|
2001
|
|
|
Eta milaka
|
pertsonaren
lana gobernatzen duten
|
|
2003
|
|
|
Zenbat dira guztira. Zer da, bada, denbora labur hori
|
pertsonaren
bizitzan. Asko niretzat, hilda nagoen honentzat, baina deus ere ez denbora guztia aurrean daukan zu bezalako batentzat.
|
|
|
Ez zuen sekula pentsatuko, besterik gabetan eta anestesiarik gabe, halako tresnatzarra sar zitekeenik
|
pertsonaren
tutu txikienetako batetik sudurrean behera. Gauza ohikoa balitz bezala.
|
|
2004
|
|
|
Ardailan egin zituen harainoko berrehun metroak. Hurbiltzen ari zela, bigarren solairuko mahai eta sillen hankak agertu zitzaizkion horma osoko kristalaren beste aldean; gorago, bi
|
pertsonaren
buruek duela hilabeteko eszena bera gogorarazi zioten, edo hobeto esateko, eta bere buruari hala aitortu nahi ez bazion ere, eszena hura gogoraraztera etorri zen azken lau asteazkenetan bezala.
|
|
|
Carlos III.ean behera egin zuen zalantzan, autoa hartu eta Lekunberrira joan edo azken boladan maiz egin bezala, gero eta gehiagotan bakarrik, Alde Zaharrera jo pote batzuk hartzera. Lanparei erreparatu zien lehendabizi, gero bi
|
pertsonaren
hankak ikusi zituen. Emakumearenak ezagunak zitzaizkiola otu zitzaion.
|
|
2006
|
|
|
|
pertsonaren
erdian.
|
|
|
Eta hala ere, hodei horrek ere bazeukan inguru aldakor baino aldi berean nabarmenak ematen zion forma ezagugarria, berorri zegokion objektua artean asmatu gabea bazen ere; Platoni traktore itxurako hodeiarekin gertatu bide zitzaion bezala gertatzen zitzaion B ri ezein forma ezagunetan errenditzen ez zen hodei baldres horrekin. Ez zen unibertsoa aldatzen zena, beraz, pertsona baizik; ezta hori ere, ez zen pertsona aldatzen zena,
|
pertsonaren
begiratzeko modua baizik. Baina, unibertsoa errepikakorra, zirkularra, aldaezina bada, eta gure begiak baizik ez badira aldatzen, eta gure begirada huskeria baten arabera –kandela ala errota izan, traktorea ala transatlantikoa izan– aldatzen bada, orduan...
|
|
2007
|
|
|
Denera, hogei
|
pertsonaren
testigantzak jaso ditu Ertzaintzak. Aipatu ditugun hauetan ageri dira beste guztien oinarrizko ekarpenak.
|
|
2010
|
|
|
" Ez dut hau merezi..." atera zitzaion. Beti legez, min egin zidan lehen
|
pertsonaren
erabilera hark. Sorbaldak inguratu nizkion, ohi nuenez.
|
|
|
Kartzela besterik zen. Kartzelak nintzena baino askoz gehiago apaldu ninduen, kartzelak nintzena baino elkartasun zaleago bihurtu ninduen, bizi gintuen jendartea ulertzen lagundu zidan, nire egitekoa zein izan zitekeen argitzen, kartzela
|
pertsonaren
asmakizun ankerrenetan ankerrena dela konprenitzen. Kartzela ezerezetik hastea da, eta nik ez nuen astirik.
|
|
2011
|
|
|
Bitartekariari egin dituen kalkuluak etorri zaizkio burura, eta kalkulu ezberdin bat ikusi du bestearen begietan. Bitartekariaren lanaren parte da negoziatzen ari den
|
pertsonaren
kalkulua kalkulatzea ere. " Zeuen ofizio horrek badik karta jokoaren antz pixka bat, ezta?
|
|
|
" Bortxarik gabea, ez orain bortxak, zenbait arrazoi tarteko, eraginkor eta arrakastatsu izateko aukerarik ez duelako, baizik eta giza moral espiritualagatik eta arrazoi politiko sozialengatik. Batetik, gizakiaren duintasuna
|
pertsonaren
bortxaezintasunarekin lotuta dagoelako eta hau ahazten duenak abandonatu egiten duelako giza izaeraren esparrua. Bestalde, eraldatu nahi ditugun sistemak pentsa daitekeenik eta modu guztietan adierazitako bortxaren gainean egituratuta daudelako.
|
|
2013
|
|
|
Baina buruko hezurren hazkundea guztiz bukatu arte zaio kristalezko begirik jarri. Konponketa erradikal hori beharrezkotzat jotzen dute adituek
|
pertsonaren
sozializazioari begira.
|
|
|
Gerta liteke limitazio fisikotik limitazio psikologikoak sortzea: batetik, esandako moduan, orotara ikusteko urritasunaren ondorioz psikomotrizitatea trakesten denez, jokoan sartzen da norberaren izaera, zailtasunekin koldartzekoa ala proban jartzekoa den; bestetik, nahiz eta begibakarra eta betokerra gauza bera ez izan, begibakarra betoker bihurtzen delarik, ez da milagro
|
pertsonaren
autoestimua flakotzea.
|
|
2014
|
|
|
eduki nahi zenukeen
|
pertsonaren
izena argituz.
|
|
|
Komandokoek erantzun zuten txepelkeriak zirela, zaku haiek rastro an erosi zituztela, maiztuta. Bizirik egon daiteke oraindik zaku haien lehen erabilera ezagutzen duen
|
pertsonaren
bat.
|
|
|
Eta orgaren azpian zaratak entzuten hasi ziren, kraskak, hezurrak apurtzen ariko balira bezala, kartilagoak. Kexuren bat ere entzun uste izan nuen,
|
pertsonaren
batek eginikoa esan nahi dut, ahoarekin esan nahi dut. Ez nintzen gelditu, ezin nuen, hori ere ulertuko du Berorrek, armairuari begira nengoen ni, orgari begira, usain harekin asko pentsatzeko modurik ere ez.
|
|
2015
|
|
|
Emakumeek buruturiko krimen pasionalak edozein gizartetako zapalduen askatasunerako nahiaren laburpena dira, milaka
|
pertsonaren
ezkutuko itxaropenaren oihua. Guatemalako emakumeen erailketak ikertzen zituen soziologo bati ikasi nion Ciudad Juarezen.
|
|
2016
|
|
|
Badakizu tratamendu psikiatrikoan dagoela? Nolatan egon litezke milaka
|
pertsonaren
bizitzak gaixorik dagoen pertsona baten esku. Aurreko batean galdetu zidan ea katolikoa ote nintzen.
|
|
2017
|
|
|
oso sinpleak baitira
|
pertsonaren
sentipenak
|
|
|
Datu biografikoekin joan ohi da. Utzi gaituen
|
pertsonaren
izen deiturak (izengoitirik balu hura ere jartzen dugu), adina, eta heriotzaren data. Familiartekoen zerrenda ondoren.
|
|
2018
|
|
|
Sarak ez du ulertzen zertarako dauden mahai berde horiek hor jarrita. Pasatu dira lehenaren paretik, eta Gabriel igo da mahaiaren gainera hiruzpalau
|
pertsonaren
laguntzarekin. Bere aitaren lagun mina, alboko etxean bizi izan zen duela hogei urte arte.
|
|
|
Arnasaldiaren ondoren ekin diogu: Adituaren edo profesionalaren autonomia mito bat da, feministok salatu izan dugun moduan…
|
pertsonaren
erabateko autonomia ere mito bat den neurrian... Ezagutzaren kudeaketarako eta transmisiorako egitura akademikoak ez al dira autoritatearen ideian eta adituaren autonomiaren ideian sostengatzen?
|
|
|
Alegia, 2008an irentsarazi ziguten krisi ekonomikoa ez ote zitzaien turbo kapitalistei aitzakia paregabea suertatu kultura kanporatzeko ongizatearen jendartetik. Krisi ekonomikoak batzuk horren gogor kolpatzen dituelarik, kulturak
|
pertsonaren
garapen integralerako ezinbestekoa izateari uztea ulergarria dela sinetsaraztea lortu zuten. Nork ez du ulertuko pertsonaren oinarrizko beharrizanak ase behar direnean, kulturak ilararen azken aurreko itxaron behar duela?
|
|
|
Krisi ekonomikoak batzuk horren gogor kolpatzen dituelarik, kulturak pertsonaren garapen integralerako ezinbestekoa izateari uztea ulergarria dela sinetsaraztea lortu zuten. Nork ez du ulertuko
|
pertsonaren
oinarrizko beharrizanak ase behar direnean, kulturak ilararen azken aurreko itxaron behar duela?
|
|
|
Hari batek lotzen baititu (Artzerenak salbu, “Nola belztu behar zuria” enkargua izan baitzen, beraiek onartutakoa, baina enkargua finean): zutasunetik berdin gutasunetik,
|
pertsonaren
sentimenduekiko enpatia izugarria igartzen zaie guztiei. Didaktismorik gabe, agindurik gabe, irakaspenik gabe, mezukeriatik at, fribolitateari itzuri.
|
|
|
Zu, gu, hark. Interpelazioa, inklusioa eta helburuko hirugarren
|
pertsonaren
prestigio urruna, hurrenez hurren eta tarte laburrean modu bilgarrian formulatua. Zaila da minutu batean ezezkoa erabakitzea, hazia, lurra eta loreontzia aldi berean eskaintzen zaizkizunean.
|
|
2019
|
|
|
Azken ohar bat egin nahi nuke idazteko erabili dudan lehenengo pertsonari buruz: maiestatikoaren inpostura eta hirugarren
|
pertsonaren
aseptikotasuna ez zitzaizkidan egokiak iruditzen lan honen funtsezko xederako. Hori dela eta, beste biderik aurkitu ez eta niaren aldeko apustua egin dut, nartzisista geratzeko arriskupean.
|
|
|
Nahasia izan behar du derrigor, jatorrizkoa berez ez baitago txekieraz, hori aspaldi dakigu, baina ez dakigu Pedro Iturriak idatzitako jatorrizko hori ingelesez, gaztelaniaz edo euskaraz idatzita zegoen... Pedro Iturriak hizkuntza horietako batean idazten du, ingelesez seguruena, eta beste
|
pertsonaren
batek itzultzen dio gero txekierara, alemanera edo behar duen hizkuntzara.
|
|
|
|
pertsonaren
bat zapalduz gauzatzen bada.
|
|
2020
|
|
|
Argi eta garbi esango nizuke gaur ere, tabernetan zuk antzerkia egin ostean luze solastatzen ginenean bezala: bada ezinbestekoa den ahanztura bat, pertsonek egiten jarraitzen duten gauza miresgarri bakoitzaren atzean beti dago ahaztutako milaka
|
pertsonaren
arrasto isila, eguneroko bizitzan egiten duzun hautu ustez miragarri oro da milaka urteko hautu ikusezinen segida. Arrasto isil hori gabe ezinezkoa litzateke artea, adibidez, edo feminismoa, edo apikultura, edo akupuntura.
|
|
|
Gorputza eta arima edo, arimaren ordez, erabili
|
pertsonaren
“esentzia” nahi baldin bada, bizitzan dauden lerro paralelo batzuen modukoak dira. Noizean behin, bietako bat bestetik aldentzen da, paraleloan baina urrunduz era berean, nolabaiteko ezinegona eta ziurgabetasuna sortuz.
|
|
|
nola eman zion Merlinek une horretan irakurtzen ari zen liburua Chusori, inoiz itzuliko zion promesarekin. Sarritan egiten zituen horrelakoak, zor sinbolikoren bat sortu interesatzen zitzaion
|
pertsonaren
batekin, hurrengo enkontru bat suertatzeko aukera biderka zedin. Halaxe egin zuen Chusorekin:
|
|
|
Nahiz eta garaituak izan, behin eta berriz. Burura datozkit, XX. mendearen aurretik ere, jendarte bat hobetzearren egon diren ehunka, milaka, milioika
|
pertsonaren
porrotak. Haiek ez dute aurpegi zehatzik, baina seguru nago hor daudela, existitu direla.
|
|
|
Agian heroiak heroi ez direnen proiekzio bat besterik ez dira, norberaren ametsak eta erronkak besteei esleitzean sortzen da heroia. Norberak egiteko astirik, edo kemenik, edo indarrik ez duena egiteko kreditu emozionala ematen zaie heroiei, heroiak milaka
|
pertsonaren
proiekzio bat besterik ez dira. Heroiek, kasu askotan, haien zerbitzura idazkari onak dituzten pertsonak dira, edo kazetariak, edo kronistak, soldata on batekin, segur aski inoiz haiek ere heroi izango diren itxaropenarekin.
|
|
|
Eta jakin behar luketen zerbait da hori, heroiek bezala idoloek: milaka
|
pertsonaren
asperduraren, itxaropenaren, ezintasunaren emaitza direla. Eta bai, badira heroi izateari uzteko, oharkabean pasatzeko, ahaleginak egiten dituzten heroiak.
|
|
|
Eta egun batetik bestera, lana utzi, eta bere familiaz ez beste ezertaz arduratzea erabaki zuen: “Ez noa nire seme alabek behar nautelako, nik haiek behar ditudalako baizik” esanez utzi zuen bere lana, milaka
|
pertsonaren
inbidia pizten zuen lanpostua.
|
|
|
Gainera, enfoke originala ematen saiatu naiz: solasarena, lagunetik lagunera, bigarren
|
pertsonaren
erabilerak nabarmentzen duenez (hirugarrena, narratzaile orojakileena, ponposoegia litzateke espazio hain komunez jarduteko).
|
|
2021
|
|
|
BOKALA 1: Singularraren bigarren
|
pertsonaren
erabilera kuriosoa du. Hor ere badago ekarpen txiki bat.
|
|
|
Jakingo zuen karriketan ibiltzen? Zarpailki jantziriko
|
pertsonaren
larruan hartza gordetzen zela usteko zuten gurutzatzen zutenek. Beldurtuko ziren.
|
|
|
Nik estoizismo psikopata samarra garatu nuen bulegoko gorabeheren aurrean. Hirugarren
|
pertsonaren
birtuosoa naiz. Nire heriotzaren kronika ere egiteko gai.
|
|
|
Gure iraultzak bestelakoak ziren, egunerokotasunari lotutako iraultza txikiak. Ezen utopia handiek ez zuten zentzurik
|
pertsonaren
bihotza barrutik hobetzen ez bazen. Gure iraultzak barrura begira zeuden gehiago.
|
|
2022
|
|
|
Pribilegio zuri eta mendebaldarrek ere herritartasun eredu bat hedatzen dute, migratzaileak kanpo uzten dituena, besteak beste. Horregatik, bestelako herritartasun eredu baten alde egin behar dugu, eta eskubide unibertsalen defentsan gogor jardun behar dugu (hezkuntza publiko eta doakoa, osasungintza, etxebizitza eskubidea, hizkuntza, hiritartasuna…), batzuen pribilegio izatetik, guztiontzako eskubide unibertsal izan daitezen, edozein izanik ere
|
pertsonaren
egoera administratiboa. Norabide horretan urratsak egiteko, oso garrantzitsua da herri eraikuntzaz jardutean herritartasun ereduaren auzia lehen lerrora ekartzea.
|
|
|
“Horiek ditun
|
pertsonaren
begiak”, aitaren epai lehorra, txorizo mutur egosi bat jan ahala. Gaueko arkatz beltzak galipot hondarra dirudi Rakelen begipeetan.
|
|
|
Baldintza horri dagokionez, lanaren antolaketan nolabaiteko estatusa ere badago: “familia laguntza” “laguntza” da, hau da, laguntza ematen duen
|
pertsonaren
lana laguntza jasotzen duenaren lanarekiko subsidiarioa, mendekoa eta, beraz, garrantzi gutxiagokoa da. Eta, jakina, “familiakoa” da, ez nekazaritzakoa, industriakoa edo merkataritzakoa; horrek esan nahi du bere lanak zentzua duela familia harreman bati lotzen zaion heinean, eta ez hainbeste jarduera profesional jakin bati (Sampedro, 1996: 83).
|
|
|
Molloy (1951), Malone meurt (1951) eta L’Innomable (1953). Pertsonaiaren (eta
|
pertsonaren
) eta oinarrizko instantzia narratibo guztien (espazioa, denbora, narratzailea…) ezabatzearen mugaraino eraman zuen kasik, progresiboki: protagonista hebain bat ageri zaigu Molloyn, bere ohetik ezin mugi daitekeena Malone meurten, eta ia izan ere ez den izendaezina L’Innomablen.
|
|
2023
|
|
|
Fonograma da garrantzia duena mundu digitalean, soinuzko erregistro hutsa. Spotifyrentzat diskoaren datuak zarata dira, ez dute axola musikariaren, produkzio lanetan aritu den
|
pertsonaren
edo koristen izenek. Zaratak ezabatu beharreko zerbait dirudien arren, Krukowskik dio agian hori dela geratzen zaigun eta benetan gurea den gauza bakarra.
|
|
|
Mantovani Argentinako notario bat zen, baina notariotza gustatzen ez zitzaionez Andaluziara joan zen antzerkigintza egitera, haur eta gazteekin batik bat, eta antzerkiaren pedagogia landu zuen. Zentzu horretan, guretzat garrantzitsuena ez da artista bat sortzea,
|
pertsonaren
garapenean elementu ezberdinak ipintzea baizik, haien egunerokotasunean erabilgarriak izango direnak. Adibidez, publiko aurrean hitz egiten jakitea, ahotsa ondo proiektatzea, gorputz adierazpena, jendeari begietara begiratzea, eta abar.
|
|
|
Eskolak geroz eta urrunago daude gorputzetik edota beren curriculum zurrunetik ateratzen den guztitik. Ama naizenez gero, niretzat hori oso garrantzitsua da, antzerkia gehien behar dutenak ikastetxeetako haurrak eta gazteak direlako, eta zaila delako
|
pertsonaren
garapena helburu duen antzerki hezkuntza bat haiengana iritsaraztea. Nire ustez antzerkilariok, edo artistok orokorrean, leku askotatik egin diezaiokegu ekarpen bat gizarte honi; hori bereziki nabarmena da hezkuntza orokorrean.
|
|
|
pertsona batengan errealitatearen inguruko ikuspuntua zabaltzen, norberaren berezkotasuna deskubritzen eta begirada propio bat sortzen, besteak beste; baina hezkuntza sistemak ez ditu praktikan helburu horiek kontenplatzen, sarritan ez dituzte ulertu ere egiten. Gainera, antzerkia curriculum akademikoan sartuko balute ere, horrek ez luke
|
pertsonaren
garapenean oinarritutako antzerki hezkuntza bat bermatuko, klasea emateko modu asko baitaude. Adibidez:
|
|
|
Eta, gainera, azkenean ez dira etortzen! Antzokia ez da ezagutzarako espazio bat kontsideratzen, zeina interesgarria eta lagungarria izan daitekeen
|
pertsonaren
garapenerako. Orduan, zer leku du antzerkiak?
|
|
|
Bi
|
pertsonaren
/ pertsonaiaren arteko egoera limitean gertatzen da trabesa. Normalean protagonista eta antagonista direnak.
|