|
2000
|
|
|
Bi horiez gain, entzule kopuru hitz elkartua ere balia dezakegu kontzeptu hori aditzen emateko. Baina, batzuetan audiencia/ audience hitza beste hau
|
adierazteko
ere erabili ohi da erdaraz: –difusión o impacto de un mensaje?
|
|
2002
|
|
|
Ortodoxoen ustez, Josef, Mariarensenarra, alarguna zen eta Biblian aipatzen diren seme alaba horiek, Mariarenak barik, lehenagoko emaztearenak genituzke. Eliza katolikoaren aburuz, ordea, anaia hitza (heb reeraz eta arameerazak h) inoiz lehengusu eta senide hurbilak
|
adierazteko
ere erabiltzen omen zen, eta, beraz, Jesusen ustezko anai arreba horiek, izatez, lehengusu lehengusinak ziratekeen. Kontua, ordea, ez dago hain garbi, eta gaurko teologo batzuek errepa ro ez gutxi ezartzen dizkieteMariaren birjintasuna nola edo hala justifikatu nahi duteneskrituren ulerkera interesatu horiei.
|
|
2003
|
|
|
Gorriarekin gertatzen den bezala: gauza intentsoak, edo suarekin lotuak, eta baita balore estetikoak
|
adierazteko
ere erabiltzen baita".
|
|
2010
|
|
|
1339. Esentzia hitza," izatasuna" eta" muina" adierazteko ez ezik, hemen bezala," erregaia"
|
adierazteko
ere erabili da.
|
|
2012
|
|
|
Erreferentzia gisa, transmititutako bit kopurua erabiltzen da segundoko (bps). Bi ataken edo gailuen arteko datu transmisioaren abiadura
|
adierazteko
ere erabiltzen da bita. Aurrizki erabiliena lehenengo Sarerako konexioak, modemaren garaian, kilobit zen segundoko (kb/ s), baina etengabeko aurrerapenak kobrezko eta zuntzezko parearekin egindako kableatuaren ondorioz, segundo (Mb/ s), eta, etorkizunean, gigabit segundoko emango diote.
|
|
2013
|
|
|
Antzinako grezieraz phren hitzak bai bihotza baita sabel sabaia ere adierazten zituen. Gaurko anatomian bigarren esanahi hori hartu badu ere, denbora askoan bihotzaren eta gogoaren arteko identifikazioaren eraginez phren hitza gogoa
|
adierazteko
ere erabili izan da, eta oraindik ere phrenology, eskizofrenia, frenzy (antzinago phrenzy idatzita) edo frenopático bezalako hitzetan aurki daiteke.
|
|
|
2 Identifikatu berri dituzun hitzak beste batzuez ordezkatuz, tristura adierazteko ez ezik, beste hainbat sentimendu
|
adierazteko
ere erabil liteke bertso hori: haserrea, ausardia& Seiko taldetan jarrita, taldekide bakoitzak olerkiaren eraldaketa bat egingo du, honako jarraibide hauek baliatuz:
|
|
|
2 Aurreko zeregineko zenbait hitz nola sentitzen zaren
|
adierazteko
ere erabil ditzakezu. Zer sentimendurekin lotuko zenituzke honako hauek?
|
|
2015
|
|
|
dokumentuak, PDF fitxategiak, MP3 musika… 5 Emekiez gain stickerrak ere baditu Jende askok ezagutzen ditu WhatsApp eta sticker ei esker beste apps batzuk (LINE edo Facebook Messenger). Azken horiek irudiak dira, emozioak
|
adierazteko
ere erabil daitezkeenak, emji bat baino handiagoak eta erakargarriagoak. Telegramak ez du bakarrik stickerrak erabiltzeko aukera ematen bere elkarrizketak apaintzeko; gainera, horien bilduma ugari deskargatu eta kudeatzen ditu, baita bilduma propioa diseinatu ere.
|
|
|
Zeharka, jakina, korapilatsuki, irakurlea seduzitzeko iskilu sotilak darabiltzala, baina Saizarbitoriak, literaturatik at engaiatzeaz gain, eguneroko bizitzan eta politikan, literatura ere hainbat gatazkaren aurrean konpromiso ageriko bat hartzeko baliatu du. Edonola ere, ageriko jarrera etiko politiko horiek aldezteko ez ezik, jarrera horien azpiko sentimendu nahasiak
|
adierazteko
ere erabili izan du literatura.
|
|
2016
|
|
|
4 Ikerketa txostenetan, datuak eta informazioa
|
adierazteko
ere erabiliko ditugu.
|
|
2017
|
|
|
Latinoamerika osoan, hertsiki, Estatu Batuetako gizon edo emakumea aipatzeko erabiltzen da. Horiekin parekatuz, alabaina, azal zuri edo/ eta ile horiko pertsonak
|
adierazteko
ere erabiltzen da. Gehienetan, mesprezu kutsua du.
|
|
2018
|
|
|
Terminoa XVIII. mendekoa bada ere, berez, XIX XX. mendeetan sartu zen lexiko arruntean, gero eta arruntagoa zen fenomeno hura izendatzeko. Alabaina, azken urteotan passing terminoaren esanahia zabaldu egin da, arrazari dagozkion esperientziei ez ezik bestelako bazterreko identitateen inguruko esperientziak
|
adierazteko
ere erabiliz, ikuspuntu intersekzional batetik.
|
|
|
Irudi batek mila hitzek baino gehiago balio duela badakitenez, argazki ugari argitaratzen dituzte, eta lehen eta ondorengo argazkiak erakusten dituzte (thinspo deritzona), egungo jarraitzaileekin enpatizatzeko eta etorkizunekin konektatzeko. Motibatzeko eta talde bateko kide direla
|
adierazteko
ere erabiltzen dira; horregatik, ohikoa da praktika horiek sinbolo gisa jarraitzen dituzten pertsonek eskumuturreko moreak izatea ezkerreko eskumuturrean (Mia= bulimikoa dela identifikatzeko) edo gorria (Ana= anorexikoa dela identifikatzeko). Askotan, lehenengo hartualdia irekiago egiten da webgunearen edo blogaren bidez, non praktika horiek «bizimodu» gisa defendatzen baitituzte, sare pribatuago bati bide emateko, hala nola berehalako mezularitzari.
|
|
2019
|
|
|
–en artean?,, baitan?
|
adierazteko
ere erabil daiteke, cf. adibidez chez les femmes, emakumeenartean?.
|
|
2021
|
|
|
Horiek ere diskurtso markatzaileen pareko dira, alde batetik. Berez perpaus osoari —eta ez aditzari soilik— dagozkion adberbio esapideak badira ere, ezin da ukatu kate mintzatuan edo idatzian perpausen arteko lotura
|
adierazteko
ere erabiltzen direla, diskurtso markatzaileen pare. Horietako batzuk (nolanahi ere, nolanahi den...) birformulatzaileen atalean aztertzen dira (§ 43.10).
|
|
|
Ez bai kontrastea
|
adierazteko
ere erabiltzen da: Ene bila zabiltzate, ez zeren mirakuluak ikusi dituzuen, baina zeren jan baituzue ogietarik, eta resasiatu izan baitzarete (Leizarraga); Eta haur erraiten du hunela, ez zeren dantzatzea bera hain gauza gaixtoa den, baina zeren dantzatik anitz okasino behar ez denik sortzen den (Axular); Baldin zure bihotza kexatua sentitzen baduzu, ez zenbait objet agradarrientzat duzun amodioa dela kausa, baina zeren duzun ezinbestezko higuintza bat presuna batentzat[...] (Haraneder); Lotsatua beraz eta tristatua, ez mundutik joateaz, baina zeren agertu behar zuen Jainkoaren aitzinean Biatiko Saindua gabe (Joanategi).
|
|
|
34.8d Bestalde, tu ezik salbuespena
|
adierazteko
ere erabiltzen da, askotan izan aditzaren ondoren: Ez dut egunkaria irakurtzen, igandeetan izan ezik; Inor ez da konturatu, zu izan ezik.
|
|
|
34.9c Salbuespena
|
adierazteko
ere erabiltzen dira tu ezean duten adibideak, gehienetan izan aditzari erantsita (Zinemara izan ezean, ez da etxetik irteten), baina tradizioan tu ezikekin baino adibide gutxiago azaltzen dira. Beste batzuetan, ezean partitiboan doan osagai bakar batekin joaten da (Brotxarik izan ezean, nola margotu horma?), batzuetan izan aditza gabe (Melodiarik ezean, ez da inprobisatzeko gai).
|
|
|
36.7.3h Gorago esan den bezala, balio nagusi bi ditu tuz gero formak, denboraz beste baldintza
|
adierazteko
ere erabiltzen baita maizkara. Gehienetan ez da arazorik izaten perpausaren balioa bereizteko.
|
|
|
Bizkaieraz kausa edo azalpena
|
adierazteko
ere erabiltzen da forma hau: Zaldunak, gizon gogorra zenetik, agindu zuen biak zigortzea[...] (T.
|
|
|
36.9c ‘Noizdanikoa’ adieraz dezake nez gero formak ere, bere aldaera guztiekin, horrezaz beste kausa edo azalpena
|
adierazteko
ere erabiltzen delarik. Zenbaitetan perpausa anbiguoa izan badaiteke ere, badira ezaugarri batzuk adiera biak bereizten dituztenak.
|
|
|
galderari. Eta, bestalde, baldintza
|
adierazteko
ere erabiltzen da forma hau: Dirua izanez gero, auto berria erosiko nuke.
|
|
|
Honezkero, gaurgero eta gaurgoitik adberbioek fasea
|
adierazteko
ere erabiltzen dira (ikus § 35.2.13e).
|
|
|
Forma hauen balio nagusia iraupenaren zenbatekoari dagokiona den arren, azken mugako gertakaria
|
adierazteko
ere erabiltzen dira uneko predikatuarekin doazenean: Hemen egongo da[...] ni etorri bitartean (Altzaga).
|
|
|
36.4.2b Denborazkoaz bestelakoak
|
adierazteko
ere erabiltzen da inoiz. Kausaazalpena:
|
|
|
Harridura
|
adierazteko
ere erabil daitezke zehar galderak: Ez dakit nola dedan hitz oek esateko biotzik!
|
|
|
32.4.3d Garai batean, berriz, kausa gisako azalpena
|
adierazteko
ere erabiltzen zen bezala perpausa; perpaus nagusiak aipatzen duen gertakariaren arrazoia emateko, alegia: Baina, nire jauna, nire aita gozoa, ona zaren bezala, urrikal zaitez (Duvoisin); Ingratu guztietarik handiena naizen bezala, zure miserikordia handienerat hel egiten dut (Mihura); Arina den bezala mutil Euskalduna, pilotak harentzat du gustu gehiena (Hiribarren).
|
|
|
Biderik luzeena hautatu nuen, urtegia ikusteagatik bakarrik (Cano); Hori ikusteagatik bakarrik merezi du azoka bisitatzea (Berria). Bai ez kontrastea
|
adieraziz
ere erabil daiteke, beste helburuzko nahiz kausazko perpausekin edo bestelako sintagmekin: Jainkoa zerbitzatzeko behar dena emango dizut, eta ez gehiago:
|
|
|
Eta jatorria ez ezik, erabilera ere horrelakoa du zenbaitetan, gertakariaren noizdanikoa ematen baitu aditzera. Baina perpaus nagusian aipatzen denaren azalpena
|
adierazteko
ere erabiltzen da beste batzuetan.
|
|
|
38.8g Berez denborazkoa den netik forma, azkenik, kausa edo azalpena
|
adierazteko
ere erabiltzen da bizkaieraz: Zaldunak, gizon gogorra zenetik, agindu zuen biak zigortzea[...] (T.
|
|
|
– Baina: aurkaritza mota hau
|
adierazteko
ere erabiltzen da baina, Iparraldean batez ere: Ez da alaba jaiki, baina ama.
|
|
|
Puntu horietan jarriko dugu arreta berezia. Ikusiko dugu hautaketa edo aukera balioaz gain, orobatasuna eta sinonimia bezalakoak
|
adierazteko
ere erabiltzen direla juntagailu hauek.
|
|
|
Etxean gelditu banintz, ez zintudan ikusiko. Adizki bera ziurtasunik eza
|
adierazteko
ere erabiltzen da Hegoaldeko mintzoetan: Mendiz mendi ibiliko zen ‘ziurrenik mendiz mendi ibili zen’ Azken erabilera hau kapitulu honen azken atalean jorratuko dugu (§ 26.6.3.2a).
|
|
|
Garrantzia duela
|
adierazteko
ere erabili izan da: Ez da arrazoin deusagoak ezdeusagoa zerbitza dezan; eta ttipiagoak bere azpiko erabil dezan (Axular.
|
|
|
Urean ito, edo suan erra, da kalte bera (Oihenart); Zuk aitor ala hark sala, eni berdintsu zait; Ori galdu ta egaz dabillen txoria galdu, berdin dira ba (Kirikiño); Gaizki egitea edo batere ez egitea orobat heldu da. Orobatasuna
|
adierazi gabe
ere erabil daiteke aditzoina hautu baten adierazteko: Har edo utz genuen.
|
|
|
Goazen ikus (ikustera) (Lafitte); Emadazu dasta (dastatzera). c) Kontzesibo kutsua duten zenbait esaeratan aditzoina galdetzaile batekin ager daiteke: Zer bil ere; Lurra ardura mintzo baita Ameriketan, deliberatu zuten[...] hobe zitekela bakoitza bere etxerat joan zadin, zer gerta ere (Etxarren). d) Ekintza baten luzapena edo errepikapena
|
adierazteko
ere erabiltzen da aditzoina: Ari zen irakur eta irakur (Etxarren); Eror eta xuti dabiltza (Axular), batean eror eta bertzean jaiki dabilanak (Axular); Mintza eta mintza, ez da ele egitetik baretzen. e) Orobat, une desberdinetan iragan aurkako gertakariak parez pare ezartzeko:
|
|
|
Datorren urtean, egunak luzeen direnean etorriko gara (Iñurrieta); Bihar, Marsellako bideari emanen diogu (Aintziart); Baina urde horiek bizirik segituko dute, gizonek beso artean estutu eta musukatu egingo dituzte (Sastre). Geroago ikusiko dugu molde hau ziurtasun eza
|
adierazteko
ere erabiltzen dutela Hegoaldeko hiztunek (ikus § 26.6.3.2a): Mendiz mendi ibiliko da ‘ziurrenik mendiz mendi dabil’; Etxean egongo da ‘ziurrenik etxean da’.
|
|
|
nahiko luzea, horikara eta abar. Batzuetan soberatasuna
|
adierazteko
ere erabiltzen da: Gaztexko zara manera horretan mintzatzeko.
|
|
|
Era horretara molde eta forma asko lor daitezke, eta balioak ere askotarikoak izan daitezke; aukera handia eskaintzen digu hizkuntzak. Horien arteko batzuk, postposizioaren beraren esanahiagatik, zeharka edo zuzenago, modua
|
adierazteko
ere erabil daitezke. Adibidez, tu arau denborazkoen atalean aztertu dugu (§ 36.6), eta tu bezala konparaziozkoenean (§ 32.4); baina modua adierazteko ere balia ditzakegu:
|
|
|
horri deitzen zaio, bereziki, kalparra. Ausardia edo kemena
|
adierazteko
ere erabiltzen da, uste izana baita kalpar nabarmenak dituena ausarta, indartsua eta kemenez betea edo antzekoa izan behar duela: horrek ditik kalparrak!
|
|
|
Tranpazko tratua egitea adierazteko erabiltzen den esapidea izan ohi da behi nabarraren tratua egitea. Norbaitekin izaten den harreman edo erlazioa
|
adierazteko
ere erabil daiteke tratu hitza, eta, jakina, tratu ona edo tratu txarra izan daiteke norbaitekin; baita norbaitekin traturik ez izan ere: nik ez dut traturik halakorekin (alegia, ez dut halakorekin hitz egiten).
|
|
|
Bigarrenak, norbait oso haserre dagoela
|
adierazteko
ere erabiltzen da, era ironikoan. Gaztelaniako" bueno/ a (s).
|
|
|
" Afera", orduan, kontua, gaia edo egitekoa da eta arazoa
|
adierazteko
ere erabiltzen da.
|
|
|
Antzinako greziarrek ere sentitzen zuten haren xarma. Letrak, garai hartan, hitzak idazteko ez ezik, zenbakiak eta musika notak
|
adierazteko
ere erabiltzen ziren. Zazpi bokaletako bakoitzak zazpi planetetako bat eta haietan buru diren zazpi aingeruetako bat sinbolizatzen zuen.
|