2000
|
|
Itsusiko haitzen magalean gordeta, bada
|
urteetan zehar
bisitari asko jaso duen kobazulo berezia. Harpeko Saindua deitzen diote bertan dagoen estalagmita bati.
|
|
Berriz esango dut, soziologikoki de facto gatazkahori politiko-nazionala da. Azken 40
|
urteetan zehar
, hainbat euskaldun armak hartzera, hainbeste gose-greba, hainbeste sakrifizio eta lan hartzera eraman duen gatazka, ez daizan sexuen ustiaketa edo klase sozialen borroka, zapalketa nazionala baizik. Gainera, gatazka hori Espainia eta Frantziarekin dugu.
|
|
Europari eta bigarren milurtekoari dagokienez, nire ustez, klaseen berdintasun-maila handiena sozialdemokrazietan eskuratu zen 1960-1980bitartean. Azken mila
|
urteetan zehar
arazo sozialek izan duten bilakaera ondo aztertudu Robert Castel-ek (1997). 1960-1980 bitartean, Europako Estatuak indartsu izanziren eta Estatuen arteko mugak oso itxiak; gainera, Estatuek arbitro gisako lanetanjardun zuten, klase sozialen artean, langileria indartsua zen eta lan-enplegua, full time, egoera antzekoan egon zen.
|
2001
|
|
Ezker liberalismoa izan da ezkerrekoa zenbait zentzutan, lehen aipatu dugun gizabanakoaren askatasuna asko goraipatu du eta guk gaur egunean ezker horri hori zor diogu. Baina diskurtso hori ez da adostasun handikoa izan
|
urteetan zehar
ezkerrean; pertsona iraultzaren, alderdiaren menpe zegoen, eta azkenean hori," gerturik daukagu odola".
|
|
Eta horretan lagungarri izan dira beti zientzia museoak. Hasieratik helburu didaktikoa izan badute ere, asko aldatu dira gune hauek
|
urteetan zehar
. Alor honetako museoen sorrera XVIII. mendean ipin daiteke, Ilustrazioak azaleratutako kezken erantzun moduan.
|
|
Bestalde, hedabideek eta bereziki telebistako irudiek indar handia dute epe laburrera gure emozio-egoerak alde batera edo bestera eragiteko (gezurrezko film batek ere negarra eragin ahal digu eta!). Epe laburreko eragin horiek, gainera, epe luzerako eraginen gainean metatzen dira, eta gerra hotzaren berrogei
|
urteetan zehar
herrialde sozialistak ilun, misteriotsu eta beldurgarri gisa aurkeztu izan zitzaizkigun; horrelako basakeriak gertatzeko leku apropos gisa alegia. Guzti honek ahalbidetu zuen hedabideen ziriak bere helburuak zeharo betetzea:
|
|
Espainian estatu-hitzarmen bat egitea da nire proposamena eta horren arabera, datozen 10
|
urteetan zehar
ekitaldi bakoitzean BPGaren %0, 08 gehitzea ikerketa zientifiko eta teknikorako inbertsioak.
|
|
Narratzaile eta prosista modura Sarrionandiak duen garrantzia bere lanen harrera zabalak bermatua da. Ezaguna denez, Narrazioak lanak, esaterako, sekulakoarrakasta izan zuen,
|
urteetan zehar
izandako salmenta handiak eta berrargitalpenugariek erakusten dutenez. Antzera gertatu da beste lanekin ere, azkenekoarekinadibidez (1997ko Durangoko Azokan salgai atera eta bi asteren buruan agortu zenHitzen ondoeza).
|
|
Oxford autoreak (1996b) ere, azkeneko 34
|
urteetan zehar
egindako 2Hrenikaskuntza-ikerketen azterketaren ondoren, bi gauza egin ditu: 1) aurreko ereduenondorio garrantzitsuenak zein diren aukeratu eta azpimarratu; 2) bide berriakerabiliz, eredu berri baten beharra aitortu.
|
|
Azken liburu horren inguruan sortutako mintegiak, hitzaldiak eta ikastaroak autorearentzako oinarri egokiak izan dira. Zer esanik ez, Udako Euskal Unibertsitateko hainbat ikaslerekin
|
urteetan zehar
gauzaturiko mintegi zientifikoak-horrelakoetan bapore-presioak eta kimika organikoa landu direlarik-ere hartu behar dira kontuan. Eta azkenez, bibliografiaren usaina ere aitortu behar da, zeren edozein arterekiko zaletasuna ekinez garatzen baita; hau da, heziketa-prozesu luze baten ondorioz sortzen da.
|
|
Beraz, jarduera horrek ez du efektu hori bakarrik; gainera, hartutako kantitateak 2 g/ kg/ egun gainditzen baditu, giltzurruna arriskuan egon daiteke, proteinen metabolismotik eratorritako urea izeneko substantzia toxiko baten kantitate handiak kanporatu behar baititu gernuaren bidez, eta, era berean, kaltzioaren gernu-iraizketa areagotu dezake, eta horrek osteoporosia izateko arriskua areagotzen du. Gehiegikeriak, aholkularitza profesionalik gabe, hilabeteetan edo
|
urteetan zehar
, gibel-eta giltzurrun-gainkarga eragin dezake, eta gibelak eta giltzurrunak jarduera eta funtzioak areagotu egin ditzakete.
|
|
Moneta-aldaketa sartu eta bi astera bukatzea espero da, baina dibisa zaharrek 2001eko otsaila arte jarraituko dute funtzionatzen. Moneta zaharrak biltzeaz arduratzen diren agintariek ez dute argi zenbat itzuliko den, zenbat galduko den
|
urteetan zehar
, eta zenbat pertsonak gordeko dituzten txanponak arrazoi sentimentalengatik. Alemania izango da txanpon gehien itzuliko dituen herrialdea, 100.000 tona inguru, eurogunerako aurreikusitako guztiaren herena; horietatik 73.000 altzairuzko eta kobrezko aleazioak izango dira, eta 35.000 kobre-eta nikel-nahasketa.
|
|
Agresibitate txikienetik hasi behar da, kalteak saihesteko. Desugertzaile termikoak
|
urteetan zehar
pilatutako pinturen geruza lodietarako eta pintura plastikoetarako egokiak dira. Horretarako, aire beroko pistolak erabiltzen dira, pintura urtu eta, ondoren, objektua espatula batekin bereizteko.
|
|
Bistatik galdu nuenean kaleak laberinto bihurtu zitzaizkidan. Azalean irristatzen ziren izerdi tanta guztiak,
|
urteetan zehar
anonimatoan isuritako negar malko bakoitza ordezkatu nahi zuten, inor ez izatetik norbait izatera igarotzeko. Amas estu bakoitzak txartelean irudikatutako maitalearen gorputzera gehiago hurreratu nahi ninduen, eta korrika jarraitzen nuen.
|
|
Irailaren 23ko 88/ 1091 Erret Dekretu Legegilearen, hau da, Aurrekontu Lege Orokorraren Testu Bateratuaren 29 -2 artikuluan, 1968ko Ekainaren 8ko Aginduarekin eta 1928ko Urtarrilaren 24ko E.D. Legearekin erlazionatuz aurreikusten diren ondorioetarako, azken 20
|
urteetan zehar
mugimendurik egin gabe egon diren gordailuen titular diren bezeroei jakinarazten zaie iragarpen honen bidez, ezen, jadaneko legeriaren arabera, abandonu-presuntzioan erori direla, eta hortaz euren zenbatekoa Estatuarena izatera pasatu dela...
|
|
gogora dezagun Juan Goytisolok Espainiako prentsa arloko literatur kritikari buruz argitara eman zituen hitz gogorrak, El Pas, 2001-I-10, eta, orobat, ondorengo polemika guztia). Gainera, azken hamabost edo hogei
|
urteetan zehar
euskal kulturan gertatutako aldaketek, eta ekoizpenaren hazkundeak berak, horretarako tartea lagatzen dutela uste dut (hutsuneak eta arriskuak asko direla ahaztu gabe, jakina). Alde horretatik, eta Pako Aristiren iritziaren aurka, kritika serioa eta anitza egiten ahalegintzen den saio batek, are telebistakoa bada ere, gehiago egiten du irakurzaletasunaren alde, ohiko hamaika iruzkin zuri eta (elkarren artean) kalkatuk baino.
|
2002
|
|
«Otoitza eta lana da beneditarren bizitza», dio Emiliano Ozaetak. Horrela definitu izan da
|
urteetan zehar
. Klausura monastiko batean bizi dira.
|
|
Aktorearen teknikaren garapena epe luzeko lana da. Esperientzia eta teknikaren bitartez aktorea
|
urteetan zehar
lantzen da. Izan ere, aktorearen prestakuntza ezinbestekoa da, bai psikologikoki, bai fisiologikoki eta baita beste hainbat mailatan.
|
|
Aldi bateko baserritar usaineko zan uri honi, destainezko berba zatarrik be, egotzi izan deutsoe,
|
urteetan zehar
.
|
|
Zergatik ote zen ikertu, eta ohartu ziren sumendiak botatako errauts eta partikulek 1992 eta 1993
|
urteetan zehar
planetaren inguruan lanbro antzeko bat sortu zutela eta lurrazalera iristen den eguzki-argia gutxitu egin zela, zeharkakoago eta lausotuagoa baitzen.
|
|
Bizitzako lehen
|
urteetan zehar
eratuz joaten da oina eta hasieran batez ere, oso egitura malgua izaten du, behar adina sendotasun garatu gabe; horrenbestez, oinaren gainean edozein presio anormal egiteak ondorio negatiboak izan ditzake.
|
|
Hemen mezu espiritualetan babesten da, jendeak horien gosea duelako eta horrelakoak behar dituelako; baina berarekin daramatzadan hogeita hamalau
|
urteetan zehar
, besteen bizi-baldintzak hobetzeko zer egin dezakeen pentsatu du etengabe, egunero-egunero.
|
|
Administrazio zentralaren eta autonomikoen arteko eskuduntzen banaketaEspainiako konstituzioan zein autonomia-estatutuetan jaso zen, autonomia-mailadesberdinetako erkidegoak sortuz. Transferentziak
|
urteetan zehar
gauzatzen joandira, zenbait arlotako araugintza eta kudeaketarako gaitasuna eskuz aldatuz: hezkuntza, osasuna, kultura, nekazaritza eta arrantza, gizarte-babesa, industria, barne-merkataritza eta herri-lanak, besteak beste. Dena den, arlo guztietan EuskoJaurlaritzaren eta Nafar Gobernuaren eskumenen zabalera eta sakontasuna ez diraberdinak izan, eta kasu guztietan zenbait muga onartu behar izan zituztenadministrazio autonomikoek.
|
|
Hain zuzen, epealdi honiburuzko ekarpen historiografikoei dagokienez, ondoko bi puntu hauek azpimarratuko genituzke batik bat. Alde batetik, Jose Luis de la Granja-ren argitalpenekerakutsi duten legez, Errepublikako
|
urteetan zehar
berriro ere baieztatu zen lehenBerrezarkuntza-garaian jadanik begi-bistan gelditu zen fenomenoa: hots, EuskalHerrikoa bezalako gizarte polarizatu batean proiektu politiko zubigileek zailtasunhandiak zituztela garatu eta hedatzeko27 Horra hor, Accion Nacionalista Vasca delako alderdi nazionalista eta errepublikazalearen ezintasuna, minorien eremu mugatuetatik ateratzeko.
|
|
Publizitate mitikoa, era berean, produktu-publizitatea izateaz gain, marka-publizitatea ere izan ohi da. Esandako marka-publizitate horrek ez du zertan puntuala, koiunturala izanik; sarri askotan, mota horretako publizitateak, markakoa deitu diogunak,
|
urteetan zehar
hartu du bere indarra ikusle/ balizko-eroslearen aurrean, eta urteen poderioz egin ohi da famatu. Publizitate mitikoaz espektakulu hutsa dela esan da sarritan.
|
|
Bioadierazlea ingurumena ebaluatzeko teknika bat da, eta
|
urteetan zehar
finkatu egin da, ekosistema jakin batean toxikotasuna detektatu eta kontrolatzeko metodo gisa. Hala, duela bi hamarkadaz geroztik, hainbat ingurunetako airearen, lurzoruaren eta uraren ingurumen-osasuna aztertu duten bioadierazpen-metodoak garatzen ari dira.
|
|
Espainia oraindik landu ez den herrialde urrietako bat da, nahiz eta, zuzendari nagusiak adierazi zuenez, «kalitate handiko etengabeko ikerketa» dagoen. Laborategi bakoitzak bere datu-basea du, lan-
|
urteetan zehar
arlo honetan identifikatuz joan diren profil genetikoekin, baina ez dago legez oinarritutako koordinaziorik, eta horregatik, ez dago araudirik profil genetiko horien zaintza edo erabilera eta zein bermerekin zehazteko. Adituen iritziz," kontu handiz ibili behar da, pertsonaren intimitatea zaintzeko eta oinarrizko eskubideak eta konstituzio-esparrua ere errespetatzeko".
|
|
Hori ere euskaraz. Zure aita edo amak eskolako autobusera eraman zaitu
|
urteetan zehar
, eta zure heziketa euskaraz egiteko aukera izan duzu, horretaz baliatu zaren edo ez besterik da. Ez hori bakarrik:
|
|
Hori da erabiltzen den argumentazioa, nahiz, egia aitortu behar baldin badizut, nik ez dudan argi ikusten argumentazioaren funtsa, niretzat karniboro ere haragia jaten duen zerbait baita, berez, talde horretan zientzialariek hala esanik panda hartzen sartzeko inolako eragozpenik ez badut ere. Hori, eta etxean
|
urteetan zehar
ikusi izan ditudan behi guztiak ere, ez baitakit ongi aski ematen zitzaien pentsuan bazen haragi puskarik, beste herrialde batzuetan gertatu den gisa. Hori datorkit behintzat gogora.
|
|
Beste ikastola batzuek bazuten aurretik sare txiki bat hedatua elkarren artean, argi eta garbi aukera pribatu bat eginez. Baina, usteketan eta denok pentsatzen genuenean legearen aukera hura ezin zela inola ere galdu, hori aldarrikatzen egona baitzen jendea
|
urteetan zehar
, bat-batean hirugarren sare handi bat sortu zen: ikastolen sare berezkoa.
|
2003
|
|
Nekazaritza-hitzarmenak sei urteko epea zeukan eta epeabukatutakoan hitzarmenaren berrikuspena aurreikusten zuen, sektorearen liberalizazio-asmoekin jarraitzeko betiere, baina oraingoan erakunde peto baten baitaneta ez GATT gisako hitzarmen soilaren baitan, horrek dakarrenarekin. Horrela, 1999 eta 2000ko
|
urteetan zehar
, nekazaritzaren hitzarmenaren berrikusketa abianjarri zen. Aldi berean, Seattleko konferentziak nazioarteko merkataritzari buruzkonegoziazio-txanda abian jartzea zuen helburu.
|
|
Zenbatekoa markaren eta modeloaren araberakoa da: sinadura merkeenek beren balioaren ehuneko handi bat azkar galtzen duten bitartean, ospea duten autoek salmenta prezio ona izaten jarraitzen dute
|
urteetan zehar
. Faktore askok eragina dute erabilitako auto baten balioan.
|
|
Denborak aurrera egin ahala, etxebizitza baten azalera estaltzeko erabili den edozein material aldatu edo behar bezala tratatu beharko da haren itxura hobetzeko. Moketa ez da salbuespena; beraz,
|
urteetan zehar
bere funtzioa bete ondoren, une batean, beste batekin edo estaldura mota berri batekin ordezkatu behar da. Bere garaian moketa jarri zuena bera izan bazen, hura finkatzeko erabili zuen sistemaz oroituko da, eta horrek, zalantzarik gabe, moketa kentzea errazagoa eta azkarragoa izaten lagunduko du.
|
|
Geroago, 1944an, azaroaren 25eko Legeak xedatzen zuen udalek Albaitarien Udal Ikuskatzaileen bidez artatu behar zutela elikagaiak ikuskatzeko zerbitzua. Udal ikuskapeneko kidego horrek estatalizazio sakona izan zuen
|
urteetan zehar
, harik eta langileak 1953an Albaitari Titularren Kidegoan sartu arte. Eta orduan iritsi zen egoera paradoxiko batera, non, indarrean dagoen legeriak (Tokiko Albaitaritza Zerbitzuen Araudia eta Toki Araubidearen Oinarrien Legeen Testu Artikulatua eta Bategina) udalei elikagaiak ikuskatzeko eskumena ematen baitzien (udal-eskumen gisa), baita gutxieneko udal-betebehartzat ere, eta horien kudeaketa Estatuko funtzionarioek egiten zuten, Albaitari Titularren Kidegoak.
|
|
Normala da horrela izatea, eskuekin kontaktuan jartzen diren zatiak eta partikulekiko esposizio handiena dutenak baitira. Horiek ikusezinak dira kopuru txikian, baina hilabetetan edo
|
urteetan zehar
pilatzen direnean, agerian geratzen dira, ekipoaren itxura hondatzen dute eta, askotan, funtzionamendua ere aldatzen dute. Teklatua zirrikitu txikiz beteta dago, eta horrek hauts eta zikinkeria asko metatzea eragiten du.
|
|
|
urteetan zehar
arbelean
|
2004
|
|
Aipatu bezala, badago zer egiterik, zer hobeturik, eta horretan dihardugu, Eusko Alkartasunako gizon eta emakumeok,
|
urteetan zehar
ALEko »ia 30 alderdiz osaturiko alderdi politiko europarra» gure beste kideekin batera, eta honela jarraituko dugu aurrerantzean ere.
|
|
Bizkaiko Ogasuneko arduradunak, eginarazitako agerraldi publikoan, iruzur fiskalaren aurkako gerlari indartsuenen gisa azaldu ziren, urtean zehar 640.000 ikuskapen egin direla argudiatuz," egoera irregularrak direla eta". Era berean, argi utzi nahi izan zuten Aldundiak ez diola mesederik egin edo tratu berezirik eskaini Athletic taldeari, 2001 eta 2003
|
urteetan zehar
egin ez dituen likidazioen kontzeptu gisa zor dituen lau milioi euroak aztergai zutela. Zorraren ordainketa zatikatua negoziatzen ari dira gaur egun. Aldiz, ez zuten esan Bizkaiko Ogasunak aukera eman duela 1995-2000 urte bitartekoan Athletic taldearen likidazioei zegokien sei milioi euroko diru-sarreren ordainketarik ez egiteko, dagoeneko egitateek preskribitu dutelako!!!
|
|
...zukizun Penala arautu duen Legea, eta Erregistro Zibilaren legeria argitaratu eta gero, Prozedura Zibileko Legearen argitalpen elebidun hau oso garrantzitsua izan da Justizia eta Zuzenbidearen alorreko euskararen normalizazio-prozesuan euskara lan hizkuntza izan dadin egindako ahaleginetan; hau guztia Justizia Lan eta Gizarte Segurantza Sailak eta Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak
|
urteetan zehar
izandako lankidetzari esker gauzatu ahal izan da.
|
|
Nafarrek ia dena galdua ikusi zutenez, Noaingo batailaren ondoren, nafar talde bat 1522an Amaiurko gazteluan sartu zen eta borrokan jarraitu zuen, gaztelua setiatu eta garaitu zituzten arte. Ekintza hau
|
urteetan zehar
goraipatua eta mitifikatua izan da.
|
|
Fruitu hori, gisatzeko banana edo nazka ere deitua, Musaceae familiakoa da, Musa paradisiakoa, familia bereko beste barietate batzuk baino handiagoa eta ez hain gozoa. Asiako hego-mendebaldekoa da jatorriz, nahiz eta
|
urteetan zehar
Erdialdeko Amerikako eta Hego Amerikako eskualde askotara eta Afrika subtropikaleko eskualde askotara hedatu den. Eskualde tropikal askoren elikaduraren oinarria da.
|
|
Haurren %2 eta %5 artean asaldura horrek eragiten du. Asaldura horren sintoma nabarienak kezka, oldarkortasuna edo arreta-falta arintzen dira
|
urteetan zehar
, eta, are gehiago, desagertu ere egin daitezke. Dena den, gaixoen %50etik %80ra bitartean ondorioak izan ditzake oraindik helduaroan.
|
|
Harrabotsa hemen eta han egiñez, lehenengo urratsak eman ziran. On izango da, nik uste,
|
urteetan zehar
egindako aurrerapenak zerrendan ematea.
|
|
Rortyk filosofiaren bukaeraz ari denean, ‘eskuliburuko’ arazo horiei buruz ari da batez ere. Esan behar dut askotan Rorty ez dela oso garbia, edo behintzat
|
urteetan zehar
tesi desberdinak gurutzatu dituela, nahastea sortuz. Zaila da benetan berak birringailuan sartzen dituen pentsalari horiekin guztiekin konpota ederra ateratzea. Baina, dena den, esan nahi duena uler daiteke, eta hor koka dezakegu tesi argi bat, alegia:
|
2005
|
|
Lehen adibide oso grafikoa jarri dut. Zenbat ikastola ez lirateke izan ere egingo Iparraldean,
|
urteetan zehar
Herri Urratsik izan ez balitz. Eta Herri Urratsetan dirua batez ere Hegoaldetik dator, ez gaitezen engaina.
|
|
Alegia ahaztu egiten dugula erabilera. Baina uste dut hor falta den ñabardura dela hori
|
urteetan zehar
aldatuz joan dela. Hain zuzen ere, orain lehen urratsetan askozaz garrantzia handiagoa ematen zaio erabilpenari ezagutzari baino.
|
|
Lortuko bagenu gure zapaltzaile rolari uko egitea eta bat egitea emakumeekin eta munduko beste gizaki guztiekin, gizaki parekideek osatutako gizarte batean egongo ginateke», azaldu du Arrizabalagak Gizon gunean. Baina nola mantendu da hori dena
|
urteetan zehar
–Zergatik ari dira orain konturatzen horretaz?
|
|
Sistema patriarkala heziketaren bidez mantendu da
|
urteetan zehar
. Prozesu luze eta latz bat gabe ezin da lortu gizaki bat, adibidez, emakume bat jarrera sumiso batera eramatea.
|
|
Jarauntsi edo legatu bidez eskuratutako finkei edo eskubide errealei buruzko inskripzioek ez dute hirugarrenaren kontra ondorerik izango, kausatzailea hil eta ondorengo bi
|
urteetan zehar
. Hala ere, erregela hori ez zaie aplikatzen testamentudun edo testamentu gabeko jarauntsi, hobekuntza edo legatu bidez eskuratutako finken edo eskubide errealen inskripzioei, horiek nahitaezko jaraunsleen izenean eginez gero.
|
|
Epealdi honetan aztergai ditugun bost
|
urteetan zehar
, aurreko garaietan bezala, emakumeen partehartzea borroka antifrankistan oso aktiboa izan zen. Protesta ekintzak geroz eta jendetsuagoak eta publikoak ziren; emakumearen borrokan eskaera zehatzagoak egiten ziren, jaiotzen ari zen feminismoarekin loturik.
|
|
Hurrengo
|
urteetan zehar
, emakumeak lanean gogor segitu zuten. Batzuek kartzelatik, beste batzuek kaletik edo erbestetik.
|
|
Gorago aipatu dugunez 1870etik Gasteizko Ateneo Científico, Literario y Artístico elkarteak El Ateneo izeneko barne buletina publikatzen zuen. Aldizkari hau hasieran bi asteko maiztasunaz eta geroago hilabeteoro, hurrengo zortzi
|
urteetan zehar
argitaratu zen (gerragatik etenune batzuk izan bazituen ere). 15 1878ko ekaineko zenbakiarekin, ordea, El Ateneo aldizkariaren publikazioa bertan behera geratu zen. Uztailetik aurrera, haren lekua Revista de las Provincias Euskaras-ek hartu zuen.
|
|
Horri lotuta, 1926 urtean. Instrucciones de la Comision de Fomento a los Capitanes? izeneko agiria publikatu zen, non jada obsesiboki
|
urteetan zehar
agertu den kezka azaltzen zen: tiro isolatuena, alegia.
|
|
Hain da handia giza genoma aztertzeko HUGO erakundea osatzen duten espainiar bakarretakoa. Gainera, Biologia Molekularreko Zentroan (zehazki, organismo transgenikoei buruzkoan) tesi bat egiteko adinako prestakuntza eskuratu du
|
urteetan zehar
. Francisco García Olmedorekin eta Gonzalo Sanz-Magallónekin batera, Espainiako nekazaritza bioteknologiaren erronken aurrean liburuaren egilekidea da, eta Espainiako nekazaritza NPBri begira (Nekazaritza Politika Komunitarioa) modernizatzeko lege-erreformen proposamenei buruz Gobernuari aholku emateko ardura duen batzordean parte hartu zuen.
|
|
Azterketa egiteko lana MIT (Massachussets Institute of Technology) ikerkuntza-institutuko talde bati eman zioten; lanaren zuzendariak Meadows senar-emazteak izango ziren. Lantalde haren lanaren emaitza gisa, 1972an Meadows Txostena atera zen argitara," Hazkundearen mugak" izenburu adierazgarriaz, mezu garbia baitzuen, Txostenaren aurretiko azken 20
|
urteetan zehar
gertatzen ari zen hazkunde ekonomiko kontrol gabearentzako muga fisikoak badirela alegia. Txosten hura, zenbaitek katastrofistatzat jo bazuen ere, gizarte osoari zabaldutako arreta-dei garrantzitsu bat izan zen.
|
|
Edozein erresumatan inbertsioen kopurua kontsumoaren kopuruarekin konparatuz
|
urteetan zehar
beherantz doanez (AEB eta nahi beste nazioen estatistikak lekuko), kontsumoa ari da bereganatzen diru fluxu gehienak eta handienak. Eta hau bi alderditik:
|
|
Ikusi berri dugunez emakume idazleak egon badaude eta euskal literaturaren hasieratik gainera (gogoratu Garibaik bildutako eresiak), beraz, zein da ez agertzearen arrazoia? Historialari eta kritikariek baztertu izan dute andreen lana
|
urteetan zehar
eta, aipatzekotan, haien generoarekin lotutako ezaugarriei erreparatuz eta hori gutxietsiz egin izan dute.
|
|
Zernahi gisaz, autobuseko gidariak emazte adinduaren puskak lurrean pausatu zituen eta bidaia hor bururatzen zitzaiola konturatu zen. Hirurogei
|
urteetan zehar
lautan baino ez zen Baionara etorri, eta katedraleko dorre karratuei begira pixka bat ezbideratua senti zitekeen. Bazterrak aztertu eta bereber galdatu zuen:
|
2006
|
|
Egoera honetan, markoaren garapenaren bidez
|
urteetan zehar
indartu eta oldartu den nafar eskuin espainiar zalea eta inguruan duen sektore ekonomiko eta politikoa urduri dabiltza gerta daitekeenaren aurrean; oso ongi dakitelako Nafarroan eta Euskal Herri osoan aldaketa sakonak emanen balira eta demokrazian eta eskubideekiko begirunean oinarritutako egoera berri bat irekiko balitz, orain arte izan dituzten abantaila politiko eta ekonomikoak kolokan egongo ... Horregatik edozein aldaketa nola edo hala oztopatu nahi dute.
|
|
Patriarkatuaren existentzia inoiz ez da beste sistemak bezala kaleratua izan, ez da historia liburuetan ageri eta ondorioz, ez da
|
urteetan zehar
jendarte antolamenduan izan duen eta izaten jarraitzen duen eragina aztertua izan.
|
|
bai Soziologia Sailean bai Euskal Filologian ikasketaamaierako tesina-lanak egiteko aukera dago eta ikasle batzuek soziolinguistikaren inguruko gaiak hartu dituzte horretarako. Ixiar Basterretxea (Etxebarria 2000, adibidez), Rosa Miren Pagola, eta Itziar Turrez (Gonzalez 1999, Molina 2001) irakasleen zuzendaritzapean soziolinguistika-lanak burutu dira
|
urteetan zehar
. Azken urteetan beste ikerketa batzuetan, nahiz eta soziolinguistikari buruz propio egindako lanak ez izan, aldagai sozialak kontuan izan dituzte azter-eremua mugatzeko orduan (esate baterako, Iribar eta Turrez 2001).
|
|
Turrez (Gonzalez 1999, Molina 2001) irakasleen zuzendaritzapean soziolinguistika-lanak burutu dira
|
urteetan zehar
. an esan bezala, 2003tik indarrean dagoen ikasketa-planean jorratzen den euskal filologoaren profilean soziolinguistika arloan ikasleak behar duen prestakuntza eta lanean modu praktikoan, arduratsuan, eta profesionalean aritu ahal izateko jorratu behar dituen gaitasunak beren-beregi aipatzen dira.
|
|
Ez dakigu gehiegi bere bizitzari buruz, baina badakigu herrikoia izan zela, hau da, ez zela aristokrata. Arrakasta handia izan du
|
urteetan zehar
historiagile moduan.
|
|
1990
|
urteetan zehar
susmatu da errealki kanbiamena gure jendartean. Erranbehar da euskal gizarte abertzalea gakotua edo giltzatua zela, ETAko teorizatzaleekasmatu frenteen barruan.
|
|
1990
|
urteetan zehar
ETA euskaldun frankorentzat jasanezina bilakatua zen.Garai hartan, jendea ETAren ekintzengatik inseguritatean sentitzen zen, agianaurreko denboretan bere burua gerizatuago nabaritzen zuelarik. Kontestua usnatzeaaski zuen Atxagak, nobela idazteko ahalik eraginkorren suerta zekion.
|
|
Filipinetan, ehunka hektareatan uztaren erdia galtzen da, Arroza Ikertzeko Nazioarteko Erakundearen (IRRI, ingelesezko sigletan) zifren arabera. Onddoa gai izan da,
|
urteetan zehar
aplikatu diren fungiziden aurkako erresistentziak sortzeaz gain, haztegietan gurutzatze tradizionalaren bidez lortutako landareen erresistentziak gainditzeko. Horrek guztiak azaltzen du izurrite horren aurkako konponbideak lortzeko presioa eta patogenoan zentratutako ikerketa-lerroak.
|
|
Ez nuke nahi aipatu gabe utzi, Soreasu sarrerako bost edo sei eskailera horiek, hauek ere
|
urteetan zehar
beraien protagonismoa izan dutelako. Azpeitiko etxe gehienetan egongo da argazki bat horiek azaltzen direna egun seinalatu batean, lehen jaunartze egunean, hor ateratzen baizen taldeko argazkia.
|
|
Baina hemen kontzeptuaren historiara mugatuko gara, eta apunte batzuetara bakarrik, esaustibotasun uzirik gabe, oroz gain alor nagusi batzuk seinalatzea beste asmo barik, gazteren batek artoski ikertu nahi baleza, nondik hasi baduela erakusteko adina. Ondorengo oharrok ez dira izango irakurzale batek afiziozko irakurketa libreetan –ez sistematikoak–,
|
urteetan zehar
, aspalditxo gehienak, gustu lukeen baino usuago, aurkitu izan dituen adibideen oroitzapen mortxaka besterik. Ortega-ren kasuan soilik pausatuko gara astiroago:
|
|
Baina tigreak, auskalo zergatik, bere parean lan egiten duen Mariari egokitzen zaizkio beti: fabrikan lanean daramatzan lau
|
urteetan zehar
, behintzat, ez diote tigre-sorta bat bera ere pasatu Aniari.
|
|
Zein diren? Bada,
|
urteetan zehar
paretaren kontra behin eta berriz jo arren, datu eta errealitate etsigarriak pilatuta ere, egonarri eta kemen harrigarriz euskara altxatzeko lanean jo eta ke jarraitzen duten euskaltzaleak, eredu batekoak edo bestekoak izan. Horiek dira, bai, eguneroko errealitatean hezur-haragizko gure benetako superheroiak.
|
2007
|
|
Itziar CarrascoEuskarak
|
urteetan zehar
beherakada nabarmena jasan du egoera politiko eta sozialen ondorioz. Europako hizkuntza zaharrena izanik, Eusko Ikaskuntzak, Euskal Herriko zein munduan zehar dauden euskal etxeetan euskara sustatzeko etengabe ari dira lanean.
|
|
EAEko euskaltegi eta autoikaskuntzarako zentroetan ikasten duten ikasleen kopuruak gorabehera bat baino gehiago izan du
|
urteetan zehar
. Horrela, HABEk euskaltegien datuak prozesatzen dituenetik (1985 -86 ikasturtetik), 1995 -96 ikasturtea izan da ikaslerik gehien ezagutu duena:
|
|
EAEko euskaltegi eta autoikaskuntzarako zentroetan ikasten duten ikasleen kopuruak gorabehera bat baino gehiago izan du
|
urteetan zehar
. Horrela, HABEk euskaltegien datuak prozesatzen dituenetik (1985 -86 ikasturtetik), 1995 -96 ikasturtea izan da ikaslerik gehien ezagutu duena:
|
|
Bada datu bat
|
urteetan zehar
aldaketa handirik ez duena, hau da, emakume eta gizonezkoen arteko aldea. Izan ere, emakumeak baitira irakasleen artean nagusi, 1995 -96an% 67,48, eta 2005 -06 ikasturtean% 69,45 direlarik.
|
|
Alde batetik ama-hizkuntzaren iturburua baita. Gainera familia batzuk belaunaldiz belaunaldi adituak dira dantzan, musikan, kantuan, pilotan, musean. euskararen jarraipenerako, familiek badute eskolaren beharra eta euskal kulturaren garapena eta jarraipena elkarteek segurtatzen dute
|
urteetan zehar
. elkarteek sortzen dute eta hedatzen euskaltasunaren dinamika. Alde batetik kultura ekintzak, lehiaketak, festibalak eta jaiak, eta bestalde aldarrikapenak euskararen ofizialtasuna erdiesteko, bai eta ere kultura bizitzak eskatzen dituen dirulaguntzak eta onarpen publikoa.
|
|
Euskararen jarraipenerako, familiek badute eskolaren beharra eta euskal kulturaren garapena eta jarraipena elkarteek segurtatzen dute
|
urteetan zehar
. gerla ondoko belaunaldietan. Baina denbora berean kulturgintza kartsutasun handi batean zegoen elkarteei esker:
|
|
Arestian esan bezala,
|
urteetan zehar
, trantsizio-garaitik, Eusko Jaurlaritzak burutuduen I+G politikaren emaitza nagusia hauxe izan da: I+G egitura propioa sortzea (batez ere zentro teknologikoak) eta I+G agente horien eta enpresen artekoharremana bultzatzea (EAEko enpresa gehienak txikiak eta ertainak dira, I+ Grakozein berrikuntzarako nahikoa gaitasunik ez dutenak).
|
|
Iturri autonomikoen finantzaketa-maila gutxitu bada ere (termino erlatiboetan), esan daiteke
|
urteetan zehar
Eusko Jaurlaritzak (zehazki, Industria Sailak) sostengu-maila altua mantendu duela (ikus 5 taula). Proiektu generiko ez-konpetitiboen finantzaketa jaitsi ahala, eta enpresen eskaria txikia izanik, deialdi publikokonpetitiboetan (Europan eta Estatuan) diru-iturriak bilatzera behartuta egon dirazentro teknologikoak (6 taula).
|
|
EAEko I+G sistemaren gaineko lidergoa Industria Sailak dauka eta sailhorrek
|
urteetan zehar
instrumentu ugari diseinatu eta ezarri ditu. Teknologia-politikaren arloan, jarduera-maila altua eta etengabea erakutsi du Jaurlaritzak.
|
|
Asiako Ekialdeko eta Erdialdeko eskualdeak munduko petrolio-erreserben eta gasnaturalaren% 70 baino gehiago du. Petrolio-eta gas-erreserba horien kontrola daEstatu Batuek lotu nahi izan dutena
|
urteetan zehar
.
|
|
Ez dakigu zehatz-mehatz noiz hasten diren haurtxoak jolasten, baina osotxikitatik hasten dira egite hutsagatik gozamena sortarazten dien jarduerak egiten.Jolas horiei, ariketa jolasak zein zentzumenezko eta mugimenezko jolasak esatenzaie eta
|
urteetan zehar
mantentzen dira. Horietan, haurrek beren gaitasun motoreaketa zentzumenak erabiltzen dituzte.
|
|
Lehen Hezkuntzako
|
urteetan zehar
, haurra sozialki zein kognitiboki etengabegaratzen da, eta, horren ondorioz, autokontzeptuak konplexutasuna, erlatibotasuna, koherentzia eta koordinazioa lortzen ditu. Gainera, ezaugarri psikologikoakautokontzeptuaren gune nagusi bihurtzen dira.
|
|
5 urterako, haurrek zenbait ezaugarri psikologiko sexu batekin edo bestearekin erlazionatzen dituzte; hain zuzen ere, oldarkortasuna, mendekotasuna etaantzekoak gizonezkoekin, eta adeitasuna, emozionaltasuna eta antzekoak emakumezkoekin (Vasta, Haith eta Miller, 1996). Nortasun-ezaugarrien estereotipazioaareagotu egiten da Lehen Hezkuntzako
|
urteetan zehar
, eta, hainbat herritan egindako ikerketa batean egiaztatu denez, 11 urterako haurrek sexuak dimentsiopsikologikoen arabera bereizten dituzte (Beree, 1990; Best et al., 1977, denak inBerk, 1999). Ikerketek adierazten dute haurrek lehenengo beren sexuaren ezaugarripositiboak eta beste sexuaren ezaugarri negatiboak ikasten dituztela (Serbin et al., 1993 in Shaffer, 2002).
|
|
esperimentuak, korrelazio-azterketak eta epe luzekoazterlanak. Baina, ikerketaren hutsuneak betetzeko eta ikerketa horiei ahalik etaegiantzik handiena emateko, anekdota ugariz baliatzen da,
|
urteetan zehar
eginikoelkarrizketetan bildutako anekdotez zein egunkarietan, aldizkarietan, liburuxketan, ikasleen erantzunetan eta zuzeneko behaketetan atzemandako anekdotez. Noski, anekdota horiek baliagarri izan daitezke, baldin eta gertaera bakartuak ez badira, eta aztertzen diren kontzeptuei egokitzen bazaizkie.
|
|
Salbuespenen artean, aipagarria da David Maldavsky-ren ahalegina. Egile hori saiopsikoanalitikoetan azaltzen diren kontakizunen eta desiraren arteko harremanak aztertzen saiatu dahogeita hamar
|
urteetan zehar
(1993, 1998, 1999).
|
|
Egitura estutzeak balbula-zulotik odol-fluxua pixkanaka buxatzea eragiten du. Aorta-estenosiak ez du beti sintomarik eragiten, eta kaltzifikazioa pixkanaka sor daiteke
|
urteetan zehar
. Balbula-zuloari nabarmen eragiten zaionean, lehen sintomak agertzen dira:
|
|
Leunegi badago, ez du urte askorik izango. Zurak luzetara karje-gainazala badu, ageriko kanalekin, horrek esan nahi du karkoma izan duela eta altzaria hainbat aldiz eskuilatu dela
|
urteetan zehar
. Karkoma eta, beraz, altzaria berriak badira, intsektu honek utzitako zuloak biribilak izango dira, zuraren barruan baino ez baitu aitzinatzen, ez gainazalarekiko paraleloan.
|
|
Gaixotasunaren bilakaera zenbat eta luzeagoa izan, orduan eta handiagoa izango da antsietate-depresioaren nahastea izateko probabilitatea. Gaixotasunaren ondorioz, gaixoek higadura emozional handia izaten dute
|
urteetan zehar
, eta egoera fisiko eta psikosozial aldakorretara egokitzeko beharra izaten dute. Gaixotasun kardiobaskularraren bilakaera zenbat eta luzeagoa izan, orduan eta handiagoa da antsietate-depresioaren nahastea izateko aukera.
|
|
Pertsona bakar batentzat egindako jantzi bat janztean senti daitekeen asebetetzeaz gain, bada beste abantaila bat ere, artisautzako establezimendu horietako ohiko bezeroek gero eta gehiago baloratzen dutena: janzki baten diseinua alda daiteke
|
urteetan zehar
, moda desberdinen eta bezeroaren neurri berriaren arabera. Kalitate handiko oihalak erabiltzen dira, eta horrek esan nahi du bi edo hiru urterekin ez direla apurtuko edo gastatuko.
|
|
www.setdart.com, arte, antzinateko eta bildumazaletasunean espezializatutako Espainiako webgunea. www.mercadolibre.com www.tumejora puja.com Objektu bat bestetik Truke-azokak udalek antolatzen dituzte, edo
|
urteetan zehar
‘ekitaldia’ herri berean sustatzen duten arduradunek. Huescan, Bazan, Vegas del Genilen edo Serradan aldizka sustatzen dituzte.
|
|
Martxan jarri aurretik, motorra berotzen utzi behar da: Motorrek
|
urteetan zehar
izan duten bilakaeraren ondorioz, gaur egun motorra martxan jarri aurretik berotzen ez uztea lehen baino kaltegarriagoa da. Injektore modernoek ezin hobeto erregulatzen dute hasierako fasea, motorra bero egon arte.
|
|
Istripuaren ondoren, Europako Batasunak mugak ezarri zituen elikagaietarako erradioaktibitate-mailetan, eta kontrol-eta laginketa-neurri legalak hartu zituen, batez ere hirugarren herrialdeen inportazioan. Ekintza horiek berrikusi eta eguneratu egin dira
|
urteetan zehar
. Espainia bezalako herrialdeetan, beste erreferentzia-parametro mota batzuk erregistratzen dira, eta parametro horiek muga batzuk ezartzen dituzte erradioisotopo bakoitza hartzeko, eta “urteko txertatze-mugak irentsiz” esaten zaie.
|
|
Azterketa egiteko, hiru aldiz konparatu zituzten produktu freskoen saski bateko prezio-aldaketak, 1995etik 2005era. Fruta eta barazkien prezioak jaitsi egin ziren
|
urteetan zehar
, baina prezioek ez zuten konpentsatzen elikagai-erakundeek gomendatutako fruta-errazioen eguneko igoera. Diana Cassadyk, azterlanaren zuzendari eta Kaliforniako Unibertsaltasunaren irakasleak, ziurtatu du, elikagaien erakundeek «zientzia deszifratzeaz eta jarraibide egokiak prestatzeaz» gain, «jendeari haiek betetzen laguntzea» ere behar dutela emaitzen ondoren.
|
|
Ikerketak 60 pazienteri (Hebrongo 30 eta La Pazeko beste 30) hipertentsioaren aurkako medikamentu baten eraginkortasuna aztertu nahi du, hipertentsioak eragindako konplikazioak prebenitzerakoan. Williams gaitza
|
urteetan zehar
garatzen joan ohi da. Baina ikerketa-ildoak ez dira klinikoak soilik.
|
|
Irailaren 15erako gertu izan gura dutela ere gehitu zuten aurkezpenean. Azaroan, aldiz, diskoa kaleratuko dute, bandak
|
urteetan zehar
jotako hainbat piezarekin. Zehazki, Miguel Gonzalez Bastida eta Alfredo Gonzalez Chirlaquek konposatutako 8 pieza izango dira.
|
|
Euskara arautzeko legeak mende laurdena bete duen urte honetan, ia oharkabean pasatu da
|
urteetan zehar
funtsezkoa izan den polemika: eskolarako hizkuntz ereduen moldaketa.
|
2008
|
|
Frontoian elkartuko dira horretarako, 17:00etan. Batzarra deitu du Otea Loran elkarteakEra berean, Otea Loran elkarteak estatutuak aztertu nahian, hurrengo
|
urteetan zehar
bazkide izateko interesa duten pertsona kopurua jakin gura du. Horretarako elkarteko kideek, barikuan, otsailaren 29an, elkartean bertan, izango den batzarrera joateko gonbita luzatu die bazkide izan gura duten erroldatutako herritar guztiei.
|
|
Bide horretan gogoeta ugari egin ditugu taldean, gure indar mugatuei ahalik eta mozkin handiena atera ahal izateko. Gogoeta horren ondorioz praktikan ildo bati, estrategia bati, jarraitu izan diogu
|
urteetan zehar
.
|
|
Iparraldearekin eraman den lankidetza molde ezberdinetan egin da
|
urteetan zehar
. Hasieran laguntzak puntualak ziren.
|
|
Hau da, saiatu da Nafarroaren espainiartasunaren froga dokumentalak mahai gainean paratzen. Bada bat bereziki gustuko omen duena, zeren
|
urteetan zehar
hartara bueltatu baita, hainbat tokitan aipatuz. Nik ere, aitortu behar dut, oso gustuko dut; hain gustuko, ezen hona aldatuko baitut, irakurlea aspertzeko arriskua nire gain hartuz.
|