|
2000
|
|
|
Ez dezagun ahantz hurrengo puntua. Kontua ez da, oro har, dibortzioa ona den
|
jakitea
, baizik eta noraino den komenigarria, legeek hertsitzeko duten ahalmenaz baliaturik, berez aske den zerbait horretan eskua sartzea, batez ere, aintzat hartzen bada halako autuetan bihotzak eta sentimenduek dituzten pisua eta garrantzia.
|
|
|
Egoitza arloan zuzenbidea eta egitatea nahasian dira. Gizaki baten egiazko egoitza zein izan daitekeen zehazteko erregelak finkatu ditugu judizio ekintza eta bizitzaren joan etorri arruntetarako, oinarrizkoa baita halakoetan pertsona baten egoitza
|
jakitea
, berarengana iritsi beharrik baldin badago.
|
|
|
Eta enuntziatu hauek ezin zuten hutsik egin, ‘uste’ bat pribatua eta eztabaidaezina baita. Haatik, uste hori duenak ‘gorria orain eta hemen’ adierazpenari buruz mintzatzerakoan, adierazpen hau munduko zerbaiti ote dagokion ala ez
|
jakitea
beste gauza bat da. Jakina da ilusioak ez direla ez egiazkoak ezta faltsuak ere, baina hain zuzen horregatik daude ezagutza corpusetik at:
|
|
|
Ordezkapen honek —Newtonengandik Einsteinengana—, azken batez, teoria fisikoen jite ez apodiktikoa azaleratu zuen, eta judizio a priori sintetikoen existentzia kontuan ez hartzera eraman zuen filosofia. Matematikaren judizioen izaera nolakoa zen
|
jakitea
baino ez zen falta. Hauek Kantentzat, berriro ere, a priori sintetikoak ziren, baina Frege, Russell eta Whiteheadek erakutsi bezala, matematika logikaren gain era daiteke, eta logikaren enuntziatuak analitikoak direnez, baita ere matematikarenak.
|
|
2001
|
|
|
Adierazten den horren egiazkotasuna ala faltsutasuna erabakitzeko gaitasuna edukitzea, besterik ez. Beraz, Platonen ustez zerbaiten esanahia ulertzea adierazitakoa egiazkoa ala faltsua den
|
jakitea
da. Esanahia duena halabeharrez izango da egiazkoa ala faltsua, esanahiaren ikuspegi egibalioduna defendatuz.
|
|
|
Bila dabilen tresna, bitartekoa, asmapena, ea zelan erabiltzeko asmotan egiten ari den galde diezaiokegu. Baina zientzia zientzia lez beti da ona, ederra, onuragarria;
|
jakitea
, besterik gabe, gizakiari gogoko zaiolako.
|
|
2002
|
|
|
Hemen plazaratu ditugun arazo handienen artean dago Panoptikoaren printzipioari behar beharrezkoa den perfekzio gradua nola eman
|
jakitea
. Horretarako ezinbestekoa da presoei aurkezten zaizkien premiei erantzun egokia ematea.
|
|
|
Esaterako, Dumonten ‘De la Propete et de la Sante’ atala Benthamen XI. atalean, ‘Osasuna eta Garbitasuna’ deritzanean, ez ezik, X. atalean, ‘Aireztatzea eta Ariketa’, eta XIII.ean, ‘Denboraren antolamendua’ atalean ere oinarritzen da. Ezinezkoa da
|
jakitea
zeinek erabaki zuen, Benthamek ala Dumontek, Idatzi Panoptikoetako zein zati erabili behar ziren frantsesezko aipamenean, baina argi dago benthamdarrek ikusi zutela II. hitz atzeak I. hitz atze teknikoak baino interes orokorragoa zuela. 1791n idazten ari zitzaionean, Samuel Benthamek St.
|
|
2003
|
|
|
— Baliteke, Sokrates, orduan esan nituenei buruz ezer ez
|
jakitea
nik.
|
|
|
— Ez al zara konturatzen arrazoirik eman ezinik zuzen uste izatea ez dela ez
|
jakitea
(arrazoirik gabeko zerbait nola liteke bada jakintza izatea) ezta ere ezjakintasuna (errealitatea hautematen duena nola liteke bada ezjakintasuna izatea). Uste zuzena benetan jakinduria eta ezjakintasunaren tarteko zerbait da.
|
|
|
28 Legeen xehetasunak ezagutu beharra ekarri denean hizpidera, batez ere lege naturalak aipatzen direla ulertu behar da. Pentsa daiteke zentzutasunak berez erakusten dituela legeok, eta nahierarako legeak baino errazago uler daitezkeela, nahierarakoak ez ditugulako berez ezagutzen; baina zailagoa eta, horrenbestez, garrantzitsuagoa da lehenengoak bigarrenak baino lehen
|
jakitea
, ondokoagatik: nahierarakoak gutxiago dira, eta horiek buruz ikas daitezke, baina gai erkideak edo garrantzitsuenak arautzen dituzten legeak askoz gehiago dira, eta gainera, ulermenaren objektua bera osatzen dute.
|
|
|
Bigarren arrazoiaren ildotik, legeok zuzenbide jakintzagaiaren euskarria osatzen dute, horietan oinarritutako arrazoinamenduen bidez, orotariko arazoak aztertu eta konpon daitezkeelako, hain zuzen ere, bi lege naturalen, lege naturalaren eta nahierarakoaren edota nahierarako bi legeen arteko itxurazko aurkakotasunaren ondorioz sortzen diren arazoak, eta halakoak beti ager daitezke. Erraza da, beraz, hurrengoa
|
jakitea
: autuak erabaki ahal izateko, kontuan izan behar dira legeen izaera nahiz espiritua, euren erabilera, mugapenak eta norainokoa, bai eta antzeko inguruabarrak ere; baina, aldi berean, arrazoinamenduak egin eta erabakiak hartzeko oinarria zuzentasunak zein ekitate printzipio naturalek osatu behar dute.
|
|
|
Esate baterako: printzipio baten ariora, nahierarako legeak eskuarki ezagutzen ez diren egitateak dira, eta beste printzipio bati ekinez, ezinezkoa da lege naturalak ez
|
jakitea
; bada, bi printzipio horiek erregela finko bihur daitezkeen egiak dira, erraz erabil eta aplika daitezkeenak. Lehenengo erregela:
|
|
|
lege aldaezinak eta nahierarakoak; izan ere, edozein legek du ezaugarri horietatik bat, eta bi biak izan behar dira gogoan, hala geroko sailkapenak ekarriko duen lehenengo zatiketa orokorra egiteko, nola legeon izaerako osagairik funtsezkoen oinarria aurkitzeko. Horregatik, behar beharrezkoa da ezaugarriok
|
jakitea
, maiz sarri erabiltzen baitira Zuzenbide zibila ikertzeko.
|
|
|
Hausnarketa horien guztien helburua hurrengoa da: bigarren legea betebehar orokor nahiz bereziei buruzko beste lege guztien oinarri eta espiritua da; horregatik, ez da nahiko
|
jakitea
, basatienek jadanik dakiten bezala, nori berea eman behar zaio, ez zaio inori kalterik egin behar, leial eta zintzo izan behar da eta antzeko erregelak. Horrez gain, aintzakotzat hartu behar da bigarren legearen espiritua, bigarren lege hori baita halako erregelen jatorria eta berak ematen baitie haiek izan behar duten zabalkunde osoa.
|
|
|
lege aldaezinak eta nahierarakoak; izan ere, edozein legek du ezaugarri horietatik bat, eta bi biak izan behar dira gogoan, hala geroko sailkapenak ekarriko duen lehenengo zatiketa orokorra egiteko, nola legeon izaerako osagairik funtsezkoen oinarria aurkitzeko. Horregatik, behar beharrezkoa da ezaugarriok
|
jakitea
, maiz sarri erabiltzen baitira Zuzenbide zibila ikertzeko. (Legeen Tratatua, XI, 1)
|
|
|
Bakoitzak bereak finkatzen ditu argitasun osoz, begien bistan gera daitezen gerorako ere, horien egiazkotasuna eta ziurtasuna; orobat, beroriek eratorriko dituzten jakinbide guztien ondorioen oinarri izan daitezen. Komeni da, hortaz, legeenak ere zein diren
|
jakitea
, horien izaera eta balioa zehazteko, printzipio horietatik datozen neurrian. Erraz epaituko da horien egiazkotasuna, horretarako baitira gure espirituan zer nolako zirrara egin behar dizkiguten, hala Jainkoak erlijioaren bidez argitu dizkigun egiak, nola gure berezko arrazoiak erakusten dizkigunak; esan ere, esan daiteke legeen lehen printzipioek egia izaera badutela, eta beste giza zientzienak baino alderago jartzen eta lerratzen dutela gizakia.
|
|
|
Premiazkoa da, beraz, giza legeen lehendabiziko oinarriak kausitzeko, euren xedea
|
jakitea
; eta, xede horretarako, asmoak moldatuko du bertara eraman behar duten bide eta baliabideen lehen erregela; horren ondorioz, hori izango da beste guztien lege eta euskarri.
|
|
|
Gauza baten xedea ezagutzea da berori zertarako izan den sortua
|
jakitea
; hori erdiesten da, nola dagoen eratuta ikustean, hor idoro baitaiteke zertara datorren haren egitura, zalantzagabekoa baita Jainkoak sortu duela gauza bakoitzaren izaera, berez duen helburuari egokitua.
|
|
|
ez da zilegi inori kalte egitea; bakoitzari berea eman behar zaio; kontratuetan onustea izan behar da; hitzemateak betetzeko orduan zintzo jokatu behar da... eta justizia nahiz ekitatearen inguruko antzeko erregelak. Arrazoiari berezko zaio halakoak
|
jakitea
, eta, hobeto esanda, arrazoia ez da besterik horiek guztiak jakin eta gauzatzea baino.
|
|
|
ez da zilegi inori kalte egitea; bakoitzari berea eman behar zaio; kontratuetan onustea izan behar da; hitzemateak betetzeko orduan zintzo jokatu behar da... eta justizia nahiz ekitatearen inguruko antzeko erregelak. Arrazoiari berezko zaio halakoak
|
jakitea
, eta, hobeto esanda, arrazoia ez da besterik horiek guztiak jakin eta gauzatzea baino. (Legeen Tratatua, IX, 5)
|
|
|
Gainera, zirkunstantzia arruntetan, ikerkuntza onena eta sortzaileena zein ohikoena ezaugarritzen dute. Eta nondik datozen
|
jakitea
ere ez da arazo larria. Banako aberrante baten ezaugarriak baino, komunitatearen ezaugarriak dira, zientzialaria bere lan profesionalerako hezteko prozeduretan sustrai sendoak dituztenak.
|
|
|
(P3) Aurrerapena, Poperrentzat, orain lehen genekien baino gehiago —eta hobeto—
|
jakitea
da; hots, gero eta ezagutza egiazkoagoa eta egiantzekoagoa edukitzean datza garapena. Eta, horretarako, zientzi ikerkuntza egituratzeko logika bat izatea abantaila itzela litzateke egiaren inguruko auzietara hurbilduz joateko.
|
|
|
Dena den, Popper filosofoa ez zetorren bat azken tesi horrekin. Bere ustez, gauza ez da enuntziatuek edo esaldiek esanahi enpirikoa dutenetz
|
jakitea
, ondoren zientzi ezagutza lez onartuak izan daitezen. Ez, bidea alderantzizkoa da erabat, hauxe ikusi behar baitugu:
|
|
2004
|
|
|
Ona da herri anitzen ohiturei buruz zerbait
|
jakitea
, horrela geureaz iritzi zuhurragoa izan dezagun eta ez dezagun pentsa gure ohituren aurkakoa den guztia barregarria edo arrazoimenaren aurkakoa dela, ezer ikusi ez dutenek egin ohi duten legez.23
|
|
|
Berak esango digu: " ona da herri anitzen ohiturei buruz zerbait
|
jakitea
"; ona izan bai, baina arin esango du, baita ere, ikuspegi ezberdinen artean zentzuzkoagoa dela arlo honetan bere ideiak —kristautasunarenak, alegia— egiazkotzat jotzea, arrazoimenak horretara bultzatzen omen duelako. Seguruena ez da jabetu ondo Descartes arrazoimenaren eta askatasunaren arteko ezinbesteko loturaz.
|
|
|
Ez da munta gutxikoa
|
jakitea
Wittgensteinek berak aukeratu zuela etikaz mintzatzea, aipatu hitzaldiaren hasieran berariaz aitortzen duenez: " Aukera hauek [logikaz hitz egitea edo zientziaz hitzaldi bat ematea] arbuiatu ditut eta nire ikuspegitik garrantzi orokorra duen gai batez mintzatzea erabaki dut, zuen ideia argitzeko asmoz". 7 Garrantzi handiko gaia baitzuen etikak Wittgensteinentzat, ezbairik gabe.
|
|
|
Antzinagoko tradizio etiko erlijioso garrantzitsuak (profeta hebrearrena, esaterako) eta Heraklito, Xenofanes eta sofisten gogoetak ahantzi eta gutxietsi gabe, Sokratesi zor diogu" on denari buruzko" lehen ikerketa filosofiko sendoa, Platonen obraren bidez, bereziki, ezagutzen duguna. Sokratesentzat gizakiaren helburu (on) gorena zuzen jokatzea da, edo, orobatsu dena berarentzat, zuzen jokatzen
|
jakitea
(ezagutzea), ezen zuzen jokatzen jakinez gero, zuzen jokatuko baitu gizakiak. Zuzen jokatzea eta ongi obratzea gauza bera da Sokratesentzat.
|
|
|
Mistiko dena ez da mundua nola den
|
jakitea
, zer den baizik (6.44; 6.522). Wittgensteinen ustez hizkuntzaren bidez mundua nola den adieraz dezakegu bakarrik.
|
|
2005
|
|
|
[...] zeharo desegokia izango bailitzateke zuzena zer den eta zer datekeen ez
|
jakitea
, gizakiena eta jainkoena zehatz dakizularik.
|
|
|
Humboldten obrak, bestela, eta gurera itzuliz, badu eraginik egungo hizkuntzaren pedagogian eta hizkuntzen didaktikan, batez ere L. Weisgerber-ek XX. mendearen lehen erdian haren hizkuntz teoria suspertu eta honen hezkuntz irakurketa ahalbidetu zuenetik193 Hari esker, batetik, hezkuntzaren, hizkuntzaren eta baita ere bi hauen arteko erlazioaren dimentsio antropologikoa hobeto ulertzeko moduan gaude: zentzu honetan esanguratsua da
|
jakitea
, eta batez ere pedagogiaren perspektibatik, hark bere egitasmo antropologikoen baitan garatzen duela bere pentsamendu linguistikoa, alegia, hain zuzen hizkuntzari funtzio humanizatzailea aitortzen diolako hartzen duela hizkuntza aztergai bezala. Gizakiaren izaera linguistikoa eta hizkuntzaren izaera gizatiarra antzematen dituen unetik, ondorio guztiekin onartzen dituenetik, garbi ikusten du ezinbestekoa dela hizkuntza kontuan hartzea, baldin eta gizakiari bere formazio eta hezkuntza prozesuan lagundu nahi bazaio.
|
|
|
Euskara bezalako hizkuntza bat ezagutzeak, ordura arte idazteko gutxi erabilia izan zen mintzaira batekin topo egiteak, hizkuntzaren berezko garrantzia beste nonbait ikustera eramaten du, alegia, honek giza-izakiarentzako duen funtsezko esanahian. Gizakiaren esentzia bera, azken finean, kontsideratu ere ezin da egin bere berezko linguistizitatetik at edo, bestela esanda, hizkuntza kontuan hartu gabe ezinezkoa da
|
jakitea
gizakia zer den eta zer izatera irits daitekeen. Honengatik, hain zuzen, beharrezkoa iruditzen zaio bere" gizakiaren teoria"" hizkuntzaren teoria" baten ildotik garatzea eta, honela, bere estudio antropologikoa estudio linguistiko bezala berregitea.
|
|
2006
|
|
|
Giza borondate heroikoa, giza gogoeta ahalmena noraino iristen den
|
jakitea
zailagoa da, ordea: interpretazioaren esparru irristakorra da.
|
|
2007
|
|
|
giza aberearen zaintza172 Kontraesan nabarmena bortxarena, hain erraz jartzen duenean —Eszionen edo Melosen— giza abere bat bestearen azpian. Tenkadura —guztiz moderno173— hori sokaren oreka haustera iritsi ote zen
|
jakitea
zaila da. Alexandro Handiarekin, agian?
|
|
2008
|
|
|
zientzia desberdinei dagokiela onartzen bada, orduan: a) zaila izango da
|
jakitea
zein zientziari dagokion beren substantzietatik bereizturiko akzidenteen frogapena.
|
|
|
zientzia desberdinei dagokiela onartzen bada, orduan: a) zaila izango da
|
jakitea
zein zientziari dagokion beren substantzietatik bereizturiko akzidenteen frogapena.
|
|
|
Esakune filosofikoak, esakunea delako, subjektuaren eta predikatuaren arteko erlazio ohikoaren eta jakitearen jokabide ohikoaren iritzia iratzartzen ditu. Jokabide horrek eta horretaz dugun iritziak haren eduki filosofikoa suntsitzen du; iritziak esperimentatzen du esan nahi zuena ez beste zerbait esan nahi dela, eta haren iritziaren zuzenketa horrek behartzen du
|
jakitea
esakunera itzultzera eta hura beste era batera ulertzera.
|
|
2009
|
|
|
Analisi genealogikoa egiteaz gainera, ordea, Foucaultek ondorioztatu du botere praktikek ezagutza,
|
jakitea
eskuratzeko bidea berdintzen dutela; baina, aldi berean, ezagutzaren jomuga, jakiteen xede enpirikoa dira, eta atzeman ere, horrelaxe atzematen dute. Diskurtsoaren eta aztergaiaren osaketan esku hartzen du botereak eta, horrezkero, egia plegu jakin bat sortuko da.
|
|
|
Jakite botere eta egiaren kontzepzio horri genealogiak egiaren historia politiko gisa ager litekeen izari historiko bat aitortzen dio; bestela esatearren,
|
jakitea
, jakiteak funtzionarazten dituen egia pleguak, ezagutza esparruak edota gizakia bera ere, denborazko eta berariazko indar erlazioen bitartez sortzen, osatzen dira.
|
|
|
Kontzepzio hori alor historikoan zabaltzen da. Horrela gorpuzten da egiaren historia politiko jakin bat; historia horretan, gainera,
|
jakitea
, egia motak, ezagutzaren mugak eta subjektua bera ere epe jakin baterako indar erlazio —erlazio politiko— berariazkoen bitartez osatzen dira.
|
|
|
Izan ere, zaila da ez jarraitutasuna pentsatzea erabilera diskurtsiboetatik soilik abiatuta. Horregatik baliagarria izango zaio Foucaulti erabilera ez diskurtsiboetara jotzea,
|
jakitea
eta boterea elkarrekin harremanetan jartzea. Horrela, bai Nietzsche bai bere genealogia Foucaulten proiektura egokitzen dira.
|
|
|
Sobietarren materialismo dialektikoa eta materialismo historikoa ukatzen dituzte, baita teoria eta praktikaren batasuna alderdi komunista baten agintepean izatea edota alderdi komunista baten batek erabateko egia bere baitan gordetzea ere. Aldiz, aniztasun teorikoaren alde lerratuko dira; baita teoria —materialismo historikoa kapitalismoaren gorabeheraren gaineko
|
jakitea
den neurrian— eta praktika —alderdi komunistaren gidaritzapean jendetzaren jokaera— bat egitearen alde ere. Hori guzia baieztatzeko Marx da gidari.
|
|
|
kritika nietzschearrak jakintzaren destrukzioa al dauka helburu bezala? Nietzschek ez
|
jakitea
hartzen al du jakitearen kontra joateko. Erantzuna argia da.
|
|
|
Noski ezetz. Poesiak eta intuizioak ez dute
|
jakitea
galarazten. Dena den, Nietzschek lurra oinekin zapaltzera bueltatzera behartu gaitu; gizakiari umiltasun lekzioa eman dio.
|
|
2010
|
|
|
1 Dagoeneko, legearen azken arrazoia azaldu da. Oraingoan, berriz, arrazoi eragingarria jorratu behar dugu, horrek legearen beste ezaugarri bat dakarrelako, eta ezaugarri hori
|
jakitea
ezinbestekoa da, legearen azalpen osoa emateko edota horren izaera definitzeko. Horrexegatik, San Tomasek arazo bera plazaratzen du:
|
|
|
13 Zatiketaren bigarren osagaiari dagokionez —lege positiboari dagokionez, alegia—, komeni da hauxe
|
jakitea
: legeari izen hori jartzen zaio, ez dagokionean berez naturari edo graziari; aitzitik, legea ezarria izan denean, bi haien gainetik, horretarako boterea duen eta kanpotik dagoen printzipio baten ondorioz.
|
|
|
eskubide hau edo bestea erabiltzen dugu; hauxe eskubide zehatz eta egiaztatu batean oinarritzen da... eta antzeko esaldiak egiten dituztenean. Bide beretik esan ohi da zuzenbidea eta egitatea aurrez aurre jar daitezkeela; horrela, zuzenbidea ez
|
jakitea
eta egitatea ez jakitea bereizi ohi dira, hainbat testu juridikotan eta doktoreen artean ere. Gainera, [Digestoan] bada titulu bat, zuzenbidea ez jakiteaz eta egitatea ez jakiteaz.
|
|
|
eskubide hau edo bestea erabiltzen dugu; hauxe eskubide zehatz eta egiaztatu batean oinarritzen da... eta antzeko esaldiak egiten dituztenean. Bide beretik esan ohi da zuzenbidea eta egitatea aurrez aurre jar daitezkeela; horrela, zuzenbidea ez jakitea eta egitatea ez
|
jakitea
bereizi ohi dira, hainbat testu juridikotan eta doktoreen artean ere. Gainera, [Digestoan] bada titulu bat, zuzenbidea ez jakiteaz eta egitatea ez jakiteaz.
|
|
|
Zatiketaren bigarren osagaiari dagokionez —lege positiboari dagokionez, alegia—, komeni da hauxe
|
jakitea
: legeari izen hori jartzen zaio, ez dagokionean berez naturari edo graziari; aitzitik, legea ezarria izan denean, bi haien gainetik, horretarako boterea duen eta kanpotik dagoen printzipio baten ondorioz.
|
|
|
Legeak edo aginduak, hala ere, aurrenean dakar
|
jakitea
ea egingarri den giza erkidegoaren aldetik halako objektibazioa, ordena moralaren baitan, eta ildo bertsutik, ea hori Jainkoarengandik aske edo hari lotua den.
|
|
|
Konpetentzia komunikatiboa ez da soilik hizkuntzaren kodea ezagutzea, baizik eta baita
|
jakitea
ere —egoera jakin batean eta ezaugarri sozio-kultural jakin batzuk dituen hizketa komunitate batean— zer esan norbaiti eta hori nola egoki esan187.
|
|
|
DINAMIS(
|
jakitea
/ konpetentzia)
|
|
2011
|
|
|
Jakintzak izatearen deskripzioa egiten duela a priori uste izateak petitium principii delakoa dakar, galdetzen duelarik: zer da
|
jakitea
, nola jakiten dugu. Onartutzat jotzen dugu jakintzak errealitatea islatzen duela (izatearen iruditzat hartuta errealitatea), baina arazo bat agertzen zaigu, irizpide bat behar baitugu epaitzeko ea noiz gure irudiak egiazkoak edo zuzenak diren.
|
|
|
Wilamowitz Moellendorffek Platonen eboluzioa ohartarazi du puntu honetan. lon, haren iritzian Platonen estreinako dialogoa, rapsodaren ezjakinaren" satira aristofaniko" kupidagabea da: rapsodak deus ez daki, eta berak kantatzen duen poetak ere ez daki, nondik daukan bere"
|
jakitea
". Apol.
|
|
|
22 b c baitan poetek ez dakitela, salatzen da, omen dakitenaren" arrazoi ematen", hori kontsideratuko baita filosofoaren propioa. Poetaren bere
|
jakitea
nondik daukan ez jakiteak balio negatibo hutsa du. (Hala ere lon en
|
|
|
" Zer dala ta? Zerbait adierazten du onek guztiak." Bost ajola zaio Unamuno’ri"
|
jakitea
" bera: gizona zertarako dan ez ba dakigu, ez dakigu ezer.
|
|
|
Azkenean, bada, ez dakigu zer den zuzentasuna edo justizia bere baitan, ez tradizioak (hezkuntzak) eta ez erlijioak irakasten baitigute hori. Baina, hasieratik hasteko, ez dakigu
|
jakitea
zer den ere. Izan ere, dialogo sokratikoetako korapilo klasikoa da, jendeak uste izaten duela, badakiela zerbait zer den (adiskidetasuna, ausardia), baina jakin ez dakiela, eta ez duela nola halako ustea edo iritzia baino izaten.
|
|
|
Baina ez ote dago ezagutzarik hitzik gabe? Ezinezkoa ote da izatearen maila zenbaitetan hitzak soberan izan eta ziurtasunez
|
jakitea
–Portaeran ere hala gertatzen al da?
|
|
2012
|
|
|
Multzoen teoriak lehen konpondu ezin ziren arazoak konpondu ahal izateko adinako indarra duten tresna teorikoak eraiki ditu. Hau da, multzoen teoriak soilik ahalbidetzen digu Badiouk" gertaera" izenez aurkezten duen bere filosofiako kontzeptu nagusiaren benetako izaera konprenitzea, eta kontzeptu horrek subjektu, egia edo Izate bezalako kontzeptuak ulertzeko duen garrantziaren zergatia zein den
|
jakitea
.
|
|
2013
|
|
|
Esango nuke AIMren azpian ez dagoela interes zientifikorik, hau da, ikerketa nahirik; aitzitik, ikuspegi horretan, forma ematen zaie gure nahiei eta beldurrei. Baina gure helburua bada arima zer den
|
jakitea
, hau da, gure helburua bada arimaren gaineko ikerketa bat egitea, derrigortuta gaude ohiko ikerketa bideak jorratzera.
|
|
|
Onuragarria bada, arazorik ez" (Dick 1968, 51). Hori guztia zientzia fikzio kontua ote den edo horrelako egoera batera benetan iritsiko ote garen
|
jakitea
zaila da.
|
|
2014
|
|
|
Erregimen zaharreko nobleziak bere burua gainontzeko hilkorrengandik bereizten zuen, gizarteko gainontzeko klaseak beste izate batekoak ziren; noblezia klase itxi bat zen; bere inguruan, gainditzen zailak ziren muga ia naturalak existitzen ziren; hala, nobleziari berdin zitzaion beste klaseek berari buruz zuten iritzia; mespretxatzen zituen besterik gabe. Arte kontuetan, berdin zitzaion bere gustuak partekatuak ziren ala ez
|
jakitea
; erabakitzen zuen egiaren jabea zela konbentzitua zegoelako.
|
|
|
Nietzscheren iritziaren kontra, Wagner musikako lehenengo paganoa litzateke, musikari purutasuna kendu zion lehenengoa, bere berezko purutasun naturala erantziko zuena. Auzia da
|
jakitea
lizunkeria erotiko mota hori wagneriar sedukzioaren berezkoa ote den, azken batean, erredentzioaren edo purutasunaren logika baten menpekoa ote den, edo, ordea, erotismoaren eszenaratzearen helbururik behinena ez ote den erotismoa bera likidatzea espirituaren liberazioaren bidez.
|
|
2016
|
|
|
Baina banako egokienez ari gara, arraza egokienez, espezie egokienez, edo zertaz? Helburu batzuetarako berdin dio zertaz ari garen, baina altruismoaz ari garenean,
|
jakitea
ezinbestekoa da. Darwinek existentziaren aldeko borroka deitu zion horretan lehian daudenak espezieak badira, banakoa jokoko peoia izango da, eta, behar denean, bere burua emango du espezie osoaren onerako.
|
|
2021
|
|
|
Baztertuta egotea. Entzuten
|
jakitea
. Ez nabarmentzea buruargia izateagatik.
|
|
|
Erronka, hain zuzen, datuoi guk emandako errealitatea argitzea da: " kontua da
|
jakitea
gizadiak zer bilakarazi duen gizaki emea" (I: 56).
|
|
|
Beldurraren kontrakoa beldurrarekin bizitzen
|
jakitea
da, inor izorratu gabe.
|
|
|
...ezinak ezkutatzea, ahuldadea, koldarkeria eta beldurrak agertzeko inolako beldurrik ez izatea baizik, norberaren zein ondokoaren zaintzari arreta jarriz; baliozkoa izatea ez baita etengabe eta leku oro ‘produktiboa’ izatea, une bakoitzari eta ingurukoei balioa ematea baizik; jakintsua izatea ez baita arzalpen orojakileak ematen aritzea, ingurukoak entzun eta ingurukoen jakintza probesten
|
jakitea
baizik; aitortua izatea ez baita besteen etengabeko gurtza eta laudorioen jopuntuan egotea, etxe edo taldeko buru eta oinarri goren izatea, hurkoen laztan, keinu edota begi kliska goxoa baizik; askea izatea ez baita ondokoen lotura eta konpromisoekiko aske egotea, baizik eta, hartu, eman eta buelta, hartu emanetan askatzea, loturak aberastuz, elikatuz eta askatzaileagoak eginez; gurasoak, bikotea... Azken batean, gizona izatea ez baita ‘gizon (ustez) autentikoa’ aukera bakar gisa gorpuztu eta ezartzea, beraori auzitan jarri eta birpentsatzea baizik:
|
|
2022
|
|
|
Europaren bazter batera kokatzen den edo Europa bazterretan kokatzeko gai den mundu globalaren alde. " Europa probintzializatzea zen, hain justu, deskubritzea nola eta zein neurritan sortu ziren ideia europar unibertsalak, aldi berean, tradizio intelektual eta historiko oso partikularretatik[...] Kontua zen
|
jakitea
pentsamendu unibertsalista beti eraldatzen zutela historia partikularrek, iraganaldi horiek erabat argitzeko gai izan zein ez[...] Pentsamenduak espazioarekin erlazionatzeko zuen moduari buruz galdetzea eskatzen zuen horrek. Gainditu ote dezake pentsamenduak bere jatorria?". 17
|