|
2000
|
|
|
Mediatrie/ Radio France galdeketa, 97/ 98 sasoiko sailkapenean.27Zehaztearren, France 3ren tokiko lehen eguneroko emanaldia estatuko lurraldean, Biarritzenesperimentatua izan zen kable sarean 1984an, kablearen deszentralizazio politika publikoaren barrukoesperimentupean. France 3 Tours Soir izan zen uhin hertziarren bidezko bertako lehen albistegia.281995eko maiatzaren 19ko Le Monde Radio televisionek ere
|
adierazi
zuen ikus entzuleekazaldutako etsipena, France 3 Euskal Herriren emankizunetan euskarari ematen zitzaion lekua txikiegiazela baitzeritzoten.29SIADECOren inkesta soziolinguistikoak zenbakirik aurreratzen ez bazuen ere, 1991an, biztanleriaren %80k bi kate autonomikoak jasotzen ez zituen bitartean, Donostiako galdeketa institutu berak, 1996an, 42.000tan kalkulatzen zuen Ipar Euskal Herrian ETB1 gutx... (Iturria:
|
|
|
Alde honetatik, aipatzekoa da aintzindarietakoa den Internet bidezko telebista zerbitzu bat Baionan bertan jaio berria dela, programazioarenardatz gisa inguruko gaiak dituelarik (www.tvpi.fr). Bestalde, nahiz eta hizkuntza frantsesa izan nagusia, euskaraz eskaintzaren %20 gutxienez eman nahi dutela
|
adierazi
dute sustatzaileek.
|
|
|
Baina, mapa politikoak munduaren egitate kontsumatua eta kontsagratua irudikatzeaz gain, zenbait kasutan, esangura etereoagoa ere har dezake, kolektibitateek bizidituzten esparruak irudikatu eta beren antolamentu politiko idealak
|
adierazteko
.
|
|
|
Norvegian, Suedian, Finlandian eta Errusian. Esan gura baita, laponiarrek ez dituztela beren markak eta mugarriak jarri beren lurraldearen nondiketa norakoak
|
adierazteko
eta errespetarazteko; eta, jarri izan badituzte, norbaitek lekuzaldatu ez eze, kendu ere egin dizkiela, nonbait. Kontuak kontu, mapan ez dagoena, ezdago, ez da existitzen nazioarteko komunitatearen aurrean.
|
|
|
Euskal Herrian zabaltzeko argitalpenean, Madrilgo egunkari honek bere egiten duZazpiak bateko leloaren zentralitate grafiko integratzailea. El Mundok, kontuan hartzen du Euskal Herria bere osotasunean, eguraldiari buruzko mapa marraztean, Frantziak eta Espainiak administraturiko euskal lurraldeen arteko estatu muga
|
adierazteko
marka berezirik gabe.
|
|
|
Alegia, Bordeletik Santander rainoko kostaldea eta gure itsaso hurbila irudikatzendituen mapa bat erakusten da, putzuan zer nolako eguraldia izango den
|
adierazteko
: haizeak, olatuak eta abar.
|
|
|
Horren bitartez, nolaprentsaren irakurleak hala ikus entzunezkoen audientziak, egunero egunero, iakonturatu gabe, begien aurrean du, presente, errealitate politikoaren mapa sinbolikoa: eguraldi mapek, trumoiak non izango diren iragartzeaz batera, non horiek norenakdiren ere esaten baitute. Irrikitan egon ohi da ikusle irakurlea eguraldi iragarpenak zeresango duten jakiteko eta, nolabait
|
adieraztearren
, egunero egunero eskatzen diohedabideari mapa hori emateko; agian, politikoki erabakitako eguraldi mapa batsozializatzen eta ezartzen ari direla sumatu gabe.
|
|
|
Pentsaera existentzialistaren ardatza honetanomen datza: hala gizabanakoek nola gizataldeek erdiets dezaketen gizatasunarenmuina etorkizuna sortzeko ahalmenean aurkitzen dela
|
adieraztean
, askatasuneanalegia. Ondorioa, honako esaldi biribil honetan laburtzen da:
|
|
|
Imajinatzen al duzue herriek burujabetasuna batuta eta baketsuki lortzea? Herri horren borondatea
|
adierazten
duengutun bat agintarien etxera bidaltzea nahikoa balitz. Ba, guri harrigarria egitenbazaigu ere, horrelako kasuak gertatu dira munduan.
|
|
|
*. Liburu honetan citizen kontzeptua herritar hitzaz
|
adierazi
dugu, eta citizenship kontzeptuaherritartasun hitzaz. Hitz horiek hobetsi ditugu, askok erabiltzen dituzten hiritar/ hiritartasun hitzenordez, uste baitugu euskaraz azken hitz hauek markaturik daudela semantikoki, eta hirietan bizi direneidagozkiela soilik (zuzentzailearen oharra).
|
|
|
Konstituzio tranpatia zer den K. Loewenstein irakasleak
|
adierazi
zuen aspaldi (Political Power and the Governmental Process. University of Chicago Press.1965 147 or.), eta izendapena Espaniakoari dagokio bete betean, zeren estatuhorren menpean dagoen biztanleriarentzako bermea ez emateaz gain, estatu berarenaginte goseari behar adinako mugak ezartzeko ere ez da gauza izaten; betetzen ezden betebehar hori litzateke, ordea, konstituzioaren izaera funtsezkoena.
|
|
|
Baina globalizazioak ez du
|
adierazten
orokortze orekatua. Globalizazioa bera, jarduera ekonomiko batzuetan bideratzen da bereziki; eskualde batzuen arteankokatzen da, eta makroeskualde batzuen barnean garatzen da bereziki.
|
|
|
Herri hauek (Polonia, Txekia, Eslobenia, Hungaria eta Herri Baltikoak kenduz) Hirugarren Munduan birkokatzen ari dira. Dena den, prozesu honetan eratutakohogeita lau nazio berriek aurrerapauso ikaragarria
|
adierazten
dute Nazio Askapenerako gatazkaren ikuspegitik. Era berean prozesu honetan gertatutakoak berriz ereazpimarratzen digu, ezen eskubide indibidualak, partaidetza, konkista sozialak, autogestioa, autodeterminazio eskubidea eta iraultza kulturala bezalako elementuek, ezinbestekoak izateaz gain, garrantzi estrategikoa dutela proiektu berriak gauzatzeko.
|
|
|
Kultura mailan, garapen eredu horren aurrerakadak kultura ezberdinen amaiera
|
adierazten
du (amerikar kulturaren onarpena oinarritzat hartuz) eta halaber, gizaki kontsumidore/ produktorea sortuz, zeina zori indibidualaren bila dagoen, non, hobeto bizi, ahal izango den, solidaritate, komunitate edo izate sozialik gabe, inperialismo indartsuenaren menpean, honek daramatzan kategoriak, hizkuntza eta kultura onartuz.
|
|
|
Enpresa multinazionalen interesetan egindako munduko baliabideen ustiakuntzak baliabide energetikoenagorpenaren arazoa ekarri digu (gaurko abiaduran jarraituz gero, 50 eta 200 urtebitartean gure baliabide energetikoak agortu egingo dira). Horrez gain, gaur egunakumulatutako arazoak edo ingurugiroaren desorekak (ozono geruzaren zuloa, klimaren aldaketa, uraren kutsadura, oihan tropikalen suntsipena, euri azidoa, hondakin toxikoak, berotegi efektua, erosioa, arazo nuklearrak eta abar), guztion biziraupenerako baldintza materiala den gure ekosistema kili kolo dagoela
|
adierazten
digu.Era berean, hazkunde ekonomikoaren mugak erakutsiz, gaur egun daukagun garapen ereduari buruzko ikerketa eta eztabaida soziala ezinbesteko bihurtzen da.
|
|
|
banakoaren atxikipen sentimendua eta estatuarekiko loturak beti bat ez datozelafrogatzen dute ekimen horiek. ENAko kideek
|
adierazi
duten bezala,, argi dago estatuetarako gai garrantzitsu bihurtu dela?. Espainiar estatuaren praktikak berehalakoan zigortu du, aipatu nortasun agiria eskatzea delitutzat joaz (Euskaldunon Egunkaria,).
|
|
|
Nazionalitatea lehenik eta behin juridikoki definitzen den norbanakoaren etaestatu baten arteko lotura da; behinik behin, halaxe
|
adierazi
zuen Nazioarteko Justizia Epaitegiak 1955an (Lete 1987: 21). Estatuaren bilakaerarekin lotura estuak ditu, estatuak naziotasuna eraikitzearekin bat definitzen baitu nazionalitatea.
|
|
|
Arestian aipatu dugun bezala, juridikoki definizioz desberdinak badira ere, sarritan elkarren sinonimo gisa erabili ohi dira, bai eguneroko jardueran, eta baitatestu akademikoetan ere, frantses eta ingeles testuinguruetan gertatu ohi den bezala, estatu baten kide denaren kualitate legala
|
adierazteko
. Brubaker ek berak ere, auziari beste ñabardura bat gehituz,, hiritartasun nazionala?
|
|
|
Iraultza garaitikcitoyennete kontzeptuak,, hiritartasunak? alegia, bere hartan ez zuen bakarrik
|
adierazten
eskubide eta betebeharrei zegokien atala, frantziar estatutarekiko atxikimendu argi eta nabarmena ere baizik. Errepublikako hiritarrak ziren frantziarrak, etahorretan ez zegoen zalantzarik.
|
|
|
Naziotasuna norbanakoaren aukera da; nazionalitatea, aldiz, estatuak aldez aurretik askripzioz erabakitako eta araututako nortasuna da orokorrean, zenbait kasutan norbanakoak aukeratzeko posibilitatea badu ere, naturalizazio kasuetan adibidez. Hizkuntza askotan ezdira desberdintzen bi kontzeptu horiek eta hitz bakar batez
|
adierazten
dira bi esanahiak: nazionalitatea (Neveu, 1997: 83).
|
|
|
Ekimen hauek guztiak agerian uzten dute nortasun formalak norbanakoarenidentitatearen elementu gisa duen garrantzia, onartu eta bertan
|
adierazten
den identitatearekin bat egiteko, edo arbuiatzeko. Era berean, eta hasieran aipatu dugunbezala, estatuari dagokion eskumen bat beren gain hartuz, ekimen hauek estatuarenlegitimatea zalantzan jartzeaz gain, borondate politiko baten adierazle gisa agertzendira.
|
|
|
Ezta estatua nolabait kolokan jartzen duten ekimenak ere. Arestian, estatuareneskumenari muzin eginez, nortasun formal propioa
|
adierazteko
tresna eta baliabideak zertan diren ikusi ahal izan dugu. Paper hutsak baino zerbait gehiago dira, baiberen nortasuna adierazteko erabili eta aldarrikatu nahi dutenentzat, eta bai estatuarentzat ere.
|
|
|
Arestian, estatuareneskumenari muzin eginez, nortasun formal propioa adierazteko tresna eta baliabideak zertan diren ikusi ahal izan dugu. Paper hutsak baino zerbait gehiago dira, baiberen nortasuna
|
adierazteko
erabili eta aldarrikatu nahi dutenentzat, eta bai estatuarentzat ere. Alta, eta azken atalak honela erakusten du, balio sinbolikoaz gain, erabilera praktikoa ere sustatu eta bideratzeko tresna gisa ulertu eta erabiltzen dira.Frantzian azken hamarkada honetan burutu den nazionalitatearen erreformareninguruan, batez ere magrebiar jatorrizko populazio eta inmigrazioari begira, nahizeta beste jatorriko etorkinengan eragin zuzena duen?, nazionalitate frantsesa izateko eskubidea murrizteko eskatuz, eskuineko erreakzio sutsu batek honako hauzioen:
|
|
|
...edo, berriki, merkatu mundializatuko egoera honetaraegokitutako Michel Antoine Burnier ek (L' adieu d Sartre, Gallimard, 2000) J. P.Sartre ren irudia birmoldatu nahi izan duten azken honen mezua desitxuratuz, pentsalari existentzialistaren ardatza honetan datza, alegia, bai gizabanakoek eta baigizataldeek ere erdiets dezaketen gizatasunaren muina etorkizuna sortzeko ahalmenean aurkitzen dela
|
adieraztean
; askatasunean, beraz (L' etre et le neant, 1943). Agian, hauxe zela kausa, J. Derrida-k Sartre filosofoaren irakurgaiak debekatu beharzirela deliberatu eta idatzi zuen.
|
|
|
Ezin dituzte beren gerorako egitasmoak askatasunaz kudeatu bakarrik, eta espainiar tutelapean jarraitzeko tenorea onartu beharra daukate betiere. Hiru hitzetan
|
adierazita
, askatasuna ukatzen zaie.
|
|
|
Analisiak
|
adierazi
zuenez, herrialde eta estatuko estereotipoen antolakuntza printzipioak desberdinak ziren hiru identifikazio estrategia desberdinetako taldeentzat. Asimilazio taldeak sorturiko klusterraren estereotipoak hiru dimentsiotanantolatu ziren:
|
|
|
estereotipopositiboagoak norbere gutxiengo egoerako taldearekiko, eta negatiboagoak estatuarekiko. Gainera, informazio handiagoa
|
adierazi
zuen. Azkenik, integrazio taldea etaasimilazio taldea elkarren artean bereizten dira, norbere gutxiengo egoerako taldeko estereotipoetan, lehenengoak handiagoak baititu?
|
|
|
Erantzuna erraza ez bada ere, printzipioz nolabaiteko akordioa egon daiteke talde batek biziberritzeko duenborondate kolektiboa dela esatean: hau da, nolabaiteko esfortzu kolektiboa, aldezaurreko arbasoen eta etorkizuneko aspirazioen arteko jarraipena
|
adierazten
duena (Weinreich 1986).
|
|
|
i) Autokategorizazioa. Haurrei, sexu, adin, eta taldekidetza desberdinak (bereTaldekoa, Estatukoa, Europarra, etab)
|
adierazten
zituzten irudiak aukeratzeaeskatu zitzaien. Beren buruak ondoen deskribatzen zituzten irudiak ordenatzea eskatu zitzaien, garrantzi handienekotik txikienekora.
|
|
|
Grafikoak
|
adierazten
duenez, lehen dimentsioak honako ezaugarri hauek antolatzen ditu: ezkerreko buruan, estatuarekiko identifikazioa (very state) eta batereherrialdekoa ez izatea (not at all regional), eta eskuineko buruan erregioarekikoidentifikazioa (region) eta batere estatukoa ez izatea (no at all State).
|
|
|
deituraz izendatu zuten 1905eko azaroaren 18an. Artean (urriaren 27an) Oskar Il.ak errenuntzia
|
adierazi
zuen espreski Norvegiaren gainekoasmoei zegokienez.
|
|
|
Bien bitartean Urtzi Lertxundi-k Espainiako Selekzioan izandako esperientziakontatu zigun, bai kirol arloan, baita arlo soziopolitikoan ere. Kirol arloan Madrilendagoen Blume Goi mailako Erredimendu Gunean izandako esperientzia azalduzuen; bertan instalazio egokiak, mantenu osoa, esperientziadun entrenatzaileak, nazioarteko lehiak eta laguntza ekonomikoa izan dituen arren, arlo soziopolitikoanezin izan du euskal nortasuna
|
adierazi
. Hori dela eta, Europako Txapelketan arituondoren, Espainiako Selekzioari uko egitea erabaki du.
|
|
|
Artean bezala, jarduerak errepikaezinak diren neurrian, estandarizatu ezin diren neurrian, beraienberri eman nahi bada, beren hastapenetatik azaltzea iruditu zaigu modurikegokiena. Eta horretarako, gaur egun edozein hiritan aurki daitezkeen eta teoriamailan ere bereizten diren teknika eta jarduera ezagunenen berri eman nahi izandugu, bertan aritzen diren profesional eta espezialistei beren gaia aztertzea eskatuz.Sakontasunez, teknika bakoitzaren atzetik zein oinarri teoriko dauden eta gizakiaeta patologiaren zein ulermen dagoen
|
adieraztea
izan da gure nahia.
|
|
|
Egile askoren iritziz (Kriz, 1990; Avila, 1994), gaur egungo psikoterapiagehienen historian, Freuden psikoanalisiarekin duten harremana (gerturatzeko edourruntzekoa) ukaezina da, eta gutxi gehiago onartua denez, psikoterapia motagehienek
|
adierazten
dute psikoanalisiarekiko adostasunak eta ezberdintasunak.Halaxe da lan monografiko honetan ere. Eta gauza bera gertatzen da Freud enikasle izandako Reich en Bioenergetikan, edo Pearls en Gestalt psikoterapian, edopsikoanalisiaren eraginez sortzen diren talde psikoterapia psikoanalitikoan etapsikodrama psikoanalitikoan, edo Bowlbi ren teorietan oinarriturik atxekimenduaren teoriak psikoterapiari egiten dion eskaintzan.
|
|
|
bai inkontzientea kontuanhartzen dutenak eta bai besteak. Gainera, bereizketa honetatik harantzago joanez, analistaren inkontzienteak, bere desioak, nola erabakiko duen jarduera terapeutikoa psikoanalisian edo psikoterapian bilakatuko den
|
adierazten
du autore honek.
|
|
|
adierazpeneko, eta? konjuntzioak ez du batuketa
|
adierazten
, eta are gutxiago identitatea; psikoterapia eta psikoanalisia bi esparru baztertzaile, bata bestearekiko kanpokoak eta elkargunerik gabeak direlaadierazten du.
|
|
|
Beharrezkoa da, hain zuzen ere, nagusia izateko gogoabaino gogo indartsuago baten bizilekutzat ager dadin analista. Horixe zen Freud ekbere modura gogo zientifikoaren izenean
|
adierazten
zuena, analista sendatzeko gogoaren kontra zaintzen jarriz. Analistaren gogoa jakite desira modura bereiztea zenhori jadanik, subjektuak identifikazio desiratik harantzago aurki zezan bere desiraren auzia.
|
|
|
–Bi bide horiek sinkronizatu egin behar dira, terapia eraginkorra izan dadin.Horrek barne hartzen ditu ametsen interpretazioa eta transferentziaren arazoakonpontzea. Baina, beste zenbait terapia formatan ez bezala, gorputza zimendua da, eta horren gainean eraikitzen dira Niaren funtzioak, hots, nork bere burua ezagutzea eta
|
adieraztea
–(Tonella, 1994, 35 or.)?
|
|
|
kosk egiteko gogo erreprimitua adeitasun etalankidetza gogoz mozorro daiteke. Beraz, pazienteari lagundu egin behar zaiofatxada hori hausten, erresistentziak eta transferentzia (hots, analista gurasoerreprimitzaile eta zigortzailearekin inkontzienteki identifikatzea) analizatzeko etaerreprimituta dauzkan arerio sentimenduak
|
adierazten
laguntzeko. Guraso gutxikonartzen dute beren haurren arerio sentimenduen adierazpena, eta pazienteguztiengan aurkitzen da jarrera negatiboa.
|
|
|
Diafragmaren eta sabeleko giharren tentsio bortitzak gorputza bitan mozten du, literalki, gorputzaren behealdeko sentipenetatik deslotuz, batez ere pelbiseko sentipen sexualetatik. Bularra airez puztuta edukitzeak, baina arnasa emateko adinaezin erlaxatu izateak, arnasbeheraren mekanismo pasiboa modu defentsibo batezkontrolatuta dagoela
|
adierazten
du. Izan ere, horrek ekarriko luke, nork bere buruabere kasa uztea?, amore ematea, bere burua abandonatzea; eta hori beldurgarrigerta daiteke, larridura sortzen duen kontrol galera gisa bizi daitekeelako.
|
|
|
Pertsona bat zenbat etabiziago egon, hainbat eta naturalagoak dira haren mugimenduak. Gorputza espresiboa da berez, eta haren tonizitatea etengabe ari da aldatzen barne sentipen etasentimenduak
|
adieraztearren
.
|
|
|
Bere gorputzera esnatu ez den pertsonarengan, gorputzeko zenbait aldesentipen gabeak dira, eta kontzientzia falta zaie. Pertsona hori ez da konturatzenbere aurpegiak goibeltasuna, sumina edo nazka
|
adierazten
duela. Aurpegi edo aurpegi zati batzuek halako min espresio nabarmena izaten dute, non harridurasortzen baitu pertsonak bere sufrimendua sentitzen ez duela ikusteak.
|
|
|
Aurpegi edo aurpegi zati batzuek halako min espresio nabarmena izaten dute, non harridurasortzen baitu pertsonak bere sufrimendua sentitzen ez duela ikusteak. Ipurmamiakestuturik edukitzeak atzera egitea
|
adierazten
du, eta nahitaez du eragina funtziosexualean eta sentipen sexualen deskargan, pelbisaren mugimendu kulunkariak etadesiraren indarra inhibitzen dituelako. Bizkar sorgorrek ezin dituzte sentimenduakberen gain edo barne hartu.
|
|
|
Tristezia eta zauri afektiboakmalkoen bidez arintzen dira. Negarrak barneraturiko guraso debekuren batekintalka egiten baldin badu, normalean negarra
|
adierazten
duten giharrak uzkurtuegiten dira, eta justu kontrako funtzioa betetzen dute; aho, eztarri, bular etasabeleko giharrak izaten dira horiek. Ezin adieraz daitekeen sentimendua suminabaldin bada, bizkar, sorbalda eta masailezurretako giharrak gogortu egiten dira.Emozioaren eta tentsio muskularraren arteko lotura hain da benetakoa, non esanbaitaiteke zein bulkada edo zein sentimendu dauden erreprimituta paziente batententsio muskularrak aztertuz.
|
|
|
Negarrak barneraturiko guraso debekuren batekintalka egiten baldin badu, normalean negarra adierazten duten giharrak uzkurtuegiten dira, eta justu kontrako funtzioa betetzen dute; aho, eztarri, bular etasabeleko giharrak izaten dira horiek. Ezin
|
adieraz
daitekeen sentimendua suminabaldin bada, bizkar, sorbalda eta masailezurretako giharrak gogortu egiten dira.Emozioaren eta tentsio muskularraren arteko lotura hain da benetakoa, non esanbaitaiteke zein bulkada edo zein sentimendu dauden erreprimituta paziente batententsio muskularrak aztertuz. Gorputzaren irakurketa da hori, gero aipatuko dudanbezala.
|
|
|
–Oinak lurrean edukitzeak? errealitatean ainguratuta eta bereizita egoteko gaitasuna
|
adierazten
du.
|
|
|
pazienteak, bere beldurinkontzienteen aurrean, eta aldatzeko gogoak gorabehera, gogor egingo du. Erresistentzia horiek bi modutan
|
adierazten
dira, erresistentzia karakterologikoarenbidez eta transferentziaren bidez.
|
|
|
esango genukeena euskaraz. Adi egotea
|
adierazten
du, iratzarririk izatea, erne baina ahaleginetan ibili gabe, gertatzen zaigunari arretajarriz. Behartu gabe pertsonak bere osotasunean egiten duena.7 8
|
|
|
Gestalt hitza alemana da: egitura eta forma
|
adierazten
ditu. Gestalt Psikologia, bada, Formaren Psikologia da.
|
|
|
Haur ekidin zaleen egokitzapena ikasitako egokitzapen gisa ulertu ohi da. Izanere, gertagarriagoa baita zaintzaileak haurra gaizki tratatzea, honek frustrazioakeragindako amorruzko portaera bat
|
adieraztean
, jokabide hotz eta distante batenaurrean baino (Crittenden, 1988; Griffin eta Bartholomew, 1994).
|
|
|
Ainsworth en hitzetan (1978), haurrarenatxikimendu seinaleak modu egokian pertzibitzeko eta interpretatzeko, eta eraegoki eta azkarrean erantzuteko, amak duen ahalmena sentikortasuna da. Gurasoenaldetik
|
adierazitako
sentikortasun falta, edo sentikortasun adierazpen inkontsistentea, atxikimendu ez seguruarekin erlazionatzen dira.
|
|
|
Orokorrean, subjektuek segurtasuna ala segurtasun eza
|
adierazten
dute atxikimendu irudiei buruz. Biak adaptatiboak badira ere, haurraren ingurunearenezaugarri bereziei emandako erantzuna baita atxikimendu mota?, segurtasun ezakgeroago azalduko ditugun desabantaila batzuk ditu gizakiaren ongizatea izateko.
|
|
|
D taldeko haurrak atxikimendu desantolatua edo desbideratua
|
adierazten
dute, disorganized/ disoriented attachment?. Haur hauek batera adieraztendituzte kontrajarriak diren portaerak, esate baterako, helduarenganainguratzen dira, baina burua beste aldera bueltatuta?, beren mugimenduekosatugabeak dirudite eta afektuen espresioa gaizki bideratzen dute.
|
|
|
Beren buruez duten irudia negatiboa da eta besteez dutena positiboa.Eredu honen korrespondentzia anbibalentea da haurrengan, eta Main ensailkapenean ere, kezkatia da. Subjektu hauek dependentzia
|
adierazten
duteharremanetan, baita kezkak ere.
|
|
|
Guztiak psikoanalisitik zetozen eta bi teorizazioakelkarlotzen ahalegindu ziren. Beraien ekarpenik nagusiena eskola ezberdinentekniken bateratzean zentratu zen, Bowen eta Nagy renetik hasi eta Minuchin, Haley, Watzlawick et Selvini reneraino, denek alde onak zituztela eta eskluienteakez zirela
|
adieraziz
, guztiz kontrakoa baizik. Adibide egoki bat Salen eta Seywert en Norabide anitzeko ikuspegia Familia Terapian.
|
|
|
Liburu honetan islatutako ideiek oharkabekipasatu ahal izan zuten arren, Tissot en, izen eta nazioarteko proiekzio handikoautorearen, lanak ideia horiek asko hedatu zituen. Bere funtsezko argudioa sexu aktibitate oro arriskutsua dela
|
adieraztea
da, garunera odola erakartzen duelako, nerbioak desnutritzen eta lesioen aurrean zaurgarriago bihurtzen dituelako; laburbilduz, erotasuna dakarrelakoan da arriskutsua. Eta sexu aktibitateaarriskutsua bada, autoestimulazioa askoz gehiago da, kanpoko kontrolik ez baitu, eta oso adin goiztiarretik neurrigabeki praktikatzea posible baita.
|
|
|
–sens genesique? delakoa.Autore honek masturbazioa sexu aberrazio askoren jatorrian dagoela zioentradizioarekin jarraitzen zuen, aldi berean, muturreko abstinentziak, moduprimarioan, nahaste larrienetara zeramatela
|
adierazten
zuelarik. Bere Sexu aberrazioak izeneko liburuan zentzu genesikoaren bidez sexu nahasteei aipamenberezia eskaintzen saiatu zen.
|
|
|
Ahultasun honen ezagutza, gizakiaren. Psychopathia Sexualis? ikuskeranbezain argi ez da inon
|
adierazi
(Wettley, 1990).
|
|
|
Bere drama irudikatzeko prest dagoen publikoko pertsona, bikotea edo taldea da.Rolari nagusitasuna eman behar dion aktoreak ez bezala, hemen protagonistari denbezalakoa izatea eskatzen zaio. Horretarako, ahalik eta erlaxatuen etadesinhibituen egotea lortu du, hasi berariazko beroketarekin, eta dramatizazioan zehar zuzendariak sartuko dituen teknikekin jarraituz, hain zuzen ere, beredrama espontaneoki
|
adieraztea
ahalbidetuko diotenekin. Protagonistak dakienarekin ez jardutea lortu nahi da, eta aldiz, bere espontaneitateari atea zabalik uztea, etajardun ordez dramatizatzea.
|
|
|
Errepresentaziorako teknika nagusiak psikodramako saioan aplikatzen direnteknikak dira. Hauek oso anitz eta desberdinak dira; lehenago
|
adierazi
dugunmoduan, Moreno-k 350 aipatu zituen, eta adibide gisa, horietako erabilienakaipatuko ditugu.
|
|
|
Horrela, errepresentazioa zuzena da, protagonistek aktorekideen laguntzazbizitzako gertakizunen bat benetakoa balitz bezala antzezten dutenean. Aside edoaparteak, aktoreak aparte batean sentitzen duena
|
adierazten
duenean. Doblea, aktoreak sentitu baina adierazten ez duena ni laguntzaile batek adierazten duenean (double in) edo bere ordez esaten duenean (double out).
|
|
|
Aside edoaparteak, aktoreak aparte batean sentitzen duena adierazten duenean. Doblea, aktoreak sentitu baina
|
adierazten
ez duena ni laguntzaile batek adierazten duenean (double in) edo bere ordez esaten duenean (double out). Rol aldaketa, protagonistaarazoa eragiten dion antagonistaren paperean jarri eta bera balitz bezala adieraztendenean.
|
|
|
Aside edoaparteak, aktoreak aparte batean sentitzen duena adierazten duenean. Doblea, aktoreak sentitu baina adierazten ez duena ni laguntzaile batek
|
adierazten
duenean (double in) edo bere ordez esaten duenean (double out). Rol aldaketa, protagonistaarazoa eragiten dion antagonistaren paperean jarri eta bera balitz bezala adieraztendenean.
|
|
|
Autodrama, aurkezten duen egoeraren pertsonaia ezberdinak protagonistakberak antzezten dituenean. Elkarren aurrean, taldeak protagonistari edo subjektubatek besteari, pentsatu eta sentitzen duena
|
adierazi
behar dioenean. Hauzuzenean, bortizki edo zeharkako adierazpenekin.
|
|
|
Hauzuzenean, bortizki edo zeharkako adierazpenekin. Behind the back edo bizkaratzetik, honetan taldekideek protagonistari bizkarra emanez, edo alderantziz, berarekiko iritzi eta sentipenak
|
adierazten
dizkiotenean. Etorkizunerako proiekzioa, protagonistak bere etorkizuna irudikatu eta errepresentatzen dutenean.
|
|
|
Gure ustez, Anzieu ren aipamen batek. Psikodrama analitikoa haur etanerabeengan? delakoan ezin hobeto laburbildu du, ondoren
|
adierazi
nahi duguna.Psikodrama analitikoaren praktikari dagokionez,(...), gaixoari bera izaten ahalbidetuko dion egoera sortzea; egoera horretan (sentsazioak, afektuak, fantasiak, identifikazioak, proiekzioak, defentsa mekanismoekin egituratutako desirak) sentitzerabultzatuko duten esperientziak bizitzeko proposatzea; sinbolizazioko lan psikikoaeginaraztea, sentitutakoaren zentzua eta irispidea ezagutu d... Izan, sentitu etaezagutu dira Winnicott engan oinarritutako Masud en eta Khan en ustez (1960), psikoanalistaren lanean jarduten duten hiru mailak, banakako psikoterapia klasikoan.Hiru maila hauek, baliagarriak dira Psikodramarentzat, baina esparrua eta egoeradesberdinak dira eta psikodramatistek burututako lan psikoanalitikoari ezaugarribereziak ematen dizkiote, zenbait muga jartzeaz gain?
|
|
|
Zentzu honetan, Martinez-ek
|
adierazitakoaren arabera
,, teknika dramatikoakerabiltzeak, prozesu terapeutikoa bizkortzea ahalbidetzen du: baliabide teknikoberriak, mugikortasun handiagoa, taktika desberdinak, ahozko teknikez baliatu etapazientearen bilakaera oztopatzen dituzten teknikak agerian jarri eta aldatzea.Zenbait razionalizaziok errazago eman dezake amore dramatizazio baten aurrean, dramatizazio hori nortasunaren defendatu gabeko alderdi batetik sartu delako.
|
|
|
Esanahizko dimentsio hau da dramatizatutako eszena eta irudimenezkoa lotzeko lotunea. Martinez Bouquet en (1977) hitzetan, esanahira (irudimenezkoeszenara) garamatzan adierazlea da eszena dramatikoa edo agerikoa; irudimenezkoa ondo baino hobeto
|
adierazten
diguna.
|
|
|
Ikuspegi psikoanalitikotik gizabanakoen portaerak esanahiei erantzuten dietenbezala, talde portaerak era berean adieraziei ere erantzuten dietela onartuta dago.Banakako zein taldekako esanahi horien egitura, egitura dramatikoa da, hau da, eszenetan burutua. Banakako zein taldekako fantasiak eszenetan egituratzen dira, lehen
|
adierazi
dugun moduan.
|
|
|
Fantasia, alemanez Phantasie, imajinazioa
|
adierazten
duen terminoa da; imajinatzeko gaitasuna baino gehiago, irudimenezko munduak eta horren edukiakadierazten ditu, neurotikoak edota poetak atrintxeratutako, imajinazioak, edo, fantasiak?
|
|
|
Plazerraren printzipioaren menpe dagoen irudimenezko gidoi bat
|
adierazten
du, eta defentsazko prozesuek gehiago edo gutxiago itxuragabetutako hurbilketen ondorioz bakarrik lortuko da horren errekonozimendua(...) Fantaseatutako jarduerahorrek desira inkontziente bat egitea du helburu. (Basquin eta kideak, 1977, 131 or.).
|
|
|
Esaldi bakar batean
|
adierazi arren
, gidoiak antolatutako eszenak dira, iabeti modu ikusgarrian dramatiza daitezkeenak.
|
|
|
Honek guztiak badu garrantzirik eszenaratzerakoan, fantasiak egoerazkoakbailiren definitu direlako, hau da, fantasietan subjektu objektu harremana, angustiaeta defentsa
|
adierazten
dira. Hau da, fantasiak, subjektuaren pertsonaiak adierazteazgain, subjektuak pertsonaiekin duen lotura ere azaltzen du.
|
|
|
Lan honetan talde analisiaren hastapenetan eta Moreno-ren hastapen eta tekniketan oinarriturik, teknika psikoterapeutikoetan harantzago joanez sortzen denjardueretako bat
|
adierazi
nahi izan dugu, batez ere eszena dramatikoakahalbidetzen duen aberastasunaren berri emanez, baina aberastasun hau sostengatzen duen teorizazioa ahaztu gabe. Teorizazio hori psikoanalisiaren alor zabalarenbarnean aztertuz, noski.
|
|
|
Psikodraman, errepresentazio dramatikoaren bidez, taldean iraganeko, oraingoedo etorkizuneko egoerak bizitzen ahalegintzea da eginkizuna. Psikoterapia edopsikoanalisia ez bezala, non horrelako bizipenak hitzez
|
adierazten
diren, psikodraman ekintza inprobisatua erabiltzen da. Horretarako, errepresentazio dramatikoaproposatzen duenak, edo horren protagonistak, beharrezko pertsonaia guztiakjartzen ditu ekintzan, eta, ego laguntzaileek?
|
|
|
Errepikapenerako konpultsioak ikuskeraren jatorrian (Freud, 1920a) dagoensentimendu eta fantasien amaierarik gabeko soka
|
adierazten
du: suntsiketa errua angustia gorrotoa suntsiketa.
|
|
|
Grinberg eta kideen (1971) ustez, erru sentimendu honen jatorri unibertsalaEdipo konplexuak
|
adierazitako
barne gatazkan oinarritzen da, funtsean.
|
|
|
Beraz, lehenengo benetako talde horrek eraginerabakiorra du subjektuaren barne taldea osatzerakoan, hala nola, subjektu gisaeratzerakoan. Subjektuak sexuagatik bereizten direneko aldia
|
adierazten
du, etasubjektuak sexu, belaunaldi, lotura eta arauen arabera diskriminatzen ditu.
|
|
|
Orain arte, talde psikoterapia analitikoak, banakakoarekin konparatuz bere laneanzeri eutsi behar dion
|
adierazi
dugu: subjektuak bere kexa eta sintomen oinarriandagoen barne taldeari eta honek baldintzatuko dituen harremanei.
|
|
|
Ikus dezagun lehenik transferentzia zer den. Definizioa Diccionario dePsicoanalisis delakotik hartuz, transferentzia kontzeptuak, ezarritako harreman mota jakin baten barruan eta bereziki harreman analitikoaren barnean desirainkontzienteak zenbait objekturen gainean eguneratzen direneko prozesua?
|
adierazten
du psikoanalisian.
|
|
|
Transferitutako fantasiak taldeko bozeramale batek edota gehiagok adieraztendituzte. Taldekideen jarreraren,
|
adierazteko
moduaren edo adierazpen berarekikoerreakziotik edota taldeko gainerakoen erreakzioetatik ateratako zantzuen araberaemango dute bozeramaleek talde funtzio horiei buruzko ideia.
|
|
|
Aniztasunaz eta espezifikotasunaz aritu gara, eta ezaugarri horiek zerk sortzendituen ere
|
adierazi
dugu. Badago, gainera, taldean argitu beharreko beste gai bat: transferentziaren edukia.
|
|
|
Egile honek behin eta berriz
|
adierazitakoaren arabera
, fantasia indibidualakbakarrik daude. Talde batean, erresonantzia fantasmatikoa, zenbait partehartzailetaldekide baten inguruan biltzea da, eta honek, bere izaera, ekintza edo ideienbidez, berak izandako fantasia inkontziente bat ikusarazi edo ulerrarazten die? (o.c.204 or.).
|
|
|
Gorputzaren beraren irudia: barnealdea eta kanpoaldea bereizten dituentaldearen estalki psikikoa
|
adierazten
du.
|
|
|
Omenezko lan ez akademiko honetan, esker oneko aitorpen pertsonala
|
adierazten
da, egindako lanez gain, pertsona gutxi batzuen balioa bizi osoko koherentzian dagoelakokonbentzimendutik idatzita. Txillardegiren bi alderdi azpimarratu nahi izan dira, egilearengan izan duten eragin praktikoagatik.
|
|
|
Zerk bultzatu ote gaitu Txillardegiren irudiaren inguruan artikuluak idaztera. Horixe izan da honako omenezko lan hau idaztera abiatzean burura etorri zaidangaldera. Izenburuak berak
|
adierazten
duen modura, erantzuna laburra da ene kasuan: aitorpena. Alegia, nire eguneroko hainbat lanetan izan duen eraginagatiko esker onekoaitorpena.
|
|
|
Sarri aritu naiz gai horri buruzko hausnarketan, niretzat ulertezinak ziren portaerakulertu nahian, zuzenak ez zirelakoan. Denbora pasatu ahala, ordea, poliki polikikonbentzituz joan naiz, horrela behar zuela izan, horrela izatea hobe zela gainera, berarenganako portaera horrek berorrek
|
adierazten
baitu beraren jarreraren zuzentasuna.Izan ere, ez da harritzekoa modu horretan hartua izatea, horrelako pertsonekin ezinaplika baitaitezke gehiengo/ gutxiengoen metodoak, ez baitira parametro horietanepaitzeko modukoak. Izan ere, gauza berriak agertzean, hots, problema zaharrakgainditzeko irtenbide berriak planteatzean, alferrekoak izaten dira lehenagoko kontsentsuak.
|
|
|
Horregatik, bihotzezopa diot, itxuraz opa behar ez niokeena: bizi bedi luzaro orain arte bezala, aitorpenofizialik gabe, kontsentsu euskaldun berria finkatu arte bederen, hori berori zuzendabilela
|
adieraziko
duen seinalerik onena izango baita.
|
|
|
Ez ditut aipatuko bere bizi guztian EAJriegin salaketa urrikalgaitzak. Espiritu librea, hautsi mautsi gabeko abertzalea, energiaguztiarekin bultzatzen duen Branka aldizkariaren aleetan
|
adierazten
duen gogoeta talde baten buru. Belaunaldi abertzale aitzindari baten umoia izan zen, oraindikEuskal Herriaren askatasuneranzko ibilaldia hozka ezabagaitzez markatzen duena.
|
|
|
Hirurogei urte geroago egindako inkesta batean azaldu zitzaidan esaera berdintsua, Bidarraiko Harpeko Saindiari (beste Saindu bat!) buruzko galdeketan (Arana1986, 18). Saindu hori mendiko haitzulo batean dago, izenak
|
adierazten
duen bezala, eta jende itxurako harri batean itxuratua. Diotenez, gau batez sartu zen bere harpean, gaueko hamabietan, hamabi argiekilan; eta sartzen ari zelarik, inguru haietako kabalaguztiak orroka eta marrumaka ari izan omen ziren, eta ez omen ziren isildu Sainduhura han sartu arte.
|
|
|
Kontalariak ipuineko protagonistak ezagutzen dituen ideia, tradizioak berakeskaintzen du, bukaerako formula eta lelo batzuek
|
adierazten
dutenez (Kaltzakorta1989, 22), adibidez: «Nik azkenik ikusi nituenean...», «Ni hara iragan nizenean», «Lorietan banindagon haien ezteietara joan beharrez...».
|
|
|
Zergatik tamainako tema? Hipotesiak egin ditzakegu.* Teofilori buruzko susmoak eta harekin biziriko esperientziak nahiko durduzagarri etabortitzak ziratekeen auzoentzat, sinbolo azkar baten bidez
|
adierazteko
beharra sentizezaten. Mitoak eskaintzen zuen bidea baliatu ahal izateko egin behar ziren aldaketekez diote irudiari eraginkortasuna galarazten, kasu hartan bederen.
|
|
|
Txillardegiren Bat aldizkariko testuen aipamenak egitean bi zenbaki erabiliko ditugu beti: aurrenakaldizkariaren zenbakia
|
adieraziko
du, eta bigarrenak horren barruko orrialdea.
|
|
|
Agerpen asko dauka batetik, 21 aldizjaso da (bat ipar haizerako, 18 hegoaldeko haizerako eta 2 ekialdekorako). Bestetik, ezdu norabide zehatza
|
adierazten
. Itxuraz eta hipotesi gisa, azaldu den herrietan inkestapuntuaren eta herri-gunearen arteko harremanetan kokatuko nuke.
|
|
|
Izendapen hauez gain, bada itsas haize ere. Iparraldetik datorrena
|
adierazteko
, nagusiki Hegoaldean agertzen da, eta mendebaldetik datorrena adierazteko Iparraldean (5na aldiz Lapurdi eta Zuberoan, eta 10 aldiz Nafarroa Beherean; gainontzeko hirurakHegoaldean).
|
|
|
Izendapen hauez gain, bada itsas haize ere. Iparraldetik datorrena adierazteko, nagusiki Hegoaldean agertzen da, eta mendebaldetik datorrena
|
adierazteko
Iparraldean (5na aldiz Lapurdi eta Zuberoan, eta 10 aldiz Nafarroa Beherean; gainontzeko hirurakHegoaldean).
|
|
|
Kopurutan desberdintasunanabaria da: 5 aldiz izen gehiago bildu dira mendebaldekoa
|
adierazteko
iparraldekoaizendatzeko baino.
|
|
|
Garizumari loturik dauden hitzak dira batzuk: garisuna haize (garisuna aize, gaizume, gaizemaize) 3 aldiz eta hirurak Gipuzkoan, eta erramu aize Nafarroan.Denak ekialdeko haizea
|
adierazteko
.
|
|
|
Bakar batzuk dira, hala ere; ez asko: iparraldekoa
|
adierazteko
eguzki haize; hegokoa adierazteko eguzki haize; ekialdeko haizea izendatzeko eguzki haize (52herritan, behin ere ez Bizkaian), osots haize eta izar haize. Guztira 56 izendapen lortudira, bat bakarra ere ez mendebaldeko haizerako eta bi izan ezik beste guztiakekialdeko haizea deitzeko.
|
|
|
Bakar batzuk dira, hala ere; ez asko: iparraldekoa adierazteko eguzki haize; hegokoa
|
adierazteko
eguzki haize; ekialdeko haizea izendatzeko eguzki haize (52herritan, behin ere ez Bizkaian), osots haize eta izar haize. Guztira 56 izendapen lortudira, bat bakarra ere ez mendebaldeko haizerako eta bi izan ezik beste guztiakekialdeko haizea deitzeko.
|