|
2002
|
|
|
Zoilo Urresti" Paitero" ospatsua han egoan tximinotan Argatx inguruan. Zer da kontu... ta
|
jentea
asaldau zala Sanjuan Talakon.
|
|
|
Belaunaldi ezbardinetako
|
jentea
ezagutu eban. Umeak be, sarri ibilten ziran zidor haretan zehar.
|
|
|
Txapeldun, Juan Azpillaga izentau eben, eta bigarren, Deunoro Sardui. Bertso burrukaldi osoan,
|
jentea
adi adi egon zan, eta batzuetan, biotzean ikutu, urrengoan barre algara gozoak eragin, ikaragarrizko txalo otsez goratu zituen aurrenen geratu ziran biak, eta beste enparauak bere bai. Asieran, Jon Enbeita, 12 urteko mutikoak, bertso arin eta politak asmau ta esan zituan.
|
|
|
Laterriko gobernuaren onu ta esanak gorabeera,
|
jentea
ez egoan gauzarik merkeenen zale izanik biziteko asmoz.
|
|
2003
|
|
|
Azkeneko zatia luzeena egiten zala ta,
|
jentea
aspertzen hasten zalakoan edo, txistuka hasi zan trena, laister helduko zirala ta, mesedez lasai egoteko eskatuko balu bezela.
|
|
|
Hara zelan bananduta: ezkongai biak euskaldunak, 30; bata euskalduna eta bestea erdalduna, 12; biak erdaldunak, 19 Ezkontzen dan
|
jentea
, gehientsuenetan, gaztea izaten da, hilten dana baino askoz gazteagoa. Ez da begi zorrotzik behar, Gernikaren aldaketa bizkorra zelakoa dan ikusteko.
|
|
|
Mikelek!" Herri herriak gogokoak zituan Zarateren eleizkizun herrikoiak. Hau dala ta, Lauroetara bertara be sarritan joaten ei zan
|
jentea
, Bilbotik eta, Mikelen mezak euken euskal usain ederrak erakarrita.
|
|
|
Gogoko dot, barruan daroat. Ezinbestekoa da
|
jentea
umetatik ondo heztea mundua gitxika gitxika hobetzen joan daiten Unaxek begiak zabaldu zituen. Ba ote zegoen oraindik halako jende idealistarik?
|
|
2006
|
|
|
Lagunen artean aurkituko ebazan. Artean Agirre lausengariak
|
jentea
konbentzitzeko gaitasuna gordetan eban eta holan dantzalekuko zerbitzaria zan Fernando lortu eban konbentzitzea Aida operan egiptoar soldaduarena egin eian. Paper erreza.
|
|
|
Eguzkiak goi goian ziharduan gogotik, handik bertatik plazan egozan guztiak hobeto zigortu ahal izateko; kiskaltzeko inor konturatu orduko. Musika bandeak eten barik joten eban, baina
|
jentea
ordurako mutu egoan. Agirrek aginduak ozenki emoten ebazan, atzerantz begiratu barik.
|
|
|
Zer!! Oin
|
jentea
be abandonetan dabe. Ezin daiteke izan!
|
|
2007
|
|
|
Belarrientzat ibilaldi ederra. Ez gara bakarrak, eta ule horidun
|
jentea
be altzau da. Guztira ez gara dozena bat arpegi zuri baino gehiago.
|
|
|
Eguerdia da, eta daborduko autobusak ailegau dira, eta autobusakaz batera ikasleak, eta eguna pasetan etorri diranak. Edonora begiratu, eta
|
jentea
dago; behean, goian, etxeetan, barruan, kanpoan, terrazetan...; ganezka dago. Uri baten antza dauka.
|
|
|
Uri baten antza dauka. Halakoa ete zan hemen
|
jentea
bizi zanean. Beharbada.
|
|
|
Copacabanan egun pare bat emon ostean, barkua hartu eta lurrezko mugak dituan itsasoan sartu gara. Eguzkiaren Ugartean barkutik bajatu garanoi itxaroten dago
|
jentea
. Txolitak, hemengo andrak, bidean dagoz:
|
|
|
Inguruko
|
jentea
gatz lautadeari esker bizi da. Lautadatik gatza ateraten dabe.
|
|
|
Abenturea maite dau, eta antza horren barruan sartzen da hizkuntzea ez jakitea. Batzuk lekuak ikusten joaten dira, han bizi dan
|
jentea
ia kontuan hartu barik. Beste batzuek interes handiago daukie lekuan lekuko jentea ezagutzeko eta eurakaz berba egiteko.
|
|
|
Batzuk lekuak ikusten joaten dira, han bizi dan jentea ia kontuan hartu barik. Beste batzuek interes handiago daukie lekuan lekuko
|
jentea
ezagutzeko eta eurakaz berba egiteko.
|
|
|
Bat topau dogu: merkea, eta
|
jentea
jaten. Ganera, arraina be badaukie, lebatza.
|
|
|
Zeregin gatxa daukie. Hemengo
|
jentea
gehiago kezkatzen da euren Europako arbasoez, nondik etorri ziran eta zer egin eben. Beti lurralde honetan bizi izan diranek ez dabe bizten halako jakin minik.
|
|
|
erreka, mendi eta guzti. Bestaldean, maputxeak dagoz, lur barik geratu diranak, nahiz eta" mapu" berbeak lurra esan gura dauen, eta" txe" berbeak, personea,
|
jentea
. Jakin izan dogunez, Benetton enpresearen jaubeak erosi dauen lurraren zati bat maputxeena da.
|
|
|
Bolsonen egin dogun azken gauean Eduardo Galeano kultura etxera joan gara. Orain dala hogeta hamar urte hippyak eta hona kultura arloko
|
jentea
etorten hasi ziranetik, eragina izan dabe herriko kultura giroan. Galeano kultur etxea horren adierazgarri da.
|
|
|
Jente piloa batu gara aterpetxean, eta gauean mahai inguruan egon gara hainbat herritako
|
jentea
. Baten batek esan dau:
|
|
|
Munduaren ganera beste ikuspegi bat emoten deutsu, aberatsagoa, osoagoa. Jentearen beharrizanak
|
jentea
ekarri dau, eta ederra eta aberasgarria da ikustea zelan bizi diran euren sorlekuari lotuta, eta, aldi berean, Brasileko krisol honetako parte dira.
|
|
|
Ikusi ikusten dozuz: bazterrak, etxeak,
|
jentea
, naturea, jentea zelan mogiduten dan. Eta polita da.
|
|
|
Ikusi ikusten dozuz: bazterrak, etxeak, jentea, naturea,
|
jentea
zelan mogiduten dan. Eta polita da.
|
|
|
Tente doaz batetik bestera. Sonalek esan deusku Delhiko kale bat izan eitekeala, trafikoa lotzen danean
|
jentea
kanpoan berba egiten, denporea ahal daben moduan emoten ahalegintzen.
|
|
|
Arratsaldeko bostak arte irauten dau jentearen joan etorriak:
|
jentea
gora eta behera aldean daroazan gauzak saltzen, xaflez egindako dendetan, kale nagusian eta inguruan: disk manik onenak, bideo kamarak, kamara digitalak, erlojuak, etxeko tresnak.
|
|
|
Kotxeak, autobusak, taxiak, bizikletak,
|
jentea
... danak batetik bestera dabilz, laino baten moduan inguratzen zaitue. Frutea saltzen dabenak be badagoz:
|
|
|
Nahikoa plaza dago inguruan, arbolaz beterik eta
|
jentea
han eta hemen, jesarrita, berbetan, zutunik, umeakaz ikusten da. Jenteari begira nagoala, aurreko gaueko taxisteak esan eustana gogoratu dot.
|
|
|
Jenteari begira nagoala, aurreko gaueko taxisteak esan eustana gogoratu dot. Paraguain klase biko
|
jentea
ei dago: zuriak eta indigenak.
|
|
|
Hareatzara bajetan diranak gauzak saltzeko etorten dira, baita eguzkitan egoteko be. Ipaneman eta Copacabanan
|
jentea
kalean bizi dala ikusten dozu. Gehienak baltzak edota indigenak dira, gitxi dira pobre eta zuriak.
|
|
|
Berak esan deustanez: baltzerandu,
|
jentea
ezagutu eta neskakaz ligetako. Hori da hori lana beste modu batera hartzea!
|
|
|
Ederra benetan. Ordubete edo ibilten egin dogunean
|
jentea
franko ikusi dogu hareatzan, taberna biren aurrean: etxunda, uretan, berbetan.
|
|
|
Gauzak hartu eta herrira joan gara, aldapan gora. Troncoso ederra da; egurrezko etxeak, hainbat kolorez pintauta, etxe aurrean
|
jentea
trankil berbetan, umeak olgetan, bizikletan. Nasainasai.
|
|
|
Hasierako lau hileko joan etorria sei hilebeteko biaje bihurtu jat. Biajeko bizimodura ohitu naz:
|
jentea
ezagutu, leku barriak ikusi, batetik bestera ibili iparrorratz barik, bihar etzi zehatz mehatz zer egingo dodan jakin barik, jenteari gauza barriak entzun, beste bizimodu batzuk ikusi, hur sentidu.
|
|
|
Ezaguna da Argentina osoan. Oraindino be kultur arloko
|
jentea
etorten da berton biziten zein aste batzuk igaroten.
|
|
|
Buenos Aires handia da, eta uri gehienetan pasetan dan moduan,
|
jentea
priesaz, denporearen kontra. Kotxeak be abiadura handian.
|
|
|
Buenos Aireseko auzoetan banatzen dira
|
jentea
eta bizimoduak. Recoleta auzoa, esaterako, aberatsena da.
|
|
|
Batzuek dendetako gurdiak daukiez batzen dabena eroateko eta hurrengo egunean saltzeko. Egunez, kalean
|
jentea
eskatzen ikusi izan dogu, umeak, amak, gazteak...; ume batzuek soinu txiki bat hartu eta daukazan botoi apurrai sakatzen emoten dabe egun osoa.
|
|
|
Bazter bat geuretu eta itxaron: lo egin, liburua irakurri, dendako aldizkariak eta egunkariak dendan irakurri, Interneten sartu, berba egin, barre egin,
|
jentea
ikusi, janari merke eta sano osasuntsua jan... Eta gaueko hamabi eta erdietan, ferryra sartu.
|
|
|
18 miloa persona bizi dira Sao Paulon, Euskal Herrian baino sei bider gehiago. Munduko txoko guztietatik etorritako
|
jentea
ikusten dozu kalean: arraza guztiak, eta arrazen arteko nahasketa ederra.
|
|
|
Holako lekuetan zagozanean zikin sentiduten zara. Jakin badakizu
|
jentea
holan bizi dana. Baina enpagua gatxa da ganetik kentzea.
|
|
|
Hurrengo egunean autobusa pozik hartu dot Ipanemara joateko. Auzo aberatsa da eta turistikoa, eta atzerritarra franko dago, eta atarietan
|
jentea
eskatzen. Aterpetxea dotorea da, hotel baten antzekoa.
|
|
|
Aterpetxean danetarik dago, baina, batez be, Britainia Handiko, Kanadako eta Australiako
|
jentea
. Hau ganerako hostalak baino karuagoa izanda, israeldarrik ez dago.
|
|
|
Maletak fakturau. Ezagutu dodan
|
jentea
buruan pilatuten jat... Saudade! Itxaron gelara sartu naz.
|
|
|
bost mila kilometro baino gehiago, gehienak autobusez... Herri handi bat, dirua izan dauen
|
jentea
diru barik ikusi dogu: amorrua ikusi dogu euren berbetan eta begietan.
|
|
|
Eta ikusteko ederra da. Hona be bertako
|
jentea
etorten da egun-pasan. Uretatik urten eta hangoakaz berba egin dogu.
|
|
|
Urrinean, asago, musikea entzun dogu eta hara jo dogu. Kalean
|
jentea
ugari dabil; taberna baten zerbeza pare bat eskatu eta kanpokaldean jesarri gara. Gero eta jente gehiago dabil, dotore jantzita, jairako prest.
|
|
|
Bai, familiek geriatrikoak eta eguneko egoitzak hobeto ezagutu dagiezan: zelango abantailak dabezan nagusientzat, zelango bizitza egiten dan bertan, zelango zaintzak emoten diran… Inportantea da
|
jentea
hori guztiaz ohartzea.
|
|
|
Kontzertuetan errepertorio zabala eskaintzen dogu: bertoko folklorea,, jazz, swing, gaur egungo musikariak, soinu bandak, alemaneraz abesten dogu, ingelesez… Koreografia eta guzti prestatzen dogu eta horrek izugarri erakartzen dau
|
jentea
, pilo bat gustatzen jako. Etorri eta ikusi.
|
|
2008
|
|
|
Urriaren 17an umeei zuzenduriko La llave mágica, azaroaren 29an Irina Palm eta umeei zuzenduriko film bategaz emongo dute amaitutzat urte honetako Zineforum zikloa. Herriko
|
jentea
elkartu daiten aitzakia moduan proposatu dute filmeak ikusi eta ondoren berauen inguruko komentarioak egiteko batzea orain urtebete sortutako Atxondoko Lamiak elkarteko emakumeek. Filmak ikusi eta geroko, aurreko emanaldietan bezala, pasta batzuk jan eta kafea hartuz pelikularen inguruko bakoitzaren inpresioak elkarrekin konpartitzea da proposamena.
|
|
|
Ez eutsan inork edariari muzin egiten. Lanaldia amaitu eta gero, errekara joaten zan
|
jentea
bainua hartzera eta gero afaria goiko salan. Lana goizean toketan bazan, bazkaria, hori bai.
|
|
|
Txaraka asko dago gure baserritik hurrean eta askotan eskatzen euskun Lekeitioko Joxe karbonerok handik egurra eroateko baimena. Harexek esana da, ganera,
|
jentea
ikatza laga eta butanoa erabilten hasi zanean:
|
|
|
Uda aldera bideko iruntzak batzeko eta neguan basatzatan ibilteko, abarkak jantzi eta erberako baserri bateko atarian, Altzalein, oinetakoak aldatu. Eleizara ondo jantzita joaten zan
|
jentea
, zapatak ondo lustrauta.
|
|
|
Heriotzearen haizeak norberaren inguruan joten dauanean, alde guztietatik sartzen da tristura. Berriatun tifusa sartu zanean,
|
jentea
brasta brasta hilten hasi zan. Gogoan daukat hil kanpaiek ekarten eben oihartzuna:
|
|
|
Ohola jaso eta eskilara batzuetatik behera argiz betetako leku zoragarria dagoala: nahi beste janari eta gozoki; musikaz eta kantu ederrez gozatzen
|
jentea
eta danak jaiko jantzita.
|
|
|
Etorkin harek ez ekian euskerarik eta. Esamina egingo ebala eta, bildurrak aidean ebilen
|
jentea
.
|
|
2009
|
|
|
Bereinkatua izan ditela etxe honetako
|
jentea
. Pobre ta umilde dabilenantzat badeuke borondatea.
|
|
|
Artolak deko, Artolak deko Artolak deko plantea Berea dagola, berea dagola mundu guztiko
|
jentea
.
|
|
|
Hamaika urte zorrigaz Arantzazura joana zan mutikoak, harik beste hamaika urte garrenera etxean eta auzoan ikasia eban euskerearen errastua osorik jagongo ebala nork pentsau eikean! Ganbe aldeko baserri
|
jentea
egiten entzun eban euskereak geroak garrenera be usain, kolore eta gustu saborea arean be galdu barik iraungo ebala Felix Bilbaoren lumapean?
|
|
|
" Irakurleak jaukaadaz entzun gura oraingoan". Izan be berbaz balihardu lez eta aurrean
|
jentea
entzuten baleuka lez idazten deusku Aita Felixek, berak altuan esan eta aurrean entzuleak adur bitsetan adi adi balitu lez.
|
|
|
" Hamaika eta erdiak zoazan ni plazara orduko. Apostu edo norgehiagoka laster zoanez,
|
jentea
urduri jegoan, kolkoaren kili kilia gorde ezinik. " Kardantxilorena, Kardantxilorena da jokoa!", inoen batzuk.
|
|
|
Luze jausi zoazan biak lurrera, ia konorterik be barik, odoljarioz. Baina
|
jentea
geroago eta beroago jegoan:
|
|
|
Behingoan agiri ziran hor hemendik gizon eta emakume aldra batzuk sei eta erdietako mezatarantza; zortziretakora be polito etorri zan
|
jentea
.
|
|
|
Gabatika (Gabatike), Goltzarri (Boltzarri), Menika (Menike), Zugatza (Zuetza). Hemengo
|
jentea
ondo ezagutzen genduan, etxeko genduan, Aita Felix barru dala. Beheko auzo eta baserrietakoak urrunagokotzat geunkazan, bai herriz Morga ziranak be:
|
|
|
Itsulapiko betea/ remanente potentea/ hain da esperantza merkea. / Labana sartu txarritxuari/ horrela dabil
|
jentea
/ sintetizatu dabez ederto/ krisi ta txerri gripea?. Elortzak ez zion guztia zuzen ikusi marrazkiari:
|
|
2010
|
|
|
Taberna ixin zen. Ta mostradorean
|
jentea
erderaz hasi zen orduen. Nik aitu eneuen ezebe egiten; ta esan neuen:
|
|
|
Gero jantzi ninduen, erropea baltza ta hau tokeau, bakixu, hau buruko tokea, ta amantala zurie, topeu ebena puñu zuriekaz; ta egon nitzen. Gero atera tokete eban urtetea, errezibitea
|
jentea
; baia ateari jokeran, nik eneuen jakin zelan errezibidu be, elderdunek ixin ezkero. Señorita batek euki euen nobioa, Careaga esaten otsien, ta esan osten señoriteak:
|
|
2011
|
|
|
Uretan iturrietara joan behar izaten zan eta erropea garbitzen erreketara. Lehenengo irratiak agertu ziranean,
|
jentea
halako aparatoen inguruan batzen hasi zan, partiduak entzuteko eta. Telefonoa oraintsuagoko barrikuntza da:
|
|
|
Kamino eta bideak, urteak joan ahala, asko hobetu dira, eta horregaz batera garraioa eta komunikabideak. Urrun lotu dira harako sasoiak, auto frantses batek Mungiatik Gernikarako bidea egin behar ebala aurretixek jakin, batak besteari abisua emon eta Morgako
|
jentea
beheko kamino barrira bajatu izan zanekoak, automobila zer zan ikustea rren. Gure barriemoileen gaztetan gitxi ziran autoan ibilteko erea izaten ebenak, herri osoan auto bat edo bi baino ez egozalako.
|
|
|
Andramarin egiten zan domeketako dantzaldia, eta lekukoen denporan Biorretako (Bidxorta Meakatik Oñarterantz dagoan baserria da) Patxi (koxoa) edo bere seme Josetxu ibilten ziran soinuagaz gora eta behera. Erromeria hasi aurretik, tabernetatik errondea egiten eben, martxea joaz batera,
|
jentea
apurka apurka batu eiten. Orduko denporan, hatan be, erromerietan egiten ziran bikoterik gehienak:
|
|
|
Honeek Meakaurren ospatzen ziran, San Martin egunez eta hurrengo astegoienean be harean. Sekula ez dabe izan Morgan udako Santidxoen ospe ez entzuterik, baina jaiaren inguruan behe parteko
|
jentea
batzen zan. Denporeagaz galdu edo erdi galdu egin ziran San Martin jaioak, eta harrezkero bertako famili barruetako banketaz edo ospakizunaz aparte, ez da agiriko jairik egin izan.
|
|
|
Sorgina zalakoan dagoz barriemoileak, marrotuta lez gauez ibilten zala, azkonarrakaz eta. Laminak be sorginak ei ziran eta erreka inguruetan urteten ebela esan deuskue, transformau egiten zirala
|
jentea
ikaratzeko.
|
|
|
Gurdia idi buztarriari lotuta Zornotzara bidean joan eta han itxaroten egon ei jakozan, gizona Zornotzatik noiz agertuko; etorri zanean, bertan hil, gurdi ganean etxera ekarri eta etxe atzeko satspiloan enterran ei eben. Handik egun batzuetara, baina, gizonori inondik ez zala agiri eta,
|
jentea
bila hasi ei zan, eta bazter guztiak arakatu ostean, azkenean gorpua sats piloaren barman aurkitu ei eben. Kartzelara eroan ebezan andrea eta maitalea, biak.
|
|
|
Auzoa osotzen dabenak dira: bertako
|
jentea
, langintza jakin batetik bizi dana, eta bertako etxeak, auzotarren bizilekuak diranak; gizatalde hori talde egonkorra izaten da. Auzokoen arteko hartu emonak be etenbakoak eta iraunkorrak izaten dira.
|
|
|
Aldaketaren errazoien artean honakoak aitatu ditue: lan mundua etxetik urrundu egin dala, lehen alkarren lagun izatetik orain alkarren konpetentzia izatera igaro garala, eta
|
jentea
leku guztietara autoz mogitzen dala.
|
|
|
Frankotarren zaurituok, bestetik, guztiz harrituta lotu ei ziran, busturiarren artean kristau fedeak eukan indarra ikusita. Egozan etxeetan Ama Birjinearen eta Santuen irudiak, kurutzeak eta ur bedeinkatua ikusten zituen nahinon, herriko
|
jentea
mezatara joaten ikusten eben eta etxeetan errezuak eta errosarioak hutsik barik esaten ziran. Anekdota modura, soldadu horreetariko batek etxekoei esan ei eutsen, ez eukiela beragaitik zertan hainbeste ardura hartu, pentsaurik erlijino irudiok, errezuak edo mezak bere aurrean itxurak egitearren zirala edo.
|
|
|
Horren ostean etxerik etxe hasi ziran arakatzen eta jente gehiago atxilotzen. Herriko jauntxuek militarrentzat atonduriko zerrendetako
|
jentea
harrapetako, Busturiko gazte batzuk ibili ziran falangista jantzita eta pistolak aldean eroiazala, Guardia Zibilei laguntzen.
|
|
|
Tradizinoz mutila izaten zan neskatileari ezkontzeko eskatzen eutsana. Lekuko guztien eretxia da,
|
jentea
gero eta beranduago ezkontzen dala. Halan, euren gurasoak hogeta hiru urterako ezkonduta egoten ei ziran.
|
|
|
Hogeigarren mendearen azken hamarkadetara arte
|
jentea
eleizaz ezkontzen izan da. XX. mendearen bigarren hirugarren hamarkadetan jaioak diranentzat kasamenteruek, ezkontzaginak, lehenagoko kontua dira; euren gazte denporan holakorik ez dabe ezagutu.
|
|
|
Eleizkizuna amaitukeran ezkonbarriek urteten eben aurretik eleizatik eta eleizpean edo kanpoan herriko
|
jentea
eukiten eben begira. Ezkonbarriei arroza botateko ohiturea barria dala dinoe aho batez.
|
|
|
galleta batzuk edo jateko, eta edateko sol y sombra gizonezkoei eta beste edariren bat emakumeei. Gaubelan zehar auzoko
|
jentea
joan etorrian ibilten zan, baina etxekoak beti egozan lagunduta. Hurreneko etxeetako auzokoek igaroten eben denporarik gehien.
|
|
|
Gorpu lorra honetara egiten zan. Gorpua mogidu baino lehen, hildakoaren etxean errespontsoak errezetan ziran, eta baita bide kurtzeetan be, ze inguruetako
|
jentea
bertara batzen zan, dolu aldreagaz bat egitera eta.
|
|
|
Domu Santuru egunez, oraingo antzean, lorak eroaten ziran kanposantura, krisantemoak gehienetan. Herriko
|
jentea
prozesinoan joaten zan meza ostean eleizatik kanposantura. Halanda be, Domu Santu asteguna izaten zan.
|
|
|
Arimen egunean
|
jentea
mezatara joaten zan Busturian. Zamau eta kandeleruak ipinten ebezan andrek eleizako hilobi edo sepulturetan eta errespontsoak errezetan ebazan abadeak.
|
|
|
Le Roy medikuntza eskolako jarraitzaile izan ei zan, eta haren akordua bizirik egotearen errazoia, Busturian eregi eban osasun etxeak aldi baten ospe handia irabazi ebalako da batez be. Penintsula osotik etorten ei zan
|
jentea
Bolukua osagilearen osasun etxera.
|
|
|
Jateko balio ez dauen txirleari txarri txirlie esaten jako. Gaur egun be, bertako edadeko
|
jentea
hondartzara doanean, txirla bila hasten ei da. Eurek dinoenez, ezin dabe hare ganean etxunda luzaroan geldian egon, gaurko gazteak lez.
|
|
|
Hamaikatxu promesa egiten ziran lehenago mesede eske;
|
jentea
ortozik be joaten zan eta euren arteragokoek arimak be harako bidean ikusten ei ebezan gau bal tzetan. Gaztelugatxe pareko Orbizarretan egiten zan erromeri dantzaldia.
|
|
|
Nik esaune auki nauen an, da arek erreklama" osten ni arako, aren bides. Ordurako hasita egoan
|
jentea
Ameriketara joaten. Bai, bai emigrasiñoa beti egon da, nire aitxitxe be emigrante iseneku da.
|
|
|
Egun horretarako, eta edo egun beratan, konfesinoa, autortza, eginda egon behar izaten zan. Eleizara baraurik joaten zan
|
jentea
, eta autortu ondoren bakotxari txartel bana emoten eutsen abadeak. Txartel hori gorde egin behar izaten zan, ze udan, soloak bedeinkatzen joaten zanean abadea, barriro eskatzen eban.
|
|
|
Sasiak edo osterantzeko sugarriak batu, pilo bat egin eta sua biztuten eben bagilaren 23ko iluntzean. Gazte
|
jentea
zelanbait zein gehiagoka hasten zan itsasadarraren beste aldean agiri ziran suakaz, handiagoak edo egin guran. Sua moteltzen hasten zanean, ganetik salto egiteko ohitura egoan.
|
|
|
Horrek auzoen egitura zaharren ganean argibide barriak ekarri leikiguez. zanak halantxe jakiten eben ze ordu zan. Suteren bat isiotzen bazan be,
|
jentea
batzeko modua kanpaiak jotea izaten zan, eta beste hainbat premina edo zereginetarako be kanpai hotsak izan dira deia zabaltzeko modua. Bareziko ermitako kanpai zaharra Aste Santu baten ostu ei eben eta ijitoak izan ziralako ustea da, lekukoen esanetan.
|
|
|
Comillas amesetako unibertso moduko bihurturik dakusku idazlearen begitan: leku askotako eta askotariko
|
jentea
batzen zan ikastetxea, kultura eta nortasun kontraste handiko alkargunea. Ikasketa mailakatuak:
|
|
2012
|
|
|
Abadeagaz batera monagilloaimm kanpanilea joten. Bidean topetan eben
|
jentea
, txilina entzukeran, belaunikatu egiten zan.
|
|
|
Batzuk Erandiotik bere etorten ziran txokolateran. Mungiako auzo guztietako
|
jentea
, gizonak batez bere, hutsik egin barik etorten ziran. Egun horretan ganadu feria egiten zan antxinako denporetan Sollube taberna inguruan egoan arboladian, eta abadea hara joaten zan ganadua bedeinkatuten.
|
|
|
Jesukristoa eroaten eben andariak baltzez jantzita eta burua tapauta joiazan. Herriko
|
jentea
erroparik onenakjantzita joian prozesinoetara. Prozesinook auzoetako parrokia bietan bere egiten ziran.
|
|
|
Prozesinoa pasauko zan kaleetako balkoietan izara moduko batzuk ipinten ebezan eta jenteak lorak botaten eutsozan irudiari. Kalean egoan
|
jentea
belauniko paretan zan irudia pasau ahala. Egun horretan komuninoa egindako umeek, barriro jazten ebezan komuninoko en' opak eta lorak eroaten ebezan otzaretan.
|
|
|
Barriemoile batzuk dinoenez, euren denporan bere, gazteek kalabazea hutsitu, begietarako eta ahorako zuloak egin eta kandelea sartzen eutsen barruan, biztuta. Gero bide bazterretan ipinten eben
|
jentea
ikaratuteko. Egun horreetan zaharrek beti kontetan eutsiezan arimen kontuak. eta kosetxa ona batzeko izaten ei zan.
|
|
|
Lehen auzoetatik San Juan bezperan errogatiban joaten ziran Gaztelugatxera, letaniak errezetan; Bakio pasauta ostean abadea errosarioa errezetan hasten zan. Aurretik sakristaua joian bandereagaz, haren hurrengo abadea, eta atzetik herriko
|
jentea
. Errogatibok euria eskatzeko eta plagearen kontra egiten ziran.
|