|
2000
|
|
|
Argi dagoena da erdietsiriko datuek eragin zuzena izan dutela hasierako helburuan. Dena den, gehiengo isilaren gaineko lan bat burutu
|
nahi nuen
, historiarik gabeko jendearen inguruan, alegia. Horrezaz gain, ez nuen bakarrik toki bat ikertu nahi, testuinguru osoa, Nafarroa osoa baizik.
|
|
|
Horrezaz gain, ez nuen bakarrik toki bat ikertu nahi, testuinguru osoa, Nafarroa osoa baizik. Azkenik, XV eta XVI mendeak gutitan landu ohi dira, bi aroen artean kokatzen direlakotz, eta horregatik hutsune hori betetzen lagundu
|
nahi nuen
. Eta erdian konkista dago...
|
|
|
«Primeran konpondu ginen hasieratik. Irlandar zinemarekin bezalaxe gertatzea
|
nahi nuen
, hau da, esertzen zaren unetik, musikak herrialde horretan kokatzen zaitu. Ba, hori bera nahi nuen gure filmarekin:
|
|
|
Irlandar zinemarekin bezalaxe gertatzea nahi nuen, hau da, esertzen zaren unetik, musikak herrialde horretan kokatzen zaitu. Ba, hori bera
|
nahi nuen
gure filmarekin: Euskal Herrian gaudela nabarmentzea, baina ez modu bigun eta folklorikoan, ausarki baizik.
|
|
|
Izango da hausnarketarako parada aurrerago. Eztabaida plazaratua geratzea
|
nahi nuen
behintzat. Gaia sikiera plazaratzea zen helburua.
|
|
|
Kritikariak lankide gisa ikusten ditut eta haien kritika guztiak onargarriak dira baldin eta errespetuz egiten badira. Behin galdegin zidaten ea kritika bat egin
|
nahi nuen
, eta nik, ezetz erantzun, objektiboa izatea ia ezinezkoa iruditzen zait-eta. Zuri ere gertatuko zaizu, zeharo ezberdina da elkarrizketa hau niri egin edo Nuria Espert-i egitea.
|
|
|
Nik betiko Donostia
|
nahi nuen
, zerbitzuzko herri bat. Hau ez da hiri industrial bat, Donostiak bere xarma saltzen du, bere azpiegitura berezia:
|
|
|
Horrelakoak esaten zizkidaten, futbolaz gehiegi hitzegiten dela eta liburuan ere gai hori aipatzen dudalako. Baina nik haurrentzako erakargarria izan zitekeen gai bat aukeratu
|
nahi nuen
, haienganako hurbilketaren bila nenbilelako. Eta futbolaren mundutik abiatuta beste zerbait kontatu nahi izan diet. Liburu bitxi bat egin nahi izan dut, ez geldoa.
|
|
|
" Ondo zagok, hik dena kontrolatzen duk, baina nik behar diat nire autonomia". Pertsonaia eta gaiari bere bidea utzi nahi nien, idazlearen tutoretza handirik gabe ibil zitezela
|
nahi nuen
. Konturatzen naiz liburu horretatik aurrera ia liburu denetan dagoela halako eromen, desintegrazio prozesu bat.
|
|
|
Ez," horko hori zuri ere pasatzen zaizu, zu ere bazara nolabait Otto Pette". Denboraz gaindik adierazi
|
nahi nuen
hor dagoen kontua. Hori da errealismoaren arazorik handiena.
|
|
|
Saiatu gabe ez nuen etsiko, ordea. Jakin egin
|
nahi nuen
, jakin egin behar nuen.Gauza ezaguna zen ezen, 60ko hamarkadan zehar, Euskal Herriko beste komentuaskotan bezala, San Salbadorreko kaputxinoenean ere aterpea eman zitzaiola euskalerresistentzian zebilen hainbat gazteri. Ez zen seguru asko armarik gordeko aldareanbaina batek baino gehiagok emango zuen han gaua, guardia zibilak etxera bila azalduta, beste aldera pasatzeko modua aurkitu artean.
|
|
|
–Nik ikusi egin
|
nahi nuen
eta ez didate utzi.
|
|
|
A, Ralph aipatu dut. Amaierarako utzi
|
nahi nuen
, baina konturatu gabe irten zait. Ralph uste nuena baino mila aldiz jatorragoa da.
|
|
|
Duncan bakarrik egon izan balitz, dudarik gabe sartuko nintzatekeen, baina beste nazkagarri haiek ere hantxe zeuden eta ezetz esan nuen. Baina eurek ere ez zuten alde egiten, eta igotzeko erregutzen zidaten,
|
nahi nuen
lekura eramango nindutela. Gainera, ez nuen denborarik galtzeko:
|
|
|
Zeren momentu hartan niri ez zitzaidan Txema kasik interesatzen, ezta Jabi ere jadanik. Nik Tereren laguna izaten jarraitu
|
nahi nuen
, eta horretarako biderik onena, dudarik ez, Txemarekin hastea nuen. Eta horrela, akademiako hurrengo klasean bi ginen elkarren ondoan ingelesa ikasten ari ginen bikoteak.
|
|
|
Eta meza entzun, eta prozesionea akabatu ondoren, berriro abiatu nintzen Pisako karriketan barrena. Eta gauza bat ikusi orduko bertze bat ikusi
|
nahi nuen
, toki baterat iritsi orduko bertze baterat nahi nuen, eta ene oinak ez ziren nekatzen ez ene begiak asetzen. Harik eta, goseak amorratzen, plaza bateko iturri baten ondoan jarri, ostalersak prestatu gazta eta urdai puskak, baita ogia ere, zorrotik atera, eta jaten hasi nintzen arte.
|
|
|
Eta meza entzun, eta prozesionea akabatu ondoren, berriro abiatu nintzen Pisako karriketan barrena. Eta gauza bat ikusi orduko bertze bat ikusi nahi nuen, toki baterat iritsi orduko bertze baterat
|
nahi nuen
, eta ene oinak ez ziren nekatzen ez ene begiak asetzen. Harik eta, goseak amorratzen, plaza bateko iturri baten ondoan jarri, ostalersak prestatu gazta eta urdai puskak, baita ogia ere, zorrotik atera, eta jaten hasi nintzen arte.
|
|
|
Handik harat, nola elkarrekin bizi baitziren, noiznahi-den izaiten zuen Pedro Huizik osaba aldamenean... eta nik ere bisita franko egiten nizkion Pedrori, eta lagundu ere egiten nion, ahal nuenean, neure bertze eginbeharrak eginez gero, zeren atsegin bainuen, eta pintatzen ere ikasi
|
nahi nuen
.
|
|
|
Eta munduko pena guztia sentitu nahi nuen, osaba Joanikot zelako gehien maite izan nuen gizona, artean ere biziki maite nuena, neure memorian bai bederen... baina arrai nengoen neure legatz errearekin... zeren ez bainengoen, artean, neure mihiari ausiki egiteko eta kolpe hartaz gustuari eta zaporeari portale guztien zerratzeko asmotan. Eta nigar egin
|
nahi nuen
, eta ezin nuen, gorputza spirituari jaundu balitzaio bezala. Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean.
|
|
|
Eta, zure hitz haiek gogoan nituela, galdetu nion neure buruari zergatik egin behar nuen nik deus berezirik guztia alferrikakoa zenean, gero gerokoak. Eta kapitainaren irakaspenak nituen, finean, haizea bezalakoa izaiterat bulkatzen nindutenak, baina haizeak ez zuen araurik, eta nik, ordu arte izan nituèn arauen gainetik ibili
|
nahi nuen
engoitik, gero gerokoak...
|
|
|
BIZI berri baterat jaio
|
nahi nuen
eta erabakia nuen guztiz, zeren eta ohartzen bainintzen, neure buruari so eginik, ezen neure kontzientzia hertsiaren menerat bizi izan nintzela ordu arte, eta hertsikeriak bizitzaren azken zokorat eraman ninduela, eta zoko hartan bizi izan nintzela, gogoa ere herdoiltzen hasi zitzaidan arte; ordea, nik ez nuen zokoan zetzan altzairu herdoildua izan nahi, baina altzairu distiratsua, nonahi-den et... Eta kontzientziaren baitan ostataturik nuen harra nahi nuen ostikatu eta handik igorri, zeren eta har penatzaile eta zehatzaile hark ez baitzuen enetzat, urte luzeetan, hitz gozorik izan, gaixto nintzenean gaixto nintzelako eta on nintzenean hobe ez nintzelako...
|
|
|
BIZI berri baterat jaio nahi nuen eta erabakia nuen guztiz, zeren eta ohartzen bainintzen, neure buruari so eginik, ezen neure kontzientzia hertsiaren menerat bizi izan nintzela ordu arte, eta hertsikeriak bizitzaren azken zokorat eraman ninduela, eta zoko hartan bizi izan nintzela, gogoa ere herdoiltzen hasi zitzaidan arte; ordea, nik ez nuen zokoan zetzan altzairu herdoildua izan nahi, baina altzairu distiratsua, nonahi-den eta noiznahi-den erabil daitekeena; eta ez nuen erabiltzen ez den harria ere izan nahi, zeren harri erabili gabeak ez baitu goroldioa baizik biltzen. Eta kontzientziaren baitan ostataturik nuen harra
|
nahi nuen
ostikatu eta handik igorri, zeren eta har penatzaile eta zehatzaile hark ez baitzuen enetzat, urte luzeetan, hitz gozorik izan, gaixto nintzenean gaixto nintzelako eta on nintzenean hobe ez nintzelako... Eta, Joben liburuan erraiten den bezala, gizona trabailurako eta hegaztia airerako sortuak izan zitezkeen arren, hegazti ere izan nahi nuen nik, gizon ez ezik.
|
|
|
Eta intxaurraren jateko desiros den, baina, azalaren hausteko nekeagatik, barrengo mamia dastatu gabe uzten duen ximinoa ez bezala, guztiz deliberaturik nengoen intxaur haien hausterat ere, zeren eta plazerraren leihoak eta portaleak zabaldu nahi bainituen lau haizeetarat eta plazerrei plazentki emana bizi, eta zeren ez bainuen kastoen kastakoa izan nahi jada... Eta, gizon zuhurrak ez bezala, zeinak eskuinean prest baitu pozoina duen kopa eta ezkerrean kontrapozoina, bi eskuz edan
|
nahi nuen
nik atsegintasunaren kopa pozoindua... Eta, neure bizimolde berriaren bideratzeko, ez nuen esku hertsirik eta egitekotsurik nahi, zeren eta esku hertsiak itotzeraino eta arnasgabetzeraino hertsi baininduen urte luzeetan, baina esku laxoa eta alferra, zeren hats hartu nahi bainuen, eta biriketan munduko aire guztia sartu nahi nuen...
|
|
|
Eta, gizon zuhurrak ez bezala, zeinak eskuinean prest baitu pozoina duen kopa eta ezkerrean kontrapozoina, bi eskuz edan nahi nuen nik atsegintasunaren kopa pozoindua... Eta, neure bizimolde berriaren bideratzeko, ez nuen esku hertsirik eta egitekotsurik nahi, zeren eta esku hertsiak itotzeraino eta arnasgabetzeraino hertsi baininduen urte luzeetan, baina esku laxoa eta alferra, zeren hats hartu nahi bainuen, eta biriketan munduko aire guztia sartu
|
nahi nuen
... Eta ez nuen bide malkarra nahi, baina plauna eta berdina.
|
|
|
Eta, oroz gain, desenkusatu egin
|
nahi nuen
, eta desenkusatu egin nintzen:
|
|
|
Mugagabea zen, zinez, haren gorputza, infinitua... are mugagabeagoa eta infinituagoa enearen aitzinean, zeinak oroitarazten baitzidan ezen, itsasoan galdu nuen behatzetik hasirik, bazter orotarik mugaturik nengoela... Eta gorputzen bategite hartan,
|
nahi nuen
, alde batetik, bertze gorputz hark irents nintzan, neure mugak haren mugagabetasunean eta infinitutasunean urtu ahal izaiteko; eta nahi nuen, aldi berean, irensten ninduena nihaurk irentsi, haren infinitutasuna ene gorputzaren mugetarat ekarri ahal izaiteko. Baina, nola nekez sar daitekeen dupa handi bat pitxer tipi batean, hala nahi izan ote nuen ene ezpainak eta ene besoak emenda zitezen eta berretu, infinitua neure hatzen artean neurtu eta neure egin ahal izaiteko...?
|
|
|
Mugagabea zen, zinez, haren gorputza, infinitua... are mugagabeagoa eta infinituagoa enearen aitzinean, zeinak oroitarazten baitzidan ezen, itsasoan galdu nuen behatzetik hasirik, bazter orotarik mugaturik nengoela... Eta gorputzen bategite hartan, nahi nuen, alde batetik, bertze gorputz hark irents nintzan, neure mugak haren mugagabetasunean eta infinitutasunean urtu ahal izaiteko; eta
|
nahi nuen
, aldi berean, irensten ninduena nihaurk irentsi, haren infinitutasuna ene gorputzaren mugetarat ekarri ahal izaiteko. Baina, nola nekez sar daitekeen dupa handi bat pitxer tipi batean, hala nahi izan ote nuen ene ezpainak eta ene besoak emenda zitezen eta berretu, infinitua neure hatzen artean neurtu eta neure egin ahal izaiteko...?
|
|
|
Zeren erraiten baitzuen Senekak: Aetate fruere; mobili cursu fugit, eta nik, gazte nintzelarik gozatu
|
nahi nuen
bizitzaz, zintki eta arintki, denbora ere arin baitzihoakidan ihesi. Eta, nola baitira gaztearen ezaugarriak kemena eta ezinegona, eta nola gazte denak, ondorez, leku eman behar izaiten baitie bai kemenari eta bai ezinegonari, bizitzari berari ere leku eman ahal izaiteko, hala ibili nahi izaiten nuen nik harat eta honat, itsasotik itsasorat eta portu batetik bertzerat, geldigaitz eta ekurugaitz.
|
|
|
Eta, segidan, nola bainekusan ezen gizon hura egiazkotasun handiz ari zitzaidala, egiazki solastatzerat deliberatu nintzen nihaur ere, neure asmoen berri emaiten niola: nola nik ere libre izan
|
nahi nuen
, eta nola ene gutizia gutiziatsua zen Urbiaindik ahalik eta urrunen joaitea eta, hargatik, kapitainaren untzian itsasoratzea, ez bidaiari gisa, Italiako hartan bezala, baina marinel bezala eta marinel bat gehiago bezala, tratu berezirik gabe, zeren eta nik ez bainuen kapitaina neure zerbitzurat nahi, nola erran baitzidan hark jauregirat etorri zèn egun hartan, baina ni harenerat.
|
|
|
Izan ere, bizi berri baterat jaio
|
nahi nuen
eta jaio beharra nuen, zinez, zeren —ene kontzientziaren hertsiak errerik, elkorturik eta idorturik— ez bainengoen jada lehengo gogoan eta sinestean, eta zeren iraganetik hastandu eta iraganarekin hautsi nahi bainuen, amarekin eta geure etxearekin, leinuarekin eta etorkiarekin, aita Bartolomerekin eta eliza katolikoaren harrokeriarekin... baita liburuekin ere, zeren kapitainak, zeinak e... " Liburuz inguratua bizi izan haiz orainokoan, baina, hemendik aitzina, liburuak alde baterat utzi eta heure bizitzaren liburua skribatzen hasi beharko huke, ez letraz, baina heure hatsaz eta heure odol-kolpeez...
|
|
|
Eta, halarik ere, nik zerbait
|
nahi nuen
, eta amorru eta errabia hura nuen, eta orduan ukabila goiti altxatu, eta ene indar guztiarekin oihu egin nuen:
|
|
|
—Barkatu, jauna... baina arestian erran diodana egia da. Nik berorrekin ezkondu
|
nahi nuen
, baina egun batean mezu bat jaso nuen, paper batean, non erraiten baitzitzaidan alde egiteko, berori bizirik nahi banuen... eta nik zaldia hartu eta alde egin nuen berorren etxetik.
|
|
|
Eta bakea
|
nahi nuen
, eta Rosa bakezko emaztekia zen, mantsoa eta hitz onetakoa, sosegatua eta soseguz ere mintzo zena, nahiz eta iraganean haren bihotzak tormenta bat baino gehiago pairatu behar izan zuen. Eta gozo zen, atsegin eta plazent...
|
|
|
Eta orduan bururatzen zitzaidan ezen nihaur izan nintekeela Rosak izan nahi zuen semea eta ezin izan zuena, nola izan baitzitekeen Rosa nik
|
nahi nuen
ama, baina izan ez nuena... eta, pintore indiarrak pintatu zuen koadroaz oroiturik, zeinak erakusten baitzuen Ama Birjina hura, Jesus haurrari eta san Joseri bularra emaiten, ohartzen nintzen ezen nihaur izan nintekeela san Jose eta nihaur izan nintekeela Jesus haurra.
|
|
|
Badakizu: Mattin ahantzi
|
nahi nuen
, zeren noiznahi-den itzal egiten baitzidan, baina ezin izaiten nuen.
|
|
|
Zeren eta, jauregiko kantoi batean kapera egiten hasi berriak zirelako edo, anitzetan mintzatzen baikinen aldi hartan orazinoaren inportantziaz. Eta nik Jainkoa bezain gora
|
nahi nuen
, Mattinen gainetik egoiteko. Eta, hala, sinetsi nahi nuena benetan sinetsiko banu bezala, kaperaren obrak ikusterat nindoan egun batean, anaiarekin inkontratu, eta erran nion:
|
|
|
AITZINA egin
|
nahi nuen
bertze gai batekin, baina berriro barkatu beharko didazu, jaun André. Izan ere, Nafarroa, Espainia eta Frantziari buruz arestian skribatuak zure bertze gutun baterat narama.
|
|
|
Oroitu nahi ez dudan Mantxako toki batean..., has bainezakeen nik ere, berdinzki, liburu hau, erranik: Oroitu nahi ez dudan Nafarroako toki batean; nik, ordea, oroitu egin
|
nahi nuen
, eta ongi oroitzen dut Lapurdi eta Nafarroa Behereko mugetarik hurbil dagoen Nafarroa Garaiko toki hori: Urbiain.
|
|
|
Ezpata bat zen, bai, eta jakin gabe bertze fardelak zer gorde zezakeen, ezpata hura
|
nahi nuen
nik ere jadanik.
|
|
|
—Gurutzea defendatzeko
|
nahi nuen
nik, ordea, ezpata...
|
|
|
Izan ere, gertatua gertatu ondoren, osaba Joanikotekin egon
|
nahi nuen
, laguntza eske... zeren, neure buruari erraiten nion arren ezen lasai egon behar nuela, ez bainengoen lasai... kontzientzian har bat piztu balitzait bezala, horzkaka eta ausikika ari zitzaidana eta erraiten zidana ezen neure burua engainatzen ari nintzela, zeren estali nahi bainuen anaiaren aurkako mendekua eginbehar eta obligazino moral iduriko baten desenkusarekin... Eta, neure engainamenduaren baliatzeko, behar nuen, guztiz ere, osabaren hitza, hitz hark erran ziezadan ezen zuzen jokatu nuela; eta behar nuen haren boza, harraren mututzeko eta isilarazteko; eta behar nuen, finean, haren aprobazionea, eta, beraz, haren iritzia ene aldekoa izaitea, edo, aldekoa ez bazen ere, nik neure alde ipintzea eta makurraraztea, nola pisuak balantza.
|
|
|
Eta bekatutik ihes egin
|
nahi nuen
orain eta ihes egin nahi nuen beti, eta permatzen eta entseiatzen nintzen, halatan, gogoz eta borondate osoz, neure jainkozko asmo haren aitzinatzerat eta guztiz betetzerat, Jainkoaren amoreakatik, baina ene asmoa nekez konplitzen zen, eta kasik beti zen zerbaiten eskas.
|
|
|
Eta bekatutik ihes egin nahi nuen orain eta ihes egin
|
nahi nuen
beti, eta permatzen eta entseiatzen nintzen, halatan, gogoz eta borondate osoz, neure jainkozko asmo haren aitzinatzerat eta guztiz betetzerat, Jainkoaren amoreakatik, baina ene asmoa nekez konplitzen zen, eta kasik beti zen zerbaiten eskas.
|
|
|
Zeren osabak erraiten baitzidan: " Gizon egin nahi baduk, ahantzi ipuin zikin horiek...!" Eta nik gizon egin
|
nahi nuen
. Eta, halatan, ez dut uste aitak kontatua sinetsi nuenik.
|
|
|
Bai, banekien ezen hura, orotarat, jolas bat zela, baina jolas hark bere arriskua izan zezakeen, eta arriskuak egiten zuen jolasa aldez arbuiagarriago eta aldez erakargarriago. Eta ihes egin
|
nahi nuen
, baina ihes egin gabe...
|
|
|
Ostalersa etorri zen eta ea zer
|
nahi nuen
galdetu zidan. Eta, gose nintzen arren, erran nion:
|
|
|
Izan ere, osaba eta bion arteko anarterainoko harremanetan, hura beti izan zen irakasle eta ni ikasle, halako suertez, non arras egon izan bainintzen, urteetan, haren menerat eta erranetarat, guztiz ere gogara, hori bai... Baina ni hazten eta hazten ari nintzen, bertzalde, eta ez nuen jada isildu nahi, zeren, apurka, erran eta adierazi egin nahi bainuen nik ere neure begiz ikusten nuena, eta osabaren mundua ere neure baitarik juzkatu
|
nahi nuen
, neurtu eta erabaki, eta hari jakinarazi: zu orain hortik zoaz, baina ni hemendik; osaba eta bion arteko elkargo sekeretu hark bi pintore zituen, baina ordu arte osabak egin zuen elkargoaren koadro osoa, marraztu eta koloreztatu, eta nik neure ñabardurak erantsi nahi nizkion, eta neure mugak jarri haren munduari, muga batzuk haratago neramatzala, bertzeak honatago.
|
|
|
Eta orain erraiten dizut ezen penaturik egon behar nuela, penaturik egoiteko modukoa zelako mementu haietan kontatzen ari nintzaiona, zeren eta osaba Joanikotek borreroaren eskutik jasan behar izan zituèn azote izugarri haietaz ari bainintzen; haatik, atsegin izugarria emaiten zidan legatz erre hark, hain bainintzen ni gose eta hain baitzegoen hura zaporetsu eta apetitos. Eta munduko pena guztia sentitu
|
nahi nuen
, osaba Joanikot zelako gehien maite izan nuen gizona, artean ere biziki maite nuena, neure memorian bai bederen... baina arrai nengoen neure legatz errearekin... zeren ez bainengoen, artean, neure mihiari ausiki egiteko eta kolpe hartaz gustuari eta zaporeari portale guztien zerratzeko asmotan. Eta nigar egin nahi nuen, eta ezin nuen, gorputza spirituari jaundu balitzaio bezala.
|
|
|
Errepide erdiko udaltzainak ez omen zuen prentsa-karnetaren berririk. Ika-mika motz baten ondoan, nik
|
nahi nuen
tokitik berrehun bat metrora utzi behar izan nuen autoa, hurrengo Plan Partzialak noiz irentsiko, ibai bazterreko alde horretan oraino gelditzen diren baratze bakanetariko baten pareko bazterbide estuan. Oinez itzuli nintzen, koadernoa eta grabagailua besapean hartuta.
|
|
|
Azken pixaldi horretatik, ordea, kasik ordu erdi iragana zen, eta bitarte horretan nire giltzurrinak lanetik gelditu ez. Hori ederki zekien bertzelako lanetan eman
|
nahi nuen
lanabesak.
|
|
|
Alabaina, Potzolo ailegatua ez zen tokira iritsi izanak akuilu baten gisa kitzikatzen ninduen. SARAGUETA ALDAZ, EDUARDO JESUS izenburuko txostena neure begiz ikusi
|
nahi nuen
hogeitaka urte iragan ondoan.
|
|
|
—Ez natzaizu deus aurpegiratzen ari —bake-emaile. Mutil horren laguntza behar nuen— Morroi horren berri
|
nahi nuen
, bertzerik ez. Pentsa zer izan litekeen nire egunkari berekoa balitz!
|
|
|
Izutua nuelako ustean, neure burua madarikatu nuen neure baitan. Unaik, ordea, bere erantzunaren garrantziaz jabeturik balego bezala eman zuen
|
nahi nuen
azalpena.
|
|
|
Oinekin saka eginez, gibelat abiarazi nuen hainbertze ordutan berotutako aulkia, nabarmen
|
nahi nuen
mugimenduan. Pixka batean horrela gelditu nintzen, hedatuak zango-besoak eta tira-tira soina, aldi berean arrosin ozena egiten nuela.
|
|
|
Eskerrak abuztuko igande arratsaldeetan abokatu matrimonialistak ez ohi diren etxeetan izaten, bezeroen deien esperoan. Nire burua zaintzen aski lan eta, zertarako deabru
|
nahi nuen
Unairen zaintza?
|
|
|
Klara. Une horretan nire ondoan azkena
|
nahi nuen
laguna. Haize girotuagatik ere, izerditan hasi nintzen.
|
|
|
Edo auskalo non... Nik, alabaina, etxean
|
nahi nuen
, bere ohe gainean, barteko kamiseta laxoa eta kulero ttipiak baizik ez zituela soinean, liburu edo aldizkari bat eskuan eta musika pizturik, egiteko berezirik gabeko arratsalde baten asperduratik salbatuko zuen norbaiten edo zerbaiten esperoan. Hain aldrebeskeria handia zen delako salbatzailea ni neroni izaten ahal nintzela pentsatzea?
|
|
|
Ez zuen inortaz gaizki erran, ezta diru kontuetan xuhurkerietan ibili ere... Erne egon zitzaidan denbora osoan, nik zer
|
nahi nuen
, huraxe egiteko. Bueltan ailegatutakoan eztabaida tiki bat izan genuen karrikan...
|
|
|
Eskua luzatu eta eri-mamiz ferekatu nuen, zorroa hautsi eta bere eduki preziatua argira aterako zen momentua amets nuela. Gure etorkizun beltza oroimenetik hastanduta, neure burua prest eduki
|
nahi nuen
hurrengo minutuetarako. Ideologikoki kiratsa ez balerio, gizon portatu nahi nuela erranen nuke.
|
|
|
Lipar bat baizik ez zidan iraun Josefinarendako pentsamendu errukitsuak. Gauzak zuzen konprenitzen ari nintzela segurtatu
|
nahi nuen
:
|
|
|
Amagoiaren" Kontsultako" beroaldi etenaren ondoan, Ana
|
nahi nuen
, inoiz baino nahiago, lanaren sari. Erredakziora nintzenetik, barre murritzak luzatu nizkion neure mahaitik eta halaberean erantzun hark.
|
|
|
Batxilergoan nengoenean, elkarrekin joaten ginen goizero fraideenera, baina nik, aldean barik, aparte
|
nahi nuen
eta gibelera bidaltzen, neuregandik hamar metrora. Tarte hori gure" segurtasun distantzia" zen.
|
|
|
Bertzetik, Anaren begi berdeek interesaturik ematen zuten. Eta neska nitaz interesatua ikusi
|
nahi nuen
.
|
|
|
Kristinarekin bakarrik nengoen. Urrutien
|
nahi nuen
laguna.
|
|
|
-Nik auto bat
|
nahi nuen
, ez zure galderak.
|
|
|
Auto zurian ibili
|
nahi nuen
; ez, elurra zen zuria, eta beharbada, autoa ez zen ukuiluko atearen ondoan egongo.
|
|
|
Arratsaldean ganbarara igo ginen denok. Artoa aletu
|
nahi nuen
, bai, eta izebak ongi agertu zidan arratsalde guztian ez nintzela lurretik jaikiko. Egur biluziaren gainean eseri ginen haur guztiok.
|
|
|
Bitartean, beldur-aleak laztantzen zituzten nire hatzek, eta gustura esango nukeen nahiago nuela sukaldean jolasean ibili, baina izebaren begiak ikusten nituen beti. Nigan ipiniak zeudela iruditzen zitzaidan, eta, gainera, gizon  tzat jo
|
nahi nuen
neure burua, eta nahiago nuen gizatasunaren gurdian sartu. Baita munduko haize guztien sorgin-hotsak entzun behar banituen ere!
|
|
|
Egunez eta gauez, gauez eta egunez dut Kandidoren irudia neure begien aurrean. Hasieran, neure barrena lasaitu
|
nahi nuen
, eta Migelen errua zela pentsatu nahi nuen. Jakina, neuk eman nion Kandidoren berri.
|
|
|
Egunez eta gauez, gauez eta egunez dut Kandidoren irudia neure begien aurrean. Hasieran, neure barrena lasaitu nahi nuen, eta Migelen errua zela pentsatu
|
nahi nuen
. Jakina, neuk eman nion Kandidoren berri.
|
|
|
Garai joana exortzizatu
|
nahi nuen
, bai, ederretsi baino: testuan zehar ez dago-nik hala uste dut behintzat-iraganminik, ez dago Goiko Kaleri buruzko ikuspegi bukoliko-kostunbristarik, sarreran Astarraini (Euskal Herriari) eskainitako testua kenduta (irakurle abisatuak berehala ikusiko du urtebete doi lehenagoko Ajea du Urturik dagoela, liburuan aurrera ez bezala, hitzaurre horretan).
|
|
|
Amona ez zegoen sukaldean. Banekien oilategian izango zela, baina denbora pasatu
|
nahi nuen
, eta ukuiluko bazter guztietan begiratu nuen.
|
|
|
Eta ni neure ibilaldietan murgiltzen nintzen. Elizan sartu nintzenean, aitortza on bat
|
nahi nuen
. Eztarrian nuen korapiloa ez zen nolanahikoa, behin gertatu zait arrain baten arantza eztarrian hainbat egunetan gelditu eta txistuaren bidea okertzea, ez nuen lorik egiten, baina aitortza hark bihotza eta hurrengo goizeko gosaria arindu behar zizkidan.
|
|
|
Bai, elkarrekin ezer adostu aurretik, neure erabakiak hartzeko, neure asmoak gauzatzeko gai nintzela erakutsi nahi nion. Eta ez dut ukatuko, azkenik, irrikaz nengoela Dabiden barrena nola zegoen jakiteko; besterik gabe, udarako zein asmo zuen jakin
|
nahi nuen
, horrekin gauza asko argituko baitzen; baina nahitara ezer galdegin ez (batetik, ahalik eta axolagabeen agertu nahi nuen beraren aurrean; eta, bestetik, amorante hitza aipatzeko aukerarik ttikienak kirioak airean jartzen zizkidan), eta gelara jo nuen: bakarrik egotera, bakarrik lo egiten saiatzera, bakardadeari-eta loezari, eta hotzari-aurre egitera.
|
|
|
Bai, elkarrekin ezer adostu aurretik, neure erabakiak hartzeko, neure asmoak gauzatzeko gai nintzela erakutsi nahi nion. Eta ez dut ukatuko, azkenik, irrikaz nengoela Dabiden barrena nola zegoen jakiteko; besterik gabe, udarako zein asmo zuen jakin nahi nuen, horrekin gauza asko argituko baitzen; baina nahitara ezer galdegin ez (batetik, ahalik eta axolagabeen agertu
|
nahi nuen
beraren aurrean; eta, bestetik, amorante hitza aipatzeko aukerarik ttikienak kirioak airean jartzen zizkidan), eta gelara jo nuen: bakarrik egotera, bakarrik lo egiten saiatzera, bakardadeari-eta loezari, eta hotzari-aurre egitera.
|
|
|
Baina batez ere han nengoelako, eta nengoen gisan nengoelako, apaiz bat hurbildu zait eta, ez bat eta ez bi, galdegin dit ea zer dudan hain burumakur egoteko, ea aitortza edo bestelako laguntzarik behar dudan. Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon
|
nahi nuen
): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra duzula esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino gehiago zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral batean zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna, ez-dakit-zer-hori, halakoek norbera gehiago hondoratzea nahi luketela dirudielako.
|
|
|
Zorionez, Danekin eta bidailagunekin genuen hitzordurako gutxi falta zen eta nik lehenbailehen itzuli
|
nahi nuen
hotel urruneko logelara, eta komunean bakartu, eta lasai negar egin. Eta zorionez, diot, bestela Karmelori Dabidekiko nire historia guztia kontatuko bainion, eta nik ez nuen egoera nahasi hura are gehiago aldrebestu nahi.
|
|
|
" Ez-dakit-nor hemen balego...". Baina gaur ez dut jakiterik izan alboan nor
|
nahi nuen
, nor behar nuen paisajearen ederra elkarrekin dastatzeko.
|
|
|
Nahi izanez gero, gaur afaltzera gonbidatzen ninduela esan zidan; Clevelanden oso gustura egon arren, solasaldia laburra egin zitzaiola. Baina atzo ni ez nengoen horretarako gogotsu (berriro ere bakardadea gozatu
|
nahi nuen
, edo askatasunaz gozatzera ausartu ez), eta, aukeran, beste batean nahiago nuela erantzun nion; aukeran, hotela baliatzea eta deskantsatzea nahiago nuela.
|
|
|
Eta negarra ere franko. Hainbesteraino, non batzuetan ez bainekien bata edo bestea egin
|
nahi nuen
(haur denboran, barre zein negar kasik aldi berean egiten nuenean, ongi oroitzen dut amonak honela esaten zidala: " Negar eta barre, kaka berde").
|
|
|
-adoretsu hasi zitzaien-. Gaur zuekin egon
|
nahi nuen
! Gaur zuekin egon behar nuen!
|
|
|
Goizaldean handik irten naizenean, komunerako bidean Karmelo topatu dut eta nik ez dut jakin zein sentimendu nagusitu zaidan: bozkarioa, gero Dabid jakitun jarriko zuelako; amorrazioa, ez nekielako Dabidek horren berri izatea
|
nahi nuen
; indiferentzia, beharbada une horretan gogoa artean Rubenengan nuelako eta gainerakoa bost axola zitzaidalako. Eta orain, horrek atzerabueltarik ez duen honetan, berriro ere sentimenduak nahas-mahas eta borborka ditut, eta soil-soilik dakit berriro ere irrikaz nagoela Rubenengana gauean gonbitarekin joateko.
|
|
|
[horrek beste
|
nahi nuen
bakardadea
|
|
|
Baina, agian, honen berri badakizu, liburuaren zentzua etikoa baita. Behin, hitzaurrean, orain agertu ez den esaldi bat jarri
|
nahi nuen
eta orain esaldi hori idatziko dizut lan honetan zure gakoa izan dadin. Orduan idatzi nahi nuena hauxe da:
|
|
|
Atxiloketa, hilketa eta ahal zuen guztiarekin erantzuten zuen Poliziak. Guk lanean jarraitzen genuen artean, baina mobilizazio haietara joaten nintzen, hurbiletik bizi
|
nahi nuen
.
|
|
|
1976ko ekainean bueltatu nintzen Euskal Herrira. Neure konturako bidaia bat egin
|
nahi nuen
lehen-lehenik: Olotera.
|
|
|
Gerratean izan arren, oso zoriontsu izan nintzen han. Haurtzaroko egunetara eta geografiara itzuli
|
nahi nuen
, dena berrikusi.
|
|
|
Beste txabolo batera aldatu nintzen, beste marrazki bati ekiteko. Irudi landuagoa
|
nahi nuen
: baserri bat eta mendia, hemen meta bat, hor zuhaitza, teilatuaren hegala, detaile guztiak.
|
|
|
Hara heldu ondorengo lehen asteburuan bazterrik bazter ibili nintzen. Dena ikusi
|
nahi nuen
, dena ezagutu, nola edo hala irentsi.
|
|
|
Nazka-nazka eginda nengoen omenka bizitzeaz. Neure oinekin ibili, lurra zapaldu eta lur gainean oinatza utzi
|
nahi nuen
; neure begiekin ikusi, neure belarriekin entzun, neure eskuekin ukitu, neure sudurrarekin usaindu, neure mihiarekin dastatu; eta ondorioz, ahal izanez gero, horixe izango baitzen inondik ere zailena, ezinezkoa seguru askorik ordurako, neure buruarekin pentsatu eta neure bihotzarekin sentitu.
|
|
|
Norabide jakinik gabe, noraino helduko edo noiz itzuliko nintzen jakin gabe, bidez bide, joan eta joan, euskal txara, zelai, baso, mendi eta herrietan barrena, aspaldiko partez bizitzarekin aurrez aurre topo egiteko esperantzan. Albiste ahalik eta garrantzitsuenen inguruan bizitzeari utzi eta bestelako albiste batzuen bila jo
|
nahi nuen
, albiste askoz txikiago baina batez ere askoz neureagoen bila.
|
|
|
Harrituta nengoen neure buruarekin. Baina Lauaxeta
|
nahi nuen
ondoan inondik ere, ezin etsi nuen hura gabe. Ekaitz zakar batek harrapatu ninduen azkeneko metroetan nintzela, baina goraino heldu nintzen hala ere.
|
|
|
Zer gara ba? Lauaxeta
|
nahi nuen
eta Lauaxeta nuen ondoan. Bizitzan baino libreagoak dira hautuak heriotzan, sinpleagoak eta zintzoagoak.
|
|
2001
|
|
|
Liburu bakoitzak eskatzen du garapen bat eta koordenatu batzuetan mugitzea. Liburu honek honelako koordenatuetan mugitzea eskatzen zidan, Axularren prosa profitatu
|
nahi nuen
bai gauzarik xumeena bai gauzarik korapilatsuena esateko".
|
|
|
Ez; ez nintzan maisu bezala mintzo; astakeri haundia izango zen nerea. Leiho berri bat ireki
|
nahi nuen
bakarrik, argi izpiren bat eman lezaiguken ikusteko. Eskubide du bakoitzak, nere ustez, bere iritzia agertzeko.
|
|
|
Korapilo mota bat dira horiek. Baina nik liburu honetan lortu nahi nuena korapiloak sortzea zen, hau da, soka bakarra neukan eta soka horrekin korapiloz korapilo istorio bat biluztu
|
nahi nuen
.
|
|
|
Eurak bezalaxe bizi
|
nahi nuen
, ez nuen inolako pribilegiorik nahi. Ez nintzen haiei lana ematera joan, ez ezer irakastera.
|
|
|
Nire bihotzarekin ulertu nituen kantuak, hitz bakoitza sentitu behar baituzu zure mingainean kantatu ahal izateko. Emakumeek Euskal Herrian nola kantatu izan duten jakin
|
nahi nuen
, alabaina hemen ez dago ia erreferentziarik, ez dago emakumeen grabaketa zaharrik. Hungarian duela 90 urteko grabazioak daude eta hori zorte handia da.
|
|
|
Zazpi-zortzi joko egin, eta bi edo hiru bakarrik atera ziren ongi. Eta arrakasta bera lortu nuen, jendeak ez zekielako gaizki egiten ari nintzen, edo emaitza hori lortu
|
nahi nuen
.
|
|
|
Hona iritsi
|
nahi nuen
, XXI. mende hasiera honetan, neurri handi batean zoritxarreko, pilotak duen egoerara. Bizpahiru entrepresaren esku, finantzaketa telebista, publizitate edo irudi eskubideetan oinarritu da, pilotatik bizi ahal direnen kopurua murrizten doa eta hedabideei esker ikus-entzule kopurua progresio geometrikoan handitu bada ere, oso jende gutxi doa frontoietara eta partidak edo jaialdiak asko murriztu dira.
|