2002
|
|
Egunero errepikatu genuke –itoka esan zuen Julenek. Ez zitzaion gustatu bere
|
hitzen
doinu presati eta urduria.
|
2003
|
|
Ama.
|
Hitzaren
doinu berezia susma  tzean, Ferhat eta Lee irriz karkazailka hasi ziren eta haien irriak ez zuen ematen nehoiz geldituko zenik. Lo hartzera utzi zuten.
|
2004
|
|
Gero hamaika aldiz nola ikusi izan duen arratsaldeko argia itsasorantz alde egiten eta joaten. Gure artean berak bakarrik jakin duen moduan, berriz ere
|
hitzen
doinu eta erritmoarekin espazio uhinak daki zabaltzen, paisaiak, mendiak, haizeak arboletan. Aitaz gomutatzen da, haren solasaren ederraz, edozein gaitan berritasuna sortzeko zuen graziaz.
|
2008
|
|
Hori nire puntu neurotiko bat da. Umetatik arreta jarri izan dut
|
hitzen
doinuan, soinuan, oso inportantea da niretzat. Zenbakiekin ere berdin.
|
2009
|
|
Ez dakit hegan egiten etorri zen autobusera igo zen neska, baina azalaren kolorearengatik eta
|
hitzen
doinuarengatik urrutikoa zela ondorioztatu nuen. –Bahiakoa?, esan zidan.
|
2010
|
|
–Ahaire/ ahaide?
|
hitzak
doinua adierazi nahi du. Bi berset/ bresetkhantatü egitura egina dugu, batez ere Etxahunen khantoreetan aukitzen duguna.
|
|
Zer egin, zer esan; erabat kontzentratu nintzen zerbait bikaina asmatzeko, antzezteko... eta batera etorri zitzaizkidan kolunpio majikoaren irudia eta" xigua"
|
hitzaren
doinuak, azken hauek iraganetik etorri ere.
|
|
Donostia inguruan egunsenti gorri ederrak harrapatu gintuen. Handik kilometro gutxira" Lehen irteera Donibane Lohitzune" euskaraz zioen kartela ozenki irakurri nuen, euskal
|
hitzen
doinuez goxatuz.
|
2012
|
|
–galdetu zion Ainhoak, blusa argitan zabaltzen zuen bitartean.
|
Hitzen
doinuan igartzen zitzaion erantzuna ezagutzen zuela. Josebak emaztearen begirada bilatu zuen, baina ez zuen aurkitu, eta, erantzunik eman gabe, sukaldera egin zuen ihes.
|
2013
|
|
Ez, naturala eta erraza. Bere lekua eman behar mintzoaren potentziari, pixohiala aldatzean egiten zaizkion
|
hitzen
doinutik hasi eta hamabi urtera arteko elkarrizketa konplexuenetaraino.
|
2014
|
|
Estherri bat batean begiak piztu zaizkio. Migelen
|
hitzen
doinua ezagutzen du. Poztu eta larritu egin da batera.
|
|
Ez dut hitzik esango poesiatik kanpo poesian gordetzen baita
|
hitzen
doinua, esanahia.
|
2015
|
|
Hitzek azkenean seinalatu egiten dute bidea, baina bidea zabala da. Asko gustatu zait Maddik esan duena,
|
hitzaren
doinu propioarena, iruditzen zaidalako askotan ez zaiola horri garrantzi nahikoa ematen, eta hori oso inportantea iruditzen zait, hitzaren azentua, bere gorputza bere, kokalekua... Hitzak bere musika du.
|
|
Leuna zen
|
hitzen
doinua. Gertukoa.
|
|
Pedrorentzat zaintza lana ez da bukatu, behin seme alabak hazirik orain amaginarreba artatzeko lana du etxean, azken hilabete hauetan okertu egin baita haren osasun egoera. Itzelezko pazientziaz zaintzen du Pedrok Pilar, azaltzen dio ze botika hartu behar duen, behin birritan hirutan lautan, sekula
|
hitzen
doinua altxatu gabe, egonarriz. Etsipenez konparatzen ditu Pedrok mundua deskubritzen ari dena eta hura agurtzen ari dena zaintzeko lanak.
|
|
Zero mailatik abiatu den ikasleak testuak buruz ikasi eta antzeztearen poderioz,
|
hitzak
doinuan txertatuta barneratzen ditu, emozio jakin batekin lotuta, gorputzean grabatzen zaizkio. Eta gutxien espero duzunean, tabernan gaudela esaterako, zapla botako dizu, natural natural, esaldi oso bat egoerara primeran datorrena.
|
|
Enrique Goñi, bere espresio gorenean. Bere
|
hitzen
doinua eszenifikazioak anplifikatzen zuen, marketin kutsuko leloak diskurtsoko mezu nagusi bihurtuz, edukia formaren zerbitzura jarriaz. " Ezer ez zeuk gabe, dena zuekin" tankerako esaldiak errepikatuz langileei.
|
|
Hau entzundakoan buelta eman zuen,
|
hitzengatik
doinuarengatik baino gehiago, ez baitu inoiz musikarako belarri onik izan.
|
2016
|
|
Garaiak aldatu dira, aurrera goaz, eta kalean behar ditugu gurekin batera». Narrazio gisako horri hitzak jarri dizkio Jimenezek,
|
hitzei
doinuak Joserra Senperenak, eta doinuei hotsak eta ahotsak beste hainbat musikari eta bertsolarik.Denek batera, kartzeletako eta erbesteko amets horiek atera nahi dituzte kalera eta mundura, kantuz. Abesti bat egin dute horretarako Free Otegi, Free Them All kanpainaren barruan, talde lanean, eta bideoklipa sortzeko bidean dira.
|
|
–Alainen amak ikusi eta hark kontatu dit dena, jarraitu zuen Tofuk, jatetxeko zerbitzariak beste zerbait daukaten galdetu ostean aukerak aletzen dizkizun
|
hitz
doinu berberarekin?. Ama supermerkatuan zegoen, fruta kontserben aurrean, hau ere oso arraroa iruditu zitzaidan, amak ez baitu fruta freskoa baino erosten, Tofuk kontserben bitamina galera azaldu zionetik?, melokotoi lata bat eskuetan, etiketan zerbait irakurtzen, Muñoaren andrea hurbildu zitzaionean; bera ere erosketak egiten.
|
|
Oroimenez Arbizu taldeak 1936ko estatu kolpearen ondoren herrian bizi izandakoak azaleratzeko lanean aritu da gertaeren 80 urteurrenean. Biharko proposamen berria egin dute; hitzek eta doinubek, balen hotsetik
|
hitzen
doinura. Ikuskizuna sortzeko ideia taldean hasieratik zuten.
|
|
eta zer pentsatzen du sarezainak, zuk diozun moduan, barkabera kazetaria,
|
hitzari
doinu ironikoa emanez, Amancio, azken atzelaria gaindituta, bakarrik azaltzen zaiolarik area barruan, partidaren azken minutuan?
|
|
|
Hitzak
doinuz beztituz zoinek beren gisan
|
2017
|
|
Goazen Erriberrirantz, lagun! Lagun
|
hitza
doinu berezi batez ahoskatu zuen Antsok eta trostan, hiru gurdiak aurreratu eta laukoan, hautsak harrotuz, mandazainen begi bistatik urrundu ziren.
|
|
–Biharamunean gizon beltzaran bat aurkitzen du ate aurrean, ekuadortarra uste dut?
|
hitzen
doinuan igarri nion konturatu egin zela nire jokaldiaz, berak hitz egitea nahi nuela alegia?. –Zu al zara Manuela Lopez?
|
|
Hiztunak entzuleen pertzepzioa ahal bezain argiaizan dadin bilatuko du (bokalak elkarren artean ahal bezainbeste bereiziz eta muturrekoagotuz, etabokalen balioen aldakortasuna txikiagotuz), ekoizpen erraztasunaren (bokalen zentralizazioaren etabalioen aldakortasun handiagoaren) kaltetan. Gainera, aipatzekoa da hitz lauz aurkitzen diren baldintzaprosodikoak ez direla bertsoetako berberak, eta aurrez ere aipatu bezala,
|
hitza
doinu eta erritmoerregular jakin batean txertatzeak bokalak are argiago (triangeluan muturrerago kokatuta) ahoskatzeaekarriko duela. Lan honetan aztertu diren bokal triangeluei erreparatuta, beraz, oso ondo uler daitekebi kasuak (hizketa laua eta bertsoa) egoera formalean ekoitzitakoak izan arren, bertsoetako triangeluazabalagoa izatea hitza kantatua delako (eta beraz, beste gauza batzuen artean, lastertasuna motelagoabokalak gehiago egonkortuz).
|
2019
|
|
Haren ahotsak, azkeneko hitz horiek esatean, mesprezu ilun bat adierazten zuen; ez dakit zer islatzen zuen: haiekiko zituen sentimenduak ala haien
|
hitzen
doinua.
|
2020
|
|
Ez zuela etxolako txerri bikotearen gose ase ezina arta ostroz eta arbigaraz ito beharrik izango. Ez zuela herritarren
|
hitz
doinu kantari eta bihurria berriz ere joritasunez gehiago faltan botako. Hitz batean, Sherpen mundua ez zuela berriz ere patxadaz zapalduko.
|
|
Jesarri zenerako, kafesnea hiruzpalau koilarakadaz gozatua zion Amatxik. Omarrek esku zimurraren gaina igurtziz eta pare bat egun lehenago ikasitako bi
|
hitzak
doinu politean esanez itzuli zion arreta: " Eskerrik asko, ene maitea".
|
|
–Ez, nik ere ez –erantzun zidan
|
hitzen
doinua aldatuz, ernegarazi egin ninduela konturatuta. Keinuak areagotu zituen, bere ironiaz jabetu nendin– Zu bezalako neskek eta mutilok ez dugu negarrik egiten.
|
2021
|
|
Gai jartzailearen gaia entzundakoan bertsolariak hausnarketari ekingo dio, zor zaion isiltasunean, iritzia egituratuz, luzerak neurtuz, oinak berdinduz,
|
hitzak
doinura egokituz… eta bat batean abesten hasiko da, begirada urrun, burua xehetasunetan. Batzuetan, binaka aritzean, berehala erantzun dio alboko bertsolariari.
|
|
Ahozkotasunaren munduko biztanleak, betikotzeko ahaleginean, berehala ohartu ziren hizketa molde erritmikoa gogoratzen errazagoa zela, eta aurkikuntza horren hegalpean sortu zen poesia. Bertsoak errezitatzean,
|
hitzen
doinua lagungarria da testua aldatu gabe errepikatzeko, sekuentziak huts egiten duenean musika eten egiten baita. Denoi poema batzuk ikasarazi zizkiguten eskolan, eta orain, urteak pasatuta, hainbeste gauza ahantzi eta gero, harrigarria da zeinen ongi eta argi gogoratzen ditugun oraindik.
|
2022
|
|
–galdetu dio galiziarrak. Haren
|
hitzen
doinua guztiz bat dator kale horietan nagusi den malenkoniarekin– Nahiago nuke tenienteak arrazoi duela pentsatu eta berak bezala sinetsi pozoi madarikatu hori ez zegoela Isabeli zuzenduta, erromeriari berari baizik. Lastima, baina jada ez dut sinesten.
|
|
Izeba Mirenek atzamar batekin zerbeza botilaren lepoa laztantzen ari zen Aniri zuzendu zion galdera, eta
|
hitzen
doinuan antzematen zitzaion ez zuela bere ideien aldeko erantzunik espero.
|
2023
|
|
Pobretutako hizkuntzaren seinale? Non dago norberaren
|
hitzaren
doinua, zentzua, tempusa, poetika. Paul Celanek, 50eko hamarkadan, edozein poema konputagailuaren aurkaria dela zioen.
|
|
Neure tokian al nintzen? Psikologo jauna, jaioterrira itzultzea belarriak umetako
|
hitzen
doinu gozoz blaitzea da, atzera berriz beste inon sumatu gabeko usain bereziak aditzea, baina baita leku hartan eta norbere baitan aldatu diren gauza guztiez jabe  tzea ere. Itzuli berritan, Melgaçoko gaztelua lehen zegoen bezala ikusteak pentsarazi zidan alde egin nuenetik gauzak ez zirela batere aldatu, baina berehala konturatu nintzen Melgaço ez zela gehiago ni hazi nintzen herrixka.
|
|
Zure
|
hitzen
doinu gozo hura ilunpetan baizik ez zen zabaltzen, bertze lagun guziak isildu ahala. Ezinago gozoa zen orduan arnoa eta zure laztanek gau-enarek bezala aire eta zeru beltzak baino ez zituzten maite.
|
|
Berak beti esaten du ez dela oso Callas zalea eta nik uste dut hori esaten duela Callas popularregia iruditzen zaiolako. Edonola,
|
hitzik gabeko
doinuei hitzak asmatzen edo hitzei ordainak bilatzen nizkiela konturatu nintzenean, musika entzuteari utzi nion. Nire ogibideak berak, argi dago, zaildu egiten du hitzak saihesteko nire asmoa.
|