|
2000
|
|
|
Gero ipuinaren baitan irakurleak aurki dezake arrazakeriaren aurkako interpretazio bat: inurri gorria bakarrik gelditzen da, inurri beltz pilo batekin topo egiten du eta hauek ondo onartzen dute... baina nik ez dut zuzenean hori
|
adierazi
nahi izan.
|
|
|
Hedabideetan egunero, behin eta berriro, irakur, entzun, ikus dezakegu, globalizazioaren munduan bizi garela. Halere ez daukagu nahikoa ezagupena errateko hitz horrek
|
adierazi
nahi duena. Ba hitz horren atzean aurkitzen dugu sistema oso bat, ekonomikoa, soziala, kulturala eta komunikatiboa.
|
|
|
" Irratilari berri hauek askatasun osoa dute nahi duten formatoa asmatzeko. Gainera, gu ez gara sartzen haiek
|
adierazi
nahi duten gauzetan", adierazi digu Isabele Barreitx kazetariak.
|
|
|
Ez," horko hori zuri ere pasatzen zaizu, zu ere bazara nolabait Otto Pette". Denboraz gaindik
|
adierazi
nahi nuen hor dagoen kontua. Hori da errealismoaren arazorik handiena.
|
|
|
Galindo epailea pertsona bezala erabilia izan da, eta oro har, justiziatik hartzen diren erabakiak ere politikoki erabili nahi izaten dira. Iritzi publikoari
|
adierazi
nahi zaio gehiengoak baduela nolabaiteko eskubidea gehiengoak nahi duen eskubidea bete dadin. Eta horrelako eskubiderik ez dago.
|
|
|
Honela, belaunaldi ezberdinen joan etorriak denboraren sinbologia izango lirateke. Aitzitik, denborak aurrera egin arren, belaunaldi berrien bizitzak funtsean aurrekoen ildotik jarraitzen duela
|
adierazi
nahi duela dirudi. Hots, sentimenduen, beldurren, zalantzen, ilusioen,... betierekotasuna adieraziz.
|
|
|
Erzillaren aukerarekin alderatuz, idazle hauen helburuak bestelakoak zirela nabarmena da: Erzilla gogoeten bidez hizkuntza lantzeko aukeran lan egin du; Oñederrak, aldiz, gogoeten bidez sinesgarritasunez pertsonaia baten gogoetetara hurbildu, eta ezinegona
|
adierazi
nahi izan digu. Bi jomuga ezberdin, bi saio ezberdin.
|
|
|
Hala ere, gure aburuz, ez ditu beti irudi iradokitzaileak erabiltzen,
|
adierazi
nahi duena hainbatetan zuzenean aipatzen du. Iturberen ipuinetan bezala, ipuinotan ere elkarrizketek garrantzia handia dute, narrazioari bizitasuna eransten baitiote.
|
|
|
Azkenik, Laudanoa eta sutautsa bilduma izango dugu hizpide. Oraingoan, mundakarrak izenburuaren bidez, atseginaren bilaketa eta heriotzaren ezinbestea
|
adierazi
nahi ditu. Beraz, aipatu bezala itsas giroaz gain, gaiek ere kateatzen dituzte ipuinok.
|
|
|
Hain zuzen ere, atal bakoitzaren hasieran bertan kontatuko dena non kokatu behar den hasieratik zehazten digu, bidaia fisikoaren adierazgarri. Bidaia hauen bidez garai hartako euskaldunak irekiak zirela
|
adierazi
nahi izan du egileak: " Garai oso irekia izan zen.
|
|
|
Bestalde, lekuari buruzko aipamen gutxi egiten direla azpimarratu behar da. Javier Rojoren hitzek oso ongi adierazten dute
|
adierazi
nahi duguna:
|
|
|
. DIALOGIA: Honen bidez hiztunen arteko elkarrekintza
|
adierazi
nahi da: elkarrekintza honetan aniztasunak eta bestearen ahotsaren garrantzia onartzea beharrezko da.
|
|
|
Izan ere, Europako Batasunaren Batzordeak. Hizkuntzen Urtea? izendatu du heldu den 2001garrena, hizkuntz aniztasuna Europako ondarearen aberastasunik funtsezkoenetako bat dela eta etorkizunean ere izan behar duela
|
adierazi
nahian.
|
|
|
Gure ustez, Anzieu ren aipamen batek. Psikodrama analitikoa haur etanerabeengan? delakoan ezin hobeto laburbildu du, ondoren
|
adierazi
nahi duguna.Psikodrama analitikoaren praktikari dagokionez,(...), gaixoari bera izaten ahalbidetuko dion egoera sortzea; egoera horretan (sentsazioak, afektuak, fantasiak, identifikazioak, proiekzioak, defentsa mekanismoekin egituratutako desirak) sentitzerabultzatuko duten esperientziak bizitzeko proposatzea; sinbolizazioko lan psikikoaeginaraztea, sentitutakoaren zentzua eta irispidea ezagutu d... Izan, sentitu etaezagutu dira Winnicott engan oinarritutako Masud en eta Khan en ustez (1960), psikoanalistaren lanean jarduten duten hiru mailak, banakako psikoterapia klasikoan.Hiru maila hauek, baliagarriak dira Psikodramarentzat, baina esparrua eta egoeradesberdinak dira eta psikodramatistek burututako lan psikoanalitikoari ezaugarribereziak ematen dizkiote, zenbait muga jartzeaz gain?
|
|
|
Lan honetan talde analisiaren hastapenetan eta Moreno-ren hastapen eta tekniketan oinarriturik, teknika psikoterapeutikoetan harantzago joanez sortzen denjardueretako bat
|
adierazi
nahi izan dugu, batez ere eszena dramatikoakahalbidetzen duen aberastasunaren berri emanez, baina aberastasun hau sostengatzen duen teorizazioa ahaztu gabe. Teorizazio hori psikoanalisiaren alor zabalarenbarnean aztertuz, noski.
|
|
|
Baina oraingo honetan ez dut ondorio politikoez edo balioen erabilpen zinikoazaritu nahi. Orain
|
adierazi
nahi dut, kultura batean, gure baitan pentsatzeko ematen denprozesuan, zer pisu duten balioek erabakiak eta jarrerak hartzeko orduan.
|
|
|
Euskalherri nortasunaren sisteman, gure aldetik, besteak beste, geruza maila hauek atzemanditugu. Ikus dezagun gainjarritako zirkuluen bidez
|
adierazi
nahi duguna:
|
|
|
Tenedoreak asko balio du, baina ez zopa jateko.
|
Adierazi
nahi dugun gauzada, borroka nazionalerako, bestelako kontzeptuak asmatu behar direla. Sexuen ustiaketaklaseen ustiaketarekin alderatzea, sagarrak udareekin alderatzea bezalakoa da.
|
|
|
—Halakoa da guti batzuetan amorioa —eta, hitz haiek erranik, halako tristura eta halako malenkonia batekin so egin zidan amak, su tipi batek, ustekabean, marmolaren bihotza hartu eta bere begi haiei lurruna balerie bezala, eta
|
adierazi
nahi izan balit bezala, halatan, ezen ez zela hura bere kasua, nahiz eta amestu behin baino gehiagotan egin izan zuen.
|
|
|
Erretorika eta oratoria emaiten zigunean, mihiaren trebatzeko eta geure arrazoinen aitzinatzeko, anaia eta biok eztabaidan ipintzen gintuen jaun Mar celek, erabiltzen eta manaiatzen zituela, hartarakotz, edo Fedro edo Esoporen fabularen bat, bi animalia edo bi pertsonaia antagonikoren solasa biltzen zuena —txirrita eta inurriarena, konparazione— eta guk harrointzat hartu behar izaiten genuena, nork bere arrazoinak defenda zitzan bertzearen aitzinean, jakinik ezen emanaldi haiek bigarren parte bat zutela, zeren lehenengoan txirrita iduri egin zuenak inurri iduri egin behar baitzuen bigarrenean, eta inurri iduri egin zuenak txirrita iduri. Baina, hartan hasi aitzin, jaun Marcelek oroitarazten zigun ezen biok anaiak ginela, eta, nork berea atxiki behar zuen arren, ez genuela koleratu behar, eta bai dibertitu... eta behartzen ere gintuen kortesiazko salutantziaren egiterat, hala hastean nola akabatzean,
|
adierazi
nahi baligu bezala ezen gure arteko solas haiek jostetatik gehiago zutela zinezko polemikatik baino.
|
|
|
Labur erranik, bada, lanoegia eta onegia zen Urbiaingo jauna izaiteko eta bi olaren jabe izaiteko, baita kargu haien eta erantzukizun haien irioiteko eta aitzina eramaiteko ere, zeren ez baitzen Makiaveloren edo Hobbesen eskolakoa, ezta aragoar errege faltsuaren arrazakoa ere. Baina xehetasun bakar batek hobeki argituko dizu
|
adierazi
nahi dizudana eta, hartarakotzat, Gipuzkoarat egin bidaia hari atxikiko natzaio. Zeren oroitzen baitut nola harako bidean gelditzen zen herri guztietan, forjalan guztien aitzinean, zeinak eliza, edifizio publiko eta palazio pribatuetako atarietan begizta baitzitezkeen, eta nola, ate, balkoi eta hesi haiei beha, erraiten zigun, liluraturik:
|
|
|
Bakarrik nindoan, bai, eta arrai nindoan, eta are arraiago eta alegerago jarri nintzen hiriko kanpai guztiak baterat jotzen hasi zirenean, dilin dalan, dilin dalan, haiek ere ene libertate ospatu nahi balute bezala, eta ene felizitatea aldarrikatu eta zabaldu, lau haizeetarat, zeruko mintzoaz... Eta ene bihotza ere bertze kanpai bat zen jada, bertzeekin batean jotzen ari zena, din dan, din dan, ene alegrantzia eta ene bizipoza
|
adierazi
nahi ziona mundu osoari. Eta jendeak ere arrai zirudien, eta anitz gizon emazteki ikusten zen, beren jantzi eta beztimendarik hoberenekin, festa handi hura koloreen festa ere balitz bezala.
|
|
|
Ene hitzak aditu bezain fite, alkateari ezpainetako irria hautsi zitzaion, irriaren hauste hartarik
|
adierazi
nahi balit bezala ezen, hark eneganik iguriki zezakeenaz denaz bezainbatean, huts egin niola, zeren handikien handitasunean amets egiten duen gizona, nola egiten baitzuen Urbiaingo orduko alkateak, nekez ase baitzitekeen ene kontsiderazino haiekin.
|
|
|
Eta, gai hauetaz, ni baino jantziagorik ez duzu atzemanen hiri honetan. Nire bisaiak zalantza eza
|
adierazi
nahi zion, baina ez dakit ulertu zuen. Eskua atorraren poltsikora itzuri zitzaidan berriz eta, atzera ere, hutsik itzuli bere lekura.
|
|
|
Haren espantuek bere oroimena lanean zela
|
adierazi
nahi bide zuten, baina nire ezpainek ez zioten laguntzarik eskaini. Alferrik.
|
|
|
Ezetz
|
adierazi
nahi nion anaiari, trago pare bat egina bai, hiru beharbada, lau gehienez ere, baina mozkor itsuski ez nengoela, zer kakaren bat zango artean trabatu eta lurrera iraulia baizik. Odolak sudurretik beheiti egiten zidan, ordea, eta haren dasta gaziak mingaina trabatzen.
|
|
|
" Bai, gorroto diat. Munduko lanik zerrienetariko bat duk, baina nire lana duk",
|
adierazi
nahi zidan. Bat bateko jakin minak jota, forentsearekikoak akitu arte itxoin eta gero hurbildu nintzaion.
|
|
|
" Ezen, jaunak, orrialde hauetan dena baita posible, dena baita egia eta gezur, dena errealitate eta amets, dena pasio eta eldarnio, dena literatura eta magia; edo agian ez, agian orrialde hauek guztiak jolas bat baino ez dira, jolas existentzial bat, non batek ez baitu euskarririk aurkitzen inon, eta oro zaio mozorro, oro labainkor eta sinestezin...". Eta ondoren,
|
adierazi
nahi duen ideiaren atari gisa, lau txiste kontatzen ditu, eta denak barrez lehertu beharrean jarri dituenean, beste azalpen hori irteten da bere ahotik, ezari ezarian: " Aldarte ona du bai liburu honen irakurleak, aldarte umoretsua, eta distantzia; baina beste gauza bat ere aitor dezadan:
|
|
|
Ezinbestean, eguraldia du hizpide jarraian. Eta, horretan ari dela, trumoitsu dagoela
|
adierazi
nahian edo, zeru berundua esamoldea erabiltzen du euskara gazteleratuz. Zeru berundua, ahoan dastatzen dut metafora.
|
|
|
Minutuak aurrera zihoazen, ez geldo ez azkar, betiko martxan baizik, gupidagabe. Baieztapen honekin
|
adierazi
nahi dudan gauza bakarra da biziak aurrera jarraitzen zuela, desioa zerbait eternoa zela oraindik, eta ber  tsoak eta elurra beti izango zirela errugabeak. Kontsolamendu eskasa nolanahi ere, ezen han barnean bizia ez baitzen jada gure baitakoa:
|
|
|
Bion arteko harremana adeitsua izan zen, aurkez aurke baikeunden, eta adierazi zidan maisua zela eta alargun liberala. Beroa jasanezina zen eguerdi parte hartan, eta ohartarazi genion ikuskatzaileari aire girotua ez zebilela ongi, baina, era berean, ezkutuan
|
adierazi
nahian bezala tresna itzalita zegoela eta ez zegoela hartarako eskubiderik. Ikuskatzaileak bosgarren aldiz txulatu zizkigun txartelak, eta mamu harrigarri baten antzera desagertu zen gero.
|
|
|
Halaxe, bada,
|
adierazi
nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago.
|
|
|
Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez dugu horretaz puntu honetan gehiago sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu,
|
adierazi
nahi genuke Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere burua defendatzeko gezur errukitsu batzuk asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa daukagu lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
|
Nola ulertu behar zen usapal guztien hilketa? Zer
|
adierazi
nahi ziguten moraleja horren bidez. Hil egin zela amodioa?
|
|
|
Zergatik bortxatu zuten anfiteatro osoan zegoen sirena bakarra? Zer
|
adierazi
nahi ziguten ekintza arbuiagarri horrekin. Gu ere, azkenean, bortxatuak izango ginela?
|
|
|
Bakarra ere ez. Eta tristea da esatea, baina zer
|
adierazi
nahi du etsenplu odoltsu horrek. Bada, ezinezkoa dela komunikazioa gizakion artean.
|
|
|
" Nire estasi bakarra onanismoa da". Eta keinu egin zidan ezker begiaz, keinu berezi bat, keinu bat zeinaren bidez eta gauzak bere onetik gehiegitxo ateratzen saiatu gabe
|
adierazi
nahi baitzidan ederki ezagutzen zuela nire iragana, alegia nire iragan onanista, eta ez ibiltzeko orain larritasunekin eta are gutxiago oraindik hura ezkutatu nahian; eta bekainak okertzeko modu ezohiko harengatik eta gero, ukabila itxi eta eskuari eman zizkion astindu azkar eta, batik bat, bortitzengatik, iruditu zitzaidan barre egin nahian zebilkidala gizagaixo suharra, bi arrazoi zirela medio:... bat, neure iragana ezkutatu nahi izateagatik; bi, bizimodu hura utzi izanagatik.
|
|
|
Orduan bai haserre gorria! Armando Bonillak
|
adierazi
nahi izan zuen putakumea ez zela zehazki atsotitz bat, zera zela gehiago, irain bat... Baina, bai zera!
|
|
|
Basiliskoa hiltzen lagundu izanagatik lortu nuela barkazioa? Baina kondenatua ez izateak ez nintzela epaitua izan
|
adierazi
nahi ote zuen, akaso. Ez al zen nahikoa kondena hiru aurkezle haien jipoiketa pairatu behar izana?
|
|
|
Harritzarra aise jaso zuen gerri pareraino, amen batean; behin hantxe eroso ipini zuelarik, hamalau txortaldi jo zizkion segidan, su eta fu, begiak zuri zuri, mihia hortzartean dantzari, espasmodikoki. Neu izan nintzen txalojole bakar; beste milaka begi ezin zabalduago haiek zer
|
adierazi
nahi zuten ez dut sekula jakin.
|
|
|
Lotsatuta balego bezala. Bazirudien ez zuela
|
adierazi
nahi gure etxean irabazitako dirua nora eramaten zuen. Eraztun handi distiratsu bat zuen hatz batean, eta egia zen nonbait ezkontzekotan zela.
|
|
|
Lehena ez da sekulan ahanzten eta... Dena dela, beti hemen izango nauzuela
|
adierazi
nahi nizuen.
|
|
|
Jostaketa luze eta samur baten ondotik, Rubenen arnasketa geldoa ohetik datorkidala, gaurkoan ere eguneko bizipen nagusienak laburbiltzen saiatuko naiz. Eta Ruben aipatu dudanez,
|
adierazi
nahi dut berarekin gero eta gusturago nagoela, eta nor sentiarazten nauela. Eta berari ezertxo ere aipatu ez badiot ere, gaur burutazio txoro bat izan dudala:
|
|
|
Eta Ruben aipatu dudanez,
|
adierazi
nahi dut gaur berarekin ibili naizela erosketak egiten. Hiritik ehun bat kilometrora, merkatalgune handi batean erosketak egiteko eta baz  kaltzeko geratu garenean, Danek esan digu:
|
|
|
Defentsak ez du argumentu gehiegirik behar bere bezeroaren errugabetasuna frogatzeko. Lehenik eta behin,
|
adierazi
nahi dut fiskalarekin bat eta ez dugula presidentearen iragana zertan kontuan hartu; aitzitik, atzoko adierazpenenetatik datu bat, datu oso esanguratsu bat nabarmendu nahi nuke: honaino ekarri gaituen auzi honen jatorrian edozein arrazoi dagoela ere, Lewinsky andereñoak amarru makur bat prestatu zuen gure presidentea harrapatzeko, eta horrek guztiz baliogabetzen ditu bekadunaren amodioaren benetakotasunaz esandako guztiak.
|
|
|
Liberalek" bizimodu edota bizitza onaren ikuskera" esaten dutenean, gizabanakoek hausnarketa sakon baten ondorioz bizimodu batekin duten konpromisoa
|
adierazi
nahi dute. Gure gizarteetan, eguneroko esperientzian bizimodu onen aniztasuna islatzen dituzten honako adibide hauek aipa ditzakegu:
|
|
|
Filosofia politiko garaikidearen 1970eko hamarkadako berpizkundearen erantzule nagusiaren arabera," ni a bere helburuak baino lehenagokoa da" (Rawls, 1971: 560), honekin zera
|
adierazi
nahi duelarik: edozein egitasmo edota harremanen aurrean, gizabanakoak bere" autodeterminazio" eskubideari eusten diola.
|
|
|
Xan,, gelditu egin zen. Bertan lagun haiek zerbaitek, segurrenik ideia, edo kausa batek batu zituela zirudien; antza beren isilaz zerbaitegatik protesta egin, zerbaiten alde edo kontra zeudela
|
adierazi
nahi zuten. Inoiz ez elkarri begira, inoiz ez elkarri mintzo, bazitekeen aldez aurretiko erabakiz, baina bazitekeen lotsaz, bazitekeen elkarrenganako estimarik ezaz.
|
|
|
Neskak triste ematen zuen. Xanek begiradaz, une batez, bere estima
|
adierazi
nahi izan zion; neskak berriz, idor begiratu zion. Plazara gizon gazte batzuk etorri ziren lasterka, elur pilotekin jolasten aritu ziren.
|
|
2001
|
|
|
Eta animaliari ere bai, norberekoikeriaz ez jokatzearen erakusle. Azken finean, denok denona errespetatu beharra
|
adierazi
nahi dut; baita ere aldamenekoa gure laguna izan daitekeela, eta arazoak konpontzeko ez zaiola arazo gehiago erantsi behar lehendik dugunari, baizik eta borondatea eta hitza jarri behar direla konponbidean.
|
|
|
Beti esaten diet irakasleei," zuek asko esan, zer ikusi hura ikasi, eta ez da egia." Etxe hau liburuz josia dago! Hori bai, pozik dagoenean eta nirekin gogoratzen dela
|
adierazi
nahi didanean aipatzen ditu liburuak: " ama, ni handitzen naizenean eta aberasten naizenean erosiko dizut etxe bat handi handia dena liburuz josia, sapairaino!".
|
|
|
" Ez goaz orain antxoa arazoarekin zer gertatzen den aztertzera" abisatzen zuen zintzoki, jarraian berak ateratako ondorioa huts hutsean agertzeko: " euskaldunak, berriz ere, bakoitza gure aldetik gabiltzala bakarrik
|
adierazi
nahi genduke. Arazo bat iritxi eta elkartzea eziña zaigula.
|
|
|
Bovek, beste nekazari batzuekin batera, Tolosatik 100 kilometrora dagoen Millau izeneko Frantziako herri txiki batean, urte honetako abuztuaren 2an gerra piztu zuen hanburgesaren aurka, janari zaborraren adierazgarri nagusitzat harturik, eta eraikitzen ari ziren McDonald' s bati eraso zion traktore batekin. Hiriaren eta nekazaritza arloaren arteko borroka
|
adierazi
nahi izan zuten, benetako elikaduraren eta zabor hutsaren artekoa, tokian tokikoaren eta globalizazioaren arteko borroka. Boveri hiru hilabeteko atxiloketa ezarri zioten, baina egun horretatik aurrera globalizazioaren «martiri» bihurtu da.
|
|
|
Mundu guztiko ehun enpresa inguruk, eta horien artean Iberdrola euskal enpresak, joan den uztailean gutun ireki bat helarazi zioten hainbat Administraziori, non energia nuklearraren aldeko jarrera nabarmentzen zuten. Aldi berean udako itzalaldi batzuen kezka ohartarazten zuten, penintsulako sistema elektrikoa behar baino indar gutxiagorekin zebilela eta dagoen elektrizitate eskariari erantzuteko gaitasunik ez zuela
|
adierazi
nahian. Jokabide horrekin munduko zaindari nagusiaren, Estatu Batuetako lehendakari George Bushen erronkarekin bat egin zuten.
|
|
|
Alde honetatik," helburu abertzalez" idazteak ez du, belaunaldi honen kasuan," literatura irakurterraza", euskal literatura irakurlearen euskara maila jasotzeko balio dezakeena
|
adierazi
nahi. Alderantziz, belaunaldi honen traiektorian, eta bereziki Saizarbitoriarenean, zerbait argi badago, garaiko Europako literatura berriekiko duten zaletasuna da.
|
|
|
Nouveau Roman-ek gutxi iraun bazuen ere, 1954 arteko epea Albères en ustez, nobelagintzaren kontzeptzio berri honek etekin izugarriak eman zituela esan behar. Merleau Ponty ren Fenomenologiaren ideiak bere eginez, gizakiok munduan" egote" hori
|
adierazi
nahiko du nobelak. Mundua ez da gauza egonkorra eta kanpotik defini dezakeguna.
|
|
|
Guziarekin ere, nobelaren" forma" hizkuntzazkoa den heinean, nobela oro," ahots desberdinez osaturiko koru baten moduan", bizi duen garai sozio historikoaren eta aurreko testu literarioen oihartzunez betea dago. Terminologia bajtinianoa erabiliz, nobelaren polifoniaz edo dialogismoaz hitz egiten dugunean, nobela sortu den gizarte egiturak nobelaren beraren egitura formalarekin duen erlazioa
|
adierazi
nahi dugu.
|
|
|
Gure irakurketa izan da aurreko lerrootan
|
adierazi
nahi izan duguna. Artikuluaren hasieran genioen moduan, nobela honen" trinkotasunak" gogoetarako bide ematen baitu.
|
|
|
Alabaina, gure ustez, badago bertan zenbait iluntasun. Esate baterako, barru fokalizazioaz ari garenean, zer
|
adierazi
nahi dugu zehazki?: fabula barruko pertsonaia bat dela fokalizazio ekintza horren subjektua edota fokalizatzen den hori psikeari (sentimenduak, pentsamenduak,...) dagokiola?, ala biak?
|
|
|
Murrizpen horren atzean ez da ulertu behar Saizarbitoriaren azken nobela honek teknikaren alderditik baliabide aberastasunik ez duenik. Ez da hori
|
adierazi
nahi duguna, baizik eta, bere erreferentea behin eta berriro zalantzan jartzen duen nobela izatean datzala bere berezitasunik aipagarriena.
|
|
|
" Eta orain, hitzaren polisemia profitatuz, Marginalia izendatu nahi dudan liburu bat diat esku artean. Gure hizkuntzaren marginalitatea, estatuarekiko gure marginalitatea, gure bizitzaren herbeste marginalitatea eta beste
|
adierazi
nahi diat tituluan." (Marginalia, 123)
|
|
|
Joseba Sarrionandia ere zalantzan dago; alde batetik bere duda mudak daude, bere izaeraz nahiaren eta ustearen arteko kinkan eta zalantzan; beste aldetik, zazpi zenbakiak
|
adierazi
nahi duen harmonia nahia.
|
|
|
" Zer adierazirik ez, zertaz adierazi ere ez, nundik adierazterik ez, ezin adierazi,
|
adierazi
nahi ere ez, adierazteko halabeharrarekin batera"
|
|
|
Hain zuzen ere, espazioan definitzen baikara, eta denborari buruzko filosofiari aurre eginez, espazioari buruzko filosofiak munduan dugun tokiaz galdetzen du. Bizitzari buruzko galdera da, eta, zuzenean, munduan gurekin batera bizi direnekin zer nolako loturak eta harremanak eduki ditzakegun
|
adierazi
nahi luke, elkarkidetzaren filosofia sortuz.
|
|
|
Gartzelako poemak idazten hasi zenean, Sarrionandiak alde batera utzi zuen Izuen gordelekuetan barrena liburuan agertu zuen estetika. Estetika neosinbolista hori ez zitzaion aski,
|
adierazi
nahi zuen errealitate bortitzarentzat. Joera errealista aukeratu du, bada.
|
|
|
MARISAk erremediorik ez duela
|
adierazi
nahian begiratzen du semea.
|
|
|
Gutun honen bidez hauxe
|
adierazi
nahi dut...
|
|
|
Hizkuntza trebetasun bakoitzean (mintzamena, idazmena, entzundakoarenulermena eta irakurmena) ikasleak zer egiteko gai izan behar duen azaltzenziguten. Helburu zehaztuen atalean, aldiz, nozioak (proposiziozko esanahiak, ZER
|
adierazi
nahi dugun) eta funtzioak (esanahi ilokutiboak, ZERTARAKOhitz egin edo idazten dugun) agertzen ziren. Baina, helburuak sailkatu etazerrendatu ez eze, egitarauak sekuentziatu ere egiten zituen ikas prozesuan.Dagokigun kasuan, oinarrizko maila xede izanik, sei urratsetan banatu genituenaurretik aipaturiko helburuak.
|
|
|
Komunikazio eginkizunak egitarauen osagai operatibotzat jo ditugu, eta egitarau horien atal nagusia osatu dute. Helburu orokor horien bitartez, «hizkuntzazbaliatuz hiztunak zer egingo duen»
|
adierazi
nahi izan da egitarauetan. Denadela, batzuetan komunikazio eginkizunak gaitasunari begira adierazi ditugu (ikasleak zer egiteko gaitasuna eskuratu behar duen), eta besteetan ekintzaribegira (ikasleak zer egin duen).
|
|
|
Iruñeari dagokionez, Eneko Aritzaren familiaren boterea finkatzen hasi zen, gero eta autonomoagoa bihurtuz. Egoera berri hori
|
adierazi
nahian, kanpokokronistek dux eta princeps izenak erabili ohi zituzten Iruñeko buruzagiak deitzeko.Zerbait aldatzen ari zelako seinale adierazgarriak ziren hitz horiek. Azkar, hamarkada batzuen barruan, erresuma berri bat eratzeko asmoa sortu zen.
|
|
|
Itxuraz bere eleberriak errealitatearekin duen lotura estua
|
adierazi
nahi diguidazle ondarrutarrak, ez ahantzi, zentzu horretan, Arrandondo izenaren izaeraanagramatikoa?. Errealitatea islatze soiletik urrundu bada. Brix eta Tramanarenhizkera gordinaren aurrean hartzen duen joera autozentsuratzailea lekuko?, errealitate hori eufemizatzeko izan da, inolaz ere ez bere zati bat ezkutatzeko asmoz.Bakhtin en ikuspegi dialogikotik ikusirik, ordea, Kresalak ez luke errealitatearekiko harreman partzial eta ideologikoa baino.
|
|
|
azalpen teoriko batzuk adierazteko beharrezkoak kontsideratu direnakbakarrik; adibidez, bi tesietan baieztatzen diren eredu psikosoziolinguistikoakazaltzean, horien bitartez orain arteko tradizioan berrikuntzak proposatu ahalizateko; edo euskararen egoeraren deskribapen orokorra adierazteko beste datuenpiriko batzuk. Lan honekin, hain zuzen, euskararen ikaskuntza eta erabilera gaieiburuzko gaur egungo ezagutza teorikoaren egoera nolakoa den
|
adierazi
nahi da, neurri handi batean behintzat; horixe da lan honen helburu berezia.
|
|
|
Gaur egun perfume hitzari ematen zaion esanahiak, ziur aski, ez dauka zer ikusi handirik etimologikoki dagokion esangurarekin, hots, latinezko per fumum hitzaren esangurarekin,, kearen bidez datorrena?
|
adierazi
nahi baitu azken honek. Antzinako errituetan eta gaur egun dirauten batzuetan otoitzak eta eskaerak kearen bidez egiten ziren, esate baterako, intsentsuaren erreketaren bidez.
|
|
|
garatu eta landu gabe dirau oraingoz, sarritan ez baitago identifikazio zuzenik. Hona hemen galdera bi zer
|
adierazi
nahi dugun biribiltzeko: Nola hartzen du usaina gure gorputzak?
|
|
|
Alfabetoaren araberako sailkapenean erabilitako laburdurek, familiaka egindako sailkapen eta azpisailkapenean erabilitako letra eta zenbakiak adierazten dituzte; esate baterako, B3 laburdurak lore sortaduna
|
adierazi
nahi du, L. Air du Temps delakoaren tankerakoa.
|
|
|
Mundua ez da, Sokrate maitea, atzo goizekoa. Gu ez gara, gure belaunek hala
|
adierazi
nahi diguten arren, honen zaharrak, baldin eta nahikoa atrebentzia izango bagenu gure adina mundu honek bete duenarekin konparatzeko, eta litekeena da, aldi berean, honen gazteak ez izatea, munduak luze iraungo baitu, gaztetasun apartekoa dauka aurrerantzean. Mundua ez da, Sokrate maitea, atzo goizekoa, ezta bihar artekoa ere.
|
|
|
Bira eman du mutilak orduan eta barkatu esanaz edo keinu lotsatu bat egin dit. Gorri gorri eginda nengoen ni, eta berdin ziola
|
adierazi
nahi izan diet, lasai jarraitzeko, baina sorbaldak jasotzen baino ez dut asmatu, urduri, gaizki ulertuan eroriz berriro. Muxu bat aztoratu gabe ikusi ezin duen mutxurdin baten parekoa naizela pentsatuko zuten dudarik gabe.
|
|
|
Ez du sekula egiten. Irribarre xume bat erdi marraztu du soilik, ez diola axola
|
adierazi
nahian edo. Ondo dela horrela.
|
|
|
Goio Bluefields alboan bizi da, Josean Prinzapolkan, itsasbazter atlantikoan baina iparralderago. Goio izoztu egin dela eta, auskalo zer
|
adierazi
nahi duen Joseanek izoztu horrekin.
|
|
|
Bai noski, konturatu naiz. Ez dizut ezer
|
adierazi
nahi izan, errezelo huts bat zelakoan...
|
|
|
Ea argitzen ditugun gauzak: esan nahi nuena da oso maite zaitudanaz gainera, beste zerbait ere
|
adierazi
nahi nizula... Ulertzen?
|
|
|
Baina nolabait ere jende guztia hizkuntza txikiez eta handiez mintzatzen da, eta gutxi gorabehera horrelako zerbait esaten denean, lehenbiziko lekuan behintzat
|
adierazi
nahi da, jende askok edo gutxik erabiltzen duen hizkuntza den ala ez, hizkuntza hori erabiltzen den eremua zabala den ala meharra, eta horrelako arrazoiak izaten ditugu gogoan hizkuntzaren tamainaz mintzatzen garenean. Milioi askok egiten duten hizkuntza bat, beraz, lurralde zabaletan hedatua dagoena, hizkuntza handia da eta Euskal Herria bezalako eskualde mehar edo estu batean egiten dena, besteen aldean jende gutxik egiten duena, hizkuntza txikia da.
|
|
|
Bagenekien lehen euskara sail askotan lantze zain zegoela eta halaz ere uko egiten genion maiz eginbeharrari, behar bezain garbiro egiteko gauza ez ginelako. Orain, berriz, hor ikusten ditugu Yakinekoak, esate baterako âeta ez dira horiek bakarrikâ, gatazka bizian zenbait gai zail eta gaitz euskaraz
|
adierazi
nahian. Hor agertzen diren idazlan askok ez dutela euskal lorategi batean sarrerarik izango?
|
|
|
Ez da frogaketan ari beharrik, eskola ofizialaz jabetuko bagara (eta eskola ofizialaren bitartez
|
adierazi
nahi nuke kontrol ofizialaren azpian dagokeen edozein irakastegi), irakasle euskaldun eta euskaltzaleen beharrean gaudela erakusteko. Eta badirudi, eta izan ere horrela da, aski urri gabiltzala sail horretan:
|
|
|
dezakeen jendea da, dezakeena, etc. Galdu ote dira edota erdararen pisuak ito ote ditu? Jakina, ez da erdaraz ohiturazko adizkiak, atzizki eta guzti, horrelako zerbait
|
adierazi
nahi denean erabiltzea.
|
|
|
Ez ote digu beste ezerk zimiko egiten inoiz? Esate baterako, mundu guztiari
|
adierazi
nahiak: " Begira zein ederki, eta hori euskaraz ari naizelarik, esaten dudan nik:
|
|
|
" Yo no soy filólogo". Eta ez nion ezer esan, sobra eta gehiegi banekielako zertaz ari zen eta
|
adierazi
nahi zidana beste hau zela: " Yo no soy lingüista".
|
|
|
Vulgares versificatores zirelakoen artean eduki behar zuen Etxeberri, baina maxiaketa horrek ez dio honi deus kentzen ez eransten. Aitzitik, badirudi Altunak azpimarkatzen duen Heguyren primus horrek Etxeberriren berritasuna eta are lehentasuna
|
adierazi
nahi duela, Elizakoetan  erabiltzen duen bertso lanari legokionez bederen. Ezin ahatz daiteke Materreren bi edizioak Manualarena baino lehenagokoak direla, hau beste maila umilago batean âhitz lauz gaineraâ ari bazen ere.
|
|
|
Halaz ere, uste dugu oraingo ezinegona eta gehiegikeriak osasungarri izan daitezkeela zenbait aldetatik, edo osasunbidean gaudelako ezaugarriak behinik behin. Gure jendeak, alegia, zerbait
|
adierazi
nahi du zuzen ala oker, garbi ala zikin. Eta izenari baino izanari lotuagoa ageri den mintzabehar horrek, barren irakite horrek, uzta joria sor dezake, dirudien bezala jatorra eta benetakoa baldin bada.
|
|
|
Eta hori ez hizkuntza gauza ez delako: hala
|
adierazi
nahi liguke Oihenartek bere poemen bitartez.
|
|
|
Gizon begiragarria da egiazki, beste edozein adina, Gandhi indiarra, baina ezin ditzaket ontzat har liburu honek aurrealdean dakartzan haren hitzak4 Ez da egia, aurrenik, europarrok makinak egin ditugunik, makina besterik egin ez dugula
|
adierazi
nahi bada. Askozaz goragokoa den jakintza baten umeak baizik ez dira makinak eta jakintza hori ez du aginte  goseak ekarri, jakin goseak baizik.
|
|
|
b) Hitanokoan, anbiguitatez josia dago. Zernahi diogula, bi gauza esaten ditugu,
|
adierazi
nahi genukeen bakarraren ordez. Egin diat" hiri zerbait egin diat" da batetik, baina, bestetik eta ezinbestean, baita" egin dut (hirekin ari nauk)" ere.
|
|
|
Zorioneko bezain ezezagun dugunez gero. Balioaren aldetik, bai, esan daiteke ez dagoela ilunegi," ez, arren, ezetz esan" edo
|
adierazi
nahi baitu dudarik gabe. Eta euskaraz ukatzea izanik" ezetz esatea", horra hor lan handirik gabe, vcatu gaizki irakurri zela medio, Gerrak itxuratxartu zuena:
|
|
|
Eta galdera horri erantzuten saiatu gara, axaletik bederen. Axalean dagoena, zorigaiztoz, eta hor datza auziaren muina, ez da beti, ezta beharbada maizenik ere, perpausen azpiegiturak
|
adierazi
nahi lukeena. Bestela esan, perpausek berez nahirik, gogorik ez gurarik ez dutela, zer esan nahi duten perpausak iruten eta ehaiten diharduten autoreek.
|
|
|
Asma dezaket, gainera, gutxi gorabehera zer esan nahi luketen 1978ko euskaldun batentzat, mintzatzen zaizuenarentzat esaterako. Baina ez dakigu horrenbestez zer
|
adierazi
nahi zuen aditz horien bitartez Arestik, orduko Arestik. Esaten eta idazten dugun asko eta asko ez da batere  iraunkor gertatzen, iheskor baizik.
|
|
|
Zenbaitek badakite, Chaucer irakurri ez badute ere, nor zen Bath eko andrea; beste zenbaitek badute Camachoren ezteien aditzea. Baten batek, azkenik, igarriko dio
|
adierazi
nahi duzunari Maisu Juanek ostatuan kontu larregia kitatzeko erabili zuen burubideaz.
|
|
|
Deitura hori ematen zaio hedabideen eta Iritzi Publikoaren eratze prozesuaren arteko harremanen gainean dagoen teoria aipatuenetako bati 15 Espiralaren metaforaren bidez
|
adierazi
nahi da nolako eragina duten gugan gai eztabaidatsuetan geure ustez iritzi giro nagusia denak eta haren pertzepzioak. Bistan da euskal gatazka eta ETAren arma indarkeriaren aurreko jarrera gai eztabaidatsuak direla, gai horien aurrean jarrera eta argudio desberdinak, are kontrajarriak, erabiltzen direla.
|
|
|
Aldez aurretiko batzuk
|
adierazi
nahi nituzke, horrelakorik zilegi bazait. Izan ere, aurkeztu zaizkidan galderei atarikoa egiten dien testuak ikuspegi baten —ikuspegi alderotu baten, alegia— isla nabarmena iruditzen baitzait, eta, sa rrera horretatik abiatuta, badirudi erasoei kontraerasoa dela eskatzen zaiguna.
|
|
|
Gorputz bat jasotzean bere pisua sentitzen dudala esan dezaket, baina hori nire inpresio subjektibo soila da. Aitzitik, zera esaten badut," gorputza pisua da", orduan egia objektibo bat
|
adierazi
nahi dut. Horretarako, substantzia batek (gorputza) akzidente batekin (pisutasuna) duen harremana adierazten dut, eta ez hautemapen soil bat.
|
|
|
" Gatazka hauen borroka lekuak, bada, Metafisika izena du" (A VIII (E29)). Metafisika ezagutza ororen bilkura da, arrazoimen hutsak sistematikoki ordenatzen duen heinean; eta, beraz, oro har Filosofia
|
adierazi
nahi duela uler daiteke. Hau aspaldi batean zientzia ororen erregina omen zen, eta merezi zuen titulua gainera bere ikerketaren garrantzia dela eta, baina gaur bere izena aitatzeak mespretxua baino ez du sortzen.
|