|
2007
|
|
|
— Behar bada gure lehenagoko biztanle zahar batenak, ez duzu
|
ikusten
, ama, Cro Magnon bat balitz, zer afera litaken?
|
|
|
Zonbait egun pasatu ziren, uztailaren erditsutan ginen eta gaitzeko beroen gatik ala beste zerbaitetaz, Mañex zaharra gero ta gibelago zoan, ganbaratik ez zen gehiago ateratzen ere, ohean pasatzen zuela denbora guzia eta, nahi dena erranik, Xana eta Kaietek atearen gontza kurrinka hura falta zuten nunbait. Haurrak izan zizkion
|
ikusten
duela zonbait egun, bainan hauek ere ez zuten jakin zertako gonbidatu zituen, tutik ez baitzuen entzun arazi. Bakarrik, kasik ixilka, gordeka, prekozionez beterik eman zeien burdin untsi gorrista bat, arras zahartua, elaztikazko zinta zahar batez inguratua, erranez" ene denbora badoa, orduan hau zuentzat da... ni hil ondoan bakarrik ez zabal, he?
|
|
|
Goiz goizean merkaturat heldu ginen eta, lehen jende saldoa lekuen hartzen ari zen, bakoitzak behi, ardi edo zerri tropa bat estekatzen zuela burdinezko kadenetan, bertze batzuk aldiz saski edo zareetan zituzten mozkinak lurrean hedatzen denek ikusteko gisan, aitak aldiz zaldia uzten zuela bere karrosarekin merkatuaren erdian zegoen platana erraldoi baten azpian eta giderrak enborrari estekiz — zaudezte hor biak, itzalean izanen zirezte sarri — eta, bere karrosan zuen zaku gotor eta beltzaran bat platanako abar bateri lotuta dilingo, laster joan zen kurri, kabala hau kunki, beste huni so, jende ainhitz agurtuz, irriz batzutan, erdi kexu bezala bestetan, eta, ni, harritua, ahoa xabal xabala, ez jakin norat ez nori so egin, erdi burxoratua hainbeste azantz eta oihu entzuten baitzen plaza guzian, han egon nintzen tente potente, aitaren makila eskuan, hain ohorezko lana manatu baizautan. Goiza joan zautan kasik ohartu gabean jendez mukurru zen plaza hartan, eta ordukotz begiak klikaka hasiak nituen akidura eta lo eskasa gatik, azkenean jarri bainintzen karrosaren alkian, handik bederen goradanik
|
ikusten
nintuela merkatuko harat hunatak, emazte, gizon, kabala, erhauts eta kearen artean, aments batean bezala.
|
|
|
Eta, orduan galdezka nindagon nihauri, zer da ixtorio hau, ez jakin nun zer begira, hostotza sasitu hartan ez baitzen deus antzemaiten, zer erranen nion aitari ikusiko zuelarik bere zakuaren falta, noiz ere — bena, bena, zer da berriz hori? — begiak fretatuz
|
ikusten
nuena segurtatzeko egia zenez, suge baten antza gizon gazte bat jautsi zen platana barnetik, tiroaren hixtuan karrosan sartu eta, erhi bat ezpain muturretan emanez, ixiltzeko agindua eman apalapala.
|
|
|
Hitzaren atxikitzeko, aitzur eta jorrak harturik, etxe gibeleko lur eremu zilokatua landu zuen, hunat joz, harat pusatuz, egunak eta egunak han kunkurturik, eskorga eta palak eskuetan, ari zen ari, ziloen tapatzen, gaineko lurra planatuz eta denbora berean itzuliz, nihunezko ongarri, kaka, xori ondarkin, oilo luma, sukaldeko arrasta eta nork daki zer sakatzen baitzituen lurraren gosea ezin asez. Azkenik, sasietan zurkaitz ondo meta bat mozturik, esparru baten xutitzen hasi zen, argazkietan
|
ikusten
den bezalako zerrailu pollit bat eginez baratzearen inguruan. Dena zain eta larru zen gure gizona, ahate zango bat bezain seko, hatsa labur, bainan bazakien behar baino gehiago indar ez zela eman behar irauteko.
|
|
|
Ene beharriak, beren laburtasunean, beti zai dirade eta ene zakur lagunek diotenaz, kartierreko hoberenak ditut, kanpoko ala barneko kalapita edo arrabots guziak entzuten ditut eta jakinean ala sekretuan egiten diren gauzak senditzen. Nahiz ez den beti gaitz hortaz ohartzea,
|
ikusten
badut batek edo besteak besoetan ene hartzeko desira duela, segur naiz nunbait zerbait ongi ez dagonik badela. Hola entzuten dut usutan, batek" a, hi ba, zakurra lagun bat hiz, konfidantzazkoa, hi ba..." eta handik berehala besteak nau deitzen" llabri, te, te, haugi haugi enekin, gu biek elgar ulertzen diauk hobeki..." jakin zazue orduan hobe dutala biekin akort izaitea, bat ez bestea hautatu gabe, zeren eta zerbaitetaz edo nunbait elgarren samur baitira, eta nik, pairatzeko partez, nahiago dut biekin ongi izan, hori ikasi dut ene bizi luzeari esker.
|
|
|
Bainan, aldrebes, gertatzen da beren arteko imurra ona izaitea, irriz eta elgar kilikaka ari baitira batzutan. Jadanik erran badauzuet kanpoan laketago nintzela, barnean izatea ere maite dut eta, partikulazki, apairu denboran, bi hankadunen mahaiaren azpian, oi zer leku aproposa, han baitira denak entzuten,
|
ikusten
eta gainera, artetan hexur edo haragi puska batzu ere erortzen. Bainan, eta diozuet hau nehork sekulan ez duela bizi izan, mahai azpiko jokoak begistatzen ditut, horiek bainaute laster ezartzen behar denaren jakinean.
|
|
|
Bainan, gertatu beharra gertatu zen, eta handik laster" lotura azkar batek hartu zituen Maddi eta Olate, hau gizon lerden eta gaztea izanez, ez baitzuen Maddik lan handirik izan hunen enganatzeko, bera ere gazte eta asebete ez izaneko neska baitzen". Noiz eta nola deliberatu zuten geroko ekintza, nehork ez daki eta auzoek diotenez, errejistroetan ikusi dugun bezala," laster hasi ziren Lastagaren goaitatzen edo elgarri keinuka ere beraren bixtan, hunek ez baitzuen deus entzuten ez
|
ikusten
, alta hainbeste duda zuelarik Olate jin aintzin". Zalantzak ere izan zituztela erraiten ahal da, zeren eta bi sasitar amorosek, paperretan emanak diren lekukotasunen arabera," denbora eman zuten ekintzaren burutzeko, aspaldi hartan ari ziren, kasik gorde gabe, beren lanaren prestatzen".
|
|
|
Urtarilaren hastapenean iduriz, mila zortzi ehun eta hogoita bederatzian, deliberoa hartu zuten zerbaiten gisaz Lastagaren desgertaraztea. Modu bat edo gehiago zalantzan ezarri zutenez ez dakigu, bakarrik eiherazainak zionez" ainhitz lekutan
|
ikusten
ziren Maddi eta Olate, ixilka, ikerka, hau ikus hura hunki, hunat so egin, harat behatuz, nabari zen ez zakiteka oraino..."" zer?" erran zuen jujeak, eta" nik ez dakit, ez nintzan heiekin" eta" nolaz dakizu beraz zertan ari ziren?", eta paperrean ez da deus gehiago idatzirik. Beste auzo batzuen ganik jakiten da ere" usutan kalapitak ezagun ziren azkar, baita ere oihu, sakre eta beste", eta inkestak agertuko duen bezala, bi gizonak papotik loturik ere egon omen ziren egun batean, oihesturik, batak bestea kriminel izenaz akusatzen zuela.
|
|
|
Hala izan zen ere, izugarri, ondoko egunetan gertatu zena. Xantiana etxean zerratua izan zen eta kasik egun oroz
|
ikusten
ginuen paropiako autoa, emeki emeki kurritzen gure etxe aintzinean, dudan bezala, geldi edo ez. Eta hori ere soberakin izan zen gure amarendako.
|
|
|
Ez naiz arras segur, bainan, badut beldurra, geroak erakutsiko daukun bezala, gure itsasorateko bidaia horrek bazuela beste helbururik, gure ez zutenez buru xokoan Xantianaren ikusteko xede ttipi zonbait, zertan zabilan bere leku berrian eta nola konpontzen zen bere izaera ezustezkoan. Artetik entzuten gintuen solasaldietan, amak aipatzen zuen ardura nola
|
ikusten
zuen bere alaba" eskuak gorriturik buketa garbitzean, bizkarra konkorturik agorteiaren aurrean, dabantala soinean, biloak zapi tinko batez estalirik". Eta segitzen zuen" beharrez, gauzak gaizki joanez, saialdia ezezta ginezake eta berriz etxerat itzul ahal laiteke...
|
|
|
". Nik aldiz, xoraturik,
|
ikusten
nuen emazte eder eta galant bat, tenizeko raketa eskuan, ezpainak gorri gorriak, irus eta airos zegon andere pollit bat, haur kondairetan agertzen den hoietarik. " Presan naiz, ama.
|
|
|
Gaua etorri zenean, ohe estalgien zoko zokoan gorde nintzan eta
|
ikusten
nuen Xantiana bizi zegoen mila ta gau batetako palazio hura, ene arrebak Elhurxuriren itxura zuela, kirol zapetak soinean eta gona motxarekin bai, bainan, printzesa baten antzarekin, mundu guzia eramanez mago ziriaren puntan. Eta ni, ttipia nintzenez, haren zazpi ñañoetarik bat nintzen...
|
|
|
—... tisana edo zerbait holako mixtura baten egiteko,... behar bada sendagile bezala
|
ikusten
zikean bere burua...
|
|
|
— Badakik zenbaitek kanabisa erretzen dutela eta hori debekatua dela, beraz argi
|
ikusten
duk bere kartzelatzearen arrazoia...
|
|
|
Orain badu bost urte istorio horiek gertatuz geroztik, bost urte ene habia egin duala, ahal nuen lekuan eta ez nahi bezala. Bost urte, karrikan bizia deramala, ordu artean jasan nituenak ahantziz, ezagutu nituenak ezabatuz, bizi berri bat antolatuz, eta horra non lagun batek eskaintzen didan bezperako kazeta arrunt bat, eta non, sekulan ez eta, irakurtzen hasten naizen ehorzketa abisuak... eta... zer
|
ikusten
dut Irrizar, ene izena
|
|
|
Eta, han balitz, ez nezake ezagut ere, hainbeste denboraren buruan. Bere aurpegia ez dut hain garbi
|
ikusten
, lainotsu baizik. Edozein gisaz, ez dakit zertako horrela mintzo naizen, futitzen naiz azkenean, lehenago nuen haren beharra, orain hobe dut ahanztea eta hark ere ni.
|
|
|
Beren aitzinean, kutxa bi xibaleten gainean pausatua, emazte bat beltzez beztitua, berrogei bat urtekoa iduriz, berria izan behar daiteke, ene aitak laguntzat hartu zuena bere mozkor garaiak utzi zituenetik. Ez dut uste ama hor daitekeenik, ez dut
|
ikusten
ez sumatzen ere, ez zitaken zer nahi gisaz bere lekua hemen!
|
|
|
— Zaude, zaude, anderea otoi, nahi baduzu, galderak bukaerako utziko ditugu, gure bisitak segi dezan deus trabarik gabe, milesker. Beraz jaun andereak, erraten nuen bezala, historiaurreko gizonek ehizaz eta bizibideez artatzeaz besterik zuten gogoan, eta jakintsu handi handiengandik dakigu erlisione edo izpiritualismo mota zerbaiten seinaleak direla harpezuloetan
|
ikusten
diren tinta, margo, grabatze eta beste, baita ere orduko gizonek jotzen zuten histu soinu egiteko tresna horiek...
|
|
|
Mundu hau izugarri aldatzen ari duk, ez duk besterik. Ezin sinetsizko gauzak
|
ikusten
ditiat eta ez banintz nihaur lekuko, sekulan onartuko ez nituzkeenak pasatzen ikusten ditiat, nehork deus erran gabe gainera!
|
|
|
Mundu hau izugarri aldatzen ari duk, ez duk besterik. Ezin sinetsizko gauzak ikusten ditiat eta ez banintz nihaur lekuko, sekulan onartuko ez nituzkeenak pasatzen
|
ikusten
ditiat, nehork deus erran gabe gainera!
|
|
|
Haurrak ere gero eta lasterrago handitzen dituk, kasik sortu orduko senar edo andre gaiekin, eta hain usu aldatzen! Iduri zitak atzo oraino altzoan nintiela eta horra non berak haurrak besoetan
|
ikusten
ditudan.
|
|
|
Dutan adinarengatik betaurrekoak behar ditudala erratea trufa molde bat duk, bista ona diat oraino eta ongi
|
ikusten
diat gauzak aldatzen ari direla. Dena duk, kasetetan erabiltzen dituzten hizkiak xeheagoak direla, eta irakurtzen hasten naizelarik, begiak okertzen zizkitala, ala behar bada besoak laburtzen, ez dakiat!
|
|
|
Jauntzi egiteko erabiltzen dituzten oihalak ez dituk lehengoen kalitatekoak. Ene soineko guziek hertsatzeko aiherdura bat badie, bereziki gerrian, eta galtzak ezin estekatuz deabrua
|
ikusten
diat batzuetan. Gainera, oihalak berak arinagoak diren nagok, hotzetik ez bainaute begiratzen, ez babesten, nola neguan behar ditiat doblatu, galtzoin luzeak jauntziz eta.
|
|
|
Denbora berean, ene adineko jendeak ni baino zaharragoak
|
ikusten
ditiat. Ohartzen nauk, ene belaunaldia komodozki adin ederra deitzen duten garairat hurbiltzen ari dela, baina hori ote da arrazoi bat zahar okitu batzuen gisa erdi maingu ibiltzen baitira, dunban gainera?
|
|
|
—.. Argitxu! utz ezan geldik, ez duna
|
ikusten
aitarekin mintzatzen dela!
|
|
|
... egia dun,
|
ikusten
ez direlarik hobekiago ohartzen gaitun nola profitatzen duten... edo haurrek edo kabalek, funtsean, batera heldu dun. Garbiki erraiteko, aitortu behar dinat ontsa kontent ginela berak proposatu zaukularik etxearen antolakuntzaz arduratuko zela... ez gindinan auzo edo beste kanpoko bateri hori galdetzen ahal... ordaindu behar baita gero... ez... ez zutenan ez errefusatuko bainan... hola hobeki iduritu zaukun... gakoak eman diazkonau eta... aire joan gitun... zer aisaldi goxoan ginen... eta denak bere gain utzi... baratzeaz ere arduratu dun, uste’una?...
|
|
|
— Bainan mutikoa, arrunt zozoa hiz ba, nun
|
ikusten
tuk lerrak, nungo elhurrean?
|
|
|
... gaztaroa jin eta ni ere abiatu nindian, bestek bezala egiteko, nesken ondotik, bainan ez zitzaizkian batere behatzen, ez nindutean
|
ikusten
ere nik heiek bezala eta berdin geroxago, nik uste ez nuenean, berak heldu zitzaizkian gibeletik gordeka, niganat orduko hasiz hixtuz ta oihuka, pusa ta kilika, ni berritzularazi artino, ikaran, barnea sutan, eta orduan irri maltzur batean, xori jostakinak iduri, urruntzen zitzaizkian kikizaika, dauztika, kantatuz: " mutil ttipi, asto ziri, behiekin ezkont hadi!" eta ni kontent nindian horiek entzutean, ustez eta ene laudatzez zirela hola mintzo, norbaitek bederen nitaz arta hartzen zuela; arte hartan bazoatzikan beste mutilekin, ni bakarrik nindaukala ene behiekin...
|
|
|
Medikua deitua izan zen; denborarekin pasatuko zaiola erran ondoan, bere ezjakintasunaren ale bat baizik ez zuen erakusterat ereman, segurrez ere oihan hartan zerbait gaitz edo ezin jasanezko gauza bat ikusi zuelako, eritasun bat bildu zuela segurtatuz, xorien gaixotasun zerbaitek jo zukela, izialdura batek burua makurtu... Halere,
|
ikusten
zuen Xanok trixteziaz besterik erakusten zuela, beti irriz baitzagon.
|
|
|
Hola hire ikusteak bihotza daldaran ezartzen daitak, barnealdea airean, malkoak begira heldu zaizkiat. Hire bakean uztea baizik ez diat
|
ikusten
aterabide bakar bezala". Eta doluminez hanturik, bazoan kartabla eskuan, etxeko ganbara zoko eta ilunean nigarren gordetzerat.
|
|
2008
|
|
|
Arinlurrebordako alorretarik ageri dira Sakelenekoak. Haur haurrean ere elgar
|
ikusten
genuen. Mendi mazela batetik bestera joaiteko bidea luze bazen ere, bi mendi paretak hari xuxenean etziren elkarretarik hain urrun.
|
|
|
Entzuten ere ahuntz, ardi eta behi alharien bulunba eta xilintxak. Entzuten ere nuen beste soinu bat, Sakeleneko arto alor zaintzalearen xirula, ene aintzinean
|
ikusten
duzuen senar errekitu honena. Axtian erran dudan bezala, Arinlurreborda ene sortetxetik bixtan direla Sakeleneko alorrak.
|
|
|
Bi mila deabruek eskuratuak dituzkete, deabru putak, eta nik ez entzun! Xo, xo hortik zer da mixterioa? dio ama Kattalinek, bera harrituki, aitari beha dagolarik, hau
|
ikusten
baitu atalatzean sekulako puskileriaz kargatua, bat bederazka lurrera aurdikiz. Beha honi! zer hatzeman dudan alorrean ihaurri:
|
|
|
Erroz gora zegoen eta oihu patarrikaz hasi zen, euskaldunen sakasta zela, euskaldunen sakasta zela!! Geuri teilapeko irriak sartu zitzaizkigun eta ordu berean zer dugu
|
ikusten
–Medor ihiztorra, bere nagusiaren orroak entzunik, gorteko ate handietarik sartzen soldado meta horri buruz, herrestan zakarrela ilar ontzia, kea zariola.
|
|
|
Iduri zerbait mendekioren menean nahi duzula mundu guzia ezarri. Haundikeria besterik ez da
|
ikusten
daukazun bizi moduan! Nolaz erran ote diozu maite nauzula bihotzez. Ez nituzke nahi bilatu, bakarrik nere alderako, zure fede eta maitasuna, obretan neurea zuri erakutsiz baizik.
|
|
|
Elkarri mintzatzeko eta hobeki elgar ezagutzeko egin ditzazkegu berdin elkarretaratzeak. Sekretuzko tokirik ez dut
|
ikusten
Porroxkenean baizik, ixilka, Xemartin eta Mariaren jakinezean. Bono! Nahi duzunean etorriko nitzaizu!
|
|
|
Mikele, bere osebak eman auto edo beribil horretan ibiltari
|
ikusten
dute Balitzandarrek. Arrotza daukate.
|
|
|
Bittorrekin arartekotasun anaikorra daukate ixilean. Nehork ez ditu elkarrekin
|
ikusten
. Alta, berek dakiten toki batean, bi soldado lagun hauek eraikia dute plangintza bat, Peio amorosaren aurka, mixteriozko sorginkeria baten itxuran eta beha ezazu nola:
|
|
|
Bi sorgin kaxketadunak, berhauek ere durduzatuak, dagozkio zurubi zolan haiduru. Bainan zer dute
|
ikusten
, sekulako zerrenda latzgarri hau: behi bat, abarreria batez kasik estalia, buztan litsetarik, herrestan, Zizko zakurra, oihuriaka zoala atzetik.
|
|
|
Ordu berean du
|
ikusten
aurretik zoakiola erronka harrigarria. Belaunikatu zen, hamarretan errepikatuz:
|
|
|
Zenbait egunen buruan jendea hasi zen Peio amerikanoaz arrenguratzen, nehork etzuelakotz
|
ikusten
, ez etxe inguruetan, ez ostatuetan.
|
|
|
Mikelek, egun oroz Bittor
|
ikusten
du. Biek zehazten dituzte Marie Leonarenganik bildu berriak.
|
|
|
Afera on baten egitera zoalako ustean, segurraz ere, Marie Leona zerbitzariari musu ezti bat emaiten diola. Zenbaitek
|
ikusten
dute hor amodiozko seinale bat. Orotan bitxiena, sekulan ez eta, puroak eskaintzen zituen nahi zuten guzieri.
|
|
|
Gela berex batera deramate Peio eta hor jarrarazten. Auhenka ari da gizona, lehenik uspeldua delakotz eta bigarrenik berriz ere hitzarmen garrantzitsu hori huts egiten duelakotz. Ez duzu
|
ikusten
Triuxela horrek zaituela eragozten, hirugarren aldikotz, zure hitzarmenean aurkitzetik. Zer duzu beraz hoin garrantzitsua den afera hori?
|
|
|
Ez du iduri pollitegia dela ere! O, Marie Leona! Non
|
ikusten
duzu makurra. Hartze diren diruak eskuratzen dira ahal den bezala!
|
|
|
Erridaua, emeki emeki idekitzen hasi da. Ez da deus
|
ikusten
, eskuin aldean ate bat itxia, horri bekoz beko ezkerrean beste bat, hetsia hau ere. Bien arteko gune xabal horren zolako paretan, berinazko ate haundi horren gain aldean idatzia da larriki:
|
|
|
Bi gizonak begiak haunditurik behaka: Gu ez! Ez duzue
|
ikusten
ene aurpegiko belzdura. Lehenago ere ez zinaukan jitez sobera argia! Bainan zer derasazu. Jar zaizte otoi!
|
|
|
Nik jujatuko dut afera, zuzenaren alde, gastuak erdizka. Gero, ene aldean
|
ikusten
duzuen Pete Gantzelio jaunaren gain emanen dut" zuzen finkatzea". Honek baitu gaztigua ehotuko.
|
|
|
Mikelek eta Bittorrek ekarri diote lau hanketako mahai apal bat, alor hetsitik doan baratzerako artekan finkatu, horren gainean kadira bat ezarriz. Musilonda, oilar kukulusta zuriak, oihukatzen du: Zer dira zerrien artean
|
ikusten
ditudan abere iledun horiek?
|
|
|
Bainu on bat harturik sukaldera agertu deneko erraiten dio amari: Ama, Arinlurrebordako Aitatxi Amatxieri helarazia dietet mezua egun eguerdiko balkaltzera joanen nitzaietela To, haurra, atsegin haundia egiten dietek. Soldadogoatik etorriz geroz ez haiz aldi bat edo biga baizik izan haien
|
ikusten
.
|
|
|
Epea burutua da bainan Maianak galdetua zuen ekainaren 30a arte epea luzatzea! Ez du aditu nahi ere holakorik, lege gizonaren
|
ikusten
izana da! Paperak ekarriak dizkiete atzo goizean, bestatik lekura!
|
|
|
Aterabide bat baizik ez diat nik hor
|
ikusten
|
|
|
Badu orai zenbait aste Balitzaneko karriketan
|
ikusten
dutela jaun haundi hau. Ostatuetan ere ibiltzen da.
|
|
|
Familia egarriz hazia zen gorputz gazteaz baliatu ziren! Ez bainuen
|
ikusten
abereak baino ere apalagoko izaiteak zirela. Urde gogoak dituztenen aldera ez daiteke herrarik izan, higuinkeria baizik!
|
|
|
Aratsaldeko lauak irian,
|
ikusten
dira balitzandarrak, batzuk xirrindulaz edo beribilkorrez doazela bestara. Besteak gozo gozoa oinez.
|
|
|
Iduri eta herriaren bi hegaletan oinarritua, horra ortzadar edo uztargi arku miresgarria. Ba ote dakizu, aitatxi, uztai eder horrek zer seinalatzen duen. Iguzkiaren eta uraren arteko perekada bat naski. Lehenagokoetarik entzun diaguk, eta oraikoek ere baiezten dutena, arku argitsu hori
|
ikusten
duguno zoriontsu garela. Bizi iturriaren mirail edo ispilua delakotz.
|
|
|
Zer du
|
ikusten
gure Mikelek. Ostatu barnean, beste ainitz bazkaltierren artean gizon bat ezagutu du!
|
|
|
Bi ostatuek, barne telebixta izanki eta bietan aurkitzen diren bostehun afaltiarrek ikus eta entzun diote bietako mugimendu airosa. Ixtorio kondazaile, dantzari edo kantariak denen agerian, ongi entzun eta
|
ikusten
dituzte.
|
|
|
Euskal ondarea argitan dago Balitzanen. Herri honetan
|
ikusten
ere dira laborantzatik datozen ekoizpen bizikorrak. Hauetarik ainitz, herrian berean gozatzen direnak, tokiko okindegi, harategi eta beste saltegien medioz.
|
|
|
Zer karietara zetozen bi bi gizon hauek Hemen ez Gaizki ostatura? Bakan dira orduak bi bertsulari hauek elkarrekin
|
ikusten
baitira!.. Ikusminaz harturik, jende gehienak doaz ostatu horretara.
|
|
|
— Herioa
|
ikusten
dut ene aurrean eta badakit ez naizela horretarik aterako. Horra zer gaitik dutan azken fabore bat eskatzen...
|
|
|
Hitz horiekin, negarrez urtu zen Gorrail urrikiz lehertua bezala. Abere batzarrak ez zuen begi berarekin
|
ikusten
otsoa orain. Egoeraz oharturik, Otsogrisek urrats zenbait gibelerat egin zituen.
|
|
|
— Baina, non dira?... Ez ditut
|
ikusten
.
|
|
|
— Beha zaitez iloba maitea, dio otoizka Otsogrisek, guzia aitortuko dizut. Honat etorria nintzan zer nahiren jateaz esperantzan, eta ere... galdegiteko gauarentzat aterpetzen ahal ninduzunez... ehizatzeak, deusentzat gainera, etxetik urrun eraman nau, eta
|
ikusten
nauzun bezala, horra non naizen ogi eta teilatu gabe.
|
|
|
hau gurinaren prezioaz, hura oilaskoen salmentaz, beste bat zamaltzainaren alabak egiten zuen ezkontzaz, eta honek senarra erraietarik minez du, eta haren suhiak adarrak baditu, eta oihal garbizaleek lana ez dute ongi egin, eta hau eta hura, mila eta milaka solas jorratuz. Hain ziren beren solasez axolatuak non ez zuten
|
ikusten
ere zer pasatzen zen inguruetan.
|
|
|
Bere indar guztiz otsoa jo zuen, baina, honek, atakatik azkenean libratuta, jauzi bat egin zuen saihetserat eta berari zuzendu kolpea kuia bigun batek hartu zuen. Bat batean kandela itzali zen, eta laborariak ez zuen gehiago
|
ikusten
zeri ez nori joka ari zen; anartean, otsoak gauaz ere ikusten baitzuen, hozkada eder bat eman zion ipurdi mazelan.
|
|
|
Bere indar guztiz otsoa jo zuen, baina, honek, atakatik azkenean libratuta, jauzi bat egin zuen saihetserat eta berari zuzendu kolpea kuia bigun batek hartu zuen. Bat batean kandela itzali zen, eta laborariak ez zuen gehiago ikusten zeri ez nori joka ari zen; anartean, otsoak gauaz ere
|
ikusten
baitzuen, hozkada eder bat eman zion ipurdi mazelan.
|
|
|
Uste izan zuen bere etsai errabiatu hura poxelutik kenduko zuela ekintza horri esker eta, ez! sekulan baino azkarrago
|
ikusten
zuen. Eta, azkenean, amore eman zuen:
|
|
|
— A! Egiten du Otsogrisek, harrapakin saldo eder bat
|
ikusten
dut: zezen bat, behi bat eta beren umea.
|
|
|
—Inguruan ditudan argi horiek
|
ikusten
dituzu... ez ahal da hor betiko erresuman naizelako froga?
|
|
|
— Jaun Arduraduna, erran zuen, badakit batzarraren erabakiari amore eman behar dudala baina, zuk
|
ikusten
ez duzun zerbaitez behar zaitut abisatu.
|
|
|
— Alta, ongi ikusi dugu... horra, horra
|
ikusten
dut orain ere... hor... soroan, mizpirondoaren alboan... Bere larru gorristarekin, azeria da!
|
|
|
Iruditzen zitzaidan istorio bakoitzean abentura berri bat abiatzen nuela nihaurek eta ez zitzaidan batere neke pertsonaia heien baitan sartzea: nihauren burua
|
ikusten
nuen azeri, bistan da, otso ere, edo lehoi (erregea!), baita ere oilar, erbi, hartz, basurde, zezen, orein, eta nik dakita zenbat animali mota liburu horretan aurkitzen direnak. Halere, aitortu behar dut, bat baizik ez balitz izan hautatzeko, azeria zitekeela gehien bat" ordezkatuko" nuena ibilera heietan:
|
|
|
Soroetan aldiz, belar freskoan alha ageri ziren aratxe eta behiak, potoka eta behorrak, eta xendra bide zola batean ardiek adaxka meheak marruskatzen zituzten. Erreka argi eta dirdiratsuan, arraintxoak firfiran
|
ikusten
ziren.
|
|
2009
|
|
|
Eta hego haizeak marmariza luze bat ematen zioten ostoeri. Ez genuen deus
|
ikusten
, baino mutillek ni baino obekiago izagutzen zituzten parajeak, zeren eta eskutik hartu eta zuzenian eraman ziaten heiek dakizuten toki baterat. Egun guziko jestoak azkarroxio bihurtuak zituzten.
|
|
|
Hortan
|
ikusten
da ahulen poderoa. Norbait kargatzen dutenian beren esperantzez, ez zaiote heiek nahi duten tokirat alleratu gabe uzten ahal.
|
|
|
Hola ari nintzelarik biratzen naiz, nunbait zerbait laguntza billatzekoetan. Eta zer
|
ikusten
dut. Nere laguna eta bere kusina gure mahainean elkarrekin, kalakan neri etortzeko keinu eginez.
|
|
|
Nola bere basoan kontenplazioan galdua zen berriro, alferrik ziren nere kolera muestrak. Pilarek (bai, Pilar zuen izena nere lagunak), zuetaz aipatu nau. Ez dugu maiz elkar
|
ikusten
. Ez da etxetik ateratzen eta ni gabezko mariposa naiz.
|
|
|
Orduan noizian behinka bakarrik hartzen ditugu bat bertzen berriak, maluroski. Baino
|
ikusten
dut zurekin piska bat atrebitzen dela mugitzia eta segur naiz on duela. Eskerrak zuri Nekane, eta zure osasunean edan dezagun zerbait.
|
|
|
Bai, badakit, hemendik aditzen zaituztet,
|
ikusten
ditut zuren muturrak ukertzen. Ez direla horiek gauza naturalak, eritasun bat dela, lotsatu egin nukela, ez banitz seko galdua.
|
|
|
Baino orain, elkarrekin bizi garenetik, bere balio guzia
|
ikusten
diot, eta eskerrak ematen dizkiot destinoari nere birean holako ontasuna jarri duelako. Pozaz txoratua ibiltzen naiz goizetik arrats, etxea moldatzen, haurrekin jostetan, barrengo lanetan.
|
|
|
Erotzen ari zen hemen, oberena zuen aire piska bat hartzia. Segitzen dugu elkar
|
ikusten
, baino ez da leheno bezala. Horren ongi ginen hemen, biek...
|
|
|
Hala ere beti gaia berian segitzeko, difentzi bat
|
ikusten
dut amodioa eta laguntasunen artean. Jelostasunak hartzen duen muturra batean eta bertzean.
|
|
|
Eta aldiero momentuko historio hura, inportantia ero ez, porrokatu du. Sobera bereziak dire halakotan
|
ikusten
diren imaginak, sobera hunkigarriak araberako erran nahiak. Nere amantia pentsatzia bertze beso batzuetan, imaginatzia haren larrua bertze larru bateri nahasia, neretzat sobera da.
|
|
|
Ah,
|
ikusten
duzue ez naizela seko galdua he?
|
|
|
Iduri du politiko slogan batzuek botatzen ditutela bizpahiru ehun jende nere aitzinean bildueri, denak aboa xabalduak nere indarra eta aseguranzia ikusiz. Aitz ongi
|
ikusten
dut nere burua holako apentzian.
|
|
|
Izanik ere, haur bat hazitzeko bakarrik bezin ongi da bi izaitia. Eta Beñat aitz ongi
|
ikusten
dut aita on baten paperean. Ez diot orain arte hortaz deus aipatu, baino iduritzen nau harek ere nerekin ongi harrapatzen duela bere burua, eta ez nauela plazerreko konpani bat bezala hutsik kontsideratzen.
|
|
|
Beñat ikuttua da,
|
ikusten
dut bere begietan entsaiatzen dela nere munduan sartzia. Mayi, Mayi, zer pasatzen zaitu?
|
|
|
Eta seko berdintzen
|
ikusten
ditu bere problemak, irri horrekin. Nenat etorri eta belauniko jarriz astintzen nauzki espaldak. Zer ari zare zu he?
|
|
|
Horiek denak Beñateri adierazten aitz zaila
|
ikusten
ditut. Nehorek ez diot esplikazionik billatzen, orduan ez ditut ematen ahal.
|
|
|
Pantxikak bere paperetik burua altxatzen du, eta haren mugimentua
|
ikusten
duenak uste du bi dozena kiloko pisoa duela espalda gainetan, hain du mugiratze bakoitxa bortitza gure Pantxika kinkil zahar onek. Ongi Mayi. Ez zare sobera hoztu?
|
|
|
Segur haren mutur tzarra
|
ikusten
duenak ez duela bere aitzinean potretian jartzeko gogorik, behin erran nion bezala. Holako pikoak bat bertziari botariez pasatzen ditugu egunak hemen, Pantxikaren behi zahar gisako begien aitzinean.
|
|
|
Baino hura segi. Berrogei urte ditut, Mayi, eta nere bizia moldatzeko momentua da. Badakit zure aldetik norbait
|
ikusten
duzula, baino beharbada ez da inportantia, ez dakit. Nik zuri asko estimatzen zaitut, aspalditik, eta uste dut zure gisetako pertsona batekin famili bat muntatzen ahal nukela.
|
|
|
Gizon hau, egunero
|
ikusten
dutena, nere punto ber berian da. Neri bezelaxe urteak gaki zaizkiola ohartua da eta orain dela momentua famili kondu pentsatzerako.
|
|
|
Ez naiz mingaina txarrekoa baino izagutzen ditut bertze neska gazte asko, hura bezin pollitak, eta haren aldian buru onekuak, baino ez ditut egundaino maner hortan
|
ikusten
. Nere alabak urte ditu, eta itsusitik urrun da, baino egun batean ohartzen banaiz itxur hortarat emana dela, hor hartuko ditu bi zartako onak aira berian aldatu baino leheno!
|
|
|
Zer nahi duzue, mutillak agudo izagutu zuen, honerat bizpahiru aldiz ekarri eta, nerekin kalakan ariez. Nik ez dut nere haurren bihotz konduetan sartu nahi, hori ez, baino
|
ikusten
ditutenian gauzak ez direla behar diren bezalakoak, erraten diotet, ez diren gaizki ibilli, ez jakitiaren gatik.
|
|
|
Sekretua da, gutxi ohartazitzen du bere burua. Maite du bakarrik ibiltzia, eta izan hemen izan kanpoan, beti bertzetatik aparte
|
ikusten
dut. Lanian ari da, bere ahizpak sasoina egin zuen denda berean, azkeneko sei hilabete honetatik.
|
|
|
Lanian ari da, bere ahizpak sasoina egin zuen denda berean, azkeneko sei hilabete honetatik. Ez du egundaino aipatzen baino
|
ikusten
duten arabera, ez du problemik, bertzeak izandu zituen gisan.
|
|
|
Badaki nuen alarguna zela. Denbora libre hori ongi hutsa
|
ikusten
zuen, sinale zen. Eta neri hori ohartazitzia ez zen alferrik. Zer xantza, ez da Uste duzu?
|