|
2017
|
|
|
Bezeroen zerrenda zahar hauek hilotz-zelaia dirudite beti, eta batez ere garai hauetan; nolanahi ere, ez nuen aparteko ezer aurkitu: aspaldiko erosle gehienek enkanteetan saldu
|
behar izan
zituzten euren jabetzak; beste asko hilda zeuden, eta bizirik zirautenengandik ezer gutxi espero zitekeen. Baina, halako baten, gure bezero zaharrenaren eskutitz mordoa aurkitu nuen.
|
|
|
Baina ongietorri-keinu adeitsu eta espontaneo honi zurruntasun arraroa kontrajartzen zitzaion. Ez zuen urrats bat ere eman nigana gerturatzeko, eta ni-zertxobait harrituta-hurbildu egin
|
behar izan
nintzaion eskua emateko. Bere eskua estutzera nindoala konturatu nintzen bere eskuek ez zituztela nireak bilatzen:
|
|
|
Azkenean, alde egin behar nuela esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat eman zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela ikusi esanez. Ama-alabek eginahalak egin
|
behar izan
zituzten alde egiten utzi nezan, bestela, trena galduko bainuen.
|
|
|
Nire izenez deitzen zuten, eta bai, bera zen, zaharra, bere begi itsuekin nire norabidea jarraitzen zuena. Horrenbeste aurreratu zen leihoan ezen ama-alabek kontu handiz heldu
|
behar izan
zioten. Zapia astinduz hauxe oihukatu zuen:
|
|
|
" Hau gehiegi da, zertarako behar dut estatua bat euritik babesteko ez bada?" esan zuen. " Alde egin
|
beharko
dut hemendik".
|
|
|
" Gainera" esan zuen nagusiak," txori bat dago hilda estatuaren oinetan. Bando bat atera
|
beharko
dugu txoriak hona hiltzera etorri ez daitezen debekatuz".
|
|
|
Bitartean," hau bai bitxia" esan zuen Fundizioko enkargatuak. " Berunezko bihotz honek ez du urtu nahi, zaborretara bota
|
beharko
dugu".
|
|
|
-Ulertzen dut-esan zuen marmarka-, Berlingo handi-mandiek sekula ez dute astirik ezertarako. Baina oraingoan denbora
|
beharko
duzu, ez baitira hiruzpalau pieza, hogeita zazpi karpeta baino, bakoitza artista diferente batena eta bat ere ez erdi beteta. Ondo da, hiruretan elkartuko gara, baina izan puntual, bestela ez dugu amaituko-eta.
|
|
|
Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri
|
behar izaten
diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi... Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi behar ditu...
|
|
|
Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez daki gauzak zein gaizki dauden, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu
|
behar izan
dugula ere ez... Egunkaria irakurtzen diogunean ez diogu holakorik aipatzen, kezkatu ez dadin.
|
|
|
Sobratu zitzaiguna bankuan sartu genuen, baina handik bi hilabetera guztia xahutu genuen. Beste pieza bat saldu
|
behar izan
genuen, eta gero beste bat, baina antikuarioa atzeratu egiten zen dirua bidaltzen, eta heltzen zenerako galdua zuen bere balioa. Saiatu ginen enkanteetara joaten, baina han ere iruzur egin ziguten, nahiz eta prezioak ikaragarriak izan...
|
|
|
Zarraparra zabalduz zihoan neurrian jendearen arreta piztu zen eta zainketa-lanak ere areagotu egin
|
behar izan
ziren. Deplisi ezinezkoa gertatzen zitzaion, egunik beroenetan ere, itsasoan edo errekan bainuak hartzea:
|
|
|
Deplisi ezinezkoa gertatzen zitzaion, egunik beroenetan ere, itsasoan edo errekan bainuak hartzea: samarainoko bainu-jantzia eraman
|
behar izaten
zuen. Hortik gutxira, Bergamoko agintariek pentsatu zuten itsasoko ur gazia kaltegarria izan zitekeela artelanerako, eta agindu bat atera zuten Deplis jaunari itsasoan bainatzea erabat debekatuz.
|
|
|
Eta izekok gosaltzera deitu nau. Bai, gaur ere goiz atera
|
behar izan
omen du amak. Eta izekok eraman behar izan nau eskolara.
|
|
|
Bai, gaur ere goiz atera behar izan omen du amak. Eta izekok eraman
|
behar izan
nau eskolara. Asko maite dut nik izeko Ana.
|
|
|
Eta jada bere laguna izan nahi ez dudala esan diot. Pixka bat harroputza da Alazne, baina nire lagunik hoberena da eta barkatu egin
|
behar izan
diot" Parkatzen...?" esan didanean.
|
|
|
Orduan arazo bat izan nuen nik. Belarri ostean jarri
|
behar izan
nion hirusta, ilerik ez zeukalako. Gero hil egin zen aitita eta geroztik hiru petalodun hirusta gustatzen zaizkit, lau petalodunak baino gehiago.
|
|
|
Bere herriari begira, Puskasek bazekien goizerarte egon
|
beharko
zuela han; nekatuta, lo egin ezinik eta pentsamendu zaharrak ahaztu nahian. Horregatik sukaldera joan eta kafea prestatu zuen txapa zaharrean berotuta.
|
|
|
-Guk ere alde egin
|
beharko
diagu ezta?-galdetu zuen Tomasek baiezko erantzun baten esperantzan.
|
|
|
Galdutako kartazalak, Föergell enpresako akziodun nagusiaren esku egon
|
beharko
zuen ordubete barru, derrigor. Horrexegatik, ohizko irabazle maskara ez baina, erabat desitxuratutako karantza zurbila ageri zuen eguerdi hartan, Möergell enpresako zuzendari orokor, Ataulf Tarqquus jaunak.
|
|
|
Aitzinera begiratu dut. Ez dago helmugarik Ortzirantz begira nagoelarik, zeru lurrek bat egiten duten tokira arte gurdia bultzaka eraman
|
behar izango
dugula iruditzen zait. Euskal Herriak pisu handiegia dauka berrogei eskuren indarrez norabait eramateko.
|
|
|
Eta egia esan behar badut, momentuotan, damu naiz. Esanak
|
beharko
luketen hitz horiek ahoskatzeko beta nahi nuke izan. Azken aldiz, maite zaitut esateko aukeraren jabe izan.
|
|
|
Haur bat izan zen bitartean lan ugari egin
|
behar izan
zuen berak familia aurrera ateratzeko. Eta orain, trukean zerbait espero zuen.
|
|
|
Azken baten, improbisetan hasteko, zuk oso ondo menperau bizu, eskema bat euki biozu. Bertsolarixek heuren eskemak dauzkixe eta nik asmatu
|
behar izan
dabaz beste neretzako eskema batzuk: personajian gorpuzkeriek, zelan eiten den berba, ze ahots tono dauken, ze gaiekin ondo moldatzen dan eta zein dan bere ikuspuntu.
|
|
|
Kasu honetan kopla bat egin
|
beharko
zuzu eta pantailan agertzen zaizun gaia erabili behar duzu
|
|
|
Txapeldun berririk balitz berak ikusi
|
beharko
luke txapelari zer garrantzi ematen dion edo nola hartzen duen horren representatibidadea edo representaderik eza edo, eztakit hori txapeldun berriak ikusi beharko luke baina nere kasuan lasai hartuko nukela, lasai eta lasaitasunez, txapelaren erreleboa."
|
|
|
Txapeldun berririk balitz berak ikusi beharko luke txapelari zer garrantzi ematen dion edo nola hartzen duen horren representatibidadea edo representaderik eza edo, eztakit hori txapeldun berriak ikusi
|
beharko
luke baina nere kasuan lasai hartuko nukela, lasai eta lasaitasunez, txapelaren erreleboa."
|
|
|
Nire saioa hasten da galtzerdi beltzak jasten ditudanean, ez dakit zergatik, maniatikoa naiz hortan. bertsotara joan behar badet behintzat galtzerdi beltzak
|
behar izaten
ditut, etxean petralaldi momentu bakarrak izaten ditudala, bertsotara joateko momentuan jazten ari naizenean edo, baina hori gainditu eta etxetik irten eta herriko irteerako taberna batean kafe bat hartu eta rosli txiki bat piztu eta ya mentalki jartzen naiz lanerako.
|
|
|
zer entzun
|
beharko
hukeen eta zer jantzi erabaki
|
|
|
benetan izan
|
beharko
hukeena izatea izan nahirik.
|
|
|
" Se avisa de que se cortará el agua ahora mismo". Kontxo, ibaian kendu
|
beharko
gaueko izerdia. Baina jendea ikusten duzu kalean, adinekoak horietarik gehienak, haur batzuk ere bai, eta zera arraro batean ari direla entzuten duzu, betiko kastillanoa ez den hizkuntza batean.
|
|
|
36koa bukatu zen noizbait, eta guk ere hasi
|
beharko
dugu bukatzen. Lasaiago, 35 bake urte etorri baitziren jarraian.
|
|
|
Ez behintzat ekonomikoki: heziketa artistikorik gabea, Ramaren hasieretako obran eragina izan zuten heriotzak-aitak buruaz beste egin zuen, alabak 22 urte zituela-eta itxialdi instituzionalak-ama psikiatriko batean sartu
|
behar izan
zuten, aitaren heriotzaren ondotik-. Orduantxe hasi zen pintatzen erakusketa honetan atentzioa gehien ematen duten akuarelak:
|
|
|
Zer egin, ordea, osotasuna baino, jatorri trinkorik ezean, beste zerbait daukagunean? Zer egin idazlearen figurak, hain zuzen, gatazkatsua
|
beharko
lukeenean komunitatearekiko. Rivasen esanetan, gehienera ere, komunitatearen baitako ahots diskordantea izatea da idazlearen erronka.
|
|
|
Alegia, Argian ez geneukala eskaintzeko kapoi bat ere, zer esanik ez arrautzatxoekin. Eta beraz, beste moduren batera konbentzitu
|
beharko
nuela Galarraga gure orrialdeak haren jenioarekin zipriztinduko baziren.
|
|
|
Eskerrak amua bota niola. Portzierto, igual enkargatu
|
beharko
diogu kritika gastronomikoren bat.
|
|
|
Argazki agentzia ez zen ausartu Breslauerren lana haren izenez argitaratzera, ez baitzen ariarra. 1936rako erbeste-bidea hartu
|
behar izan
zuen, Amsterdamera, gero handik Suitzara joateko, non bizi izan zen 2001ean heriotza iritsi zitzaion arte. Baina Bigarren Mundu Gerrarekin galdu zuen argazkiarekiko gosea.
|
|
|
Zorionez, berriki berreskuratu eta haren lana iritsi da guregana. Urrutira gabe, gurean ere egin
|
beharko
genukeena.
|
|
|
Pop musika zentzu zabalagoan ulertuta, hona ekarri
|
beharko
genituzke azken urteotan zeresan dezente ematen ari diren musikari batzuk. Ez dakit nola definitu, kantautore gisa-edo, nahiz eta definizioa baino gehiago ematen duen kondena.
|
|
|
Cañariak Inkaren esaneko kitxuarren morroi dira! Cañariera utzi egin
|
beharko
dute! Nagusien aimara ezarriko diete!
|
|
|
Bere kalea, naziek izena aldatu ziotenetik, Rosenberg Strasse zen. Odol palastaz estalita zeuzkan oroimenean ihes egin eta Ameriketara etorri aurretik han bizi
|
behar izan
zituenak.
|
|
|
Harri oso astun baten pareko zerbaitek estutzen zion sabela. Hautsez jositako horma hotz bati heldu
|
behar izan
zion.
|
|
|
Bazekien, ordea, buruko hezurrezko horma artean jaiotzen zitzaiola. Gehiago jan
|
beharko
ote zuen?
|
|
|
Ezta gutxiago ere! Itzulpen honek, horregatik, haren borondateari jaramon egin eta nolabaiteko irtenbidea eman
|
behar izan
dio eta, konturatuko zinenez, hala egiten saiatu naiz herri-hizkeran eman ditudan pasarte ugarietan, herriak berak, zenbaitetan zuzen egon ez arren, darabiltzan esaera-esamoldeak erabili ditudanean.
|
|
|
Arauak, diziplinak eta lelokeriak jartzera! Egunen batean bota egin
|
beharko
zaituztegu!
|
|
|
Gorroto dio kuartel-giroari. Bizitzak agintzen du, ordea, eta gerra egin
|
behar izan
du; eta irabazi. Garaitu bada, ordea, guduak xake-partidak bezala jokatu dituelako izan da.
|
|
|
Espainolek urre-zilarrak eramaten zituzten Mexikotik eta Peru Garaitik barna. Kakaoz beterik Guayaquildik Sevillarantz ateratzen ziren galeoiek geldialdia egin
|
behar izaten
zuten Acapulcon, zentralizazioak eta nor-noren burutazioak aginduta. Eta zer esan, beltz eta indiarrek haziendetan jasan behar izaten dituzten zigorkadez eta zepoez?
|
|
|
Kakaoz beterik Guayaquildik Sevillarantz ateratzen ziren galeoiek geldialdia egin behar izaten zuten Acapulcon, zentralizazioak eta nor-noren burutazioak aginduta. Eta zer esan, beltz eta indiarrek haziendetan jasan
|
behar izaten
dituzten zigorkadez eta zepoez. Amerikarrak izaki, mingarriak zaizkie biei.
|
|
|
-Joan egin behar nuen... Gauean Olmedora aterako da Juan eta nik zortzietan oheratu
|
beharko
dut.
|
|
|
Txalupa kaitxora sartzen ari zen. Moisesek, bitartean, buruan iraultzen zuen han bete
|
beharko
zuen ordu aspergarri andana. Egunak beti berdin izango zirela aurreikusten zuen lanbideak zeraman herrixka hartan.
|
|
|
Ur berdea, etzanda, beso-zabal. Mirari hartara egokitu
|
beharko
zuen... edo erotuko zen.
|
|
|
Ongi bereizirik nabari zitezkeen, itzelezko arnasestu haren baitan, bai" diesel" aren burrunba, bai eta borraren kolpe zakarra ere, ahora botatzen zizkioten harrien kontra. Tarteka isildu egiten zen, gehiegizko xehatze baten ondoren, hortzak baldartu egiten zitzaizkiolako eta garbitu egin
|
behar izaten
zizkioten. Haize leunaren firfirak, halakoetan, harrobiraino ekartzen zuen Guayaquilen zurrumurru-hotsa.
|
|
|
Arellanoren nahiak bete ahalko ziren. Vélezek, hori bai, aparteko orduak ordaindu
|
beharko
zituen. Baina berak itxura ona emango zuen gringoen aurrean.
|
|
|
ez dut stock-ik harrobian, eskatzen didazunerako. Gutxienez eztanda pare bat egin
|
beharko
genuke.
|
|
|
Ikusteko irrikaz zen. Aspaldidanik
|
beharko
zukeen eramana eta emazte egina...
|
|
|
(1909-2003) Gallegos Lara jaio zen urte bereko idazle ekuadortarra. Hau ere, gurea bezala, ezkerreko alderdi bateko militantea eta bere ideiengatik kartzelatik pasa
|
behar izan
zuena.
|
|
|
Begira geratu zitzaion. Iragana gizakien aurpegian idatziko balitz, a zer lotsa pasa
|
beharko
zuketen batak zein besteak! Hitzik gabe zeuden.
|
|
|
Jarrai zebiltzan oinatzei erreparatuz, tigreak urrun
|
beharko
zuen oraindik.
|
|
|
Egunen batean koartza-ehizan hasi
|
beharko
zuten... " tigrero" ak izaki!
|
|
|
Baltsa erabat okertzen ikusi zuen. Tente jarri
|
behar izan
zuen, ez erortzeko. Ez zegoen zalantzarik:
|
|
|
Neurri egokiak bultzatuko dituztenak Nafarroan ETB ikusi ahal dadin, inportantea baita dudarik gabe, baina batez ere estrategiak garatuko dituztenak hori posible egingo duten akordio eta neurriak behin-behinekoak izan ez daitezen, unean uneko gobernuaren menpe egongo ez direnak. Erabat posible ez da, gaur egun, hori ere kontziente izan
|
beharko
genuke. Marxista batek esango lukeen moduan, grouchomarxista batek, autonomi maila gorenenak lortu baititugu menpekotasun funtsezkoenean jarraitu ahal izateko.
|
|
|
Neurri eta erabaki erabatekoak iristen ez diren bitartean, batek bai baitaki iritsiko direnetz, bestelakoak ere baliatu
|
beharko
dira beraz, behin-behinekoak. Lanabesak garatuz Nafarroan euskarazko telebista egon dadin, ETB ez bada ere (agian irabazten aterako dira nafarrak, programazioari begiratuta telebistak euskaldunoi burla egiten digula sentipena daukagunon aldetik behintzat, derrigorrean Martzillako aitzur-jaurtiketa lehiaketa eta Faltzesko entzierroaren seigarren errepikapena prime-time-an ikusi behar izan gabe), eta euskarazko hezkuntza... eta erkidegoen arteko konfluentzia errealitatearen errespetuan oinarrituta, ez guk kolonialisten ikuspuntutik, anaia nagusi gisa, ez haiek erresumaren esentziatara joz nafar guztion komunio kosmiko bat bilatuz.
|
|
|
Neurri eta erabaki erabatekoak iristen ez diren bitartean, batek bai baitaki iritsiko direnetz, bestelakoak ere baliatu beharko dira beraz, behin-behinekoak. Lanabesak garatuz Nafarroan euskarazko telebista egon dadin, ETB ez bada ere (agian irabazten aterako dira nafarrak, programazioari begiratuta telebistak euskaldunoi burla egiten digula sentipena daukagunon aldetik behintzat, derrigorrean Martzillako aitzur-jaurtiketa lehiaketa eta Faltzesko entzierroaren seigarren errepikapena prime-time-an ikusi
|
behar izan gabe
), eta euskarazko hezkuntza... eta erkidegoen arteko konfluentzia errealitatearen errespetuan oinarrituta, ez guk kolonialisten ikuspuntutik, anaia nagusi gisa, ez haiek erresumaren esentziatara joz nafar guztion komunio kosmiko bat bilatuz.
|
|
|
Berrogeitaka urtez beste batzuk bizi izan baitziren gordean, eta isilik, jasanarazi zietena ostentzen, kontatu ezinean, salatu ezinean. Zeren eta latza baldin bada norberak egin duen ekintza gogorren bat gordean, bizkarrean garraiatu
|
behar izatea
, inori kontatzeko gogorik gabe, edo kontatu ezinik, ahaztu nahian maiz, hori latza baldin bada, zer izango da zuri jasanarazi dizutena gorde behar izatea. Zu izan zara baztertua, zerbitzatu behar izan dituzu zure senideen hiltzaileak, bortxatu zaituzte, umiliatu, pentsioa kobratu ahal izatearen truke zure senarra" marxismoaren aurkako gerraren karietara hil zela" deklaratu behar izan duzu-desagerrarazi zuten berberak izanik heriotza-agirian lekuko-, ilea arras moztu dizute, errizino-olioa eman beherako latzarekin kalean ibil zaitezen... eta isilik egon behar.
|
|
|
Berrogeitaka urtez beste batzuk bizi izan baitziren gordean, eta isilik, jasanarazi zietena ostentzen, kontatu ezinean, salatu ezinean. Zeren eta latza baldin bada norberak egin duen ekintza gogorren bat gordean, bizkarrean garraiatu behar izatea, inori kontatzeko gogorik gabe, edo kontatu ezinik, ahaztu nahian maiz, hori latza baldin bada, zer izango da zuri jasanarazi dizutena gorde
|
behar izatea
–Zu izan zara baztertua, zerbitzatu behar izan dituzu zure senideen hiltzaileak, bortxatu zaituzte, umiliatu, pentsioa kobratu ahal izatearen truke zure senarra" marxismoaren aurkako gerraren karietara hil zela" deklaratu behar izan duzu-desagerrarazi zuten berberak izanik heriotza-agirian lekuko-, ilea arras moztu dizute, errizino-olioa eman beherako latzarekin kalean ibil zaitezen... eta isilik egon behar.
|
|
|
Zeren eta latza baldin bada norberak egin duen ekintza gogorren bat gordean, bizkarrean garraiatu behar izatea, inori kontatzeko gogorik gabe, edo kontatu ezinik, ahaztu nahian maiz, hori latza baldin bada, zer izango da zuri jasanarazi dizutena gorde behar izatea? Zu izan zara baztertua, zerbitzatu
|
behar izan
dituzu zure senideen hiltzaileak, bortxatu zaituzte, umiliatu, pentsioa kobratu ahal izatearen truke zure senarra" marxismoaren aurkako gerraren karietara hil zela" deklaratu behar izan duzu-desagerrarazi zuten berberak izanik heriotza-agirian lekuko-, ilea arras moztu dizute, errizino-olioa eman beherako latzarekin kalean ibil zaitezen... eta isilik egon behar. Emakumezkoei gertatu zitzaien batez ere, askatu zituzten herrietan gertatu zen hori.
|
|
|
Zeren eta latza baldin bada norberak egin duen ekintza gogorren bat gordean, bizkarrean garraiatu behar izatea, inori kontatzeko gogorik gabe, edo kontatu ezinik, ahaztu nahian maiz, hori latza baldin bada, zer izango da zuri jasanarazi dizutena gorde behar izatea? Zu izan zara baztertua, zerbitzatu behar izan dituzu zure senideen hiltzaileak, bortxatu zaituzte, umiliatu, pentsioa kobratu ahal izatearen truke zure senarra" marxismoaren aurkako gerraren karietara hil zela" deklaratu
|
behar izan
duzu-desagerrarazi zuten berberak izanik heriotza-agirian lekuko-, ilea arras moztu dizute, errizino-olioa eman beherako latzarekin kalean ibil zaitezen... eta isilik egon behar. Emakumezkoei gertatu zitzaien batez ere, askatu zituzten herrietan gertatu zen hori.
|
|
|
Bisitan etorri direnak, euren herrietara joan eta behiala sustatu zen ven y cuéntalo egingo balute, zer kontatuko luketen. Globalizazioaren arazo orokorrari-munduko hiriek elkarren gero eta antz handiagoa dute, denda igualak, hiri-paisaia berdinak...-gure partikularra ere erantsi
|
beharko
diogu. Hizkuntza bidean galdu dela, eta hizkuntzarekin batera mundua.
|
|
|
Ez dakit immigrazioarena irtenbide bat izango litzatekeen, ez dut uste. Ireki
|
beharko
genizkieke ateak, ez daukat dudarik, baina ez gure gizartea gaztetzeko eta lan-indar gisa etor daitezen, ez gure pentsioak ordain ditzaten (eta gure adindunak zaintzen jarraitu, gau eta egun). Ireki behar dizkiegu ateak, kito; zertarako bat izan gabe.
|
|
|
Egiturak berrordenatu
|
beharko
ditugu, ondasun banaketaren gaiari heldu beharko diogu behingoz, 65 urtera arte lan eginda (edo gutxiago!), hurrengo urteak ere pagatuta edukitzeko nahikoa izan dadin.
|
|
|
Egiturak berrordenatu beharko ditugu, ondasun banaketaren gaiari heldu
|
beharko
diogu behingoz, 65 urtera arte lan eginda (edo gutxiago!), hurrengo urteak ere pagatuta edukitzeko nahikoa izan dadin.
|
|
|
haurrak ez, emakumeak falta zaizkigu! Haiek arduratu izan baitira seme-alabak hazten zaharrak zaintzen arduratzen hasi
|
behar izan
duten arte. Eta gehienean hala izanik oraindik ere, gauzak aldatu egin dira:
|
|
|
Errefuxiatuei laguntzeko sortutako herriko elkartea-lan bikaina egiten dute, bai horixe-, hainbat ekimen egin izan ditu Europara iritsi nahian ari direnei laguntzeko eta esango nuke ona izan dela, orokorrean, haien ekimenetan jendeak emandako erantzuna, bolondres lanetan, ekarpenak egiten... Egiten duguna baino bost aldiz gehiago egin genezake, seguru, egin
|
beharko
genuke, baina jendeak egiten du, egin nahi du. Elkartasunerako badago eta, agintarien azken urteetan erakutsitako ezintasunaren aldean, herritarren maila altua da.
|
|
|
Hitzetik hortzera dabilkigun hitza da bizikidetza, eta gaur egun batez ere gure gatazka politikoari lotua ibiltzen badugu ere, hitz horren azpian
|
beharko
lukeena, ene iritzi harroan, ez da ordu txikietan guardia zibil batekin borroketan edo tragoak hartzen egongo ote garen, edo PPko norbaitekin gosalduko dugun. Hori baino oinarrizkoagoa da bizikidetza, eta Gasteizen Los Pichis deitutakoen etxe atariko manifestaldiekin zerikusi handiagoa dauka.
|
|
|
Zina herritarron aurrean eginez gero ere antzera, badakit, bete ez duten makina bat promesa hitz emanda iritsi baitira asko aginte-makilak hartzera. Baina, serio, nik uste legez debekatua
|
beharko
luketela kargudunentzat bizimodu zibil eta politikoan jaungoikoaren presentzia, zinak, mezak, prozesioak eta bestelako pontekeriak; egin ditzatela kristauek haien etxeetan, pagatu gabe ere haien izenean erregistratu dituzten eliza eta ermitetan. Debekatu?, asaldatuko zait inor.
|
|
|
Iruditzen zait egiten dena baino askoz gehiago egin
|
beharko
litzatekeela, adibidez orain hizpide den Espainiako Hezkuntza alorreko Itun horren harira, puntu honetan zurrunak izanik: erlijioa desagerrarazi behar da curriculumetik, eta eskoletatik.
|
|
|
Eta exijitu behar zaie sailburuei negoziatzean, hezkuntza alorrean ere gure singulartasuna lantzean, erakuts dezatela apalik ez baizik eta harro honetan ere singular nahi dugula oraingoz Espainian dagoenarekiko. Eta eskoletan planak egin
|
beharko
lirateke intsumiso izateko, zentroek erlijioa ez eskaintzeko, ez emateko (badaude batzuk egiten dutena, posible, beraz, bada). Eta noski, ezker adjektibo baino gehiagotzat duten indar politikoek ere ekimenik izan lezakete, halakoetan ere marra gorriak ezarriz, hauek erraz urtzen baitzaizkie.
|
|
|
Zerbait egin beharra dago. Hobekuntza planak egin
|
beharko
dira, eta fite. Ikasle hobeak izateko?
|
|
|
Gizartean aldaketak izaten dira eta legeetan horrek izaten du ispilua, edo hala
|
beharko
luke, batzuetan pentsa baitaiteke legeetan egiten direla hainbat aldaketa gizartean nagusia ez den baina nagusi nahi den iritzi bat lortzeko: Espainian PPk Zigor Kodearekin edo abortatzearekin egin duena.
|
|
|
Nahiz eta, azterketa pausatua eginda, ezin ziurtatu merkatu horretan gora edo behera egitea esan nahi duen. Estreinako erreakzioa kalterakoa da, seguruena, banaketa gauza txartzathartzea, baina era berean zoriontasunaren kontrakotzat ere pentsatu
|
beharko
genuke hondoa jotako bikote harremanari eustea. Gogoz kontrako kateari eustea baino sanoagoa izango dela, alegia, katea apurtzea.
|
|
|
Gogoz kontrako kateari eustea baino sanoagoa izango dela, alegia, katea apurtzea. Urtetako harremana San Joanetako sutara bota
|
behar izan gabe
, besterik gabe bi pertsonaren bizitzetan solstizio berri bat izatea onerako izango da. Hori bai, bikotearen haustea alde bietatik beharrean bakarretik baldin badator, alde horrentzat udaren hasiera izan daitekeen bezala, gerezi denbora berria, beste aldearentzat ez, beste aldea erreta ateratzen da su horretatik, boteretsua baita garren indarra.
|
|
|
Itsasoa haiena da, haien hilerria, cemeterium nostrum, edo suum, edo ez dakit nola den latinez. Gainera, kolonizatzaile ikuspegia zer den, jakin
|
beharko
genuke fulaz, joruberaz, woloferaz, hausaz... nola esaten zaion. Nola madarikatzen den.
|
|
|
Horrela, Charlie Hebdo-ren aurkako ekintzaren ostean, ezin gaitezke basakeria salatzera mugatu, eta beraz Mendebaldearen jarrera neokolonial eta inperialistak plazaratzen dira, Mali, Libia, Afganistan edo Irak, eta beste. Eta baita Parisko auzuneetako bizilagunak ere-racaille ziren haiek-, eta beraz aldarria egiten da Europako gobernuek pentsatu
|
beharko
luketela munduan zehar egiten dituztenek gorriz zipriztindu ditzaketela. Ez dezagula ahantzi zibil errugabeak asteazkenean Parisen baino kopuru handiagoetan hiltzen diren drone-en aroan bizi garela.
|
|
|
Baina tolerantzia, gauza batean, nik zero. Ekintza armatu bat bederen burutu
|
beharko
genuke: jainko guztiak behin eta betikoz akabatzea.
|
|
|
Genetikari esker ez, baina zientziak eman digun progreso izugarri eta izuarazlearen ondorioz munduan milaka familia eraldatu baitugu, familia horretako kide bat edo bi edo gehiago betirako erauziz. Esan nahi dut, demagogia merkeetan jausita-ba ote da demagogia garestirik?-, betikoan gaudela, mundura diseinuzko haurrak ekartzea baino daudenentzat merezi duen mundua egitera ez ote jarri
|
beharko
litzatekeen indarra. Ikerketa geratu gabe, noski.
|
|
|
Azken asteetan gehiegitan suertatu zaigu hizkuntzarena hizpide, eta ez onerako. Herenegungoa dugu azken berria, ordea, positiboa, Nafarroako Euskararen Legearen erreformarena, eta horiek ere agertu
|
beharko
ditugu, beti erosta jotzen ibili behar izan gabe. Arrazoi.
|
|
|
Azken asteetan gehiegitan suertatu zaigu hizkuntzarena hizpide, eta ez onerako. Herenegungoa dugu azken berria, ordea, positiboa, Nafarroako Euskararen Legearen erreformarena, eta horiek ere agertu beharko ditugu, beti erosta jotzen ibili
|
behar izan gabe
. Arrazoi.
|
|
|
Eta kontrakoa egin daiteke, gezurra baita hori egite ezinezkoa dela dioen hori. Kostako da, kostako denez, gizartearen egiturak aldatzea, goitik beherako eraldaketa behar da egituretan ez ezik baita gure bizimoduetan ere, batez ere gure bizimoduetan, baina egin
|
beharko
da ondasunak egokiago ez ezik egoki banatzen dituen jendarte bat. Ororen gainetik, eskemarik sinpleena hor dagoelako:
|
|
|
Albistegiek eskaintzen dituzten erreportajetxoak ikusi besterik ez dago aurten ere baiesteko udaberriko opor izenaz birbataiatu
|
beharko
genituzkeen hauek galdua dutela santutasuna eta, menderaezin batzuk izan ezik, fedea auzi materialagoetara desbideratua dugula: mendia, hondartza, bidaiak, edari-eta janari-festak... oporrak, egun ulertzen ditugun bezala.
|
|
|
Hor gabiltzan gehienok gara kontziente horretaz, eraikitzen ari garen hodei honen hustasunaz-urik sekula ez daramanez, euririk inoiz ekarriko ez duena-, baina nekez egin geniezaioke aurre. 1.0ra itzuli
|
beharko
genuke-non gaude, 4.0n? 5.0n?-, edukira, baina horrek puxika hustea ekarriko luke, eta hori ez da komeni, ez da tendentzia.
|
|
|
5.0n?-, edukira, baina horrek puxika hustea ekarriko luke, eta hori ez da komeni, ez da tendentzia. Itzuli
|
beharko
genuke teknologia erabiltzera ezagutza eta jakintza partekatzeko, teknologiaz profitatzera ekoizpen-baliabideak gureganatu ahal izateko. Baina zail dago.
|
|
|
NBEren eraginkortasuna mugatua da, berrikitan Gazan egiaztatu ahal izan dugunez, baina nazioarteko gatazka beroenak han lantzen dira, eta iritzia ez ezik jarrera ere erakutsi
|
beharko
du Espainiak Ukrainari buruz, Estatu Islamikoaz, Saharaz, Ipar Koreaz... Ez du bere aldetik jardungo, noski, sozioekin batera ibiliko da, baina agertu beharko du bere burua.
|
|
|
NBEren eraginkortasuna mugatua da, berrikitan Gazan egiaztatu ahal izan dugunez, baina nazioarteko gatazka beroenak han lantzen dira, eta iritzia ez ezik jarrera ere erakutsi beharko du Espainiak Ukrainari buruz, Estatu Islamikoaz, Saharaz, Ipar Koreaz... Ez du bere aldetik jardungo, noski, sozioekin batera ibiliko da, baina agertu
|
beharko
du bere burua. Ea uso diharduen.
|
|
|
Eta beraz heldu
|
beharko
diogu zenbait planteamendu marxista zaharkituri-eta orain filosofoaz ari naiz, ez pentsalariaz-, baina buelta bat emanda eta XXI. mendeko pertsonen iragazitik pasatuta-pertsona faktorea sarri izan du ments ezkerrak-, eredu berria asmatu arte.
|
|
|
Eta hemen bainoago, jakitea duintasunez izango garela. Ziburun duela 14.000 urte zein atzizki sistema baliatzen zuten baino, hemendik urte batzuetara euskaraz normal mintzatu ahalko diren jakiteak arranguratzen nau, argindar generadore bat erabili
|
behar izan gabe
. Gure egunkari hau-eta beste medioak-zeinengana iritsi ahal izango diren, izan ahalko diren, irismenak gorabehera.
|
|
|
Berriro gerta ez dadin berme handiagoak hartu omen dituzte agintariek-beharrik!-, baina funtsean krisi sakona eragin zutenak apenas erredurarik gabe eta kasu askotan ke kirats pixka batekin baino ez dira atera istorio honetatik. Eta ketan milaka jenderen bizitzak joan dira, suak itzali eta errautsetan aurkituko ditugunak patologo forentse adituak izan
|
behar izan gabe
.
|
|
|
Bejondeiela krisiagatik banatu ezin eta hori atzean utzi ahal izan dutenei, krisiak krisi, ezinago tristea izan behar baitu banatu nahi eta diru kontuengatik eutsi
|
behar izatea
bikoteari.
|
|
|
Holako langintzetan jarri
|
beharko
genituzke bata zuridunak. Ez, barka.
|
|
|
Bizirik gaudela adieraziko luke, eta osasuntsu, derrigorrean ezer osasungarria egin
|
behar izan gabe
ere.
|
|
|
Estatuei-haien agintarien bitartez-esaten die zein neurri hartu behar dituzten Ekonomiaren bide zuzenetik joateko, eta delako estatu hori otzana eta maratza baldin bada, sarituko du. Greziarekin ari da borrokan adibidez, makila erakutsiz, ez baditu neurri zorrotzak hartzen-herritarrak itsasora joan
|
behar izan gabe
itoko dituztenak-, ez duela bedeinkapenik jasoko. Baina bedeinkatzaileak ederki dabiltza aspaldian:
|