|
2000
|
|
|
Nik argi daukat miresten nuela bere joko itzela, baina aldi berean, ordukotz, gizaki arruntzat jotzen nuela eta bizi zuen egoerak ez zuela iraungo betiko. Bestaldetik aipatu behar dugu izar
|
handiek
(guk ikusten ez badugu ere) patuaren kolpeak jasaten dituztela, zorte txarra ere izan dezaketela eta bere ospe eta diruarengatik inguruan dauzkaten pertsonaia ustelak etekinak, hobariak ateratzeko edozein gauza egiteko prest daudela, idoloa suntsitu, bere osotasunean ustiatu arteraino. Nik dakidanez, kokainaren eraginarengatik panpin triste eta histrioniko bat legez kritika hilkorren artean denon ahotan ibili da.
|
|
|
Marrubiak sartu dira dagoeneko gure sukaldeetan. Itxura ederra izan arren ordea, Espainiako hegoaldetik ekarri ohi diren marrubi
|
handiek
ez dute basati txikiek adina zapore. Ardo botilak eta itxurako esne gain espraiak astintzen hasi dira sukaldeetan urrutiko lurraldeetatik etorritako marrubien dantzan.
|
|
|
Hauteskundeak helburu izanen ditugu, ahantzi gabe nazio eraikuntzan hasi lana jarraitu behar dugula. Izan ere, bide horretan lan desberdinen uztartzeko beharra nabarmendu da berriz ere, estrategia orokor
|
handiek
ahanzten baitituzte askotan errealitate xumeak.
|
|
|
Hori guztia ITPk modulu mota berezi batzuetan, presio txikiko turbinetan eta toberetan espezializatzeko duen estrategiaren ondorio da, horrela Rolls Royceren Europako erreferentziazko bazkide bihurtzea lortzeko. Kontuan izan beharra dago motor bat egitearen kostua 200.000 milioi pezeta ingurukoa izan daitekeela, eta General Electric edo Rolls Royce bezalako munduko fabrikatzaile
|
handiek
motorra modulutan zatitzen dutela, eta arrisku kapital bidez epe luzera esku hartuko duten bazkideak aurkitu nahi izaten dituztela. Eta, hain zuzen ere, hortxe egon nahi du ITPk konpainia handi horien eskura, eta bere inbertsio guztiak (aurten 13.000 milioi pezeta inguru) helburu hori lortzera zuzentzen dira.
|
|
|
Aingeru Epaltzak, esate baterako, Sarrionandiak" Itzalarekin solasean" ipuinean dakarren izen zerrendak jasotzen ditu: " Sapho, Li Po, Jonathan Swift, Cesare Pavese, T.S. Eliot eta liburuan zehar, narrazio bakoitzeko sarrera aipuetan bereziki, agertzen direnekin batean ziklo arturikoa, Herman Melville, gure ahozko tradizioa (Atarrabio, kantutegi zaharra) egilearen erreferentzien konstelazioa gure begi aitzinera dakar, eta horrekin batean, idazle
|
handiek
beren ondokoetan uzten dituen eraginez harantzago, literatura literaturgai izan daitekeela erakutsi ere. Liburu hau plazaratu zenez geroztik gure artean hainbertzetan aipatu den zorioneko metaliteraturaren deskubrimendua dugu.
|
|
|
Fenomeno hau hain indartsua izanik, egunero munduan zehar dabiltzan moneta bolumen
|
handiek
, banku zentralek beren moneten defentsan egin behar dutenesku hartzea ere gainditzen dute. Horrela, ekonomia osoak jartzen dira kolokan.Hain zuzen, Asiako Hego Ekialdeko herriak prozesu honen biktima izan dira; lehenago lurralde horietan kapital mordoa sartu bazen ere, orain, beren ahalmen esportatzaileak ahuldu direnean, kapital espekulatiboek ihes egiten dute, herri horienekonomia desorekatuz.
|
|
|
Kanadak bezala, Australiak eta beste herri garatu batzuek ere antzeko txostenak enkargatu dizkiete beren adituei, helburu berberarekin: estatu
|
handiek
zein politika eraman behar duten argitzea, sareen bidez beste estatuek duten eragina ekiditeko. Horrela, estatu boteretsuekiko daukaten, burujabetasun erlatiboa?
|
|
|
Ellis ek sexualitatearen ikuspegiiluna gainditzea lortu eta sexualitate modernoaren funtsezko premisetako batdefendatu zuen: sexualitatearen erlatibismo indibiduala eta kulturalarena alegia.Gerora, antropologo
|
handiek
defendatu zuten Ellisen premisa (Beach eta Ford, 1951). Disziplina ezberdinetatik (historia, biologia, antropologia, psikologia, zoologia, soziologia, pedagogia eta abar) burututako giza sexualitatearen ingurukoazterlanen laburpen itzela da.
|
|
|
Euskaldunaren eskubidea da salerosketak bere hizkuntzan eginahal izatea. Saltoki
|
handiek
bitarteko indartsuak dituzte beren produktuak saltzeko, etaeuskara salmenta handitzeko tresna garrantzitsua dela nabarituz gero, berehala hartukolituzkete euskararen aldeko neurriak. Saltokietan euskaraz egiteko, ez digu Madrilekedo Parisek inolako eskumenik eman behar; guri dagokigun auzia da.
|
|
|
Hirugarren segmentuaren ordutegia 13.00etatik 16.00etara doa. Garai honetara helduta, telebistak irratiari egiten dion konpetentzia oso handia da eta, beraz, audientziaindizea jaitsi egiten da, irrati kate
|
handiek
programazio lokala emititzen dutelarik. Informazioarekin batera, lehiaketak eta jolasak ere leku dute arratsaldeko parriletan.
|
|
|
Neure ezkutalekua ikuskatzeari ekin nion, ilargiaren errainu ahulak itsumutil nituela pabiloiko beirate garaien artetik. Ilunpetan ere, hango ikuzgailu eta idorgailu
|
handiek
, hango esekitoki luzeetan zintzilikaturiko arropek ez zuten akelarre baterako paisaiarik aproposena osatzen.
|
|
|
guk nahi baino gehiagotan Anjel handi agertzen zitzaigun bere tikian. Nik betaurreko lodi
|
handiek
maskaratua eta liburu bat —beti ezberdin— besapean zeramala atxikiko dut beti gogoan. Rockarenganako zaletasuna hark piztu zigun, gure hiriburu probintziano eta sakristiazalean oraino nabarmenkeria gertatzen zen garaian.
|
|
|
Gizon
|
handiek
ere batzutan erraten dituzte ele tipiak; eta hanbatenaz tipiago direla iduri dute, ba eta ere hala dire, zenbatenez baita gorago altxatua heien errailea.
|
|
|
Haren irribarreak grina zikinak ezkutatzen zituela iruditzen zitzaidan. Eta haren begi
|
handiek
Edurneren gorputza irensten zutela begirada bakoitzean. Edurne biluzik ikusten zuela zirudien.
|
|
|
Horregatik gainditzen du kultismoa, horregatik ez da apaingarri hutsa ageri duen dotorezia. Bere aipu ugariak ez dira sortzaile
|
handiek
daukaten elementu arrotzen asimilatzeko ahalmena besterik, Parthenon beldurgarria Altubeko lainoak biltzen du, Sarajevoko muinoek inguratzen dute bere Gasteiz, Ponpeian amaitzen du Zapateria kaletik barrena... Hori, besteak beste, zeharbidez eta berak duen manera finean, gure historiaren zekena kritikatzeko modua da.
|
|
|
Euskal editoreek, ikasliburuei ezarri zaien beherapen librea gainerako liburuetara hedatuko ote den susmoa dute eta horrek liburuaren zirkuitu naturala birrintzea ekarriko duela adierazi du Jorge Gimenez, Euskal Editoreen Elkarteko lehendakariak: " txikiak desagertu eta saltoki
|
handiek
merkatua euren salmenten arabera kontrolatuko dute, errentagarritasun murritzeko liburuen argitalpena kolokan jarriz". Saiakera eta poesia berriro ere kaltetu.
|
|
|
Erregaiekin gertatu den gauza bera gerta omen daiteke liburuekin ere: hasieran prezioak jaitsi ondoren epe ertainera garestitu egingo dira liburuak, oligopolioa sortu eta enpresa
|
handiek
erabakiko baitute prezioen politika. Liburua beti izan da erregai aproposa, izan ere.
|
|
|
Magistratu deduzko batzuek asmatu dute, behin baino gehiagotan, erabereko legeria ezartzeko proiektua. Idazle aipatu baten hitzetan, eraberekotasuna bikaintasun mota da, izpiritu
|
handiek
noizbehinka antzeman eta txikiak, hutsik egin gabe, jipoitu egiten dituena.
|
|
|
Behera zihoan bideari segitu zion. Hanka beti herrestan, puxka batean elur maluta
|
handiek
erdi itsututa ibili zen. Pinudi handi bat igaro eta gero errepide batera iritsi zen, handik eta beheraxeago trenbidera, haren ondoan bazegoen kobertizo bat, zeinaren tximiniatxoari ke pixka bat zerion.
|
|
2001
|
|
|
Lanak eta produktuen merkatuek presiopean jarraituko dute, baina produktibitatea eta inbertsioa erortzen hasiko dira. Enpresek ez dute soldata igoerei erantzuteko gaitasunik izango prezioak igotzen ez badira, eta konpainia
|
handiek
prezioak igotzeko beldurrik ez dute izango, txikiek lehia gutxiago egingo dietelako.
|
|
|
Baina, era berean, antzerkiaren lan handiak ezagutu ezinak izango zitzaizkigun paperean jaso izan ez balira. Jakina da era berean egile
|
handiek
lan egiten zuten konpainietan antzezteko egiten zituztela beren obrak, ez irakurriak izateko. Eta hortxe ikusten da aldaketa, alegia, autore horiek erabiltzen zuten literatura, esateko pentsatzen zuten, eta askotan, aldiz, antzerki lan asko literarioegiak suertatzen dira, alegia, antzerki ekintzarako makal geratzen direla.
|
|
|
Bi leku horien atzetik, baliteke Euskal Herrian egiten den publizitatea kokatzea, Valentzia eta Galizia aldean egiten dena baztertu gabe. Baina, publizitatearen sektorea iragarleei esker bizi da eta iragarle
|
handiek
Bartzelonako eta Madrileko publizitate agentziei nolabait gehiegizko mirespena diete.
|
|
|
Baina ezin dugu ahaztu honetarako dauden oztopoak: bata, hemengo iragarle
|
handiek
(inbertsio handiak egiten dituztenak) Madrilera edo Bartzelonara jotzea nahiago izatea; bestea, kanpoko bi merkatu horiek profesional onak erakartzeko duten ahalmena (kanpaina eta soldata interesanteenak han daudelako). Bestaldetik, ezin dugu ahaztu publizitate sektorea ekonomia orokorraren atzetik ohi doala, hau da, herri bateko ekonomia sendoak publizitate sektore indartsua dakarrela.
|
|
|
Pozgarria dirudien errekuperazio honek, ordea, arazo larriago bat azaleratu du: gure ibaietako ubide eta ibaiertzen degradazio eta desnaturalizazio
|
handiek
errekuperatutako bizitza mantentzea ikaragarri zailtzen dute. Orain arte, ibaien bizitza errekuperatzera zuzendutako politikek, soilik ur kutsaduraren arazoa konpontzea izan dute helburu, baina ibaiertzak leheneratu eta bertako basoak errekuperatzen ez diren bitartean nekez lortuko dugu bizitza luzaroan irautea.
|
|
|
Batetik, Espainiako Estatuko irrati
|
handiek
guretzako deskonexioak egiteko aukera gehiago izango dute, baina orain artekoa ikusita ez diote euskarari tarte larregirik emango. Teknikoki ere gauzak ez dira oso errazak izango DABarekin, egin beharreko inbertsioak altu xamarrak izango direlako eta irrati lokal askok ezin izango dietelako aurre egin.
|
|
|
Produktu txikiek
|
handiek
baino lehenago hartzitzen dutenez, altzairu herdoilgaitzezko orratzez zulatu behar dira, mamia belztu ez dadin.
|
|
|
Jauzi hori garaiotako egokitzapenaren araberakoa da, zinema ikusteko bestelako plegu baten araberakoa eta, ene iritziz, bete betean asmatu da, zinema areto
|
handiek
ez baitiote erantzun egokia ematen egungo eskakizun zinematografikoari.
|
|
|
Era berean, tenperatura
|
handiek
eragina dute nerbio bukaeretan, larruazaletik burmuinera doazen inpultso sentsitiboak motelduz.
|
|
|
Donostiako sukaldaritza eskolan hasi nintzen, maisu gisa, eta azkenean neure eskola sortu nuen, mundu guztiko profesional
|
handiek
seme alabak edo sukalde burua denboraldi batez nirekin egotera bidali nahi baitituzte, aberastu daitezen.
|
|
|
Hala ere, gehiago ordaintzeak ez du esan nahi seme alaben irakaskuntzaren kalitatea ere hobea denik: itunpeko ikastetxeen kostu
|
handiek
ez dakarte beti kalitate handiagoko eskaintza akademikoa.
|
|
|
Iritsi da hemendik alde egiteko ordua. (Plantatan) Multinazional
|
handiek
ez dute marrazkilari txikien beharrik.
|
|
|
B. Atxaga (Gizona bere bakardadeanez geroztik, nahiz eta Behi euskaldun baten memoriakekin ere elementu errealista batzuk agertu asteasuarrarenprosagintzan), J. L. Zabala (Galdu arterekin), Itxaro Borda (Amaia Ezpeldoidetektibesaren abenturei hasiera eman dienetik), Xabier Mendiguren (Berriro igonauzurekin), eta abar. Zer esanik ez, ez dakiguna da, zein neurritan nagusitu duenerrealismoa idazle
|
handiek
bere aldeko apustua egiteak, eta zein neurritan, alderantziz, errealismoari esker egin diren nagusiago idazleak. Gauza ohargarri bezainesanguratsua:
|
|
|
Konfederazioak 30 eskola ditu Espainian, eta horietatik 4.000 ikasle inguru pasatzen dira urtean. Merkatuaren eskaeretara egokitzeko adibide gisa, Madrid Jorretok adierazi zuen ezen, nahiz eta hasieran moldeko ogia industria
|
handiek
bakarrik egiten zuten, gaur egun okindegi txikiarekin banatzen dela merkatu kuota.
|
|
|
Kabiarraren ekoizle
|
handiek
urioiaren arrantza bertan behera utzi dute, desagertu ez dadin
|
|
|
Munduko kabiarra ekoizten duten hiru herrialde
|
handiek
, Errusiak, Azerbaijanek eta Kazakhstanek urioiaren arrantza bertan behera uztea erabaki dute urte bukaera arte, desager ez dadin. Espezie hori nabarmen sarraskitu da Caspio itsasoan, hura baita bere arrantza zentro nagusia, legez kanpoko harrapaketengatik (10 tona arrain), legez kanpoko harrapaketa bakoitzeko.
|
|
|
Neguko hotz
|
handiek
ondorio suntsitzaileak izan ditzakete kanpoko landareetan, bai loreontzian lantzen badira, bai lorategiko lurzoruan. Baina aleak babesteko edo, gutxienez, tenperatura baxuen ondorioak arintzeko moduak daude.
|
|
|
India, Pakistan eta beste herrialde batzuetako tarifa
|
handiek
oso zaila egiten dute leku horietara esportatzea, Espainiako Ehungintza Arteko Kontseiluko lehendakariaren arabera.
|
|
|
Hala adierazi zuen atzo Joan Canals Espainiako Ehungintza Arteko Kontseiluko lehendakariak, eta esan zuen, gainera, muga zergetan %15etik gorako tasak ezartzeak “merkataritza debekatzea esan nahi duela”. Era berean, adierazi zuen India (%38) eta Pakistan (%35) bezalako herrialdeen tarifa
|
handiek
, Europar Batasunean %9 diren bitartean, oso zaila egiten dutela esportazioak. “Ez gaude irekitzearen aurka, kontrairekiera eskatzen dugu”, azpimarratu zuen Canalsek.
|
|
|
Espainiako merkataritza banaketako kate
|
handiek
240.000 milioi pezeta inguru galtzen dituzte urtean beren enplegatuen eta bezeroen lapurreta txikiengatik eta, neurri txikiagoan, produktuen kudeaketan egindako akatsengatik. Bitxiena ez da azalera handietan egindako delitu txikien batura bilioi laurdena izatea, baizik eta delituen %38, gehienak, dendetako langileek beraiek egitea.
|
|
|
Delitu txikietan galdutako 240.000 milioiak sektoreko salmenten %1, 1 dira, eta aurreko urtean kontzeptu beragatik erregistratutakoa (%1, 25) baino pixka bat gutxiago dira. Jordi Querol txostengilearen arabera,% 1,1eko galera ezezaguna Europako Batasuneko (EB) saltoki
|
handiek
jasaten duten proportzioaren baliokidea da. Ikerketaren arabera, ebasketako profesionalek eta herrialdeko saltoki eta saltoki handietan dabiltzan talde antolatuek egiten dituzte bezeroen delitu gehienak.
|
|
|
Ez zen beste ustekaberik izan atzoko Ministroen Kontseiluak 2002ko tarifa elektrikoari buruz hartutako erabakian. Tarifa horrek ez du aldaketarik izango etxeko kontsumitzaileentzat; aldiz, industrialariek, enpresa txiki eta
|
handiek
eta merkataritza sektoreak %1 handituko dituzte prezioak. Tarifa berri horiek, guztira, %0, 32ko igoera dakarte, eta Gobernuak azpimarratu du, inflazioa deskontatuta, elektrizitatearen prezioa %1, 68 jaitsi dela.
|
|
|
Itzalaldiak Tentsio erorketek berriki eragindako energia mozketak bezalako arazoak konpontzen lagundu nahi du arauak. Potentziako ordu tarifan eta etengarritasuneko osagarrian sartzen diren kontsumitzaile
|
handiek
merkatura jo ahal izango dute, handizkako prezioak desberdinak direnean tarifaren erregimenera itzultzeko aukera galdu gabe. Berriki egin diren itzalaldiek agerian utzi dute enpresa horiek, energia asko kontsumitzen dutenek, elektrizitaterik merkeena ordaintzen dutela, eskari puntetan etenak onartzearen truke.
|
|
|
Enbarkazioa kostaren albotik joango da eta kanoi hotsa egiten dute izotz zati
|
handiek
zerrendatik erortzean, albotik pasatzera ausartuko litzatekeenari mehatxua eginez.
|
|
|
Ez zuen egundo azaldu zergatik egin zuen ihes Filipina urrunetatik, handik alde egin baldin bazuen, Kalaportuko zoko hartara, baina susmoa eta zurrumurrua zen erbesteratuta edo zoritxar ilunen batengatik ihesean etorria zela. Baina etxea zaharra zen, hormetan gora hazitako huntzak eta jardineko arbola arraro
|
handiek
erakusten zuten bezala. Don Patricio jaio orduko ere Filipinoen etxea hor egongo zen.
|
|
|
...Eskolako
|
handiek
ere oso ondo kantatzen  dituzte Silvio RodrÃguezen kantak eta denok egoten gara beraien inguruan entzuten...
|
|
|
1. Uste dut gure inguruko bi estatu
|
handiek
gaitz erditzathartu izan dituztela beti euskara eta euskararen mundua. Hots, legeetan eta nola edo halako babesa eman diotenean, ez da borondate propioz ez gogo onez izan, egoerak eta joko politikoen unean uneko interesek hartaratuta baizik.
|
|
|
Artzain onak ardi guztiak manera berean bazkatzen zituela errepikatzen ziguten haur ginenean eta ardien artean zaldarea berdin banatua zela sinesten genuen, jale
|
handiek
txikiagoentzat partea uzten zutela. Ildo horretarik latza kausitzen nuen irratian, enekin eskolan ibiliak demagun, garapen estrategiaz elekatzen hautematean, garapena dudan jarri ezean, hitza ezpain artetik lerratzen zitzaienean pulindei bezala hantzen zitzaien papoa.
|
|
|
Pero unos me xaman osaba y otros Gontxalo". Etxean hala erraten baikenion, ttikiek eta
|
handiek
diferente. " ¡ Dénos eso que lleva a la espalda, sin hacer ninguna tontería!".
|
|
2002
|
|
|
BBVAk paradisu fiskaletan zeuzkan kontu ezkutuen eskandaluak orobat balio izan du prentsaren portaera erretratatzeko ere. Gauza jakina da talde mediatiko
|
handiek
oso interes ekonomiko eta politiko jakin batzuei bakarrik erantzuten dietela. Gauza jakina da, halaber, komunikabide handi horietako administrazioko kontseiluak oso ideologia jakineko enpresa taldeek kontrolatzen dituztela.
|
|
|
" Murphyren legeetan interesgarriena Murphyren legea bera gaizki atera badaiteke gaizki aterako dela dioen hura da. Nire ustez bizitzan komenigarria da dena erlatibizatzea, baieztapen
|
handiek
oker handietara eramaten baikaituzte", dio antzezlanaren zuzendari Santiago Sanchezek. Aktore zein zuzendari laguntzaile lanetan aritu den Olatz Beobidek ere Murphyren legeek interpretazio zabala baimentzen dutela iritzi dio:
|
|
|
" Baina jada Golkoko Gerran buelta ematen diote horri, irudien gaineko kontrola ezarriz. Reuters, AP eta horrelako agentzia
|
handiek
, argazkigintzaren multinazionalek, gerra irudien gaineko erabateko kontrola izan dute. Eta Afganistango inbasiokoan, beraiek nahi ez zuten ezer ez dugu ikusterik izan".
|
|
|
Euskal Herrian ere sektore horixe da negozio handiena duena. Testuinguru horretan kokatu behar da, beraz, ITP eta Gamesa bi euskal enpresa
|
handiek
gauzatu duten fusioa. Arduradunek adierazi zutenez, taldea sektoreko nazioarteko liderra izan daiteke, lauzpabost urteren buruan.
|
|
|
Elkarte horretako arduradunek diote eskaerak ez zaizkiela berdin murriztu enpresa guztiei, produktuak berak ere baduela zerikusia eta, horregatik, kasu batzuetan bakarrik jaitsi dela salmenta %30 Horrenbestez, nahiz eta datozen hilabeteetan Estatu Batuek, Alemaniak eta antzeko herrialde
|
handiek
gehiago kontsumitzea espero duten, kezkati dabiltza, zeren eskaeren gutxitze horrek bere horretan iraunez gero, sektoreak egun latzak ezagutuko ditu berriz ere. Dena dela, aditu batzuen iritziz, litekeena da, irailaren 11ko gertaeren urteburua igaro eta gero, 2002ko azken hiru hilabeteetan inbertsioak indartzea.
|
|
|
Zailtasunez gainezka, prefosta. Halako enpresa
|
handiek
eztabaidatzen dutela beren egoitza hemendik eramatea... holakoak munduan izan diren askapen prozesu guztietan pasa dira. Konfrontazio une gogorrak etorriko dira.
|
|
|
Agintearen tentaldietako bat hori baita: bizkar gainean eramango zaituzte, indar
|
handiek
nahi dutena esaten baduzu, sekulako indarra duten komunikabide handiak barne.
|
|
|
haitz zati, errauts, sedimentu eta ur kopuru
|
handiek
osatzen dituzte eta horregatik, oso azkar mugitzen dira aldapan behera eta harrapatzen dutena eramateko gaitasun ikaragarria dute.
|
|
|
Azalera
|
handiek
, hipermerkatuek, bidai agentziek eta bestelako establezimenduek ere bezeroei erosketak epeka ordaintzeko aukera ematen diete sarri, interesik gaineratu gabe, hiru hilabetearen barruan eginez gero, gerora ordaintzen hasteko.
|
|
|
Hala ere, bi zehaztapen egin behar dira horri buruz: lehena, Hego Euskal Herrian, erakunde administratibo eta politiko berriek forma bereziahartu zuten, tradizio foralaren eta karlistaden emaitzaren konbinazioaren ondorioz; bigarrena, gai askoren azterketa egiteko, interes txikiagoa dute legeetan egin zirenaldaketa
|
handiek
eta garrantzi handiagoa du erreforma horiek lurralde eremuetannola eta noraino aplikatu ziren ezagutzeak. Hori dela eta, prozesuak Euskal Herrianizan zituen berezitasunak ezagutu behar dira, bai erakunde berriei dagokienez, baierreforma handien aplikazioari dagokionez ere:
|
|
|
Horrek ez du esan nahi fase hori baino lehenago merkatuak gidatutakoportaera ekonomikorik existitzen ez zenik. Argi dago XVII. eta XVIII. mendeetako merkatari
|
handiek
logika horrekin funtzionatzen zutela; baina portaera horiekgutxi batzuenak ziren. Horrez gain, Antzinako Erregimenean Koroaren erakundeekez zituzten haiek errazten, gehiago babestu nahi baitzituzten juridikoki pribilegiatuta zeudenen soberakin ekonomikoa eta ohore eta duintasun pertsonalaren balioak; alegia, lanean saiatzea eta etekinak lortzea baino gehiago.
|
|
|
Autoikaskuntza modalitatea aukeratzen dutenak, gehienetan, beste hizkuntzak ikasteko softwarea egiteko multimedia enpresa
|
handiek
egiten duten publizitateak animatuta etortzen dira: ordenagailuaren bidez ikasi nahi dute eta besterik ezdute ikusten.
|
|
|
Nahia, aldiz, ezzen bat batean gauzatu. Jauntxo
|
handiek
beren jarrera eta eskumenak aldarrikatzenzituzten oraindik XVI. mendeko agirietan. Leinuen buruak ziren heinean zuritunahi zuten portaera hori.
|
|
|
Horretarako hauexek azpimarratzen ditu: duela hamabi mila urteko ehiztariek ahitutako pleistozenoko megafauna, duela hamar mila urte nekazarien iraultzak hiri estatu neolitikoak sortzean asmatutako epidemia kutsagarriak, duela hiruzpalau mila urte inperio hidrauliko
|
handiek
eraldatutako ibaien bideak aldaketa klimatikoa bultzatu izana, duela milurteko bat nekazaritza feudalek eta ontzi eraikitzaileek suntsitutako Europako basoak eta diezmatutako amerindiar biztanleria eta duela berrehun urte sortutako kapitalismo industriala, bere efektu kolateralak eta guzti.
|
|
|
Horregatik, herritarren zerbitzurako emisorak izan lirateke udal irratiak, bertako taldeei eta biztanleei irekiak. Hala ere, kontrakoa gertatzen da askotan, batez ere, udalaren kudeaketa zuzena nabaria den irratietan; goitik beherako egitura batean oinarrituta, informazio instituzionala besterik ez dute eskaintzen, taxuera berriak probatzen ausartu gabe, eta emisora
|
handiek
dituzten akats berberak egiten, bitarteko edo baliabide faltak areagotuta.
|
|
|
Beraz, era guztietako herrietara heltzen da, 100 biztanle eskas dituzten herrietara eta ia 20.000 biztanle dituztenetara. Herri
|
handiek
nahiz txikiek irratia berena dela senti dezaten, ahalegin berezia egiten dute eguneroko programazioan, herri bakoitzari bere tartea eskainiz. Horretarako aukera desberdinak jorratzen dira:
|
|
|
Euskarazko publizitatea erakartzeko zailtasuna. Entzuleria euskalduna murritza zela eta, enpresa
|
handiek
ez zuten harentzako publizitate propioa egiten, errentagarria ez zelako, eta guztiek gaztelania ulertzen zutela zioten, hizkunta maioritarioa erabiltzeko aitzakiatzat. Tokiko iragarkiak soilik agertzen ziren euskaraz, eta normalean euskarazko saioetan tartekatuta, oso zaila baitzen horrelakorik entzutea programazio konbentzional erdaldunetan.
|
|
|
Hizkuntzen arteko talka ez da bakarrik linguistikoa; politikoa ere bada. Eta horrexek justifikatzen du
|
handiek
erakusten duten prepotentzia soziolinguistikoa.
|
|
|
Maiz gogorarazi izan zaie nazio txikiei nazionalismoaren arriskua, gogora ekarriz nazionalismo organikoek egin ohi dituzten basakeria sozialak (Alemania nazia, Errusia estalinista, Serbia erasotzailea, eta abar). Horrelakoak estatu egituraren jabe izan diren nazionalista
|
handiek
egin dituzte; ez menperatutako herriek: ijituek, laponiarrek edo euskaldunek.
|
|
|
Euskal Herriko saltoki
|
handiek
eta merkatari txikiek ez dute adostasunik lortzen ordutegi askatasunaren kontu gatazkatsuan
|
|
|
Izan ere, haren ustez, “ez dago prezioa jaisteko arrazoirik, merkatua egonkorra baita, bai ekoizpenean, bai kontsumoan”. Abeltzainen sindikatuaren arabera, enpresa horiek irabaziak handitzeko, esnea ekoizten duen sektorea presionatu besterik ez dute egin nahi, “azalera
|
handiek
presioa egiten dutela prezioak jaisteko”. Erakundeak gogorarazi zuen abeltzainei ohartarazi dietela zer neurri har ditzaketen esneki industriek, eta adierazi zuen esnearen prezioak jaistea ez onartzea gomendatu zaiela, “ez dagoelako horretarako arrazoirik”.
|
|
|
Erreserba horiek ondoren esnea eratzeko erabiliko dira. Haurdunaldiaren laugarren edo bosgarren hilabetetik aurrera bularrak esnea ekoizteko gai diren arren, ez da esnerik jariatzen, plazentak jariatutako progesterona eta estrogeno
|
handiek
eragiten duten inhibizio efektuagatik; hala ere, batzuetan esne pixka bat atera daiteke ernaldian zehar.Haurtxoak titiburua xurgatzen duenean, seinale bat bidaltzen du ama hipofisiaren guruinera (hormona jariaketako organoa), eta horrek hainbat hormona sortuko ditu (prolaktina eta oxitozina), esnea ekoizteaz eta titiburuetatik ateratzeaz arduratzen direnak. Bularren tamainak edo formak ez du eraginik esnearen ekoizpenean; gantz metaketaren araberakoa da kopurua.Organismoaren prolaktina mailak gehienezko balioak hartzen ditu erditzean.
|
|
|
Gaur egun, hipoteka mailegua ezinbesteko tresna da, Espainiako Konstituzioak etxebizitza duina eskuratzeko eskubidea ematen baitigu (47 artikulua). Higiezinen merkatuko prezio
|
handiek
ezinezko egiten dute ordainketa eskura egitea, eta hipoteka baten bidez finantzatzera behartzen gaituzte. Hipoteka horrek kreditu erakundea denbora luzez lotzen du (kasu askotan 20 edo 25 urte, baina baita 30, 35 edo 40 urte ere), eta hipoteka maileguaren ondoriozko betebeharrak ez ezik, eragiketa horren babesean sortzen diren beste batzuk ere badira:
|
|
|
“Abantailetako bat destilazio selektiboa da, eta, zirkuitu itxia denez, ez du substantzia toxikorik isurtzen”, azaldu du Gutiérrezek. Desabantailen artean, erabiltzen diren presio
|
handiek
atmosfera makina bereziki garestia eskatzen dute, eta atera beharreko produktuak inbertsioa justifikatzen duen prezio altua duenean baino ez da errentagarria. Gero eta landare usaintsu eta sendagarri gehiago eskatzen den arren —belar dendek 26.000 milioi pezeta fakturatu zituzten 2001ean—, sektoreak oraindik ez du berariazko erregulaziorik, eta Osasun Sailak erretiratu egiten ditu sendagai gisa merkaturatu ezin diren produktuak.
|
|
|
Homozisteinaren odol mailak (Hcy) arrisku faktore garrantzitsua, independentea eta ohikoa dira,/ >function mostrarTermino (url){/ >var termWin= window.open (url, ” term”, ” height= 310, width= 460, scrollbars= auto”);/ >termWin.moveTo (210,40);/>}/> aterosklerosia, bereziki gaixotasun kardiobaskularra, garun baskularra eta tronbosia. Arterietako gaixotasun koronarioaren kasuan, odoleko homozisteinina maila
|
handiek
(hiperhomozisteinemia) tabakismoaren edo hiperlipidemiaren antzeko arriskua ematen dute (odoleko kolesterol eta/ edo triglizerido maila altuak). Nola gertatzen da hiperhomozisteinemia?
|
|
|
Gaur egun, 6.000 milioi pertsona traizionatu dituzte gobernuek”, salatu zuen Ricardo Navarrok, Amigos de la Tierra taldeko lehendakariak. Harekin batera, Goi bileran zeuden GKE nagusi gehienek sinbolikoki alde batera utzi zuten azken saio hori, potentzia
|
handiek
garapen iraunkorrerantz aurrera egiteko interesik ez zutelako porrottzat jotzen dutenetik bereizteko. Lorpenak eta porrotak Ura:
|
|
|
Auzitegiaren epaiaren arabera, zehapenak berrogeita zortzi orduko epean ordaindu dira. Indiako enpresak Indiako herrialdean ezarritako pintada
|
handiek
eragindako kalteak aztertu eta grabatu zituen batzorde bereziak: Indiako Estatuko Bankua, Fena Garbigarriak, Indiako Nestlé India eta Annapurna hotelak, Kullu eta Manali eskualdeetan eta Rohtang pasabidean, India eta Erdialdeko Asia lotzen dituen ingurune natural paregabean.
|
|
|
Zahartzeak eta heriotzak emeak baino bizkorragoak izan daitezke. Zientzialariak azaldu zuen, oro har, animalia
|
handiek
elikagai gehiago kontsumitzeko joera dutela, eta horrek bakterioak kontsumitzeko arrisku handiagoa dakarrela. Bestalde, eltxoek, arkakusoek eta akainek tamaina txikiagoko animalietan baino harrapakin errazagoa aurkitu dute.
|
|
|
400 eta 800 metro bitarteko sakoneran instalatutako ganbera finkoek hartutako interferentzietan oinarritzen da presuntzioa, eta Carrandi kaletegian, Gijongo ipar ekialdean, hiru buiari lotuta daude. Zientzialarien ustez, itsas animalia
|
handiek
eragin ditzakete interferentzia horiek. Hala ere, espedizioa arrantza leku beretik datorren urtean itzuliko da, ikerketarekin jarraitzeko.
|
|
|
Medikuak behin eta berriz esan du emakumeek ez dutela aspirinarik hartu behar haurdun daudenean, ez badira medikuaren zaintzapean. Azterlanean erabilitako dosi txikiek arriskurik ez dutela dirudien arren, mina arintzeko erabiltzen diren dosi
|
handiek
erditzean hemorragiak izateko arriskua dakarte.
|
|
|
Baina badira kontrolatzen hain errazak ez diren beste mehatxu batzuk ere. Arazo “globalak” dira, hala nola ozono geruzako zuloa eta klima aldaketa, zeinak, Greenpeaceren arabera, nabarmen eragin baitiezaiokete elikatzeko zetazeo
|
handiek
dituzten espezieen ugaritasunari eta banaketari. Hala, ozono geruza mehetzearen ondorioz erradiazio ultramorea handitzeak eragina izango du itsasoko elikadura sareen oinarria osatzen duten espezieetan, eta horrek eragina izango du egitura ekologikoan, kate efektua eraginez.
|
|
|
Mundu globalizatuan, kontsumitzailearen kezkak gero eta azkarrago joaten dira ekoizleengana. Herrialde garatuek, elikagaien kontsumitzaile
|
handiek
, elikagaien ekoizpenaren hazkundean ez ezik, merkatu globalean ere eragiten dute, non eskaria hirugarren herrialdeen ekoizpenarekin estaltzen baita. Testuinguru horretan, elikagaien segurtasunerako neurrien estandarizazioa funtsezko elementu bihurtu da.
|
|
|
“Bitarteko telematikoaren hedapenak Interneten sorrera ekarri du”, esan zuen. Bestalde, Acción Contra la Pornografía Infantil (ACPI) elkarteko lehendakariak, Guillermo Cánovasek, nabarmendu zuen Espainiako zerbitzarietan haur pornografiako edukiengatik hilero jasotzen diren salaketen kopurua %90 murriztu dela azaroan eta abenduan, eta 25etik 25era igaro dela; murrizketa hori, batez ere, estatuko atari
|
handiek
web orri pertsonalei buruz ezarritako kontrolari zor zaio. Nolanahi ere, Espainian, Estatu Batuetan eta beste herrialde batzuetan ez bezala, ez dago oso zabalduta iragazkiak erabiltzea adin txikikoak Sareko eduki jakin batzuetara sartzea eragozteko.
|
|
|
" Zakur ttipiek erbia kausitzen,
|
handiek
harrapatzen".
|
|
|
Baina guztiarekin ere, neure obligazio
|
handiek
, ondasun errezibituek, eta betiere, ene alderakotzat, obrekin batean, erakutsi duzun borondate borondatetsuak, ez didate uzten, ondotik bederen, kanporat ateratzeko, ausartziarekin batera.
|
|
|
Ene uste apalean, eragin ekonomikoak nekez justifika dezake txikiok ere,
|
handiek
bezala, merkatuaren esanetara jartzea, kontuan hartu behar baita, horrela egitearen eta, askatasunez, norberaren kriterioen arabera jardutearen artean dagoen aldea irrigarria dela, potentzialki, hipotesi optimistenetan ere, gure merkatu horren txikitasuna dela medio.
|
|
|
Horregatik, ereduga rria da ondaretzarena nola soluzionatu duen. Bildutako artelanekin eta egile eskubideekin zer egin erabakitzeko buruko minak izaten dituzte sortzaile
|
handiek
gehienetan, eta ezagunak dira jabetzengatik auzi amaigabeak. Txillida Lekurekin egin dutena egin ondoren Artista baten lana betikoratzeko manuala edo idatzi luke Txillida familiak.
|
|
|
EHUn, adibidez, gizarte zientzien alorrean zatidura hori 20tik gorakoa den bitartean, 4koa da osasun zientzien ikasketetan. Alde batetik, ulergarriak dira desberdintasun horiek; azken batean, ikasle kopuru
|
handiek
duten eragina ez da berbera izaten ikasketa guztietan. Baina beste alde batetik, egindako giza baliabideen kudeaketa ez da ondo egokitu ikasleen kopuruen aldaketekiko.
|
|
2003
|
|
|
Pentsalari handi baten gogoeta da, eta gogoeta horretan fatalista samarra den arren, herri naturala ikusten du, Euskal Herria herri naturalen arketipoa da berarentzat. Euskal Herrian badagoela indar positibo bat, iraultzek eta printzipio
|
handiek
kontuan hartzen ez dutena.
|
|
|
Nork topa zezakeen adibide adierazgarriagorik erakusteko zertan datzan gaur egungo neoliberalismoa, Prestigerekin gertatu dena baino? Estatuek eta enpresa
|
handiek
kontrolik gabeko merkataritza aldarrikatzen dute eta, ondorioz, etxe aurrean «kalte kolateralak» jasaten ditugu. Horrelakoak bakarrik Afrikan gertatzen zirela pentsatzen zutenentzat sekulako astintzea izan da, ezta?
|
|
|
Azoka txikia oso egoera txarrean dago. Saltoki
|
handiek
kantitate izugarriak erosten dituzte eta preziotan ezin dugu eurekin lehiatu. Gainera saltoki handietan erosketa aisialdiarekin lotzen dute, aparkalekuak eta kafetegi edo zineak jarriz.
|
|
|
Horregatik mugitu zituen orratzak zazpi minutu gutxira. Eta Kubako misilen krisia pasa bezain azkar hamabi minutura mugiarazi zituen berriro, potentzia
|
handiek
arma hauen kontrol aldera zenbait urrats inportante eman zutelakoan.
|
|
|
1995ean hamalau gutxira aurreratu zuen orratza. Blokeen arteko tirabirak bukatzeak ekarritako itxaropenak suntsituz, potentzia
|
handiek
segitzen zuten armagintzan Gerra Hotzean adina gastatuz. Gainera, Sobietar Batasunaren hondoratzeak kontrolak ahuldu zituen hainbat arma eta material arriskugarri edonoren esku jarriz.
|
|
|
Egindakoaren saria iritsi zaio orain, izan ere, komiki argitaletxe onenari urtero ematen zaion Diario de Avisos saria eskuratu du. Orain artean, Planeta edo Norma bezalako argitaletxe
|
handiek
jaso dute sari hau.
|
|
|
Eta ez da edozerekin konformatzen. Kontsignek gero eta indar gutxiago dute, eta esaldi
|
handiek
gero eta pisu gutxiago, giroa dagoen moduan dagoelako. Bertso entzulea ez da ardi koadrila bat.
|
|
|
atake mota hauek" manzanas traigo" sindromearekin nahas daitezke, baina ez dira mota berberekoak. Jakina den bezala, badago kritika mota bat, kritika jasoa dei dezakeguna, normalean idazle
|
handiek
egin izan dutena, eta zeinaren bertuterik handiena baita obra jakin batetik abiatuta, literaturari buruzko iluminazio esanguratsuak eskaintzen dizkigula, literatur lanen arteko harreman ezkutuak azaleraziz, eta abar. Arazoa eta eritasuna datoz, ordea, halako kritika egiten dutela uste duenean iruzkingileak, benetan sekulako buru saltsa ulergaitzak saltzen dizkigun bitartean.
|
|
|
Etxeko giroa, beraren okerreriak, etxeko emakumeak ama, arreba, neskame... emakumez inguraturik egon ei zen txikitan, aita itsas kapitaia urtean birritan edo izan ezik beti kanpotik baitzen, jatorduak... ditu mintzagai. Ospakizun
|
handiek
berebiziko gomuta utzi zioten barrenean; hala hitz egingo du jaurnartze egunaz, nahiz ahogozo onik utzi ez bere oroimenean. Fraileekin ikasi zuen kolegioko denboraz ere luze mintzo da.
|
|
|
Erostun
|
handiek
(Madril eta Bartzelona) adierazita, merkatuko prezioa jakinik, enkantegileak arrain kiloari prezio jakin bat ezarri dio, hasteko.
|
|
|
Banakuntza kate
|
handiek
eta handizkariek, eskuarki, ontziaren karga osoa erosten dutenez, prezioak mantendu egiten dira.
|
|
|
Presa
|
handiek
energia hidroelektrikoz hornitzen dituzte 140 herrialde inguru, energia horren zeregina funtsezkoa baita berotegi efektuko gas igorpenak murrizteko, eta ureztatzeko uraz ere hornitzen dituzte, munduko janarien ia %16 ematen dituzten lurrak bustitzen baitituzte.
|
|
|
Guk uste obrak ez diren izanen solasen araberako: azpitik atxikitzea ez askiz,
|
handiek
ttipiak zapatuko dituztela eta lehertzerainokoan hertsatuko, gu beldur.
|
|
|
Ohoin handiak urkarazten ditu txipiak. Eta Frantziako edo Nafarroako Erregeren gorteetan baldin bazekiten jaun
|
handiek
berek egin legeez beren alde baliatzen, badakigu berdin, gaurko egunean ere, Nazio Batuen jauregietan estatuburu puxantenak behartsuen ontasunez jabetzen direla lasaiki.
|