|
2000
|
|
|
Herriko monumentu zaharrenetakoa izaki, eraikuntzak berak bazuen interesa publikoari zabaltzeko. Parrokiak, ordea, beste erabilera bat eman nahi zion dorreari-«Hogar del transeunte» delakoa ipini asmo zuten behean eta lehen solairua Caritas-en egoitza izan zedin
|
nahi zuten
-. Hortaz, publikoari dorreko bigarren solairua eta kanpandorrea soilik zabaltzea pentsatu zuen Udalak hasiera batean.
|
|
|
Eskiularrek aspaldi zuten gogoan pastoral bat jokatzea. Suertez, enekin egin
|
nahi zuten
, 2.000 urtean egin ere. Sujeta ez zuten emana.
|
|
|
Blom-ek eta Gumperz-ek9, Norvegiako herri txiki batekohiztunen eredua aztertuz, elkarrizketa-mailako alternantziaz hitz egin zuten. Ikerketahorretan, Norvegiako biztanle hauek alternantzia elkarrizketan lortu
|
nahi zuten
eraginaren arabera egiten zutela frogatu zuten (kasu honetan, hizkuntza bereko aldaeradesberdinen artekoa zen alternantzia). Honela, adiskidetasuna adierazteko, hiztunhauek eredu kolokialaz baliatzen ziren; aldiz, urruntasuna edo seriotasuna adierazteko, eredu formalaz.
|
|
|
BBCren informazio-zerbitzuek egia uhinetaratzen zuten; porrotak eta garaipenak kontatzen saiatzen ziren. Jendearengan konfidantza sortu
|
nahi zuten
. Sinesgarritasunari atxikitzea zen kontua, egiazalea ez zen propagandari itzuriz.
|
|
|
Berriro, Cadiz-ko Konstituzioa indarrean jarri eta gero, Estatuak eta bere erakundeek (Gobernazio-Idazkaritza, Legebiltzarra) hezkuntza-alorreko kontrola bereganatu
|
nahi zuten
eta irakaskuntza-plan orokorra ezartzeko lanari ekiten zioten. Igaroaldiaren ondoren130, Gorteek izendaturiko batzordeak. Informe Quintana?
|
|
|
Antzinako Erregimeneko gizarte tradizionalari amaiera eman zion trantsizio-garaia zen, non gizartearen modernotze-prozesuak behar ezberdin batzuk ezarri zituen (estatu zentralizatua, mugikortasun soziala, herritarren arteko komunikazioa, kultura zentralizatua, gizartearekiko identifikazioa, ezagutza modernoen inguruko formazioa, alfabetakuntza, etab.), irakaskuntzaren arloan ere erantzuna izango zuten beharrak hain zuzen. Izan ere, kulturaren administrazio-eta zabaltze-tresnen kontrola guztiz oinarrizko baldintza zen gizarte berria eraiki
|
nahi zuten
talde sozialen nagusitasuna ziurtatzeko.
|
|
|
Ai, nola jarri zitzaidan bihotza taupaka, eta nola sentitu nituen bihotzean mila igel haiek, bata bertzearen gibeletik jauzika...! Zeren eta ene bihotza ezagutzen ez nuèn mundu eme urtsu haren egarri baitzen, eta igel guztiek
|
nahi zuten
mundu hartan murgildu, lehorretik uretarat jauzi eginik... Eta orain igel batek egiten zuen jauzi eta orain bertze batek, eta haien jauziak gero eta handiagoak egin ziren, eta, halako batean, zorabiatzerat nindoala iduritu zitzaidan...
|
|
|
Zer ziren haren ateraldi ustez distiratsuak, Jainkoaren argitik eta Haren bidetik desbideratzen ninduten artifiziozko suak baizik? Zer, Luthero edo Kalvin, egia bere molderat egokitu eta plegatu
|
nahi zuten
gizon nahitsuak baizik, Elizaren betiko irakaspenetarik urrun. Bai, apez izan behar nuen, eta Jainkoaren probidentziak aita jesuita hura jarri zidan bidean, eta osaba Joanikot izan zen nik garaitu beharreko froga...
|
|
|
Eta, Fernando Pachecoren erranetan, indiar gorri guti batzuk ez bertze guztiak gaixto ziren, zeren hezgaitzak eta moldagaitzak baitziren, bihurriak eta maliziatiak, eta oihanean sarturik segitu
|
nahi zuten
, giristinoen eta gizon zurien erranetarat plegatu eta makurtu gabe... eta indiar horiak, aldiz, onak, zeren kontzientziaz sinpleak, plaunak eta maliziarik gabekoak baitziren, eta zeren harat joan ziren giristinoen zerbitzurat bizi baitziren bai hango eta hemengo misionetan eta bai inguruetako etxaldeetan ere, giristinotasuna onartu edo onartzeko bidean zeudela. Eta erran zigun, halaber, ezen deus gehiago jakin nahi bagenuen, elizarat joaiteko eta galdetzeko apez don Anselmogatik, zeina baitzen, beti ere Fernando Pa checoren erranetan, bere lagun handia.
|
|
|
Baina semea ez izaki. Itxuraz, Kristinak edo Maitek bertze norabaiteko
|
nahi zuten
abuztuko ortziral horretako eguerdian. Norako?
|
|
|
" Eta niri zer", pentsatu nuen nire kabutan, kutxazainak esaten zidana sinetsi ez ezik, asko inporta zitzaidalako. Hankek ihes egin
|
nahi zuten
, baina hatzek, oharkabean bezala, agindutako eragiketa burutu zuten sekulako abailaz. Hantxe azaldu ziren, pantailan, ederrenaren izen-abizen eta gainerako xehetasunak.
|
|
|
Harritzarra aise jaso zuen gerri pareraino, amen batean; behin hantxe eroso ipini zuelarik, hamalau txortaldi jo zizkion segidan, su eta fu, begiak zuri-zuri, mihia hortzartean dantzari, espasmodikoki. Neu izan nintzen txalojole bakar; beste milaka begi ezin zabalduago haiek zer adierazi
|
nahi zuten
ez dut sekula jakin.
|
|
|
1) Alde batetik, terminoak eta enuntziatuak erlazionatzeko modua
|
nahi zuten
aztertu. Hizkuntzaren beraren barne analisian zetzan.
|
|
|
Ildo honetan, nornahik mina sentitzen duela jakiteko bere portaera behatzen dugu —keinuak, oihuak, mota guztietako neurketa medikoak, etab.— Eta portaera hori da mina osatzen duena. Jarrera honekin, Zirkulukoek solipsismoa arbuiatzea lortu
|
nahi zuten
—ni eta nire egoera mentalak existitzen gara—, beste gizabanakoen portaera behatuz beren egoera mentalak ere existitzen direla aditzera emanez.
|
|
|
Bestaldetik, Schlicken ‘eskuin alderdiak’ distortsio pragmatisten aurkako iritzia bere egin zuen, zeren, Carnapek haiek erlatibismopean sartu nahi ez zituen arren, erlatibismo haztegia zen nolabait. Egiazkoa zer zen
|
nahi zuten
jakin, zer eta zeintzuk ziren egiazko enuntziatuak edota postulatuak, hau baitzen modu bakarra ezagutzari oinarri finkoa eskaintzeko. Schlicken joera honek errealismoari buruzko eztabaidan sakondu zuen, hura gorde behar zutela defendatuz —Carnapen eta Neurathen iritzien aurka, hauentzako errealismoa eztabaida metafisikoa besterik ez baitzen— Schlicken aburuz, errealitatea existitu egiten da, gizabanako batek pentsatzen duen edo pentsa dezakeenarekiko independentea izanik; unibertsoan gizakirik ez balego, planetek, adibidez, beren orbitetan biraka jarraituko lukete, zioen.
|
|
|
Vienako Zirkulua izan zen hura apurtu zuena, psikologiaren arazoak ikerkuntza enpirikora aldatuz. Logika zama psikologikoetatik askatzea
|
nahi zuten
horrekin, biak banandu eta filosofia berri bat —zientzi hizkuntzaren analisi logikoa— proposatuz. Ez zuten auzi logiko eta psikologikoen arteko nahasmen gehiagorik nahi; ez zuten arazo logikoak arazo psikologikoak bailiran maneiatzerik gura.
|
|
|
Xan, jakinminez, gelditu egin zen. Bertan lagun haiek zerbaitek, segurrenik ideia, edo kausa batek batu zituela zirudien; antza beren isilaz zerbaitegatik protesta egin, zerbaiten alde edo kontra zeudela adierazi
|
nahi zuten
. Inoiz ez elkarri begira, inoiz ez elkarri mintzo, bazitekeen aldez aurretiko erabakiz, baina bazitekeen lotsaz, bazitekeen elkarrenganako estimarik ezaz.
|
|
|
Bestean mendi-arropekin jantzitako gizon mustur-ilun, sendo, burusoil bat bakarrik zegoen. Haren mahaira eurak iritsitakoan hura, zer
|
nahi zuten
galdetu eta, bera eskearekin barrara zihoala, Iharrak Xani: " Ezagutzen al duk?"; Xanek ezetz, eta:
|
|
2001
|
|
|
Garai hartan Esan Ozenki eta Negu Gorriaken inguruan metatzen ari ziren zenbait indar, adierazpide artistiko eta ilusio oso arriskutsuak ziren. Mugimendu hori geldiarazi egin
|
nahi zuten
, gure inguruko beste taldeak ere beldurtu eta epai baten bidez autozentsura jarri. Oso garbi genuen epaiketa politikoa zela, ez ohore kontua, zabaldu zuten bezala.
|
|
|
Euskal Herriarekiko eragina aurreko arro planek sortutakoa da, ez zuzenean PHN honena; arazoa lehendik datorkigu. Arro planek honetarako bidea prestatu zuten, gure kasuan adibidez, Pirinio alde osoa urtegiz josi
|
nahi zuten
, Itoitz kasu. Egiteko diren beste azpiegitura batzuen arrazoia eztabaidagarria izan daiteke, Arabako Araia urtegia (5 hm3) kasu, hauek urtegi txikiak direlako eta beren eragina lekuan lekukoa izango delako, baina funtsean, PHNaren koska Euskal Herrian Itoitz da.
|
|
|
1999an, itsas ingeniari honek lanbide bereko Jose Maria Domingorekin sortu zuen Aula del Mar, diru irabazi asmorik gabeko elkartea. Itsas kulturarekiko komunean zuten miresmena zabaldu
|
nahi zuten
elkartearen sorrerarekin," itsasoa eta nabegazioarekiko zaletasuna bultzatzea da gure helburua", azaltzen du Prietok. Egun, ia 130 pertsonak osatzen dute elkartea, horietatik 20 itsas ingeniariak.
|
|
|
Horrela erabaki zuen 1995ean eginiko bere lehenengo kongresuan. 1973 urtean, UEUren abiaburuan, Euskal Herriko unibertsitateen egoera oso bestelakoa zen gaurko egoerarekin alderaturik, artean, unibertsitate mailako prestakuntza lortu
|
nahi zuten
Euskal Herriko unibertsitario gehien-gehienek kanpoko unibertsitateetan ikasi behar zuten. Aukera ez zen oso zabala; Deustuko Unibertsitatearekin batera Nafarroako Unibertsitatea (OPUS), Industri Ingeniaritza Goi mailako Eskola eta «Bilboko Unibertsitatea» zeuden.
|
|
|
Ezker abertzalearen jetsiera horretan oinarritzen da; ETAren eraginez noski. Hauteskundeen aurretik bi muturrek gizartearen gehiengoa baldintzatu
|
nahi zuten
. Hauteskundeen ondorioetako bat hauxe da:
|
|
|
Nondik zetorren gorroto bizi hura? Zer lortu
|
nahi zuten
–Azken hamarkadan historialari talde batek gaia sakon eta zabal aztertzen dihardu. Ikerketak aurrera egin ahala bandoen arteko gatazka gero eta konplexuagoa bihurtzen ari da:
|
|
|
– Euskaltegietako ikastaroen bidez zer lortu
|
nahi zuten
galdetu denean, gehienek beren helburu nagusia ondo hitz egitea zela esan zuten (%63, 7). Ondoren, eta oso urrun, bestelako helburuak datoz: ondo ulertu (%9, 6), gramatika-ezagutzak (%3, 5), EGA (%6, 9), oinarrizko ezagutza (%7, 2)... Baina horren ostean helburuak bete zituzten ala ez galdetu zitzaienean, aspektu kezkagarri bat azalarazi zuten:
|
|
|
ondo ulertu (%9, 6), gramatika-ezagutzak (%3, 5), EGA (%6, 9), oinarrizko ezagutza (%7, 2)... Baina horren ostean helburuak bete zituzten ala ez galdetu zitzaienean, aspektu kezkagarri bat azalarazi zuten: euskaltegietatik pasa diren 20-39bitarteko erdaldunen artean gehienek (%67) ez dute lortu irakaskuntza-prozesu honen bidez lortu
|
nahi zuten
maila.
|
|
|
Horregatik ezinzela ataletan banatu eta, bata bestearen atzean pilatuz, azterketa baten bidezebaluatu. Ikasleek gramatika zerbaiterako
|
nahi zuten
, gramatika horrekin zerbaitegin nahi zuten; bitartekoa zen gramatika, ez helburua. Llobera-k dioen moduan: «ikasten irakatsi behar dugu, eta ez gramatika irakatsi.
|
|
|
Horregatik ezinzela ataletan banatu eta, bata bestearen atzean pilatuz, azterketa baten bidezebaluatu. Ikasleek gramatika zerbaiterako nahi zuten, gramatika horrekin zerbaitegin
|
nahi zuten
; bitartekoa zen gramatika, ez helburua. Llobera-k dioen moduan: «ikasten irakatsi behar dugu, eta ez gramatika irakatsi.
|
|
|
Mende honetan, tradizioaren eta modernitatearen arteko tirabirak araberatudu, puskaz, euskal kulturaren norabidea. Batzuek, gure kultura, gure literatura, bertze inongo ez inoren eraginik gabe, bere baitan itxia
|
nahi zuten
; bertze batzuk, berriz, kanpoko haizeei leihoak irekitzen lehiatu dira, bizirik irauteko nahitaezkobaldintzatako. Anjel Lertxundik oroitarazi digunez, lehen horiek hautu erlijiosoaegiteko galdatzen ziguten:
|
|
|
Erregina berria te-kontsumitzailea zen ezkontza baino askoz lehenagotik, eta Txinako te-kaxa bat ekarri zuen berarekin, bere dotearen zati gisa. Gero eta jende gehiagok probatu nahi zuen, baina oso garestia zenez, modan egon
|
nahi zuten
aberatsek baino ezin zioten utzi. 1706an, Thomas Twining te-konpainia ospetsuaren sortzaileak Tom´s Coffee Housek ireki zuen.
|
|
|
Asturiasen, euro txanpon-paketeak atzo hasi ziren banatzen Cajastur eskualdeko finantza-erakunde handienaren bulegoetan, eta horietako askotan ilarak erregistratu ziren. Cajasturreko bozeramaile baten arabera, “euromonederoa” eskatzera joan ziren herritar gehienek moneta berriaren bilduma osoa eskuratu
|
nahi zuten
oroigarri gisa, eta euroekin ohitzen saiatu. Extremaduran, Galizian eta Euskal Herrian ere ez zen arazorik eta pilaketarik izan erakundeetan, nahiz eta larunbat eta atzo, astelehena, euskal kutxa batzuek 50.000 “euromonedero” baino gehiago banatu zituzten.
|
|
|
Bistatik galdu nuenean kaleak laberinto bihurtu zitzaizkidan. Azalean irristatzen ziren izerdi tanta guztiak, urteetan zehar anonimatoan isuritako negar malko bakoitza ordezkatu
|
nahi zuten
, inor ez izatetik norbait izatera igarotzeko. Amas estu bakoitzak txartelean irudikatutako maitalearen gorputzera gehiago hurreratu nahi ninduen, eta korrika jarraitzen nuen.
|
|
|
Kaxa artean galduta pasa zuen lehen eguna Sergiok. Bezeroek ondotxo zekiten zer
|
nahi zuten
, Sergiok baino hobeto, eta saltzaileak noraezean pasa zituen orduak. Zelofan koloretsuz estalitako oinetakoak atera eta atera.
|
|
|
Filmik sukartsuenetan ere ezin azal liteke zer nolako nahaste-borrastea sortu zen Gujarat estatuan. Guztiek ihes egin
|
nahi zuten
.
|
|
|
Eguraldiak eragozten ez badu, irtenaldiak eginen dituzue kontinente mugagabe eta ezezagun horretan zehar. Izotzetako esfingea ikustera ailegatu ziren Arthur Gordon Pym eta Dirk Peters nabigatzaileen menturak aipatuko dira, eta konpas guztiak erakartzen dituen hegoaren puntu imajinarioan bandera landatu
|
nahi zuten
Robert Falcon Scott eta Roald Amundsen esploradoreen elezaharra. Baina hor ez da oraindik teknikoki deus gertatu, haien ekintzak elurraren borradore zuriak ezabatu baititu betirako.
|
|
|
Kalatxoriak ere izutzen ziren txistu harekin. Arrainak, ostera, erakarri egiten zituela esaten zuen Juan Bautistak berak eta Kalaportuko mutiko guztiek ikasi
|
nahi zuten
txistumodua, eta alferrik saiatzen ziren imitatzen, hatzak mihi gainean edo mihiaren azpian ipinita, mihia sakatuz, ufaldi lastimosoak besterik sortzen ez zituztela. Kalatxoriak uxatzeko behintzat nahikoa zirenak, hala ere.
|
|
|
Ordurako ez zegoen atzera egiterik; aitzakiek ez zuten balio: zain zeudenek irtenbide bat
|
nahi zuten
, huraxe agintzen zuen legeak. Baina nork bereari eutsi behar setatian jarraitzen zuen, berekoikeria itsuz, aurrean zeukaten arriskuari begiak itxiz.
|
|
|
Bai Axularrek bai Oihenartek euskara gaitu, egokitu
|
nahi zuten
, batek hitz lauz, besteak hitz neurtuz. Bazekiten garbitasunak gutxi axola diola hizkuntzari, aberastasunak, biguntasunak, erraztasunak, berriz, asko.
|
|
|
Okerrena, zen, geroxeago ikusi nuenez, ez nuela inolako kezkabiderik. Erraz ager daiteke zer jakin
|
nahi zuten
galdatzaileek, eta zergatik. Mendiz haranzkoa ote nintzen ziren beldur, Burgos-Palentzia aldekoa, maqueto bat beraz, bertako mintzaerarik jatorrenean esan ohi duten moduan.
|
|
|
Harrigarria da zein berandu eta ahul iritsi den erantzuna, asmorik onenez zalantzarik gabe, hizkuntza gorde
|
nahi zuten
alderdietatik. Ez dira faltatu negar eresiak eta deitoreak, Campionek hainbat miresten zuen Arrese Beitiarenak esaterako, eta berau, noski, ez da azkena izango.
|
|
|
Egunkari horren lehean alean, kontuan har bedi Euskadi Información eta Egin egunkari debekatuaren ordea hartu zuela nolabait hedabide honek? bi orrialdeko elkarrizketa egin zion Nafarroako Foru Parlamentuko lehendakariari, Lizarraren aurkari sutsu bati alegia, egunkariaren jokabide editorialaren aurkako jarrerei" lekua" uzteko politikak bere horretan iraun zuen, eta goian aipaturiko egunkari bien titularren ordez, nabariak ziren informazioa lehenetsi eta kalifikazioa baztertu
|
nahi zuten
titularrak erabiltzeko ahaleginak... Agerian uzten du honek guztiak joera positibo horren bila ari zirela.
|
|
|
Baina baita Iliada-ko pasarte askotan ere, esate baterako harresi azpiko borrokaldian, han ere zera dio: " Zeren igaro
|
nahi zuten
haiei hegazti bat etorri baitzitzaien gainetik, arranoak altu egiten zuen hegan eta jendearen gainera ezkerretik zihoan bere hatzaparretan gorri koloreko suge odoldu bat eramanez. Miraria zen artean arnas hartzen zuen sugea bizirik egotea, eta artean ez zuen borrokarako gogoa galdu, atxikitzen zuenari bularrean sakonki kosk egin baitzion, lepotik hurbil.
|
|
|
Joanesen amarentzat trapu zakar bat nindunan, ez denat erraten! Espero zuten etxeko segidarako semea ez nienan ematen haiek
|
nahi zuten
bezain laster. Bazekin zer den ohorea?
|
|
|
Publikoaren arteko batzuek protesta adierazi
|
nahi zuten
imintzioak eta eztulak egin zituzten. Guebokinderrek lo seko zirauen.
|
|
2002
|
|
|
Idazle guztiei beren egitekoa erraztea
|
nahi zuten
, beraz. Nola, ordea?
|
|
|
Hasiera batean, euskaltegian ibilitako taldeekin osatu
|
nahi zuten
bilduma (Koma, Leihotikan eta Zirikatu), baina nahikoa ez zela ohartu zirenean, Euskal Herri osora zabaldu zuten eskaintza, beti ere, aniztasunari lekutxo bat eginez eta estilo ezberdinetako (metal, rock, ska eta hip-hop) taldeak ekarriz.
|
|
|
Baina agian interes ezberdinak genituen, ez genituen azken helburuak finkatu eta ez zen lan zehatzik egin. Agian, batzuek egonkortasun instituzionala bermatu
|
nahi zuten
, beste batzuek Udalbiltza eta antzeko prozesuak indartu nahi zituzten... Gaia konplexua da baina nik uste dut inork ez ziola heldu gure oraingo proposamenarekin markatzen diogun bideari, nahiz eta ez dugun esan nahi guk markatzen dugun bezala heldu behar zaionik.
|
|
|
Umoreaz baliatu da Aritz Gorrotxategi hiru euskaldunek kurtso amaieran Tuneza egindako bidaiaren kronika egiterakoan. Aste bete baino ez zuten Ekialdeko lurralde hura ezagutu ahal izateko, langabezia zain zeukaten Euskal Herrira itzuli aurretik, eta jakina, beste ezeren gainetik bidaian ondo pasatzea
|
nahi zuten
. Zoritxarrez, ordea, hori ez zitzaien beti oso erraza gertatuko, zamatxo deseroso bat eraman zutelako beraiekin batera:
|
|
|
Nahiz eta politiko ugari kontrakoa demostratzen gogotik ahalegindu egunik egun, oraingo gizartearen antz handirik gabeko batean jaio zen Galeusca, duela 19 urte. Estatu gabeko literaturak izateak zer laido historiko jasanarazi zizkien ohartarazi
|
nahi zuten
idazleek. Ia hogei urte betetzera helduta, gero eta zailagoa dirudi ekimenaren alderdi politikoak alde batera uztea.
|
|
|
Espainiarrek eta navarristek Errepublikako eskema
|
nahi zuten
negoziatu. Baina ez, guk garbi esan genuen beti egongo zela hor aukera permanente bat.
|
|
|
Eta gure alderdiaren sorreran bere garrantzia izan zuen EAJ barruan hemengo jendeekiko egon zen abegikotasun ezak. Pentsa Nafarroako gobernua eskuinari emateko botoa ematea
|
nahi zuten
, nori eta beren estatutuetan abertzaletasuna zanpatzea daukatenei. Saltsa hartan, alderdiak Nafarroako egitura osoa birrindu zuen.
|
|
|
Hasiera hartan Karmelo Etxenagusia, Ander Manterola, Lontxo Zugazaga eta Mikel Zarate buru zirela, Labayruren xedea euskarari eta euskal kulturari laguntza ematea zen. Euskara hobeto ezagutu
|
nahi zuten
eta lan horretan aritu dira 25 urteotan. Euskal Kulturan egun garrantzi handiko gunea da Labayru ikastegia, euskara irakatsi eta ikertzeaz gain, etnografia alorreko ikerketak eta liburu ugari argitaratzen baititu.
|
|
|
A. Urretabizkaia, P. Urkizu...) euskararekiko konpromiso politiko garbia aldarrikatzen zuen, eta haien xede abertzalea zen antzinakoen literatura berritzea. Batez ere, euskal literatura garai hartako korronte europarrekin sintonizatu
|
nahi zuten
, modernizatu, eta literatura espainiarrean" Generación del 68" delakoaren idazleekin gertatu bezala, Lurreko idazleek mende hasierako Modernism haren berritzaile handien irakurleak zirela aldarrikatzen zuten. Ezer baino lehen, modernoa izan beharra zegoen.
|
|
|
Zorigaitz sorta bat dela eta (amaordea eta anaiordea hiltzen zaizkio), Beñatek ihes egin eta umezurztegi batean hartzen du babesa. Baina haren atsekabeak ez dira horretan amaitzen eta, maitasun zapuztu baten ondoren, bere borroka pertsonalean jarraitu zuen, zapaldu
|
nahi zuten
estekadura orotik libratu nahian. Ikusten dugunez, eleberriak bizitza latz eta zorigaiztoz betea kontatzen du, sarritan erotismo dosi handiz atondua.
|
|
|
hazkunde industriala eta hazkunde horren lurralde-oreka. Helburuhori erdiesteko, garapen-polo batzuk definitu ziren, hain zuzen ere industria-mailatxikiko lekuetan, non lurra eskaintzen zitzaien inbertitu
|
nahi zuten
enpresei, industriarako behar ziren oinarrizko azpiegiturekin batera, ura, energia, komunikabideak...?. Gainera, dirulaguntzak eta aldi baterako salbuespen fiskalak ere ematenzitzaizkien polo horietan instalatzen ziren enpresei.
|
|
|
Bestalde, araudiaz gain, ikasleen presioa izan zen urte horietakoeuskalduntzearen bultzatzaile nagusia. Euskara Batzordeko lehendakaria izan zenPatxi Goenagak, gainera, presio hori nahitaezkotzat zuen, euskalduntzeak aurreraegiteko37 Beren heziketa-prozesua euskaraz egiten ari ziren ikasleek, neurrihandian, unibertsitatera heltzean hizkuntza horretan jarraitu
|
nahi zuten
ikasten.Zentro desberdinetako ikasleen Euskara Batzordeek, ordura arte eduki ez zutenkoordinazio eta kemena erakutsi zuten. 1985eko udazkenean sortu zen. Unibertsitateko Euskal Taldeen Koordinakundea?.
|
|
|
garaiko Alemanian, belaunaldien eta espirituaren agerpena aldarrikatuzuten, garapenaren eboluzioa azaltzeko. Historiaren motorrak, prozesu ekonomikoeta politikoetan ez ezik, pertsonaia famatu eta eraginkor batzuen eskuetan ere bazeudela erakutsi
|
nahi zuten
. Beste era batera esanda, aktore historiko haiek ziurtasunez eta asmamenez zuzendu zuten garapenaren prozesua.
|
|
|
Dirudienez, debeku horiek 1697an sinatu zen Ryswick-eko bakerakopresio modukoak izan ziren. Gipuzkoarrek Ternuako arrantza-askatasuna bake-hitzarmen horretan Espainiako ordezkariek negozia zezaten
|
nahi zuten
, baina ezzen hala izan, eta 1698 urtera arte ez zuten lortu Madrilgo Gorteak beren eskakizuna babestu eta Frantziako enbaxadoreari horrela eska ziezaion. Dena den, bakeasinatu ondoren, eta batez ere Espainiako koroa 1700ean Borbondarrek eskuratuzutenean, arrantza-askatasunak aurrera jarraitu zuen32.
|
|
|
Irrati askeetan irratsaio berritzaileak, sormen-programak egiteko aukera dago, publizitatearen menpekotasunik gabe, edukiak eta taxuerak planteatzeko orduan askatasun gehiago dutenak; halaber, mintzaira berri bat asmatu behar izan dute. Hasieratik, islatu edo bideratu
|
nahi zuten
diskurtso berria adierazteko hizkuntza propioa eratu behar zutelakoan ziren irrati askeetako kideek8 Ez da eginkizun erraza izan, ordea, eta gehienetan beste irratietan erabilitako taxuerak eta lengoaia erabiltzen dituzte, hedaturiko ereduei jarraitzen dietelako. Hala ere, hitzen garrantziarekiko sentiberatasuna nabaria da irrati alternatibo horietan, eta, horregatik, hitz eta esamolde sexistak, xenofoboak edota homofoboak baztertzen saiatzen dira.
|
|
|
Zirenearrek nahiko atzerago zetozela ikusi zutenean, herriari kalte egitearren euren hirian zigorra jasoko zutelako beldurrez, behar baino lehenago atera zirela euren hiritik leporatu zieten kartagoarrei eta dena nahasi zuten, edozer baitzuten nahiago garaituta abiatzea baino. Betebehar zuzena izatekotan beste baldintza bat eskatu zutenean punikoek, euren herriarentzako muga eskatzen zuten lekuan han bertan ordezkariak bizirik ehorzteko aukera aurkeztu zieten greziarrek, eta gaineratu zuten bestela
|
nahi zuten
lekuraino aurreratuko zirela zirenearren ordezkariak baldintza berarekin.
|
|
|
Horrela berritu egin zen egoera larria erromatarren kanpamenduan, soldaduen istiluekin eta kontsulen ezadostasunarekin, Paulok Senpronioren eta Flaminioren ozarkeria botatzen baitzion aurpegira Varroni, eta Varronek Paulori bere aldetik, gudalburu beldurti eta epelen eredu aipagarri bezala aurkezten baitzion Fabio. Gainera jainkoak eta gizona jartzen zituen testigu bezala, Hanibalek ordurako Italia berez hartuta izatearen errurik ez zuela berak esanez, lotuta baitzuen bera bere kideak, eta kendu egiten baitzitzaizkien burdina eta armak haserrez borrokan egin
|
nahi zuten
soldaduei. Hausnartu gabeko eta burugabeko borrokara bidali eta han uzten zituzten gudasailei zerbait gertatuz gero, berak ez zuela batere errurik izango baina edozein ondorioren arduradun izango zela zioen.
|
|
|
Gainera, Gobernuak eta Plataforma osatzen duten 17 GKEk 1999ko irailean lortutako akordioaren ondoren, zergadunek aldi berean markatu ditzakete “beste helburu batzuk” eta “Eliza Katolikoari eustea” laukitxoak, zergen %1, 04 zertarako erabiliko duten aukeratuta (%0, 52 GKEentzat eta %0, 52 Elizarentzat). Horrela, ez da soilik funtsen arteko norgehiagoka ekiditen, baizik eta, katolikoak izanik ere, GKEekin lankidetzan aritu
|
nahi zuten
pertsonei laguntzen die. Informazioa galtzea edo ahaztea Hala ere, Josep Gassó plataformako lehendakariak esan zuenez, “oraindik zergadunen %30ek uzten dituzte bi laukitxoak hutsik, asko desinformazioagatik edo ahanzturagatik”.
|
|
|
Hala bermatzen du Europako ikertzaileen talde batek, azken lau urteetan genetikoki eraldatutako bi amildegi-motarekin Britainia Handian eta Frantzian egindako bi landa-saiotan lortutako emaitzak aztertu ondoren. Proba esperimental horiek, zuhaitz horien industria-errendimendua egiaztatzeaz gain, ingurumenean izan dezaketen eragina ere egiaztatu
|
nahi zuten
. Saiakuntzetan bi alamo mota erabili ziren, biak ere ligninaren biosintesia aldatzeko manipulatuak, zuhaitzetan zelulosazko zuntzak zurarekin elkartuta mantentzen dituen polimeroa.
|
|
|
Mirari Alazneren alboan jarri zenean, garai bateko adiskidantzaren izenean edo, adur txarra sumatu zuen berriro haren eta Imanolen artean. Alazne eta Imanol elkarren aurrean zeuden, eta heldu gisa jokatu
|
nahi zuten
–horrela esatea zilegi baldin bada, behintzat– Baina ikusiezin nabaria igortzen zuten biek.
|
|
|
Gidariek klaxona jotzen zuten arren, haien deiadarrak hutsaren hurrengo gertatzen  ziren, izan ere bat-batean sirena-hots beldurgarriak entzuten hasi ziren, haien soinua irentsi zutenak. Nik berehala jakin nuen zer adierazi
|
nahi zuten
sirena-hots beldurgarri haiek. Beharginentzako deiak ziren.
|
|
|
Ertzainek hiltzailea harrapatu
|
nahi zuten
; mutil xargalak, berriz, babestu egin nahi zuen, bere anaia izorratu zutenen kontrako mendekuaren egiletzat baitzuen, nolabait ere, hiltzailea. Horretaraino, iristen nintzen.
|
|
|
Makillajea, aitzitik, adin estalia. Ikusitakoak ikusita, andereñoak ere polita egiten duelako maite zuen pianoa, eta urduri jartzen zuten polita egite horretara baino harantzago jo
|
nahi zuten
neskek.
|
|
|
Euskalduntzearen ikas eta gizarte prozesuak Gure hipotesia hauxe da: hizkuntzaren alderdi sozialean arretarik ez eskaintzean datzala, euskaldundu
|
nahi zuten
euskaltzale zintzo askok huts egitea. Bestela esanda, euskalduntzeak, ikas prozesuaez ezik, giza rte prozesuae re hartzen du bere baitan.
|
|
2003
|
|
|
Euskal Herria goitik ikusi
|
nahi zuten
eta irudi horiek jendearen etxeetaraino eraman nahi zituzten.
|
|
|
Goiko galdera horiek berak egin zizkion bere buruari Legazpiko Udaleko Euskara Batzordeak, eta erantzunak jaso nahian, hitzaldi-hausnarketa antolatu zuen, bertaratu
|
nahi zuten
udal langileekin, artikulua sinatzen duen honen laguntzaz. Inma Urzelai euskara teknikariaren ustez," langilea motibatuta dagoenean gusturago ematen ditu eman beharreko aurrerapausoak, motibaziorik ez dagoenean langileak zama bat bezala hartzen du betidanik gaztelaniaz egin duena orain euskaraz egin beharra.
|
|
|
Testuinguru horretan sortu zen Ez Dok Amairu, euskal kulturan hamairuaren adur gaiztoa hautsi eta pizkundeak aurrera joko zuela adierazi
|
nahi zuten
. Antolatzaileen esanetan egun, Korrikak gauza bera adierazi nahi dio gizarteari:
|
|
|
Gurean, lobby-ak indar handiago egiten du politikan. Halaxe izan zen euskaldunetan ere Francoren garaian, herria askatu
|
nahi zuten
. Gero, aldatu egin zen hori.
|
|
|
Jakituria zirkuluan esan nahi du entziklopedia hitzak, eta sistema zirkular horrekin dena argitu eta jakin
|
nahi zuten
entziklopedistek, amaierarik eta bukaerarik ez duen zirkulu batean bildu nahi zuten guztia. Entziklopediak, bada, jakituria osoa jasotzea zuen helburu.
|
|
|
Jakituria zirkuluan esan nahi du entziklopedia hitzak, eta sistema zirkular horrekin dena argitu eta jakin nahi zuten entziklopedistek, amaierarik eta bukaerarik ez duen zirkulu batean bildu
|
nahi zuten
guztia. Entziklopediak, bada, jakituria osoa jasotzea zuen helburu.
|
|
|
Azaroaren hasieran egin zen Madrilen laugarren aldiz Nazioarteko Antzerki Liburuaren Erakusketa. Irakurleak, ekoizle baten bila zebiltzan itzultzaileak edota argitaratzaile bat aurkitu
|
nahi zuten
antzerkiegileak bildu ziren bertan. Kontua da Galiziako Antzerki Dokumentazio Zentroak proposamen bat egin zuela:
|
|
|
Denbora hartan sukalderik gehien-gehienetan ikatza erretzen zan eta sua piztea etzan gaur bezain erreza. Joan barrura eta bazegoala sua ta ea zenbat
|
nahi zuten
. Gabilondok arrazio handi bi eskatu zituan.
|
|
|
Compendio Historial obran, euskaldunak eta beren historia Monarkia haren baitan kokatzen ziren, modu berezi eta pribilegiatuan, bai, baina ez era zentral batean. Ez zen euskaldunek euskaldunei zuzenduriko narratiba, Iberiar Penintsulako gainerako herriekin konpartitu
|
nahi zuten
narratiba baino.
|
|
|
Errusiar artistek Frantziako Kubismo, Italiako Futurismo edota Konstruktibismoaren kontrako jarrerak erakutsiko zituzten, Mendebaldeko Europatik ekarritako joerak zirelako. Arte guztiz errusiarra
|
nahi zuten
eta kanpo eraginetatik euren independentzia markatzeko elkarteak eratu zituzten, adibidez NOZH (Margolarien Elkarte Berria). Konstruktibismoak aurrikusitako artearen heriotzaren kontrako jarrera azaldu zuten, eta primitibismo edo arte herrikoian oinarrituta, arte industrialean murgildu ziren.
|
|
|
Garai honetan, aurretik indarrean egondako mendebaldeko gizartea kutsatua zegoela pentsatzen hasi ziren, aurrerapen guzti horiek gizakiaren gaizkia areagotzen zutela azpimarratuz eta teknologia gizakiaren kontra bueltatuko zela baieztatuz. Ondorioz mendebaldeko pentsaeraren kutsaduratik libre zegoen ikuslegoa aurkitu
|
nahi zuten
, puruagoa izanik akademizismoaren jokoan eroriko ez zena.
|
|
|
Manex Goihenetxek, aurreko lau urteetako UEUren buruak, dimisioa aurkeztu zuen, lanez gainezka zebilela argudiatuz; ordezkoa bilatzeak ondorio erabakigarriak ekarri zizkion UEUri. Bi izan ziren bertan aurkeztutako aukerak, lehena Iparraldeko norbait hartzea eta lurralde horretan jarraitzea; bigarrena abenduko Donostiako batzarrean planteatutako moduan, UEU Hegoaldera ekartzea, giro politiko berriaz baliatuz106 Aurreko egunetan egindako inkestaren arabera, 47 lagunek Iparraldean jarraitzea
|
nahi zuten
, 40k Hegoaldean eta 57k bietan. Azken erabakia, bistakoa denez, bigarrenaren aldekoa izan zen, UEUko partaide gehienak hegoaldekoak zirelako, hura zelako euskal kulturaren gune nagusia eta, han antolatuz, jende gehiagorengana heltzeko aukera ikusi zelako; bestalde, egoitza merkeago lor zitekeelako eta muga pasatzeko arazo asko izaten zirelako107 Dena den, erabakia ez zen izan ahobatekoa, eta hurrengo urteetan beste zenbait bileratan gaia berriro atera zen.
|
|
|
UEU uztailaren 18an hasi zen, Manuel Lekuonaren hitzaldiarekin, Unibertsitate-eskaera zela-eta 1922an Gernikan gertatutakoak gogoraraziz. Martin Orbek, bere aldetik, euskara unibertsitatera eraman
|
nahi zuten
talde, ekintza, zein eskaera guztiei kidetasun osoa agertu zien. Mahaian izan ziren beraiekin Juan Mari Lekuo-na eta Patxi Uribarren, azken hori Euskaltzaindiaren ordezkari moduan.
|
|
|
Lan honetan lortutako datuetatik abiatuta, ilargi-faseekin korrelazioa egin zen; izan ere, Salvador Núñezek azaldu zuenez, larrialdi-zerbitzuetan bertan ere, ilargi betea edo ilargi-fase bereziren bat dagoenean, esaten da “gaur mugituko da”. Lanaren egileek jakin
|
nahi zuten
zer zegoen egiazki Ilargiak jokabide oldarkorretan zuen eraginaren mitoan. Lana egiteko, ilargiak aztertu zituzten betiereko, berriko eta erdiko faseetan, eta ikusi zen ez dagoela inolako harremanik ilargi-argitasunaren eta indarkeriaren biktima kopuruaren artean.
|
|
|
Baso Naturalei, nekazaritzako eta basogintzako landaketak inbertitzaile instituzional eta pribatuei saltzen dizkien enpresari, Forest Stewardship Council (FSC) nazioarteko baso-ziurtagiria eman zitzaien atzo Gironako eta Cáceresko finketarako, Espainian ematen den lehena. Zura ustiatu eta aprobetxatzeko arrazionaltasuna frogatu
|
nahi zuten
Espainiako enpresek orain arte lortu duten ziurtagiri bakarra PEFC zen, Europako baso-industria sustatzen duena. Zigilua Ingurumen Ministerioan eman zen, eta bertan izan ziren Smartwood, hautagai guztien kudeaketa ebaluatzen duen auditorea, eta talde ekologisten ordezkariak, hala nola WWF/ Adena edo Greenpeace.
|
|
|
Proiektu hori blokeatuta dago duela hilabete batzuetatik herrialde bakoitzeko industria-parte-hartzeari buruzko desadostasunengatik. Azken oniritzia, hain zuzen, Espainiako Gobernuak blokeatu zuen, eta uste zuen ez zela nahikoa ESAko bi “pisu astunek”, Frantziak eta Alemaniak, proiektuaren garapen industrialaren fasean Espainiarentzat
|
nahi zuten
%9, 5eko portzentajea. Azkenik, atzo Parisen egindako bilera batean, Espainiako ordezkaritzak behin betiko akordioa bultzatu zuen:
|
|
|
Europako Espazio Agentziako herrialdeen arteko desadostasuna Erresuma Batuak proiektuan bete-betean sartzea erabaki zuenean sortu zen, eta horrek bazkide guztien ekarpenak berregokitzera behartu zuen. Proiektuko industria-liderrek —Alemania, Frantzia, Italia eta Erresuma Batua— murrizketak gainerako herrialdeei aplikatzea
|
nahi zuten
. Hasiera batean, Espainiak %11ko ekarpena egingo zuen, eta gero %9ra murriztu nahi izan zuen.
|
|
|
Bakailao horren legezko arrantza, lizentzien eta kuoten bidez kontrolatua, urtean 10.500 tonara mugatzen da. Macdonaldek azaldu zuen tretza-ontzia Freemantle portura (Mendebaldeko Australia) doala, nahiz eta hasieran Hego Afrikako agintariek Lurmutur Hiriraino eraman
|
nahi zuten
. Viarsa 1 abuztuaren 7an ikusi zuten, Australiako uretan legez kanpo lan egiten zuenean.
|
|
|
Artista oro bi lekutan bizi da. Haurtzaroko paradisu galdura itzuli
|
nahi zuten
Joycek eta Proustek. Gauguinek umetan ezagutu zituen Tropikoetako parajeak ederretsiz pasatu zuen bizitza.
|
|
|
Oraingoan, bi alde aurkeztuko ziren. Patxiren aldekoek Patxi
|
nahi zuten
alkate, baina Patxik istantean esan zuen:
|
|
|
A! Denek hurreratu
|
nahi zuten
, guztiek jakin nahi zuten nolakoa zen maniki bat, zein materialez zegoen egina, usainik ba ote zuen... Baina, ohi zuen bezala, amonak gidaria agurtu eta inori kasurik egin gabe sartu zuen manikia dendara.
|
|
|
A! Denek hurreratu nahi zuten, guztiek jakin
|
nahi zuten
nolakoa zen maniki bat, zein materialez zegoen egina, usainik ba ote zuen... Baina, ohi zuen bezala, amonak gidaria agurtu eta inori kasurik egin gabe sartu zuen manikia dendara.
|
|
|
Zer
|
nahi zuten
, ba. Bideoak ikusi, kondoiak nola jartzen diren ikasi, tanpaxak aztertu, txorradak esan eta entzun...
|
|
|
Bideoak ikusi, kondoiak nola jartzen diren ikasi, tanpaxak aztertu, txorradak esan eta entzun... Zer
|
nahi zuten
–Gu serio-serio egotea?
|
|
|
Mahastietatik bide errazagoa zuten inondik ere, baina egun haietan ez zegoen bertatik pasatzerik traktore, erremolke eta langile pilarekin topatu gabe. Jendea ahal zen neurrian saihestu
|
nahi zuten
.
|
|
|
deitura arrotzak zituzten marmolezko harlauzak tindu gorriz estali zituzten. Arrotzek herriaren odola zurgatzen zutela frogatu
|
nahi zuten
. Lur eta borda abandonatuak, arrotzek hain petxeroak eta apatikoak ziren laborariei bigarren egoitza gisa konpontzeko erosten zizkieten.
|
|
|
Alabaina maitasuna deitu zitekeen larru lardaskatze sail luze eta aspergarri horretan galtzeko ez zen aro. Funtsean neskek beti gehiago
|
nahi zuten
. Nazka.
|
|
|
Inkisizioa berrezarri, Jesusen Lagundia onetsi eta Errege Aginduak zabaldu zituen" moraltasuna suspertu eta ebanjelizatze kanpainei ekiteko", hau da, misioak sustatzeko, beti ere Tronua eta Aldarearen defentsan. Geroztik ugariak izan ziren, ordea, 1812ko Konstituzioa berriz indarrean sartu
|
nahi zuten
altxamenduak. Azkenean, 1820an, Rafael de Riego teniente koronelarenak arrakasta izan zuen.
|
|
|
Korapilatsuago gertatu zen euskara eskoletan sartzeko ahalegina. Ordu erdiko ikastaroak eskaini zituen Diputazioak nafar hizkuntza ikasi edo landu
|
nahi zuten
ikasleentzat, maisuen ordainketa haren gain zela. Ofizialtasun aren aldetik emandako urratsik aurrerakoiena zen Nafarro ako historian, harrera desberdina izan bazuen ere ikastetxeetako zuzendari eta euren agintarien pentsabide hertsia kontuan izanik.
|
|
|
Nora joan adosten badute, aurkituko dute bidea. Baina Machadorekin batera, bidea eginez egiten dela sinesten badute, eta orain arte bezala horretan jarraitzen badute, edozein tokitara iritsi ahal izango dira, baina ez derrigorrez iritsi
|
nahi zuten
tokira. Eta horri eusten badiote, beharbada arrazoiez esango du norbaitek, hemendik gutxira, herri honek ez zuela izan proiektu ilusionante bat aurkezteko gai izan zen minoria inteligenterik.
|
|
|
Eklesian hizlari trebetasunaren bidez lortu zitekeenaren beste adibide bat ostrazismoa da. Ostrazismo hitza" ostraka" hitzetik dator(" buztin pusketa" esan nahi du), eta buztin pusketa hauek hiritik bota
|
nahi zuten
hiritar baten izena idazteko erabiltzen zituzten. Hiritarren baten izena" ostraka" gehienetan agertzen bazen, hiritik botatzen zuten hamar urtez.
|
|
|
Batek, zertarako
|
nahi zuten
gizon horiek argazkia, galdetzen bazuen, zer zen, bada, argazki hori, galdetzen zuen Lupek. Edo, bestela, nortzuk ziren, bada, gizon horiek.
|