak hautatu dituzuen hiruna izen eta adjektiboetatik, aukeratu izen edo adjektibo bat. Bikote guztien artean osatu duzuen hitz zerrenda hori aurrean duzuela, ordena itzazue hitz guztiak bolumen baxuena
|
behar
lukeenetik hasita, bolumen altuena lukeenera.
|
|
|
Errepara iezaiezue puntuaziomarkei: horiek adierazten dituzten zalantzak, harridurak eta etenak era nabarmenean ahoskatu
|
behar
dituzue. Grabatu irakurraldia, eta gorde.
|
|
|
3 Poema luzatu
|
behar
bazenu, zer hiru poema lerro gehituko zenizkioke. Hemen dituzu hiru aukera:
|
|
|
1 Jarri binaka, eta irakurri honako testu hauek, jarraian dituzuen ariketak eginez, txandaka. Kontuan izan hitzak osorik eta argi ahoskatu
|
behar
dituzuela. Irakurketa bakoitzaren bukaeran, esan elkarri zer moduz egin duzuen.
|
|
|
zait haren hitzik ere ulertzen ez badut. Orain haren irribarrearen beharra daukat, inguruan norbait dudala sentitu
|
behar
dut
|
|
|
Egin ezazu zure aukera. Horretarako, irizpideak
|
behar
dituzu. Hona hemen bi:
|
|
|
2) Bestetik, gogoratu, 45 eta 61 integrazio jardueretan, testu batzuen aldeko hautua egin duzula bildumarako; eta hiru osagaiko autorregulazio jardueretan (21, 44, eta 60 jarduerak), zehaztuta dituzu testuek bete
|
behar
dituzten hainbat ezaugarri. Horiek ere lagunduko dizute bildumarako aleak aukeratzen.
|
|
|
ere, bildumak unitatean ikasitakoaren erakusgarri izan
|
behar
duenez, testu idatziak, audioak eta bideoak egon dute; testuek sentimenduak adierazten dituzten izenak, adjektiboak, aditzak, loku zioak, metaforak eta konparazioak izan behar dituzte; adierazkortasunez irakurritako testuetan, ikasitako baliabideak erabili dira
|
|
|
ere, bildumak unitatean ikasitakoaren erakusgarri izan behar duenez, testu idatziak, audioak eta bideoak egon dute; testuek sentimenduak adierazten dituzten izenak, adjektiboak, aditzak, loku zioak, metaforak eta konparazioak izan
|
behar
dituzte; adierazkortasunez irakurritako testuetan, ikasitako baliabideak erabili dira
|
|
|
Taldean ikerketa lan bat egin
|
behar
dute Mikel, Xabi, Eunate, Miren eta Urkok. Taldea irakasleak osatu du.
|
|
|
Nitaz beldur ote dira? Ikasi
|
behar
dut besteak balioesten eta errespetuz tratatzen.
|
|
|
" Irakurketa adierazkorra egitean, ederki nabarmendu dituzue taldekideen sentimenduak adierazten zituzten hitzak. Orain, hitz horiek eta beharrezkoak iruditzen zaizkizuenak aldatuz, poemek adierazten dituzten sentimenduetan eragin
|
behar
duzue; molda itzazue, buelta eman, talde lanaren eta taldekideen onurarako izan daitezen: baztertua, onartua eta balioetsia senti dadin; ez ulertua, ulertua; adoregabea, adoretsu; zigortua, lagundua; ingurukoak harrokeriaz tratatzen dituenak, errespetuz trata ditzan, eta abar".
|
|
|
Aktoreok, pertsonaiak eraikitzeko, nola sentitzen eta bizitzen duten ulertzeko, ondo ezagutu
|
behar
ditugu geure burua, bihotza, azala& Gure sentimenduekin konektatzen dugunean soilik konektatzen dugu besteenekin.
|
|
|
Begiek pozoiaren berdea hartu diote, badirudi sugeak bota
|
behar
dituela ahotik.
|
|
|
3 Irakurri taldean sortutako testu guztiak, eta egin beharrezkoak diren aldaketak: batetik, zein irudiri dagozkion asmatu ahal izateko nahikoa pista eman
|
behar
dituzte testuek; bestetik, ez da komeni azalpenak ageri agerikoak izatea; bestela, errazegia eta emoziorik gabea izango baita jolasa.
|
|
|
8 Barrez hesteak bota
|
behar
dituena?
|
|
|
1 Adjektibo batekin adierazi
|
behar
bazenu, nola esango zenuke sentitzen dela poeta?
|
|
|
Irakasleak emango dizkizue testuok, eta, taldeka jarrita, paragrafoka irakurriko dituzue, ozen eta txandaka. Honako galdera hauek adieraziko dizuete zertarako irakurri eta entzun
|
behar
dituzuen.
|
|
|
Baina ez hori bakarrik: irakurleak erakarri egin
|
behar
ditu. Horretarako, Igorrek iradokitzaileago bihurtu nahi du sarrera.
|
|
|
Batetik, testuaren laburpen modukoa eginez, Bestetik, irakurlearen arreta bereganatzea. Bi ezaugarri horiengatik esan ohi da sarrerak testuaren edukiaren aztarnak izan
|
behar
dituela eta, era berean, izan behar duela.
|
|
|
Batetik, testuaren laburpen modukoa eginez, Bestetik, irakurlearen arreta bereganatzea. Bi ezaugarri horiengatik esan ohi da sarrerak testuaren edukiaren aztarnak izan behar dituela eta, era berean, izan
|
behar
duela.
|
|
|
1 Har ezazu tarte bat, eta azter ezazu ea eskuratu duzun kazetari batek
|
behar
duen testuaren planifikazio gaitasuna. Horretarako, bete ezazu taula hau:
|
|
|
Kontuan izan izenburuak, batetik, gaiarekin duela erlazioa. Eta, bestetik, aldizkari bateko artikuluaren izenburuak deigarria izan
|
behar
duela, irakurlearen arreta bereganatzeko.
|
|
|
Nola josiko edo egokituko duzue aurreko osagaietan hautatu, erregistratu eta antolatutako informazioa? Idatziko duzuen artikuluak hartzailearentzat ulergarria izan
|
behar
du. Horretarako, zer baliabide erabiliko duzue?
|
|
|
1 Arrantzarako erabiltzen zen trainerutik sortu ziren estropadak. Traineruak azkarra izan
|
behar
zuen arrainengana iristen, baita arina ere. Izan ere, ahalik eta azkarren itzuli behar zen portura.
|
|
|
a), esaterako, b), era berean, c) dena dela 2 Traineruak 12 metroko luzera eta 72 metroko zabalera izan
|
behar
du. Eta ontziaren pisuak gutxienez 200 kilokoa izan behar du.
|
|
|
a), esaterako, b), era berean, c) dena dela 2 Traineruak 12 metroko luzera eta 72 metroko zabalera izan behar du. Eta ontziaren pisuak gutxienez 200 kilokoa izan
|
behar
du.
|
|
|
ideiak lotzen, errepikapenak ordezkatzen& Alderdi garrantzitsuak dira horiek, testu bateko edukiak modu argi eta egokian adierazi nahi baditugu. Baina beste batek irakurri
|
behar
duen testu bat idazten dugunean, bada zaindu beharreko beste alderdi bat: testuaren aurkezpena.
|
|
|
Gogoratu sortu duzun testuari izen bat ipini behar diozula. Gogoratu, halaber, aldaketak gorde
|
behar
dituzula.
|
|
|
a) Gehien gustatzen zaizkigunak, ederrak, hartu
|
behar
ditugu kontuan.
|
|
|
b) Mezuarekin lotura dutenak hartu
|
behar
ditugu kontuan.
|
|
|
c) Gureak direnak hartu
|
behar
ditugu kontuan.
|
|
|
d) Internet baliatzekotan, libre direnak hartu
|
behar
ditugu kontuan.
|
|
|
Euskal musika tresnen historia zabaltzea helburu duen musika aldizkari espezializatu baterako artikulu bat idatzi
|
behar
duzu; artikuluaren gaia txalaparta da. Lehenik eta behin, informazioa eskuratu duzu.
|
|
|
1 Lehendabizi, zehaztu zein den sortu
|
behar
duzun testuaren komunikazio asmoa; alegia, zertarako idatzi nahi duzun. Taularen lehenengo atala osatuko duzu.
|
|
|
2 Ondoren, komeni da informazioaren bilaketa gidatuko duen galdera zerrenda egitea. Baina, kontuz, galderek bat etorri
|
behar
dute sortu behar duzun testuaren komunikazio asmoarekin. Honako galdera hauen artetik, hauta itzazu zehaztu duzun komunikazio asmoarekin bat datozenak:
|
|
|
2 Ondoren, komeni da informazioaren bilaketa gidatuko duen galdera zerrenda egitea. Baina, kontuz, galderek bat etorri behar dute sortu
|
behar
duzun testuaren komunikazio asmoarekin. Honako galdera hauen artetik, hauta itzazu zehaztu duzun komunikazio asmoarekin bat datozenak:
|
|
|
Formula itzazu beste bi edo hiru galdera. Gogoratu informazioa bilatzen lagunduko dizuten galderek komunikazio asmoarekin bat etorri
|
behar
dutela.
|
|
|
Identifikatze lan hori egiteko, lagungarri izango zaizu galderaren erantzuna aurreikustea, baita erantzun hori bilatzeko galderako zein hitz izan daitekeen gako hitza edo gako hitzak zehaztea ere. Batzuetan, gako hitza galderan bertan dago; esaterako," zein da txalapartaren itxura?" galderan, itxura da gako hitza, hau da, testuan bilatu
|
behar
duzuna; ondoren, haren inguruan irakurriz, behar den informazioa identifika dezazun.
|
|
|
Beste batzuetan, aldiz, gako hitza ez da esplizituki galderan ageri. Adibidez," noiz agertu zen txalaparta?" galderan, bilatu behar dena zenbaki bat (urtea, mendea&) dela aurrez ikusi
|
behar
duzu, eta begiak azkar mugituko dituzu testuan haren bila. Behin data bat identifikatu duzularik, azkar irakurriko duzu haren inguruan dagoena, ea data hori den txalaparta noiz agertu zen adierazten duena, eta ez beste bat.
|
|
|
Klik egin Edizioa> Bilaketa aurreratua aukeran, eta, modu horretan, dokumentuaren barneko bilaketari ekingo diozu. Bilaketak zehatza bezain azkarra izan
|
behar
du. Idatzi bilaketa bakoitzaren emaitza kopurua.
|
|
|
1 Idatzi
|
behar
duzun testuaren helburua kontrabandoa ez zela gaizkileen lanbidea ohartaraztea balitz, zein erabiliko zenuke jasotako informaziotik?
|
|
|
Gure elkartearen egitekoa euskal tradizioa ikertzea eta haren zabalkundeaz arduratzea da. Izan ere, Joxe Miguel Barandiaranek esan zuen bezala," lehendabizi zure herria ikasi
|
behar
duzu, eta, zure herria ikasi ondoren, beste herriak ikasi". Esaldi hori printzipio garrantzitsua da gure taldean; egungo gizarte globalizatu eta irekian, gure arbasoek sortu zuten euskal izaera ezagutu behar dugu, gure izaera modernoa eraikitzeko.
|
|
|
Izan ere, Joxe Miguel Barandiaranek esan zuen bezala," lehendabizi zure herria ikasi behar duzu, eta, zure herria ikasi ondoren, beste herriak ikasi". Esaldi hori printzipio garrantzitsua da gure taldean; egungo gizarte globalizatu eta irekian, gure arbasoek sortu zuten euskal izaera ezagutu
|
behar
dugu, gure izaera modernoa eraikitzeko. Identitatea ez da ezerezetik sortzen.
|
|
|
gure gizarteak gorde dituen kultura, esperientzia, ohiturak eta folklorea zabaltzea. Zeregin horretan, zuen laguntza
|
behar
dugu orain. 10 urteko gazteen artean ondare hori zabal dadin nahi dugu, horrek lagunduko baitizue, zalantzarik gabe, iraganean errotutako gizaki modernoak izaten.
|
|
|
Gure kolaboratzaile izan zaitezten nahi dugu, ikertzaile eta kazetari. Euskal tradizioko gai bat aukeratu
|
behar
duzue, hura miatu, arakatu, eta dibulgazio artikulu bana idatziko duzue. Artikulu guztiak Gure erroak aldizkarian argitaratuko ditugu.
|
|
|
c) Izena duenak izana du kultura elkarteko lehendakariak eskutitzean zioenez, gure arbasoengandik datorkigun euskal izaera ezagutu
|
behar
dugu, behinik behin, gure izaera modernoa eraikitzeko. Taldeka jarraituz, mintza zaitezte honako gai hauen inguruan:
|
|
|
Nork bere herria ezagutzetik hasi
|
behar
du, bestea ezagutzeko; hala esan zuen Barandiaranek. Latinoamerikako herrialde askotan, oraindik ere, ospatzen dute" puesta de largo" deritzon festa, neskak haur izatetik heldu izatera igaro direla ospatzeko.
|
|
|
Adar nagusietan, Aita Barandiaranek bereizten zituen gizakiaren zazpi oinarrizko premiak ageri dira. Ondoren, premia bakoitzari dagozkion kultur adierazpenek joan
|
behar
dute; eta, azkenik, adierazpen horien adibideek.
|
|
|
Astearte gaua iristean, inauterietako pertsonaiez mozorrotutako herritarrez betetzen dira kaleak. Herritarrek Miel Otxin lapurra harrapatu
|
behar
dute. Ondoren, plazara eramaten dute, Txatxoez inguraturik, eta han epaitu, tiroz hil, lurrera bota, zatitu eta erre egiten dute.
|
|
|
1 Ezer baino lehen, argi izan
|
behar
duzu zer nolako lan eskaera jaso duzun kazetari gisa: zer egin behar duzun, zergatik egin behar duzun, norentzat egin behar duzun eta zertarako egin behar duzun.
|
|
|
1 Ezer baino lehen, argi izan behar duzu zer nolako lan eskaera jaso duzun kazetari gisa: zer egin
|
behar
duzun, zergatik egin behar duzun, norentzat egin behar duzun eta zertarako egin behar duzun. Horrela ote da?
|
|
|
1 Ezer baino lehen, argi izan behar duzu zer nolako lan eskaera jaso duzun kazetari gisa: zer egin behar duzun, zergatik egin
|
behar
duzun, norentzat egin behar duzun eta zertarako egin behar duzun. Horrela ote da?
|
|
|
1 Ezer baino lehen, argi izan behar duzu zer nolako lan eskaera jaso duzun kazetari gisa: zer egin behar duzun, zergatik egin behar duzun, norentzat egin
|
behar
duzun eta zertarako egin behar duzun. Horrela ote da?
|
|
|
1 Ezer baino lehen, argi izan behar duzu zer nolako lan eskaera jaso duzun kazetari gisa: zer egin behar duzun, zergatik egin behar duzun, norentzat egin behar duzun eta zertarako egin
|
behar
duzun. Horrela ote da?
|
|
|
ZER EGIN
|
BEHAR
DUT?
|
|
|
ZERGATIK EGIN
|
BEHAR
DUT. NORENTZAT EGIN BEHAR DUT?
|
|
|
ZERGATIK EGIN BEHAR DUT? NORENTZAT EGIN
|
BEHAR
DUT?
|
|
|
a) Gure erroak aldizkarian argitaratu behar bada, zer gairen inguruan idatziko duzu? Gerora, gelako artikulu guztiak bildu eta aldizkaria argitaratu
|
behar
duzuenez, zergatik ez adostu denon artean zer gai jorratuko duzuen. Horrela, gaiak errepikatzea saihestuko duzue eta aldizkariak osotasun bat izango du.
|
|
|
7 Zer ezaugarri bete
|
behar
ditu lehiaketara aurkeztu beharreko blog proiektuak?
|
|
|
Talde bakoitzak blogaren deskribapena eta blogaren sarreraedo ongietorri bideoa aurkeztu
|
behar
ditu, blogproiektuaren nondik norakoak azalduz.
|
|
|
Gogoratu bideoak, gehienez, 1' 5 minutuko iraupena izan
|
behar
duela. Denbora tarte horretan esan edo irakur al daiteke zure sarrera ikus entzuleek ulertzeko moduan?
|
|
|
idatzi nahi den. Zertarako horrek lagunduko digu zer informazio
|
behar
dugun erabakitzen. Informazio behar horiek bihurtzea komeni izaten da.
|
|
|
Aldizkarirako idatzi
|
behar
dugun artikulurako informazioa, askotan, beste testu batzuetatik eskuratu dugu. Informazio iturritzat darabiltzagun testuetan informazioa azkar bilatzen, hautatzen eta erregistratzen trebatzea komeni zaigu.
|
|
|
2 galderaren erantzuna zein izan daitekeen aurrez ikustea horrela, testuan zer bilatu
|
behar
dugun aurrez ikus baitezakegu.
|
|
|
Eskuratutako informazioa antolatzeko, egituratzeko, modu bat baino gehiago dago. Jarraian ezagutuko duzu zein den, aukera ezberdin horietatik, sortu
|
behar
duzun dibulgazio artikuluari hobeto egokitzen zaiona: deskribapenezkoa.
|
|
|
Informazioa ematerakoan, hainbat modutara antola dezake informazioa igorleak. Komunikazio asmoak edo helburu orokorrak markatzen du zer modutan antolatu
|
behar
duen igorleak informazioa.
|
|
|
Dantzari arin dantza taldeko kideek dantzei buruzko artxibategia egin
|
behar
dute; horretarako, oinarrizko txantiloia prestatzen ari dira. Dantza bakoitzari buruz erantzun beharreko galderen zerrenda egin dute, baina horiek antolatzea falta zaie.
|
|
|
Bideoak hiru helburu bete
|
behar
ditu: 1) blog a aurkeztea, batez ere atalak azalduz; 2) bisitariak erakartzea; 3) bisitariekiko harremana hurbilagokoa eta pertsonalagoa egitea.
|
|
|
Parte hartzaileek honako material hau aurkeztu
|
behar
dute, gutun azal itxi batean:
|