|
2000
|
|
|
Gu behin eta berriro saiatzen ari gara EAJ, EA eta ABrekin zerbait zehatza lortzeko. Berriro diot, aipatzen dugun trantsizioa egiteko baldintzak
|
egon
badaude. Zer falta da?
|
|
|
Baina oso konplikatua daukate biek balizko hari berri horretatik bakarrik tiratzea. Azken eztabaida horretan beste aukera bat galdu zen gauza berri batzuk adosteko, eta aukera
|
egon
bazegoen. Egunean zehar aurkeztu genituen emendakinek hori agertzen zuten.
|
|
|
Oraingoan, udal kudeaketa ereduak eskaini di tzakegu, PPrenak baino askoz demokratikoagoak, integratzaileagoak eta sozialagoak. Gure ustez, dagoeneko arabar abertzaleen exijentzia da, bere gain hartu nahi duenarentzat erronka, eta EH, zalantzarik ez, dagokion papera hartzeko prest
|
egon
badago
|
|
|
Izan ere, Gabriel Etxebarria elkarteko kidearen esanetan," Zamudion %60 euskaldunak gara, baina euskara gutxi erabiltzen da, eta horregatik gehienbat ikusi genuen beharra halako elkarte bat sortzeko, eta horretan gabiltza, ea euskarak Zamudion normalkuntza lortzen duen. Zeren potentzialki kapazitatea
|
egon
badago. Dena dela, helburua da euskara indartzea, baina ez euskara erakustea ez dakienari, ezpada dakienak erabiltzea baino.
|
|
|
Hiri, herri, kosta aldea edo mendi aldeko eremuen araberakoak. Alta, hiri eremu batetik bestera alderik ere
|
egon
badago jakina. Baiona eta Hendaiako gizarteak ez dira gauza bera ere.
|
|
|
2000 urtean burutu ziren Euskal Kritikagintzari buruzko I. Jardunaldietan, Mari Jose Olaziregik kritikoak gutxiesteko joera
|
egon
badagoela adierazi zuen. Beraz, gutxiespen honi aurre egiteko, kritikaren beharra azpimarratu zuen literatur sisteman honek ekoizpen eta harreraren (irakurlearen) artean bitartekari egiten duela adieraziz.
|
|
|
Irrati emandegi handi eta txikien arteko muga argiago marraztuta dago Nafarroan, bertan hiru irratiren artean eskuratzen baitute entzuleriaren ehuneko 65,1 Aipaturikohirurek emititzen duten programazioaren zatirik handiena Madrilen buruturikoa da.Irratigintza lokala
|
egon
badagoen arren, ez du entzule kopuru handirik eskuratzen.
|
|
|
Oraindik ez dago, zentzu honetan, prentsaren etaikus entzunezkoen arteko gurutzaketa nabarmenik. Dena den,
|
egon
badaude interesgurutzatuak, irratian izandako Hachette en sarrera adibidez, baina oraindik nahikoabereizita daude prentsa taldeak eta ikus entzunezko enpresa taldeak. Kontzentrazioagehiago gertatu da industrian eta, bereziki, ikus entzunezkoan.
|
|
|
Gure izaeraz duda mudatan dagoen euskaldunak honakoa jakin luke: baldin eta kulturaren izaera bereizlerik balego (eta
|
egon
badago) eta komunitatepolitikoak objektu edo errepresentazioen bidez identifikatu edo ordezkatzeko joerabalego (eta hau ere badago), ezin liteke gauzatu fenomeno komunikatibo hau kasupartikular batean honela eta beste kasu partikular batean hala. Kulturaren izaerabereizlea eta komunikazio mekanismoak zerbait izango badira, unibertsalak izangodira, europar kulturaren testuinguruan behinik behin.
|
|
2001
|
|
|
Ale honetan, gizon eta emakumeen arteko ezberdintasun horren alderdietako bat aztertuko dugu, hain zuzen ere Gizarte Segurantzari dagokiona. Espainian ezarrita dagoen eredua Hego Euskal Herriko gizon eta emakumeek, subiranotasunik ezean, nahitaez horren barruan
|
egon
gauden eredua kaltegarria eta baztertzailea da emakumeentzat.
|
|
|
Erronka handia da gero, zeren eta, urtero, hilabetekariaren 12 aleei astekariari dagozkion dozenaka ale gehitu baitizkiete. Hori egiteko, baina, informazioa
|
egon
badago. Haien erranetan," Sakanako kazeta" izenburuaz ere jantziarazi den" Oixe" astekarian eguneroko informazioa karrikaratuko dute, jadanik" Beleixe" irratian eskarmentu handia duen Alfredo Alvaroren ardurapean.
|
|
|
Horrek badu bere logika, edo aurrekontuak
|
egon
daude edo ez daude, eta aurrekonturik ez badago luzatutakoekin aritzen da Gobernua. Ni negoziazio gogorraren aldekoa naiz, dagoena hobe tzen saiatzeko, eta egunerokotasunean ere oposizio gogorra.
|
|
|
Hori positiboa izanik, bere alde negatiboa ere badu, 20 urte hauetan mugimendu bat egon delako baita ere. Taldeak
|
egon
badaude eta badirudi eszenarik ez dagoela. Orduan, ez dakit hemengo taldeari benetan laguntzen zaion.
|
|
|
Eta Nafarroan, UPNren gobernuari alternatiba serio bat egin eta dagoen lekutik kentzea da helburua. Horretarako baldintzak sortzen saiatuko gara, eta dagoeneko baldintza batzuk
|
egon
badaude.
|
|
|
Saio hartan denok ados ginen, hori lortzeko kapaz izan bagina izugarrizko aurrerapausoak ezagutuko genituen gaur egun. Ez genuen lortu, baina, hala ere, guk bidean segitu genuen, eta onura ekarri genion herri honi. Esparru hura zabaltzeko aukera
|
egon
bazegoen, denbora kontua zen, ETAk zapuztu zuen aukera. Gaur, berriz ere, abagune edota esparru hura zabaltzeko aukera errepikatuko balitz ongi etorri bedi.
|
|
|
Mugimendu islamistak nazioarte mailako komunitate islamiarra eratzeko saioan ari dira, eta hori, neurri batean, elkarren artean koordinatzen diren taldeen artean eratzen ari da. Ez dakit zein eratako lotura mailarekin, baina antolakunde bat
|
egon
badago, eta oinarrizko estrategia bat ere bai.
|
|
|
Legezko kausaren babesik ez badu eta jabekideak horretarako baimenik eman ez badu, esku sartzerik
|
egon
badagoela egiaztaturik, beste inork bere etxebizitzan edo bestelako tokian nozitzeko obligazioa izan dezan, erasoa eragiten duenak esku sartze horrek inolako kalterik eragiten ez duela frogatu du.
|
|
|
Akatsak
|
egon
badaude, haatik.
|
|
|
Nolanahi ere, arriskupean ito aurretik (arriskuak
|
egon
badaude eta) izan gogoan datu adierazgarri hau: Amazon ziberliburudendako bezeroen %70 berriro itzuli dira saltoki horretara.
|
|
|
Erromantikoek, Erdi Aroko historiarekin batera, Erdi Aroko testu literarioakerauzi dituzte ahanzturaren atzaparretatik, testu gehienak kutsatu gabeak baitira: herriaren ahotik sortuak eta herriak belaunaldiz belaunaldi jaso dituenak. Baina, maiz, Erdi Aroak ez du eman lezakeena ematen; edo ez da aurkitzen
|
egon
balegokeenaren arrastorik. Halakoetan, erromantikoek mistifikatzeko jokabideari ekindiote:
|
|
|
Guztiz urdindutako ileek ematen diote hasera buru txiki horri, eta buru hori dun, hain zuzen, bizitzako hainbeste gertakari ahaztu arazten dizkinan gomuten aterpe eta desagertarazle. Nekez sines dezaken kopeta zimurtu eta goibel horren atzean, oraindik freskotasunez zipriz tinduriko gogoetak badirela, zeren
|
egon
badaude, baina zokoren batean gordeta Sarritan, hik badakin, egun euritsuetan, hire kolore gabeko begiak zimurren artetik esnatu, jalgi eta begira ipintzen ditunanean, euri tanta bakoitzeko gaztaroko oroitzapen bat berreskuratzen dun begietan nahigabe kolorea margotuz. Eta hori dun hire denborale bekaiztiaren jaioleku.Badakin, kontura hadi, baditun urte batzuk deusik entzuten ez dunala, eta hire buru harnean iraganeko erloju zaharraren orratzen norabideak eta joan etorriak nahiko zaizkin hire musika osatzeko.
|
|
|
Iritzi irudipenetara, bederen. Niretzat, baita segur aski beste edozeinentzat ere, ez da Gipuzkoa egonean
|
egon
dagoen zerbait, ibili dabilena baizik, noiz edertzen eta noiz eskasten, noiz argaltzen eta noiz mardultzen.
|
|
2002
|
|
|
Graffitiak egiteko arazoak
|
egon
badaude ere, Gasteizko egoera bestelakoa da. «Boni M» «idazlea»ren ustez, azkenaldian egoera nahiko lasaia da.
|
|
|
Apika titulu hori ez da gaur egun politikoki oso zuzentzat hartua izango, baina horixe baino ez zen 1972ko maitzaren erdian ZERUKO ARGIAk kaleratutako editorial haren izenburua eta, azken batean, hirugarren adineko, laugarreneko edota adinean sartua izateak gauza bera esan nahi du: jaiotzen den orok duen zoria, baldin eta nahikoa bizitzen bada (bestelakoa okerragoa da, nahiz honi buruz ere
|
egon
badauden iritzi kontrajarriak). Dena den, garrantzitsua ez da adin handia izatea lortu duenari deitzen diogun era, nire ustez behintzat, pertsona hori behin zahartzarora iritsiz gero, aurkitzen den egoera baizik.
|
|
|
Iruñerriarekin konparatuta, ez dakit esaterik dagoen euskal komunitaterik ez dagoela. Neurketaren datuak hor daude, eta komunitate ahul eta sakabanatua izango da, baina komunitate hori
|
egon
badago. Trinkotze maila bat badago eta, beraz, komunitatea.
|
|
|
Haurrak, gazteak eta horien gurasoak daude; horiek, eskolarako hautu bat egin dute, baina gero eskolatik kanpo ez da ikusten hautu horrekin jarraitzen dutenik edo horretarako aukerarik dutenik. Zorionez, hiztun komunitatea
|
egon
badago, baina uharte askotan banatua eta horiek elkar lotzeko pasabideak eraiki beharra dago. Loturak egiteko estrategietan ez Gasteizen bakarrik, oro har ez da asmatu.
|
|
|
Madrilen biziki txalotu zuten, eta hori kezkagarria da. Euskal Herrian, askori egin zitzaion oso gogorra oso sektore desberdineko jendeari Ertzaintza Batasunako egoitzak ixten ikustea, eta areago egin zuen moldean; molde desberdinak
|
egon
badaudelako. Eta Batasunak Ertzaintzaren zeregin hori politikoki baliatzea ere normala da, egungo joko politikoaren nondik norakoak kontuan hartuta.
|
|
|
Plater hegalariek ez dutela existitzen esateak, ez du esan nahi jarrera itxikoa naizenik. Zientzialariok, guk geuk planteatzen dugu beste planetetan bizitza egoteko aukera
|
egon
badagoela, hori ez dugu sekula ukatu
|
|
|
Kalitateko zirkua
|
egon
badago. Baina bilatu egin behar da, eta askotan gure muga txikietatik kanpo, gainera.
|
|
|
Hemen naukazu neu be erantzun eutsan ateak, uda ta negu
|
egon
egonean.
|
|
|
...
|
egon
egotekoa ez dana, jakin behar zeunke, onaino etorri zaran ezkero.
|
|
|
Edozein kultur produkturen zientifikotasuna, sozialki ezagututako zientifikotasuna, azken batean? ez da eratortzen bere egiaren bame indarretik; alderantziz, haren indarra egiaren sinesmenean datza,
|
egon
baitago sinesmen bat egiarenitxura sortzen duena. Zientziak, hortaz, eraginkortasun sinboliko handia duenezagutza mota osatzen du, berez soziala den indarra eskuratzeko posibilitateadauka eta.
|
|
|
Eszenatoki instituzional desberdinetatik abiatuta bada ere, irakasleriaeuskaldunaren artean zirkulu intelektual akademikoak eratzeko orduan, uztardurainstituzional eta ez formalak egokitzeko aukerak ematen ditu unibertsitate sistemak. ...itzen inguruan taxu daitezke: diziplina espezializatu edo diziplinarteko argitalpenen inguruan, institutu eta lankidetza hitzarmenen bitartez, ikerkuntza programa, foro, biltzar eta mintegien bidez; hau da, bai bizitza akademikoak berez bideratzen dituen gertakariak, eta bai sordaitezkeen eta horrez gero sortuta dauden elkarteak profitatuz7, euskal intelektualitate akademikoaren trinkotze prozesua
|
egon
dauden baliabide sinbolikoak biltzeko lehen pauso bihurtzen da. Urrats zailagoak eginez, lobby gisako jardunean ereislatu ahal da zirkulu akademiko trinkoenen sendotasuna, zeren euskararen normalizazioaren inguruko gaietan akademiko euskaldunen adostasuna eta talde moduraegindako presioa garrantzitsuak izan baitaitezke.
|
|
|
eta, zientifikoak?. . Historiografia abertzalea?, antza,
|
egon
badago, baina inoiz ez da egiten aipamen zuzenik; ondorioz, zaila da jakitea, zehatz mehatz, zer ulertu behar dugun kontzeptu horren azpian. Azken urteotan, gainera, zenbait liburu argitaratu dira, espresuki,. Euskal Estatuaren?
|
|
|
Orduz gero, hamaika gertakari berrik bete arren egunkarietako azalak, ez diet tarte berezirik eskaini, berauek ulertzeko liburuan egindako gogoetak eta proposatutako tresna analitikoak nahiko izango baitzaizkio irakurleari. Pasarte berriak, ordea,
|
egon
badaude. Unibertsitaterako ikerketa arindu eta ulermena erraztu zezaketen azalpenak txertatzea erabaki dut.
|
|
|
Beraz, lurralde geolinguistikoak eta geokulturalak
|
egon
badaude. Kasuistika zabala da.
|
|
|
Ordezkapenaren ideia garrantzitsua da komunikazioaren funtsa eta oinarria behar bezala ulertzeko. Sarritan pentsatu dugu izena duena
|
egon
badagoela, ikusten duguna egon badagoela, edo entzuten duguna egon badagoela. Baina beti ez da horrela izaten.
|
|
|
Ordezkapenaren ideia garrantzitsua da komunikazioaren funtsa eta oinarria behar bezala ulertzeko. Sarritan pentsatu dugu izena duena egon badagoela, ikusten duguna
|
egon
badagoela, edo entzuten duguna egon badagoela. Baina beti ez da horrela izaten.
|
|
|
Ordezkapenaren ideia garrantzitsua da komunikazioaren funtsa eta oinarria behar bezala ulertzeko. Sarritan pentsatu dugu izena duena egon badagoela, ikusten duguna egon badagoela, edo entzuten duguna
|
egon
badagoela. Baina beti ez da horrela izaten.
|
|
|
Ezabaketa ondokoa da:
|
egon
dagoen, den, existitzen den zerbait desagertaraztea, ezkutatzea, halako moldez non hartzaileak pentsatu behar baitu ez dagoela, existitzen ez dela. Hiru dira prozedura horren bideak:
|
|
|
Ez dauden objektuak
|
egon
badaudela sinetsaraztea da publizitatean eratxikitura. Batez ere, higiezinen agentziek eta ezkontza agentziek darabilte gezur hau.
|
|
|
Erreka ez zagok ikusterik, baina
|
egon
bazagok. Gerra ostean tapatu zitean, baina bazeudek hiruzpalau toponimo, beraren presentzia salatzen dutenak.
|
|
|
Hirugarren ohar bat eransteko:
|
egon
badago, nire ustez, euskarazko kontsumo literatura on eta duin bat egiteko abiapunturik, gure literaturan bertan; abiapuntu, diot, denak ez bailirateke, berez (hots, asmoz edota egitez), maila horretan koka daitezkeen lanak (izan ere, haietako batzuentzat erabilgarriagoa izango litzateke, akaso, Midcult kategoria, Umberto Ecok Apokaliptikoak eta integratuak liburuan egiten duen antzera).... Adibiderik argiena Joxean Sagastizabalen obraren zati handiena izango litzateke:
|
|
|
Irakasleek askotan ezin dute testurik egokiena gomendatu (inposatu) azken hamabost urtean arg itaratu diren liburu guztietatik dozena erdia baino ez dutelako irakurri (Durangon urtero plazaratzen den best sellera salbu). OraindikZe rgatik panpox etaHamase igarrenean aidanezira ku rrarazi egiten diete ikasleei (idazleen amorrurako, hauek ikusten baitute geroko lanak ez direla lehenak bezainbestemugitzen, hobeak izan arren), eta ez dakite berenikasleen kezkak islatzen dituzten liburu askotxo
|
egon
badagoela salgai, eta horietariko batzuk onak direla gainera.
|
|
|
Goazen bigarren adibidearekin, eta koka gaitezen hiri koskor eta erdaldun batean, non euskaldunak kopuruitxu roso samarra osatzeraino ere
|
egon
badauden, baina sakabanatuta; hau da, elkarren arteko harremanik gabe. Bestalde, erdaldunek ez dute euskara berreskuratzeko engaiamendurik adierazten.
|
|
|
Hori da, hain zuzen ere, Euskal Unibertsitaterantz hurbiltzeko, arestian aipatu heltze lana. Eraketa modu desberdinak har ditzakegu, izan daiteke Ikasgu Nagusian (Ikastolen Elkartea rekin eta AEKrekin batera) Mondragon Unibertsitatearekin lankidetzan jarduteko, izan daiteke unibertsitate desberdinetako sailekin eta irakasleekin gradu ondokoak, masterrak eta 3 zikloko ikastaroak kudeatzeko, eta beste aukera batzuk
|
egon
badaude. Edozelan ere, helburua bat bera da:
|
|
|
Honenbestez, Euskal Herrian baldintza sozio-linguistiko demografikoak
|
egon
badaude Euskal Unibertsitateasortzeko.
|
|
|
Izan ere, ez zegoenho rretarako inolako baliabiderik, ez eta baldintza demolinguistikorik ere. Egun, ordea, bakarrik Euskal Herrianaritzen diren Unibertsitateen artean
|
egon
badago nahiko irakasleria, ikasleria, testugintza eta abar Euskal Unibertsitatearen asmoa dena egikaritzeko. Asko dira espainiar estatuan bertan sortu diren unibertsitate txikiak (hamar mila baino unibertsitario gutxiago biltzen dituztenak:
|
|
|
1. Dudarik gabe, euskaraz arituko den gune unibertsitarioa osatzeko giza baliabideak
|
egon
badaude: gero eta ikasle euskaldun gehiago ailegatzen da unibertsitatera, UPV/EHUn soilik 1.000 irakasle elebidun daude, AZPn ere euskalduntze prozesua aurrera doa...
|
|
|
• Normalkuntzarako bidean argi ilunak
|
egon
badaude eta, beraz, bada zer hobetu ere.
|
|
|
Kafesnea eskuan hartuta lagunen mahaira hurbildu zenean, etsian agurtu zuen, mahai gain hartan ere
|
egon
baitzegoen plater hegalariei buruzko egunkari orria.
|
|
2003
|
|
|
Bereizketa hau
|
egon
badago eta Euskal Herrian bereizketa hau are larriagoa da oraindik. Iragan urtetan preso sozialek iskanbilak izan ditugu «Euskal Presoak Euskal Herrira» aldarrikapenarekin, guk preso guztiak sartu nahi izan ditugulako errebindikazio horretan, «politikoak» deitzen direnak eta gu «sozialak» deituak.
|
|
|
Defizit demokratiko hori gainditzeko aukerak
|
egon
badaude, behar dena da instituzio horiek gobernatzen dituztenen borondatea.
|
|
|
Alabaina, zortzi urteren ondoren egitasmoa ez da ia ia batere aurreratu. Baliabideak
|
egon
badaude, baina borondate politikorik ez. Ezintasuna dago.
|
|
|
Kolektiboak ez ditu norbanakoen aferak konponduko, gauza jakina da hori, baina ez dut onartzen norbanakoaren (ustezko) presentziarik eza kolektiboaren eraginaren ondorio denik. Arrazoi konkretu bategatik hil artean bizarra moztu gabe irauteko erronka joko duenik ez da izango beharbada, baina ahotsak
|
egon
badaude, inoiz hainbeste egon diren dudan jartzeraino gainera. Baina entzuten al gaituzte?
|
|
|
Aipagarria da, amaitzeko, Guipuzcoaco condaira Iztueta hil ostean argitaratu zela, Ramon Gereka Probintziako idazkariaren eskua bitarteko82 Ezin zehaztu dezakegu ekimen indibidual gisa ala Gipuzkoako erakundeen eskari ofizial bati erantzunez jokatu zuen idazkariak. Nolanahi ere, kargu publiko batzuen artean bederen, historia euskaldunen artean sozializatzeko interesen bat
|
egon
bazegoela erakusten digu. Eta agian, Iztuetaren obra, bere adiskide Agustin Pascual Iturriagaren ekimenekin erlaziona daiteke, azken honek eskola elebidunak bultzatu eta euskara gaztelaniazko testuak prestatu baitzituen Gipuzkoako lehen hezkuntzarako83 Posible da, beraz, Iztueta, Iturriaga eta agian beste adiskide batzuen inguruan, eta akaso aginte guneetan kontaktu eta laguntzaren bat izanik, Gipuzkoan euskarazko narratiba historiografikoa eta didaktikoa sustatzen zuen produkzio gune txiki bat eratzea, mende bat lehenago Egiategik Zuberoan izan zezakeenaren antzekoa.
|
|
|
Hau da, iraganeko gertaeren berriak idatziz jartzea, normalean historialariek egin ohi dutena (metodologia kritikozientifikoa erabiliz). 2 Beraz, batetik, benetako historia (izatez gertatu dena), eta bestetik historiografia (gertaera horien gaineko diskurtso idatzia) bereiziko genituzke. Zentzu honetan euskarazko historiografia
|
egon
badagoela baiezta dezakegu, zenbait historialarik (gutxi asko) beren liburuak eta artikuluak euskaraz argitaratzen baitituzte. Hola bada, artikulu honetan euskaraz idatzirik dagoen historiografia hori ikertu dugu:
|
|
|
Bere buruaz sinesten duen herria sortu behar du Euskal Herriak, euskaldunak. Ez da inorena mesprezatzea, norberarena ere
|
egon
badagoela ikustea eta erakustea baino. Sortzea ez da nahikoa, eta gure herriak sortzen du; erlatiboki, asko sortu ere.
|
|
|
Doan zabaldutako argitalpen horien arteko kudeaketa administratiboaren baitan, langileek eurek hartzen dute eurengan gastuaren partida handi bat euren lana hala moduz kobraturik. Amateurismoa ikusiko du norbaitek hor, eta badago, eta agian hala behar du izan, edo ez; baina, amateur horiekin batera, esparru txikiko argitalpen horietan,
|
egon
badaude komunikazio zientziak unibertsitatean ikasitakoak. Erdi musu truk, esango du baten batek, ohi denez horrek duen garrantzia leundu nahian.
|
|
|
" Euskal Unibertsitatea sortzeko baldintzak
|
egon
badaudela eta77", bide praktikoak urratu beharrean gaude. " Ez da zaila agerian uztea indarrean dagoen egitura juridiko politikoak Euskal Unibertsitatea sortzea eragozten duela.
|
|
2004
|
|
|
Kasu horiek izan ezik ez da arazorik egon, gainera ia egunero mediku bat etortzen da analisiak egiteko. Nik neuk ere egin dut eta ondo
|
egon
nago, nire lehenengo gose greba izan da.
|
|
|
Egia esanda, klase politikoari begiratuta ez dut konponbiderako aukera handirik ikusten. Baina beste motako adibideak
|
egon
badaude, ELA eta LABen arteko harremanen berreskurapena edota Nazio Eztabaidagunean lantzen ari diren proposamenak.
|
|
|
«Ba al dugu nortasun kolektiboaren zentzurik?» Horrela bada, gero eta gertuago izango gara elkarrengandik. Hala ere, Noelek esan bezala, nortasun kolektiboa izanda ere, muga
|
egon
badago, muga psikologikoa delakoa. Mitoa, ametsa, utopia al da nortasun kolektiboa osatzea?
|
|
|
Leku guztietan edo inon ez naiz egongo. Baina
|
egon
egongo naiz inon. Labirinto zuzenean, okerrean, erdian.
|
|
|
Beharra beraz, eta ez halabeharra. Behar horrek afektiboa behar luke izan, benetakoa eta ez merkatuak markatua »hitz jokoa eginez», horrelakorik ere
|
egon
badagoelako. Lagun batek galdetu zidan behin ea Durangoko Azoka heltzen delarik euskal artisten inspirazioa automatikoki hanpatu egiten den.
|
|
|
Batasunak Ibarretxe Planaren hitzaurreari buruzko proposamena egin ondoren, izandako erantzunek egoera bere horretan utzi dute, azaletik begiratuta bederen. Sukalde lanean egoera zertan den asmatzea, ordea, korapilotsua da, nahiz eta proposamenak mugimenduak
|
egon
badaudela irudikatzen duen. Edozein eratan, argi dago proposamen honen ardatzak protagonismo berezia izango duela irailetik azarora, tarte horretan hirukoak Sozialista Abertzaleen sostengua lortu baitu Eusko Legebiltzarrean Ibarretxe Planak aurrera jarrai dezan.
|
|
|
Hamabi milioi biztanleko hiri batean posible bada, nola ez da izango milioi eta erdi dauzkan Bizkaian, adibide bat ematearren? " Bitartekoak ipintzea aski da, eta
|
egon
badaude", dio Iñaki Barcenak.
|
|
|
Iruñea, Alacant eta Donostiako autobus geltokietan (ez daukate horrelako kartelik) horrelako gabeziak atzematen dira eta Bilbokoan informazio panel hori
|
egon
bazegoen baina ibili ez zebilen.
|
|
|
Lehenik eta behin: euskal identitatearen osaeran eta eraikuntzan elementu objektiboak
|
egon
badaudela berretsi genuke, hizkuntza da horren lekuko, eta lekukotasun objektibo horrek, jakina denez, muga bat ezartzen dio askapen borrokari. Zorionez, euskara harria bezain objektiboa da.
|
|
|
euskararen bidea markatzen duen hura hain zuzen. Euskal hizkuntzaren izaerarik gabeko askapen ideologiak eta jarduera praxiak
|
egon
badaude, beti egon dira gainera, eredu batekoak edo bestekoak, baina borroka molde horiek euskaltasunez husten diren neurrian, ez dira euskal borroka bideak, gizartearen beste arazo batzuetan dauden zapalkuntza egoerei ihardesteko jokamoldeak baino. Honezkero, zalantza arrastorik ez genuke eduki behar arazo honen gainean:
|
|
|
Jakina, indukzioa zentzuzkoaote den gaidetzera garamatza horrek, bairta crrorc bat da, hizkuntza arruntaren filosofoenustez, indukzioak eta dedukzioak bakoitzak bere zuzcntasun eta zentzuzkotasun estandarpropioak ditudako. Indukzioaren arazoa, iehen gertatu legez, ez da agertzen, arrazoinamendu mota hori ongi planteatzen bada bederen.Baina arazoak
|
egon
badaude hiz.kuntza arruntaren filosofiak indukzioaren arazoadisolbatu duela adierazten duenean, oso ahula baita esatea estandar desberdinak esleitubehar zaizkiola arrazoinamendu mota bakoitzari. Zeren, hain zuzen cre, filosofian bilatzendena oinarri komun bat da, ikuspuntu unibertsala eta beharrezkoa zerbait ezagutza delajustifika dezagun.
|
|
|
Indukziozko arrazoinamendua justifikatuta dagoela baieztatzeko, hura apriorikoargudio baten bitartez frogatu genuke. Nola, hortaz, erlazionatu ezagutza etaapriorikoa den justifikazioa? 3 JVSTIFIKA OTE DEZAKET EZER A PRIORI. Descartesek esan bczala, a priori ezagut ditzakegun proposizioak
|
egon
badaude,
|
|
|
Scnonarcn ikuspegiarekin batera, onartzen du hautematen duguna, gogamenaren mendedagoencz, objektu fisikoek kausatzen dutcla. Beraz, objektu fisikoak
|
egon
badaude, bainapostulatu egiten dira, gure gogoan hautematen duguna (ideiak, errepresentazioak) haiekkausatzen baitute. Limoi beiiegi bat hautematen dugula esaten dugunean, berez ez duguhorrelako hautematerik, Egiten duguna inferentzia bat da, objektutik eta horren propietateetatik abiatuz horien kausara ailegatu arte, hots, objcktura (limoia).
|
|
|
Hizkuntza gertakari horretigainean duda egiterik ez dago. Aiabaina, gertakari hori baieztatzctik zakurra izatearenunibertsala errealitatean edo ontologian
|
egon
badagoela esatera jauzi handia dago. Jauzihorren inguruan eztabaida biziak izan dira filosofian.
|
|
|
beti antolatuko duguesparru hori, esaterako, banakoen eta unibertsalen bitartez. Baina izatearen edozeinesparrutan gertakariak, egoerak eta gertaldiak ere
|
egon
badaude. Errealitate psikologikoanbadaude gertakari, egoera eta gertaldi psikologikoak, hala nola, euria egingo duela ustedudanean egoera psikologiko batean nago.
|
|
|
Esan beharrik ez dago, xix. mendearen hasieran, Frantzian erroturiko lehen lan elkartuko kooperatibaksindikatuek sortu zituztela. Gaur egun ere, Frantzian autoeraketaren aldekosindikaturen bat
|
egon
badago: CFUT (Confederation Federal des Travailleurs), proiektu soziala eta ekonomikoa uztartzen dituena20.
|
|
|
kooperatibetako bazkideek hilabetero eskuratzen dituztenetekinei buruz ari da Arizmendiarrieta; etekin horiek, inolaz ere ezin dutekooperatibaren inguruko langileen soldatak baino handiagoak izan. Langileen elkartasuna adierazteko beste modurik
|
egon
badago: kooperatibekhezkuntzaren eta osasunaren esparruan eginen dituzten hobekuntzak, gizarte osoari begira gauzatuko dira.
|
|
|
Bere ustez, elkarte kooperatiboak dinamikoa izan behar du: elkarte kooperatiboa demokrazianoinarritzen da, eta, ondorioz,
|
egon
badago bere arauak (estatutuak, BatzarNagusiaren erabakiak, eta abar) aldatzeko aukera. Baina elkarte kooperatiboa ez dainolaz ere paradisua.
|
|
|
Amaia Agirre, Mondragon Unibertsitateko Enpresa Zientzietako Fakultatekoirakaslea, iritzi berekoa da: kooperatiben baitan, langileen eskubideak bermaditzaketen organoak
|
egon
badaude (adibidez, Kontseilu Soziala); beraz, ez dubeharrezkotzat jotzen kooperatiben barruan sindikatuen parte hartzea sustatzea33.
|
|
|
Beraz, zuzendaritza organoak burujabetasun maila garatua izan behardu, dudarik gabe. Kasu zehatz honetan, Iñaki Gorroñoren ustez, zuzendaritzaren eta langileen artean tentsioak sortzeko aukera
|
egon
badago, izan ere, batzuen eta besteen interesak kontrajarriak izan daitezke. Tira bira horienzergatikoak, honakoak dira:
|
|
|
1999tik, espainiar legeak aukera ematen die jaioberrien gurasoei amaren abizena ipintzeko aurretik. Hego Euskal Herrian behinik behin, oso gutxi baliatu dira aukera horretaz, baina
|
egon
badago. eta biok, hain zuzen, halaxe hautatu genuen geure alabentzat eta, Benidormen egindako diapositibak komentatzen dituen lagun kupidagabeak bezalaxe, esperientziaren berri eman nahi dizuet, zelako gizartean bizi garen ulertzeko lagungarria izango delakoan.
|
|
|
Beraz, gizakiok erakutsi dugu gure elkarrizketaz harago ikertzea merezi duena
|
egon
badagoela, bedi ikerketa sofistikatu, teoriko, zientifiko edo filosofikoaren bitartez, bedi sen onaren bitartez. Lehenbizikoak theo reinhe rtsi agoa behar du —edo bilatzen du—, besteak theorein ahula.
|
|
|
11 Aiestaran filosofo gaztearen Munstro abertzaleak liburua hain zuzen politika eta literatura elkartzen dituen adibide interesgarri bat da, erabat rortyarra espirituan, gehiago baina wittgensteindarra. Poema horietan, beraz, filosofia
|
egon
badago, baina aldez aurretik modu teorikoan haztatua daukalako egileak, ziur nago.
|
|
|
Askatasuna baldin badago, oso osorik izango da ala, bestela, ez da bere ezta arrastorik ere egongo; ez dago hor beste konturik, eta gure kasuan askatasuna
|
egon
badago. Oker aukeratzen badugu ere, ezin esan askatasuna erabili ez dugunik; erabili dugu eta bere osotasunean erabili gainera.
|
|
|
Onartu beharra dago, dena dela, gaur egun ere ez duela ematen hain erraza denik zalantza egitea eta geuri ere nekeza egingo zaigula erroetaraino jotzea geure sinesmenak eta konbentzimenduak auzitan jartzen hasiz gero; baina Descartesi bezain zaila, ez gutxiago baina ezta gehiago ere. Izan ere, arrazoiak
|
egon
badaude, eta ugariak gainera, gure oinarrizko ideiak eta gure munduaren ikuskera zuztarretatik auzitan jartzeko. Zientzia eta teknologia indar boteretsuak bihurtu dira gaur egun, ia ahalguztidunak, beste garai batean Jainkoa eta eliza izan zitezkeenaren parekoak zenbait aspektutan.
|
|
|
Argiak eta bereiziak ez izateak determinatzen du sentimenezko ideiak ez direla pentsamendutik sortzen, baina
|
egon
badaude eta pentsamenduaren zatia dira. Edozein modutan, ez dago euren egiatasuna bermatuta eta, bestalde, ematen du eurak direla mundu fisikoaren ezagupenerako giltza.
|
|
|
Alabaina ez dugu ahaztu behar Newton bera izututa geratu zela lege horrekin, indar bat aurkitu zuelako kontaktu fisikorik gabe eragiten omen zuena gorputz fisikoetan eta ia Jainkoari berari konpetentzia egiten ziona. Baina ez hori bakarrik, azken batean, elektroiei buruz hitz egin digute sekula ikusi ez ditugun arren eta ontzat jotzen dugu atomoak
|
egon
badaudela —haiek inoiz ikusi gabe bururatu zituen Demokritok bezala— eta atomo horiek nukleoz eta elektroiez osatuta daudela. Are gehiago, fisika kuantikoak maila bateko hautematea ezinezkoa dela erakusten digu.
|
|
2005
|
|
|
ezin dugu aurkaria konbentzitu, ez dugu aurkaria etsai bilakatu behar, elkarrekin bizitzera kondenatuta gaude… eta abar. Abiapuntu honekin, ez dugu zertan zerotik hasi behar, baina zero azpirako bidea
|
egon
badagoenaren kontzientziarekin. Aspalditik uste dut gure sistema politiko guztiak hanka sartze berbera egin duela:
|
|
|
Ez al da hori Euskal Herrian ere gertatzen ari dena? Alegia, herri txikiak izan edo luze zabal handiko kulturak izan, globalizazioaren merkantilismo erasokorretik kanpo bizi nahi duten berezko kulturak ere
|
egon
badaude gaur egun. Eta, Morenok dioenez, globalizazioari aurre egiteko beste kultura horiei lagundu behar zaie; euren balioetan eta premietan oinarrituriko dinamikak bultzatu behar dira. Betiere ikuspuntu globalaren baldintzak eta aukerak kontuan hartuta.
|
|
|
Pertsona bakoitzak dauka munduari buruzko bere ikuspegia eta gainera batetik bestera asko aldatzen den zerbait da. Hala ere, estereotipo sozialak
|
egon
badaude eta hainbat gaitan uste kolektiboak existitzen dira.
|
|
|
M. M.: " Hara, umeek ondo dakite putak
|
egon
badaudela" (Ikusleek barre).
|
|
|
Eta abar. Datu horien aurrean hausnarketa sakona egin behar da eta hausnarketa horretan ikusten da arrazoi batzuk eskolari badagozkiola eta beste asko eta asko hezkuntza sistematik eta eskolatik kanpo
|
egon
badaudela.
|
|
|
Judutar kurduak ere
|
egon
badaude, baina Iranera iritsi arte ez ditut topatuko.
|
|
|
alderdien mahaia eratzen da eta erabaki subjektuaren gaia ateratzen da. Joko arauen finkatze horretan, onargarria litzateke planteatzea gaur egun Euskal Herria
|
egon
badagoela eta egun hiru erabaki gune dituela?
|
|
|
Beste argitaletxe batzuek gazte eta umeentzako literatura jorratzen dute. Helduentzako alorrean
|
egon
badaude bestelako adibideak: Xabier Amurizaren Enaz banaz oroitzapen liburua, Auspoa bildumako idazle baserritar batzuen lanak, Agustin Zubikarairen literatura, eta, oro har, Euskarazaleak elkartearen ingurukoen zenbait agerpide.
|
|
|
Gizarteari, oro har, dagokion moralismoa genuke, eta ondorioz, izaera diferenteen erakusle eredugarriak diren neurrian, didaktismotik hurbil legokeen literatura genuke. Literatura honi geroago errealismo soziala deituko diogu, Arestiren kasuan bestelako estetiken aztarnak
|
egon
badaude ere.
|
|
|
Dena dela, une honetan badugu corpus zabal bat, ipuin batzuek itzelezko emaitzak lortu dituzte eta gure gaurko talaiatik orain arte izan duen bilakaera dagoeneko azter dezakegu. Heldutasunera heldu den generoa da,
|
egon
badaude ere. Aurrerantzean ere teoria formalen aldetik, euskal literaturaren ikuspegitik nahi bada, ipuinaren izaera zertan den azaltzen segitu da.
|
|
|
baina, ez al dago arautegirik, legerik, zerbitzu hau arautu eta erabiltzaileen eskubideak defenditzen dituenik? Bai bada,
|
egon
badago, 2002ko azaroan jarri zen indarrean, baina kontsumitzaileen elkarteak aldatzeko presionatzen ari diren arren, bere artikulatuak aukera ematen du egoera orain duguna izan dadin.
|
|
|
19 Harea hutsa dela badirudi ere, ur putzuak
|
egon
badaude.
|
|
|
24 1990ean, ostera, Queenslanden aurkitu zuten bat, errepide alboan zanpatuta. Horrek argi erakusten zuen, perikito gautarrak
|
egon
bazeudela hor nonbait, gaueko iluntasunean.
|