|
2002
|
|
|
Mutillok errez jausiko dira, ol estu ori be, austen bajake. Orixe uste eban
|
jenteak
orduan.
|
|
|
Hemengo baleari europar
|
jenteak
" Bizkaiko balea" erizten eutsoen.
|
|
2003
|
|
|
Hemengo antzera, han be danerik izango da. Baina gure eleizkizunetan
|
jenteak
polito parte hartzen izan dau, euskal abadea asko maite dabe (gelditu barik dabil gure Martxel Estadu batetik bestera, hainbeste deiri erantzun ezinik) eta ez leukie galdu gura; eguneroko kristau bizimodua bakotxak bertako eleizetan egin ohi dabe, euskaldun asko parrokietan aurrenengo arduradun dirala. Uste dot, gehien baten, Ameriketan gure artean baino" erlijino" gehiago dagoala gaur, hau da, euren erlijinoa autortzeko lotsarik ez dabela agertzen eta Eleizeari edozetan laguntzeko prest dagozala.
|
|
|
(
|
jenteak
, txaloka, ez deutso aurrera egiten izten; gero, zerbait baretutakoan) zuek ezpazerate kontentu errua ez daukat, ez, nik, txistuak jo dituzute bainan maite zaituztet orainik!" (Xalbador)
|
|
2005
|
|
|
Ürzoka denboran (urrieta) edo suhaka sasuan urrietaren 15a eta martxoaren urrentzea artean ez da ibilaldi zonbait egitea. Bazterrak xahu etxeki behar dira bai eta kartieleko
|
jenteak
errespetatu. Hala, kihilla bat zabaltu ondoan, ez ahatz arrazerratzea, kabaleak ez lotsaraz eta zure ondarkinak zureki arra ekar etzazu.
|
|
2007
|
|
|
Atertukeran,
|
jenteak
barriro kalea hartu dau, leku guztietatik agertu da eta kaleek ostera be erritmo bizia hartu dabe. Jentea gora eta behera, gauzak eroaten batetik bestera, patata prijiduak eta izozkiak saltzen dabezan gurditxuak lekuz aldatu dabez, txolitek, zama eta guzti, kolorez bete dabez kaleak.
|
|
|
Bakarrik egonda jente gehiago hurreratzen jatzu kalean. Ganera, batzuetan, gatxa da bertokoen etxurea ez hartzea, eta
|
jenteak
gogoa dauka atzerritarrakaz jarduteko, eta gaztelaniaz jakinda errazagoa da. Bakarrik egotea pentsau dodan baino errazago egin jat; nahiz eta batzuetan bakarbakarrik sentidu, gustura egon naz.
|
|
|
Autobusetik urten dogu. Bost ilarak ia geldirik dagoz,
|
jenteak
kotxeetatik urten dau eta bata besteagaz berbetan dagoz. Jatekoa eta edatekoa saltzen azaldu dira gizonak kotxeen artean.
|
|
|
Hizkuntzen ganean galdetu deutsat, beraren ikuspegia jakin guran. Guarania eta gaztelania ofizialak izan arren eta biak eskolan irakatsi arren, guztiz gatx begitantzen jako guaraniz bakarrik egitea, eta
|
jenteak
guarañol egiten dauela. Halanda be, guaraniz jakin ezean, ezinezkoa ei da ulertzea.
|
|
|
Kamarea be lagunduta baino ez dot ateraten. Halakoetan
|
jenteak
dinoana eta batez be senak agintzen dauena bete behar dozu.
|
|
|
Rion ezagutu dodazanek pentsautakoa baino denpora gehiago emon dabe: hondartzak,
|
jenteak
eta giroak sorgintzen zaitue. Dilema bat daukat.
|
|
|
Gaztelaniazko filologia egin dau, eta eskoletan eta behar egin izan dau. Sao Paulora etorri da behar bila, baina, antza, nahikoa gatxa da, ama hizkuntza gaztelaniaz dauan
|
jenteak
horretan egiten dau behar ta. Neska alai eta umoretsua da, hile osoak lanik topau barik igarotea gogor egiten jakon arren.
|
|
|
barnean loratuko jatzuzan haziak itxiten deutsuz. Eta
|
jenteak
be bai. Jente ederra topau zeinke kalean zein ostatuan.
|
|
|
Beste inauteri dibertigarrienetako bat Arranasen (Murtzia) izaten da. Han, mozorrotutako
|
jenteak
kroskoak, arrautza oskola hutsak, confettiz beteak hausten ditu. Tradizioak maite dituztenentzat, proposamena Lazatik pasatzen da, Galiziako hegoaldean.
|
|
|
Oso behar isila egiten dogu; hainbat lekutara joaten gara adinekoak bisitatzera, eta
|
jenteak
ez daki. Halan be, zamudioztarrek gure barri izatea komenigarria zan, erretizentziarik ez egoteko.
|
|
|
Abesteak ekarpen handia egiten deutse etortzen diranei, izan be, abesteaz ganera, teknika bokala be lantzen dogu eta erlaxatzen ikasten dogu, besteak beste. Eboluzino itzela izan da 20 urte honeetan, baina
|
jenteak
jarraitzen dau oso motibatuta etortzen; osterantzean, talde kultural batek ez luke hainbeste denbora iraungo.
|
|
2008
|
|
|
bi marrako partzela 12.000, itxitako garajea 18.000 eta birentzakoa 24.000 eurotan. “Jendeak ez du kontzesinorik gura,
|
jenteak
garajea betirako eta jabetzan hartzea gura du”, azpimarratu du alkateak.
|
|
|
Inguruko jenteagaz lotsa apur bat emoten dau, normalean erakusten ez dodan alderdi bat erakusten dodalako. ‘Sex simbol! ’ eta holakoak be esaten deustaz
|
jenteak
kaletik...
|
|
|
Bilbora, Gernikara eta abarrera hamaika ostera bai! Badakigu, inguru horretako
|
jenteak
esanda, oso estimaua izan zala, haren inguruan harmonia eta umore ona izaten zalako ia beti. Astelehenetan Gernikako feriara joaten ziranei preguntau behar, zelako pazientziaz eta umorez jasoten eta jaisten eutsezan kapazo, otzara eta ganontzeko.
|
|
|
alper harria. Behargin finak ziranek mazoagaz apurtuko zituen sokilok eta harriaren asmakizun hori alperrentzat sortua zala pentsauko eban
|
jenteak
. Bestelan ez dot entenditzen zertatik datorren izen hori.
|
|
2009
|
|
|
Futbolean emaitzaren menpe bizi gara; historiarako geldituko dena taldea igo dela izango da. Helburua argi eduki behar dabe, ze
|
jenteak
“zer lortu da? ” galdetuko dau eta ez “zelan? ”.Bestetik, gaur hamabost Eusko Jaurlaritzak erabaki eban partiduak ez jokatzea, zikloiarengaitik. Ados ontzat emoten dot:
|
|
|
" Txanklok, orrek itxes eskiñetako
|
jenteak
asko, Armintzen eta orretati, txanklok, olan iru..., pata bi aurrean ta bat atzean, Armintzen asko, emen es, onetan etzetan es. Egurres iñekok, neu bere ibil nas orrekas se nire aiste difuntek ta gixona (k) pere euki sittusen, txanklok.
|
|
|
Hamaika gizonezkok eta emakumezkok, diru guztiak emon eta ostean, hartu eben haren eskutik berebiziko zigorradea! Hazurretarainoko bildurraz erabilzan Lukihandik inguruetako
|
jenteak
. zan gizona!...
|
|
|
Txikik be karreran urten eban, seguru. Hori zan, ba,
|
jenteak
nahi ebana: gure Txiki ikusi.
|
|
|
Eta, egia esateko, ez jakiat nik zeinek urten joan garaile. Hortxe hementxe ibili zoazan biak be,
|
jenteak
bere txalo eta gorakaz adierazo joanez.
|
|
|
Animalien denda zabaldu dozu orain dala gitxi. Arrain, txori eta karraskariez gain, narrastirik be eskatzen dau
|
jenteak
–
|
|
2010
|
|
|
Duala hiru urte gure lehen diska plazaratu diagu. Gure lotsa handia zian diska bat egitean
|
jenteak
ez guntila haboro kumitatuko kantaldietara! Beharre, ez duk hola agitu, eta jarraikitzen diagu Euskal Herriko plazetan kantan.
|
|
|
Hemetik aurrera museoko ordutegia luzatu egingo da eta irailaren erdialdera arte, eguenetan, orain legez, goxez egongo da zabalik, baina barikuetan, zapatuetan eta domeketan goxez eta arresteiz zabalduko dauriez ateak
|
jenteak
bisitatu dagien.
|
|
2011
|
|
|
Eleizak dirala ta, Meakaurrekora joateko joerea euki dau
|
jenteak
, Andramariko eleizea (lehenago ermitea izana) txikiegia zalako edo. Baina errazoi sakonak bestetarikoak ziran:
|
|
|
Parkorena (gaur Poli dagoan lekuan), Kontxerena (gaurko Katxiren lekuan) eta Etxetxikikoa; beste bat Gerekizen. Lehenago Plorasen (Pióse) tabernea egoana be akorduan dauka hondino
|
jenteak
. Oñarten, Ganben (Menikan) eta Meakan be (Antxelenen) izan ziran tabernak edo antzekoak.
|
|
|
bat, egunerokoa, diaridxoa, Andramaritik urten, Izabale eta Olatik atxina, Mungiatik igaro eta Bilboraino ailegetan zana. Morgako
|
jenteak
hori hartzen eban, Basurtuko edo Mungiako feria eta plazetara joateko, han bendejea saldu edo etxerako jeneroa erosteko bide batez. Beste autobusa, astelehenetan Gernikara joaten zana zan.
|
|
|
Lehenago
|
jenteak
ez eban eukiten oraingo beste denpora libre: goizetik gauera zeregina franku egoten zan etxean, etxe inguruan edota solo eta basoetan.
|
|
|
Morga eta inguruetan ermita baten erromeria ezagunik izan bada, bat esateko, Bizkargikoa izan da. Santakurtze egunean (eta batez be hurrengo domekan) Morgako eta inguruetako herri guztietako
|
jenteak
(Larrabetzu, Muxika, Zornotza, Fruiz, Errigoiti, Mungia eta abar) igoten eban (eta gaur be igoten dau hondino) Bizkargiko ermitara. Antxina mezea eta erromeria izaten ziran.
|
|
|
Lehenengo idieta asto probak izaten ziran Meakaurren egun bitan; gero egun bakarrera laburtu ziran, eta azkenean Andramarira eroan ziran. Probalekua zarratu eta sarreran leihatila txiki bat ixten zan
|
jenteak
sarreratxartelak erosteko. Harriak probalekuan bertan egozan
|
|
|
Eleizakoetatik hasiko gara. Orain abadeak topetako arazoak dagoz baina, Morgan
|
jenteak
akorduan ditu hondino aldi berean bi hiru abade egoten ziraneko sasoiak: Don Felipe, Don Enrike, Don Julián, Don José Luis, Don Pedro eta abar.
|
|
|
Etxerik etxe kantu eskean ibilteko urteko egun handiena Santa Ageda bezperea izaten zan. Egun horretan, edade eta leku diferenteetako
|
jenteak
urteten eban, txilindun makilak eskuan hartuta, koplak kantetan. Herritik kantetan ibilteko alkateari baimena eskatu behar izaten jakon, eta bardin egiten zan etxe baten aurrera heldukeran:
|
|
|
Esan dan moduan, danetariko
|
jenteak
urteten eban Santa Ageda bezperako errondan. Eskola umeek eta andrazkoek egunez urteten eben.
|
|
|
Horrexegaitik eukiezan lehenago itsasadarreko garraioagaz lotutako gabarrak hango biztanleek. Edadeko
|
jenteak
akorduan dauka San Kristobaleko tren geltokiak auzoan euki dauen eragina. Hantxe inguruan sortu zan herriko zaharrek taberna girue esaten deutsiena.
|
|
|
Goierri deritxon auzuneko etxerik gehienak San Bartolome auzoari jagokoz administrazinoz, baina badira etxe batzuk, Altamira eta San Kristobalen parte diranak be. Goierriko etxe asko bertanbehera itxita dagoz, batez be gerraostean hango
|
gazte
jenteak kanporako bidea hartu ebalako: Ameriketara, itsasora edo uri eta herrigune handietarantz aldendu ziran.
|
|
|
Bermeogaz muga egiten dau Infernukoerrekan, eta bertako euskereak be Bermeokoaren antz handiak daukaz. Horrez ganera horko
|
jenteak
Bermeorako joera handia euki izan dau beti. Goierriko biztanleei goitarrak, goittarrak esaten deutsee ibarrekoek.
|
|
|
Apraizen bada urbegi bat, manantial bat, kutsatuta dagoala dinoena, eta
|
jenteak
ez dau bertatik edaten. Kanteruene (Kanterune) etxeari, antxina, Miñe (Mina) esaten eutsien, eta bertakoei Miñenekuk (Miñenekoak).
|
|
|
Mapen be haretx zaharrak egozan. Goierriko auzoan bada Pagozarreta, Paixarreta, izeneko baserria pagoa edo pagadi zaharra egoan lekua, berez, baina bertako
|
jenteak
ez dau egundo pagorik paraje horretan ezagutu, leizarra eta haretxa baizen. Halanda be, Busturiko beste alderdi batzuetan, edadekoek dinoenez, izan ziran pagoz beteriko arloak, Sollubeko Pagokolanda parajean, kasurako.
|
|
|
Gerra sasoian frankotarrek errotak prezintau egin ebezan; ezin zan garaunik eiho eta herriko
|
jenteak
gauez eta ahal zan moduan ibili behar izaten eban familiarentzat uruna zuzentzeko. Hainbat etxetan garauna eihoteko esku errotak erabili ebezan sasoi hatan.
|
|
|
Herriko
|
jenteak
bonbardaketetatik babesteko gordelekuak bilatu edo eregi ebazan, frontea Busturira heldu aurretik. Etxetik hur eukiezan herritarrek, moroziluek erabili ebezan babeslekutzat:
|
|
|
Gauza ikaragarriak entzuten ziran euren ganean, lapurretak eta bortxaketak egiten zituela. Ez zan halako ezbeharrik jazo, baina hainbat estutasun igaro behar izan eban herriko
|
jenteak
. Anekdota modura, behin moru bat etxe baten eskaileretan gora igoten hasi ei zan eta bertan bizi ziran neskato gazteak ohepean ostendu ei ziran ikaratuta.
|
|
|
Edadeko
|
jenteak
, aurreragokoei entzunda, heriotzearen ganeko siniste eta esakera batzuk badakiez. Esaterako, txakurren gaueko alarauak eta oilarraren desorduko kukurrukuak barri txarren bat iragarten ebela esaten eben lehenagokoek.
|
|
|
Abadeagaz batera monagiloa joaten zan txilintxua joaz eta bidean topetan ebezanak belauniko jarri eta txapela kentzen eben. Txilin hotsa entzukeran jakiten eban herrian
|
jenteak
, urlia gaixo larriaz egoana. Baina dana dala, agoniara heldu barik be behin baino sarriago joaten zan abadea gaixoa ikustera, heriotzarako prestetan laguntzen.
|
|
|
Andra horreri indaba, arto edo gariagaz ordaintzen jakon egindako beharra. Herriko
|
jenteak
txanponak botaten ebazan jarleku ganera. Abadeak batzen ebazan gero, eta errespontsoak errezetan ebazan hildakoaren arimearen alde.
|
|
|
Jose Antonio Aranburu, Miren Albizuri eta seme alabak.
|
jenteak
, batez be egun sargorietan, bazkalostean biaoa, siestie, egiteko ohiturea euki dabe. Halako egunetan ira batzen jarduten eben eta etxeko atartera ekarten, eta hantxe egiten eben lotalditxua.
|
|
|
Edadeko
|
jenteak
dino, hiru jatordu nagusi egin izan dituela beti: armozua; bazkaria, matordue edo eberdidxe be esaten jakona, eta afaria.
|
|
|
Horrek ondo erakusten dau, edadeko
|
jenteak
oso ondo ezagutzen izan dauela bere inguruko natura.
|
|
|
Gazteei ilundu aurretik etxera etorteko gogorazoten eutseen, osterantzean idxeltxuek bidera urtengo eutseela eta. Idxeltxuek txarrikume antzekoak ei ziran, eta sua edo argitasuna botaten ei eben; horretara asmetan zituan
|
jenteak
gauaren ilunean. Infernukoerrekan eta Morgabasoetan agertzen ei ziran sarri; alkarreri deitzen eutsiela eta iladan paretan zirala.
|
|
|
Herriko lurrak bustiten dituan itsasadarrari Urdaibai deitzea guztiz barria da busturiarrentzat; itxosue deitu izan deutso
|
jenteak
, baina badira batzuk lekukoren bat bitartean erridxue esaten izan deutsenak be. Gernikarantza gatozala, ostera, itsasadar edo" ría" dalako horreri inguruetako jente askok deitzen deutso horretara:
|
|
|
Gausa asko. Enbarkazinoa eukiten eban
|
jenteak
–Bai enbarkasiño txikitxu bet, motor bakuek eta.
|
|
|
Goierri eta Bareziko
|
jenteak
akorduan dauka, zelan euren umezaroan herribehidxek edo basobehidxek egoten ziran. Solte ibilten ziran basoetan eta Sollubeko Paradako landan ehizatu be egiten ei ziran antxina.
|
|
|
Goierrietako biztanleak lur jaube handiakaz akorduetara heltzen ziran, lehen aitatu dogun hartu emonaren bidez, hainbat etxek euren baso loteak eukita be. XX. mendean zehar Busturiko
|
jenteak
atzera berreskuratu ditu, lehenagoko kanpoko dirudunek erosita eukiezan lur asko.
|
|
|
Inguruko herri askotatik joaten izan jakoz promesa egiten Ama Birjina Edurretakoari. Oraingoek akorduan daukie, antxina
|
jenteak
ortozik igoten ebazala ermitaraino egozan harrizko mailak. Bermeotarren artean tira handia egon da Bareziko Ama Edurretakoaren ermitea bisitetako.
|
|
|
Kurtzio be garrantzitsua zan niretzat; izeko Justina arduratzen zan ha zaintzeaz, eta ni poz handiz joaten nintzan bertara beragaz,
|
jenteak
barrura botaten ebazan txanponak batzen.
|
|
|
Han bedeinkatzen ziran ura eta sua. Gauez izaten zan meza hori eta herriko
|
jenteak
, uragaz Erramu egunez bedeinkaturiko ereinotzak be eroaten ebazan eleizara, ostean surtan erreteko. Bedeinkaturiko ura atzera etxera ekarten zan, gero urte guztian zehar erabilteko:
|
|
|
Ermitea jagoteko ardurea, ia beti euki dau ermiteagaz loturea gorde izan dauen baserriren batek, hango auzokideren batek. Lekukoen esanean, ermitearen hurren edo hari dautsala dagoan etxeko
|
jenteak
euki dau ardura berezi hori. Ermita ondoko etxeko andreak lehenago" serora" esaten izan jakonak, aparteko itzala euki izan dau ermitearen jagote kontuan Busturiko auzo batzuetan.
|
|
|
Etxearen babesgarritzat balio magikoa emoten jaken landarak be erabilten izan dira. Erramu egunez bedeinkatutako ereinotz adartxua oheburuan nahi ezkaratzean ipinten dau Busturiko edadeko
|
jenteak
. San Juan egunez, San Juan kargillie (San Juan kargagilea) ipinten dabe atarteko zutabean edo etxeko balkoian.
|
|
|
Lekukoek dinoenez,
|
jenteak
eguzkiagaz batera egiten eban bizimodua, batez be argi-indarra eta telebista etorri aurretik: goiz izartu eta goiz lotara joan.
|
|
|
Gau horretan agertzen ei dira sorginak eta laminak Mundakan. Sorginak gaueko hamarretan alkartzen ei ziran, eta behin iluntzeko arimetako kanpaiak jo ezkero,
|
jenteak
etxean egon behar eban, gaua sorginena zala ta. Ordu horretatik aurrera txispa eta txinpartak ikusten ei ziran Busturiko kanposantuan; gure lekukoak ume zirala ikusita dagoz, eta etxera joateko ordua akordazoten eutseen.
|
|
2012
|
|
|
auzokoak eta familiakoak etorten ziran etxera eta errosarioa errezetan eben. Baina, barriemoileen esanetan, errezuen ostean ganorabako konbertsazinoak sortzen ziran,
|
jenteak
zurrutean egiten eban, eta etxekoak triste egozan bitartean, beste batzuk barre zantzoka egoten ziran, eta horregaitik itxi eutsien hori egiteari.
|
|
|
Prozesinoa egiten zan eta Santisimoa ateraten eben. Prozesinoa pasauko zan kaleetako balkoietan izara moduko batzuk ipinten ebezan eta
|
jenteak
lorak botaten eutsozan irudiari. Kalean egoan jentea belauniko paretan zan irudia pasau ahala.
|
|
|
Lekukoen esanetan, baserrikoek ez ei dabe goserik pasau; ez ei dabe komenentzia handirik euki jateko jeneroetan, baina goserik bere ez. Kaleko
|
jenteak
, ostera, orturik eta ganadurik ez eukieran, gerraostean gorriak ikusi ebazan. Zer jan, elikagai gehienak solo eta ortutik, eta etxean hilten ziran animalietatik zuzentzen ebezan.
|
|
|
Orduan txakur handia eta txakur txikia erabilten ebezan eta, guztia esan behar bada, eurok bere nahiko eskas. Horregaitik barkilleruak joko moduko bat egiten eban
|
jenteak
barkilloak erosi eizan: bakotxak txanpona barkilleruak bere tramankuluetan eukan zulo baten sartu eta trukean papeltxu bat ateraten eban.
|
|
|
satsak atera, otea ekarri, bedar sikuak ekarri, errotetako kaltzea eta andaparea garbitu, pinuak sartu... Larrauriko konbentuko monjek ganadu asko eukien eta auzoko
|
jenteak
eurentzako beharrak totoan egiten ebazan.
|
|
|
Komedianteak lehenengo bozinahotsean ibilten ziran hcrritik bueltaka, etorri zirala jentea jakitun ipinteko. Gero euren antzezpena eta ikuskizuna egiteko boluntarioak eskatzen ebezan eta
|
jenteak
pozik urteten eban eurei laguntzen. Amaitutakoan txapela pasau eta borondatea eskatzen eben.
|
|
|
Horreen atzetik etorriko ziran beste asko; gaur egun industrialde ugari dagoz herrian. Herriko
|
jenteak
, Goggomobila egiteko fabrikea ipiniko ebela jakin zanean, jai egin eban, pasakalle eta guzti. Orduan jenterik gehiena fabrikan beharrean hasi zan, baina etxean ganaduagaz eta soloagaz bere jarraitzen eben.
|
|
|
Lehengo mendearen hasieran balnearioa egoan Larraurin, eta hori dala ta Bilboko hainbat aberats etorri zan bertara. Etxe itzelak, palazioak egin ebezan, batzuk kanpoko
|
jenteak
eta beste batzuk Larrauriko tronkalak: Tanger, Villa Mercedes, Villa Justina, Alipione, Arrupione, Truanena...
|
|
|
Ene idazlanek alor bat beno haboro hunkitzen düe. Badira, prefosta,
|
jenteak
ezagützen dütüanak: pastoralak, gero, eüskal mintzajeari xüxenki lotürik direnak, bai hiztegiak, bai ikasgeiak, historia libürüak, mitologia, ipuinak, olerkiak, ützülpenak.
|
|
2013
|
|
|
Bako egun hori beste zeozeri be egozten jakon. Zeanuriko herrian, Ander Manterolak ohartarazo deuskunez, solorako edo basorako arorik ez egoanean, bako egunak esaten jaken horreei, eta
|
jenteak
etxeko edo etxe inguruko beharrak egiteko erabilten zituan.
|
|
|
Tradizinoari jarraituta, hutsik barik urterourtero eutsi deutsie ohitura zaharrari. Herriko
|
jenteak
etxetik eroaten dau generoa: txarrikia, tostadak, indabea, oiloak, sagardaoa...; mezan bedeinkatu eta mezaostean enkantea egiSan Antontxuko feria.
|
|
|
Lehenengo pausoa herrian edadeko jenteari inkestak egitea izan zan. Hortik atera zan XX. mendearen lehenengo partean
|
jenteak
etxean topautako edozein erropa soinean ipinita, nahiz ipini barik, arpcgia estalita zein ez, oilar bategaz ibilten zirala gazteak aratusteetan. Hori zabal ibilten zan inguruko herri guztietan, hainbat auzotan:
|
|
|
Durangaldeko herrietan, ostera, gaur artc iraun dau gitxiasko; guztiz eten barik. lurretan, esaterako, gerraostean itxi jakon Eguen Zuri kanteteari, baina edadeko
|
jenteak
akorduan ditu hondino kanta koplak. Beste herri batzuetan (Berrizeneta) gero be kantau izan dira.
|
|
|
Bediako
|
jenteak
behar egiten alboerrietara joaten izan da. Bertan egon zan Tejerea eta Herrerie. baina fabrikak geroagokoak dira:
|
|
|
Gerra aurrean
|
jenteak
Angelusa errezetan eban eguerdiko eta iluntzeko kanpaiakaz. Eguerdikoak jo orduan, soloan egoten ziranak, txapela kendu eta bertan errezau egiten eben.
|
|
|
Lehen
|
jenteak
, batzutan, beharretik urteten ebanean be ardao jarrotxu bat hartzen eban tabernan, lauren artean edo. Koñaka eta anisa moduko edariak be zerbiduten ebezan tabernan.
|
|
|
Hona ekarriko dogu arimen ganean Tiburcio Ispizuak 1923an artikulu baten argitaratutako testigantza bat. Bediako
|
jenteak
berari kontaukoa da:
|
|
|
Gorpuzti egunean be prozesinoa egiten izan da Santisimoagaz. Orduan abadea eta alkatea palioaren azpian joaten zirala gogoan dauka
|
jenteak
.
|
|
|
Eleizearen kontra egon zan sasoian, beste alderdian Basilio Bideorrazagaren karnizeria egoten zan. Domeketan be zabalik egoten zan eta
|
jenteak
mezaostean erosten eban okelea. Plazako kamizeria itxi zanean Juanito Lekuek bere etxean ipini eban.
|
|
2014
|
|
|
ETAko hamasei kide Burgosen (Espainia) epaituta zeudelarik eta heriotza zigorra arriskatzen zutelarik, erakunde horretako komando batek Alemaniako Errepublika Federaleko kontsul Eugen Beilh bahitu zuen Donostian. Roger Idiarten kantuak dioenez," Txerkaturik zen aspaldi/ Eta nihon ez ageri/ Non ote zen gizon hori/ Orai
|
jenteak
badaki...". Bai, une batean jendeak jakin zuen Montoriko apaizetxean gatibu zegoela Beilh kontsula!
|
|
|
Nun ote zen gizon hori, orai
|
jenteak
badaki.
|
|
2015
|
|
|
Barriro ipini ninduen, atzera hiru hilebetera kendu. Hasieratik gengozanok, bost urte igaro eta gero, ez gengozan dantzak egiteko;
|
jenteak
beste bide batzuetan be pentsetan eban eta sortu genduan Erri Ekintza, baina ez eban biderik egin. Orduantxe hasi zirean ETAren gorabeherak eta banandu zan hori guztiori.
|
|
|
Eta hil zanean be bertan ospatu genduan haren hiletea, Zamudion. Juan XXIII.ak harrera handia euki eban herriko jenteagan;
|
jenteak
asko maite eban. Gizon loditxo bat, irribarretsua, beragaitik txisteak kontetan zirean eta berak be txiste antzekoak egiten ebazan.
|
|
|
Uste genduan Eleizea makurtuegi egoala estaduaren aurrean, batez be estaduan nagusi agertzen zan ideologiaren aurrean. Hori
|
jenteak
baekian. Jentea eleizkoia zan, baina ez etorren bat Espainiako obispoen jokabideagaz.
|
|
|
Diziplina estua behar zan. Jente asko gintzazan, ordu asko ikasten, baina
|
jenteak
ez eban denporarik galtzean. Guk egin bagendu hasieratik ikastaro leun bat eta Deriora udea pasetan etortea izan balitz, ez zan gauza handirik izango.
|
|
|
Ekonomi Ituna be uste dot handik lasterrera etorri zala, baina guk hasieran guztiori diru barik egin genduan. Ez zan egin diruz, egin zan borondatez; batak edo besteak zeozer ipinten eban, matrikulak be kobretan genduzan, justotxoak, eta batez be
|
jenteak
borondate handia eukalako. Jenteak asko emon eban horretarako, dirutan baino egiteetan gehiago.
|
|
|
Edadeak emoten ebana. Bazkariak ugariagoa izan behar eban,
|
jenteak
deporte gehiago egiten eban eta. Sotanea bai.
|
|
|
Seminarista izateari ixten eutsan
|
jenteak
orduan. Egoten zan bajarik?
|
|
|
Bajak, asko, asko, eta esklusinoak be bai; kanpora botateak be bai, baten batek txarto egoan gauza bat egiten baeban. Baina gehienbat
|
jenteak
urteten eban, ez ebalako argi ikusten hor bere etorkizuna. Guk geunkazan mota biko arduradunak.
|
|
|
Aita baino askoz zaharragoa zan. Honek zuzentzen eban Euzkadiren euskerazko orria, eta Zeanurin Kirikiño irakurten eban
|
jenteak
. Haren zelebrekeriak gustetan jakezan.
|
|
|
Halantxik egiten genduzan geure ekintza txikiak eta laburrak. Urtearen barruan sei edo zazpi ekintza egiten zireanean,
|
jenteak
parte hartzean eban, arduratu egiten zan, konpromisoak hartzean ebazan. Ez zan gelditzen euren barruan.
|
|
|
Lehen bizimodua herri barruan egiten zan. Urteten eban
|
jenteak
herritik, baina gehien baten feria batera, errekaduak egiten Bilbora, baina beharra herrian bertan egiten zan. Bertan egozan ofizioak be:
|
|
|
Koadrutik ateratako billeteak norberarentzat ziran. Estazinora joaten ziran
|
jenteak
botaten ebazan txartelak batzen. Iturriakaz olgetako, bidea markau eta atzamarragaz jota bidetik urten barik eroan behar izaten zan iturria.
|
|
|
Herriko plazea.
|
jenteak
lagunduta egin zan, merkeagoa izan eiten. Ez egoan eskulana ordaintzeko dirurik, eta, horregaitik, etxe bakotxekoek egun bian joan behar izaten eben laguntzen:
|
|
|
Buzkantz lehiaketako, 2013 ziran tabernen kanpokaldean,
|
jenteak
ikusteko. Batzokian be hiru lau txarri hilten ziran, eta baserrietako andrek mortzilak egiten ebezan.
|
|
|
Bein Anbotoraskero, udebarrie asten san, da beragas soloariek eta basoak orrire ta lorara etorten sirean, gaurko moduen, baie atxine udebarrie Marik ekarten auela pentzeta (n) san, da bate (k) p (b) año geaok siñistu be bai,
|
jenteak
etzeukalako gaur beste konosimintu. Mari garretan ikusten i audien Supeleorreti Anbotora t, axe ixite (n) san udebarrien señale ta erritarren posa, urteko yakia logretako.
|
|
|
Solo bearrak akabauskero, idebateak, egurgintzea, iketzegostea ta olango bearrak etorte (n) sirean da denodu gustiegas eragoion
|
jenteak
aaa, biximodue aurrera atetako, d, in in bear, ostaintxean gosea (k) tx (y) an.
|