|
2007
|
|
|
— Den bezala salatzen daunat, jandarmek ez gitine hurbiltzerat utzi eta hamarrer buruz jin ditun beste bi jandarma auto, bizpahiru poliza gizonekin, eta fuera igorri gitine, baizik eta ez zela deus ikustekorik
|
guretzat
.
|
|
2009
|
|
|
Hemen ere, ez tokirik sobraturik. Beharrezko tresnak berekin ditu, eta
|
guretzat
obekio da, ez ditu denak erosi beharrik.
|
|
|
Beñat, esku batean botil bat eta bertzean paketa ttiki batekin nere aitzinean pasatzen da. Hola Mayi. Orain kanpokoak kanpoan utzi eta
|
guretzat
gau guzia. Hurbil zaite honerat, ikus dezaten obekisio zoin pollita zaren.
|
|
|
Pareja gehienak bezala baditu gure galde errespusta izagunak, gure tema faborituak. Eta kanpotik ridikuluak emaiten baldinbadute ere,
|
guretzat
ez dire batere aspergarriak, zenta gure intimitateko sinaleak dire, gure elkartasunaren hitz sekreto bereziak. Aldiero oroitarazten gaituzte bertze aldiak, hitz berak bat bertzeari eskaini dugunean, eta nola beti goxoki partitu ditugun momentu horiek.
|
|
2010
|
|
|
Beraz, egoitza
|
guretzat
libre da. Lehen solairuko gelak karrika ilun eta azanzkor baten aldera dira, Keleti geltokitik hurbil; horretik, trenak ekialdera abiatzen dira.
|
|
|
Zuentzat Bide dena,
|
guretzat
Pisu da. Lurrean pisatzen duen pisua, Bidea da.
|
|
|
Haurra, Jainkoaren Semea,
|
guretzat
odola isuri du, guretzat bere burua lurperatzera utzi du.
|
|
|
Haurra, Jainkoaren Semea, guretzat odola isuri du,
|
guretzat
bere burua lurperatzera utzi du.
|
|
|
Hori
|
guretzat
poza da!
|
|
|
Horiek katean ari diren beste langileen lana trabatzen dute. Baina
|
guretzat
argi da ez baldin baditugu armadako atorrak ateratzen, ez dugu sekula" gerlako lantegia" agiri babeslea lortuko.
|
|
2012
|
|
|
Erran genuen hemen elgar ikusiko genuela... ikusten duzu, hor gara. Orduko parkeetan, gehiegi lerrokatuak ziren zuhaitz haundietako hostoak urriko haize bustia ari zela, zirimolaka erortzen ziren. Hortaz ixkiriatu nizkizun lerro batzu, gu bien oroitzapenak, elgarrekilakoak etzirenak bainan Kanbok
|
guretzat
atxikiak zituenak kondatzen ginituela... Musu bat ere nonbait bidali nizun, pausatzen zen zure ezpainetan hosto zimeldua lurrean bezala... bainan ez gehiago, ez zenezan pentsa gero...
|
|
|
Bazen ere hor sagarren tinkatzeko barne bat. Gogoan dut oraino lakotik ateratu aniz sagarren jusaren gostu ona, zer pesta zen
|
guretzat
larrazkeneko tenore hura!
|
|
|
orduan, etzinela bakarrik senditzen ahal zinuen eta, orai bezala, gerla berri ilunen artetik, biziaren taupadak entzun. Bazen ere barne errearen gainean
|
guretzat
baliagarri etzen gela bat eta, honen zoko batean, armairu handi bat liburuz betea. Sekulan ideki ez ditudan obra horiek azal beltza zuten gehienek.
|
|
|
Esaera zahar bat berritzera nua kukua berrikitan baita ixildua. Ezpada akabatzen
|
guretzat
mundua gu harekilan bainan denbora badua berriz ere entzunen da kukuen oihua.
|
|
|
Martoonia hilerrien eta pilota plazaren artean kokatzen zuxun. Haur ninduxularik, beste hainbeste herri ttipietan bezala, hilerrietan jostatzen gintuxun frangotan, kukulauka eta hola lasterka eliza
|
guretzat
erraldoia zuxunaren itzulian. Noiztenka ere sartzen gintuxun Martooneko funtsetan, etxe gibeletik, hilerrietako murrua jauzi egin eta.
|
|
|
Aipatutako beste modeloak, modelo demokratikoa edo, nahi bada, modelo nazionalista hutsa ez zaizkigu gustatzen, baina hala eta guztiz ere gaur gure problema plazaratu daiteke lotsarik gabe, eta pena da gure" gobernilloak" ez duela horrelako ausardiarik izan. Duela urte bete bat44 Euskal Herriko independentzia proklamatu izan bazuen, Gasteizen tankeak ez ziren sartuko, independentzia ez zen obratuko ere, baina proklamazioa hor geldituko zen sinbolo gisa, aurrekari gisa, munduarentzat,
|
guretzat
, gure haurrentzat. Ez dira ausartak ezta holako gauza erraz bat egiteko ere.
|
|
|
Finean, ETAren eta botere faktikoen artean, epe labur batetan gainera, batasunaz eta boterez guztiz horniturik sortuko duten lau probintzietako Euskadi hori, Zeus-en kaskotik jaio zen Palas Atenea guztiz armatua bezain mitikoa da. Autodeterminazioaren eskubidea, berriz, Estatu osoari dagokio, Konstituzioaren aldatze edo egokitze bat eskatzen duelako (22). Printzipioz,
|
guretzat
, Euskadiko herria da autodeterminazioaren subjektu bakarra; printzipio hori gauzatzeko parada juridikoa, berriz, Espainiako Konstituzioak ukatu (gaur) edo erregulatuko (bihar?) du. Horregatik diot ze, negoziaketen alorrean, autodeterminazioaren arazoa Estatu osoari dagokiola.
|
|
|
Elkarretaratze ordu horiek,
|
guretzat
ere beharrezkoak zirela ez da dudarik. Gogo azkarrekoa baizik ez daiteke bakarrik bizi gizartetik urrun, ez daiteke nor nahi artzain bati konpara!
|
|
|
Nundik eta nola zetorzkit kolpezko beldurtikeri eta lotsadura horiek! Zer mehatxu dauka
|
guretzat
gune hauetako izaerak. Zerbait galernaren mehatxupetik ihesi behar ote naiz ibili munduko zokoetan, ez ote dute bada amaierarik ene gogoraketa uzkur horiek?
|
|
|
Iduri zuen atsegin handi bat hartzen zuela gure afera hortaz arduratzeaz eta segidan hitzemaiten zuen 48 orenik barnean ardietsiko ginuela gu atsedenean ezarriko ginituen aterabidea. Biharamunean berean etorri zen lantegira, erranez
|
guretzat
berri onekin zetorrela
|
|
|
Uxerren aldera ere hitza ezin atxik. Txeke ixtorioan gure defenditzeko hartua dugun abokatak auzitegian agertu behar duenean ez du faltatzen, alabainan, aurretik hartzea
|
guretzat
egin behar duen lanaren saria. Beherakada zaluan abiatzera goaza?
|
|
|
Ginituen zor parte bat baizik ez zuten ordaindu. Beste parteaz, uxerrekin egin akordioen bidez, hilabete orotako ordainketa nuen gerokotz segurtatu behar, axut
|
guretzat
hitz hori jatetik.
|
|
|
1964ean eraikitzako lur merkatuak mugimendu handian dira Ambareseko inguruetan. Hor balitake segur zerbait irabazbide, bainan
|
guretzat
ez da mailegu biderik, txeka ixtoriaz geroztik banku ateak hetsirik baitgagozkigu. Aste batean ahal bezainbat laneko oren sartzea da gure kezka bakarra.
|
|
|
John Cagek asmatu zituen ixilunetan kokatzea. Denok egun batez, John Cagek
|
guretzat
asmatu zituen ixilunetan kokatuko baikira. Enborak eta sustraiak ixilune horietan kokatzen baitira.
|
|
2013
|
|
|
Alabaina, bizpahiru egun ondotik, gosaria gutti hartu eta, Gorka desenkusatu zen erranez heldu zen gauaz oso berant etorriko zela eta beharbada goizean goizik edo batere. GauhonetanbilkurabatbadutAmerikanoekin lan tratu bat izenpetzeko eta gauzak ondo pasatzen badira, gonbidatuko ditut afaltzeko. Merkatu hori biziki garrantzitsua da niretako eta
|
guretzat
ere, laztana. Gaua luzatzen ez bada sartuko naiz etxera, bertzenez lo eginen dut han berean, gure Pau eko bizitegian.
|
|
|
Haitzaren indar eta zabaltasuna,
|
guretzat
erakusbide ederrak dira, erroak direla bizia, kultura eta maitasuna, Berttoliko arima.
|
|
|
Izango zira betikoz
|
guretzat
, Izarra dena, artzainarentzat, gudari Euskal Herriarentzat, iturri berria askatasunarentzat.
|
|
2014
|
|
|
Iduriz burumuinik aski ez baitute horren ulertzeko, Europak sortu du FRONTEX: 116 itsas ontzi, 27 helikoptero, 12 hegazkin eta 492" teknikari" talde, gure ongizatea
|
guretzat
zaintzeko. Israelgo hormarik ez badugu, beste biderik hartzeko eskubidea badugu ez?
|
|
|
Haien mezak ez ditezen gureak iduriak izan. Protestanteenak biziki hotzak
|
guretzat
. Ortodokzoenak biziki luzeegiak.
|
|
|
Bainan hemen? Vincent apezpikuaren denboran berritu baitira katixima guziak, hea zein liburutan eta zein orrialdetan aurki daitekeen Elizak
|
guretzat
daukan erakaspen balios hori! Aldiz arras ongi oroitzen naiz, apezpiku horrek berak, eta bere apostoluek, 20 urteren bizia eman ziotela euskarari eta ondorioz ez zuela dirurik eman euskarazko katixima bat egiteko.
|
|
2017
|
|
|
Ez gaitu maite, ez du
|
guretzat
nahi hoberena
|
|
|
Inor sartzerik ez zuen armiarma sarean bizi zen elikagaiak lortzen zituen insektu txikiak
|
guretzat
nazkagarriak harentzat gozoak
|
|
|
Ondikotz, neguak badauka abantaila berezia, denbora gelditzen bezala baita, itxuraz bederen. Edertasunaren eta esperantzaren keinu dira
|
guretzat
gerezi loreak. Negutik ateratzen gira, baina erne ibili behar izaten da:
|
|
|
Gure helburua da beti ekoizpena garatzea eta gazteer landatzeko eta biltzeko enbeia emaitea. Azken urte hautan gazte batzuk sartu dira elkartean, seinale baikorra da
|
guretzat
!
|
|
|
Etxaldetan eta auzoen artean eskuratu zutela askok jakitate beroa, ikasbide luzetan biltzen ahal dutela oraikoek erakaskuntza ofizialaren jakitate hotza... Ez gira hortaz ariko, nahiz erran dugun
|
guretzat
jakitate hotza baino baliosagoa dela bizitzak erakutsi jakitate beroa.
|
|
|
Bada ere bide bihurririk helburu bererat heltzeko. 1956ko negu bortitz, hotz eta hiltzailetik ateratzean sortu zen, Itsasu Aroztegian, lehen haurra, Michel Demetrio Hiribarren Borda," Mikel"
|
guretzat
. Apirileko azken eguna zen eta lurra gaitzeko trenpuan zagon, udaberriko eskaintzek hitz emaiten zutela geroko uzta.
|
|
|
Bilatu behar duguna ez da
|
guretzat
garapen potenteagoa... pobreen bizkar, bainan beste ekonomia mota bat. Garapenik gabe bizi litekeen ekonomia bat, lurra mugatua izanez, ekonomiak ere mugatua izan behar baitu.
|
|
|
Denetaz karkulak egiten baitituzte gure adituek badakigu orain, haur bat sortzen denetik eta laneko adineradino 200.000 € gostatzen zaiola gizarteari (jan, jantzi, eskola, osagarri eta beste); 20 urtetan heldu baitzaizkigu joankinak, eginak prestak, berehala on lanari lotzeko, guk egin nahi ez ditugun laneri, zer ekonomia
|
guretzat
! 200.000 € bakotxak!
|
|
|
Bainan herri zenbaitetan garapen potentea egiteko bide bakarra da. Joankinak, gerla ondoko Plan Marshall famatua baino askoz ere aberasgarriagoak dira
|
guretzat
! Bestentzat...
|
|
2018
|
|
|
14 Juan Manuel Soares Gamboa, arnegari eta damutu ospetsua, 90 Hamarkadan, Santo Domingon deportatuta zegoela bide hau hartu zuena. baizik babestu behar ez liratekeen leku sakratu horretatik, heriotzak erortzen jarraitzen zuen bitartean. Nahiz eta
|
guretzat
, eurak bezalakoak ez garenontzat, iritsia den arren garaia oinazea kontzientzia bilakatzeko, horixe baizik ez, eta askatasun eta burujabetza desioa. Mendeku gose oro desegiten du denborak, sinetsiz esaten duzu, eta beraientzat berdin ote den galdetzen diozu zeure buruari, denbora berbera ote den, historiekin historia bakar bat egiten duen denbora hori.
|
|
2021
|
|
|
San Frantses Jatsukoa.. . otoitz egizu
|
guretzat
; San Inazio Loiolakoa. otoitz egizu guretzat". Aita, jadanik akitua, bere belaunak minberatuak, xutik jartzen zen emeki emeki eta aldi guziz indar gehiagorekin errepikatzen zuen errepostu hura, eta azkena oihu bat zen.
|
|
|
San Frantses Jatsukoa.. . otoitz egizu guretzat; San Inazio Loiolakoa. otoitz egizu
|
guretzat
". Aita, jadanik akitua, bere belaunak minberatuak, xutik jartzen zen emeki emeki eta aldi guziz indar gehiagorekin errepikatzen zuen errepostu hura, eta azkena oihu bat zen.
|
|
|
" Yo tambien puedo"," Nik ere ahal dut". Zer emozioa
|
guretzat
!
|
|
|
Bai egia da, bainan okasione eder bat zen
|
guretzat
nagusiaren gogaitzeko, zeren haren tratamenduak ez genituen gehiago jasaiten ahal. Nagusiak onartu zuen gure galdea, zeren bezeroak samurtu baitziren eta zenbaitzu joan ere beste enpresa batera...
|
|
|
Tolosan, partitzeko tenorean, baginen 36 presuna, autobuz zahar batean, 22 gizon eta 14 emazte, adin guzietakoak, bakotxak bere motxila bizkarrean, kanpadenda eskuan eta jatekoa
|
guretzat
eta gerlak beren herritik kasatu zituen jendeentzat. Adiskideak hor ziren gure sustatzeko.
|
|
|
Borrokan sartzea langabeziaren kontra. Tolosan, xede hori bilakatuko da
|
guretzat
pasiorik garrantzitsuena. Ez gira bakarrik frantsesak.
|
|
|
AC! izan da
|
guretzat
erakusbiderik hoberena.
|
|
|
" gure lurrak itzulzen baldin badizkigute, posible izanen da elgarrekin bizitzea. Hartu dituzte gure hiru 152 iturriak... eta orai behar dugu ura erosi; aste guziz kamion haundi batek ekartzen du
|
guretzat
, bainan ez da gure iturriko uraren kalitatekoa!".
|
|
|
Joaiten ginen itzuli bat egitera pentzez pentze. Eta plazer handiena zen
|
guretzat
atsalaskariko tenorea. Etxeko gasna eta konfitura, bainan hoberena zen txokolote esnea!
|
|
|
Otoitz luze hura bururatua zelarik, amak bazituen bere saindu maiteenak, kasik denak eskualdunak, salbu" Jesus haurraren santa Teresa", San Mixel Garikoitz. eta denek galde bera egiten genien heieri): " otoitz egizu
|
guretzat
. San Frantses Jatsukoa..
|
|
|
Zer loria! Baziren zonbait frantsesetik euskararat izuliak, bainan ez ziren beti,
|
guretzat
bederen itzulpen xuxenak. Adibidez, frantsesezko kantu batek erraiten zuen:
|
|
|
Horrek ez du arrazoia ematen geniela esan nahi:
|
guretzat
, oinarrizko militanteentzat, egitura politiko militarrean ala egitura militar hutsean funtzionatzea, oso antzekoa zen.
|
|
|
Ixidro Ansa: Urtetan bizitu behar izan genuen beldurrarekin;
|
guretzat
bakea ez zen etorri Iturbide eta Zabala atxilotu zituztenean ere+. 130
|
|
|
* Xabierrek
|
guretzat
zuen neurriaren adierazpiderik egokiena: independentzia eta sozialismoaren aldeko borrokan erori heroia da gure herriarentzat+. 45
|
|
|
* Heriotzearen posibilitatea erreal bihurtu zen
|
guretzat
Eustakioren hilketarekin. Polizia ere ikasten ari zen, eta Txikiaren eta bere ondoren etorri ziren heriotzei erreparatzen badiezu, konturatuko zara detenitzeko ordez liberatuak hiltzeko ordena zutela+. 21
|
|
|
Gure lanean eta iraultzaileen ekintzei begira, ‘terrorismo’ hitza erabiliko da oso gauza konkretuari lotua:
|
guretzat
, eta tradizio zabal baten barnean, herri xehearen aurkako ekintzak dira terrorismoa, eta horretan sartzen dira errepresioan inplikatugabekoen kontrako eginak. 5 Iraultzaren garaipenaren alde egindako terrorismo hori, alegia zibil eta errugabeen kontrakoa, izan da polemika iraunkorra anarkista eta komunista autoritarioen artean, azken hauek erruz erabili baitute terrorea etsai politikoen eta populazioen aurka.
|
|
|
* Lankidetza jarduera, bakea lortzeko bide positibo batean aurrera egitea lortzeko bideratzailea, hori zen lehen gauza
|
guretzat
. CESIDen gogorrek lan agenda ezarri nahi izan balute, ez genukeen onartuko". 297
|
|
|
Txelis ez da edozein
|
guretzat
. Erailketaren aurretik, arrebaren lagun bati esan zion:
|
|
|
" Horregatik, eta
|
guretzat
Ipar Euskadiri doakionez, nabarmenki ateratzen da Iparraldeko abertzale mugimenduak hemengo ingurugiro, problematika eta egoerari egokitutako borroka bide autonomo bat zutik ezarri eta eraman behar duela".
|
|
|
" Izan ere,
|
guretzat
, polizientzat, terrorismoak ez du ñabardura ideologikorik".
|
|
|
" Horrek [traizioa aipatzeak] gogor jotzen badu ere, gogorra da gure askapenborroka eta gogorrak ere planteamendu horrekin koherente eta kontsekuente izateak gure herriarentzat eta
|
guretzat
dituen ondorioak.
|
|
|
Euskal preso politikoak xantaia egiteko erabiltzen dituzten guztiak ere Oihaneren heriotzaren erantzuleak dira, eta Elkarri bezalako sasi bakezaleak, euskaldun bahituei baldintzatutako elkartasuna eskaintzen dietenak. Haren salaketa petral eta oportunistak Oihaneren heriotza eragin digu, eta zaurian isurtzen den ozpina bezalakoak dira
|
guretzat
.
|
|
|
Ez zen inolaz ere gure iraganari uko egiteko, ez gure helburuei uko egiteko ere. Mingarria izan zen
|
guretzat
, adibidez, nire emazteari jada batzuek ez ziotelako aurretiko agur beroa egiten. Baina tira, kostu hori asumitzen dugu.
|
|
|
Gudari Eguna ez da
|
guretzat
atzera begira geratzeko data bat. Alderantziz, bidean utzi ditugun kideen eredua gogoan eta egindako bidetik ikasiz, gaur eta biharko borrokak sendotzeko balio behar du egun honek, Euskal Herriaren askatasunaren alde norberaren konpromisoa indartzeko balio behar du.
|
|
|
Euskal kulturak Nafarroan aurrera egiteko behar beharrezkoa da normalizazio eta distentsio giroa, eta horren aldeko apustu garbia egiten dugu. Inposaketa eta bortxaketa
|
guretzat
nahi ez ditugun gisan, ez dugu halakorik gizarteko inorentzat nahi. Bide horiek ez dira emankorrak, antzu eta etsipengarriak baizik.
|
|
|
Astakeria bat. PPko zinegotzia zen gazte gizagaixo hura hiltzeko erabakia tragedia bat izan zen
|
guretzat
, baina akats tragikoa beraientzat, horrek guztiak panorama politiko eta soziala aldatu zuelako Euskal Herrian eta Espainian".
|
|
|
Errealitateei lotzeko, informazio" orientatua" edo" militante" ematen duten iturriak ditugu. Horra
|
guretzat
apaltasunerako deia.
|
|
|
ETAk ekintza bat egun berean. Betiko espiralean gaude,
|
guretzat
kolpe polizialak izatea ez baita berria".
|
|
|
Gainera, zuek, Audientzia honetako epaileek, erantzukizun handia duzue Euskal Herrian bizi den salbuespen egoeran. Horregatik,
|
guretzat
, guztiok zarete Tagle". 86
|
|
|
" Beti pentsatu dut zera, hona ez ginen sartu dirua irabazteko, ez eta
|
guretzat
zerbait lortzeko ere. Klandestinitatean ibili direnak jende zintzoak dira, dena eman dutena zein arrisku zen jakinik ere, berdin Erakundean edo ezker abertzalean, denentzat zelako kartzelan bukatzeko arriskua".
|
|
|
Urhats bat, urhats bi, gaur dugu Eguberri urhats bat, urhats bi,
|
guretzat
bizi berri
|
|
|
Gure anai maitea egun hartu duk bidea ait’et’amak erakatsia aski behian sofritua utziz lurreko bizia
|
guretzat
pena handia
|
|
|
Oso aberatsa izan da ene haur ‘ta gazte denbora Ait’et’Amak ikasi euskara
|
guretzat
beitzen naturala
|
|
|
Zer omena
|
guretzat
, errezebitzea Gure etxola zaharrean, Domingo handia Muga hain aspalditik, du zure izenak Gain gainetik igaran, Garaten familiak.
|
|
|
Sara, Zugarramurdi, enetzat ber herri Nafar ala Lapurdi, beti hor Euskadi hori
|
guretzat
date, oso gogozgarri berexgoa ez dela, gizonen hazkurri n
|
|
|
Agur gure nausia, zu gizon galanta Badugu segur egun, laneko ganoa Salbu hor baduzuia,
|
guretzat
dirua Lana egin ondoan, nahi pagatua
|
|
2022
|
|
|
Baina laster, komuneroak garaiturik, Gaztelako erret armada Iruñera hurbiltzen da, eta hor Noaingo guduka irabazten, 5 000 gizon erahilez. Horien artean izen bat deigarria
|
guretzat
: Carlos de Mauleon, 1307an Nafarroara joan zen Oier Mauleko, zuberotar azken bizkondearen ondoko bat.
|
|
|
Louis XIII erregearen helburua ez bide zen hori, Biarnoko jaun kalbinisten menderatzea zen, baina
|
guretzat
beste ondoriorik ekarri zuen Ediktu famatuak, betiere frantses zentralizazioaren alderantz.
|
|
|
Bere bulegoan egin zidan bilduman, zerbait ahantzi zuen: ez zidan erran zenbat ordainduak izan ziren frantses mertzenarioak espainol gobernuarengandik, ezta zergatik
|
guretzat
ez zen justiziarik. Arrastatu zuten susmagarri bakarra, libro utzia izan zen kargurik gabe.
|
|
|
Hona nire besta xumeak, biziaren maitasunaren iturriak. Holako memento gozo anitzek sortzen didate zoriona, nahiz eta badakidan, atzerriko bulego ilun batean, heriotza izugarri bat, erabakia dutela
|
guretzat
, haurrak barne. Dena den biziaren edertasuna sentitzen dut, baita beharra, ez ene gogoarekin soilik, baizik eta ene gorputzarekin.
|
|
|
Zu ezagutu geroztik badakit beldur izango garela bizi guzian. Ez da sekulan gehiago bakerik izango
|
guretzat
. Gauak eta egunak, pozak eta esperantzak izuaren menpe pasatu ditugu.
|
|
|
Laborari 1: Ba, berri izigarri ona da
|
guretzat
, jakitea industria garbiak errotzen direla hemen. Betiko gure politika izan da, kanpaña populatu batzuen alde borrokatzea.
|
|
|
Novartis unibertsitatean... non agerian uzten den gure amek badakitela
|
guretzat
ona dena.
|
|
|
Bideak lur asko galarazi dauku. Baina
|
guretzat
gaitzena murrua da. Ez da abereetarat joaten ahal.
|
|
2023
|
|
|
Ez da zientzia makur, zehatz izaiteko, baina zientzia modernoa; izan ere greziarrek bazuten zientzia bat gure zientziaren oinarria dena; zientzia horrek edukitzen zituen aritmetika, geometria, modu propioan zeukaten aljebra bat, astronomia, mekanika, fisika, biologia; naturalki, orduan metatutako ezagutza kantitatea oraingoa baino askoz tipiagoa zen; baina izpiritu zientifikoari dagokionez,
|
guretzat
daukan esan nahian eta gure begietan balio duten irizpideen arabera, zientzia horrek gurea balio zuen baita gainditzen zuen ere; zuzenagoa zen, zehatzagoa eta zorrotzagoa; frogabidearen erabilpena eta metodo esperimentala, bata eta bestea, argitasun perfektuan kontzebitzen zituen.
|
|
|
Aplikazio teknikoei dagokienez, zientzia greziarrak ez zuen sail horretan anitz asmatu eta horrela zen jakintsu greziarrek hori ez zutelako nahi izan; beraz jende horiek, gurekin alderatuta biziki atzeratuak omen zirenek duela hogeita bost mendeko jende horientzat normal omen zen bezala, konkistatzaileek eta tiranoek beren aurkikuntzak erabil zitzaketelako beldurra zuten; horregatik, asmaketa teknikoak kopuru ahal bezain handian erabateko segeretuan atxikitzen zituzten, publikoari entregatu beharrean edo gehien ordaintzen zuenari saldu beharrean; gainera batzuetan asmaketak bakarrik jostatzeko ere egiten zituzten; eta seguraz ere pobre gelditzen ziren. Baina behin batean, Arkimedesek bere jakinduria teknikoa aberria defenditzeko erabili zuen eta eta, segereturik inori salatu behar ez izaiteko, berak bakarrik erabili zuen; eta orduan egitea lortu zuen aurkikuntza miresgarrien kontakizuna, parte handi batean,
|
guretzat
oraindik ulertezina da. Hain ongi lortu zuen non erromatarrak ez baitziren Sirakusen sartu ahal izan baizik eta traizio erdi baten prezioan.
|
|
|
Egin behar dugun beste oharra da, estatu totalitarioen baliabide iduriz mugagabeek ere gaitz horren kontra ezin dutela ezer egin; izan ere, landa eremuko jende huste horri dagokionez, Alemanian ere, behin eta berriz hori ofizialki aitortu dute. Zentzu batean, hainbat hobe
|
guretzat
, horrek ematen digulako haiek baino hobeki egiteko aukera.
|
|
|
XIII. mendearen hasieran, frantziarrek egin zuten Loire ibaiaz haraindiko eremuen konkista izan zen kasik pare gutiko edo parerik gabeko basakeria. Lurralde horietan bazen kultura, tolerantzia, libertate eta bizi izpiritual maila altu bat; horkoek erakusten zuten abertzaletasun bizi bat" lengoaia" hitzarekin deitzen zutenerako, hau da aberrirako; horientzat frantziarrak jende arrotzak eta basak baizik ez ziren, orain
|
guretzat
alemaniarrak diren bezala. Frantziarrek izuikara segituan eragiteko, Besiersko hiri osoa xehatu zuten hasteko eta nahi zuten efektua lortu zuten; lurraldea konkistatu ondoren, inkisizioa ezarri zuten; populazio horietan nahasmen larri batek jarraitu zuen azpiz eta ezkutuan irakiten; eta horrek geroago bultzatu zituen suharki protestantismoaren besoetara zeina, d’Aubignek erranik, albitarretatik zuzenean baitzetorren nahiz doktrina biziki desberdina izan.
|
|
|
Zorigaiztokoa da
|
guretzat
, deusek iduriz laguntzen ahal ez gaituen problema, hau da populuari inspirazioa txertatzeko metodoa, hau dela justu gaur lehen bai lehen konpondu behar duguna, eta ez bakarrik desagertzeko arriskuagatik baizik eta sekula existitu ez izanaren arriskuagatik185.
|
|
|
Ez zen Kristautasunaren sortzea. Jatorriko Kristautasuna,
|
guretzat
Testamentu berrian aurkitzen den bezala, eta batez ere Ebanjelioetan bezala, antzinako Misterioen erlijioa bezala, zientzia guztiz zorrotz baten inspirazio zentrala izaiteko gai guztiz egokia zen. Baina Kristautasunak eraldaketa bat pairatu zuen, seguraz ere erlijio erromatar ofiziala bihurtu izanagatik.
|