|
2000
|
|
|
Baina jende asko ez dago konforme planteamenduarekin, dagoeneko bi ordu pasatu baitira, dagoeneko
|
joan
baita eguerdia eta hasi baita jendea gosetzen, seko gosetzen; eta jendea ez dago batik bat esandakoarekin konforme, akademiko xaharra hil egin baita dardar gordinen artean, betiko esaldia ahoan lore zuela: " Jainkoak estutu bai, baina ez du sekula itotzen".
|
|
|
Pentsatu nuen bidaiari haiek guztiek bertan lasai ederrean eserita jarraitzen bazuten, guztiz bere baitara bilduta eta honi eta hari hortzik gabe irribarre eginez, zinez istripurik izan ez zelako zeudela halaxe; eta, bene benetan zerbait gertatu bazen, ez zela inondik ere istriputzat hartzeko moduko zer bat, are gutxiago oraindik ezbehar lizuntzat edo kontaezintzat, hasiera batean nik egin nuen gauza bestalde, nire irakurketek eraginda eta hiperbolerako eta neurrigabekeriarako dudan erraztasunaz bultzaturik, duda izpirik gabe. Gertakaria, bada, hoztasun gehiagoz gogoratzea erabaki nuen, distantziaren zuhurtasunarekin, eta jarduera haren ondorioz ohartu nintzen urrunegi
|
joan
nintzela nire epaietan, ez zela izan halako burrunbarik ez lizunkeriarik, bai noski zimurdura akordeonistiko hura, baina akordeonistikoa hain prezeski, ezen istantean bagoia bere onera etorri baitzen hauspo erraldoi ikusezin batek bultzatuta bezala, eta, beraz, kaskateko edo zauri arinen bat izan ezik, denak bere hartan jarraitu zuen, ezer gertatu izan ez balitz bezala.
|
|
|
oroimen bat zen soil soilik. Eta oroimen soil zen bizi hartatik, ardoz eta odolez eta alaitasun xumeez eta hazi ia beti fruitugabeez orbanduriko orrialde haietatik, hasiera batean begiak setatsuki itxi banituen ere, kontu haiek guztiek nirekin zerikusirik ez zutela izango esperantza intimoarekin, gero, bidaiaren lehen unetik bertatik laino artean azalduz
|
joan
zitzaizkidan ebidentziak ekarri nituen argitara. Baina, oi, zein oker nenbilen nire esperantzetan!
|
|
|
Apurka apurka gogora emanik, haria biltzen
|
joan
nintzen: laino artean, nireak ez zirela uste izan nuen ametsen artean azaldu zitzaizkidan behialako irudiak, erabateko argitasunez ikusten nituen orain; gorputz hartu, eta begirada zauritzen zuen erraldoi baten antzekoak egin ziren.
|
|
|
Baina, ai! txiki bat ere egin gabe
|
joan
zitzaidan, eta konplotaren arrazoi makiabelikoak azaldu gabe; eskuetatik joan zitzaidan, betiko hil nuen, eta nire baitan alaitasun sakona sentitu nuen, aztarna ezezagunekiko bakea, aurrean arerio bat gutxiago daukazula jakiteak ematen duen lasaitasuna. Garaipen hark, gainera, indartsu egin ninduen ni, eta ahul egin zituen gainerako arerioak:
|
|
|
Baina, ai! txiki bat ere egin gabe joan zitzaidan, eta konplotaren arrazoi makiabelikoak azaldu gabe; eskuetatik
|
joan
zitzaidan, betiko hil nuen, eta nire baitan alaitasun sakona sentitu nuen, aztarna ezezagunekiko bakea, aurrean arerio bat gutxiago daukazula jakiteak ematen duen lasaitasuna. Garaipen hark, gainera, indartsu egin ninduen ni, eta ahul egin zituen gainerako arerioak:
|
|
|
Crawla. Gero, etxeko pasabidean eta ezkaratzean(
|
joan
etorri txikiak, noski, leher egiten bainuen); handik pixka batera, etxe aurreko lorategian; hurrena, belaze goxo freskoetan; gero, hondar urregorrizkoetan... Urteak joan ahala, gero eta hobeto eta arinago.
|
|
|
Gero, etxeko pasabidean eta ezkaratzean (joan etorri txikiak, noski, leher egiten bainuen); handik pixka batera, etxe aurreko lorategian; hurrena, belaze goxo freskoetan; gero, hondar urregorrizkoetan... Urteak
|
joan
ahala, gero eta hobeto eta arinago. Neure buruarekiko konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz.
|
|
|
Barka bezait ahalkea. Estreina abenidetan, etxe orratzetatik behera, ohean, sekula ez Udalaren aurrean buruz behera, enuresia, bizkarrez ere bai bai bai, autoen artean sigi saga azkarrak, txof txof
|
joan
etorri txikiak, belaze fresko goxoetan beeee, ezkaratzean adio jauna zer egiten duk ordea hor arrastaka Carlos, beti beti pertsona egoskorra, saiatua, ausarta, irakasketa prozesu luzea, jaidura berebizikoa glup glup glup.
|
|
|
Zer gertatu zitzaion egun hartan? Nora
|
joan
ote zen. Asetuko al du egiak jendearen irudimen sukartsua?
|
|
|
Lehen istant batean, stadiumaren handitasunak txunditu ninduen, eta haren arkitektura razionalista itxurakoak. Gero (baina askoz ere geroago), inguruaz jabetzen
|
joan
nintzen, alboan nuen jendeaz, eta abar. Aldean nuen jendeak, era berean, zelaiaren urruntasunaz jabearazi ninduen, hau da, kirolarien urruntasunaz, eta orduan gogoratu nintzen Schopenhauer ez, hark idatzi bai  tzuen (eta neuk irakurri) urruntasunak pentsamendua handitzen duela.
|
|
|
Alditxartuta nengoen, guztiz alditxartuta. Lanera
|
joan
beharra neukan. Berandu zen.
|
|
|
Erruduna bilatu? Lanera
|
joan
–Mendekua prestatu?
|
|
|
Ez dakit, ordea, beldur nintzen ala itolarri hits batek estutzen ninduen itsutzeraino. Gauza da, halako
|
joan
etorri urdurietan nenbilela, ama eta arreba ikusi nituela, halako batean, ezkaratzetik irteten. Estura adierazten zuten haien mugimenduek eta ibilkerek.
|
|
|
Mingarria da gertatu zitzaidana konta  tzea. Baina, adi; kutxazain automatikora
|
joan
nintzen, propio ere ez, ohituraz bezala, edo; klabea markatu, eta saldoa eskatu nuen. Estreinakoa kamioi baten azan  tzak eragotzi zidan, baina hurrengo mezu errepikatuak argi eta garbi entzun ahal izan nituen.
|
|
|
Gauza bera dira, ordea. X era
|
joan
beharrean, Y-ra joaten bazara, zer erratze moral handiagoa hori baino?
|
|
|
Zortzi gonbidatu zenbatu nituen denera, ni tarteko, zein baino zein dotereago jantzita, urduri eta irribarretsu, jada patrikak edo poltsak berotzen zizkigun dirutzak bizi berri bat, beste bizitza bat hasteko parada edota bidea ekarriko zigun esperantzan. Haietako bat, itsua, belus moketa ikusgarriarekin estropezu eginda, han
|
joan
zitzaigun eskailera pikoan behera, gure begien aurrean, beldurrezko filmetan gertatu ohi den baino kalapita handiagoa eginez, zer diren gauzak; gu iristerako, baina azafatak minutu bat lehenago joanak baitziren beren zerbitzu publikoak beste norbaiti eskaintzera, Borge jauna zen, odol borbor itxuragaiztoan, bragetako botoiak lotsagabe irekita zituela. Badaezpada ere, prestu hurbildu gin  tzaizkion lau gizasemeok, eta hil aginean zen gizajoak hala eskatuta, esan liteke, bada buruan lau kolpe latz lehor eman genizkion zoruaren kontra, adeitsu asko, eta, aireari (eta bizitzari) azken ostikada haserretua joz, Borge jaunak herio betikoa besarkatu zuen azkenik eta sofrikario erantsirik gabe.
|
|
|
Apiril osoa. Egun pare baten gorabeherak ez du istorioaren muina ezertan aldatuko, hori seguru; nolanahi ere, gauzak progresiboki gertatzen
|
joan
ziren, monotonia itsuan, poliki poliki, gradazio logiko baten barnean, halako kasu batean, logikaz hitz egitea gehiegizko lizentzia ez ote den ez dakigun arren.
|
|
|
Beraz, eta on  tzat jo dugun apiril euritsuaren buruan, lehen aldaketa hatz txikietako azazkalena izan zen. Handik aurrera, eta gradualki, Brown jaunaren anatomiako hainbat atal
|
joan
zen aldatzen, guztiz beste gizon bat bilakatzeraino. Baina, gauza hauetan beti gertatzen den bezala, monotonia zentzugabe bat joan zen nagusituz, logika itsu bat, zeinak, alde batetik, prozesu osoaren garapena ahalbideratu baitzuen, eta bestetik, kontrolpean atxiki baitzituen Brown jaunaren larritasuna eta beldurra, hainbatetan bi sentimendu haiek axolagabekeria laxo batean murgilarazten zutelarik.
|
|
|
Handik aurrera, eta gradualki, Brown jaunaren anatomiako hainbat atal joan zen aldatzen, guztiz beste gizon bat bilakatzeraino. Baina, gauza hauetan beti gertatzen den bezala, monotonia zentzugabe bat
|
joan
zen nagusituz, logika itsu bat, zeinak, alde batetik, prozesu osoaren garapena ahalbideratu baitzuen, eta bestetik, kontrolpean atxiki baitzituen Brown jaunaren larritasuna eta beldurra, hainbatetan bi sentimendu haiek axolagabekeria laxo batean murgilarazten zutelarik.
|
|
|
Eskulana, eskuez lan egitea. Horrexegatik urratu zion garrasi malkats batek eztarria; laztu, gorputz osoko ilea, bizarra kentzera
|
joan
, eta xaboi apartsua gotorki zabaltzen ari zela, bere eskuak ikusi zituenean. Ispiluak itzultzen zion irudia ezin sinetsirik, zuzen zuzenean egin zuen behaketa, bitartekorik gabe.
|
|
|
norbait lan mahaira gehiegitxo hurbiltzen zitzaionean, eskuak poltsikora, eta kitto. Zapatak ere ez zituen txikiagoak erosi behar izan berrogeikoak, hain zuzen ere, goiz batean, jaiki, armairura
|
joan
, eta hantxe aurkitu baitzituen, errenkada luze txukunean, bere oin berriari zegozkion sei zapata pare, denetarikoak, mokasinak, botak eta zapatilak. Bere betikoak ageri ez zirenez, bada, han zeudenetatik pare bat hartu, eta jantzi zituen, buruhauste alferrekoetan denbora galdu gabe.
|
|
|
Gauza berdintsua gertatu zitzaion erlojuarekin: eskumutur berria dezentez sendoagoa zuela eta, berea zuen plastikozko erlojua ez zi  tzaion bertan kabitzen, eta utzi behar izan zuen; gauerdi batez, komunera pixa egitera jaiki zelarik, eskumuturrera begiratu, eta Hublot MDM bat aurkitu zuen bertan lotuta, eta pozaren pozez gaua begirik bildu gabe
|
joan
zitzaion ia kilo erdia balio zuen erloju deportiboari begira, esfera urdinak eta kautxuzko uhalak osatzen zuten pitxi ezinago dotoretik begiak ezin kendurik.
|
|
|
Putakumeak!". Gero jabetu zen, ordea, atzo txaketa haretxekin
|
joan
zela bulegora, eta primeran gelditzen zitzaiola... Panazko jaka erantzi zuen suak hartuta, dardarizo batean, eta zeuzkan guztiak probatu zituen:
|
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. Gainerako sentzumenak noiz aldatzen
|
joan
zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, ... Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
|
Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago. Eta ikusmenak eman zion Brown jaunari lanik handiena, beste laurek baino hagitzez gehiago, konturatzerako
|
joan
egiten baitzitzaizkion begiak, lotsagabeki eta jendetasun arrastorik gabe, edozein lekutara edo egoeratara, eta batez ere emakumeen bularretara zenbat eta beteago, orduan eta lotsagabeago, eta neskatoen titietara; gizonezkoei ere kontu handiz erreparatzen zien, baina ez guztiei, soslai jakin batera atxikitzen zirenei bakarrik, eta haien beroki eta gabardina barrenetara begiratzen zien finko finko...
|
|
|
Asteburu hartan ere, aurrekoan egin bezalaxe, bere zaletasunak lantzeko aprobetxatu zuen denbora, eta atzera saihestu behar izan zituen amaren eta arreben eta lagunen gonbit zein baino zein gogaikarriagoak. Sobera legoke esatea, hala ere, bigarren asteburu hartan, gauzak erabat desberdin
|
joan
zirela, eta desberdin joate hartan funtsezko zama izan zuela noski sentzumenen aldaketak. Sukaldaritza kontuak, edo, hobe esan, janariari buruzko gustuak adibidez, zeharo aldatuta zeuden; horretan pasatu zuen larunbat arratsalde osoa, etxean eskura zituen jaki guztiak prestatzen eta probatzen, eta, betekada sekulako baten ondoren, jabetu zen lehen atsegin zituen gauza asko orain ezin zituela begi bistan ikusi ere egin, eta, alde horretatik, haren gastronomia kulturak beherakada nabarmena jasan zuela, oso txirotze tristea.
|
|
|
Aurrera dezadan orain aste hartan ere hu  tsik egin gabe
|
joan
zela egunero egunero bulegora; hiru aste egin zituen, beraz, bulegora joanez eta bere diseinuak eginez, itxuraldaketa prozesua hasi eta gero. Eta hutsik egin gabe joan zela esan dugu, eta bere lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren.
|
|
|
Aurrera dezadan orain aste hartan ere hu  tsik egin gabe joan zela egunero egunero bulegora; hiru aste egin zituen, beraz, bulegora joanez eta bere diseinuak eginez, itxuraldaketa prozesua hasi eta gero. Eta hutsik egin gabe
|
joan
zela esan dugu, eta bere lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren. Eta ez da guztiz egia ezta guztiz gezurra ere, Brown jaunak, nozitu zituen barne aldaketen ondorioz, batik bat, ez baitzuen azkenerako gauza bat ondo egiten, ez baitzekien nola erabiltzen zen ordenagailua, zer zen marrazki bat, zertarako balio zuen arkatz batek.
|
|
|
Zinez, ez al ziren jabetu bulegoko lankideak Brown jaunak nozitu zituen aldakuntza ugariez eta ikusgarriez? Lehen bi asteetan gertaturikoak oharkabean
|
joan
zirela ontzat emanik ere, posible al da inortxo ere ez konturatzea hirugarren astean gertatu zitzaizkionetaz. Inor ez al zen ohartu asteartean Brown jauna beste belarri batzuekin azaldu zela lanera?
|
|
|
Baina, hura gertatu bitartean, itxarotea egokitzen zitzaion, hainbat neurri hartzea. Ezin
|
joan
zitekeen bulegora, noski, are gutxiago amarengana edo arrebengana edo lagunengana; zer esan behar zien?: " Kaixo, Brown naiz, edo zure semea naiz edo zuen neba edo zuen adiskidea...".
|
|
|
Tira. Kontua da, poliziarengana
|
joan
behar zuela pentsa  tze hutsak beste inora joan behar izatetik libratu zuela, haretxek kendu baitzion zotina, eta, ondorioz, etsipena eta desesperantza, eta berriz ere uste izan zuen bidaia hark muturrera iritsi bezala atzeranzko bideari ekingo ziola, eta laster ahaztuta izango zituela amesgaizto ondikozkoak.
|
|
|
Tira. Kontua da, poliziarengana joan behar zuela pentsa  tze hutsak beste inora
|
joan
behar izatetik libratu zuela, haretxek kendu baitzion zotina, eta, ondorioz, etsipena eta desesperantza, eta berriz ere uste izan zuen bidaia hark muturrera iritsi bezala atzeranzko bideari ekingo ziola, eta laster ahaztuta izango zituela amesgaizto ondikozkoak.
|
|
|
jantziak, erlojua, bazkariak, gau kontuak, eta garajean gordetzen zuen Escort Cosworth urdina! Bere Corsa gorriaren bila
|
joan
, eta, haren ordeaz, Cosworth urdina aurkitu zuenean, harri eta zur gelditu zen. Garajearen zenbakiari ere erreparatu zion badaezpada ere, baina eskuetan zeuzkan giltzak auto urdinarenak ziren.
|
|
|
Eguna egunari, Brown jauna ohitzen
|
joan
zen bizimodu berrira, ezer ez egite goxo hartara. Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean.
|
|
|
Eguna egunari, Brown jauna ohitzen joan zen bizimodu berrira, ezer ez egite goxo hartara. Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz
|
joan
ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean. Ez zeukan jada errezelorik bere buruaren geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik.
|
|
|
Hain zen dena argia, hain zen jokabide haren sinbologia garbia, non ateratzen nituen ondorioek ez baitzuten ezbai minimoenarentzat zirrikiturik uzten. Eta, hortaz, apurka apurka ene baitan sortzen
|
joan
ziren errezeloak, egunek aurrera egin bezala, gorpuzten joan ziren, indartzen, errealitate bihurtzen. Ezen, kasualitate huts hutsari egotz al zekiokeen Salbatzailea irudikatzen zuen animalia hain gordinki hil izana, eta Satanas irudikatzen zuena, berriz, gugandik gero eta gertuago egotea?
|
|
|
Hain zen dena argia, hain zen jokabide haren sinbologia garbia, non ateratzen nituen ondorioek ez baitzuten ezbai minimoenarentzat zirrikiturik uzten. Eta, hortaz, apurka apurka ene baitan sortzen joan ziren errezeloak, egunek aurrera egin bezala, gorpuzten
|
joan
ziren, indartzen, errealitate bihurtzen. Ezen, kasualitate huts hutsari egotz al zekiokeen Salbatzailea irudikatzen zuen animalia hain gordinki hil izana, eta Satanas irudikatzen zuena, berriz, gugandik gero eta gertuago egotea?
|
|
|
Nolako estasi unea, halako gizakumea zen beste nire teorietako bat, orain, labur beharrez, azalduko ez dudana. Igorle hartzaile kanala ongi
|
joan
zen oraingoan, eta gonbidatukideak, berriz ere itauna gaizki ulertuz, hauxe erantzun zidan, rau: " Nire estasi bakarra onanismoa da".
|
|
|
Nire ustea da arbel elektronikoaren bidez elektrokutatu zutela, hiltzaile gaizto bat bezala exekutatu zutela, arratoiaren zerak eta lasterraldiak eragin zituen nahaste borrasteak aprobetxatuz. Ez zen goxo
|
joan
Deereren azken txantxa zakurra. Nik guztiz argi nekien orain Inkisizioaren aurrean nengoela, eta oso zorrotz jokatu nuela, handik onik libratu nahi banuen.
|
|
|
Esan bezala, bada eta barkatuko ahal zait etena luzetxo
|
joan
baldin bada, hotz-beroa ez hotz ez bero zen, eta gainean genuen ilunabarra. Etzanarazi zuten halako batean Armando Bonilla Le Corbusier itxurako etzaulki batean, eta Otsotzarmendi jaunak, oharkabean, zortzi bat aldiz errepikatu zuen auskalo hitza.
|
|
|
Armando Bonillaren biografian hazka eta hazka egiten jarraitu zuten, aldian aldian azal geruza gero eta mingarriagoak kenduz. Maitasunak ez eta, militar egiteak sendatuko zuelakoan
|
joan
zen Akademiara. Almirante janzkia atzera buruan.
|
|
|
Eta zer hausnarketa egin nuen Otsotzarmendi jaunaz? Bada, auskalo eta batek daki zalantzati horien azpian, gizaseme kalkulatzaile bat ezkutatzen zela, otsoak bezalaxe, gaizki egiten badu, bere burua zigortzen duena, eta, era berean, hipopotamoek bezalaxe, zelaietan atzera eginez sartzen dena, kontrako norabidean
|
joan
dela irudi dezan. Hau da, nolakoa zen, egiaz, Otsotzarmendi jauna?
|
|
|
Esana dago, bada, harro hasi zela Armando Bonilla aitorpenekin, Deere jaunari apustu egin nahian bezala, mesfidati. Lehen lehenik esan zuen misiolari
|
joan
zela Afrikara, misio hauetan bere espiritu herratua, jipoitua, altxatuko zuen esperantzan. Baina laster konturatu zen langintza hura oso gogorra zela, bide hark ez zeramala hondamendi handiago batera baino.
|
|
|
Nola ekarriak izan ginen, zer jukutria eta azpijoko erabili zituzten, aspaldian utzi nituen esanda. ...n artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik
|
joan
ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk egiteko ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan.
|
|
|
Eta orduan ere ikusle asko eraman zuen aurrean drogak; gaindosiak, kalitate eskasa, ohitura falta, ihes egin nahia, bizkarroikeria... aukera beza irakurleak plazer duena. Gauza da, droga zebilela han barra barra ene iritzian, eta eskua
|
joan
zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura eduki nahi bihozgabe hartan. Kontrola galdu zuten zeharo, eta, ohartzerako, dozenaka zendu izan zituzten esku artean, bazter guztietan sakabanatuak.
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara
|
joan
naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara joan ez naizela inoiz joan, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena.
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara joan naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara
|
joan
ez naizela inoiz joan, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena. Eta, horixe:
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara joan naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara joan ez naizela inoiz
|
joan
, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena. Eta, horixe:
|
|
|
Batek daki. Nola kalkulatu, eguna egunari,
|
joan
zitzaizkigun ordu mordo zehazgabeak, oro denbora bera ere tranpa bazen. Eta orduko neke fisikoa izugarria bazen, zer esan bestelako akidurez?
|
|
|
Urduritasunak baretzen
|
joan
ahala baina minutu pare bat baino gehiago pasatzen utzi gabe, Otsotzarmendi jaunak, zurbil aurpegia eta itzal begiak, mikrofonoa ezpaineratu zuen kemen indarberrituaz; hain kementsu, ezen alkatxofa irensteko zorian izan baitzen, eta eskerrak prestu hurbildu zitzaizkion han ber bertan zeuden bi katamotz, bestela espasmo gorrien artean hilko baitzen aur  kezlea. Ofizioa ofizioa da, ordea, eta Otso  tzarmendi jauna datorezia ikusgarriz atera zen trantze larritik, gatz eta piper handiko grazia bat inprobisatuz, bertsolari batek egingo zukeen modu aparteko berean.
|
|
|
Une batez ez nora eta ez hara ibili ziren hiru aurkezleak, ondoezak jota bezala, jitoan. Gauzak ez zeuden txantxetarako, eta, zuzendaritzaren erabakiz, argiak iluntzen
|
joan
ziren apurka apurka. Erdilunpetan gelditu ginenean, musika sentsual bat jarri zuten platoan, eta Edurtxo Caterpilarrek striptease bat iragarri zuen.
|
|
|
Orduak
|
joan
ziren, orduak eta orduak, eta azken ordu bat ere bai. Patio gotikoan jendeak bere hartan zirauen itxura batean, gure aitorpenak entzuteko irrikaz.
|
|
|
Elefantearen laudorio zintzo haren ondoren, harmaila gotikoetan zeuden ikusle elefantez mozorrotuek zein bene benetako elefanteek, tronpak zerurantz ezin ikusgarriago altxaturik, blues espiritual bat jo zuten, eta gainerakoak txaloen bidez eraman genuen doinu bihozkor haren konpasa, eta hainbat metxero eta poxpolo ere ikusi ahal izan nituen piztuta, ordurako gainean genuen ilunsenti hauskara argitu nahian bezala, argi gorri txiki bat hemen, bestea harantzaxeago, halako errosario dizdizari bat osatuz bezala. Amaitu zen ereserkia, hustu ziren gure belarriak,
|
joan
ziren itzaltzen poliki poliki, eta lanturu isil batean, su koloretsuak, eta bat batean hotza sentitu genuen guztiok biho  tzean, hotz gordin adieraztezin bat, ukiezina, hilkutxetako hotza bezalakoa. Hura ere, jakina, aurrez zegoen prestatuta:
|
|
|
Eta, halaxe, egoera hits hartan, udazken inoiz sentitu gabeko hartan, Armando Bonilla, goragalearen inertziaz, aitorpenari lotu zitzaion atzera, jada terapia hark soil soilik salbatuko balu bezala itolarri kosmikotik. Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto
|
joan
, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
Hurrengo goizean, elizara
|
joan
behar izan genuen senide guztiek, eta garrantzi handikoa aurkitzen nuen neure burua, neure galtza eta seriotasun berrien barruan. Harrituta zeudela iruditzen zitzaidan kale ertzetik begira genituen haurrak, eta banekien neureganatuak nituela egun batzuetarako.
|
|
|
Ausartu nintzen, eta ez nuen haien aho  tsik entzuten. Urrutirago
|
joan
ote ziren pentsa  tzen hasia nintzenean, harkaitz batetik bestera salto egitera nindoalarik, ikusi nituen biak.
|
|
|
Malkoak nabaritzen nizkion begi zulo distiratsuetan. Hitzik gabe jiratu, eta Migelen bila
|
joan
zen. Alaitasun guztien ateak itxi zitzaizkidan.
|
|
|
Bien aurretik
|
joan
nintzen etxeraino. Migel eta Edurne lagun handiak balira bezala ari ziren hitz egiten.
|
|
|
Nora
|
joan
behar duzu bizitzera?
|
|
|
Nora
|
joan
behar duzu bizitzera?
|
|
|
Edurneren ezinegonak bultzatzen zituen nire galderak; gaiztoa naiz oso halakoetan. Bainura
|
joan
, eta orraztuta gureganatu zitzaigun. Ez nuen behin ere horrelakorik egiten ikusi.
|
|
|
Nire gorabehera haien gogoetak Zapelen etxe aurrean amaitzen dira. Zapel ere gangrenaz hil zen denbora gutxi barru, eta gure ama errosariora
|
joan
zen.
|
|
|
Bazetorren trena, lokomotorrak bakarrik egin zituen kotxea lotzeko maniobrak. Trenak txistua jo, eta iragan zen, eta
|
joan
; betikoa.
|
|
|
Lotara
|
joan
nahi dut!
|
|
|
Katilua eta ogi apurrak erretorearen arrebak jaso zituen. Aulkitik jaiki, eta leihora
|
joan
zen erretorea. Begiak iluntzen zizkidan haren itzalak.
|
|
|
Leihotik urrutiratu zen arte, ez zitzaizkidan atzera begiak argitu. Liburutegira
|
joan
zen. Liburu bat hartu, lehendabiziko orria zabaldu, eta" nire lagun Anjeli" idatzi zuen; gero, eskura eman zidan.
|
|
|
Amak, sutondora
|
joan
, esneontzia sutatik atera, eta bi katilu jarri zituen mahai gainean. Eta gero:
|
|
|
Sukaldera
|
joan
, eta kafeontzia jarri zuen su gainean. Nik ez nekien nora begiratu.
|
|
|
Gerra ondorengo garai hark idealak eta ongi-nahi guztiak miazkatu eta irentsi zituelakoan nago. " Zerbait berria nahi dugu", esaten dugu, baina zail egiten zaigu olatuen betiko
|
joan
etorri etengabearen esanahiaz arduratzea. Bapo!
|
|
|
Baina, Migel, gurasoek jakin dezakete. Eskolara
|
joan
behar dugu, eta igandea izango balitz...
|
|
|
Edota ausardiaz jantzi, eta berehala dakigu bizitza aldatuko zaigula. Nahiz eta zernahiren aurka
|
joan
behar izan.
|
|
|
Hobe dugu aitortzea. Behin, errainari ur eske
|
joan
nin  tzaion batean, agurearen berri eman zidan sukaldean. Laburki aipatuko ditut esan zizkidanak, alferrikakoa baita haren zotin, isilune eta kizkimiziak hona aldatzea.
|
|
|
Nik ez nuen baserrira
|
joan
nahi izaten. Galdua aurkitzen nintzen.
|
|
|
Belarretatik jaiki, eta baseliza ingurura
|
joan
zen botila bat ardo erostera. Aukera ona nuen ihes egiteko; baina, hamar urte, eror nadila!, eta nahiago izan nuen izarren deiadarrak nireganatzea, bizitza eroso baten magalean kulunkatzea baino.
|
|
|
galdetu nion, lasaitasun une batean. Hamarretan
|
joan
behar dut etxera.
|
|
|
Denak etxean izango ziren, eta Migelek bazekien norekin alde egina nintzen. Gaua etzaten ari zen Talai Mendiko gailurrean, eta urrutiratzen
|
joan
zitzaidan pixkanaka pixkanaka pinudia.
|
|
|
Hamaikak ziren etxera iritsi nintzenerako. Denak afalduta zeuden, eta ezertxo ere jan gabe
|
joan
behar izan nuen ohera. Etxeko habeak ez zeuden txantxetarako.
|
|
|
Karmele belarretan eseri, eta, aurpegia eskuen artean ezkutatu zuelarik, konturatu ginen ez zuela gehiago jolastu nahi izango. Berarengana
|
joan
ginen.
|
|
|
Soka bat lotua zion aurrealdean, eta autoa sokatik tiraka igoko zuelako ustean nintzela, deiadar egin zidan. Lasterka
|
joan
nintzaion.
|
|
|
Zazpi urte eta pixa egiteko gogoa, eskolara lehendabiziko aldiz
|
joan
nintzen hartan.
|
|
|
Poztu egiten nau, halaber, Matuteren aipua aurkitzeak" Nobelaren etorkizuna,, bost axola zaio Cortà ¡ zarri", eta, aipuen artean, Guimarães Rosa eta Martin Ugalde, Mikel Lasa eta Maiakovski, Bertolt Brecht eta Oihe  nart elkarrekin ikusteak: nabarmena denez, ez dut gaur goizeko sukar zoroa gure kultura eta kultura unibertsala elkarrekin
|
joan
etorri etengabean jartzea.
|
|
|
Hegaletik zihoakion mahatsondoaren txakolinaren mozkor gozoa. Hegaletik, beti bihotzetik,
|
joan
zaio herriaren kordea.
|
|
|
Nik begirada jaso dudan istant batean, Ruben goiko pisurako eskaileretan desager  tzen ikusi dut eta, ez bat eta ez bi, neure burua ere harrituz, Patxi bere horretan utzi, eta Rubenen atzetik
|
joan
naiz (beharbada Marierrauskinek gauerdian alde egiten zion printzearen antzera sentitu naizelako, eta orain  goan etsitzeko prest ez nengoelako). Jende artean nekez bada nekez aurrera egin(" Rakel, Karel...", entzun dut nire atzealdean), eta goiko barrako izkina batean aurkitu dut.
|
|
|
Zain bat lehertuko ahal zaik, pistolero madarikatua! erantzun dio Patxik, eta eszenariotik salto eginik Dabiden bila
|
joan
da.
|
|
|
Alabaina, aireportura heldu, eta bertako egitekoak amaitutakoan, itxaron gelan geundela, Karmelo inguratu zait Ruben komunera
|
joan
den batean.
|
|
|
Tom ez da hotelean geratu eta honezkero Mexikora bidean da. Niri haren betaurrekoak eta sonbreirua janzteko eskatu dit, eta etengabe taldekideen ondoan egoteko, horretara zelatan egon zitezkeenek, jendearen
|
joan
etorriekin, gaua eta lainoaren laguntzaz, ni bera nintzela pentsatu, tiro egin ezin, eta aireporturaino etorri zuten. Baina hona etorri bezain laster, komunera sartu, bertan aldatu, eta zelatariak kanpoan geratuko ziren sekula agertuko ez den Tomen zain, ze Tomek, benetako Tomek, guk hoteletik irten bezain laster lagun batengana jo du, eta hark hilkutxa baten barnean eramango du, ezin lasaiago, Mexikoraino.
|
|
|
Eta esango nuke orain Bruselarantza doan Rakelek eta, gutxi gorabehera, orain hilabetea EEBBetara
|
joan
zenak, elkarren artean apenas dutela zerikusirik. Koadernotik begirada altxatu, eta pantailan orduko 975 kilometroko abiadan goazela jakin arren, 10.025 metrotan gaudela eta kanpoko tenperatura zeropetik 42 gradukoa dela jakinagatik, lasai baino lasaiago gozo eta patxadatsu noa.
|
|
|
Urak, bestalde, oporraldietako oroitzapen onak oroitarazi dizkit: orain dela bi urte Dabid eta biok Norvegiara
|
joan
ginen, eta hango fiordoak, hango aintzira eta ibai bular  tsuak gogoangarriak gertatu zitzaizkidan. Bai opor onak orain dela bi urtekoak.....
|
|
|
Hala ere, afaria ederra bezain laburra izan da. Danek Niagarara gauez itzultzea proposatu digu eta denok, Adelak barne,
|
joan
nahi izan dugu (gogoa izanik ere, ni ez nintzen kanpinean bakarrik geratuko). " Kanadako aldera joan gaitezke; gauez ura kolore desberdinez argitzen dute eta mirakulosoa izaten da".
|
|
|
Danek Niagarara gauez itzultzea proposatu digu eta denok, Adelak barne, joan nahi izan dugu (gogoa izanik ere, ni ez nintzen kanpinean bakarrik geratuko). " Kanadako aldera
|
joan
gaitezke; gauez ura kolore desberdinez argitzen dute eta mirakulosoa izaten da". Eta egia esatera, gaueko ikuskizuna primerakoa izan da, baina bazuen aire artifizial bat eta nik ikusmira baino gehiago gaugiroa gozatu dut, gaugiroa eta lagunartea (aspaldiko partez ere, azkenik hasi naiz lagunartearekin gozatzen).
|
|
|
Hasiera batean, denok taldean abiatu gara, baina ibilbidea aski luzea baitzen, konturatu gabe elkarrengandik urrunduz
|
joan
gara. Ni batez ere Karmelo eta Rubenekin ibili naiz; badirudi bidaia honetara bakarrik etorri izanak gure artean sintonia berezia sortzen duela.
|
|
|
Dâailleurs, gaur Niagara Falls etara heldu gara eta ikaragarri toki ederra iruditu zait. Honantzean, Rakel gidariaren ondoan
|
joan
da eta gezurretan harrapatu dut behin baino gehiagotan: bulegaria dela esan ostean, erantsi du ez duela bikotekiderik eta bakarrik bizi dela.
|
|
|
Eta Dabidek, ertzain sartu aurretik, baina batez ere gero, nire bizitzan poliziarena egin izan duela iruditzen zait, eta harekin galga sakatzen bizi izan naizela. Biok bidaiatu behar bagenuen, autoa beti berak gidatuko zuen, oporretan berak erabakiko zuen nora
|
joan
, zineman berak hautatuko zein film ikusi..., eta ni beti ados, ustez eta nik nahi nuena ere horixe zela. Eta aspertu naiz.
|
|
|
Nola esango nuke. Lakuatik San Martin auzunera bizitzera
|
joan
ginenean, etxeko pintoreei mesede bat eskatu nien: sala erdialdeko argiune nagusia tokiz aldatzea.
|
|
|
Behin eta berriro errepikatu ondoren hotelaren afera ez dagoe  la bere esku, honelako proposamenak egiten dizkigu: " Nahi baduzue, arratsalde beranduan EEBBetako jolas parkerik gigantosoenera
|
joan
gaitezke". Bidailagunak hasieran mesfidati eta zurrun egoten gara, baina azkenean denok gogoberotu, eta baiezkoa ateratzen da.
|
|
|
Gero, denok berriro elkartu eta pizzeria batera afaltzera
|
joan
garenean, jendeak zein atrakziotan ibili garen jakin nahi izan du, eta gure sentsazioei light egi iritzi diete. Baina nik esan dezaket ez direla hain txepelak izan; are gehiago:
|
|
|
Juan Estatu Batuetara
|
joan
zen, Teresa komentura,
|
|
|
Larriturik, berehala beste bidailagun batzuk ere etorri dira Preterito makila batekin ez, baina bideoarekin agertu da; eta Ruben gerritik gora biluzik, iskanbilak eranzten harrapatu izan balu bezala, eta handik gutxira Dan bera. Baina eraso egin didan piztiaren izena Tom zen eta, sorbaldak jaso bitartean," Sorry, txatxita" esan, eta buztana hankartean zuela
|
joan
da. Halako kalapitarekin, hartza, benetakoa, gaur nekez inguratuko da kanpinera.
|
|
|
Orduan denok talde ttikietan sakabanatu gara eta, komunera
|
joan
naizenean, bidailagun batzuk abokatu defendatzailea (I) zoriontzen topatu ditut; nonbait, Amelia Hilton delakoa IMAX en ezagutu zuen neska katalan bat da, gure kanpinean bertan egun batzuk pasatzen ari dena; eta harekin hizketan burutazio hori izan, ez bat eta ez bi proposatu, hark onartu, eta halaxe sortu da gure epaiketaren lekukotasunik eraginkorrena izan behar zena, zeren Idoiak berak aitortu... Nik neuk ere, sekula ez nuen imajinatuko Adelaren bizitza ezagutzeko gogoa sortuko zitzaidanik, baina, guztiarekin, aldiren batean edo bestean oso gogorra izango zela pentsatu dut.
|