|
2000
|
|
|
Batzuek galdatu
|
zioten
Eneko Labeguerie ri ea bere diskoa Guk ena izanen zen edo ez; Nazio Berria izeneko diskoa, alegia. Berak arrapostu eman zuen ezetz, eta halaxe da.
|
|
|
Afaria eramatera joan zitzaizkionean konorte barik aurkitu zuten funtzionarioek bere zeldan. Buruko odoljarioa txikitatik zeukan zain baten malformazioak eraginda izan zela pronostikatu
|
zioten
ospitaleko medikuek; buruan angioma bat zuela jaiotzez adierazi zioten ere. Minutu bakar batzuk beranduago aurkitu izan balute gaur egun ez zen bizirik egongo.
|
|
|
Afaria eramatera joan zitzaizkionean konorte barik aurkitu zuten funtzionarioek bere zeldan. Buruko odoljarioa txikitatik zeukan zain baten malformazioak eraginda izan zela pronostikatu zioten ospitaleko medikuek; buruan angioma bat zuela jaiotzez adierazi
|
zioten
ere. Minutu bakar batzuk beranduago aurkitu izan balute gaur egun ez zen bizirik egongo.
|
|
|
Minutu bakar batzuk beranduago aurkitu izan balute gaur egun ez zen bizirik egongo. Espetxeaz lekora, Granadara eraman zuten eta bertako ospitalean egin
|
zioten
buru ebakuntza. Egoera delikatuan zegoenez Basaurira ekarri zuten.
|
|
|
Basaurira ekarri, eta urte bat eta erdira, epilepsia atake bat jasan zuen. Sendagileak muturreko osasun egoera larrian zela ohartu ziren azkenik eta epaileek baldintzapeko askatasuna eman
|
zioten
.
|
|
|
Biek kadukatua duten gida-baimena berritzeko arazoak dituzte. Jose Antonio Torre Altonaga «Medius» mungiar preso ohi eta lagunari Gipuzkoan besterik gabe berritu diotela aipatu
|
zioten
elkarri, eta karneta berritzeko gestioa egiteko asmoz geratu dira
|
|
|
«Milaka urteren buruan, nahasten joan ziren arrazak, eta euskaldunek ez
|
zioten
ihes egin ahal izan berezko lege honi»
|
|
|
Mixel Lagegerieren «ahots eta gitarraren biluztasunak frankismoaren kontrako panfletorik gogorrenaren zama du», baina Iparraldean frantximant saldu bati eman ziotela botoa
|
zioten
abertzaleek.
|
|
|
Ez ziren laborariak. Euskaraz idatzi
|
zioten
elkarri. Dokumentazio osoan euskaraz agertu den gauza bakarra eta gainera tokiz kanpo zegoen.
|
|
|
Alabaina, aurre produkzioa eginda gero, makina bat atzerapen eta luzabide jasan zuen filmak. Azkenean, bost urteren buruan, filmaketari ekin
|
zioten
, 400 milioiko aurrekontua zuela.
|
|
|
. Europako gidoi laguntzetarako aurkeztean, istorioa erabat bideragarria zela esan
|
zioten
. Finantziazioa lortzea izan zen hurrengo erronka, ez baitzen film merkea.
|
|
|
Santiago bideetako batek, Frantziatik zetozen bidaiariek heltzen
|
zioten
bide honi Landak eta Pirinioak gurutzatu eta Ibañetako gainetik Orreagako bidetik jarraitzen zuen. Bidaiariek idatzita utzi zuten eremu hauek gurutzatzerakoan izan zituzten sentipenak, sagardoari eta sagarrondoei erreferentzia eginez.
|
|
|
Kartzela ez zen izan eibartarrari frankismoak ezarri zion zigor bakarra, 68an Granadako Zafarraya herrian egon zen deportatuta. Han lagun izan zituen emaztea eta semea, ezarri
|
zioten
zigorra eramangarriagoa gerta zedin. Alabaina, hamalau hilabeteko alaba Eibarren utzi behar izan zuten egoera hartan umearentzat bizi baldintza onik ematen ez zelako.
|
|
|
ek honakoa
|
zioten
EHUren inguruan «Euskaldunon Egunkaria»n:
|
|
|
Jaurlaritzan eta Diputazioetan azken unera arte aritu dira negoziatzen EAJ, EA eta EH, eta tartean alderdi estatalistek nabarmen aprobetxatu dute EAJren aurka egiteko, bereziki PPk. Popularrek aspaldi ekin
|
zioten
aurrekanpainari, ETAren su etenaren haustura ondo baliatuz, besteak beste.
|
|
|
Anartean, jatorrizko ARPANET proiektua beste sare batzurekin (satelite bidezko, lur gaineko irrati bidezko... beti ere paketeen trukatzean bat egiten bazuten) batzeko prestatzen ari zen. Robert Kahn ek 1972an sortu zuen mekanismo ireki hau, eta INTERNETING deitu
|
zioten
, sareak lotzeko balio baitzuen. Alabaina 1983 urtea jotzen da INTERNETen jaiotza urtetzat, sarearen alde militarra eta zibila bereizten direnean.
|
|
|
Pantzo Hirigaraik bazkari ederra prestatu omen zien, eta ondoren, miraria gertatu zen. Haserre eta mindurik zeudenak adiskidetu eta elkarrekin liburu bat idazteari ekin
|
zioten
.
|
|
|
Hiribilduak izurrite, sute eta eraso ugari jasan behar izan zuen Behe Erdi Aroan. Otañe, Marca, Salazar, eta beste familia handien arteko barne liskarrek ere ez
|
zioten
portuari mesede handirik egin. Kanpora begira, bestalde, Castrok untzi eta biztanle ugari galdu zituen bataila militarretan eta merkatu ingelesaren ateak itxi izana eta Flandesekiko harremanen zailtzea ere nozitu zuen Castroko ekonomiak.
|
|
|
Urrentxindorra da Enbeitatarren senideko bigarren kontakizun honen protagonista. Kepa Enbeita zituen berez izen abizenak, baina bere urrezko ahots eta urrezko bihotzaren ondorioz deitzen omen
|
zioten
" Euskadiko Urretxindorra". 1878.urtean Muxikako Usparitxa auzoko Jeuri baserrian jaioa, bataio eguna zen berarentzat benetazko jaiotze eguna.
|
|
|
Eta ez zidaten eman. Julen Gabiriari eman
|
zioten
" Connemara gure bihotzetan" nobelaren proiektuagatik. Eta, neurri batean, poztu egiten naiz, berak idatzitako nobela oso polita delako.
|
|
|
Ordutik urtero antolatu ditu jardunaldiak Mendebaldek, euskararen inguruan beharrean diharduten guztien artean sona lortu dute eta aurkakotasunezko paisaia horri elkarlanak hartu dio bidea. XX. mende goienean mendebaleko euskara aztertu zuten orain hiru urte egindako lehen jardunaldietan; 98an" Mendebaldeko euskeraren ekarria" izenburua ezarri
|
zioten
, eta iaz berriz, literatura izan zuten aztergai.
|
|
|
Ohi denez maiatzean izan dira aurten ere Mendebalde Alkartearen jardunaldiak. Kanpotik begiratuta literaturak izan dezakeen interesa ez baleuka ere, luzaz plazaratutako edo derrigor eutsi zaion eztabaidari abiapuntua ezarri
|
zioten
. Mendebaleko berbetearen formalizazinoa hizkuntzalariek zehaztu dute beharbada, baina ondorioa esparru guztietan izango du:
|
|
|
Madarikazioak gazteleraz botatzen bazituzten ere, gainontzekoa hizkuntza arrotz hartan. Halaxe, beterik," Como aprender el vasco facilmente" liburu idorra eskuratu paperari ingia deitzen
|
zioten
horietakoa eta zer edo zer ikasi nuen. Nire lizentziatura lau urte beharrean hiru urtetan amaitu ondoren, nire bizitza aldatu duen erabakia hartu nuen.
|
|
|
" Morris hiztegia" 19 urteren buruan kaleratzea lortu dut, nahiz eta mundu guztiak ezetz esaten zidan, gehienez 200 ale saltzeko ez zuela merezi. ezinbestekoa dela
|
zioten
; nik ordea, bakarlanean egin dut. Nire obsesioa da oraindik eta edizio hobetua ari naiz prestatzen.
|
|
|
Anbereseko Joko Olinpikoetan espainiar selekzioak, euskal jokalariz beteta, izan zuen arrakastaren ostean, Argentina eta Uruguayn bizi ziren euskaldunak bertoko konbinatu bat jokatzen ikusteko irrikitan ziren. Horrenbestez, 1922ko uztailean hainbat jokalarik, beren garaipenaz zeharo ziur, luxuzko transatlantiko batean itsasoratu eta plazerrezko bidaiari ekin
|
zioten
. Disziplina eta erantzukizuna alde batera utzita, euskaldunek Buenos Airesera iritsi orduko Argentinaren aurka 4 0eko astindua jaso zuten, euskal jatorriko argentinarren aldetik denetarik entzun behar izanez.
|
|
|
Bira honen muina, alde batetik, beste nazio batzuetara ebakuatuak izan ziren" gudako ume" entzako dirua jasotzea zen eta, beste alde batetik, Errepublikaren barruan Euskal Gobernuaren existentziaren berri ematea. Bi partida jokatzera abiatu baziren ere, gehienek beren bizitzaren bi urte eskaini
|
zioten
ekimen historiko honi: Luis Regueiro kapitaina, Langara, Larrinaga," Emilin", Ahedo, Areso, Zilaurren, Blasco, Mugerza, Gorostiza, Etxebarria, Eguskiza," Pablito", Ciriaco," Kuki", Soladrero, Zubieta, Bilbao, Sanchez, Unamuno, Iraragorri, Pedro Regueiro," Txirri II", Ipiña, Markuleta, Lekue eta" Bata".
|
|
|
EHk garai hartan hiru proposamen egin zizkion EAJri: lehenik, Udalbitzako batzarra uztailean bertan egitea proposatu genien eta beraiek ezezkoa eman ziguten; bigarrenik, trantsizio hau guztia elkarrekin diseinatzeko konpromiso politiko bat egitea, eta ezetz; eta hirugarrenik, jadanik Gasteizko Gobernurako egindako hitzarmena udal eta diputazioetara eramatea, eta horri ere ezetz esan
|
zioten
.
|
|
|
ikastola ez zen legala, irakaskuntza lerroa sendotu behar zuten, ez zuten irakasteko leku propiorik... Hastapenak gogorrak izan baziren ere, ilusioz egin
|
zioten
aurre erronkari eta horren lekuko da egungo Laudio Ikastola.
|
|
|
Anglo Basque elkartea hasi zen euskarazko eskolak ematen, baina diru falta zela eta eten egin behar izan zituzten. Duela hiru urte berriz ekin
|
zioten
eta egun bi talde dituzte. Ikasle gehienak bertakoak dira:
|
|
|
miliak eta poli-miliak. LAIA ere bitan banatu zen 1977an; batzuek KAS alternatiba taktikoari uko egin
|
zioten
LAIA EZ sortuz. LAIA EZ alderdiak klase autonomia aldarrikatu zuen.
|
|
|
Gizena zegoela-eta ez zen soinketako klasetan iaioa, eta futbolean ere beste mutilak baino txarragoa zen. Horregatik guztiagatik eskolako beste mutilek barre egiten
|
zioten
. Momolo deitzen zioten, berezko izena Joseba zuenik gogoratu ere egin gabe.
|
|
|
Horregatik guztiagatik eskolako beste mutilek barre egiten zioten. Momolo deitzen
|
zioten
, berezko izena Joseba zuenik gogoratu ere egin gabe. Seigarren mailaren hasieran ordea, erabat aldatu zen Momolo eta lagunek bere kontura barrik egin ez zezaten bihurrikeriak eta gaiztakeriak egiten hasi zen...
|
|
|
Gauza bat izan dut ona: sekula ez naiz ohartu zeinen alde atera den dirua, zer
|
zioten
artekariek. Ni ez naiz inoiz apustuen kontra egon; apustuek motibatu egiten zaituzte zure kolorea defenditzeko.
|
|
|
Aproposa iritzi
|
zioten
itsasoa eta arrantzari lotutako istorioa aukeratzeari; nahiz eta gaur egun ez den herriaren oinarrizko irabazpidea, lekeitiar gehienek marinel bat dute erraietan. Istorio mordoska bilatu ondoren," Moby Dick" irakurri eta zapla, hura aukeratu zuten.
|
|
|
EUSKADIKO Orkestra Sinfonikoak eta Joakin Atxukarro piano joleak Maurice Ravel musikagilearen omenezko CDa grabatzeari ekin
|
zioten
abuztuaren 21ean. Diskoaren lehen zatia grabatu dute dagoeneko.
|
|
|
ARGINDARRAREN instalazioaren aldaketa, eszenatokiaren handikuntza, eszenografiarako motorrak eta eserlekuen aldaketa dira irailerako Iruñeko Gaiarre antzokian amaiturik izango diren lanak. Uztailan ekin
|
zioten
berrikuntza horiei eta udazkenerako hainbat emanaldi daude antolatuta. Josep Maria Flotatsen" Arte" antzezlanak hasiko du denboraldia.
|
|
|
Bertako oiloa ia galdua zegoenean, berreskuratze lanak hasi ziren. Duela hamabost urte INIA ren Animali Genetikako sailan, Fernando Orozko ingenieriaren zuzendaritzapean lanari ekin
|
zioten
. Oiartzungo eta Ordiziako bi baserritan topatu zituzten aleak.
|
|
|
Gutxi bezala irten zan Euskalerriaren alde" eta hori" goitik behera frantziarra izanik, euskaldunak eta Euskalerria maite" zituelako. " Gure estu aldietan alde jarri zitzaigun eta ez negar egiteko, arpegia aurrez aurre emateko baizik",
|
zioten
gero.
|
|
|
" Trikitixa Elkarteak dirulaguntza eskatu zuen, baina Guggenheim en afera zela eta ukatu egin
|
zioten
. Kolpe gogorra izan zen""
|
|
|
(...) Aresti jaunak, adierazi zigun urrengo, berari etzitzaiola egoki irizten, Euskaltzaindiako aukera botoak" pertsonalak" izan bearra. Au erantzun
|
zioten
: araudia berritzekotan dala, ta orduan izango zala kontu au aitatzeko ordua.
|
|
|
Ikuskizuneko protagonista nagusia dantza eta dantzariak ziren arren, aipagarria da musikariek eginiko lana. Sokazko instrumentuek goxotasuna ematen
|
zioten
xirula, txistu eta atabal doinuei, eta bikain egokitu ziren musikari eta dantzarien jardunera. Jantziek ere ez zuten garrantzia gutxiagorik izan.
|
|
|
Jantziek ere ez zuten garrantzia gutxiagorik izan. 200 jantzi baino gehiago taularatu ziren, gehienak lehenengo aldiz jantzi zituzten dantzariek, eta ikusgarria zen hauek saioari eman
|
zioten
kolore eta elegantzia. Jostun lanak Claude Iruretagoyenak berak egin zituen.
|
|
|
Baina bestela, hezkuntza frantzes hura ere oso politizatua zen: " La France!" eta historiari ematen
|
zioten
interpretazioa: erdi erdian dagoela Frantzia eta gero apur batzuek bere inguruan.
|
|
|
Alaxe guk ere Mitxelenaren argia". Baina, guztia garbi gera zedin, honoko zehaztapentxo hau eransten
|
zioten
aurrekoari: " Bai, argi billa joan giñan.
|
|
|
Horregatik esan omen zuen Mitxelenak" batzuk azkarregi eta besteak motelegi dabiltzala uste dut". , nahikoa jarrera ona igarria
|
zioten
editorialaren egileek hizkuntzalariari: " zentzuz, patxaraz eta soseguz betea ikusi dugu Mitxelena.
|
|
|
Erdipurdi atera zitzaiola kontua, beraz. Dena dela, barren barrenetik hurrengoan hobeto desiratuz edo, agur esaterakoan aholkua eta guzti eskaintzen
|
zioten
: "' Ez zaitez auzitan sartu, jauna' esango genizuke illetako otoitza gogoratuaz.
|
|
|
Ondoren, ikastetxez ikastetxe jolasak erakusteko ikastaroak burutu ditugu". Baina horrekin ez ziren amaitu irakaskuntzako profesionalen eta gurasoen eskaerak, eta horregatik ekin
|
zioten
jolasak biltzen dituen bideo honen ekoizpenari.
|
|
|
1970 urteko apirila zen. Zizur Txikiko Verbo Divino ikastetxe apeztegian zuen orduan egoitza San Fermin Ikastolak, eta 270 ikaslek ekin
|
zioten
aurten 30 urte bete dituen ibilbideari. Jada 1978an, Verbo Divino ikastetxearen eraikin eta lur sail guztiak erosi zituen San Fermin Ikastolak.
|
|
|
" Andreas Gopfert en zuzendaritzapean Alberto Mitxelenaren' Jaun handiak ikus zazue' obra maisutasun handiz eskaini zuten. Euskaldunen gisan ahoskatzeaz gainera, karakter polita eta egokia eman
|
zioten
kantuari" dio CITeko arduradunak.
|
|
|
Duela bi urte eta erdi Irungo hirukoteari Asier Ituarte ondarrutarraren tronboia gehitu zitzaion. " Tronboiaren nota grabeek, baxua eta bonboarekin batera, dantza egiteko orduan taldeari' punch' handia ematen
|
zioten
, baita melodia ere" dio Iñigo Muguruzak," lehen ez zeukan gorputza eman zion taldeari".
|
|
|
Halaz guztiz, gutxitzen hasiak ziren, kopuruari dagokionean behintzat, zeren beste garai batzuetan," England eko Victory erregiñaren denboretan" kasu," benetako jaungoiko txiki" en gisara bizi ziren" 500 maraja" ba omen zen. Mesedetxoren bat edo beste egingo
|
zioten
andre Victory ri" Koroaren bitxia" berea izaten jarrai zezan, eta Ingalaterrako erregina esker onekoa izaki...
|
|
|
Frantsesek" ez!" esan berri
|
zioten
ezetz esaten beti primeran jakin ei zuen gizonari, alegia De Gaulle jaunari. Horrela zioen 1970eko azaroaren 22ko Z. ARGIAk behintzat:
|
|
|
Errosarioa errezatzeaz eta arkakuso batzuk opari ekartzeaz gainera, gure amak prestatzen zituen bizkotxoak eta kafesnea irensten zituzten kupidarik gabe. Ni inguruan jolasean bueltaka ibiltzen nintzen eta ez nuen ulertzen beren solasaldietan zein garrantzi aparteko ematen
|
zioten
eguraldiari:
|
|
|
84 belaunaldian bertsoaren inguruan abiatu zen trenean ez ziren guztiak sartu. Ordurarte Bertsolaritzaren gurdiaren itzai izan zirenak kanpoan gelditu ziren eta hauek ideologi kutsua eman nahi izan
|
zioten
hausturari eta era horretako diskurtso ugari izan da. Zenbait kargudunek Elkarteari instituzioetatik, joera politiko baten pareko tratua eman diote, Txapelketa Nagusietako finaletan kargudunek saria ematerakoan jasotako txistu hotsetan justifikatuz.
|
|
|
FRANTZIAKO espetxeetan dauden euskal presoen senitartekoek beren senideen bizibaldintzak salatu dituzte. Arrazoi hau dela eta, azaroaren 13an Frantziako euskal presoek protestari ekin
|
zioten
modu desberdinez, gose grebak, ziegetatik ez ateratzea, kartzelako janaria ukatzea... Bizibaldintzak hobetzea eta pairatzen duten isolamendu eta sakabanaketa egoeraren amaiera eskatzen dute.
|
|
|
ELBk frantses gobernuak proposatu laguntzak ekoizle handiei egokituak direla eta ez tipiei salatu zuen. EHNEko kideek EBko politikari leporatu
|
zioten
behi haragiaren krisia eta gurean jaten den okela osasuntsua dela erakutsi zuten prentsaurrean txuleta probatzeko eskainiz. ENBAk eratu mahai inguruko hizlariak kontsumitzaileari informazio osoa ematearen alde azaldu ziren.
|
|
|
Katearen hasiera eta amaiera horrela da aditu batzuen ustez. Behiek belarjale izateari utzi
|
zioten
eta ardiek" scrapie" gaitza kutsatu zieten. Gizakiok behi haragia jaten dugunez gero, beste hainbeste gertatu zaigu.
|
|
|
8a mailan bide bat ireki zuen Larraonan (Nafarroa, 2000). " Berezi" izena jarri
|
zioten
. Orain arte beste eskalatzaile batek bakarrik egin du.
|
|
|
Ahoz aho guganatu diren urtaro bakoitzari lotutako gure arbasoen ohiturak betirako galdu ez zitezen," Urte sasoiak" deritzan bilduma plazaratzeari ekin
|
zioten
Ikastolen Elkarteak, Labayru Ikastegiak eta Elkarlaneanek. " Pinpirin eta florian" da bere azken emaitza:
|
|
|
Garai latzak ziren haiek gure herriarentzat. Bertako hamasei gazte abertzalek epaiketa militar bati aurre egin behar
|
zioten
eta beraietako batek baino gehiagok herio epaiketa jasan zezakeen. Gauzak horrela, mundu guztia zegoen zer gerta begira Burgoseko hiriari, eta ZERUKO ARGIAk ere" Epaiketa Burgosen" nabarmentzen zuen bere lehen orrialdean, Gaztelako hiri horretan zetzan kuartel militarraren argazkia eskainiz.
|
|
2001
|
|
|
Bertan eskubira desbideratuko gara, Beotegi Kexana norabidea hartuz. Horrela, kilometro gutxitan, zonaldeari izena eman
|
zioten
Aiaratarren jatorria den Kexana bisitatu ahal izango dugu. Gune txikia izan arren, ondare historiko artistiko aberatsa gordetzen du.
|
|
|
Baina ez zen izan mugimendu musikal bat, gizarte mugimendu orokor bat baizik. Gizarte mugimendu horrek eragin zuen talde horiek sortzea eta taldeek mugimenduari eragiten
|
zioten
. Irrati libreak piztu ziren, gaztetxeak okupatu...
|
|
|
Marrazki bizidunetako hiru euskal film hauei buruz esan beharra dago Goya sarietarako izendatuak izan direla. Animaziozko euskal filmek duela hiru hamarkada ekin
|
zioten
euren ibilbideari, abiapuntua jada historikoa den" Kalabaza tripontzia" izanik. Hala ere, iaz adina oihartzun ez dute beharbada sekula izan, eta hain zuzen ere, horren islada dira otsailaren 3an Madrilgo Kongresuen Jauregian banatuko diren XV. Goya sarietarako izendapenak.
|
|
|
Asko prometatzen zuen gazte bat bezala ikusia zen abertzaleen artean. Haatik, hauek zuhurtziaz begiratzen
|
zioten
, jatorriz ez zelako familia abertzale bateko semea".
|
|
|
Gero, ordea, jazarria izatera pasa zen. ' Zeruko Argia' n nahiz' Anaitasuna' n ez
|
zioten
publikatu nahi, ez zuen bere liburuentzako argitaletxe interesaturik aurkitzen. Editore lanetan ere aritu zen Gabriel Aresti:
|
|
|
Euskal Herrian lehen aldiz 1991n izan zen lana zela-eta, eta IXA taldekoek ingelesarekin laguntzeko eskatu
|
zioten
. Haiei entzun zien lehen aldiz euskaraz egiten.
|
|
|
EHk aurrera daraman Batasuna prozesuaren azken helburua ere hori da, Euskal Herri osorako ezker abertzaleko erakunde politiko berri bat sortzea. Hegoaldean baino beranduago ekin
|
zioten
prozesu horri Iparraldean, baina ABren inguruan egituratzen diren indar desberdinak horretan ari dira gaur egun. EHk, halaber, joan den astean zabaldu du egoitza Baionan. .
|
|
|
" Gutartean nabaritzen diren joera eta egokiera batzuk ikuitzeko asmotan bakarrik gatoz gaurkoan". Era xume honetan bere hitzen irakurlea lasaitu eta gero," ikuitze" horri ekiten
|
zioten
bada.
|
|
|
Emmenthal en antzera landua, benetako Gruyere ak ez dauka zulorik, nahiz eta jende gehienak gazta hau eta zuloak sinonimotzat hartu. Arazoa zera da, suitzarrak lehenbizi Emmenthal esportatzen hasi zirela, eta gero Gruyere, eta bien zaporea antzekoa denez kanpoko erosleak zulorik gabeko Gruyere faltsua zela pentsatzeari ekin
|
zioten
. Ondorioz, esportaziorako zuloak egiten zaizkio, eta gaur egun munduko Gruyere ia guztiak zulodunak dira, suitzarrek jaten dituztenak ezik.
|
|
|
Luis Haranburu Altunarentzat, horregatik, galtzaile bilakatzeko arrazoien artean bazen beste zer edo zer ere, zuzenki Komuna osatzen zutenei egozten ziena, gainera: " Komundarrak alderdikeriari ekin
|
zioten
, zinezko aginterik etzuten lortu. Satorraren antzera, balizko (utopizko) anarki batek azpiak jan zizkion, matxinada jator hari".
|
|
|
Azkenik, Gasteiztik Lizarrarainoko 70 kilometroak 1920an hasi ziren eraikitzen eta 1927ko irailaren 23an jarri zen abian, oraindik ere lurrinezko lokomotorekin. Sarea prest eta lurrinezko trenak martxan, egin beharreko hurrengoa elektrifikatzea zen, ondorengo hamarkadan ekin
|
zioten
lana, alegia. Hori bai, oraindik ere zatitxo txiki bat geratzen zen eraikitzeko, Estibalitz santutegira zeramana eta hau ez zen 1948 urtea arte iritsi.
|
|
|
Kontuan izan behar da Arlabangoa Vasco Navarroren ibilbideko oztopo nagusia zela, eta askotan izaten zen behe laino itxiak zein telefonorik ez izateak (azken urteetan jarri
|
zioten
baina berak aurrerapen honi uko egin eta bere estiloan jarraitu zuen lanean) ez zuten zereginak ondo betetzen laguntzen.
|
|
|
Diotenez, jasandako erasoak oso garrantzitsuak izan dira, urte askotan zehar gainera, eta gizartearen artean ezjakintasuna zabaltzera lagundu izan dute. Orduan, kanpaina aurrera eramateko erabakia harturik, lehenbiziko gauza ikastolen berezko ahultasunak ezagutzea zen, prestatu beharreko kontraerasoaren mezu eta funtsa erabakitzeko, eta horretarako inkesta bat egiteari ekin
|
zioten
, batetik azken urteetan sartu diren guraso berriei eta bestetik ikastolara haurrak eraman ez dituzten gurasoei.
|
|
|
Ez eta bere buruari bizia kendu dionak ere", baieztatzen zuten lehenik eta behin. Eta beren baieztapena zalantzan jar zezakeen norbait izan zitekeelakoan edo, esandakoari honakoa gehitzen
|
zioten
: " Bere ustetan hau da, bere buruaz beste egindako pertsona horren iritziz ez baitu egin ori bere kaltetan.
|
|
|
Bere historiaren atalik garrantzitsuena, dena den, XIX. mendearen erdialdean izan zuen, karlistadetan erakutsi zuen balio estrategikoagatik. Horrela, 1835 urtean, lehenbiziko guda karlistan, karlistek su eman
|
zioten
.
|
|
|
" Bastayaka" manipulatu izan dute gure hiru euskal herrialdetako egoera politikoa eta soziala, biktima eta borreroen artekoa bailitzan legokeen hemengo elkarbizitza gatazkatsua. Ez
|
zioten
aukera xumeena ere eman Lizarra Garaziri, haren aurkako estrategiak soilki Ajuria Enea konkistatzeraino eramango zituelakoan urrezko karrozan.
|
|
|
" Gazteak bortitzak dira bereziki. Goiz batean etxeak erretzeari ekin
|
zioten
; pertsonak barruan zeudela. Herria errea izan zen eta bizirik atera zirenak sarraskituak matxete kolpeka.
|
|
|
Atxilotua, bortizki torturatua eta bederatzi hilabete preso izana. Hil zorian zegoela, Nande etniakoek lagundu
|
zioten
ihes egiten Buñatik Kinshasa hiriburura; bertan hegazkina hartzeko. Militarrek harrapatu zuten beste behin, eta bortizki torturatua berriz ere.
|
|
|
Militarrek harrapatu zuten beste behin, eta bortizki torturatua berriz ere. Ospitaleko erizainek eta apaizak lagundu
|
zioten
herrialdetik ateratzen azkenean. 2000ko martxoaren 7an iritsi zen Parisera.
|
|
|
1940an, Argantzuneko eta Trebiñoko Udalek Araban sartzearen arteko erabakia onartu zuten eta konderriko familiaburu guztiek sinatu zuten erabakiaren aldeko idazkia. Burgosko diputazioari igorri
|
zioten
erabakitakoa, baina horrek Madrila bidali zuen zuzenean. Erantzunik ez zen izan.
|
|
|
Juan Kruz Igerabidek idatzi eta Mikel Valverdek marraztua da" Jonasen iratzargailua", Aizkorri argitaletxeak lehen irakurleei zuzendua duen" Mendi sorgindua" sailean argitaratu duena. Iratzargailu bat oparitu
|
zioten
Jonasi bere arrebatxoa jaio zenean. Eta tik tak, tik tak entzun dezake mutikoak, erdi esna ohean geldi dagoela.
|
|
|
Hiriaren eta nekazaritza arloaren arteko borroka adierazi nahi izan zuten, benetako elikaduraren eta zabor hutsaren artekoa, tokian tokikoaren eta globalizazioaren arteko borroka. Boveri hiru hilabeteko atxiloketa ezarri
|
zioten
, baina egun horretatik aurrera globalizazioaren «martiri» bihurtu da. Joan den urrian, globalizazioaren aurkako munduko mugimendu honek beste urrats oso garrantzitsua egin zuen Pragan, erreportaje honen hasieran adierazi dugun moduan.
|
|
|
Azkenean aurrera jarraitzea erabaki eta zubiraino heldu ziren, ilunpean eta han ziren laguntzaileak beren zain. Ordurako laguntzaileek Guardia Zibilari deitu
|
zioten
. Hurrengo egunean 8:00etan uretan ziren berriz.
|
|
|
Zer egin behar zuten bi igerilariek gizakia oinez iritsi ezin zen ibai zati batean nekatuta aurrera segi ezinik geratuko balira? Bada, azken espedizio honetan helikopteroari deitu
|
zioten
esanez helmugara heltzen ez baziren bila joateko uretatik ateratzera. Zorionez ez zen horren beharrik izan.
|
|
|
GATAZKA giroa eta Ertzaintzaren bortizkeria izan dira aurtengo Irungo Alardearen ezaugarri nagusienetakoak. Emakumeak eskopetero gisa desfilatzearen aldekoek udalak antolatutako Alardean partehartzeari uko egin
|
zioten
, honek arazoari irtenbiderik ematen ez ziolakoan; eta berriz ohiko Alardean saiatu direnean, Irundik kanpoko ulerkortasuna eta elkartasuna lortu bide dute, baina irundarren gehiengoa, epai judiziala eta ertzaintza aurrez aurre izan dituzte. Konparazioak egiteko inongo asmo barik, halako arazo bati irtenbiderik ematen ez zaionean, euskal gizarteak bizi duen gatazkari irtenbidea nola emango zaion pentsatu liteke.
|
|
|
Izen bereko bailararen bihotzean kokaturik, Butroe Gaztelua Bizkaian geratzen den bakarrenetakoa eta zalantzarik gabe ederrena da. Sendien arteko gudak amaitu ostean abandonaturik, XIX. mendean berreraikitzeari ekin
|
zioten
, gaur egun erakusten duen itxura lerden eta handiosoa hartuz. Jatorriz XIII.eko dorretxea, laister gaztelu bihurtu zuten, eta ganboatarren aurkako borroketan eta Bizkaiko historian zerikusi handia izan zuen.
|
|
|
«500 bokarta kaxa erabiliz instalazio plastiko bat egin nuen». Arrakastatsua izan zen erakusketa eta Nizatik erakusketa bertara eramateko eskatu
|
zioten
, bokarta kaxa eta guzti. Handik Erromara, Erromatik Donibane Lohizunera... hamaika lekutan egon da geroztik Argilagos Balenciagaren inguruko erakusketen komisario gisa.
|
|
|
Balenciaga Fundazioa sortu zenean Argilagosi patronatuko kide izateko eskaintza luzatu
|
zioten
. «Nik ordea nahiago izan nuen ekoizpen lanean jarraitu».
|
|
|
Lehendik landutako prestigioak eta lortutako pribilejioek aurrera egiten lagundu
|
zioten
, eta honenbestez, XVI. mendean penintsulako lehen arrantzu flota osatzen zuen. Hortik aurrera arrantzak oparotasun aro luzea ekarriko dio, populazio haziz eta gune urbanoa asko garatuz.
|
|
|
Amen.XIII. mendean hasi eta XVI. mendea arte ez baitzuten amaierarik izan haien arteko liskarrek. Eta orduan ere halabeharrez egin behar izan
|
zioten
uko elkarren aurka jotzeari. Bestela, eurengatik balitz, oraindik ere han eta hemen ibiliko lirateke Ahaide Nagusiak, armaduraren zama soinean eta ezpata handia eskuetan, etsaiaren azken sarraskia mendekatzeko egarriz.Baina zergatik borrokatzen zuten?
|
|
|
Mundu berri bat gainera eroriko bazitzaien, etsai arriskutsuena hiribilduetan indar gero eta handiagoz hedatzen kontzeju, egitura eta aktibitate ekonomiko berrietan bazen, zergatik erasotzen
|
zioten
elkarri Ahaide Nagusiek. Jon Andoni Fernandez de Larrea historialariak dionez, garrantzitsuena ez zen arerioa erabat garaitzea, borroka bera mantentzea baizik.
|
|
|
Monarkia absolutisten itzalpean, hirien botere politiko eta ekonomikoa hedatu zen, mundu feudalari agur esaten zitzaion bitartean. Ahaide Nagusiek ere agur esan behar izan
|
zioten
lurrean eta familian oinarritutako egiturari. Ez ordea gizartean zuten egoera pribilegiatuari.
|
|
|
50eko hamarkadan, telebista agertu zenean, desagertu baino, espezializatu egin zen; eduki konbentzionalak uhin ertainerako geratu ziren, FMaren sorrerarekin irrati musikala jaiotzen zen bitartean. 80ko urteetan berriz, CDa sortu zen, entzuleek soinu sistema digital batekin izan zuten lehen harremana, eta irratiek beren binilo zaharrak aldatzeari ekin
|
zioten
. Gaurko erronka digitalizazioa da, bai ekoizpenean (zenbait emisoretan nahikoa aurreratua) zein entzunaldian (hargailu digitalak garestiak dira oraindik ere).
|
|
|
Miren Azkaratek eta Patxi Altunak eginiko" Euskal morfologiaren historia" gure hizkuntzaren azterketan egileek sumatutako hutsunea betetzera dator. Izan ere, duela 20 bat urte, diakroniaren ikuspegitik euskal flexio morfologia lantzeko orduan, arazo latz bati egin behar
|
zioten
aurre Miren Azkarate eta Patxi Altuna bezalako irakasleek: euskaraz eskainiriko material bateratu baten faltari.
|
|
|
Jose Luis Zumeta pintoreak «Euskonews & Media» aldizkarian egin
|
zioten
elkarrizketan adierazitakoa bildu dugu jarraian:
|
|
|
Rodin ez zegoen bakarrik, hala ere, eta beste eskultore batzuek ere ekin
|
zioten
mendearen hastapenetan bidea zabaltzeari. Rodriguez edo Rosso horren adibide dira, baita Aristides Maillol frantziarra ere.
|
|
|
Bambulok" kontinenteko txakurrik inteligenteena" dela iritzi badio ere, funtsean oso bihozbera den animalia da. Pertsonaia nagusiaren izaerak pailazo batenarekin parekotasun handia izan zezakeela eta Virginia Imazi proposatu
|
zioten
Bambuloren larruan sartzea. Sudur gorria txakur baten muturrarekin ordezkatuta fikziozko pertsonaia sinesgarri bilakatzen du Imazek, nahiz eta testu kopuruak sarri bere antzezlanari mugak jarri:
|
|
|
Berehalakoan, Ipar Amerikako hegazkin enpresek milaka langile kanporatzeari ekin
|
zioten
, eta gainerako herrialdeetakoak ere erasanda gertatu ziren mundu osoko hiritarrek, Manhattaneko Dorre Bikien eta Pentagonoaren aurkako erasoa telebistan zuzenean ikusi ondoren, jasandako ondorio psikologikoagatik. Aldi berean, petrolioaren prezioak ere ikaragarri gora egin zuen, nahiz eta gero prezioek orekatzeko joera hartu.
|
|
|
1938ko ekainaren 16 hartan, diotenez, eguna zoragarri argitu zen, eguzkiak indartsu argitzen zuen, zalantzarik gabe haur jaio berri hari ongi etorria emateko". Jaio berri hura, Eduardo izenez bataiatu zuten Oñatiko San Migel parrokian, eta Edward Roset izena eman
|
zioten
Britainia Handiko kontsulatuan. Hitz horiekin hasi zuen Rosetek bere biografia.
|
|
|
Ikastola hauek hasi ziren Sartagudan eta Lodosan duela hamalau urte, eta tarte honetan oso baldintza txarretan eutsi
|
zioten
amets horri, bazekiten noizbait aldatuko zela errealitate hori eta aldatzeko iraun behar zutela. Orduan, hamalau urte horien fruitua orain ari dira jasotzen.
|