|
2000
|
|
|
Oroi bestela zer esan zigun euskaldunoi Ramón Menéndez Pidal jakitun hark, Eusko Ikaskuntzaren eskariz 1921
|
urtean
Bilbon eman zuen hitzaldiaren bukaeran: –Antzinako Hispaniaren erlikiarik agurgarrienaren jabe zarete.
|
|
2001
|
|
|
Guggenheim efektuaz baino gehiago, Guggenheim sindromeaz hitz egin dugu; badirudi hiri batentzat hil ala bizikoa bihurtu dela arte garaikideko gune bat izatea. Hemendik lauzpabost
|
urtera
Bilboko Guggenheimetik Gasteizko Artiumera salto egin eta hemendik Nafarroako Arte Garaikideko Zentrora joan ahal izango dugu. Donostiako Tabacalerako eraikin zaharrean ere tankerako gune bat egitea erabakitzen badute, ibilbide artistikoak etapa bat gehiago izango du.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, 2001eko
|
urtean
Bilboko burtsaren autonomia arriskuan jarri da.Izan ere, Burtsako sozietateek Estatu espainoleko burtsen integrazioa, ez, iragarri dute.
|
|
|
1931
|
urtean
Bilboko Udalak ikerketa batzorde bat eratzea erabaki zuen.Hego Euskal Herriko lau herrialdeak batuko zituen Unibertsitatea abiatunahi izan zuen. Ekimenaren atzean lau Foru Aldundiak bildu zituen, baina, berriro ere, ezin izan zen ezer lortu.
|
|
2003
|
|
|
1904an Donibane Lohizunera joan zen bizitzera. Bospasei
|
urtetara
Bilbora itzuli eta Euskal Artisten Elkartean parte hartu zuen. Zeramika landu zuen batez ere.
|
|
|
Egun, edozer gauza Internet bidez erosteko aukera dugu eta enpresen arteko hainbat merkatal harreman teknologia berrietan oinarritzen dira. Testuinguru berri horren adierazle da hain zuzen ere, bigarren
|
urtez
Bilbon sektoreko adituak bilduko dituen jardunaldia.
|
|
|
Horiek guztiak eta beste hainbat adierazpide bilduko ditu azaroaren 17an hasi eta hil honen 27an amaituko den Musicaexmachina jaialdiak. Bigarren
|
urtez
Bilbon 30 ekitaldi baino gehiago bildu dituzte. Horien artean aipagarriak dira Alec Empire, Most significant Beat edota Allied Vision en musika emanaldiak; Amaia Urraren dantza saioa; edota 60ko hamarkada bukaerako Wim Wenders en eta Mauricio Kagel en laburmetraien emanaldia.
|
|
|
2004ko urterako Guggenheim Bilbao Museoak atondu duen egitarauaren ildo nagusiak Pop mugimenduaren ingurukoak dira. Izan ere, 1960ko hamarkadako Pop mugimenduko pertsonarik garrantzitsunetakoa izan zen James Rosenquist iparamerikar artistaren atzera begirakoa izango da ikusgai datorren
|
urtean
Bilbon. Era berean, Pop artea eta pop artearen ondoren izeneko erakusketa egiteko asmoa agertu du Museoko Patronatuak.
|
|
|
XVII. mendean Euskal Herrian txokolatea gosarian ordezkatzen hasi zen, baina, benetan, XIX. mendean hedatu zen. 1811
|
urtean
Bilbon lehenengo kafea, kafetegia?, Café Suizo zeritzana, ireki zen. Café Suizo honek, pasteleria eta konfiteria elkartu zituen, gainera.
|
|
2004
|
|
|
Laster beteko dira bi
|
urte
Bilboko Arte Ederren Museoa utzi zenuenetik, eraberritze sakon baten ondoren, etapa berri bati hasiera eman behar zionean. Ezarritako helburuak betetzen ari al dira?
|
|
2005
|
|
|
Liburu horri Cuentos incombustibles eman zioten izena eta hurrengo urtean, 1982an, kolektibo berak bigarren ipuin lehiaketa eratu zuen. Hurrengo
|
urteetan
Bilboko Udalak, urak baretuta, berriro hartuko zuen literatura lehiaketak eratzeko bidea. Lehenengo ipuin lehiaketa hura gaur egungo Gabriel Aresti sariketaren aitzindari malapartatua izan zen.
|
|
|
Azken berrogei
|
urteotan
Bilbon bizi naiz eta harrez geroztik Bilbo da nire epizentroa. Eusebio Erkiaga, Mikel Zarate, Nikolas Alzola, Augustin Zubikarai... adiskide izan ditut.
|
|
2006
|
|
|
Gauza erreza, oso erreza: bertsotan egin, bertsotan, datorren
|
urtian
Bilbon izango dan txapelketa naguzian, nagusi izan daitean Ariatzako erria. Asmo ederragorik ezin geinke billatu, geurea dogun berbeta bizi au, munduaren zear ezagutua izan daitean, batez be geroago eta sendoago maitatuaz».
|
|
2007
|
|
|
Emilio Sagi asturiarra (Espainia) izango da hurrengo lau
|
urteetan
Bilboko Arriaga antzokiko zuzendari artistikoa. Sagik Luis Pasquali hartuko dio lekukoa eta Daniel Bianco Madrilgo Teatro Real antzokiko zuzendari teknikoaren laguntza izango du.
|
|
2008
|
|
|
a) zer taldebizindar duen haietako bakoitzak, kapituluaren lehenengo atalean azaldutakoari jarraiki; b) hizkuntza gutxiengo bakoitzak bere inguruneko hizkuntza gehiengo menderatzaileekin dituen harremanak gidatzen dituzten hizkuntza legeen premisa ideologikoak; eta c) zenbateraino mobilizatzen den komunitate bakoitza kultura autonomiaren inguruan, kapitulu honetako 2 atalean azaldutakoari jarraiki. 4a irudian, 1999
|
urtean
Bilbon, Euskal Herrian, gutxiengoen hizkuntzari buruz egindako hitzaldi batean ordezkapena izan zuten hizkuntza gutxiengoen egoera aztertuko dugu labur labur. (Bourhis, 1999).
|
|
|
Halaber eskuartean zituen proiektuen berri ematen zion: euskal linguistika ikastarotxo bat antolatu gura zuen hurrengo
|
urtean
Bilbon, aurrerago euskal gramatika bat idatzi, eta ahal izanez gero lehenago Euskal Akademia sortu187 Hola bada, 1913ko artikulua Azkuerena izan ez bazen eta kasu horretan debate hartatik kanpo egon bazen 1914 hasieran, Urloren porrotak ostera ere Akademiaren kontura eraman zuen.
|
|
|
1935
|
urtean
Bilboko aleman kontsulak bere adiskide Azkueri Euskal Herriko eleberriez galdetu zion. Euskarazko nobelei zegokionez honako erantzuna jaso zuen:
|
|
|
Ondorioz oso ohikoa zen espainiar sentimentu korporatiboa garatzea talde honek. Ikuspegi zentralista honen adibide bat aurki daiteke 1919
|
urtean
Bilboko El Pueblo Vasco egunkari mauristan, Bizkaiko herritxo euskaldun batean (Berriatuan) zebilen maistra nazional batek idatzitako gutunean:
|
|
2009
|
|
|
1930
|
urtean
Bilbon jaio zen Luis de Pablo. Abangoardia musikako konposatzailerik ezagunenetakoa da, `1951ko belaunaldia' deituriko taldeko kidea.
|
|
|
2000
|
urtean
Bilboko Guggenheim museoari eman zioten eta Chillida Leku hautatuen artean izan zen 2002an.
|
|
|
Hala ere, medikuak egindako azken proben ondoren, Bilboko, Liverpooleko eta Nothinghameko kontzertuak bertan behera uzteko erabakia hartu behar izan dugu. Thin Lizzy taldeak, dena den, datorren
|
urtean
Bilbora itzuli nahi lukeela adierazi du.
|
|
|
Fernando Grande Marlaska Auzitegi Nazionaleko epaileak galdeketa egingo dioTxori Barrote kultur elkarteko arduradunari, 2008
|
urtean
Bilboko Aste Nagusian Igor Solana eta Harriet Iragu ETAko kideen argazkiak txosnan eskegitzeagatik.
|
|
|
Guggenheim eta Euskalduna aski ezagunak dira dagoeneko baina badira azken
|
urteotan
Bilbon beren arrastoa utzi duten arkitekto ospetsuak. Abandoibarrean esaterako, Guggenheim eta Euskalduna ezagunez gainera, Arata Isozakik diseinatutako dorreak eta Zubiarte merkataritza gunea (Robert A M. Stern estatubatuarraren lana) ikus daitezke jadanik baina hemendik gutxira Deustuko Unibertsitatearen Liburutegi Berria (Rafael Moneo tuterarrak egina) eta Euskal Herriko Unibertsitatearen Paraninfoa (Alvaro Siza portugaldarrarena) ere amaituta egongo dira.
|
|
|
Londresen osatu zituen diseinu ikasketak, 1992 eta 1996 artean, eta handik Bartzelona aldera joan zen. Azkenik, duela hamar
|
urte
Bilbora heldu zen, modarako duen zaletasuna euskaldunoi azalarazteko eta marka berri baten jaiotza bultzatzeko.
|
|
|
Noski, Euskal Herrian ez dago etxe orratz erraldoirik. Altuena Barakaldoko BEC dorrea da, 98 metrorekin, eta pare bat
|
urteren buruan
Bilboko Iberdrola dorrea izango da, 165 metrorekin.
|
|
|
Ama mundakarra zuen eta aita, Eusebio Maria Azkue poeta, lekeitiarra. Itsas ikasketak egin zituen herrian, 14
|
urterekin
Bilbora joan zen batxilergoa ikastera, eta ondoren Gasteiza eta Salamancara teologia eta filosofia ikastera. 1888 urtean apaiztu zen.
|
|
|
Kafe Antzokiak ekonomikoki bideragarria izateari uzten badio, hainbat jarduera geratuko dira aurrera egin ezinik, prentsa ohar bidez herenegun azaldu zuten moduan: Hamahiru
|
urteotan
Bilboko eta Euskal Herriko kulturgintzari egin diogun ekarpenak porrot egingo du eta, harekin batera, neke handiz sortu ditugun 50 lanpostuak galduko dira, bere edukieraren erdiarekin Kafe Antzokiaren jardunbideak ez baitira bideragarriak.
|
|
|
Peio: Joan den
|
urtean
Bilboko Gaztetxeen Eguna ireki genuen. Gure 60 urteekin!
|
|
|
Aurretik Alacant eta Lleidako (Herrialde Katalanak) polizia etxeetan egon zen, ondoren Irungo eta Portugaleteko polizia etxeetara igorri zuten. 1991
|
urtetik
Bilbon zen. SPP sindikatuko kidea zen Puelles.
|
|
2010
|
|
|
Lurralde Politikarako Aholku Batzordean, Adituen Foroan, Udal Foroan... Oraingoz, artezpideen birmoldaketa ezagutzeko aukera ireki bakarra joan den
|
urtean
Bilbon egindako Euskal Hiria kongresua izan zen. Herritarren parte hartze eskasa oso kritikatua izan da birmoldaketa horren kontra daudenen aldetik.
|
|
|
Azken
|
urteetan
Bilbo eta Castro arteko joan etorriak areagotu egin dira, batez ere lanera joateko. Joan etorri horiek gehienbat ibilgailu pribatuan egiten dituzte, errepidetik.
|
|
|
Goizeko 11:00etan atxilotu dute Busturian (Bizkaia), Auzitegi Nazionalak aginduta. 2002
|
urtean
Bilboko Buia auzoan autobus bat erretzea egotzi diote. Operazioaren barnean hainbat toki miatu dituzte.
|
|
|
Amaitzeko, baina, nerabezaroko The Dubliners taldearen kontuari azken katebegia erantsi nahi nioke. Ronnie Drew 1995ean kontzertuak ematen hasi zen bakarlari gisa; hurrengo
|
urtean
Bilbora etorri zen, «Musiketan» ekimenaren barnean. Handik urte gutira, Antonio Breschiren bitartez, ezagutu eta bere adiskide izateko zoria ukan nuen.
|
|
|
MILA ETA HIRUREHUN garren
|
urtean
Bilbo hiriaren sorrerak, Bermeoren gainbehera ekarri zuen.
|
|
|
Handik aurrera, batez ere Erdi Aroan, merkataritza asko hedatu zen. Mila eta hirurehungarren
|
urtean
Bilbo hiria sortu zen, eta Mila hirurehun eta hogeita bian, Portugalete. Hiria garatzearekin batera, merkataritza ere garatu zen.
|
|
|
" Herrari. Oso hitz polita", esan diot, eta gure hizketaldiak duela hogeita bost
|
urte
Bilbon izaten genituenen kutsua hartu du.
|
|
|
Super makilaturik doan Blanquitari agur esatean oroitu naiz duela zenbait
|
urte
Bilbon ezagututako beste emakume kementsu batekin, Arrebato tabernan lehen aldiz ikusitako pertsona ahaztezina. Gainera ez zen emakume jaio, mutil jaio baitzen Leioa herriko baserri batean eta bertan hezi zuten euskaldun zahar, Leioa osoki hartuta bere belaunaldiko euskaldun zahar bakarrenetarikoa.
|
|
2011
|
|
|
«Hipokrita» dela iritzi dio. «Azken
|
urteotan
Bilbon sexu askatasunak pairatu izan duen erasorik bortitzena Bilboko Udalak egin du, espazio publikoari buruzko ordenantza atzerakoi eta xenofoboa onartuz». Salaketa bera egin dute E taldea osatzen duten talde gehienek.
|
|
|
" Udaletxea: erdera, sentitan dot baia, mobida asko eduki dotez nik..." edo Maddik (nafarreraduna, 5
|
urte
Bilbon) dakarrenak:
|
|
|
2 Eszenarioa aldatu da eta gaztelera, euskara, galegoa eta erromania (erromintxela?) entzutetik, beste asko entzutera pasa gara. Ezin utzi Juanek (perutarra, 6
|
urte
Bilbon) egiten dituen asoziazio erabat autonomo, txundigarri eta bikain hauek aipatzeke:
|
|
|
• She´s in Fashion: 2.004 2.005
|
urteetan
Bilboko Udalak bultzatutako sustapen ekonomikorako arte erakusketa/ kanpaina, hirian zehar arrosa koloreko artelanak eta promozio euskarriak zabaldu zituena.
|
|
|
Beste aukera askoren artean, Leioako Kanpuseko hainbat fakultate bertan kokatu balituzte euskararentzako eragina (bai praktikoa bai sinbolikoa) itzela litzateke. Potentzialitate horren lekuko litzateke nola elkarrizketatutako Eileen gazteak (18 urte, boliviarra, hiru
|
urte
Bilbon) euskara Bilborekin Arangoiti auzoan lotzen duen (betiko bilbotarren loturak desafiatuz, bertan bizi izan du hiriko esperientziarik euskaldunena Irakasle eskola fakultatean bisitaldi bat egin ondoren).
|
|
|
Leku bat ezagutzen duzunean gustua hartzen diozu eta nik uste dut Oarsoaldeko gipuzkoarrok (ni bertakoa naiz) ez dugula inoiz Bilbo aldera bidaiatzeko ohiturarik izan, oso hiri iluna eta industriala zelako. Baina azken
|
urteetan
Bilbo asko aldatu da eta bertatik paseatzea asko gustatzen zait. Bilboko Aste Nagusia ere ikaragarria iruditzen zait.
|
|
|
gehiago dakartzala
|
urtean
Bilbora. Horrek, guri, alde
|
|
|
ibilgailuentzat plaza gehiago jartzean. Pride Of Bilbaok baino ibilgailu gehiago Gogoratu dezagun P&O enpresak kudeatutako Pride Of Bilbaok, hamazazpi
|
urtez
Bilbo eta Portsmouth arteko zerbitzua eskaini ostean, 2010eko irailean eten zuela betiko zerbitzua. P&Oko arduradunen esanetan, zerbitzua defizitarioa zen, eta Pride Of Bilbao ferrya berritzeko premian zegoen; hortaz, ezin zuten halako inbertsiorik egin eta zerbitzua bertan behera uztea erabaki zuten.
|
|
|
Are gehiago, bertan zerbitzu berria jarri duen Brittany Ferries enpresako hainbat zuzendari eta Frantziako zenbait kazetari ere etorri ziren. Barku handia da Cap Finistere eta hamazazpi
|
urtetan
Bilbo eta Ingalaterra lotu zituen Pride Of Bilbaok baino ibilgailu gehiago har ditzake bere baitan: Berrehun eta hirurogeita hamar gela dauzka, seiehun eta berrogeita hamar ohatze guztira, eta ehun eta hamar kamioi eta laurogei ibilgailu eraman ditzake, nahiz eta ohikoena izango den hirurogeita hamar kamioi eta berrehun eta berrogeita hamar ibilgailu hartzea.
|
|
|
Uribarrenen arazorik handienetakoa euskara klaseak emateko irakasle gaituak aurkitzea izan zen. Batetik, aurreko
|
urteetan
Bilboko Irakasle Eskolan borondate hutsez eta modu ez ofizial eta ordutegietatik kanpo euskara ikasten ibilitakoak bildu zituen, egoera azaldu, eta euskara klaseetan beraiek irakasle izateko aukera eman zien. Lana orduka ordainduko zen, baina orduak noiz kobratuko ziren ez zegoen argi, ezta azkenean kobratuko zuten ere.
|
|
2012
|
|
|
Umore gabeko iraultza, gorringo gabeko arrautza. Eta hala dabiltza Bilboko Konpartsak, esaera bereganatu eta egunetik egunera betetzen. Jai eredu herrikoi eta parte hartzailearen aldeko borrokaren harira azken
|
urteetan
Bilboko Udalarekin izandako tirabirak zuzentzeko itxurarik ez duen honetan, Konpartsero Eguna Areatzan egiteko debekuari umore eta ironia gehiagoz erantzun zioten atzo konpartsek. Hasteko, baimena ez izanda ere, betiko tokian ospatu zuten Aste Nagusiaren aurreko jai hori, «dagokion lekuan, prestatutako egitaraua betez».
|
|
|
euskararen sustapenean «eraginkorragoak» izateko beharra ikusi zuten orduan. «Orain bi
|
urte
Bilbon egindako kongresuak enkargua utzi zigun, ideietatik ekintzetara pasatzeko bidea jorratzeko», agertu zuen Topaguneko zuzendariak, eta horretan aritu dira. 2010etik, eta azken hilabeteak barne, Euskal Herriko hainbat elkarte elkarlanean aritu dira mugimenduaren antolakuntzari, finantzaketari, barne komunikazioari eta jardunari lotutako gaiak lantzen.
|
|
|
2.3 Azken
|
urteetako
Bilbo berria
|
|
|
Eta hiriko mugan XX. mendean zehar sortutako baratze informalak kokatzen dira. Azken
|
urteotan
Bilboko Udalak hiri aldiria antolatzeko zenbait estrategia garatu ditu. Pagasarriko Egitamu Berezia eta Bilboko Eraztun Berdea helburu horrekin landutako planak ditugu.
|
|
|
Izan ere, beti lotu ditu bai herritarren partaidetza eta elkartzea. Partaidetza honek arrakasta handia du Otxarkoagako auzoan 2008
|
urtean
Bilboko Udalak auzokideen laguntzaz ezarritako “Imajinatu Otxarkoaga” planak erakusten duen bezala. Plan hau, Otxarkoagari lotu izan zaion irudiarekin bukatzeko egin zen eta dagoeneko planaren %75a bete da.Estatu mailan esperientzia aitzindaria izan da.
|
|
2013
|
|
|
" Udalarekin ez daukagu harremanik, eta hori ona da". 2011
|
urtean
Bilboko Kukutza bota zutenean, Javier Maroto Gasteizko alkateak argi utzi zuen bere udal taldeak ez duela gaztetxearekin arazorik nahi. " Dena dagoen moduan geratuko da", esan zuen.
|
|
|
Ezohiko taldea da Capsula: Argentinan sortu bazen ere, Martin (gitarra eta ahotsa) eta Coni (baxua eta ahotsa) 2000
|
urtetik
Bilbon bizi dira; Euskal Herriko taldeen artean kontzertu gehien eskaintzen dituena da atzerrian zein bertan; eta, finkatutako helburuak eta gehiago lortu ditu. Musika modu ia obsesiboan ulertu eta bizi dute; eta horri, transmititzeko eta ikasteko duten gaitasuna gehituta, zuzeneko itzela dute.
|
|
|
Agurtzane Berriozabal Bernas ikasketa buruak uztartu dizkigu teoria feministak eta gelako praktika: " Duela hiru
|
urte
Bilboko Berritzegunean Hezkidetza mintegia sortu zenetik parte hartu dugu bertan. Aurten formazioa jasoko duten 50 ikastetxe horietako bat izateko eskaera luzatuko dugu.
|
|
|
Azken hamabost
|
urteetan
Bilbok izandako eraldaketa zorpetu gabe gauzatzeaz harro agertu izan da Iñaki Azkuna alkatea. Ordea, zorrik badela azaleratu du orain Bilduren udal taldeak.
|
|
|
Ezinezkoa zen, hala ere, guztiaz gabetzea:
|
urtean zehar
Bilbotik Lekeitiora bitarteko kilometroak egiteko behar gorriaz; edo M.ren gaiek gure solasei ekarritako berritasun aberatsaz; edo haren ezpainen tinkak nire azalari ezagutarazitako erredentzio sentimenduaz. Egin duzu sekula negar ohean, plazeraren plazerez?
|
|
2014
|
|
|
Taldeak maila nagusira igotzea lortu zuen, baina, azkenean, ez zen gauzatu ahal izan, arrazoi ekonomikoak zirela medio. 80ko hamarkadan ez zen inongo talderik geratzen maila gorenean, harik eta 2000
|
urtean
Bilbo Basket proiektu berria abian jarri zen arte. 2003 itzuli zen talde bizkaitar bat maila gorenera, eta 2010 denboraldian, gainera, txapeldunorde geratu ziren.
|
|
|
Duela 110
|
urte
Bilboko Euzko Gaztediko euskaldunek lantalde bereizi moduan elkartzeko euren egoitzako gela bat hartu zutenetik, ia eten barik egon dira euskaraz bizitzeko lekuak (egun arnasgune deitzen ditugunak) euskal hirietan. Horien bertsio eguneratua duela hogei urte abiatu zen Bilboko Kafe Antzokiarekin eta, berezitasunak berezitasun, azken urteotan beste zenbait joan dira sortzen (Plateruena Durangon, Doka Donostian, Lazarraga Elkarteak eginkizun duen proiektua Gasteizen, Müllerrenea Deustun, etab.). Horien lehen betebeharra da hiztunei eskaintzea praktikarako eremuak eta, aldi berean, kalitatezko kultura emankizunak.
|
|
|
Ume euskaldunen maisu aparta; hareei euskaraz bizi izaten, euskaraz barre egiten, euskaraz olgetan irakatsi deutsena. Honezkero badira 35 bat
|
urte
Bilboko San Antongo zubi ondoan jaio zala. 1966an etorri jakun mundura.
|
|
|
Azkenean, eta bide luze baten ostean, 2010
|
urtean
Bilboko Udalak Masustegi auzoko lurrak erosi egin zizkien Miguel de la Viaren oinordekoei, aldameneko Arraiz mendiko lur eremu batekin batera, 1,75 milioi euroren truke. Horrela, eta behingoz, auzoa udal planeamenduko ordenazioan sartu zen, eta gutxinaka gutxinaka, etxe guztien egoera legeztatzen joan da, biztanle bakoitzak udalari 500, ko diru kopurua ordaindu eta gero, lurraren jabe egitearren.
|
|
|
Bestetik, Elgetako alkate ohiak Bilbori eginiko ekarpen handienak ere zeintzuk diren gaineratu du: " Garbi daukat egin duen ekarpenik handiena azken
|
urteetan
Bilboren transformazio handia bultzatzea izan dela. Urte luzetan Bilbo ilun eta tristea ezagutu genuen, eta guztiz aldatuta dago.
|
|
|
2014ko Ibilaldia Gernikan ospatu zen eta arrakasta handia lortu zuen eta hurrengo
|
urtean
Bilbon emaitzak hobetzea espero dute antolatzaileek.
|
|
|
Lurraldez lurralde egin ziren lehenengo kanporaketak; eta azkenengo jaialdia Bilbon egin zen bertsolariek ere alde horretara jotzen dute orain agerraldirik handienak egiteko, igande eguerdi batez, Albia areto bikaina lepo hezurreraino beteta, 1964tik aurrera hiru
|
urtez
Bilbon egin ziren Concurso de la cancion vasca lehiaketa haietan bezalaxe.
|
|
|
Adituen arabera, datozen 15
|
urteetan
Bilbok 27.000 biztanle galduko ditu: biztanle gutiago eta zaharragoak.
|
|
2015
|
|
|
«Anaiak baino zorte gehiago izan nuen bizirik aterata», zehaztu zuen urteen joanarekin. Bernardo Usabiaga Pikoketan (Gipuzkoa) hil zuten, tiroz, hamazazpi gazte gehiagorekin.1944
|
urtean
Bilbo inguruko Arrona kartzelan zegoela ihes egin zuen, eta maki gisa itzuli zenean atxilotu zuten. Atxiloaldian Meliton Manzanas poliziaren torturak jasan zituela jakinarazi zuen.
|
|
|
Maketa Lehiaketaren publikoaren saria Gaztearen webgunetik kudeatzen da gaur egun nagusiki. Webgunean kudeatzen dira publikoaren bozak eta bertan emititzen da streaming en lehiaketaren finala ere (ikusi webgunean 2015
|
urtean
Bilboko Kafe Antzokian eginikoa, esaterako).
|
|
2016
|
|
|
Gero eta herritar gehiago biltzen ditu bertsolaritzak. Horren lekuko da duela bi
|
urte
Bilbo Arena kiroldegian jokatutako Bizkaiko txapelketa ere. Bete egin zen aretoa, eta kantuan aritu ziren zortzi finalisten ahotan ideia bera agertu zen behin eta berriz:
|
|
|
Merkantilizazio hutsa izan da». Olidenek dioenez, erretiroa hartu duen jendearen postuak berritu beharrean, postu horiek azpikontratatutako langileekin bete ditu azken
|
urteetan
Bilboko museoak.Bi museo daude, beraz, museo bakarrean. Izan ere, Euskal Herriko lan hitzarmen onenetariko bat dute Bilboko Arte Ederren Museoko langile propioek, baina hitzarmen horretatik urrun geratzen dira azpikontratatutako langileak.
|
|
|
88 ditu, eta duela bi urte arte zerbitzuan izan dute. Lehenik, Bilboko Transportes Urbanos enpresan bidaiariak eramaten zituen, eta azken
|
urteotan
Bilboko metroan erabili dute, barne zerbitzuetarako. Euskotrenen tailerretan zaharberritu zuten, eta gurean daukagu orain".
|
|
|
Xabier Madina (Bilbo, 1945) abeslari ohia hil da gaur, irailak 7, goizean. Bere bizitzako lehen bost
|
urteetan
Bilbon bizi izan bazen ere, ondoren Azpeitira etorri zen familiarekin. Musika izan zuen afizio eta inoiz ofizio nagusi urte askoan.
|
|
|
Nosotras, mujeres de Euskalduna dokumentalak, Euskalduna Ontzioletako Emakumeek (AME), ontziolen jarraipenaren alde, 1983 eta 1988
|
urteen artean
Bilbon aurrera eraman zuten borrokaren oroimena berreraiki nahi du. Beste mota bateko oroimena, borroka galduaren zamatik haraindi, langileen borrokan parte hartze zuzena izatetik sortu ziren kontzientzia hartzea eta ahalduntzea, eta ia erabat gizonezkoek osatutako ingurune hartan, emazte eta ama baino gehiago emakume izatearen eta norberaren burua emakume gisa aldarrikatzearen zailtasuna erakusten dizkiguna.
|
|
|
Euskal Herriko Txistularien Elkarteak 1929.eko uztailaren 19an Donostian antolatu zuen III. Batzarrean Polikarpo Larrañagak" La moral vasca: moralidad y costumbres vascas" izenburupeko hitzaldia ogutzi zuen Aita Donostia eta Jose Olaizola kide zituela, hurrengo
|
urtean
Bilboko Miserikordia Etxeko moldiztegian argitara eman zena Sandalio Tejada Sarabiaren sarrera batekin. Horretan, euskal dantzaren historia txikia eginik, euskal dantzaren aldeko oihua egiten zigun kanpotik zetozen dantzen kontra, mezu abertzalea nabaria izanik ere, moral aldetik kanpoko dantzen desegokitasuna zela eta.
|
|
|
Txominek bikoizketa lanak egin zituen, eta euskaraz ikusten genituen galai amerikar batzuen ahotsa berea zen. Patxi medikuak bihotz eta birika andana baten zaintza egin zuen
|
urtetan
Bilbon. Eta Karmele, laurogei urterekin, Antony egoitza ikustera bueltatu zen Ikernerekin batera, ihesean zebilen bilobari Parisera egindako bisita baliaturik; lurrean koltxoi baten gainean lo egin zuen pisu batean, eta erabat gaztetu omen zen egun haietan, Ikernek kontatzen duenez.
|
|
2017
|
|
|
Turismoak hiriak eta, batik bat, erdigune eta alde zaharrak eraldatu ditu azken
|
urteotan
Bilbon, Donostian eta beste hamaikatxo herri eta hiritan. EH Tourist plataformak ostiralean eta larunbatean antolatu dituen jardunaldietan turismoaren inguruan hausnar egitera gonbidatu ditu hainbat lagun kiritiko.
|
|
|
Goizean, Umorea gerra garaian erakusketa egingo du 10:30ean Zabalguneko eraikinean. Erakusketan, 1936 eta 1938
|
urteen artean
Bilbon argitaratu ziren 90 bineta ikusteko aukera izango du ikusleak, garai horretako prentsako marrazkilariek nola ikusi zuten gerra zibila eta haren aurrekariak, hain justu. Egia aldarrikatu eta gerraren inkustiziak salatzea du helburu erakusketak. Tierra Vasca, La Gaceta del Norte, El Nervion, La Union eta guztira 15 egunkaritan publikatutako binetak barnebilduko ditu. Juan Mari Aburto Bilboko...
|
|
|
1977an, 3.000 emakume inguru bildu ginen Leioako campusean egin ziren Euskal Herri mailako I. Jardunaldi Feministetan. Hurrengo
|
urteetan
Bilboko kaleak hartu zituen abortatzeko eskubidearen leloaren oihartzunak Euskal Herritik kanpora ere zabaldu ziren.
|
|
2018
|
|
|
Badira hamar
|
urte
Bilboko Udalak eta Euskaltzaindiak euskararen alde lanean dihardutela, hirian euskara eta euskal kultura sustatu guran. Aurten ere, erakunde bien arteko elkarlan agerikoa berretsi egin da.
|
|
|
Edozein kasutan, ikuspuntu praktiko batetik, orain dela 40
|
urte
Bilboko herri mugimenduak erakutsi zuen beste eredu bat dagoela ekitaldi masiboak antolatzeko: Aste Nagusia adibidez. Zalantza barik Bilbon dagoen herri ekimenik erraldoiena.
|
|
|
Otxarkoaga, 1925
|
urtean
Bilboren esku geratutako Begoñako eliza zaharreko landa ingurunea zen, belardiz, soroz eta baserriz betea. Horien guztien oroitzapenak bizirik dirau oraindik auzoko kale batzuen izenetan.
|
|
|
Azken
|
urteetan
Bilboko eskola ta ikastola askotan" Zortziko Txikia" irratsaioa grabau dogu. Makina bat gela, liburutegi edota gimnasiotan 6 mailako dozenaka ikasle batera aurrez aurre topau ostean, irakasleek umeen hezkuntzan daben eragina oso handia dala berresten dot.
|
|
|
Los Angelesen euskarazko astekariaren bigarren saio bat egin dadin (Escualdun Gazeta, 1885) eta ia ehun
|
urte
Bilbon lehen egunkaria sor dadin (Eguna, 1937).
|
|
2019
|
|
|
Hamabi kide inguruz osatutako batzorde iraunkorrak zeraman pisu guztia. Nominalki JCVren burua BPDko presidentea zen eta buruordea Bilboko alkatea, baina hasierako
|
urteetan
Bilboko Udalak ez zuen parte hartu. Araudiak ezarritako JCVren hiru batzordeek (historiko literarioa, artistikoa eta ikerketa sozioekonomikoena) ere ez ziren operatiboak izan.
|
|
|
1889
|
urtean
Bilboko Santutxu auzoan lantegi gutxi batzuk zeuden. Horien artean, txakolindegiren bat eta zigarroak egiteko lantegi bat zegoen.
|
|
|
Pasatu dira 31
|
urte
Bilboko Alde Zaharreko taberna batean 1988ko hasieran ARGIAko lehen bilerara joan nintzenetik. Oker ez banago Iñaki Uria etorri zen Donostiako erredakziotik.
|
|
|
Esan daiteke Zelaiak lanean diharduen Big Master izeneko proiektu handiago baten bigarren zatia dela erakusketa. Lehena, Sokatira, aurreko
|
urtean
Bilboko Rekalde aretoan aurkeztu zuen. Estetikan jarraikortasuna nabaritzen da:
|
|
|
Badira hamar
|
urte
Bilboko Udalak eta Euskaltzaindiak euskararen alde lanean dihardutela, hirian euskara eta euskal kultura sustatu nahian. Bilboko Udalaren ildo estrategikoak dira euskara jagotea, haren erabilera soziala bultzatzea, euskal literatura sustatzea eta gizarteratzea, eta euskararen transmisioa ziurtatzea, gogoratu du gaur Juan Mari Aburto Bilboko alkateak.
|
|
|
Ez da Orozkoko fabrika auzitara doan lehen aldia izango. Duela bi
|
urte
Bilboko epaitegi batek arrazoia eman zion Artiachek kaleratutako langileari, enpresak bidegabeki kaleratu zuelako. “Horrelako kasu asko daude, baina askotan akordioetara iristen dira, langileek beldurra dutelako”, nabarmendu dute emakumeek.
|
|
|
Anna Campbell Gune Askea jaio da Bilboko ibaiertzean. Oharrean adierazi dutenez, azken
|
urteetan
Bilbo jasaten ari den turistifikazio eta gentrifikazio prozesuen eta agintariak bultzatzen ari diren hiri eredu neoliberal eta prekarioari aurre egiteko okupatu dute gune hau.
|
|
|
Bi
|
urtez
Bilbo Zaharra auzoan egin ostean, aurten Deustun izango da. Besteak beste, Surfin’ Bichos, Zea Mays, Cruz Cafuné, La Zowi eta Putochinomaricón taldeen zuzeneko emanaldiak egongo dira. Ekainaren 15ean, larunbata, izango da, doako sarrerarekin.
|
|
|
Horregatik, bi
|
urtez
Bilbo Zaharra auzoan egin ostean, aurten Deustun abiatuko du Bilboko auzoz auzoko ibilaldia, jaialdi urbano ibiltaria izango baita. Alde batetik, unean uneko garaietara egokitzen jakin duen Surfin’ Bichos taldea; Nirvanaren garai bete betean, Estatuko musikaren industria hankaz gora jarri zuten rockaren beren ikuspegi subertsibo, aztoragarri eta adiktiboarekin, eta beren hit guztiak biziberr... Hogei urtetik gorako ibilbide honetan, aldaketa teknologikoetara egokitzen jakin izan du taldeak; izan ere, aldaketa teknologiko horiek gure arteko harremanak egiteko modua eta gure kontsumo ohiturak aldatzeaz gain, iragankortasunaren diktadura ezartzera ere iritsi dira.
|
|
2021
|
|
|
40.5d Beste batzuetan moduzko adberbio sintagmak enuntziatuari buruzkoak izaten dira, perpausean esaten denari buruzko ‘modua’ azaltzen da, eta perpausaren modalitatearekin (hiztunaren ziurtasun maila esango duenaz, eta abar) loturik egoten dira (Dirudienez, Josu datorren
|
urtean
Bilbora joango da), edo baieztatzen dena zerbaiten edo norbaiten baitan jartzen dute: Aneren arabera, Manexek ez du ezer larririk.
|
|
|
Berdin gerta daiteke mendeko moduzko perpausekin: Anek dioenaren arabera, Manexek ez du ezer larririk; Itxura/ aztarna guztiek azaltzen dutenez, Josu datorren
|
urtean
Bilbora joango da; Medikuak esan duenez, Manexek ez du ezer larririk; Egunkarian jartzen duen bezala, auto elektrikoak oso bizkor ugarituko dira; Alabantza, esate baterako, alaba antza da bistan dagoen arabera (Mitxelena); Hau da atzenean jaiera bat ondasun handiak berekin dakartzana, orain ikusiko dugun bezala (Agirre Asteasukoa). Adibide guztietan ere ikusten dugu mendeko perpausa pausa batez bereizirik dagoela; nolabaiteko ‘perpaus orde’ moduko bat da, eta perpaus nagusian esaten duena berresteko balio du, edo bere egiatasuna zeren araberakoa den azaltzeko.
|
|
|
Ez da horrela; alderantziz, oso garaiz hasitakoa naiz. 14
|
urterekin
Bilboko talde batean hasi nintzen, Jon Amurizaren zuzendaritzapean. 1969an, berriz, ingeniaritza ikasten hasi nintzen Bilbon, eta hango taldean eman nuen izena.
|
|
|
80ko
|
urteetako
Bilbo. Alde zaharra.
|
|
|
1860 eta 1887 bitartean populazioa bikoiztu egin zen. 1900
|
urterako
Bilbok 90.000 biztanle izango zituen.
|
|
|
13 1950
|
urtean
Bilbon etxebizitza partekatzen zuten familiak %43, 43 ziren. 1960 urterako %58, 6.
|
|
2022
|
|
|
Azken hogei
|
urteetan
Bilbo da biztanleak galdu dituen Euskal Herriko hiri handi bakarra. Demografiaren hazkunde negatibo horren ekuazioan, baina, aldagai ugari sar daitezke sistema osoa aztertu gero, hala nola:
|
|
|
Kasualitatez Jaenen (Espainia) jaio, berehala Markina Xemeinera (Bizkaia) itzuli, eta 16
|
urterekin
Bilbora lekualdatu zen Alicia Rueda moda diseinatzailea (1969), ikastera. Harrezkeroztik, ez da Bizkaiko hiriburutik mugitu, eta ez du joateko asmorik ere.
|
|
|
16
|
urterekin
Bilbora joan zinen diseinua ikastera. Nolakoa izan zen aldaketa?
|