|
2001
|
|
|
Herria, iraultza, hitz zehaztugabeegiak dira, eta Furio Jesi-k adierazten duenez,"
|
hitzik gabeko
ideiak" deitzen dituenetik hurbil daude:
|
|
2002
|
|
|
Atadira heldu ginenean,
|
hitzik gabeko
agurra gerta zitzaigun. Biharamonean nire lanera, itsasaldera.
|
|
|
Ama,
|
hitzik gabeko
eskabideari erantzunez, niri gertatutakoa kontatzen hasi zen. Zuzen aritu zen, alferrikako hitzik gabe.
|
|
|
lehenbiziko botazioetan nork bere gogoko egile edo obrari ematen dio botoa, norbere hizkuntzakoei bereziki, baina horregatik besteak erdeinatu gabe. Botazioak aurrera joan eta hautagaien kopurua urritu ahala, ordea, galego-katalan-euskaldunok,
|
hitzik gabeko
akordio ez idatzi misteriotsuren bati jarraikiz, gure arteko obra edo idazle botatuenari eskaini ohi diogu geure botoa, irabazteko aukera txikiagoa duten etxekoak baztertuz. Horrek, gehienetan, finalisten artean beti euskaldun, galego edo katalan bat egoteko bidea ematen digu, gaztelaniazkoaz gainera, inguruko literaturak ere goraipatzeko posibilitateaz.
|
|
2004
|
|
|
Zerbait esan beharreko premia baitaratu zitzaion Bazterri. Ordura arte Harakinekiko harremanean ez zuen horrelako premiarik susmatu, ez zen arazorik hitz egiten bazuten ez bazuten, halako lasaitasun bat nabaritzen zuten biek ala biek, haien arteko adiskidantza hitzez haraindi bailegoen; baina
|
hitzik gabeko
entendimendu hura hautsirik, gauzak esan beharra zegoeneko garaia iritsia zela iruditu zitzaion Bazterri, eta orduan Ferminek denei egozten zien akusazioa, emeagatik-edo destaina eragiten ziena," Iraultza arra da beti" argituko zion Marckek, burura etorri zitzaion, alegia, koadrila hartan ez zela hitzik egiten," ez zegoela komunikaziorik", komunikazioa baitzen Ferminendako, P...
|
|
2005
|
|
|
Guztiau dela eta, EBko elite politikoak eta teknokraziak hiritarren benetako atxikimendua lortu nahi badute, Estrasburgoko Legebiltzarrari, baita
|
hitzik gabeko
nazio orori protagonismoa izateko bideak ezarri behar zaizkie. Baita ere sinismena sortu bizimodu hobeagoa izango dugula batasuna gauzatzen den heinean, ez gaur egun gertatzen ari den bezala.
|
|
|
Laukotearen aberasgarri, Etxepareko Jason etorri zen Arbideko musika eskolan ikasteko baliatzen zuen biolina kokospean. Handik laster Mikelen txistua erantsi zitzaion musika-taldeari, herriko xantreak bere ahots sakonaz,
|
hitzik gabeko
kanta batzuk airarazten zituela. Hamabi soketako gitarra eta biolina batzuetan aldizka ari ziren eta Draganek belarrientzat mingarri suerta zitekeen melodia eztitzen zuen klarineteaz.
|
|
|
Zertan finkatzen zen bizitzeko bozkario berreskuratua? Zer zen bada
|
hitzik gabeko
amodio hori. So bat aski ote zen xendra lahartsuan tematzeko?
|
|
|
Emaztearen gorputz koxkorra inoizko astunen egin zitzaion, laket izan zuen, hila iduri bere gainean umetuta, sukaldeko zoruan hondoratzen zuela haragia asaldatzen hasten zitzaion bezain, ogia txapan xigortzen ari zen bezain. ...n, ondotik lehorreratzen zitzaion Ana ohetik, isil, ahapean egiten zion hitz semea etxean edukiko balute bezala, iratzarriko zuten beldurrak ibilarazten zituen ahapean kanila kikara koilara kisketa, atean gelditzen zitzaion beheko tranpaletik begiak harengana jaso zitzan, emazteak ez zuen itxiko eskailerak ezkerrera egiten zuen hartan balustrako hagen artetik elkarri azkenez begi eman baino lehen,
|
hitzik gabeko
agur haren eskasean ez.
|
|
|
historia aldatzen ahal zen. Maltzurraren aierua elkarri,
|
hitzik gabeko
ulertzea. Aspertuko ziren karabineroen zain.
|
|
2006
|
|
|
Hitz argi bakar bat, ama bezala, 10 -18 hilabete behar izaten da garatzeko, eta, hala ere, gutxitan erabiltzen da, esanahi sinbolikorik gabe. Hiru urte betetzean, maila altueneko haurrek
|
hitzik gabeko
hizkuntzaren bat hasten dute: batzuek gorputzeko atal batzuk seinalatzen dituzte behar fisiologikoak adierazteko, baina haien ulermen-maila askoz handiagoa da aginduak ulertu eta betetzeko.
|
|
2007
|
|
|
Gaitz erdi. Ez bat eta ez bi, Rober eta Edu kantari hasi ziren,
|
hitzik gabeko
marmarrean aurrena, ozenki eta gogotsu gero: –Son tus perjúmenes mujer/ los que me sulibeyan,/ los que me sulibeyan/ son tus perjúmenes mujer??
|
|
|
Hobeto esanda, musika aditu bai, baina musika horretaz deus ere jakin gabe eta jakiteko ahaleginik egin gabe. Autoan noala, lanera bidean edo lanetik etxerakoan, irratia piztu ohi dut ia beti, eta gehien-gehienetan
|
hitzik gabeko
emisore bat hautatzen dut. Musika jarri bai, baina ez dute esaten ez kantaren ez kantariaren izenik.
|
|
|
Arretaz entzuten denean, gainera, gorputz osoarekin entzuten da. Enpatia-gaitasun handia duten pertsonak gai dira beren
|
hitzik gabeko
hizkuntza solaskidearenarekin sinkronizatzeko. Hitzezkoak ez diren adierazpenak interpretatzeko gai dira, oharkabean egiten ditugun baina informazio ugari ematen duten ahots, keinuak edo mugimenduak aldatuz.
|
|
2008
|
|
|
bizpahiru mende lehenagoko auzia, meditazioa, oinarri diskurtsibo kontzeptual bat duena? eta kontenplazioa?
|
hitzik gabeko
esparrua bilatzen duena, kontrajartzetik sortu zena eta Molinosen eta joera kietisten kondenak ekarri zituena, frai Millanek ez baitzituen bi jarrera haiek elkarren aurkakotzat jotzen, osagarritzat baizik, bere ustez bai baitzegoen denbora bat meditaziorako. Kredoa errezitatuz, adibidez, fede eta doktrina katolikoaren dogmak finka zitezkeen behin eta berriro?
|
|
|
Udal-arduradunen artean, Nerea Alustizak laguntza estimagarria eskaini dit, baita ikerketa arloan ere. Juan San Martin ere ezin aipatu gabe utzi, elkarrekin egon ginen une laburretan
|
hitzik gabeko
aholkuak oparitu baitzizkidan, begirada hutsarekin.
|
|
|
– Eskuin-hemisferioari dagozkio
|
hitzik gabeko
hizkuntza, espazioa, ikusmena, hiru dimentsioko espazioan kokatzea, erritmoa, soinua eta kolorea.
|
|
2009
|
|
|
Josebak
|
hitzik gabeko
marmarra ahoskatu zuen.
|
|
|
Jarraian, Nazariok Damasori ezin zorrotzago begiratu?
|
hitzik gabeko
galdera zen haren begirada?, eta Damasok baietz esan zuen buruaz, beharko?!
|
|
|
ongi esan zion bezala; Domingok zin-zinez sinesten zuen sinesten zuena: % 99an sinetsia zegoen, sinesmenaz horrela hitz egin badaiteke?, eta% 100ean ere egongo zen, beharbada, baldin eta astebete hartan Teofilo Mariaren eta Damasoren
|
hitzik gabeko
begiradei aurre egin behar izan ez balie, keinu adierazgarri haiekin bi anaiek zera esan nahi baliote bezala: –Benjamin Maria hil da, eta ez hasi orain, arren, fantasmak gora eta fantasmak behera zeure betiko hixtoriak asmatzen?; horregatik, Benjamin Maria hil eta handik astebetera-edo, beste hiru anaiekin batera ikastetxera joan, gelan sartu, eta aita Sebastian ikasleei honela mintzatu zitzaienean, goizeko lehen orduan:
|
|
|
Domingori sendoa eta biribila atera zitzaion lehenengo oihua: . Ez zen hil!?; bigarrena, aldiz?. Bizi da!??, dardara batek hartua bezala; ahotsaren hutsegite hura urduritasunaren ondorio izan zitekeen; edo izan zitekeen, halaber, kontzientziak, begien itxi-ireki bateko tartean, formulatutako lehen zalantzarena ere, Teofilo Mariaren eta Damasoren
|
hitzik gabeko
begiradek. Damasorenak, batez ere, inkontzienteki eraginda; kontua da, baina, hain ukitu berezia eman ziola Domingoren dardarak esaldiari, non baieztapen hutsa behar zuenak?. Bizi da!??
|
|
|
Anai-arrebak era hartan ikusi ez beste, goiko hortzez horzkatu zuen Maria Bibianak beheko ezpainpeko azalgunea, keinu etsi batean, halako eran, non, segidan. Gabinok mutu segitzen zuen,
|
hitzik gabeko
burbuilan sartuta, antza?, besoak zabaldu eta begirada eskarizko bat luzatu baitzien ondoan zituèn anaiei, keinu harekin zera adierazi nahi balie bezala, begien aurrean gertatzen ari zena permititu behar ote zuten. Teofilo Mariak, ordainean, ezker-eskuin mugitu zuen burua, eta Damasok berdin.
|
|
|
Hurrengo belaunaldiko kideok
|
hitzik gabeko
hizkuntza honen bariazioak saiatzen hasi gara: harri leun bat poltsikoan, sakelako labana bat bakeroetatik zintzilik.
|
|
|
Ikasleak “pazientearekin” komunikatzen dira ahotsa ezagutzeko teknologia baten bidez edo interfaze informatiko batean galderak sartuz. Bestalde, “pazienteak” hitzez edo
|
hitzik gabeko
zenbait keinuren bidez erantzuten du, mina, estresa edo antsietatea bezalako emozioak adierazteko. Saioaren amaieran, “paziente birtualak” ikaslearen jarduera ebaluatzen du.
|
|
|
Keinu horiek zenbat eta ulergarriagoak izan, orduan eta errazagoa izango da hitzezko aberastasuna lortzea, eta, ondorioz, haurrak arazo gutxiago izango ditu eskolatzen hasten denean. Gurasoek beren seme-alabek komunikatzeko
|
hitzik gabeko
trebetasuna har dezaten duten eginkizuna funtsezkoa da, eta trebetasun horrek familien maila sozioekonomiko handiagoa eragiten du. Chicagoko Unibertsitatearen azterlan batek dio, keinuen aberastasuna hurrengo hiztegiarekin lotzen duen lehena.
|
|
|
Adin horretan, batez beste 20,9 keinu mota egiten zituzten haurrek, eta desberdintasun handiak zituzten estatus sozial eta ekonomikoaren arabera: familia aberatsenetako haurrek batez beste 24 keinu egin zituzten, eta beste muturrekoek, berriz, 13 Bizitzako lehen hilabeteetatik
|
hitzik gabeko
hizkuntza erabiltzen da beharrak adierazteko, sentsazioak eta sentimenduak adierazteko. Desberdintasun horiek gurasoengan ere nabaritu ziren, haien kudeaketa-maila seme-alabenarekin zuzenean lotu baitzen.
|
|
|
Keinuak eta hizkuntza ere paraleloki garatzen dira. Hala ere, bizitzako lehen hilabeteetatik, haurrek
|
hitzik gabeko
hizkuntza erabiltzen dute (etapa “prelinguistikoa”) beren beharrak adierazteko, beren sentsazioak eta sentimenduak adierazteko, bai eta beste pertsona batzuekin eta inguruko munduarekin lotzeko ere. Bizitzako lehen 9 eta 12 hilabeteetan berez hartzen diren keinu onartuenak keinu deiktiko deritzenak dira, hots, erritu gisa eskaerak apuntatu, erakutsi, eskaini, eman eta egitea.
|
|
|
Behatu behar zuten objektu hori giza irudi bat izan zen (puntu batzuez adierazia), eta txalo ugari ematen zituen haurrentzako kanta baten erritmoan; ezkerraldean irudia eskuinekoa zen, mugimenduan eta soinuan, eta eskuinaldean ahoz behera zegoen, soinurik gabe. Autismoa duten haurrak gutxi erreparatzen diote
|
hitzik gabeko
hizkuntzari, gizarte-informazioa txertatzeko oinarrizkoa baita. Emaitzek erakutsi zutenez, garapenean atzeratuta zeuden haurren eta inolako asaldurarik ez zutenen arreta lehen irudian eta mugimenduetan oinarritzen zen.
|
|
|
Trebetasun soziala bi hizkuntza motatan oinarritzen da. Lehenik eta behin,
|
hitzik gabeko
hizkuntza dago: keinuak, jarrerak, irribarrea edo begirada.
|
|
|
Jokin Mitxelenak ere egin zuen zerbait. La Galera Kataluniako argitaletxea
|
hitzik gabeko
ipuinekin saiatu zen, duela hainbat urte. Nik beti esaten diet ausartzeko beren barruko pultsu edo kezka agertzen.
|
|
|
Izan ere, Adarentzat itzala zena, argia zen Domingorentzat, Domingo sinetsia baitzegoen Benjamin Maria beste esfera batean zegoela –fantasmen esferan, gorputzaren zamatik eta eritasunetatik aske–, Albertok –fantasmen mundura hurbildu zuèn adiskide-minak– ongi esan zion bezala; Domingok zin-zinez sinesten zuen sinesten zuena: % 99an sinetsia zegoen –sinesmenaz horrela hitz egin badaiteke–, eta% 100ean ere egongo zen, beharbada, baldin eta astebete hartan Teofilo Mariaren eta Damasoren
|
hitzik gabeko
begiradei aurre egin behar izan ez balie, keinu adierazgarri haiekin bi anaiek zera esan nahi baliote bezala: " Benjamin Maria hil da, eta ez hasi orain, arren, fantasmak gora eta fantasmak behera zeure betiko hixtoriak asmatzen"; horregatik, Benjamin Maria hil eta handik astebetera-edo, beste hiru anaiekin batera ikastetxera joan, gelan sartu, eta aita Sebastian ikasleei honela mintzatu zitzaienean, goizeko lehen orduan:
|
|
|
Domingori sendoa eta biribila atera zitzaion lehenengo oihua: " Ez zen hil!"; bigarrena, aldiz –" Bizi da!" –, dardara batek hartua bezala; ahotsaren hutsegite hura urduritasunaren ondorio izan zitekeen; edo izan zitekeen, halaber, kontzientziak, begien itxi-ireki bateko tartean, formulatutako lehen zalantzarena ere, Teofilo Mariaren eta Damasoren
|
hitzik gabeko
begiradek –Damasorenak, batez ere– inkontzienteki eraginda; kontua da, baina, hain ukitu berezia eman ziola Domingoren dardarak esaldiari, non baieztapen hutsa behar zuenak –" Bizi da!" – galdera baten itxura hartu baitzuen: " Bizi da?"; aita Sebastian, hasieran, nora ezean geratu zen, baina, nola esperientzia handiko gizona baitzen, berehala jarri zuen errekamaran gordeta zituèn argudioetako bat bere zerbitzuan:
|
|
|
Anai-arrebak era hartan ikusi ez beste, goiko hortzez horzkatu zuen Maria Bibianak beheko ezpainpeko azalgunea, keinu etsi batean, halako eran, non, segidan –Gabinok mutu segitzen zuen,
|
hitzik gabeko
burbuilan sartuta, antza–, besoak zabaldu eta begirada eskarizko bat luzatu baitzien ondoan zituèn anaiei, keinu harekin zera adierazi nahi balie bezala, begien aurrean gertatzen ari zena permititu behar ote zuten. Teofilo Mariak, ordainean, ezker-eskuin mugitu zuen burua, eta Damasok berdin.
|
|
2010
|
|
|
...na hura ez zen isiltasun pisugabe bat, berunezko isiltasun bat baizik, orbetarroi gogoa makurrarazten ziguna, madarikazio bibliko bat erori balitzaigu bezala; etxean inork ez zuen Benjamin Mariaz hitz egiten, gure aurrean ez behintzat, baina hargatik genuen, hain zuzen ere, hura inoiz baino presenteago, zeren, aldian-aldian, izaki bizidunak isildu ez beste hasten baitira objektu bizigabeak oihuka,
|
hitzik gabeko
hitzetan bada ere: argi-ilunak hartutako honako mahai honek garrasi, horrako lanpara horrek orro eta harako aulki hark aldarri?
|
|
|
TDAH eta dislexia, bakarrik edo elkarturik, dira ohikoenak; desordena horien %70 inguru dira. Dislexiak ikasleen %5 eta %15 artean eragiten du, TDAHak %3 eta %8 artean, diskalkuliak (akalkulia edo matematikak ikasteko zailtasunak) %1 eta %3 artean, hizkuntzaren garapenaren nahasteak %2 eta %4 artean, eta,
|
hitzik gabeko
ikaskuntzaren nahastearen kasuan, ez dago daturik. Haurtzaroko lehen zailtasunak antzematen badira ere, urte batzuk igaro arte ez da diagnostikoa berresten Zenbaki horiek Faroak izeneko laugarren txostenean (“Ikaskuntza haurtzaroan eta nerabezaroan.
|
|
|
Motor-ibilaldi hura egin eta berehala desagertu zen Joseba Urizar. Oihanak beti gorde du txango hura azken agurtzat,
|
hitzik gabeko
maitasun-seinale eta despedidatzat; biharamunean aldegin zuela pentsatu izan du, baina ez du hipotesi horren frogarik. Noiz joan zen zehatz-mehatz ez jakiteaz gain, luzaroan ez zuen jakin aita joan zenik ere.
|
|
|
...na hura ez zen isiltasun pisugabe bat, berunezko isiltasun bat baizik, orbetarroi gogoa makurrarazten ziguna, madarikazio bibliko bat erori balitzaigu bezala; etxean inork ez zuen Benjamin Mariaz hitz egiten, gure aurrean ez behintzat, baina hargatik genuen, hain zuzen ere, hura inoiz baino presenteago, zeren, aldian-aldian, izaki bizidunak isildu ez beste hasten baitira objektu bizigabeak oihuka,
|
hitzik gabeko
hitzetan bada ere: argi-ilunak hartutako honako mahai honek garrasi, horrako lanpara horrek orro eta harako aulki hark aldarri... gelek eta etxe osoak ere oihu!
|
|
|
Izan ere, nork daki inork baino hobeto eta ia inork baino lehen Juana Mariri ez zaizkiola gizonak gustatzen? Nik, noski, institutuan izan zuen lehenengo eta azken nobioa izan nintzelako eta
|
hitzik gabeko
kontradeklarazio batekin egin geniolako agur geure maitasun istorioari elkar asko maita genezakeela baina horrek sekula ez zuela funtzionatuko garbi utzita.
|
|
|
Ordu batzuk geroago itzultzen zen, amarekin topo ez egitearren. Janaria eginda uzten zion amak,
|
hitzik gabeko
hitzarmena zuten.
|
|
|
Dokumentala bururatu eta, salatik ateratzean, berriz,
|
hitzik gabeko
begi busti irribarretsuak nagusi. Bat baino gehiago joan zaio Etxaluzi eskertzeko eta muxuak emateko, hunkiturik.
|
|
|
Asier Altunaren Artalde eta Angel Aldarondoren Ondar ahoak. Altunaren Artalde izenburuak egiten du batik bat euskarazko,
|
hitzik gabeko
filma baita, hizkuntza bisual hutsez gure hirietan bizi diren artaldeen, artzainen eta txakurren istorio txikia kontatzen duena. Aldarondoren Ondar ahoak filma itsasoko jendearen itsasoko eta lehorreko aldiez mintzo da, animatutako argazki zaharren bidez. Txintxua Films etxeak ekoitzi du Altunaren lana, eta Kosmikar Studiok Aldarondorena.
|
|
2011
|
|
|
Eskua sabelean zuela bukatu zuen bertsoaldia Gaztelumendik: «Ta nik bezela, begira/ jarri hor eskua, tira/
|
hitzik gabeko
maite zaitut bat/ esaten ari da».Dimisioa Berria-n«Egoerak bultzatuta, azkenean, dimisioa aurkeztu duzu», egokitu zitzaien bigarren kartzelarako gaia. Egunkari honetako zuzendaria balitz bezala kantatu zuen Gaztelumendik krisiaren harira.
|
|
|
Ordainean,
|
hitzik gabeko
erantzuna jaso zuen don Segismundok: esfingeraren begirada hura, Paloma bertze mundutik ariko balitzaio bezala; nola izan zitekeen hura, baina, Paloma artean bizirik bazegoen?
|
|
|
Hitz egiteaz gain,
|
hitzik gabeko
mezuekin ere komunika gaitezke pazientearekin.
|
|
|
Horri dagokionez, elkarrizketaren elementu guztiek zeregin garrantzitsua dute. " Kontsultan, entzute aktiboko trebetasunak irakasten dira eta pazienteak entrenatzen dira
|
hitzik gabeko
hizkuntza ongi erabil dezaten. Modu egokian erabiltzen diren begiradak, irribarrea, keinuak eta mugimenduak funtsezko erakargarritasuna izan dezakete.
|
|
|
Bizitzan oso bakanetan sentitu dudan samurtasuna eragiten dit batere
|
hitzik gabeko
keinuak.
|
|
|
Irudirik gabeko pintura esaten diote tangdarren olerkiari, eta songdarren pinturari, berriz,
|
hitzik gabeko
olerkia. Olerkiak belarriekin ikusten du; pinturak, aldiz, begiak erabiltzen ditu entzuteko.
|
|
|
Isiluneek ere biziki kezkatzen zuten. Aireratu beharreko elkarrizketa grabatuetan isilunea entzunez gero (isiltasuna entzun al daiteke?), kentzen saiatu ohi zen,
|
hitzik gabeko
segundo pare batek entzuleriaren galera zekarrelakoan...
|
|
|
Azkenik, eta hau ia kontu formala baino ez bada ere, grabaketetan agertzen diren
|
hitzik gabeko
inprobisazio berriak jarriko ditugu. Esan dut kontu formala dela, zeren aipatutako dantzen inguruko inprobisazioak edo hainbat kanturekin egindakoak aurreko hitzen oihartzun eta bilakaerak sortuak badira ere, gorpuzte askea baitaramate eta guztiz libre baitira azkenerako:
|
|
|
Komentatzen ari garen grabaketa hauei erreparatuz, esan behar da hitzaren aurreko soinu-ehundurak antzematen ditugula nagusi. Une batez onar genezakeen hitz edo esaldi bat kantatzen denean, berehala nahastu eta urtuta geratuko da
|
hitzik gabeko
soinu korrontean. Hitzezko hizkuntza ia desagertua dago, eta zerbait frantsesez, portugesez, gazteleraz edo euskaraz entzuten dugunean, ulertu edo ez, garrantzi handiagoa du haren soinu-ehundurak esanahi testualak lukeena baino.
|
|
|
60 hamarkadatik aurrera saiatu zen hainbeste jenderen ahotsa eta Artzeren zenbait poema baliatuz kantuz zabaldu zena. Blues honetan isiletik sortzen da orroa, eta esandakoa
|
hitzik gabeko
bilaketan isurtzen da etenik izango ez duen zirimolan. Amaitzeko, eta hors ciel, zerutik kanpo, desioaren eremuan gaudenez, hitz soilez utziko digu Achiryk Wang Wei zaharraren gogoeta:
|
|
2012
|
|
|
antzerkia helduok errealitatea interpretatzeko ezinbesteko tresna baldin bada, haurrei ere erakutsi behar diegula ahalmen handiko tresna horren erabilera. Hasieran esan bezala, desberdintasun handiak izan dira egunotan ikusitako hiru proposamenen artean, eta Babia izenekoan helduontzako maila nagusitu da, nahiz eta ume helduek ere atsegin handiz eta xehetasunik galdu gabe jarraitu duten
|
hitzik gabeko
kontakizuna. Dena da irudimentsua Ganso & Cia konpainia durangarrak azaro amaieran estreinatu zuen piezan, eta taula gaineko bi protagonistek zorioneko krisiaren inguruko istorio gizatiar bat aurkezten digute, laguntasunaren balioa beste ezeren gainetik nabarmenduz eta, bide batez, giza arloko zenbait kontutan arakatuz.
|
|
|
Aparta. Zein marka erabiltzen zuen galdetzen hasi nintzen Luciari, baina
|
hitzik gabeko
abagune labur hura aprobetxatuz, aurrea hartu zidan berak.
|
|
|
Idatzizko komunikazioa soilik erabilita, ezinezkoa litzateke ezer azkar erabakitzea, prozesua gehiegi luzatuko bailitzateke. Gainera, igorlea eta hartzailea elkarrekin ez daudenez, atzeraelikadura zailagoa litzateke, iritziak trukatzeko eta
|
hitzik gabeko
hizkuntza erabiltzeko aukera galduta.
|
|
|
Ahozko mezua aurrez aurre transmititzen da, eta erabiltzen den keinu-hizkuntzak sendotzen du. Hala ere, kontuz ibili behar da; hobe da keinu-hizkuntza ez areagotzea eta
|
hitzik gabeko
adierazpenari probetxua ateratzea. Hitzik gabeko adierazpenaren baliabide batzuk telefonoz ere, nabaritzen dira?; esate baterako, telefonoz irribarrea, entzun egin daiteke?.
|
|
|
Ñabartzeko eta hitzezko hizkuntza interpretatzeko erabil daitezkeen
|
hitzik gabeko
baliabideak aztertzea.
|
|
|
Horretarako, adeitasuna adierazten duten hitzak ez ezik,
|
hitzik gabeko
hizkuntza ere erabili behar da, batez ere irribarrea eta begirada (garrantzitsua da bezeroari begietara begiratzea, konfiantza transmititzeko eta haren erreakzioak antzemateko).
|
|
|
Bezeroaren arreta egiteko, liburu honetan landu ditugun hitzezko,
|
hitzik gabeko
eta idatzizko komunikazioko teknika guztiak aplikatu behar dira, eraginkor. Kontuan hartuko dira batez ere telefonozko komunikazioan eta gizarte-trebetasunen aplikazioan, hala nola aditze aktiboan.
|
|
|
Hitzezko eta hitzik gabeko komunikazioa Hitzezko komunikazioa gure komunikazio guztiaren% 65% 80 da. Gainerako komunikaziorako,
|
hitzik gabeko
kanalak baliatzen ditugu.
|
|
|
Norbaitekin hitz egiten dugunean, haren hitzetatik ez ezik,
|
hitzik gabeko
hizkuntzaren bitartez ere lortzen dugu informazioa; hain zuzen ere, informazioaren zati handi bat hitzik gabeko hizkuntzaren bitartez lortzen dugu.
|
|
|
Norbaitekin hitz egiten dugunean, haren hitzetatik ez ezik, hitzik gabeko hizkuntzaren bitartez ere lortzen dugu informazioa; hain zuzen ere, informazioaren zati handi bat
|
hitzik gabeko
hizkuntzaren bitartez lortzen dugu.
|
|
|
Bestalde,
|
hitzik gabeko
hizkuntzak gizarte bakoitzean nagusi diren azturekiko lotura estua du; hortaz, esanahi desberdina du herrialdeen eta kulturen arabera.
|
|
|
Nola esaten dugun hori, berriz, hitzik gabeko komunikazioaren elementua da. Paralinguistika hizkuntzaren osagarri diren eta igorritako mezua argitu, indartu edo aldatzen duten
|
hitzik gabeko
elementuak aztertzen dituen doktrina da.
|
|
|
Kritika itzazu gustuko ez dituzun beste alderdi batzuk. 18 Zer harreman egon behar du hitzezko hizkuntzaren eta
|
hitzik gabeko
hizkuntzaren artean? 19 Begira iezaiezu telebistako eztabaida-programa bateko parte-hartzaileen keinuei eta bil itzazu honako taula honetan:
|
|
|
Solaskidea aurrez aurre ez izateak komunikazio-prozesuen oinarrizko alderdiak aldatzen ditu. Jakina, ezin dira erabili
|
hitzik gabeko
hizkuntzaren baliabideak, ez baikaituzte ikusten. Baina, telefono-elkarrizketaren bidez, gure jarrerari eta nortasunari dagozkien alderdiak eta ñabardurak hautematen dira beti.
|
|
|
– Etenaldiek laburrak izan behar dute, isilune deserosorik gerta ez dadin, ez baitago
|
hitzik gabeko
adierazpena baliatzeko aukerarik.
|
|
|
– Hizlariak adi egon behar du
|
hitzik gabeko
seinaleei, horiek entzulea arretarik jartzen ari ez dela adieraz baitezake (beste alde batera begiratzea, hitz egitea, aulkian mugitzea, burua eskuaren gainean jartzea, etab.).
|
|
|
– Hizkera ulergarria. Informazioa mailaka transmitituko da, esaldi laburrak eta etenak erabilita, hitz teknikoak saihestuta eta
|
hitzik gabeko
hizkuntzaz lagunduta.
|
|
|
norbaiten barrea aditu orduko denok egiten dugu irribarre edo algara, modu automatikoan, berez-berez hedatzen den kate-erreakzio bat abiaraziz eta halako «bahiketa emozional» moduko bat sorraraziz (barreak nagusiki gure nahiaz kanpoko edo oharkabeko zirkuitu neuronal konplexuetan baitu egoitza). Zientzialarien esanetan, horrek lotura izan dezake, agian, barreak gizakiaren eboluzioan zehar bete izan duen eginkizunarekin; barreak
|
hitzik gabeko
mezu lagunkoi eta lasaigarriak, etsaitasun gabeak, bidaltzen ditu, batasuna eta ituna erraztuz. Ikuspegi neurologikotik begiratuta, esan daiteke barrea dela bi pertsonaren arteko distantziarik laburrena, bataren eta bestearen burua (eta emozioak) zuzen-zuzenean sintonizatzen dituelako (intelektoa «ikusle huts» bihurturik).
|
|
2013
|
|
|
emakumeen begiradak, zuzen ala zeharka? hantxe sentitzen zituen, sabelean iltzatuta; herritarrenak ez ziren, beraz,
|
hitzik gabeko
begirada mutuak, erranahi zehatzeko begiradak baizik, begiek ere hitz egiten balekite bezala: –Raissa:
|
|
|
–Entrenatzailea da, ezta? , eta berak oraingoan baietz esango zuen, buruaren mugimenduarekin berriro ere,
|
hitzik gabeko
erantzuna beraz. Horretarako, noski, emazteak eserita beharko zuen, langelan bertan irakurtzeko dudan besaulkian, esate baterako.
|
|
|
ez zebilen oker... edo hala iruditu zitzaion berari, hain zegoen hisiak itsututa; are gehiago: emakumeen begiradak –zuzen ala zeharka– hantxe sentitzen zituen, sabelean iltzatuta; herritarrenak ez ziren, beraz,
|
hitzik gabeko
begirada mutuak, erranahi zehatzeko begiradak baizik, begiek ere hitz egiten balekite bezala: " Raissa:
|
|
|
Hantxe dabil usoa elorriondoaren adar batetik bestera jauzitxo ttipiak etengabe eginez, zazpar ondoan zarpaildurik dagoen zapelatzari begirik kendu gabe. " Hots egik bada, goazen" adierazi dio Ahuxok bere buruari
|
hitzik gabeko
elean.
|
|
2014
|
|
|
Bada, eliz kanta harekintxe ari nintzen ni, oharkabean, ez letra eta guzti,
|
hitzik gabeko
marmarioan baizik. Seguru asko, kantaren ideia hori bera izango nuen buruan jiraka, ez zaitez joan, ne me quitte pas, eta lelo horrek ekarriko zidan doinua gogora, konturatu gabe.
|
|
|
Laburra, baina ederra, erabat maiteminduta dagoenaren aurpegia jartzen saiatzen ari da?. Izarrak eta ISS-a zerutik pasatzen ikustea,
|
hitzik gabeko
esperientzia izan zen.
|
|
|
Galdez zeuden
|
hitzik gabeko
|
|
|
amagandiko edoskitzea zenbat eta luzeagoa izan, orduan eta hobeto garatzen da ezagutza eskola-adinean. Ikertzaile batzuk, gainera, ez dira hainbeste elikadura-mota horrek haurraren adimenarentzat dituen onurez ari, baizik eta etenaldi goiztiarraren kalteak adingabearen hitzezko eta
|
hitzik gabeko
zatidura intelektualari buruzko praktika. Carlos González pediatrak gogoeta interesgarri bat egin du azken liburuan, ‘Crecijuntos’, eta merezi du ondorio hauek ateratzea:
|
|
|
Jenagarria zen ezen auzoari hitzeman bainizkion eta ez nuen hitza atxiki. Alaba biziki pollita zen etxe hartan, eta arrainengatik sailkatua izanen nintzen
|
hitzik gabeko
inutilen kategorian, zirtzil edo buhame deitzen da hori Garazin eta hots zerbait huts egin nuelako segurtamenarekin nenbilen geroztik. Behar bada batere.
|
|
|
Keinua izan da
|
hitzik gabeko
ulermenean bizitzak ematen duen laguntzarekin.
|
|
2015
|
|
|
eta bai
|
hitzik gabeko
ametsetan ere:
|
|
|
ahalik eta gutxien transmititzean oinarritu da nonbait: komunikatu ahal izateko hizkuntza, bizimodua ziurtatzeko teknikak, eta
|
hitzik gabeko
balio-sistema bat, nolabaiteko etika eta estetika barne hartzen dituena, etika eta estetika horiek zertan dautzan esaterik ez badago ere: esatea balego, indoeuropar existentziazaleen pareko bihurtuko baikinateke.
|
|
|
Segada bera ere ustekabekoa izan zen beraientzat. Blascoren
|
hitzik gabeko
gidaritzapean, dagoeneko hoteletik gertu samar zegoen kale estu baten izkinan geratu ziren. Pausoen abailak, Kepa eta Langara lehen lerroan kokatu zituen tupustean.
|
|
|
Trafiko gutxi dabil kalean, eta tarteka tiro-hotsa iristen da leiho zabalduren batetik, siesta garaiko bakero-pelikulako opari. Izerditzen hasitako ume potolo batek erdi irrikaz erdi angustiaz begiratzen du, aldiz arbolen itzalpe urrunari, aldiz autobusak agertu beharra duen bide-zatiari, eta
|
hitzik gabeko
kexua bidali die ondoan dituen gurasoei.
|
|
|
Film mutuak egiten hasi baitzen Hitchcock zineman (edo zehatzago: film mutuetan trantsizioetako txarteltxoetako testuak idazten), eta
|
hitzik gabeko
kontalariaren sena zuen: Psycho filmean, esate baterako, apenas dagoen elkarrizketarik.
|
|
|
Hala ezagutu zuen Lucecita. Neurri batean besterik ez bazen ere, ametsak eta ilusioak galarazten zizkion beldurra gainditzen lagunduko zion telenobela hark,
|
hitzik gabeko
poema idatzarazi zioten pentsamendu triste haiek uxatzen, amildegi ertzetik aldentzen.
|
|
|
Besarkada laxatu dutenean,
|
hitzik gabeko
elkarrizketak tentsioa erabat arindu duela ohartu dira.
|
|
|
Eta gogoan zuen ezen, ez eleberri bat, olerki bat baizik, idatzia zuela hark, Nire pentsamendu tristeak izenburupean;
|
hitzik gabeko
poema ukigarria.
|
|
|
Besarkaturik gogoratzen zituen hurrena,
|
hitzik gabeko
elkarrizketan.
|
|
|
Gure hitzak ez datoz bat
|
hitzik gabeko
jokabidearekin.
|
|
|
Interneten, askotariko komunikabide ez-presentzialak aurki ditzakegu,
|
hitzik gabeko
hizkuntzarik erabiltzen ez dutenak: txatak, posta elektronikoa?
|
|
2016
|
|
|
Ekiaren izpien moduan, Jesusek besoak zabalik zioenean: . Maite nauzue nik maite zaituztedan bezala?, eguzkia funtsezko esan dibino horretatik hurbil zegoela ere,
|
hitzik gabeko
argiz baitzioen biziaren maitasunaren pizle zela, bero gozoaren emaile, gizakia eta bere lurrama amodio eta fereka estale. Gizari ez zitzaion zaila Inko begi xamurrez begiratzea, nahita ez, berarekin bat egiten baitzuen, beti.
|
|
|
Ziminoei orain arteko
|
hitzik gabeko
haien bide luze hori oro aspergarria bilakatu zitzaien, eledunen hitzak ulergaitzak egiten zitzaizkielako, Erek eta Habilekin soilik ongi konponduz, denak erdi mutu izanda. Zeren bila zeuden Richardek ere adierazpenik ez liezaiekeen eman eta horrek nardatzen zituen, haiek, giza sortzearen hastapenean izan ziren izaki bakarrak eta garrantzitsuenak denek ahanzten zutelako, bereziki haien espezialista zen gizonak, Richard Darwin...
|
|
|
Igartzen zenuen jendeak zerbait ezkutatzen zizula, soinean murru uxatzaile ikusezin moduko bat zeneramala, iraganean erakarpen-indarra izan zena, orain, jendeari atzera eragiteko motibo bilakatu zela. Behin kalean neska gazte batekin gurutzatu zinen, irribarre egin zenion, eta nazkaz beteriko begirasuna itzuli zizun,
|
hitzik gabeko
mespretxuzko deiadar ozena ahoan: «Ez niri begiratu!».
|
|
|
Zerbinetta Ariadnari aholkuak ematen saiatzen zitzaion, dena hain serio har ez zezan, gizon asko baitzeuden munduan; bera, adibidez, askorekin egon zen, batzuetan bi maitale batera izan zituen, eta berak bezala egiteko esaten zion. Zerbinettaren papera egiten zuen kantariak nahiko abiadura normalean kantatu zituen notak hasieran, baina bi gizonen arteko dudatze jokoari ekin zionean, nota agudo asko jaulki zituen eta
|
hitzik gabeko
andana luze eta zail batekin bukatu zuen aria, modu apoteosikoan. Jende guztia ozenki hasi zen txalotzen eta, bravo?
|
|
|
Ipar Europan erraldoien gaitzespena zakarkeria, zabarkeria, enasakeria eta inozokeriatik badator, hegoaldeko beste sinkretismotan, indoeuroparren aitzinekoei aberats zikoitz eta
|
hitzik gabeko
iritzi ohi zaie hainbat testutan. Sarritan aurkitzen dugu bertan, urre-bidezko ustelkeriaren motibua.
|
|
|
...uan gelditzea, autonomia izatera pasatzea, musika begietatik sartzen dela azpimarratzea, testua barne belarrietik sartzen dela jakinaraztea, Chadbourn, Bennick, Mengelberg, Haino, Gionnet bermoldatzea, testuak idazten ditudanero gehiago sentitzen naiz, ni naizena, eguneroko bizitzan baino esatea, Toshimaru Nakamuraren zazpi minutuko Nimb deitzen den musika entzutea, zutik mikrofonoa eskuan egotea,
|
hitzik gabeko
testu ezabaezinak, performer-objektuaren jarrerak begiratzea, Haruka Nakamuraren Twilight, geldirik dagoen bitartean Diego Chamy so egitea, arte lan askoren inguruan eraikitzen den hizkera handiustekoa kritikatzea, irakurlearekiko harremana birnegoziatzea, f. BGM Grace deitzen den zatia entzutea, irakurlearen etsipena eta esperantza sortzea, irakurleen hatsak barneratzea, Haruka Nakamuraren Eguz...
|
|
|
zinema mutuaren munduan ibiltzen diren xaboi-burbuilak... " Burbuilahezlea" ikusgarria xaboi-burbuilaz josia da, eta
|
hitzik gabeko
antzerki, bideo eta olerki arin nahasketa liluragarria da. Laetitia Sioen bakarrik da eszena gainean:
|
|
2017
|
|
|
Besoa altxatuz agurtu zuen Kristopherrek berarenganaino bitartean. Distantziatik Stuk buruaz
|
hitzik gabeko
agurra itzuli zion. Ahopeka zenbaki batzuk elkartrukatzea nahikoa izan zen bien artekoa erabakitzeko.
|
|
|
Batzuetan ez dago isiltasuna entzutea bezalakorik. Baina ez dakit
|
hitzik gabeko
postalik onartuko didaten egunkarian...
|
|
|
Korridoreko arestiko kalapita itzalita zegoen, monasterioa berriro itzuli zen isiltasunaren mendera. Bere begi xalo eta ikaratuekin apezpikua begira jarri zitzaidan,
|
hitzik gabeko
erreguan bezala.
|