|
2000
|
|
|
Herri osoak parte hartu duen txapelketa bat izan da. 24 talde osatu eta ibili gara eta herri osoan giro bat
|
sortzeko
balio izan du.
|
|
|
Euskaltzaindian, Jagon sailaren egitasmoen artean, badago horretarako lantalde bat
|
sortzeko
asmoa. Hori idatzita dago, onartua eta hurrengo hilabeteetan hasiko gara bilerak egiten Euskaltzaindian gai hau nola eraman daitekeen aztertzeko.
|
|
|
Europan, Ameriketan... nahi adina adibide dituzu. Parada ona zen isolamenduaren teoriara (kanpotik erasotzeko, etxean mito ustelak
|
sortzeko
) kondenatu nahi gaituztenei erantzuteko. Endogamiaz salatzen gaituztenean erakutsi beharreko adibide duinak baditugu azken ehun urteotan.
|
|
|
ETAren indarkeria desagertzen joaten den neurrian espainiar oldarkotasuna haundituz joango da. Abertzaleok espainolistak baztertzen ditugun aitzakian bi komunitate
|
sortzeko
saioa dago hemen. Ideiak oso garbiak izan behar ditugu.
|
|
|
Gaur egun egoera orekatua dagoela uste dut. Txikiago bat ere bada, Besagain, eta beste bat
|
sortzeko
asmoa ere bai. Enpresak potenteak badira, diru iturriak bilatzen badituzte, ona da.
|
|
|
Entrenamendu bakoitzean bi pilota puskatzen dira. Beraz, eskola bat
|
sortzeko
diru asko behar da eta kirol bat zabaltzeko, merkea ez bada ezin duzu ezer egin. Plastikozko pilotarena aldaketa bat da eta, ez dakit noiz, baina onartu behar dugun aldaketa da.
|
|
|
Eta izan zitekeen: 1918an, Eusko Ikaskuntzaren sorrera biltzarrean, Tomas Etxeberriak euskal biblioteka berezi bat
|
sortzeko
asmoa plazaratu zuen; logikoa da bi kasuon artean paralelismo garbia ikustea, hots, gurea ere biblioteka nazionala bilakatzeko bokazioz etortzea. Baina orduan ez zen etorri, eta hurrengo laurogei urtetan ere ez.
|
|
|
Ondorioa argia da: gaur egungo legeria nahikoa da Euskal Biblioteka Nazionala
|
sortzeko
, borondaterik badago. Nahikoa da, halaber, EAE eta Nafarroako Foru Erkidegoaren artean partzuergo bat sortzeko biblioteka berri hori goberna dezan.
|
|
|
gaur egungo legeria nahikoa da Euskal Biblioteka Nazionala sortzeko, borondaterik badago. Nahikoa da, halaber, EAE eta Nafarroako Foru Erkidegoaren artean partzuergo bat
|
sortzeko
biblioteka berri hori goberna dezan. Ez dugu ikusi, bada, Kataluniako Biblioteka Nazionala lau erakunde desberdinen artean sortutako Consorci delako batek gobernatzen duela?
|
|
|
Lehenengo deialdia 1990ean egin zitzaien Donostiako eskola guztiei, komikia, olerkia, ipuina eta bertso sariak martxan jarriz. Lehiaketaren helburua neska mutilen eskuetan sormena, irakurketa eta idazketa txikitatik lantzeko tresna eraginkorra jartzea zen, hauek ezinbestekoak direlako literaturzaletasuna
|
sortzeko
. Azkenean, sormen lana eta besteekiko sentipenen adierazpena euskaraz gozatzen hasteko bide egokia zela ikusi genuen.
|
|
|
Soinu teknikari eta ekoizle zaren aldetik, oso ongi ezagutzen dituzu estudioan egin daitezkeen trikimailu guztiak eta ez diozu teknologiari muzin egiten. Hala ere, aurrerapen teknologikoek, konposaketa,
|
sortzeko
gaitasuna eta azken emaitza zapuztu ditzakete gaizki erabiliz gero. Zein da zure formula hori gerta ez dadin?
|
|
|
" Nik profesionalak atzerrira joaten jarraitzea espero dut, denontzat onuragarria baita. Arazoa ez da kanpora joate hutsa, baizik eta zure zonaldean beharra egonik azpiegitura
|
sortzeko
ausardia ez dagoelako alde egin behar izatea".
|
|
|
Europako hauteskundeak baino lehen, alderdi sozialistak bere borondatea agertu zuen lau lurraldeetan lau alderdi politikoren artean gobernu bat
|
sortzeko
. Hegoaldeko lau lurralde eta lau alderdi:
|
|
|
Duela ia 20 urte, 1982ko urrian, Gasteizko" Zapa" kaleko euskaltzale lagun talde bat bildu zen bertso eskola
|
sortzeko
asmoz. Asmoa ez zen soilik bertsolaritza lantzea, baizik eta ordura arte nahikoa sakabanatuak zeuden euskaldunak bildu eta euskara kale taberna plazetara ateratzea.
|
|
|
Interneten negozioak egiteko Uno e Espainiako Estatuko aurreneko ziberbankua eta Kristina izeneko kontsultategia ere apustu honen erakusgarri dira. Banco Guipuzcoanok iragarri berri duenez, bankuaren jatorriko etxetik bereiziriko on line banku bat
|
sortzeko
erabakia hartu du halaber.
|
|
|
BBVAk ziberbanku hau
|
sortzeko
hartu zuen erabakiak Argentariarekin eginiko du jatorria. Francisco Gonzalez buru duen Argentaria banku espainiarra mota honetako banku baten sorrera bultzatzen hasia zen.
|
|
|
Francisco Gonzalez buru duen Argentaria banku espainiarra mota honetako banku baten sorrera bultzatzen hasia zen. Gauzak horrela, BBVAko arduradunek bere egin zituzten banku espainiarrean zentzu honetan eginiko urratsak, eta ziberbanku berri honekin negozio arlo berri bat
|
sortzeko
erabakia hartu zuten. Honenbestez sortu da bategindako banku berriaren hamargarren negozio arloa.
|
|
|
Bukatzeko, azken asteotan Banco Guipuzcoanok egin duen iragarpen ofizialaren arabera, banku honek Interneten beste banku bat
|
sortzeko
erabakia hartu du. Banku berri honetan gestio independentea bideratuko da (www.bancogui.es) BSCH eta BBVA Uno e ziberbankuarekin egiten ari diren ildo beretik.
|
|
|
AZKEN ASTEOTAN GAUZATU DA aurreneko euskal ziberjauzia eta, batzuen aburuz, Interneten dagoen aurreneko euskal multinazionala
|
sortzeko
aurreneko urratsa. Elosegitar anaia donostiarrak izan dira ziberjauzi harrigarri honen protagonistak.
|
|
|
EZKER abertzaleko pentsamolde desberdinen bilgune nazionala
|
sortzeko
asmoz, abian da jada Batasuna prozesua. HBk duela hilabete batzuk bukatutako Eraikitzen prozesua izango da abiapuntua eta Iruñean ehun pertsonen sinadurapena aurkeztutako oinarrizko agiriak markatuko du gidoia.
|
|
|
Gironako Zine Museoa, Gijongo Ferrokarrilena eta Bartzelona Hiriko Historia Museoa. Epaimahaiak gainera bereziki estimatu du Guggenheimek eginiko esfortzua ikasleentzat egitarau bereziak
|
sortzeko
eta Europako beste museoekin harreman sarea osatzeko. Orain Guggenheimek irabazitako saria, 1977an sortu zen Europako Kontseiluaren ekimenez.
|
|
|
Komertzialki ez dute harrera berezirik izan. Baina guretzat garrantzitsua izan da, hizkuntza literarioa
|
sortzeko
garaian hortik gauza asko jaso ditugulako.
|
|
|
Nik hortik jaso dezaket, esaterako," oilanda" hitza, gaztelerazko" menudo pajaro" edo esateko. Hori jerga
|
sortzeko
era bat izan daiteke. Bestea gaztelerazko espresioak hartzea da, azken aldi honetan gehiegi ikusten dena.
|
|
|
Kirol munduko zenbait aurpegi ezagun ere izango da, Haimar Zubeldia txirrindularia, kasu. Horrez gain, zenbait atal tartekatuko dute saioan, ordu eta erdiz, erritmo arina eta saio ikusgarria
|
sortzeko
, hala nola, erreportari berezi bat, zenbait umorista eta" Egungo kontuak" izeneko atala, non aktore ezagun batzuek saiorako propio prestaturiko zenbait bakarrizketa botako duten. Halaber, egun egungo musika taldeak ekarriko dituzte.
|
|
|
Hiru ataletan bildu ditu idazle zaldibiarrak" Izen gabe, direnak" titulua eta" Haurdunaldi beteko khantoriak" azpititulua duen lan honetako poemak. " Sormin" izeneko lehenengo atalean,
|
sortzeko
borondatearekin nahasten den beldurra aztertu du. " Sormen" atalean, amatasunarekin lotzen da idazketa eta bakardadearen kontrako aldarrikapena egiten du.
|
|
|
Bere zinemaren izaeraren inguruan sortu eztabaida non pausatzen den ere finkatu nahi da. Alegia, zinema nola ulertzen duen eta bere lanak
|
sortzeko
ikus entzunezkoen tresnak nola erabiltzen dituen jorratuko da. Horrez gain, egitura formalen logika arakatu, eta istorio bat kontatzeko eta ikusleeengan zirrara pizteko erabiltzen duen narrazio moldeetara gerturatuko dira, oinarrizko duen bere tresnari bereziki erreparatuz, muntaia, alegia, ariketa praktikoak barne.
|
|
|
Nehor ez dela gibelera etorri erran nahi dut: jantzien aldetik, ikuskizunaren legearen aldetik, berrikuntza
|
sortzeko
ideien aldetik... Denek egin nahi izan dute zerbait berri" Harizpe" pastoralaz geroztik.
|
|
|
Betiere, Zamudioko hizkerari arreta berezia ipiniz, noski. Izan ere, Gabriel Etxebarria elkarteko kidearen esanetan," Zamudion %60 euskaldunak gara, baina euskara gutxi erabiltzen da, eta horregatik gehienbat ikusi genuen beharra halako elkarte bat
|
sortzeko
, eta horretan gabiltza, ea euskarak Zamudion normalkuntza lortzen duen. Zeren potentzialki kapazitatea egon badago.
|
|
|
Sareak Totem gisa edo esnobismoz erabiltzen da sarri' sare' hitza, baina lotura, elkarlan, hedapen edo biderkatu esanahiak ere ez ditu arrotzak. Eta sareak kultur uniformitatea ekar lezakeen bezala, komunitateak
|
sortzeko
aukera ere ematen du, eta kide diren komunitateak elkartuz egitura indartsuak eraikitzekoa. Herrigintza edo aberrigintzaren ikuspegitik, oso tresna eragingarria izan daitezke sareak, ondo antolatzen badira.
|
|
|
" Arteak balio behar du kezkak
|
sortzeko
, probokatzeko, mundua aldatzeko... bestela ahalegin hutsala besterik ez da"
|
|
|
Lintxatu beharreko satan politiko moduan erasotzen dute askok bere edukia irakurri ere egin gabe. Eta, harrigarriena zera da, Aznarrek eta Piquek herri palestinarrak bere etorkizuna erabaki eta Estatu propioa
|
sortzeko
duen zilegizko eskubidea aldarrika tzen duten bitartean, Lizarra garbiketa etniko eta gaineratiko despropositoetarako iturburu moduan hartzea.
|
|
|
Ikuskizunaren lehenengo atala Lekeitioko soka dantzan dago oinarrituta, eta bigarrenak, berriz, zentzu erabat ezberdina dauka. Iruretagoyena XVI. mendeko irudi batean oinarritu zen atal hau
|
sortzeko
. Argazki batean bost gazte biluzik, zintzarri batzuk soinean dituztela ageri dira eta Maritzuliko gazteak irudi hori taularatu nahian, biluzik antzera agertu ziren Bizkaiako dantzen zenbait urrats eta soka dantzen moduko mugimenduak trukatuz.
|
|
|
Batetik, lehen hezkuntzan urrats sendoak eman dituzte, eta iaztik aurrerapauso nabarmenak daude. Bestalde ordea, atzera bota du Espainiako Parlamentuak PP eta PSOEren bozei esker Ezker Batuak 1998an Filologia Asturiarra
|
sortzeko
egindako proposamena. Asturiesko elkarte, sindikatu eta alderdi guztien babesa zeukan proposamenak Madrilen ezetz esan zutenak barna.
|
|
|
Joan den mendeko langile mugimenduko ereduak erabiltzea, etorkizuneko Europako gizarte mugimendua egituratzeko baliagarri gerta badaiteke ere, gaur egun ez litzateke oso komenigarria izango, Europako gizartearen egitura sozialak oso aldaketa sakonak izan baititu. Aldaketa garrantzitsuena, inolako zalantzarik gabe, industrian bertan eman den langile kopuruaren jaitsiera gaur egun" operadore" deitzen zaienekiko, eta kapital kulturalean aberatsago izanik, antolamendu modu berriak eta borrokarako arma berriak
|
sortzeko
eta lanbide arteko elkartasun berrietan sartzeko gai izan daitezke.
|
|
|
Nik uste, eta ez da mespretxua, abertzaletasuna
|
sortzeko
gizarte industrial bat behar dela, eta gizarte unibertsitari bat dela kabia. Baserritarrak kontserbadoreak gara, bizitzea zaila delako baserrian, eta gosearen arriskua bereziki garai hartan atarian zegoelako.
|
|
|
IPARRETARRAK erakundeak Udalbiltza bezalako Iparraldeko Bil tzarra
|
sortzeko
deia egin du Ildo barne aldizkariaren azken alean. Talde armatu honen aburuz, Iparraldeak berak erabaki behar du Iparraldeak zer leku beteko duen Euskal Herrian.
|
|
|
Ez dugu egin jendeak hor jarritako tontakeriak esango dituela pentsatuz. Gonbite bat da gure hizkuntzarekin, eta inguruan ditugun erreferentziekin, gure hitz egiteko modua
|
sortzeko
. Inoiz etorri behar du horrek eta etorriko da, azkenean hor daude Euskaltzaindia eta gauza horiek guztiak, baina hanka zabaldu eta puzker bat lasai botatzeko aukeraren bat dugu, bestela beti zuzentasunari lotuta ibili behar badugu azkenean nazkatu eta ito egingo gara.
|
|
|
ENA legez kanpo dago. Nahasmendu gehiago
|
sortzeko
atera dute, eta logikoa da zuzenbidezko estatuaren legea aplikatzea kontzienteki desobeditzen dutenei.
|
|
|
...o hainbat dira erabiliko diren baliabideak, hala nola," zuhaitz kontakizuna" (istorioan zehar aukeratzeko bide ezberdinak eskaintzea)," kontakizun multifokala" (istorio bera pertsonaia ezberdinen ikuspuntutik bizi ahal izatea)," kontakizun topografikoa" (jadanik hasia den istorioan aurrekariak ezagutzeko aukera izatea) edota" puzzle kontakizuna" (istorio bat
|
sortzeko
zatiak eskaintzea.
|
|
|
Batetik, sanoa da bertsolaritzan zabaldu dena: tradizioa dela hortik hartu eta
|
sortzeko
oinarri bat, tradizioa ez dela hor geratzeko, tradizioa modu bizi batean garatu behar dela, aldatzeko dela, esperimentatu behar dela... Baina aldi berean, tradizioak badu jarraikortasun bat eta badu arima bat.
|
|
|
Bertso eskolak antolatu, bertsoa eskoletan irakatsi, haseran ahal zen bezala eta gerora arautuago, antolatuago, egokiago. Helburua bertsoaren berri ematea, bertsolariak
|
sortzeko
lurra landu eta hazia ereitea, eta bide batez bertso zaleak egitea eta prestatzea. Nire ustetan bertsolaritzaren osagarri diren gai jartze eta epaitze lanetarako jendea prestatzearen zeregina da oraindik arautu gabe dagoena.
|
|
|
Azken kargu hori pasa den udatik. Tolosako XVIII. Jaialdia hastear dela, txotxongiloen magiaz eta hau
|
sortzeko
eta antolatzeko trukuez aritu gara. Zer da zehazki Nazioarteko Marioneta Elkartea?
|
|
|
Txotxongilo gune bat
|
sortzeko
asmoa ere aspaldidanik duzue Tolosan. Zertan da hori?
|
|
|
Neurriak hartzen hasiak dira jada. Eusko Jaurlaritzako Gabriel Inclan Osasun sailburua Elikadura Segurtasun eta Higieneari Buruzko Kontseilua
|
sortzeko
aukera aztertzen ari da. EBko Nekazaritza Ministroen Kontseiluak abereak elikatzeko animalien proteinak (arrainenak izan ezik) erabiltzea debekatu du.
|
|
|
Edozein modutan ere, oso argia da hizkera berezi hau
|
sortzeko
euskal literatura tradizionaleko zenbait testutara jo duela, eta" egungo osagarriekin eguneratzen saiatu", idazleak berak aitortu zuen bezala. (Iban, Amagoia:
|
|
|
Itxura denez, irakurleok ez dugu fikziozko errealismoaren inguruan eraikitako mundua zientzia fikziozko mundua baino errazago irudikatzeko ahalmenik. Izan ere, biak
|
sortzeko
eleberritik kanpoko gure ezagutzatik hartzen ditugu erreferentziak. Baina, batzuetan fikzio horri egiantzekotasuna erantsi nahiz errealitateko munduko elementuei erreferentzia zuzena egiten zaie.
|
|
|
Arestian aipatu dugun bezala, Jasone Osorok ipuin tradizionalei buelta emateko zuen joera Legorburuk ere badu. Beraz, ipuin ezagun asko erabiliko ditu hauekin jolas bitxiak
|
sortzeko
: ohikotasunari ezohikotasuna erantsiz.
|
|
|
Hala ere, estilo aniztasuna nabaria da. Gure ustez, bada nolabaiteko gradazioa (edertasunetik gordintasunera), hasieran amaieran baino irudi ederragoak baitarabiltza (beti ere errealitate mingotsarekin kontrastea
|
sortzeko
): ametsetako hondartzak, gau izartsuak, naturaren aipamen etengabea, sinestesiak Bestalde, ipuin gehienetan errepikatzen diren irudiak ere badira:
|
|
|
Izan ere, itsaso giroko hiztegia ez da asko landu eta horregatik, batik bat, itsaso zabaleko kontuei buruzko hiztegia aukeratzean izan ditu zailtasunak. Gainera, metaforak
|
sortzeko
garaian itsasoko elementuak erabili ohi ditu.
|
|
|
Idaztankerari dagokionez, hizkera zuzena eta erraza aukeratu du pasarte zoro hauek
|
sortzeko
. Garako iruzkingilearen aburuz," askotan zuzenegia, eta horrek dakarren ankertasuna" (Gara II) azpimarratzekoa da.
|
|
|
Ez baita egokia autonomien baitara uztea zenbait eskualdetako hizkuntzak ofizial izan ala ez. Haserreak
|
sortzeko
hori baita biderik egokiena, eta ibiliak erakutsi digu bertako hizkuntza jatorra errespetaraztea eskatzen dugunok zenbat haserre leporatu behar izan dugun.
|
|
|
...z gaindiko eta nazioartekohedabideen erdi monopolio berrien balizko sorrera da, berrerosketen bizkortzearekin, kapital komunen hartzearekin, merkataritza akordioekin eta azkenik, sektore pribatuosoa menderatzen duten hedabide talde indartsuen sorrerarekin (irrati komertzialak, PHL, PQR, aldizkari prentsa, tokian tokiko eta estatuko telebista pribatuak, ekoizpen elkarteak, ikus entzunezko materiala
|
sortzeko
elkarteak) zenbait motatako metatze prozesuak direla bide.
|
|
|
EITB
|
sortzeko
5/ 1982 Legeak, maiatzaren 20koak, puntu horiexek nabarmentzen ditu hitzaurrean (J.L. Ibañez, 1993: 87).
|
|
|
Egiturari dagokiolarik, merezi duaipatzea, Irrati Telebista Autonomikoek errepikatu egiten dutela ia goitik behera RTVE ren gobernuarekiko menpekotasuna, horregatik kritika ugari sorraraziz. Hain zuzen ere, Euskadiko Autonomia Erkidegoanbi aldiz eraldatu da EITB
|
sortzeko
Legea, menpekotasun zuzen hori leuntzeko, neurri batean behintzat.Ezin esan, ordea, emaitza erabat asebetegarria izan denik. Zuzendari orokorra Parlamentuak izendatzen duorain, eta ez Gobernuak zuzenean? 4/ 1996 Legea, urriaren 11koa?, nahiz eta hautagaia proposatzeaGobernuari dagokion, oraindik.
|
|
|
Sistemaren egiturari dagokiolarik, legeak atal edo sektore publiko oso batenzehaztapena egin du, sistema horren funtsezko ardatz gisa7 Azken eraldaketarenondoren, sektore hau France Television telebista korporazioak, gaur egun bere baitanFrance2, France3 eta La Cinquieme sozietateak hartzen dituena?, Reseau Outre mer, irrati telebistakoek, Radio France eta Radio France Internationale irratiek eta InstitutNationale de l. Audiovisuel (INA) eta ARTE France aparteko sozietate publikoekosatuko dute8 France Television eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa berriak eta horiek ekoitzi etaemateko teknika berriak garatzeko agindua ere ezarri zaie. Alegia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko berriak garatzeko betekizuna ere badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial berriak
|
sortzeko
baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez gero, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean. Are gehiago, programaziohorien banaketa zerbitzuaren horniketarako, seinalearen banaketarako, alegia, berariazsortutako elkarte publiko bat osatuko dela xedatu da12.
|
|
|
UEUren baitanFilosofia Sailak, besteak beste, espazio hori bete dezakeela iruditzen zaigu. Aurten, adibidez, filosofoak, ekonomialariak, kazetariak, informatikariak, antropologoak etapolitikariak gonbidatu ditugu geure ikastarora, modu horretan ikuspuntuak biderkatu eta diskurtso integratzaileak
|
sortzeko
aukera errazten baita.
|
|
|
sarritan sinonimo moduan erabili ohi diren hainbat kontzeptu (hiritartasuna, herritartasuna, naziotasuna eta nazionalitatea besteak beste) ez dira beti elkarren baliokide. Eta bereizketa erreal horiek, Leizaola-k azalduko duen moduan, gatazka iturri gerta daitezke, DNI edo Carte d, identite ren ordez ENA
|
sortzeko
erabakia kasu.
|
|
|
Pentsaera existentzialistaren ardatza honetanomen datza: hala gizabanakoek nola gizataldeek erdiets dezaketen gizatasunarenmuina etorkizuna
|
sortzeko
ahalmenean aurkitzen dela adieraztean, askatasuneanalegia. Ondorioa, honako esaldi biribil honetan laburtzen da:
|
|
|
Garatutako estatuak beren eskema nazionalak inposatzen saiatzen dira; adibidez, beren hizkuntza ofizialaren erabilpena bultzatuz. Ikerlan anitzek erakusten duteingelesa dela Internet en gehien erabiltzen den hizkuntza15 Eta honek oso lekugutxi uzten du beste hizkuntzentzat, eta askoz gutxiago hizkuntza minorizatuentzat.Herri txiki batzuek ahalegin handiak egin dituzte beren hizkuntzaz webguneak
|
sortzeko
. Baina askotan ez dute lortzen erabilpena nabarmenki handiagotzea.
|
|
|
Herrienburujabetasunari ez dio lekurik uzten, eta ezin da etorkizun demokratikoagoa iragarri. Aditu kritikoak ezinbestekoak dira analisi mota berriak
|
sortzeko
, teknofanatikoen diskurtsoa gezurtatzeko eta irtenbide teoriko praktikoak asmatzeko.
|
|
|
ENA taldea sortu zen garai bertsuan eratu zen Autodeterminazioaren Biltzarrak (ABK) taldea. 1997tik aurrera desobedientzia zibilaren inguruan hainbat ekimen bultzatu ditu Euskal Errepublika
|
sortzeko
asmoz, autodeterminazioaren bidetik, besteak beste, estatuen dokumentu ofizialei uko eginez. ENAtaldeak DNIak gobernu zibiletara itzultzea proposatzearekin bat, ABK taldeak beste urrats bat emandu, eta hartara, espainiar eta frantses nazionalitateei uko egiteko deialdia luzatu du, Nazio Batuen Erakundeak 1948an onartutako Giza Eskubideen Aitorpen Unibertsalaren 15 artikulua13 oinarri harturik.
|
|
|
Eskubide zibil eta politikoen aldarrikapeneanoinarriturik, eta nazioarteko dokumentu esanguratsuak lekuko harturik (NBErenaipatutako 15 artikulua kasu). Euskal Herritartasunaren Nazio Agiria?
|
sortzeko
, ekimen honek sinadura bilketa erraldoia bultzatu du aurtengo uda partean, nortasun agiri horren kudeaketa eta jaulkipena Euskal Herri osoaren mailako erakundenazionala den Udalbiltzari dagokiola esanez, eta, euskal herritar gisa agertu nahidugunon errolda osatzea, ere aldarrikatuz.
|
|
|
Euskal Herrian, orain arte estatuek jaulkitako Espainiako Documento Nacional deIdentidad (DNI) eta Frantziako Carte d, identite eta estatu hauei dagozkien pasaporte eta gainerako dokumentuez gain, hau da, agiri, ofizialez? gain, nortasuna bermatzeko agiriak
|
sortzeko
zenbait ekimen izan dira. Jatorri desberdina izan arren, guztiek dute helburu bera:
|
|
|
Batetik, orain arteko DNI eta Carte d, identiteren ordez dokumentu ofizial gisa erabiltzeko aukera ematen duelako. Bestetik, dokumentu ofizialaren inguruko eztabaida
|
sortzeko
bidea ematen duelako.
|
|
|
...Le sieclede Sartre, Grasset, 2000), edo, berriki, merkatu mundializatuko egoera honetaraegokitutako Michel Antoine Burnier ek (L' adieu d Sartre, Gallimard, 2000) J. P.Sartre ren irudia birmoldatu nahi izan duten azken honen mezua desitxuratuz, pentsalari existentzialistaren ardatza honetan datza, alegia, bai gizabanakoek eta baigizataldeek ere erdiets dezaketen gizatasunaren muina etorkizuna
|
sortzeko
ahalmenean aurkitzen dela adieraztean; askatasunean, beraz (L' etre et le neant, 1943). Agian, hauxe zela kausa, J. Derrida-k Sartre filosofoaren irakurgaiak debekatu beharzirela deliberatu eta idatzi zuen.
|
|
|
Euskal selekzio autonomikoak
|
sortzeko
aukera Gernikako Estatutuan ageri da, baina honek ez du esan nahi hauek Euskal Selekzio Nazionalak direnik. Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa.
|
|
|
Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa. Izan ere, Euskal Selekzio Nazionalak
|
sortzeko
aukera, Euskal Herriarenerrekonozimendu politikoaren baitan kokatzen da; gaur egun gertatzen ez dena.
|
|
|
Baina pertzepzio jardueraren euskarri gisa gorputza ere badago, zeinaketengabe ematen baitu bere baitan sortzen diren kitzikapen, sentipen etasentimenduen berri. Gure gorputzaren kontzientziatik abiatuz, geure buruariburuzko irudi zein gogoetak
|
sortzeko
gaitasuna ere, geure nortasunaren euskarridugu. Gorputzaren esperientzia berriek eta mintzatutako eta jakinarazitako pertzepzio berriek norberaren berrantolaketa dakarte, norberaren baitan adieraztendena (sentipenak, emozioak, desirak, fantasiak...) toleratzeko, ulertzeko etaerabiltzeko gaitasuna, oraingo bizitzan haren adierazpen eta ekintza behar denbezala bideratzeko.
|
|
|
egiten duguingurua, era pasiboan eta erabat. Familia aginduak izan daitezke(, langilea izanbehar duzu?), familiaren inguruko kultura azaltzen duten arau edo esaerak, munduarekiko ikuspuntu baten aldeko direnak, edo beste balore edo eredupertsonalak, besteen identitatea
|
sortzeko
balio digutenak (beharrezko barnerapenedo asimilaziorik gabe, mailegatuta hartu zelako). Freud-ek, erabateko introiekzioa (edo introiekzio patologikoa), zatikako introiekzioa, eta introiekzio osasuntsuabereizi zituen; azken hau osasuntsuagoa da, egoa eraikitzen deneko, adreiluak, eskaintzen dituelako.
|
|
|
Ikuspegi honetatik, fantasiek bulkadak eramaten dituzten neurrian, kanpo errealitateak baino ahalmen handiagoa dute pentsamenduak
|
sortzeko
. Adibidez, haurtzaroko teoria sexualetan.
|
|
|
Orduan, ez hark ez nik ezgenekien zenbait urte geroago barriro topo eginen genuela, bainan arrunt bertze alorbatean: EKIN erakunde berria elkarrekin
|
sortzeko
(1952), bai eta, geroago, ETAantolatu ere; eta, horrela, batera ari izana urte mordo batean zehar.
|
|
|
Bistan da, irudimenarekin batera, errealitate ikusgarriaren elementuek ere osatzendituztela sinboloak. Bi alderdiak nola uztartzen diren ikusten saiatuko gara mito zenbaiten transmisioan; haien
|
sortzeko
mekanika eta araudiak ikertzera joan gabe, soilikgure hurbil eta diren kasu eta une batzuetara mugatuko gara.
|
|
|
Nik uste dut, militante huts ez diren Euskal Herriko biztanleengan, sentiberatasuna
|
sortzeko
indarra badutela gai hauek, aberastasunaren izenean tratatuak izatenbadira. Egia da, gero eta sutsuago daudela Euskal Herriaren aurka agertzen ari diren, vasco tasunaren?
|
|
|
Testamentu Zaharrean Adanek Ebaezagutu zuela esaten deneko adieran; norbere ezagutzaz ernaldurik, norbere buruazerditzeko. Norbere esentzia
|
sortzeko
. (Norbere bizitzari buruz, esango du Kierkegaard-ek txantxetan?, bakoitzak norbere aita izan behar du, ez norbere osaba).
|
|
|
Heriotza erabat onartzeak abiarazten du gizakia jakinduriarenbidetik. Egiak, bestalde, giza adimenaren ahal itzela du oinarri, berez bereizezina dena, gauza errealaren existentzia eta esentzia, bereizi egiten baititu, gauzaren esentzia, ondoren, adiera bilakatua, morfema bati lotu eta hitza eta mintzoa
|
sortzeko
. Egiak ere, hortaz, heriotza du oinarri,, zakur?
|
|
|
Bigarren ondorio bat atereaz, Euskal Herriko irratietan ikerkuntza kazetaritza eskasa egiten dela esan dezakegu. Irratilaria estu eta larri ibiltzen da denboraren mugak direla-eta, eta gogoa eta atsedena falta zaizkio informazio iturriekin harreman iraunkorra
|
sortzeko
; zer esanik ez, hori ikerkuntza kazetaritzaren garapen urrian islatzen da. Gainera, ez dirudi geroan kazetaritza mota honek arrakasta handirik edukitzeko aukerarik duenik.
|
|
|
José Javier Muñoz-ek eta César Gil-ek (1986) ondoko sailkapena egin dute programazio desberdinak
|
sortzeko
zioak kontuan harturik:
|
|
|
Mezuak
|
sortzeko
erabiltzen den arau multzoa da kodea. Hortaz, arau horiek irratibidearen elementu adierazkorren eta elementu horiek igor dezaketen esanguraren arteko elkarrekikotasuna finkatzen dute.
|
|
|
Irrati estazio bakoitzean, espezialista bakoitzak bere sekretuak ditu efektu bereziak
|
sortzeko
. Irratilariek hots mota hauek darabiltzate errealitate jakin bat zehazteko edo egoerak girotzeko.
|
|
|
Digitalizazioaren aroan, erronka nagusia edukietan egongo da. Alarma piztu da munduko zenbait herritan, Japonian adibidez, non telekomunikazioetarako ministerioan irrati eta telebistarako programak
|
sortzeko
grina sustatu nahi duten, kanalen aniztasunari aurre egin ahal izateko.
|
|
|
Behin behineko estatutuak eginda eta irrati lana egiteko hiru animatzaile kontrataturik, 1982ko legearen zain geratzen zen, lege frantses hark irrati libreen araudia ekarri behar baitzuen. Aipa dezagun, dena dela, Gure Irratia
|
sortzeko
ideia 1981eko udan sortu zela, behin zenbait euskaltzalek Entzun Ikus elkartea eratu eta gero.
|
|
|
Irratsaio guztien %30 gutxi gorabehera frantsesez egiten zituen eta zeuzkan helburuak, Lapurdiko Entzun Ikus elkartearenak bezala, hauexek ziren: informazio lokala garatzea, euskara suspertzea eta kulturaren indar biziak biltzea herri dinamika
|
sortzeko
. Euskararen presentzia emendatu egin zen apur bat denboraren joanean, 1995ean irratsaioen %80 euskarazkoak baitziren (Bidart, 1995).
|
|
|
Irrati uhinen existentzia aurresana izan zen, enpirikoki ediren aurrez. 1868an James Clerk Maxwell fisikari eta matematikari eskoziarrak elektromagnetismoari buruzko legeak finkatu zituenean lehenbiziko urratsak eman ziren irratia
|
sortzeko
bidean. Daniel Czitrom ek (1985, 71) gogoratzen digun bezala,. Kablerik gabeko telegrafiarako oinarri zientifiko definitiboa ez zen sortu, ez kondukziotik, ezta indukziotik ere, espazioan zehar doazen uhin elektromagnetikoen kontzeptutik baizik?.
|
|
|
Ordura arte, bi energia hauek independenteak zirelako ustea zegoen. Liburu horretan James C. Maxwell fisikari eskoziarrak erakutsi zuenez, periodikoki edo aldiro norantzaz aldatzen den korronte elektrikoa gai da espazioan zehar uhin modura transladatzen diren eremu elektrikoa eta eremu magnetikoa
|
sortzeko
.
|
|
|
Uhin elektromagnetiko horien existentzia, Heinrich Rupdolph Hertz alemaniarrak berretsi zuen geroago. Hertz ek zirkuitu elektriko bat egin zuen aipatu uhinak
|
sortzeko
, ikersaio hartan uhin horiek argiaren hedapen abiadura bera zutela (300.000 kilometro segundoko) erakutsiz. Horren zioz, uhin elektromagnetikoek fisikari alemaniar honen deitura daramate (uhin hertziarrak).
|
|
|
Herentzietan behin eta berriz zatituak, sailak txikiegiak ziren, errentagarritasuna asko murriztuz. Kontzentrazio partzelarioaren beharra zegoen, hau da, partzelak bateratu egin behar ziren, lantzeko azalera handiagoak
|
sortzeko
. Kontzentrazioaren ondoren, baserrien ekonomia hobetu egin zen.
|
|
|
Pinu eta altzifreen landaketek ordezkatu dituzte Ordunte mendietako ameztiak. Mantendu direnak, ikatza zein eraikuntzarako egurra ateratzeko ustiatu dira, eta aziendentzat larreak
|
sortzeko
eginahaletan, sua eman izan zaie maiz. Degradazio honen ondorioz, txilarrek oihanpea estali dute; pagadiarekin mugan txilar zuria edo Ingurune naturala:
|
|
|
...zen du, bere gobernupean dagoen lurraldea benetako nazioa izan dadin, hots, nazioa erreal bihur dadin15 Hobsbawn ek ingeniaritza ideologikoaz hitz egiten duen moduan, Smith Estatu zientifikoaz arituko da16, eta Chatelet Pisier Kouchner ek. Estatu Gestore, aren kontzeptua erabiliko dute; azken finean, gaiaren ardatza Estatuaren legitimazio teknologia dela esan genezake, non hezkuntzak Estatu nazioa
|
sortzeko
ezinbesteko garrantzia duen. Napoleon-ek erabat argi ikusi zuen fenomenoa dugu hau:
|
|
|
Estatua, egitura politiko gisa, herritarrek osatzen (omen) duten nazioa den gorputzari lotzen zaio; baina gorputz horrek nolabaiteko sendotasuna behar du (eta ez duenean, sendotasun batez hornitu behar da). Alde horretatik, kultur identitateak funtseko zutabea osatzen du, komunitate nazional bakarraren nozioa
|
sortzeko
bidea eskaintzen baitu, nazioaren definizioari sendotasuna ematen dion neurrian. Kultur identitatea ez da berez identitate nazionalaren isla, ezta ere, maila absolutuan bederen?
|
|
|
Curriculutmaena. , eta honen barruan kulturarena, nazio identitatea
|
sortzeko
unean duen eraginarengatik, gai gatazkatsua zein neurritaraino izan daitekeen ikusteko, kontuan hartu besterik ez dago, hain egoera korapilatsua bizi duen Ipar Irlandaren adibidea (ikus FARRE, S. (1991):
|
|
|
guztiak, hezkuntzaren arlokoa barne, zentralizatzeko premia ere. Nabarmena baino nabarmenago agertzen zaigu hemen nazioaren, herriaren eta hizkuntzaren artean osatzen den katea; bestalde, adierazpen horiek. Instruction Publique, tik eginak direla kontuan harturik, ondo asko ohar gintezke hezkuntza sistemak kate horri sendotasuna emateko duen garrantziaz (ez da ahaztu behar, esate baterako, egoera honek isla aparta aurkituko duela oinarrizko liburu uniformeak
|
sortzeko
politikan).
|
|
|
izeneko irudiaren premia. Honek, hizkuntzari zegokionaz gain, berebiziko garrantzia zuen, lege testuetan irakasle irudia oinarrizko eskolarekin elkartzen zen lehenengo aldia izan baitzen77 Egia da, hala ere, udal guztietan oinarrizko eskolak
|
sortzeko
urte asko behar izan zirela, baina portaera hori guztiz esanguratsua denik ezin da ukatu78, hezkuntza sistema nazionala eraikitzerakoan oinarrizko irakaskuntza (eskola nazionalaren kontzeptu pean), irakasleen corpusa eta elebakartasun nazionala funtsezko zutabeak diren heinean. Garrantzi txikiagorik ez duen beste zerbait ere azpimarratu beharrean gaude:
|
|
|
Napoleon-ek berak oso argi zuen, goian genioen bezala, populazioari irakatsi egin behar zitzaiola, Estatuaren eta Nazioaren arteko lotura gauzatu zedin, lotura hori ez baita jendeak berez, besterik gabe, barnera dezakeen zerbait. Estatuaren zerbitzurako, eta Estatu Nazioa
|
sortzeko
hain zuzen, guztiz premiazkoa iruditzen zitzaion hezkuntza aparatu sendoa egituratzea. Adibidez, ikusi besterik ez dago egitura honen barruan irakasleriak berak eta irakasleen prestakuntzak duten garrantzia; Napoleon-en hitzetan,. Nunca habrá un estado de cosas políticamente estable hasta que dispongamos de un cuerpo de profesores instruidos en principios sólidos? 84.
|
|
|
oinarrizko eskolak, udalen kontrolpean baina, Estatuaren begiradapean; bigarren irakaskuntza (esku pribatuetan egon zitekeena, baina Estatuak kontrolatuta); lizeoak86, eskola zentralen ordezko institutu moduan; eta azkenik, beste hiru maila horien buru gisa, eskola espezializatuak. Baina Napoleon-en garai honek eskaintzen duen erreferentziarik garrantzitsuena, inongo zalantzarik gabe, unibertsitatearena da87; kontzepzio politikoak zuzentzeko nahia gauzatu ahal izateko, 1806an unibertsitate inperiala
|
sortzeko
asmoa iragarri zen, Estatuko hezkuntza sail modura, bakarra eta zeharo zentralizatua: –
|
|
|
Gogora dezagun 1794ean irakasleen prestakuntzarako Eskola
|
sortzeko
aldarrikaturiko dekretua. Edozein eratan, lehenengo? école normale?
|
|
|
Hala, 1833an bozkatua izan zen legean, nahiz irakaskuntzaren askatasuna onartu hau gehien bat 1830eko. Juillet, eko iraultzarekin zuzenean lotuta dagoelako, aparteko indarra hartu zuen, zerbitzu publiko? zentralizatu eta sendoa
|
sortzeko
ideiak92 Lehenik eta behin konpetentzia banaketari ekin zioten: udalak alderdi materialez arduratuko ziren, irakasle eskolak departamenduen eskuetan geratuko ziren, eta irakaskuntzaren zuzendaritza orokorra Estatuari esleituko zitzaion.
|
|
|
Azken finean, benetako arduraduna Estatua izango zen: ...n egon zen eta esan genezake Estatuak kontrolpean izan zuela oinarrizko irakaskuntza, berau laster garatuz93 Edonola ere, esan behar da, halaber, nahiz barealdia ekarri, eskola politikaren bilakaerak ez zuela garai horretako gerra eskolarra erabat amaitu, irakaskuntzaren askatasunarekin lotuta zegoena hain zuzen; baina nabarmenak dira gerra horrek izan zituen aldaketak, Estatuaren eskola indartsua
|
sortzeko
erabakiak itzulbiderik ez baitzuen izan (aurrerantzean Estatuak ez zion jaregin erregulazio sozialerako funtsezko tresna den honi).
|
|
|
104 Historiaren irakaskuntzak duen gogo komuna
|
sortzeko
helburua lortu nahian, guztiz barregarriak diren adibideak aipa daitezke; adibidez, kolonietako haurrei honako hau irakastea: –nos ancêtres les Gaulois...?.
|
|
|
Frantziako kasuan bezala, XIX. mendean bi epealdi zabalez hitz egin daiteke Espainiako kasuan ere: alde batetik, mendearen lehenengo erdialdean hezkuntza sistema nazionala
|
sortzeko
lehenengo ahaleginekin egingo dugu topo; bestalde, bigarren erdialdean hezkuntza sistema nazionala finkatu zen edo finkatuz joango zen. Alde horretatik bi dira ezinbestean aipatu beharreko mugarriak:
|
|
|
bitxiak izango lirateke, inoiz kultura nazionalaren estatusa izango ez dutenak. Kultura nazionalaz kultura espainiarraz hitz egiteak komunitate nazionala espainiarra
|
sortzeko
modua ahalbideratzen du, kultura identitate horrek nazio espainiarraren definizioari sendotasuna ematen diolarik, kultur homogeneitateak, hizkuntzarekin gertatzen den bezala, Estatu espainiarrari identifikazio oinarri indartsua ematen baitio. Eskolan ezartzen den curriculum nazionalak, Gellner ek290 aipatzen duen kulturaren erabilpenaren aurrean jartzen gaitu, kultura hori, balizko kultura nazionala espainiarra omen dena, alegia unitate politikoaren sinbolotzat Estatu Nazio espainiarraren ikurtzat, hain zuzen hartua izango delarik.
|