|
2000
|
|
|
Ballesteros, Meliton Manzanas eta horiek lehenagotik ezagutzen nituen ikustez. 50etako lehen
|
urteetan
Legarda tabernan elkartzen ziren. Orduan Okendo kalean zegoen Gobernu Zibila, eta aldamenean Legarda taberna.
|
|
|
Presaka hitz eginez, presaka paseatuz, ekonomatoko arduradunak zeuzkan kafe guztiak presaka hartuz igaro genuen ostiraletik astelehen gauera artekoa. Motz egiten da hiru lau eguneko tartea, epe laburregia da
|
urteetan
egin gabeko berriketaldietarako. Urteetako pasierak eta kafeak genituzke azken aldiz elkar ikusi genuenetik tolestu eta pilatutakoak esateko.
|
|
|
Nik beti izan nuen amarekin harreman ona. Oso zahartuta egon arren, kartzelara ere ahal zuen guztietan etortzen zitzaidan, Castelloneraino azken
|
urteetan
, pentsa! Laurogeitaka urte zituen!
|
|
|
Alabaina, oporretan Donostiara etortzen nintzenetan, sumatzen zen ETA hor zegoela, burrunba bazegoela azpian, bizirik edo bizi berria hartzen ari zena, egoera itsu eta lozorro modu batetik zerbait iratzartzen. Lehenagoko
|
urteetan
futbola eta pilota baldin baziren hizketagai, orain epai eta iritzizko solasak agertu ziren, zerbait berriaren ernamuin. Gazteen artean nabari zen zalaparta, auzoetan...
|
|
|
Bizi izan ez duenak ez daki: eguna joan eta eguna etorri,
|
urteetan
eta urteetan, hainbeste liburu eta aldizkari, hainbeste margo, eskultura, instalakuntza eta perfomance, hainbeste kanta, disko eta sinfonia, hainbeste aktore, pailazo eta txotxongilo, hainbeste aurreskulari, zamaltzain eta koreografo, hainbeste kopla, bertso, bertsopaper eta txapelketa, hainbeste sariketa, antologia, izendapen, omenaldi, hileta eta urteurren... Zertarako baina?
|
|
|
Bizi izan ez duenak ez daki: eguna joan eta eguna etorri, urteetan eta
|
urteetan
, hainbeste liburu eta aldizkari, hainbeste margo, eskultura, instalakuntza eta perfomance, hainbeste kanta, disko eta sinfonia, hainbeste aktore, pailazo eta txotxongilo, hainbeste aurreskulari, zamaltzain eta koreografo, hainbeste kopla, bertso, bertsopaper eta txapelketa, hainbeste sariketa, antologia, izendapen, omenaldi, hileta eta urteurren... Zertarako baina?
|
|
|
Aldameneko errepidean, berriz, autoak trena baino are abiadura biziagoan mugitzen ziren, baina haien txoferren aurpegietan ere ez zen inolako larridurarik sumatzen. " Aurrerakada handia egin jok teknikak azkeneko 60
|
urteetan
", ondorioztatu zuen Lauaxetak.
|
|
2001
|
|
|
–Ohe arrotz frankotan etzan nintzen Fredengandik bereizi ondoko
|
urteetan
. Eta azkenean Jean kausitu nuen, badakizu, hiritik kanpo dagoen Goaz dantzalekuan.
|
|
|
Denak seminario ezberdinen tupina berdinetako saltsetarik zetozkigula gehitu behar zena? Halatan, abertzale sutsua bihurtu zen
|
urteetan
Joanes, herri xeheetako plazetan bildu betizu eta ardi zainen aurrean, predikari lanetan suhar higatzen anitzetan miretsi nuen.
|
|
|
Urre begik zepotik atera gaitzake? Gutarik berrogeita lau argi
|
urteetan
kausitzen den Epsilon, Andromeda edo Centaurus galaxiako izarbelak bederazka, etxetik beretik, eraso ditzakete satelite bidez kudeatu misilek. Bego horretan nagusi 007 eta bitartean apaila dezagun ahalaz oneski, hirugarren munduen arteko borroka etengabea.
|
|
|
– Hau dena oso ongi dago, baina
|
urteetan
aurrera noa eta nire burua dagoeneko pitzatu xamar dagoela uste dut. Estimatua dago baina honezkero zail ikusten dut islamismoan paradisua edo nire burua aurkitzea.
|
|
|
|
urteetan
gertatu zen eta
|
|
2003
|
|
|
Bai, kontatuko dizut. XVIII. mende amaierako
|
urteetan
izan zen. Amaiera amaieran.
|
|
|
Edo Sinbad ez, behinik behin. Hurrengo
|
urteetan
egingo zituen zerbitzuak ziren testigu", pentsatu nuen nire artean.
|
|
|
–Ez dakit –esan zuen, aztoraturik– Azken
|
urteetan
herriko paisaiak pintatzen ibiltzen zen.
|
|
|
Herrikorik ez zuten ontzietan hil, baina haren ostean Alejandro Mallona gerra beste modu batera ikusten hasi zelakoan nago. Gerra aurreko
|
urteetan
Cabo Quilates ontzia Ybarra konpainiakoa izan zen eta, hara, adurrak nahi izan zuen Ybarra familiako batzuk hantxe preso egon izana. Bilbon zibilen artean hegazkin faxistek sarraskia eragin ondoren izan zen hura.
|
|
|
Eta hantxe neukan Elenaren argazkien bilduma ere. Habanan, Mexikon, Varsovian, New Yorken...
|
urteetan
elkarrekin topo egin genuenetan ateratako argazki apurrak. Eta hantxe zeuden Robert Capak Sollubeko batailan egin zituenak.
|
|
|
Nire aldetik Frantziara barik Iparraldera esatea itxaroten bazuen, lekutan zegoen. Oraindino ere, eta Donibane Lohizunen
|
urteetan
bizi naizela, kostalde hau Lapurdi da niretzat. Baina harira.
|
|
|
|
urteetan
izan dizkizudan betiko gorroto eta nazka.
|
|
2004
|
|
|
Ferminek gerora Aliziarekin egindako hausnarketen bidez jakindakoa jakin izan balu, esanen zion aita horrela tratatu izana zaharrekiko errespetu gutxia adierazteaz gain, Herrian tradizioak, tradizio izateagatik, egia,
|
urteetan
garraiatutako estereotipo, morrontza, ezin ikusi haiekin guztiekin bat bazetorren ere, ez zegoela ongi; Ezker Abertzaleak sortu nahi zuen gizarte berri hartan ez zeukatela lekurik horrelako portaerek; baina orduan Ferminengan hausnarketari amorrua gailentzen zitzaion, eta amorruarekin lotsa, aita horrela iraindua ikusteagatik, lotsa, aita herriko bufoia izateagatik, lotsa, zen aitaren semea izate...
|
|
|
|
urteetan
garbitu dituen zapaten entzuteaz harro da
|
|
2005
|
|
|
Janinak ez zuen Chadefaud hanpurusa begiko, nahiz eta gerla aitzineko
|
urteetan
, Rachel eta Jacobenean sehi lanetan hasi baino lehen, harekin oheratzen zen erregularki. Wernerrekin partikulazki larru tratu finkoetan abiatuz geroztik, ez zuen gizon trunkiloaren berri zehatzik.
|
|
|
Isiltasun hotza zen, eguerdi aldeko ekain eguzkiak gogorki jo arren. Lau mutil gazteak sasiko
|
urteetan
iragan gosearen erruz mehetuak ziren arras. Soldaduz tinkatu plazaren izkinan jarrarazi zituzten, bakoitza bere tokian:
|
|
|
– Ba, ez zuan hain ongi medikuek prostatako minbizia kausitu ziotenez geroztik. Baina ez duk suizidatzeko arrazoi bat, laurogeita sei
|
urteetan
, jinen zioan bai herioa, luze gabe, urrats mantsoan.
|
|
|
Andde arrastatu aurreko
|
urteetan
Ttottek ez zuen jendearen hil gutizia ulertzen, baina orain ospitalean zegoela, ohe burdinei estekatua eta pildorez kunkurino emokatua konprenitzen zuen, bera ere hortik pasatua zelako. Ezen Manezen ehortzetatik landa, Andderen sustengu komiteko kideek mutikoa erabat baztertu zuten, beti arre alde zebilen astoa bailitzan.
|
|
|
Egia erran bi udaberriz lan bila egoeran zegokeen, baina Jean Marie eta gainerako sindikatuetako kideek aztaparka eta temaz lortu akordioa ez zitzaion aplikatuko: ez zuen berrogeita hiru
|
urteetan
erretreta hartzen.
|
|
|
Umeak maite zituen eta partikulazki bakantzak. Oporretan zakua bizkarrera hupatzen zuen eta, haurtzaroko
|
urteetan
bezala, bidez bide abiatzen zen. Ateraldi horietarik baten karietara ezagutu zuen Jessica, eta erran genezake tanpez maitemindu zirela.
|
|
|
Lanik ez, aitzin erretreta txarra, emaztea joan zitzaidaan semearen etxera bizitzera eta duela bi bedats jabeak egoitzatik kanporatu ninduan. Hara orain, hirutan hogeita sei
|
urteetan
herresta, ezdeus eta zorritsu, zuekin naizela.
|
|
|
Dardaraz ari zen Xarles, itxuraz azken ordua iristen zitzaiola. Baiki bazituen Parisera lanera etorri aurreko
|
urteetan
gurutze hau baino pisuagoko ogi zaku eta orgak besainka aireratuak! Eta harategira eramaten zituen zaldi zein behi zitzi balak!
|
|
|
Maitasunez troxatu pentsamenduak egunerokotasuna onera bidera zezakeena? Kitzikaz eta gutxiestez azpatu mendeak ezabatzeko baliamen ezin hobea zena, mundutik kanpo, lurrean exiliaturik, hondar
|
urteetan
Graxik zeraman norabide intimoa?
|
|
|
Ez da gaztea, baina asko zaindu dela pentsatu du gizonak; ez duela zorigaitz handirik izan. Marrubiak saskian dotore jartzea, hori izan duela,
|
urteetan
, kezka bakarra. Pentsatu ere, behin baino gehiagotan pentsatu du, dendaren atzeko aldean, ate jiratorioaz bestaldean, tomate eta melokotoi kutxen kontra jarrita, andrea bere aurrean masturbatzen dela, eta soinekoaren botoiak bata bestearen atzetik askatzen dituela ezker eskuaz.
|
|
|
orduantxe ikusi nuen, benetan ikusi, erreportaia. Erretratuan agertzen zirenak aurkituz gero, nor ziren kontatuz gero, zer egiten zuten han egun hartan, zergatik zeuden ikurrinaren inguruan, zer egin zuten hurrengo egunetan, hurrengo
|
urteetan
, zer egiten zuten orain, hogeita bost urte pasata..., hori guztia kontatuz gero, adierazpen handiekin eta egunkarietako titularretatik ateratako informazioarekin egindakoa baino lan askoz ere hurbilagoa eta interesgarriagoa egin nezakeela otu zitzaidan berehala, argazki txiki baten bidez, argazki handia egin nezakeela.
|
|
|
Zalantzan egon zen une batez, txirrina jo edo ez jo. Azken bi
|
urteetan
izan zuen beti afari hartara ez agertzeko aitzakiaren bat, zela Galiziako herri galduren batean saihestu ezinezko azken orduko lan bat, zela bat batean ohera kateatu zuen hotzeria bortitza. Matrailezurra aurreratu zuen, goiko ezpaina behekoarekin bilduz.
|
|
|
Bazirudien azken aldi hartan beren etxea konpondu eta margotzeko boladak eman ziola jendeari, arras lanpetuta zebilen. Aurreko
|
urteetan
ez bezala, zuria eta izokin kolorea izan beharrean, kolore horiak, arrosak eta urdinak eskatzen zituen jendeak, gero eta gehiago. Pistatxo koloreak ere gero eta zale gehiago zituen.
|
|
|
Ez zuen bere hiria ezagutzen. Eraldatuta topatu zituen kaleak eta auzoak, etxe asko ari ziren eraikitzen azken
|
urteetan
. Bera Raymond Carver bihurtu zen eran –zergatik ez bada? – hildako idazleak ote ziren etxe barru haietan horma margotzaile?
|
|
|
Nire fitxa zeukaten, xehetasun guztiekin: bazekiten idazlea nintzela, bazekiten zer idazten nuen, nire prentsa artikuluen berri zehatza zuten, jakiteagatik, bazuten azken bost
|
urteetan
unibertsitatean sinatu nituen manifestuen berri ere. Unión Obrera aldizkariko elkarrizketa batean esana nuen behin," gustuko ditudan poetak behin eta berriz irakurtzen ditut, haiek azken juizioan nire defentsa presta dezaten", baina hortik eternitate osoa Aureliano Buendia edo Oliveira bihurturik pasa nahi izatera, ez zegoen ba aldea!
|
|
|
hatz markak ez ziren gizakiarenak. Lan hartan zeramatzan hogeita bost
|
urteetan
ez zuen komisarioak halakorik egundo ezagutu. Bruno ziminoaren hatz markak harrarazi behar izan zituen orduan, baina hara zer ustekabea:
|
|
|
Gerenak ezker eskuin mugitu zuen burua. Azken
|
urteetan
oro zen txatarra herdoila oxidoa Ibaizabaleko alboetan.
|
|
|
Hurrengo bi
|
urteetan
bederen. Industriaren gainbeherarekin batera, gogortu eta gotortu egin ziren.
|
|
|
Muntatu gabe zekarren eskopeta, baina ez zen ehiztaria, debeku garaia zen eta janzkeragatik ukuiluko lanak utzita zetorrela zirudien. Bidez eskuinera baserri zahar baten teilatu zartatua ageri zen ezpondaren goialdean, baina ez zuen bizi tankerarik ikusi aurreko
|
urteetan
.
|
|
|
Bera sartzen denean telebista itzali egiten duelako omen dauka horren estimuan, esplikatu zidan gero. Nemesio arrandegiko zurgina izan zen
|
urteetan
, eta erretreta hartuz geroztik ez du inoiz huts egin eguneroko bi edo hiru tabernaren jira, baxoerdi eterno bat ondoan daukala egunkariak patxadan irakurtzeko. Laurogeita sei urteko den arren, Nemesio Arozena dugu garai gogor haietakoak zehatzen kontatzen dituena, gerraondoan ere Francoren aurkako sasiko borrokan elikatu duen memoria zintzoan.
|
|
|
Ez ote da ohiko samarra tribunalek errugabe lagatzea emazte desleiala akabatu duen gizona? Ez, inork ezin lezake, baina nik epelkeria horren guztiaren kontra neukan arrazoi Manoel Arauxoganako mespretxuan, eta esaten dudana frogatzeko noa orain,
|
urteetan
umotu behar izan duen urrats, marinelak emaztea herrestan eraman zuen karrika beretik barrena gordin. Lady Godiva naiz, zaldiz ez joatea eta ezein zergaren aurkako protesta ez izatea, nire hau.
|
|
|
Jauzi egin dut kamainatik, zainetakoak eraginda. Aurreko
|
urteetan
ez zegoen gutunik.
|
|
2006
|
|
|
Baina berehala jabetu nintzen gainerakoan nire bizitza, edo nire gorputzarena zehatzago esateko, ez zela asko aldatu azken hiru
|
urteetan
. Betiko martxan jarraitzen genuen etxean, eta betiko lagunak nituen lizeoan, nahiz eta beste irakasle batzuk izan eta beste gai batzuk ikasi.
|
|
|
Azkeneko zortzi hamar
|
urteetan
ia ia egunero gosaltzeko erabili dudan katilua apurtu zait gaur goizean, sukaldeko mahaitik harraskara neramala. Une honetan, laster oheratzeko naizela, ez dakit bihar zer katilutan hartuko dudan gosaria.
|
|
|
Nahiz eta Donostian zerua urdin gardenez argitu, euriak eta lainoak inguratua irudikatzen zuen amaren farm zaharra. Oso gutxitan izana omen zen amaren etxean azken
|
urteetan
, eta beti euri eta lainoz inguratua agertzen omen zitzaion etxe haren irudia buruan.
|
|
|
Gaur egun, berriz, horretarako aukera eskuan izan arren, ez dut gaitz hartaz jarduteko asmorik edo gogorik, eta jokabide hori oso bidezkoa ez dela pentsatzen dut batzuetan: egia da, bai, apurka apurka,
|
urteetan
, gainditzen ari naizela gaitza, erabat sendatu ez banaiz ere onera egin dudala, askoz ere itxura hobea erakuts dezakedala edonoren aurrean. Baina ez ote nieke nire elkartasuna agertu behar nik pairatu nuena pairatzen ari diren neska eta mutil koxkorrei, edota urteetan aurrera egin arren gaitzari gain hartzerik izan ez duten herabe erremediorik gabekoei?
|
|
|
egia da, bai, apurka apurka, urteetan, gainditzen ari naizela gaitza, erabat sendatu ez banaiz ere onera egin dudala, askoz ere itxura hobea erakuts dezakedala edonoren aurrean. Baina ez ote nieke nire elkartasuna agertu behar nik pairatu nuena pairatzen ari diren neska eta mutil koxkorrei, edota
|
urteetan
aurrera egin arren gaitzari gain hartzerik izan ez duten herabe erremediorik gabekoei?
|
|
|
Afrikar giroko San Franciscotik buelta pare bat eman ostean, magrebiar, beltz, ijito eta puten artetik ibili ostean, nor bere txokoan, jakina, La Merced zubira abiatu da aldapan behera. Orain urte batzuk, Galiziako aurreneko
|
urteetan
, boxeo borrokak iragartzen zituzten kartel batzuetan bere izena agertzen zen, Jose Antonio Uriarte, o boi vasco, eta beherago, hizki handiz, GRAN VELADA. Berba horiek etorri zaizkio Joxani, gaur izan daitekeelako bere" gran velada", azkena, boxeoan lortutako sariak eta diruak baino plazer handiagoa emango diona...
|
|
|
Ez da gauza bera, baina saskibaloi taldeko izarren kamisetekin horrela egiten omen dute Ameriketan, izarra erretiratzen denean kamiseta taldetik kendu eta kiroldegiko sabaitik eskegi, nik horrekin lotzen nuen hitz jokoa, bazitekeen txikiteroak ere bi ideia horiek hala edo nola elkartu izana. Edo agian dena izango zen
|
urteetan
(ni bezala) kirol kazetaria izandako baten deformazio profesionala. Igual zen, esamoldea balekoa zen, indarra zeukan.
|
|
|
Baina abokatua ez zen bera eta heriotzaren artean tartejartzen ahal den hirugarren pertsona bat. Gero pentsatu zuen M ri deitzea, M baitzen bere laguna, M baitzen B ren herentzia handia oso irizpide on eta begi bizkorrarekin kudeatzeaz
|
urteetan
arduratu zen enpresaria, M ri deitzea beraz, eta esatea, hi M, inporta zaik hiltzea nire ordez? –beste hainbatetan hi M, inporta zaik joatea bilera horretara nire ordez?
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost
|
urteetan
, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin...
|
|
|
Hortxe ikusi dut Bruce Springsteen adoratuaren irudia aldizkari bateko azalean. " The Boss,
|
urteetan
eman duen elkarrizketa bakarrean". Alabari opari eroateko erosi dut aldizkaria, beronen izenari begiratu barik.
|
|
|
Kalean lanean. Reno hazten ari zen
|
urteetan
izan zen Joe hona etorri zenekoa. Bizkaia, itotzeraino txikia, Bizkaia, itotzeraino estua, Bizkaia, itotzeraino hezea, Bizkaia, itotzeraino berdea, Bizkaia, hantxe utzita.
|
|
|
Haatik, gazteleraz mintzatzen ziren haien ostean ingelesez eta jarduten zutenak etorri ziren, zuriak!, eta Ameriketako Estatu Batuen XIX. mendeko historian hainbatetan jazo zena jazo zen. Lehenengo,
|
urteetan
, Mexikar Amerikar gerra izan zen. Horrekin aldi berean izan zen Kaliforniako Urre Sukarraldia, 90.000 pertsona hara mugiarazi zituena.
|
|
|
hortxe egon du
|
urteetan
|
|
2007
|
|
|
Jakina, zuk ez duzu jakingo nor zen Orsonen andrea, azkena, nik ezagutu niona, Orsonek bizitzako azken hogei
|
urteetan
alboan eduki zuena. Oja Kodar zuen eta du oraindik ere izena, munduaren gainean sekula izan den emakumerik ederrena, batere zalantzarik gabe.
|
|
|
Azken hamaika
|
urteetan
egin duen lanaren oso antzekoa dela iruditu zaio etorriberriari, baina ez du ezer esan.
|
|
|
Luis Garciak jakin zuenez, enplegatuak izututa zeuden. Tolosa jaunak lehenengo egunean bertan kaleratu zuen neska gazte bat, azken
|
urteetan
enpresan izandako eraginkorrena, dirudienez aurretik Tolosarekin lan egindakoa.
|
|
|
Pedrok arratsalderoko siesta luzea egin du gaur ere. Gauetan ez duela lorik egiten esaten dit, baina ni etxetik irteten naizen bakoitzean, goizean nahiz bazkalostean, zurrunga batean uzten dut, azken bi
|
urteetan
egunero berdin. Uste dut, bazkalostean ordu bat edo bi ematen dituela lo, eta gero esnatu eta telebista ikusten egoten dela ni iristen naizen arte.
|
|
|
Ordurako Amaratik, bere betiko auzotik, urrun samar bizi zen, pisu txiki, deseroso eta garesti batean, bizilagun zaratatsua eta alboko zakur zaunkaria eta guzti. Lantokian saileko nagusi alfer eta exijentea zeukan, eta Abegi SAk ez zion sei hilabete baino gehiago iraungo zuen kontraturik eskaini nahi izan azken bi
|
urteetan
, enpresarentzat merkeagoa zelako eta, arazoak sortuz gero, arazorik gabe kalera zezaketelako. Zazpi lagunentzako lekua zuen kotxe handi eta erosoa zeukan bere bikotekideak eta berak erabiltzeko.
|
|
|
–diru irteera potoloak 1993, 1997 eta 2004
|
urteetan
,
|
|
|
Ero batek besterik ez luke egingo. Jakin dezazun, gure alderdiari mailegu ezin merkeagoak eman dizkio banku horrek azken hogeita hamar
|
urteetan
, eta batzuetan alderdiak itzuli ere ez ditu egin. Zalantzarik gabe esan diezazuket ez zirela doako maileguak.
|
|
|
– Noski, Tomes gris hartan egon naizen
|
urteetan
hainbat eta hainbat gurutzatu ditut. Edozein tenoretan.
|
|
|
Orduan erabaki nuen, ez gizonek eta are gutxiago emazteek ez nindezaketela maita. Lagun bat bilatzeko ekina bertan behera laga eta hondar
|
urteetan
neure gustuko bizitza ideal bat eraman nuela iruditzen zitzaidala murmuratu nion Carmeni.
|
|
|
– Apeztu aitzineko
|
urteetan
Graziana deituriko herriko neskatxa batez maitemindu zen. Seminarioan sartzean abandonatu zuen, haurdun zela.
|
|
|
Hil zenetik gutxitan aipatzen dute aitona. Aitaren aita zen baina amak zaindu zuen hil aurreko hemeretzi
|
urteetan
. Gangrenak hankak janak zizkion arren, batailak irabaztera ohitutako jeneral baten antzera gobernatzen zuen etxea zaharrak.
|
|
|
Sexutik hurbilago dago. Emakumeen barreak eragitea izan dut helburu
|
urteetan
, hasieran hizketaren bitartez, gero idazketak lagunduta. Denbora pasa ahala, helburuak lausotuz joan dira, eta barrea eragin beharraren ohitura gelditzen zait soilik.
|
|
|
Bikote mestizoaren ondotik igaro nintzenean beltzak ingurura bildutako tam tam joleei buruzko zerbait esan zion neskari ezpain barruak agerian uzten zizkion frantsesean, eta honek gaiztoa ez izateko esan zion, gazte haiek Afrika maite zutela, Ils aiment l’Afrique ces jeunes! Ederki oroitzen dut, ez dakit zergatik, baina nahi gabe ere adierazpen zentzugabeenak oroitzen ditut
|
urteetan
. Petrilean, toalla mutur batez behatz arteko hondar aleak garbitu nituen eta galtzerdiak jantzi.
|
|
|
– Oso harreman ona genuen, batez ere hil aurretiko bospasei
|
urteetan
. Kasta handiko emakumea izan zen beti.
|
|
|
eta
|
urteetan
aurrera noan arren
|
|
|
|
urteetan
ebatsitako
|
|
|
|
urteetan
ebatsitako
|
|
2009
|
|
|
Grand Junction eta Placerville artean gidatzen zuen red cadillac hartako KSTR irratian dastatu zituen oraindik kuttunki maite dituen Emmylou Harris, Bruce Springsteen eta Neil Youngen kantak. Hamazazpi
|
urteetan
Rimbaud eta Bob Dylan baizik ez zituen ezagutzen.
|
|
|
– Nere herriko laborariek arazo bera dute. Handiek ereiten dute arto transgenikoa, botereak baimentzen duen
|
urteetan
behintzat, salbai eta itsuki, jainkoa meneko bailuten. Haizeak barreiatu polenak loreak zikintzen ditu gero, eta erleak dira ondorioak jasaten dituzten biktima lehenak.
|
|
|
|
urteetan
|
|
|
|
urteetan
|
|
|
|
urteetan
.
|
|
2010
|
|
|
Odile azalduko zaigu bainugelako atean errieta egitera. Askatasuna ala zoriona zein den garrantzitsuagoa eztabaidatzeko astia izango dugula gero ere, prestatzen ari zaigun otordu goxoaren aurrean; edota ondoren, etxaldeko atariko zumitzezko besaulkietan jarrita, kotoizko arropa arin zuriak soinean whiskia edaten ari garen bitartean, Karibeko gauaren isiltasunean, baina hori baino lehen bagneko
|
urteetan
azalean irarri zaigun zarakarra eta ugerra kentzeko ordua dela, ura hoztu egingo dela eta berak ez duela ur gehiago berotuko, nahita ez bigarrenak lehenaren zikinkerian egin duela murgil, eta ura epeltzen bada, guretzat kalte.
|
|
|
Ez dut esango ederra zenik Veronique; bazuen hala ere erakartzen ninduen zerbait. Azken
|
urteetan
ikusitako emakume gutxiak batez ere kartzelazainak izateak horretan zerikusirik izango ote zuen galdetzen nion neure buruari.
|
|
|
Henry Millerren liburuetan bezala gela ilun batean alu bati harramazkak egiten dabiltzala uste al duzu? Horiek ez dute alurik
|
urteetan
usaindu. Ramon Saizarbitoria, Koldo Izagirre, Joseba Sarrionandia... horiek xanpaina edaten ibiltzen direla irakurri al duzu nonbait?
|
|
|
6: Zer egingo zuten euren bizitzetan hurrengo 25
|
urteetan
.
|
|
|
Nire artxiboak arakatu ditut ordenagailuan. Azken hogei
|
urteetan
idatzitako eleberri guztiak, famatu egin nautenak, desagertu dira. Wikipedian aipatzen diren nire aspaldiko bi obra horiei asoziaturiko fitxategiak baino ez ditut aurkitzen, ordenagailuarentzat zaharregia bide den Word en bertsio batean idatziak.
|
|
|
Azken
|
urteetan
jarraitu du euskal produkzioa irakurtzen, ariketa masokista samarra bihurtu bazaio ere. Gazteenen testuak ditu gogokoen.
|
|
|
Kepa Jauregi apaiz frantziskotar jubilatua izan da hitz egiten lehena. Azken berrogeita hamar
|
urteetan
zintzoki eta sakrifikatuki euskaraz argitaratzen den oro irakurri duen arren, ez da berea ahots erabakigarria. Ez du epaimahaiko beste inorengan eraginik izateko behar den itzalik eta horren jakitun da bera.
|
|
|
Itxaropenaren eta etorkizunaren kolorea da berdea. Nik uste Tropel tristea baino obra are hobeak emango dizkigula hurrengo
|
urteetan
, hau da, onenak eman gabe dagoela oraindik.
|
|
|
Herenegun goizean tren geltokiko emakumea hunkitzea lortu nuen, alta. Bere aurretik beste hainbeste bezalaxe, azken hamalau
|
urteetan
. Edo berez zegoen emakume katuduna egoera animiko sentiberan eta nire hitzak laguntza txikia baino ez ziren izan barruan prest zeraman sentimendua azaleratu zedin?
|
|
|
Kartzelan iragandako
|
urteetan
hamaika zereginetan irudikatu nuen neure burua. Isolamenduan eduki ninduten guztietan, egun asko izan ziren, lanean hasteko nituen aukerak aztertzeari ekiten nion denbora ahalik eta azkarren iragateko.
|
|
|
Euskarazko kulturak itxarongo zuen, kulturgintzan zihardutenek ordura arte legez biziraungo zuten, ez zen inor hilko euskarazko kultura ez indartzeagatik. Erabakia aspaldi zuten hartua, Euskalduna ontziolaren azken
|
urteetan
mamitua. Guernica Bilbon.
|
|
|
– Euskalduna halako ontziola erraldoia di da batean desagertzearen arduraren zati handi bat izan zuten berberak ezinean amore ematen ikusteak ematen dit amorrua. Gure borrokalariei
|
urteetan
egin zieten aurre, gogor egin ere.
|
|
|
Inoren kontura aberastea bizitzan beste helbururik ez zutenen bulegoak garbitzen eman nituen
|
urteetan
, ezezagun harekin larrutan egiten baino putago sentitu nintzen. Egia da, bulegoak garbitzearena erraz zuritu nezakeen:
|
|
|
Arduratsuenek euskaldunen artean zabaldutako bake eta itxaropen giroa zapuztu zezakeela ohartarazi zuten. Bilbo kosmopolita bihurtzeko
|
urteetan
egindako ahaleginak ezerezean gera zitezkeela azpimarratu zuen alkate erdaldun harroputzak.
|
|
|
Koaderno honetako azken berbak idatzi bitarteko
|
urteetan
, bizirauteko era guztietako lanetan luzatu dut itxaronaldia. Kostatu egin zait testigantza utzi behar nizula konturatzea.
|
|
|
Zabaleran hamar metrokoa zirudien harresi ikusezinak bete zuen gure arteko metro eta erdia. Harresi ezaguna bera, ezkonduta egin genituen
|
urteetan
lantzean lantzean agertzen zitzaiguna, musukatu eta belarrira" sentitzen dut" esatea eragozten ziguna, harresi gupidagabea.
|
|
|
– Bizitza osoa eman duzu sindikalgintzan,
|
urteetan
ikasitakoaren nirekin konpartitzea horren mingarria suertatzen zitzaizun?
|
|
|
Bizitzako azken hilabeteak etxean irakurtzen eta oroitze ariketetan eman ditut,
|
urteetan
jasotakoa metatzen. Barruko aztiren batek minbizi honek akabatuko nauela errepikatzen dit aspalditik.
|
|
|
Euskaldunako borrokak iraun zuen
|
urteetan
lantzean errepikatzen ziren beste eztabaidetako bat. Arerioaren tamainaz ez genuen zalantza izpirik, galderak borrokarako gure gaitasunaren neurrien ingurukoak ziren gehienbat.
|
|
|
Makina bat greba orokor deitu genituen borroka
|
urteetan
; denak izan ziren ezberdin, bai jarraipenari dagokionez, bai mobilizatzeko erari dagokionez, zein erantzunari dagokionez. Orduko honetan, Deustuko Unibertsitatetik udaletxera bidean, La Salveko komisaldegi parean, dozena erdi laudorio oihukatu genizkien txapelokerrei, zenbat maite genituen jakin zezaten.
|
|
2011
|
|
|
– Mexikon golegilerik onena izan zuan 44 eta 46
|
urteetan
. Pertsona argiaren baliokide erabiltzen zian jendeak haren deitura.
|
|
|
Baina ez hor zehar aipatzen duten beste bider. Eta, Cynthiak uste duenaren kontra, ez nintzen zama horrekin bizi izan nire azken hamalau
|
urteetan
.
|