|
2000
|
|
|
Gure iritziz, datu
|
hauek
argiro erakusten dute euskal nortasunaren mota ezberdinenexistentzia. Egituraketa politiko administratibo bereizgarririk ez duen Ipar EuskalHerrian, euskal nortasunak esangura etnikoa du gehienbat, bereziki hizkuntza etajatorriari lotua.
|
|
|
Prentsaren azterketarako Euskal Herrian argitaratzen diren egunkariak zein Euskal Herrirakoedizio berezitua dutenak hartu ziren kontuan. Lehenengoak honako
|
hauek
dira: EUSKALDUNONEGUNKARIA, GARA, DEIA, EL CORREO, EL DIARIO VASCO, DIARIO DE NAVARRA, DIARIODE NOTICIAS, eta EL PERIODICO DE ALAVA.
|
|
|
Telebistei dagokionez honako ideia
|
hauek
azpimarratu nahi ditugu:
|
|
|
Azkenik, irratiei buruzko ikuspegi orokorrak honako ideia nagusi
|
hauek
erakusten ditu:
|
|
|
Edozelan ere, honako
|
hauek
dira banaketa eta salmenta aldetik egunkariek dituzten berezitasun batzuk.
|
|
|
Azken multzoan bi egunkari ditugu, EL MUNDO eta EL PAIS, eta bi
|
hauek
HegoEuskal Herrirako egiten dituzten edizioak. Izan ere, lehen aipatu dugunez, hemenbertan egin eta argitaratzen diren egunkarien ondoan, badira beste pare bat, Madrilenateratzen direnak, honako hainbat orrialde berezi gehituz.
|
|
|
Azkenik, prentsa enpresa boluntarista
|
hauek
adibide eredugarritzat har daitezke, zeren zenbait proiekturen sustapena ziurtatzen baitute, hala nola, Paris eta Madrillotzen dituen eta Bordele eta Bilbotik igarotzen den AHT trena. Bi esperientzia komunoso ezberdinek erakutsi dute bi egunkari hauen bizitasun eta baliagarritasuna mugazgaindiko eremuan eta, zabalago?
|
|
|
1997ko udazkenean Sud Ouestek eskuratu ahal izan zuen%16rekin, Eskualdeko Eguneroko Prentsaren zatia %50era heltzen da Les editions dela Semainen. Lotura edo uztartze komertzial
|
hauek
, prentsa elkarteetako finantza partaidetzaren bitartez bereziki, Eskualdeko Eguneroko Prentsaren pragmatismoa islatzendute mugaren alde batean zein bestean, eta mugetan eraikitzen ari den euro eskualdeetako hedabideen ekonomia, edo Europakoa, aurre irudikatzen dute agian.
|
|
|
Anglet FMk, aldiz, RTL2ko musika saioan harpidetu behar izan du, aurrera segitu ahal izateko. Noski, euskalirratiez gain, beste irrati soziatibo batzuek ere denborari, diru faltari, lehiari, eta baitaberrerosketei ere aurre egin diete, irrati
|
hauek
adibidez; Baionako Radio BonneHumeur (%1, 7ko audientzia) 40 urte baino gehiagoko entzuleriari zuzendua eta, beraz, Nostalgieren estatu mailako sare musikalaren ordutegia erabiltzen duena; MaulekoRadio Mendililia, gero eta entzuleria handiagoa duena? %1, 3, edo Radio BonneNouvelle irrati erlijiosoa.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko irrati euskaldun soziatiboen hedapen azalerak herrialdebanari dagozkio (Zuberoa, Behe Nafarroa eta Lapurdi) beren euskalki edo euskararenaldaera linguistikoa dutenak, beren ibilbide historikoa, beren literatura eta tradizioa, eta ekonomia berezia34.. Irrati
|
hauek
ondo egokitu dira, gehienez ere 30 kilometrokoerradiora mugatu behar izatera, 1981eko azaroaren 29ko. Loi Fillioud ezarri zenetik, eta gainditu ere egiten dituzte, petit pays askoren zabalera35. Pays terminoa, benetako osotasun geografiko, kultural, ekonomiko edo soziala duen lurralde zentzuan (22 Art.), birgaitu egin da bereziki lurraldearen antolaketa eta garapenerako 1995ekootsailaren 4ko orientazio legeaz geroztik:
|
|
|
Egitura federatzaile honek hiru irratienkoordinazio politikoa du. Bere helburuak honako
|
hauek
dira: interes orokorreko etagertuko irratsaio pluralista eta profesionalen (programazio komuna) eraketa; kalitatearen (entzumen eta ekoizpenaren erosotasuna) hobekuntza; giza eta teknika ahalbideenkalitatearen arrazionalizazioa (batez ere, hiru irratiak, numeris?
|
|
|
–Euskal Irratiak elkartea,, euskal adierazpideko hiru irrati soziatiboen artekogarapen eta itun planaren aurreproiektuaren isla zehatza da, 1996ean. EuskalHerriaren antolamendu eta garapen eskemaren barruan aurkeztu zen proiektuautonomoa37 Hiru irratien artean beste hurbilpen saiakera batzuk izan ziren 90ekohamarkadaren hasieran38, batez ere Irulegiko Irratia eta Euskal Kultura Institutuareneskutik. Saiakera
|
hauek
egunero 9: 30etan hiru irratietan aurkeztu eta hauetariko irratibatek edo bik ekoitzitako emankizun kultural komunen sorkuntza ekarri zuten39, etabaita Euskal Kultura Elkarteak sorturiko prestigiozko literatura emankizun bat ere, 1995ean bertan behera utzi behar izan zutena, arras kritikatua izan zelako40.1997/ 98 sasoiko Mediametrieren galdeketaren arabera, Irulegiko Irratia, Europe1en atzetik o... Gure Irratia %2, 5eko entzuleria kopurura igo da, 1994an erorketa indargetu ondoren.
|
|
|
Madril: Zeta, 2000, 66 orr.Datu
|
hauek
aipaturiko Informe Anual de la Comunicacion. Estado y tendencias de losmedios en España delakotik atereak izan dira.
|
|
|
Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru
|
hauek
kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara. Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados.
|
|
|
Egunkariz egunkari begiratuta, berriro ere ikusten ditugu antzekotasunak etaezberdintasunak. Lehenen artean, jadanik aipatu ditugun hiru joera
|
hauek
:
|
|
|
Maila hau marko juridiko politikoak ezarria da (erkidego autonomikoa lehenik, eta Hego Euskal Herria gero). Nafarroako egunkarien kasuan, erkidego autonomikoak eta probintziak bat egiten dutenez,
|
hauek
baino harantzagoko albisteak urriak dira, eta hauetatik gehienak Hegoaldeko mailan agortzendira.
|
|
|
Hiru datu
|
hauek
hauxe erakusten digute: egunkariek Euskal Herria islatzean azpimarratzen dituzten erreferentzia eremuak gehiago baldintzatzen ditu hedabideen ideologia politikoak beren hedaduraren araberako izaerak baino.
|
|
|
EUSKALDUNONEGUNKARIA eta GARA. Bi egunkari
|
hauek
, aurrerago ikusiko ditugun aldeak dituztelarik, mundua dute bigarren erreferentzia eremu, eta gaur egun Euskal Herria barneanhartzen duten bi estatuak (Espainia eta Frantzia) ez dituzte erreferentzia eremu esangu
|
|
|
Egunkari hauetan, logikoa denez, beren argitalpen probintzia da lehenengo erreferentzia eremua, etaeremu nagusia kasu gehienetan: EL CORREO, DIARIO VASCO, DIARIO DENAVARRA, DIARIO DE NOTICIAS, eta EL PERIODICO DE ALAVA egunkariakdira
|
hauek
. Beren bigarren erreferentzia eremua Euskal Herria da (Euskal Herriarenzati bat, zehazkiago esanda).
|
|
|
Konstatazio honek honako galdera dakarkiguburura: laguntzen ote dute hedabide probintzial
|
hauek
–gure, eremu bat eraikitzen, ezespainola ez frantsesa ez den eremua, beren edukietan errealitate hurbilena eta ez hainbeste estatu mailakoa islatzen dutela kontuan hartuta?
|
|
|
Kultura gaietan Espainiak ez du beste gai batzuetan duen presentzia, eztaegunkari erregionalistetan ere (handiena EL CORREOn du, gai honetako albisteenherena Espainiakoak izanik). Bestalde, gai
|
hauek
nabarmen uzten dute egunkariabertzaleen eta erregionalisten arteko aldea, DEIA azken hauen ondoan kokatzendelarik: lehenek Euskal Herria dute erreferentzia nagusi, eta bigarrenek herrialdepropioaren erreferentzia birsortzen dute gai hauen inguruan.
|
|
|
Magazinen inguruanagertzen den alde hau ez da harritzekoa, kanal bakoitzaren hizkuntza kontuan hartuta: izan ere, filmak, erreportajeak eta beste zenbait produktu ez bezala, itzulpenak apenasduen lekurik magazinetan. Beraz, saio
|
hauek
ekoizteko unean, hizkuntza bat edo bestehitz egiten duten pertsonaiengana jotzen da (elkarrizketak egiteko, adierazpenakemateko, e.a.), horrela hizkuntza baten edo beste baten eremua erreferentzia bihurtuz.Horixe gertatzen da euskarazko eta gaztelaniazko magazinetan: lehenengoetan erreferentzia nagusiak eta ia bakarrak Euskal Herrikoak dira, eta bigarrenetan Espainiakoerreferentziek oso presentzia handia dute.
|
|
|
Bi ikuspegi
|
hauek
bateratuz eta ETBko albistegiek eskaintzen duten EuskalHerriaren irudia nolakoa den jakiteko asmoz arituko gara ondoko pasarteetan.
|
|
|
1999ko udaberrian informazio saio
|
hauek
eskaintzen zituen ETBk:
|
|
|
Gogora dezagun hemen gertaera edo eragin eremua albistegarritasunerako irizpideetako bat bainoez dela, beste askoren artean. Zerrenda orohartzaile baten berri izateko, eta, oro har, eragile
|
hauek
guztiekEuskal Telebistaren albistegintzan duten indarra egiaztatzeko, ikus MARTIN SABARIS, Rosa Maria. (1999): La organizacion informativa y los procesos de produccion de la noticia.
|
|
|
Aipatutako talde
|
hauek
merkatuan duten nagusitasuna izugarria da, EspainiarEstatuan bereziki.
|
|
|
Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?. Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege berriak ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira
|
hauek
hemendikaurrera). Badirudi, hortaz, bere aintzidariek eskuratu ez zuten legitimitatea eta egonkortasuna lortu duelaCSAk.
|
|
|
Lehen artikulu honen arabera, honako
|
hauek
izan behar dira CSAren jardueraren oinarriak: berdintasuna bermatzea tratuan agente ezberdinei, sektore publikoaren independentzia eta inpartzialitatea garantizatzea, konkurrentzia sustatzea, programen kalitatea zaindu eta horren hobetzea ekarriko luketen neurriakzehaztea, ikus entzunezko sormen eta produkzio nazioanala bultzatzea eta kultura frantsesaren alde egitea.
|
|
|
Betebehar orokor hauekBaldintza orri. Cahiers du charge? berezitu batean gauzatzen edo zehazten dira, CSA eta sozietatepublikoen artean sinatzen dena,
|
hauek
eskainiko duten zerbitzu bakoitzeko.
|
|
|
Beste lehiaketa, bi programazio berri modu irekian eskaintzeko da, zeinak Onda Digital (Quiero TV) delakoak jada martxan jarritako multipleanjoango diren, enpresa horren programazioekin batera. Lehiaketa hau49 oraindik erabaki gabe dago orrialde
|
hauek
idazten ari garenean, baina ezaguna da lau eskakizunaurkeztu direla: Horizonte Digital. Godo taldeak, La Vanguardia egunkaria argitaratzen duena hain zuzen ere, eta Planetak suspertua?, Net TV?
|
|
|
Aldehonetatik, aipagarria da mugimendu sozialek edo asoziatiboek ez dutela araupetutakoinongo biderik, ezta babes berezirik ere, ekimen komunikatiboak garatzeko. Alabaina, askoz egokituagoa da Estatuaren aniztasun politiko kultural territorialari dagokionean.Zentzu honetan, nahiz eta Autonomia Erkidegoen arloaren gaineko eskuduntzak mugatuak diren eta zenbait gaitan goitik behera Estatuaren araudi eta jarrerek baldintzatuta dauden, zentralista beti; oztopatzaile askotan komunikabide autonomikoekiko; zatikatzaile gehienetan?, aukera errealak dituzte
|
hauek
beren inguruetan egiturapropioak eta ezberdinak garatzeko. Hala erakusten du EITBren esperientziak berak, nahiz eta horretarako Estatuak ezarritako lege mugetatik harago joan behar izan duenzenbaitetan, edo horren zirrikituak baliatu, EITB bera sortu edo bigarren kanala zabaldu zenean bezala.
|
|
|
Nolanahi ere, betebehar
|
hauek
modu progresiboan betetzeko modua (gehienez jota ere 5 urtetan) zehaztu daiteke kable, satelite eta telebista digital lurrazalekoen kasuetan.
|
|
|
Ikus 24 oharra. Han aipatutakoez gain aipatzea merezi dute, halaber, honako betebehar
|
hauek
ere:
|
|
|
Satelite bidezko banatzaileei: eskainitako zerbitzuen osaketa eta egitura, komertzializazio moduaeta baldintzapeko sistemaren gaineko zehaztasunak; arlo horietan izandako edozein aldaketakomunikatu beharra; programazio frantsesa eta independentea eskaini beharra; zerbitzu publikoanalogiko irekiak eman beharra,
|
hauek
kontrakorik esan ezean.
|
|
|
Alabaina,
|
hauek
hurrengo hamar urteetan kontzesio sistema berrietara (aurrerago aipatukodirenak) makurtu zirela zehaztu zen.
|
|
|
Telebista Pribatuaren legeak, %25 muga ezartzen zuen, eta baita akzio guztiak nominatiboak izanbehar zirela ere. Arau
|
hauek
50/ 1998 Legeak eraldatu zituen, abenduaren 30ekoak, aurrekontuaklaguntzen zituenak hain zuzen.
|
|
|
Aurreko gaiak eta beste zenbait Ikus entzunezko sektorerako Politika Komunitarioaren printzipioak eta ildoak aro digitalean81 delako komunikazioan jaso eta ordenatu ziren, baita 2000ko ekainaren 26ko Kontseiluan onartu ere82, martxoan Lisboanizandako Europako Batzordearen aparteko bilkuran. Horrela, bada, honako printzipionagusi
|
hauek
izango ditu datozen urteetarako berariazko politiken ardatz gisa:
|
|
|
Mailaz maila, honako enpresa taldeak edo enpresa motak bereiz daitezke, beraz.Alde batetik, Estatu edo nazioarteko merkatuetarako diharduten enpresa talde estatalak, Prisa, Telefonica, Hachette edo Vivendi/ Canal Plus bezalakoak, zeinentzat EuskalHerria (hobeto esanda, Hego Euskal Herria Espainiar Estatuan eta Ipar Euskal HerriaFrantziarrean) Estatu edo nazioarte mailako estrategia nagusietara makurtutakoerrealitate bat den, kasurik onenean. Talde
|
hauek
Euskal Herrian duten presentzia, Estatu mailako komunikabideen bitartekoa da bereziki. Hori bai, enpresa hauek indarreandiren bestelako dinamika territorialak, lokalizaziokoak alegia, beren merkatu botereramakurtzen saiatzen dira eta, ondorioz, estrategia berezituak erabiltzen dituzte zenbaitetan Euskal Herrikoa bezalako merkatuak menpean hartzeko:
|
|
|
Talde hauek Euskal Herrian duten presentzia, Estatu mailako komunikabideen bitartekoa da bereziki. Hori bai, enpresa
|
hauek
indarreandiren bestelako dinamika territorialak, lokalizaziokoak alegia, beren merkatu botereramakurtzen saiatzen dira eta, ondorioz, estrategia berezituak erabiltzen dituzte zenbaitetan Euskal Herrikoa bezalako merkatuak menpean hartzeko: inbertsio zuzenakazpiegituretan; Estaturako egindako produktuen edo programazioen euskal merkatuetarako egokitzapenak (edizionalizazioa, deskonexioak); eta baita, zenbaitetan, bertakoenpresen integrazioa beren taldeetan edota hauekiko aliantza estrategikoak ere.
|
|
|
DiarioVasco eta El Correo. Enpresa
|
hauek
ez dira, gainera, El Correo taldearekin alderatuta, hedapen multimediatikoa edota territoriala garatzeko gai izan, edo ez dute bide horibehar adinako indarrarekin hartu, oraindik behintzat. Frantziar Estatuan ezberdina daegoera, bertako enpresa esanguratsurik ez baitago Ipar Euskal Herrian.
|
|
|
22 Salbuespen gisa honako
|
hauek
nahikoa dute deklarazio sinple batekin: sarea ezarriko deninguruan normalki ikus daitezkeen lurrazaleko programazioak bakarrik eskaintzeko asmoa duten sareeketa, lurrazalekoez gain, satelite bidezkoak ere eskaintzeko asmoa dutenek, baldin eta sareen hedapen eremuak ehun etxebizitza baino gutxiago hartzen baldin baditu.
|
|
|
Komunikabideen eremuaez da bakarrik faktore kultural edota politikoek mugatutakoa; merkatu espazioa erebada, enpresak berak beren estrategia eta eragiketekin etengabe egiten, desegiten eta, edozelan ere, moldatzen ari direna. Nola eragiten dute prozesu
|
hauek
Euskal Herrikokomunikazioaren egituran. Zeinen eskuetan daude Euskal Herrian irakurtzen denprentsa, entzuten den irratia edo ikusten den telebista?
|
|
|
Esan bezala, gaur egun, irrati/ telebista sistemak antolatzeko ahalmena banatuta dagobotere maila ezberdinen artean. Europako Batasunak gero eta eskuduntza gehiago dituikus entzunezko sistemak araupetzeko orduan, eta berak finkatzen dituen ildoakezinbesteko erreferentzia markoak dira Estatuentzat,
|
hauek
beren arautegiak ezartzeko, hori da, adibidez,. Mugarik Gabeko Telebista" delako artezarauaren kasua, geroikusiko den bezala?. Horrekin batera, deszentralizazio prozesuen ondorioz, tokiantokiko aginteek ere. Autonomia Erkidegoek, Departamenduek zein Udalek?
|
|
|
Hain zuzen ere, sorosgarritasun printzipioa dela eta, Europako Batasunaren arauakez dira zuzenean aplikatzen horren partaide diren Estatuetan:
|
hauek
beren lurraldetaraegokitu behar dituzte arauak, lurraldeko arau bihurtuz, indarra izango badute. Gainera, instituzio komunitarioak 80ko hamarkadaren amaiera aldera arte ez ziren hasi ikus entzunezkoetarako politika egituratuak ezartzen.
|
|
|
Deszentralizazioaren inguruko legeek kultur ekimenak garatzeko aukerak zabaldu dizkieteerregioei, departamenduei eta udalei, bai, baina ez dizkiete arlo honen gaineko eskuduntza propio eta bereizirik egokitu. Estatuaren begirada eta kontrolpean garatu behardituzte betiere aginte
|
hauek
beren kultur ekimenak, eta edozein kasutan, maila ezberdinetako instituzioen arteko konkurrentzian (erregioak, departamenduak, udalak) (E. Fossas, 1990:
|
|
|
Lege berri honeksistemaren liberalizazioaren bigarren fasea zabaldu zuen (TF kate publikoaren pribatizazioa eta katepribatu estatal berrien zabalkuntza. M6 eta LaCinq?), eta, horrekin batera, azken hamabost urteotanFrantziako irrati eta telebistaren funtzionamendua ordenatu duen oinarrizko marko juridikoa eta instituzionala ezarri zuen. Lerro
|
hauek
idazten ari garen unean, marko horren eraldaketa prozesu sakon etaluzea amaitu berria da. Hain zuzen ere, ekainaren 28an onartu du azkenean Asanblada Nazionalak duelabi urte, 1998ko azaroaren 10ean Ministroen Kontseiluak proposatutako Lege proiektua 86 Legeaeraldatzeko.
|
|
|
Frantziako ikus entzunezko sistemaren antolamendu oinarriak aipatutako komunikazio askatasunaren gaineko legearen lehen artikuluan bertan zehazten dira.Ikus entzunezko komunikazioa askea dela xedatzen da bertan, bere lehen esaldian.Hurrengo paragrafoan, ordea, askatasun hori interes orokorreko irizpideen araberamugatu beharra dagoela zehazten da, kontuan hartuz honako oinarri
|
hauek
hain zuzen: gizakien duintasuna, askatasuna eta jabegoarekiko errespetua; iritzi eta pentsamenduenaniztasuna; ordena publikoa; nazioaren defentsa; zerbitzu publikoko betebeharrak; ikus entzunezko industria nazionala antolatzeko beharra; eta komunikaziorakobaliabide teknikoen izaera mugatua. Eta horretara dator, hain justu ere, legea, ikus entzunezko jarduera askeari mugak ezarri eta joko arau orokor batzuk finkatzera.
|
|
|
Legearen lehenengo titulua, CSAren egitura eta zereginak zehazteko ematen da.Honako
|
hauek
izango dira, legearen eraldaketaren ostean, CSAren funtsezko zereginak:
|
|
|
frekuentzien finkapena, kable bidezko irrati eta telebistei ezarritako betebeharrak, publizitate kopuruakirrati eta telebista publikoetan, Frantziar Estatuko filmen eta telebista produkzioen emisioa, telebista kanalen ekarpena produkzioaren finantzaketan, emisioen gaineko zehaztasun teknikoak,... Aholkularitza
|
hauek
funtsezkoak zaizkie Gobernuari zein Parlamentuari, edozein erabaki hartu edota legeak etaarauak garatzeko.
|
|
|
Lurrazaleko irrati eta telebista analogikoak:
|
hauek
eremu edo baliabideirrati elektriko urria erabiltzen duten heinean, errekurtso hori esleitzeko prozedura zehatzen menpe kokatzen dira13 Telebisten kasuan CSAk aurrez finkatubehar ditu, frekuentziak esleitzeko deialdi baten bidez, aukeran egongo direnfrekuentzien kopurua, zehaztutako zerbitzu motaren eta horietako bakoitzarenhedapen geografikoaren arabera betiere14 Irratien kasuan, aldiz, CSAk ez ... Oinarri ekonomikoen alderdi honetatik, ez da finkatzen dohainekoak ala ordainekoak izan behar diren edo izan daitezkeen zerbitzu horiek.
|
|
|
Lurrazaleko ikus entzunezko komunikazio zerbitzu digitalak ez diraoraindik, orri
|
hauek
idazteko orduan alegia, martxan jarri, modu esperimentalean ez bada. Hain zuzen ere, komunikazio askatasunaren legearen eraldaketaren helburuetako bat, eremu berri hori arautu eta 2001ean zerbitzuakabiaraztea posible egitea izan da18 Hemen ere baliabide irrati elektriko urriaerabiliko den heinean, hori esleitzeko prozedura zehatzak ezarri dira, telebistaren kasurako behintzat.
|
|
|
Legeak zerbitzuen editoreei finkatzen dizkien programazioari eta produkzioariburuzko betebehar orokorren artean, aipamena merezi dute honako
|
hauek
:
|
|
|
Hurrengo funtsezko legeak, telebistari dagokionean behintzat, honako
|
hauek
dira:
|
|
|
Legeak ez die Autonomia Erkidegoei, edota, orokorrean, tokian tokiko aginteei? inongo eskuduntzarik ematen sistema pribatu honen antolaketan.Aipamena merezi duten legeak ezarritako bestelako xedapenak, honako
|
hauek
dira: programei buruzkoak, Estatutuak zehazten dituen printzipio berberak errespetatu beharra; horrez gain, emisio kuota berezi batzuk ere ezartzen zitzaizkien, dagoeneko indarrean ez daudenak, Mugarik Gabeko Telebistaren gaineko artezarauak finkatutakoekordezkatuta. Xedapen garran tzitsuak dira, halaber, sozietateei dagozkienak etakontzentrazioarekin eta nazioarteko tzearekin zerikusia dutenak.
|
|
|
Programazioari dagokiolarik, programatzaile independenteak, zeinetan kable sistemen kudeatzaileek ez duten nagusitasun posiziorik? ...programazioaren gutxieneko %40ren hornitzailegisa (nahiz eta portzentaje hori gutxitzerik ere badagoen, aginteari hala eskatuz gero). Halaber, honako programazioak derrigorrez eskaini beharra (must carry) ezartzen zaie: lurrazaleko telebista publiko eta pribatu estatalak, demarkazioari dagokion Erkidegokotelebista autonomikoak eta, baldin balego, abonatuaren herriko telebista lokala ere, betiere,
|
hauek
hala eskatuz gero. Edukiei buruzko betebeharretan, Europako Batasunaren Artezarauaren egokitzapenak esaten duenera jo behar da, kanal baten banaketaAutonomia Erkidego batean abonatutako etxebizitzen erditik edo Estatu osokoenlaurdenetik gora heltzen denean.
|
|
|
Telebista Digitalaren Plangintza 1998ko urriaren 9ko 2169/ 1998Errege Dekretuan zehaztu zen eta Erreglamentua, berriz, egun bereko Aginduan. Bertanhonako kanal multiple
|
hauek
aurreikusi ziren, bakoitza, gutxienez, kalitate estandarrekolauna programaziorentzako kapazitatearekin: lau Estatu mailako hedapenekoak, frekuentzia bakarrekoak eta, hortaz, deskonexiorik egiteko aukerarik gabe; bat Estatu mailakohedapenekoa eta frekuentzia anitzekoa, deskonexio territorialak egiteko aukerarekin, beraz?, eta hedapen autonomikoko multiple bana Autonomia Erkidego bakoitzeko.Halaber, zehaztu gabeko hainbat frekuentziaren erreserba egin da, aurrerantzean zerbitzuen estaldura zabaldu eta deskonexio territorialak eta hedapen lokala sustatzeko erabiliko direnak.
|
|
|
Eskuineko kritikak, berriz, Estatuadesagertzear dagoen egitura zaharkitu eta ahula dela dio, eta Estatu minimoenEuropa eraikitzen ari garenean, arinkeria dela Euskal Estatuaren berragerpena nahiizatea. Kritika
|
hauek
gogoan izan ditu Soto k bere proposamena luzatzeko orduan.
|
|
|
Hitzaldi bat idatziz ematea gainera, bi bider zaila da, hitzaldi txar asko, osteko mintzaldiaz konpondu baitira eta, kasu honetan, ez dago horretarako paradarik.Hala ere, eskertuko nuke testu hau klabe ireki horretan irakurtzea, artikulua irakurtzen duenak ez baititu galdera erantzunak aurkituko, kuestio proposamenak baizik. Izan ere, honako
|
hauek
ondorio biribilak baino gehiago burutazio itxigabeakdira, polemikarako gonbite eta eztabaidarako pizgarri izan nahi duten ideiak.
|
|
|
Oro har, eta betiere burujabetasun kontzeptuaren prismapean, hitzaldi honetanmintzagai izango ditugun kuestioak honako
|
hauek
izanen dira: hasteko, kokapentxiki baten bidez filosofiak nazionalismoa aztertzeko orduan izan dituen ikuspegidesberdinak aipatu eta hauek nola aldatu diren aztertuko dugu.
|
|
|
Oro har, eta betiere burujabetasun kontzeptuaren prismapean, hitzaldi honetanmintzagai izango ditugun kuestioak honako hauek izanen dira: hasteko, kokapentxiki baten bidez filosofiak nazionalismoa aztertzeko orduan izan dituen ikuspegidesberdinak aipatu eta
|
hauek
nola aldatu diren aztertuko dugu. Gero, filosofian jitejuridikoa ematen ari deneko hipotesia planteatuko dugu, jite horrek abertzaletasunari irekitzen dizkion ateetako batetik sartzen saiatuko garelarik:
|
|
|
Liburu honetan citizen kontzeptua herritar hitzaz adierazi dugu, eta citizenship kontzeptuaherritartasun hitzaz. Hitz horiek hobetsi ditugu, askok erabiltzen dituzten hiritar/ hiritartasun hitzenordez, uste baitugu euskaraz azken hitz
|
hauek
markaturik daudela semantikoki, eta hirietan bizi direneidagozkiela soilik (zuzentzailearen oharra).
|
|
|
Argi geratzen ari baita, gatazka nazionalak bere baitanmantentzen dituzten estatuek nekez gaindi ditzaketela zuzenbidearen filosofiarenazpian erortzen diren teoria nagusiak eraikitzeko erabiltzen diren irizpideak. Egitura (beraz, konstrukto) politiko
|
hauek
ez baitaude citizenship delakoan oinarriturik. Aregehiago, beraien kultura politikoak ezgaitu egiten ditu, parametro horietan emanlitekeen birformulazio baterako15.
|
|
|
Horregatik, orain pairatzen ditugun, konstrukto? tamalgarri
|
hauek
(gure kasuan, Espainia eta Frantzia) bainoeskaintza hobea egiteko gai izan behar dugu, eta gainera, gaur egungo politikagintzan oinarriztapen homologatu bakar bihurtu den koska gainditzea lortu: batere birjinala ez den herri borondatea.
|
|
|
Herri
|
hauek
(Polonia, Txekia, Eslobenia, Hungaria eta Herri Baltikoak kenduz) Hirugarren Munduan birkokatzen ari dira. Dena den, prozesu honetan eratutakohogeita lau nazio berriek aurrerapauso ikaragarria adierazten dute Nazio Askapenerako gatazkaren ikuspegitik.
|
|
|
Bost ezaugarri
|
hauek
informazio teknologien aldeko komunikazioetan sarriazaltzen direla egiaztatzea oso erraza da.
|
|
|
Nahiz eta oso denbora laburrean gertatu, aldaketa
|
hauek
ez ziren iragarrezinak.Izatez, aditu batzuek serioski hitz egin zuten gizartearen informatizazioari buruz.Hona hemen, hiru adibide erakusgarri.
|
|
|
pertsonahorren oso profil zehatza marraz daiteke. Datu
|
hauek
oso baliotsuak dira, adibidez, marketin enpresentzat, pertsona horrek zein produktu mota eros lezakeen jakiteko.Baita politikarientzat ere, boto emaileen interesak eta joerak ezagutzeko. Estatuakedota poliziak oso interesgarritzat hartzen ditu datu horiek, potentzialki arriskutsuizan daitezkeen taldeak (oposiziokoak, disidenteak, marjinatuak, eta abar) kontrolatzeko.
|
|
|
Alde batetik, Iparrameriketako eta Japoniako produktuenkontsumitzaile dira, eta beste aldetik beren produktuen hedatzaile (izugarrizko kostuarekin). Azken produktu
|
hauek
ez dira komertzialki lehiagarriak, baina estrategikoki ezinbestekoak dira, lehenengoen hornidura eten daitekeen kasurako.
|
|
|
at geratu nahiere. Trena hartzeko presa
|
hauek
, nora joan nahi duten erabakitzea galarazi diete.Internet en trena hartuko dugu nahitaez; baina hobe da zertakoa balio duen, nolafunzionatzen duen, bere errealitateak ete bere mitoak zeintzuk diren eta abar ezagutzea. Internet erabiltzen ikasi behar dugu (eta etekinak ateratzen), Internet ek guerabili beharrean17 Horretarako, behar beharrezkoa da erabilpen kritikoa bultzatzen duen hezkuntza bideratzea.
|
|
|
Hasteko, hauxeesan behar da: edozein herrik demokratikoa eta subiranoa izan nahi badu, kontrol mekanismo egokiak ezarri behar ditu informazioaren teknologia fiskalizatzeko.Besteak beste, honako
|
hauek
:
|
|
|
Ekimen hauek guztiak agerian uzten dute nortasun formalak norbanakoarenidentitatearen elementu gisa duen garrantzia, onartu eta bertan adierazten den identitatearekin bat egiteko, edo arbuiatzeko. Era berean, eta hasieran aipatu dugunbezala, estatuari dagokion eskumen bat beren gain hartuz, ekimen
|
hauek
estatuarenlegitimatea zalantzan jartzeaz gain, borondate politiko baten adierazle gisa agertzendira. Brubaker ek hiritartasuna eskuratzeko bi moduetako bat aztertzerakoan finkiadierazi duen moduan, askripzioa, hau da, estatuak jaiotzez pertsonaren hiritartasuna finkatzea?
|
|
|
Hain zuzen, eta estatuaz harago Europar Batasunaren modukoegiturak abian badira ere, azken finean hiritartasuna, subiranotasun nazionalareneremu ukiezina" baita (Brubaker 1992: 3). Lerro
|
hauek
idazten ari garen bitartean, iraila eta urria bitartean desobedientzia baketsuan dihardutenen artean burutu berri diren atxiloketek eta horien inguruko adierazpenek nabarmen erakusten dute zein mailataraino diren garrantzizko, izan ere, Garzon epaileran autuaren arabera,, jadanikmartxan dagoen estatuparalelo baten aurrean, baikeundeke (El Pais).
|
|
|
Izendapen
|
hauek
fikziozkoak dira nik dakidala; orain arte ez dut inoren ahotan horrelakorikentzun. Alabaina, sarritan batez ere erdarazko testuetan, honen antzekoak diren izendapenak aurkiditzakegu, identitate konplexu baten adierazle baino gehiago (zenbaitetan hala dira, W.
|
|
|
XVI. mendearen amaieratik XVII. mendearen erdialderako zurrunbilo sozialean, Grotius ek eta Pufendorf ek jabetza eskubide esklusiboen alde idatzi zuten; Bodin eketa Hobbes ek aginte legegile eta arbuiaezinaren alde. Argudio
|
hauek
harremanmodernoen sorrerarako eta burujabetza despertsonalizatuaren erakundetzerako osagaiak hornitu zituzten.
|
|
|
Izan ere, kasu bihauetan, gutxiengoaren identifikaziorako, hizkuntzaren agerikotasunak estatuarekiko desberdintze prozesura baitarama. Areago, testuinguru bi
|
hauek
konplexuagoakdira, emigrazioko talde historiekin gurutzatzen baitira.
|
|
|
Arestian ikusi dugun Berry-ren ereduaren arabera, hizkuntzaren erabilpena etagurasoen jatorria kontuan izanik, ondoko identifikazio estrategiak postula daitezke: asimilaziozko, integraziozko eta bereizketa edo separaziozko identifikazio estrategiak. Estrategia
|
hauek
, gutxiengo egoeran dagoen taldearen barnean gauzatzendira, kultur taldearen eta estatuaren arteko leialtasun eskakizunak direla-eta.
|
|
|
Beraz, identifikazio estrategia
|
hauek
kokapen interesgarrietara daramatzateherritarrak (Elejabarrieta 1994), aktore sozial gazteak taldearteko gatazkatan, berentaldekidetzak eta estatuarekiko identifikazioek eskatzen dituzten leialtasunen aurreankokatzera eramanez. Gainera, azken hau agerikoagoa da, gure ikerketaren laginahaur eta nerabeez osatuta zegoela kontuan izanik, zeren, azken finean, belaunaldienarteko sozialkuntzaren funtzioa horien bitartez ematen baita.
|
|
|
Surrey, Dundee, Girona, eta Malaga-ko unibertsitateetara. Halaber, erakunde
|
hauek
eskertunahi ditugu: Russian Academy of Sciences, Kharkov State University, GeorgianInstitute of Psychology, eta Azerbaijan Pedagogical Institute for Russian Languageand Literature.
|
|
|
Russian Academy of Sciences, Kharkov State University, GeorgianInstitute of Psychology, eta Azerbaijan Pedagogical Institute for Russian Languageand Literature. Gainera, espreski eskertu nahi ditugu ikerketaren diseinuan partehartu izan zuten pertsona
|
hauek
: Mark Bennett, Ignasi Vila, Almudena Gimenez, Tatiana Riazanova, Valentina Pavlenko, Giorgi Kipiani eta Rauf Karakazov.
|
|
|
1948ko abenduaren 10ean Nazio Batuen Erakundearen Batzar Orokorrak GizaEskubideen Deklarazio Unibertsala onartu zuen, eta gero 1966an ondoko bi proposapen
|
hauek
onartu ziren: International Convenant on Economic, Social andCultural Rights eta International Covenant on Civil and Political Rights.
|
|
|
Hala ere, Guilhaudis ek dioenez (1976), artikulu
|
hauek
lehen begiradan bakarrik berrekoizten dute Deklarazio Amerikarrak eta Frantziarrak diotena. Hain zuzenere, kolonialismoaren aurkako borrokak eta ohiko nazioarteko praxiak nahasi egindituzte elkarren arteko bi eskubide desberdin hauek:
|
|
|
Hala ere, Guilhaudis ek dioenez (1976), artikulu hauek lehen begiradan bakarrik berrekoizten dute Deklarazio Amerikarrak eta Frantziarrak diotena. Hain zuzenere, kolonialismoaren aurkako borrokak eta ohiko nazioarteko praxiak nahasi egindituzte elkarren arteko bi eskubide desberdin
|
hauek
: estatu gabeko herrien autodeterminazio eskubidea eta estatuetan dauden herrien autodeterminazio eskubidea.
|
|
|
Eredu honek identitate sailkapen laukoitza sortzen du, gizarte anitzetan taldeek norbere taldearekiko identifikazioaren eta gizarte zabalagoarekiko ukipen nahiaren arteko interakzioaren arabera jardun dezaketelako. Lau identitate eredu horien ezaugarri bereizgarriak honako
|
hauek
dira:
|
|
|
Grafikoak adierazten duenez, lehen dimentsioak honako ezaugarri
|
hauek
antolatzen ditu: ezkerreko buruan, estatuarekiko identifikazioa (very state) eta batereherrialdekoa ez izatea (not at all regional), eta eskuineko buruan erregioarekikoidentifikazioa (region) eta batere estatukoa ez izatea (no at all State).
|
|
|
irekitzea erabaki zuen. Baina 3 baldintza
|
hauek
jarri zituen:
|
|
|
Euskal selekzio autonomikoak sortzeko aukera Gernikako Estatutuan ageri da, baina honek ez du esan nahi
|
hauek
Euskal Selekzio Nazionalak direnik. Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa.
|
|
|
Hori jakin nahian,. Euskal Herriko etorkizuna globalizazioaren munduan, izenburupeko mahai ingurua antolatu zuen EZBAIKAk, apirilaren 11n, DonostiakoKoldo Mitxelena kulturgunean. Bertan hizlari
|
hauek
parte hartu zuten: Euskal Herritarrok ordezkatuz, Joseba Permach (ekonomialaria eta HBren Mahai Nazionaleko koordinatzailea); Eusko Alkartasunaren izenean, Martin Aranburu (Gazte Abertzaleak taldeko lehendakaria eta EAren exekutibako partaidea); eta Euzko AlderdiJeltzalearen ordezkari gisa, Markel Olano (EAJ PNVren EBBko partaidea).
|
|
|
Batzar horren helburuak hauexek izan lirateke: prozesu hori bururainoeramatea eta Euskal Herriarentzat zein euskal herritar sentitzen diren guztientzatmarko berri bat diseinatzea, kontuan hartuz bai Udalbiltza, bai HerrialdeenGanbera, baita egon daitezkeen eta gaur egun dauden beste erakundeak?
|
hauek
erezeregin bat bete dutelako?, eta baita eragile politiko, sozial eta sindikalakere, denen artean eta ahalik eta parte hartze zabalenarekin marko berri hori eraikitzeko.
|
|
|
ezin dugu inguramena sumatu hark zentzumen organoen bidezgure gorputzean duen eraginaren bidez izan ezean, sentiberatasun exterozeptiboadugu hau?. Modu berean, ezin dugu geure gorputza sumatu, dauzkagun barne sentipenen bidez ez bada?
|
hauek
sentiberatasun propio eta interozeptiboakdira?. Hortaz, subjektuaren sentiberatasun maila eta sentitzen duenarensakontasuna bere pertzepziora iristen uzten dien sentipenen, eta haiekin bateragertatzen diren kualitate emozionalen?
|
|
|
Kontaktuekiko erresistentzia
|
hauek
erabilienak dira zikloan subjektuari gertatzen zaiona aztertzeko. Hala ere, proiekzio, introiekzio, erretroflexio, deflexio etakonfluentziarekin batera zenbait autorek gehiago aipatzen dituzten beste bi hauekaipatzen ditugu:
|
|
|
Hau dela eta, Perls ek, Gestalt Terapia bainoareago Gestalt Terapeutak daudela esan zuen. Baliabide
|
hauek
indar handikoakdira, katarsia delakoa eta konmozio edo zirrara emozional handia sor dezaketelako.Teknika guztiek hurrengo arau hauek bete behar dituzte kontestu terapeutikogidatu batean.19
|
|
|
Hau dela eta, Perls ek, Gestalt Terapia bainoareago Gestalt Terapeutak daudela esan zuen. Baliabide hauek indar handikoakdira, katarsia delakoa eta konmozio edo zirrara emozional handia sor dezaketelako.Teknika guztiek hurrengo arau
|
hauek
bete behar dituzte kontestu terapeutikogidatu batean.19
|
|
|
Perls en arabera, ametsetan gu garena proiektatzen dugu. Gestalt Terapiakoaintzindari
|
hauek
, Polster ek eta Polster ek, honelaxe diote:
|
|
|
Ideia
|
hauek
Gestalt Terapian modu honetan isla daitezke: hizkuntza proiekzioaizango litzateke eta ez errealitatearen irudia; horrela, pazienteak esaten duenarenerantzukizuna bereganatu behar du.
|
|
|
Ezberdintasunak berez kontrakoetara jotzen du. Dualitateak diren heinean, kontrako
|
hauek
erraz borrokatzeko eta elkar ezeztatzeko joera izango dute.Kontrako bereizgarriak integratuz gero, pertsona berriz osatzen dugu. Adibidez: ahulezia eta harropuzkeria sendotasun isilean integratzen dira?. 11
|
|
|
Maila metodologikoan self aren funtzioak hurrengo hiru
|
hauek
dira:
|
|
|
GELDIUNE (puntua) egoera baten ondoren, beharra azaleratzen daSENTIPEN (1 puntua) modura. Sentipen nahasia da, ez du oraindik izenik etazehaztasun gehiago edo gutxiagoko seinale sentsorialen bidez antzematen da: gorputz egonezina, ahoko idortasuna, e.a. Seinale sentsorial
|
hauek
organismoarendefizit egoeraren berri ematen digute.
|
|
|
Barne Eredu
|
hauek
etengabe birmoldatuak izaten dira, eta batzuetan, guztizeraldatuak ere; baina aldi berean esan daiteke sendoak direla jadanik adingoiztiarrean. Gehiago zehaztuz, bost urte dituztenerako (Bowlby, 1988) haurgehienek nahiko garatua dute amari edo ordezkoari buruzko Barne Eredua, etaeredu honek ahalbidetzen dio harekin harreman egokiagoak edukitzen, amarenjokabideak aurresaten laguntzen dion heinean.
|
|
|
Beharradutenean, inoiz ez daude seguru, ama edo atxikimendu irudia hor egongo ote denbera lasaitzeko. Gauzak konplikatzeko, ama
|
hauek
beren burua sentikor eta arduratsu modura presentatzeko joera dute, haurraren (eta geroago helduaren) balio urritasunaren sentimendua areagotuz.
|
|
|
Ondorio gisa, estres egoeraren aurrean, ekidin zaleen akatsa era zuzeneanlaguntzarik ez eskatzea da, ez dakitelako, edo ezin eska dezaketelako.Anbibalenteak, aldiz, emozio negatiboen barruan kateaturik aurkitzen dira, eta ezinibil daitezke era konstruktiboan harremanaren barruan (Sroufe, 1990). Horrelaegiterakoan, laguntza eskaintzen duten harremanei uko egiten diete subjektu
|
hauek
(anbibalenteek eta ekidileek), arrazoi ezberdinengatik, eta horrela, estresa etapsikopatologiaren kontrako babes aukera garrantzitsu bat galtzen dute.
|