|
2000
|
|
|
Antzinatetik ditu gizakiak bera bizi den lekuaren eta beretzat duen bizitokiarenjabe den inpresioa eman diezaiokeen zantzuren baten gogoa, nahia eta beharra. Kulturagehienetan, antzinatetik markatu ditu gizakiak beretzat hartutako territorioak eta, behinmarkatuta, defendatu egin ditu, ustez, bertan sobera daudekeen guztien aurka; batzuetan hitza ahoan zuela, eta beste batzuetan ezpata eskuan
|
zeukala
.
|
|
|
Ezer ez, esan nuen, hori besterik ez. Etaisilean gorde nuen bere etxeko buzoian abizena CH eder batez
|
zeukala
ipinia.
|
|
|
Egundoko birao sorta bota omen zion aitak, baina fraideek ongi aski dakiteisiltasuna eta apaltasuna ezkututzat erabiltzen halakoetan. Ateko txakurrarekinzereginik ez
|
zeukala
ikusita, etxeko nagusiarengana jotzea erabaki zuen.
|
|
|
Horren kariaz, FMko estazioak geldiro sortu ziren. Geldiro abiatu zen informazio librearen hedapena; gogora dezagun Radio Nacional de España-k
|
zeukala
informazioaren monopolioa, estazio guztiek bere albistegiak ematen baitzituzten. Beraz, monopolio informatiboa nagusi izan zen garai honetan Hego Euskal Herrian.
|
|
|
" Be hatza ez ezik, oin osoa ere bai";" Ez, ez", ihardetsi zidan hark," hatzarekin aski izanen duzu, zeren erlikiako gorpuzkiaren neurrikoa behar baitu, mirakuluaren eskertzeko, Jainkoari egin beharreko oferendak. Baina, hori bai", mehatxatu ninduen," jakizu ezen hau kontu ezin seriosagoa dela eta, baldin orain eman hitza betetzen ez baduzu, zuhaur izanen zaitugula hilotz, berant baino lehen, eta infernurako bidean, ondorez, hitza jateagatik"; eta, erranaren arabera, iragan zuen gizonak gaua aitarekin, erlikia bi eskuen artean
|
zeukala
, Avilako santari otoitz eginez debozione osoz... —eta, neure behakoa zorrozten nuela eta boza goratzen, erran nuen—:
|
|
|
Edo soineko traje italiarrean —bulego berean, astebete lehenago nirekin elkartzean zeraman bera— kopetatik eroritako odolak ildo bakarra utzirik zuela, jakaren lepoaren ezkerraldean. Baita ahoa zabalik
|
zeukala
ere, eta begiak, sabaiari so iduri, gure ezpainetatik handikeriaren bat aditzen zueneko keinua berritzeko prest balego bezala. Eta zergatik ez, leiho irekitik sartuta, haize xuriak ile bakanak mugiarazten zizkiola, gorputz hilaren zurruntasuna bizi hats ezinezkoaren irudipenaz eztituz.
|
|
|
Orain ez nuke erranen arrats hartan erredaktore buruarekin liskartu nintzen, ala egunkariko sistema informatikoak erotu eta nire saileko testu guztiak ezabatu zituen. Kontua da txarrean etxeratu nintzela, eta nire sabela alaitzeko jogurt triste bat ere ez
|
zeukala
niretako hozkailu arpilatuak. Hainbat hilabete geroago, gertatuaz jende zibilizatuen gisara solasteko gauza izan ginenean, Kristinak zioen hiltzaile ero baten karantza nekarrela salan sartzean.
|
|
|
Honenbertze, ikasle baten gaineko informazioagatik; halako bi, argibidea irakasle bati bazegokion, eta bider bortz, txosten osoa eta zehatza galdatuz gero. Eskaria ez bide zen tikia, dirua
|
zeukala
eman baitzioten Ingeniaritza titulua.
|
|
|
Abenidako Magris gozotegian ogia, kruasanak eta egunkariak erosi nituen, igandero bezela. Etxera bueltan, Tomasekin egin nuen topo, eta erlojua konponduta
|
zeukala
adierazi zidala gogoan dut. Hamar eta erdiak Abenidako erloju erraldoian, euri fin desatsegina emeki emeki kaleak bustiz; ogiak eta, poltsan; aterkia; San Donatoko horretan,; semaforoa; auto beltz bat, burrundara betean; laborrizko garrasiak nire gibelean.
|
|
|
" Ez, horratik!". Eta segida batean konturatu zen lehen ez zela hain antiklerikala, errespetuzko zer bat gordetzen ziola elizari, gurasoengandik jasotako ohitura bati zor zitzaion begiramen hotza, eta sinestuntzat
|
zeukala
bere burua, sinestun eszeptiko samartzat; baina, orain. Zer ziren irain haiek eta gorroto haiek?
|
|
|
Rubenek asko estimatu du nire jarrera. Askatu beharra
|
zeukala
esan dit, eta pozten dela nik aitorlearen (hitz hori esatean, eskuekin komatxoak marraztu ditu airean) lana egin izanaz. Ni, ordea, ez naiz hain lasai geratu, azken batean aitortu gabe atxiki baititut neure egoera eta arazoak, eta azkenean hauxe besterik ez diot azaldu:
|
|
|
handia eragiten zidan auzune horrek eta primeran ibili naiz hango giroa, hango eta kafetegiak ikusten. Afaldu ere han egin dut, baina hotelera itzuli naizenean, futxo!, Tom ohe gainean luze luze etzanda topatu dut, eskuan botila bat whisky
|
zeukala
. Berba egin beharra zeukan, antza, eta niri tragoxka bat eskaintzearekin batera esan gabe doa ez dudala botila horren muturra ukitu ezta, ezta... bere barrena askatzen hasi zait, zuri gustatzen zaizun moduan, en toute letre...
|
|
|
etxez etxeko saltzaile, inkestagile, gauzaintzaile... Eskoletatik gero eta urrunago, enpresa bateko pabilioi bat zaintzen amaitu zuen, gauez, eskuan klariona ez, eta pistola bat
|
zeukala
.
|
|
|
Nemesio Etxanizen literaturak euskaltzaleen esker ona eta literaturzaleen begiramenezko isiltasuna jaso izan du urteetan. Bigarren mailako poeta zatekeen, eta berak ere onartua
|
zeukala
dirudi: bertsolari senak, punturako erraztasunaz, bete lanera darama zenbaitetan.
|
|
|
Schlick Vienara besapean liburu garrantzitsu bat
|
zeukala
heldu zen, arestian aipaturiko Allgemeine Erkenntnislehre [Ezagutzaren teoria orokorra], 1918an idatzia eta ingelesera 1925ean itzulia. Liburu honetan, Schlickek, hemen soilik aipatu egingo ditugun Vienako Zirkuluaren tesi batzuk aurreratu zituen dagoeneko —ikus 9 atala— Lehenengo eta behin, ezagutza eta esperientzia bereizten zituen argi eta garbi:
|
|
|
Ordura arte ez zen txikikeria hartaz ohartu ere egin, baina dirurik gabe larri behar zuen inondik ere. Eskuak sakeletan sartu eta eskuinekoan txanpon batzuk eta billete pila bat
|
zeukala
ohartu zen. " Eskerrik asko, Jauna, eskerrik asko."
|
|
|
Beste neskak min intziri txiki bat egin zuen, pixka bat tolestu zen. " Eseri", esan zion Elik hari; neska eurengandik aldendu, leihoaren ondoan, aulki batean jarri zen;" nire ahizpa da", esan zuen Elik; isilaldi bat izan zen, Xanek ikusi zuen Elik eskua lo zegoen haren buruaren gainean ipinita
|
zeukala
; hargatixe: " ez duzu ezagutzen?", galdetu zion Elik; Xanek ezezkoa egin zuen;" bera duzu Henriren anaia"; Eli haren aldamenean, beroki handi baten barruan, hankak bilduta, txikortua, figura txikitxo bat zen;" zergatik sartu zara hor?", galdetu zion Elik, irritsu.
|
|
|
Hala ere, arazorik handiena berak frantsesez ez jakitea zuen, hartara ez zituen emakumeak esan zituen beste zenbait hitz ulertu. Laster ageri zen solasak irtenbide gutxitxo
|
zeukala
. Alta, bat batean Xanek bere gibelean norbait zela sumatu zuen.
|
|
|
" altxa, bagoazak-eta". Xan sofan eseri eta, begi bat itxita
|
zeukala
, eta bestea ez oso zabalik: " Ni, bestearekin...", hasi zen; konkorragatik, ez baitzekien haren izenik ere.
|
|
|
Xanek, kobertizora inguratuz, haren leihatila ertirekitik, barruan, estufa baten ondoan, mono horidun enplegatu bat potajea jaten ari zela ikusi zuen. Enplegatuak bera ikusi zuelarik, apur bat inkorporatu zen, leihatila gehixeago ireki, ahoa beteta
|
zeukala
, izutu antzean begira gelditu zitzaion; Xanez nahikoa inpresio txarra hartua behar zuen. " Hola", marmarkatu zuen Xanek; enplegatuak buruaz ihardetsi zion;" non nago?", galdetu zuen Xanek; enplegatuak Xanek inoiz aditu ez zuen izen bat esan zuen; Xanek hala ere, konprenitzekoa egin zuen, eta:
|
|
|
Soilik gizonskila presentagaitz hark begiratzen zion berari insolentki, eta Eliri, zatarki, arin birra bat ateratzeko, eskatzen zion. Eli ordea oso trankil, situazioa kontrolpean
|
zeukala
zirudien. Xanek bere lagunak, hiru gizasemeak bilatu zituen.
|
|
|
Ahizpa, burua eskuan apoiatuta
|
zeukala
, beraiei begira zegoen: erdi dibertiturik, erdi zapuztuta, bolalumarekin paper batean garabatoak eginez.
|
|
2001
|
|
|
Ikasle batek rabinoari galdera asko egiten omen zizkion, eta rabinoak ez omen zion erantzun ere egiten, isiltasunarekin ez bazen. Orduan, ikasleak, modu horretan inongo aurrerabiderik ematen ez ziolakoan, esan omen zion ez
|
zeukala
zertan bere ikasle izanik, ezeri erantzuten ez zionez. Orduan, rabinoak, behingoz, galdera batekin erantzun omen zion, jakin nahi zuela zertan bereizten zien ikaslea eta maisua.
|
|
|
60ko hamarkadan euskal jendeak egundoko adorea
|
zeukala
ematen du...
|
|
|
Gaugiro eder batez, lagunarteko afari batean geundela, emakume adiskide batekLarramendiren El imposible vencido gramatikaren lehen edizioa
|
zeukala
esanzidan. Liburuaren nondik norakoaz galdetu nion, irrikaz eta erne, xehetasun bibliografiko interesgarri batzuen esperantzan.
|
|
|
hitz sarrera ere). Halako loturekin batera, irakurlearihonako paradoxa hau edota halako hitz joko hura ezagun egingo zaio maiz, aurretik irakurria
|
zeukala
irudituko zaiolarik (zakurraren inguruko paradoxa, adibidez: ik. HIHNeko. Zakur fatua?
|
|
|
Bretton Woods eko Bileran martxan jarri zen sistemak ez zuen bete nazioarteko diruaren definizio funtzional hori. Izan ere, giltza moneta gisa, dolarrak berari legalki loturik zegoen urrearen balio bera
|
zeukala
uste zen. Dolarra ia inongo kosturik gabe banku sistema amerikarrak jaulkia zelako gertakaria ez zuten garrantzi handiko gai modura hartu, ekonomialari eskeptiko batzuek Triffin, Rueffizan ezik; eta internazionalki diru amerikarra bere muga nazionalen barruan bezain ona izanen zela uste izan zuten.
|
|
|
Umetan, anai arrebekin haserretzen zenean albumeko argazkietan boligrafoz tatxatzen zituen aurpegiak bezalakoa. Egun hartan, hezetasuna toallaz lehortu zuenean Unaik oparitutako eraztunaz arrastada txikia egin zuen besazpian, eta hura ukitzean konturatu zen bularraldean koskorra
|
zeukala
.
|
|
|
Teresak, 3 pisuko bizilagunak esaten zidan amorante bat bilatu behar nuela, merezita neukala. Eta senarrak ere merezita
|
zeukala
. Kontua da amorantea topatzea ez zela batere erraza.
|
|
|
Hurrengo goizean, rotuladorea hartu eta berdez, gorriz edo morez margotzen zuen txikle ditxosoa eta berriz sartzen zuen ahoan. Atzera eta aurrera ibiltzen zuen mingainarekin jolasean eta konbentzituta zegoen txikleak goizero zapore desberdina
|
zeukala
. Puxikak egiten ematen zuen eguna, beti bere pentsamenduetan galduta.
|
|
|
Soinekoa zeraman jantzita, pitxi horietako bat, eta telebistari arretaz begiratzen zion. Halako batean, bilobak eskua gona azpian sartuta
|
zeukala
konturatu nintzen, eta atzamarrak izter artean mugitzen zituela. Neskatila gustura zegoen eta ez zen ohartu begira ari nintzaiola.
|
|
|
Marcosek kontatu zion arnasestuarena, Lucas tranbiez hitz egiten ari baitzen. Esan zion deitzeko medikuari edo ospitalera bestela, besoa hotz
|
zeukala
Lucasek.
|
|
|
Baina hogeita hamar urte geroago hil zenean ere damututa zegoela, eta barkamena eskatzen ziela alabei eta auzoko umeei eta Mariari. Hori
|
zeukala
gogoan Mariak ondinokarren, nola eskatzen zien osabak barkatzeko, eta zenbat gustatzen zitzaien osabaren tren bagoia eta han sartuta egiten zituzten bidaiak, Madrilera eta, Bagdadera eta.
|
|
|
Hegazkinetik jaitsi zenean ere bai. Pentsatu zuen zorakeria zela Nepalera joatea, baina bertan zegoela eta ez
|
zeukala
erremediorik.
|
|
|
XI. mendetik gutxienez, badakigu aski hurbiletik nolakoa zen kanpoko mugetan euskararen hedadura19, gaurdaino iraunarazi zuen gune trinko bat
|
zeukala
, ertzetan listuz joan den arren, honela adieraztea zilegi bada. Uste izateko da, baina ez oso garbia, 1500 inguruan Ebroz behealdean ez zela euskararik, izen berezi batzuk edo sustratozko hitz bakan batzuk izan ezik.
|
|
|
kai ertzean, Tatieneko koloreko boltsa arrosa eta zuri astunak zeramatzaten jendeen urratsak denek jarraiki genituen. Bi jendeak ahantziz, leihotik begira nintzela, lur honek gero eta gehiago heren munduaren antza
|
zeukala
iritzi nuen, urrutizkin mugikorren zirrinta zizkolatsuek isiltasun artifiziala urratu arren. Ahotsetik beretik edana ematen zuen geltokiburuak ateen herstea manatu bezain laster, pio pioka hasi zen behialako emaztea, senarra utzirik ezagutu zituen amanteen zerrenda eskainiz –batzuek duten suertea!
|
|
|
–Eszitatzen ninduen zeharo, pausako ene arratsaldeak harekin iragaten nituen gozo gozo baina ez nion nehoiz zakilik ikusi; bularrak oparitzen nizkion unean hitzordua
|
zeukala
oroitarazten zidan eta tarrapataka ihes zihoakidan. Jakin ezazu marmolean zizelkatu jainko greziar bat bezain eder eta liraina zela!
|
|
|
Ardiak artaturik, herriko plazako ardo saltegiaren oporrean iragaten zituen arratsaldeak, emaztea atzetik
|
zeukala
negarrez oihuka" Non hiz Joanes. Haugi etxera engoitik!".
|
|
|
Ez gaude bakarrik unibertsoan! –erran nuen horma, aurrean neukan gizakiaren itxurak Roswellen agertu zenaren antza handia
|
zeukala
gogoan atxikiz: buru angelua, amanda begiak, sudurrik ez, kokotsa eskas eta ahoa hertsia.
|
|
|
Burdinaren hotzak eta gogorrak, eta zer esanik ez formak, argi eta garbi erakusten zuen Ugatzak nire saihetsean jarritakoa pistola bat zela, eta, hortaz, Ugatzak Walter, Beretta, Firebird edo agian Smith&Wesson
|
zeukala
kanon bakartzat.
|
|
|
Hauen arteko ausartenek jaiki eta Ugatzari begira jarri, beste erremediorik ez zuten izan. Ugatzak, nahiko quorum
|
zeukala
iritzirik, nonbait, komunikatua irakurtzeari ekin zion:
|
|
|
Putoa beltza zen, Vladimir deitzen zen, ez dakit izen artistikoa izango ote zen baina. Jakina, zuk orain uste duzu mandingoak kristoren zuztarra
|
zeukala
esango dudala, baina hala uste baduzu, ez dakizu zer den sexu adultoa. Vladimirrek aparailuak zeuzkan, aparailu elektrikoak ez ezik zafran eta, orokorrean, azukrearen industrian erabiltzen diren tresna tradizionalak, eta aparailuak eta tresnak bakarrik ez, botikak, jesarleku bereziak, errobotak, belarrak, pilulak eta ukenduak ere bai, halako moldez non, etxera iritsi eta parafernalia guztia hedatu zuenean, edozeinek sinetsiko zukeen dentista zela, ezen ez puto.
|
|
|
Gaztetxo koadrilak lurrean eserita zeuden han hemenka, kalimotxo litronari helduta eta builaka. Taberna baten ondoan tipo begi bakar bat zegoen; alboka modu traketsean jotzen zuen, txakurra hanketan kiribildurik
|
zeukala
. Lurrean txapela hiruzpalau txanponekin.
|
|
2002
|
|
|
Fernando oso abeslari ona da, punk edo hard-core arloan hemendik ezagutzen dudan onena. Guk hirurok genuen, Mikelek lokal hau
|
zeukala
aprobetxatuz, elkartzeko. Horregatik, jende interesgarria, aproposa iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Pernandok parra algara aundia egin zuan, eta ao zabal zegoan, nire adiskidearen aurpegi benazkoak, alako irri gogoa
|
zeukala
ikusirik...
|
|
|
Gaileta bakar batek ere sulfurosorik (kontserbatzaile hau eranstea onartua dago: 50 zati milioiko, gehienez ere) ez
|
zeukala
egiaztatu zen.
|
|
|
Han zeuden itsasoak eta aintzirak, ibaien zilarrezko bideak eta azukrezko mendi elurtuak, zelaien landa zabalak, oihanen eta basoen orban ilunak eta hiriko marmol zuriak, denak begi bistan; eta ilartargiaren errainupean ilargia bera baino dotoreagoa iruditu zitzaion Lurra bera, edozein izar baino distiratsuagoa eta ederragoa. Eta Lurrean han behean Serifos uhartea ikusi zuenean eta ama han
|
zeukala
gogoratu zuenean, ahaztu egin zituen ilargia eta zeruak.
|
|
|
–esan zion Polidektesek. Gero eta ziurrago zegoen ez
|
zeukala
Medusaren bururik zorroan, eta sinetsita zegoen hantxe galduko zuela Pertseok berea?. Erakutsi oraintxe, edo zu hemen bertan hiltzeko aginduko dut.
|
|
|
Medusaren burua zorro sorginduan sartu zuen berriro ere eta bere ama maitearengana joan zen Pertseo. Uharte hartako gizon gaiztoei beldurrik zertan izan ez
|
zeukala
esan zion, ezta Polidektes errege maltzurraren atzaparretatik ihes egin eta tenplu batean gorde beharrik ere.
|
|
|
Garaiko agintarien hitzaldietan ohiko bihurtu zen, etengabeko lehortea? aipatzea produkziohidroelektrikoaren erorialdiak azaltzeko, hartara ezkutatuz ezen salneurrien politikaokerrak zerikusi handia
|
zeukala
arazo horretan. Tarifa elektriko baxuak zirelakausa, pobrezia orokorra zen une batean energia eskuratu ahal izatea erraztu nahibaitzen?, konpainia elektrikoek inbertsioak eta produkzioa murriztu zituzten.Okupazio militarraren ondoren industria siderurgikoa laster abian jarri bazen ere,, hain zuzen ere, bando matxinatuaren arma beharrak asetzeko?, eta laster1935eko produkzio mailak gainditu baziren ere, Bizkaiko industria delegatuaren1942ko txosten batek argi adierazten du ezen Bizkaiko labe garaiek une hartanekoitz zezaketen burdin lingotearen %71, Bessemer altzairuaren lingoteen %66 etaSiemens lingotearen %47 ari zirela egiten.
|
|
|
Alaznek laguna ikusi eta berehala antzeman zuen zerbait
|
zeukala
; hitz egin beharra zeukala.
|
|
|
Alaznek laguna ikusi eta berehala antzeman zuen zerbait zeukala; hitz egin beharra
|
zeukala
.
|
|
|
Errealitate puta hau. Eta hik zortea daukak –zapatila bateko lokarria askatuta
|
zeukala
ohartu zen. Lotu egin zuen– Baina nik ez...
|
|
|
Ispilu hautsiez osatutako arima
|
zeukala
sinetsita zegoen. Ez zuen zetazko maindirerik nahi!
|
|
|
Hura zenbat eta gehiago hurbildu, orduan eta txikiagoak ziren beste biak. Jainkosa mitologikoen pareko presentzia
|
zeukala
iruditu zitzaien biei; edertasun paganoa eta sakrilegoa. Beraiek, ordea, sakrifizio saihestezin baten biktimak baizik ez ziren sentitzen.
|
|
|
Begirada, beharbada? Begirada zerbait aldaturik
|
zeukala
iruditu zitzaion. Iheskorragoa edo.
|
|
|
Neskak baiezko keinua egin zion. Itzalak babestuta zegoen eta ez zuen ondo ikusten, baina Alexi iruditu zitzaion ondo antzeman ezin zion zerbait arraroa
|
zeukala
.
|
|
|
Lagunak isilik zeuden, mugitu edo ez mugitu. Julenek errabia
|
zeukala
ematen zuen, aho inguru guztia aparrez gainezka.
|
|
|
Hotzikara sentitu zuen bizkarrezur guztian. Pantailako mugimenduei so, ilehori platinoak edo bi guapoetakoren batek berarentzako mezu bat
|
zeukala
sinetsi zuen. Pantailari begira begira, Â protagonisten zeinuetara gero eta adiago, Â halako batean, ozta ozta Alain Delon eta Maurice Ronet borrokan hasi zirenean, argia egiten zitzaiola juzkatu zuen.
|
|
|
Enkarguak egiten zituen mutikoak buru makur segitzen zuen, eta jaiki zenean, negarrez ari zen. Berak zekien guztia han bukatzen zela adierazi nahi zien bulegariei, ez galdetzeko gehiago, ez
|
zeukala
beste argibiderik, esan nahi zien, baina negar zotinak ezer esatea eragozten zion, eta baietz edo ezetz bakarrik erantzuten zuen, burua gora eta behera mugituz.
|
|
|
Ez zegoen alai, ezta triste ere. Ohi baino begitarte argiagoa
|
zeukala
eta automobila ohi baino arretatsuago gidatzen zuela, hori bai. Bestalde, halako baretasun bat ageri zuen, hitz bakar batez edo esaldi labur batez erantzuten zidanean.
|
|
|
Albait geldoen joateko erregutu zion Mentxuk motozikletan igo zirenean, ez
|
zeukala
inora heltzeko ezelako presarik. Gidariaren gerriari beso biez helduta, berbarako beta eragotziko zion zarata gutxienekoa izan zedin gura zuen.
|
|
|
Alboko andrazkoak lurrean utzitako otzara itzela eskumako oinaz zapaldu beste erremediorik ez zeukan Joseluk. Ez zen eroso sentitzen halan, eta hanka bat bestea baino goratuago
|
zeukala
aprobetxatu zuen aitari ostutako praken hanka laburtuari barrura aldeko tolesdura hobeto biribiltzeko. Sabelean ukondo biez presionatuta zeukan zakutoa ere arrotza egiten zitzaion.
|
|
|
Garai batean desberdina zen, astean behin edolabere izan ei zen garraiorik, baina azken aldion hilero baino ez. Alde egiteko presa
|
zeukala
gaztigatu zion osagileak, eta fardela mahai gainean utzita, bake santua. Joseluk aurrez gehien entseatutako eszenari ekin, eta zakutoaren estalkiaren azpikoari begiratu ostean gizon gizonduenen modura hasi zen madarikazioka eta biraoka, ez zegoela sinisterik baina fardelez erratu zela.
|
|
|
" A zer kasualitatea!" esan gura balu legezko aurpegia ipini zuen tabernaren barruan Santos lagunartean ikusi zuenean. Sartu barik egin zuen antzerkitxoa atetik, norbaiten aurrean interpretazio saioren bat burutzen egongo balitz bezala, harik eta inguruan inor ez
|
zeukala
konturatu zen are. Areago, taberna barrukoetatik inork ez zion erreparatu, eta kalearte aldapatsu hartako leihoetan mugimendu txikerrenaren itzalik ez zen antzematen.
|
|
|
– Gehienetan pentsatzen dut zirti zarta menderatuko ditudala denak, ezin dudala aukera hau alferrik galtzen utzi, gorputzaren sasoia inportantea da, baina buruaren indarra ere bai, eta hori primeran daukat –eskumako lokian ipini zituen atzamar bi, beste norbaitek emandako ikasgaia oso barneratuta
|
zeukala
adieraztearren– Beste batzuetan... adorea galduko banu legez geratzen naiz, burutapen ezezkorretan jausten naiz, eta ia dardarka uzten nau izerdi hotz moduko zerbaitek.
|
|
|
Bulegoa zirudien gelaxkatik irten zirelarik Joselu zuten kanpoan zain, eta busti berriko ilajeak berezko kizkurren kontrako lisatu hezeak barreiatzen zituen haren bekokian. Kezkarako arrazoirik ez zegoela eta prestatzailea morroi jatorra zela esanez moduko zaflada jo zion Santosek semeari lepaostean, eta ahots ozenez esan ere arrazoia
|
zeukala
entrenamenduan guardia gehiago jagon behar zuela esan zionean, erasoa baino inportanteagoa zela defentsa. Defentsa, eta mugimendu guztien dotoretasuna.
|
|
|
Ateko danbek eten zioten joaldia eta gogoeta. Eusebia behean zain
|
zeukala
iragarri zion Antoniak.
|
|
|
Ondo aldaturik zegoen. Murmurikatu zuen Emmak bera zurtzeko gaitasun itzela
|
zeukala
. Salinas Madrilgo kazetari bat zela azaldu zion hark, La Libertad egunkarikoa.
|
|
|
Ez zuen deus berezirik nabaritu Fernandoren galeria apokaliptikotik erori zenean; argazkia non egina zegoen galdetzera eramango zuen detaile ttipienik; herria salatuko zuen aurpegi janzkera paisaiarik. Eta hala ere, Waterlooko geltokian trenera sartu zenean, gogora etorri zitzaion lehendik ikusita
|
zeukala
. Fernandorenean ez zen ohartu ere egin hainbeste argazki eta irudiren artean.
|
|
|
Ba omen zagok arrazoi bat gauza bat egiteko eta ba omen zagok beste bat gauza bera ez egiteko. Karlek uste zuen ez
|
zeukala
eskubiderik euskaldunen mundura sartzeko. Horrela bota zion, pasiorik gabe.
|
|
|
Gainaldean Diario de Euskadi argigarria darama, irakurleei gaztigu edo. Gogoratu du lehendik El Correo Español
|
zeukala
irakurrita, eta hark ere argitzen omen zuen El Pueblo Vasco zela. Ondorioztatu du hango egunkariek basapiztien antzera jokatzen dutela lurraldea zehaztu beharrean.
|
|
|
Seguru zegoen behintzat, inoiz ez zuela Fernandoren heriotza hain mikatza irudikatu. Agerian zegoen, lehenago horretaz pentsatu izan balu, Fernandok bere bakardadean hil beharra
|
zeukala
, bere ohean, edo bere gelako sofan, argazkien irudi beltzen liburuen testamentuaren artean. Haren heriotzak ez zuen gehiegi atsekabetzen, goizago edo beranduago gertatu beharrekoa baitzen, baina inork ez zuen Londresko errentatzaile zikoitz bat lekuko izaterik merezi.
|
|
2003
|
|
|
Estatuak ezezkoan jarraituko balu eta konfrontazioa iritsiko balitz, haiek euren indar guztiak ipiniko lituzkete. Duela aste batzuk Rodriguez Zapatero jaunak Aznarrekin hitzarmen ezkutu bat
|
zeukala
, abertzaleak erakundeetatik kentzeko eta Nafarroako eskema aplikatzeko esan zuen. Nahiz eta Estatua bere indar guztiekin horretan saiatu, ezinezkoa izan zitzaion.
|
|
|
Beste programa arinagoetarako sekulako aurrekontua zeukan ETBk, eta bertsolaritza lantzeko huskeri bat eskaintzen ziguten. Eskatzen genuen ETB k benetan euskararen alde eta kulturaren alde jo nahi bazuen, erakutsi beharra
|
zeukala
. Datuak ere bagenituen, kiroletan zenbat diru gastatzen zuten, eta bertsolaritzan zenbat.
|
|
|
Eta Txomin abots bildurti batekin liburuak eskatzen ausartu zanean, ezetz!!! liburuak berak behar zituala eta kanpora joateko mesedez, lan asko
|
zeukala
ta.
|
|
|
Oso demokratikua izanik, zion berak, ikurdiak edo eskudoak ajolik ere etzitzaizkion, bainan bere aitona odol garbiko handiki bat zan, bere apelleduak eskudoa
|
zeukala
ta.
|
|
|
Martinezek. Biharamon izugarri bat
|
zeukala
, ta ea norantz zoan.
|
|
|
Berak tonto baten itxurarekin ikusten zuan bere burua, eskua luzetuta
|
zeukala
ereztuna eskeintzen.
|
|
|
Ardandegian emakume bat baino etzegoan eta bera mostradore atzean. Gabilondok galde egin zion ea esne txerririk zeukaten.20 Emakumeak baietz, baina uste zuala sua itzalita
|
zeukala
. Denbora hartan sukalderik gehien gehienetan ikatza erretzen zan eta sua piztea etzan gaur bezain erreza.
|
|
|
Apaiza, jendeari begira, ostia eskuan
|
zeukala
kopoi ganean, zurubiak bajatzen hasi zan eta Jauna hartzera zoazten emakumeen arte, gizon bakar bat ikusten zan: Fernando.
|
|
|
itaundu zion Karmelek, lan egiteko gogoa uxatuta. Burua beso gainean
|
zeukala
eta besoa mahai gainean, boligrafoari haginka egiten zion. Ederra zen, agian Ainhize baino emakumeago, baina ez zuen hark bezala zaintzen janzkera; eta, noski, ez zen hura bezain ausarta eta irtirina.
|
|
|
Ez zuen igogailua erabili. Burua ubilean murgilduta
|
zeukala
, zabuka heldu zen bere ateraino. Giltzak ozta ozta aurkitu zituen eta, sarraila zuloan ia asmatu ezinik, etxeko atea ireki.
|
|
|
Unaxen aurpegiak ez zuen salatu haren ezustea. Bazekien Bibiotekin konfiantza handia
|
zeukala
baina, ohe edo aulki kontuak ere jakinaraziko zizkion. Ez zion berari asko ardura baina...
|
|
|
Ez dakizu ezer, ezta? Unax zer erantzun ez
|
zeukala
geratu zen. Ez dakizu, eta seguruenik ez deutsu ardura be.
|
|
|
Eta kalte egiten badau? Unaxek harrapatuta
|
zeukala
sentitu zuen, une batez, baina Bibiot burugogorra zen.
|
|
|
Ez, ez, mesedez, eztot ezer gura neskaren mugimenduek burua nahastuta eta desorekatuta
|
zeukala
garbi adierazten zuten.
|
|
|
Klase osoa isilik geratu zen; ordurako bazekiten irakasle hura jatorra izan zitekeela, baina behin haserretuz gero nahiko umore bortitza
|
zeukala
. Gainera, egun horretan serio samar zebilen hasieratik, gaia aurrera azkar zeramala.
|
|
|
Baina Unaxen poza Bibiotek uste zuena baino mamitsuagoa zen. Honek ondotxo zekien, andereñoa bere eskuetan
|
zeukala
. Bere azalak nabari zituen bestearen uhinak, eta horren bidez ezagutu zituen haren berotasuna eta hezetasuna.
|
|
|
Ida, neskatilaren gorputza nebak jakin barik eskuartean
|
zeukala
, hain beroturik zegoen, non honen sabela hezetzen hasia baitzen.
|
|
|
Lehenengo musuak zeharo ustekabean harrapatu zuen Ainhize, eta seguruenik ernagarriena zena ere gertatu zen, atea ireki orduko eman baitzion, ama artean etxean zegoela. Berak, behintzat, ez zion amaitzeko presarik eman, eta gizonak ezpainak aldendu zituenean bakarrik adierazi zion egoera, bihotzak bularrean leku aski ez
|
zeukala
. Zorionez, amak berehala utzi zien etxe osoa eurentzat.
|
|
|
Arrain oreaz osaturiko itsaski suzedaneo hauetan genetikoki eraldaturiko osagaiak balia daitezke (aditiboetan, batik bat: lodigarriak, emultsionatzaileak, kontserbatzaileak eta antzekoak) baina azterketak frogatu zuen lagin bakar batek ere ez
|
zeukala
elikagai transgenikorik.
|
|
|
Frantzian, adibidez, biziki aspalditik asmatua zuten Clovis erregearen historia saindu mitikoa. Eskoladunek irakatsi zuten gero, Pepin erregeak Jainkoaren eskutik
|
zeukala
, zuzenean, bere erregegoa. Eta, horren ondotik, Erromako elizak olio sainduaz sagaratu errege guztiek, erregeen jainkozko eskubide zuzena?
|
|
|
Eta horregatik eskatu zion entziklopedia erakusteko. Eta horregatik erantzun zion Luvinok ez
|
zeukala
libururik berak, Liburu asko erretakoa naiz ni. Baina ondo zekien Matiasek liburu batzuk bazituela Luvinok, eta Tabucchi entziklopedia bazuela Luvinok.
|
|
|
Eta susmoa izan zen norbaitek debekatu ziola Luvinori entziklopedia erakustea. Eta horregatik esaten zuela ez
|
zeukala
libururik etxean eta liburu asko erretakoa zela bera. Beste susmo bat ere izan nuen gero.
|
|
|
zenbat eta kristalean gorago jo, orduan eta gaindiezinagoa errekorra. Eta noizbait kirol olinpiko bihurtzen bazen, aintzat izan zuten Matias, eta telebistako esatariak komentatuko zuen kirol haren jatorria tren batean zegoela eta errekorra sortzaileak berak
|
zeukala
oraindik ere.
|
|
|
Orduan konturatu zen alferreko gogoetak egiten ari zela, eta portugesezko hiztegiaren jolasa abandonatuta
|
zeukala
, eta berandu zela, eta Miguel anaiari deitu behar ziola.
|
|
|
Kalera irten eta hamar minutura ohartu zen Matias ilea barregarri
|
zeukala
. Esan nahi da haizea fuerte zebilela eta bere orrazkerari burla egiten ari zitzaiola eta ipini zizkiola ile batzuk hara begira eta beste batzuk hona begira, irizpiderik gabe.
|
|
|
–Arin estudiatzen duzu –esan zion Martinak. Eta hitz horien bitartez adierazi nahi zion gauza arraroa egin zuela entziklopediarekin, eta bera, Martina, konturatu egin zela, baina ez ziola azalpenik eskatuko, ardura gutxi berari besteen bitxikeriak; ez zuela kezkatzen besteen osasun mentalak, nahikoa
|
zeukala
berearekin, adin horretan, eta, nahi bazuen, trankil egiteko bitxikeria hori edo beste sei.
|
|
|
Matiasi iruditu zitzaion soinekoko loreak erabat desmadratuta zituela ordurako, eta lore batzuk zituela ukondoetatik zintzilik eta beste batzuk emakumearen aurpegia jaten ari zirela eta sudurretatik sartzen ari zitzaizkiola. Matias begira
|
zeukala
ohartu zenean, Geratu ahal naiz hemen, galdetu zuen Martinaren ahizpak, kristal batek galdetuko lukeen moduan.
|