|
2010
|
|
|
Nolanahi den, ekitaldi akademikoa eta omenaldia kontuan izanik ere, gure ustez ekitaldiari ukitu berezi eman ziona, hitzaldien aurretik
|
eginiko
ekimen sinboliko xume bat izan zen: campuseko lurretan eginiko zuhaitz hazidunen landaketa.
|
|
|
Nolanahi den, ekitaldi akademikoa eta omenaldia kontuan izanik ere, gure ustez ekitaldiari ukitu berezi eman ziona, hitzaldien aurretik eginiko ekimen sinboliko xume bat izan zen: campuseko lurretan
|
eginiko
zuhaitz hazidunen landaketa.
|
|
|
Arrasateko benetako kronista dugu Arriola, berak erabilitako gai zerrendatxo honetan ikus daitekeenez: jaiak, kultur ekintzak, omenaldiak, herritar ezkonduen urrezko ezteiak, jubilatuen inguruko ospakizunak, herrian gertatutako aldaketa sozialak, familiari eta senideei
|
eginiko
bertso sortak... Esan dezakegu Jose Manuel Arriolak XX. mendearen bigarren parteko Arrasate herriaren historia apal bat idatzi digula, bihar etziko arrasatearrek euren herria nolakoa zen ikusi ahal izan dezaten.
|
|
|
Ofizioen banaketa bertso saioaren hasieran egin zen, baita nork norekin kantatu behar zuen zehaztu ere. Jarduera honetan, orduko prentsan Matxin (ardo saltzailea) eta Larralde (edalea) ipartarrek
|
eginiko
saioa goraipatzen zen: –Aien esakera zorrotz eta barregarriak!
|
|
|
Ebatzia, baina, Eusko Etxean
|
eginiko
bazkaria amaitu arte ez zen aditzera eman: txapelduna, aho batez, Basarri; bigarrena, Matxin; hirugarrena, Zepai; eta laugarrena, Alkain18 Epaimahaikoen arabera, berdintasun handia egon zen puntuazioen artean, eta sari gehiago egon balira, zerrenda luzeagoa izango zela zioten.
|
|
|
29. Lengo egunak gogoan (I) liburuko 52 orrialdean, Jesus Elosegik Abarrategiri Maulen
|
eginiko
argazki gogoangarri bat agertzen da: argalago dago Donostiako txapelketan baino, txapela eta brusa jantzita, irribarretsu...
|
|
|
Hori dela-eta, itaun batzuk datozkigu burura: Salmentari begira
|
eginiko
aukera zen. Bertsopaperak berak beratara egiten zituen gipuzkera horretan?
|
|
|
Aipagarria da 1936ko ekainaren 28an, Lekeition, VII. Olerti Egunaren61inguruan antolaturiko bertso saioa. Azkue aita semeen omenez
|
eginiko
jaialdian orduko bertsolari handiekin batera, Arratiako Txori Txikia k ere abestu zuen, Bizkaiko bertsolaritza ordezkaturik:
|
|
|
Matxinen sentimendu politikoa eta izaera kristaua direla-eta, Aitzolek Sara herrian
|
eginiko
bertsolari lehiaketa baten gertaturikoa kontatzen digu. Izan ere,, en cierta ocasión, su patriotismo vasco y su indiferencia por lo francés mereció que lo descalificaran?.
|
|
|
Aitzolek antzeko pasadizo bat kontatzen digu. Behinola, Donibane Lohizunen
|
eginiko
bertso gudu baten, arratsaldea aurrera zihoala eta, epaimahaikoek erabaki zuten saioa bertan behera uztea. Hala ere, Matxin eta kantu lagunak bertsoaren suak hartuta zeuden, eta eurek euretara antolatu zuten jaia, debalde festa preparatu zuten:
|
|
|
Ez daukagu datu askorik Matxinek
|
eginiko
saioari buruz; bertsoak ere bi baino ez. Badaude, hala ere, lekukotasun batzuk argi apur bat eman diezaguketenak.
|
|
|
Ofizioen banaketa hasieran egin zen, baita nork norekin kantatu behar zuen zehaztu ere. Jarduera honetan, orduko prentsan Matxin (ardo saltzailea) eta Larralde (edalea) ipartarrek
|
eginiko
saioa goraipatzen zen: –Larralde, el benabarro, y Matxin, el laburdino, ofrecen aquí al público una pugna desternillante? 57;. Aien esakera zorrotz eta barregarriak!
|
|
|
Henri Duhauk ere, senpertarrak berak jaulkitako esaldi bat aipatzen digu: . Karia hortarat [1986an
|
eginiko
omenaldia] egin lanean ikusten dugu Matxinek ziola dakidan guzia apezekin ikasia dut?. Edozelan ere, jarraian, honako komentarioa egiten du Duhauk:
|
|
|
Lekukotasunetan, sarri agertzen da Ganix Matxinen bertso lagun modura. 1986an Matxini
|
eginiko
omenaldian, Panpillik zein Larrekok bitzuak aipatu zituzten. Panpillik gerla handiaren osteko besta bat aipatzen du, gerlarien omenez egin zena:
|
|
|
Ikus ditzagun Joussek urteetan, Sorbonako kurtsoetan, Matxinez
|
eginiko
aipamenetariko batzuk87:
|
|
|
Handik hil batzuetara, bertsolari lagunek sentimenduz beterik gogoratu zuten hildako koblakaria Atharratzen
|
eginiko
Euskal Jaian: –Au cours du banquet, MM. Ligueix et Larralde furent très heureux dans leurs improvisations, surtout en évoquant la mort de nos chers bardes Matchin et Larramendi? 26.
|
|
|
Henri Duhauren iritziz: . Matxin, bertsularia izateaz gain, poeta eta filosofoa ere zela baginakien? 39 Izaera filosofiko horren erakusgarri izan liteke P. Xarritton eta P. Lafitteri
|
eginiko
sailkapen psikologikoa: –Le poète improvisateur Matxin Irabola de Saint Pée sur Nivelle, en Labourd, nous exposa aussi un jour sa psychologie, au cours d' un repas à Saint Esteben, Basse Navarre, en 1929:
|
|
|
Nik neuk ere, Euskaltzaindian sartzeko ekitaldian Aramaion
|
eginiko
nire sarrera hitzaldian argi plazaratu nahi izan nuen euskararen ezagupen maila ugaritzeak ez duela, besterik gabe, euskararen erabilpena ugaritzerik ekarri. Erronka gogorrei au rre egin beharrean garela.
|
|
|
Gure arteko bazterretan geroago eta nabarmenago den kezka horren adierazgarri dugu, besteak beste, Donostiako Euskararen Udal Patronatuak eta erakunde eta hiriko eragile ugarik (berrogeita hamar erakunde eta elkarte baino gehiagok) elkarlanean abenduaren 3an ospatzen den euskararen egunerako
|
eginiko
antolaketa. Euskal programazio zabal horren ardatz nagusiena gazteak dira.
|
|
2011
|
|
|
Hor bitartean zer edo zer jazo zala igarri genduan, baina ez genkian zer. Tarte hori nahiko laburra izan zalakoan nago, baina berak kazetari batek
|
eginiko
elkarrizketari erantzunez, sei hilabete edo izango zirala dino. Hona kazetariaren itauna eta A. Linoren erantzuna:
|
|
|
Hiztegi honi, baina, oso mugatu iritzi genion, bai sarreretan (3.000 inguru) baita hitzei ematen zitzaien tratamenduan ere (gehienetan definizioak baino gehiago sinonimoak eskaintzen zituen). Hiztegi oso bat baino gehiago euskara batua bultzatzeko asmoz
|
eginiko
hurbilketa edo zen. Mugatua izan arren, baliabide oso baliagarria zen euskararen aberastasunak jasotzeko eta euskalkien eremutik haratagorako ateak zabaltzeko.
|
|
|
UZEI k ikastoletako 225 liburutan
|
eginiko
hustuketatik ateratako zerrenda (maiztasunaren irizpidea erabiliz 7 aldiz, hots, 7 testu ezberdinetan gutxienez, agertzen zirenei egin genien lekua).
|
|
|
AZKUEREN HIZTEGITIK
|
eginiko
hautaketa (euskalki guztietako orokorrak nahiz Iparraldean eta Bizkaian erabilera zabalekotzat jotzen dituenak).
|
|
|
Kanpoan zanean etxekoei
|
eginiko
eskutitzak euskaraz izaten ziran eta etxekoak berari eginikoak be bai, hori dala eta inguruko batzuk harritzeraino. Euskara eta kantua batera joan dira Ondarroan.
|
|
|
Abesti horiek balio izan didate gero. Adorez taldean?
|
eginiko
liburuetarako?.
|
|
|
Gabonmin izenpetzen nituen. Gure Juan Mari Lekuonak, bere liburuetariko batean niri
|
eginiko
eskaintzan, besteak beste, hau dio: –Hire Eguberritako opariak eskertuz...?.
|
|
|
Telesforo Monzoni eskainitako pastoral honetan zehar emozioa, zirrara eta sentimendua airean arnasten ziren. Bertan geundenok arizaleekin batera abestu genituen Bergarako abertzale handiak
|
eginiko
kantu ospetsuak, betiko euskaldunon oroimen kolektiboan sakon txertaturik gelditu direnak: Bai euskarari, Batasuna, Itziarren semea, Lepoan hartu, Txikia, Euskal Herria jaiki hadi, Irabazi dugu?
|
|
2012
|
|
|
Amaitzeko hona hemen Pello Esnal jaunari ekitaldiaren bukaeran
|
eginiko
elkarrizketa:
|
|
|
L. B. Holako lanetan buruhausteak alde askotatik etorri ohi dira. Baina aspaldi
|
eginiko
lanak diranean, horreek erraz ahazten dira eta alde onak bakarrik gogoratzen, batez be lana norbere gustura geratu danean.
|
|
|
Esaterako, orduan bizi zan monasterioan klausura ez gordetzetik eta batzuekin eta besteekin izaniko hartu emonetatik munduko gauzak, pentsaerak etab. sartu ohi ziran barru barruraino. Hortik babestera etozan Jaunak era batera edo bestera
|
eginiko
abisuak:
|
|
|
–Bi edo hiru liburutxu eta liburu bi be itzultzeko aukerea izan dot. Antzina, Kili Kilik argitaratutako William Tell eta beste zerbait; gero, nagusien katekesirako, Hauxe hartu dogu Jesusengandik; Urkiolan Joseba I. Legarzak
|
eginiko
San Antonio.
|
|
2013
|
|
|
Aingüriak buruan zihoazela, senideek Mendiaga eraman zuten paradisuzko ate zuri zabalerantz. Denek kantatzen zuten Mendiagak
|
eginiko
Kantuz liluragarriaren azken bertsoa, baita ikus entzuleetako aunitzek ere. Unea sentimendu handikoa izan zen, zirraragarria, magikoa.
|
|
|
Hau da, Bizitza Liburua aitor entzuleei Jainkoak egiten zizkion mesedeen eta ariman gertatzen zitzaizkion gauza ezohikoen kontu emateko idatzia zenez gero, San Josereneko ahizpek ez zuten hartarako sarbiderik eta Teresa beren amaren lanak irakurtzeko irrika biziz zeuden, ezinbestean. Obra honi autoreak berak
|
eginiko
hitzaurrearen aurreko oharrean hitz hauek ageri dira:
|
|
|
Urte asko igaro diren arren, oraindik lanean dihardu eta asmo ugari buruan dituela, gainera. Gure lehen hiztegiaren argitalpena gogoratu nahi izan dut hogeita hamar urtetan zehar
|
eginiko
bide luzearen hasiera izan zelako. Aukera ederra gertatzen zaigu, bestalde, urte luze guzti horietan zehar egindako lana gogoratzeko nahiz aurrera begira ditugun asmoak plazaratzeko.
|
|
|
Amaiera gisa, hona hemen, Bittor Gaubeka inprenta gizon eta editore handi bermeotarrak Erakusketa Nagusiaren kariaz
|
eginiko
gomutakia35:
|
|
2014
|
|
|
Gaur egun pentsaezina da halakorik, batez ere Xalbadorrek han erakutsi zuen goi maila ezaguturik. Bai, askoz geroago ere, agertu izan dira Epai-mahaiari
|
eginiko
kritikak, desadostasunak. Baina era arrazoizkoan eginak kasurik gehienetan.
|
|
|
Gaur egun aldatua dago pentsaera hori. Bestalde, goi mailako ikasketak
|
eginiko
bertsolari asko dago eta zailago da bizi guztian bertsolaritzan murgildurik irautea.
|
|
|
Hari beretik zihoan Karmeldarretan urtero egin ohi zen bilera haietako batean bertsolari batek
|
eginiko
dei larria, hil kanpaia edo halako zerbait zirudiena. Atzetik ez zetorrela inor eta bertan behera amaituko ote zen dena?
|
|
|
–Urgazle berriei diplomak eta Euskaltzaindiaren ikurra emateko ekitaldia?. Horrela, zenbait hilabete lehenago (2013an) euskaltzain urgazle izendatuei ezaugarriak banatu zitzaizkien Bilboko egoitzan jendaurrean
|
eginiko
ekitaldi eder batean.
|
|
|
Bestelako bilerak ere izaten dira aldika hor hemenka euskara sustatzeko ekitaldietan, zenbait euskalariren mendeurrenak eta direla tarteko. Joan etorriak, bazkaria eta
|
eginiko
orduko kopuru bat ordaintzen zaie bertaratutakoei.
|
|
|
Badau berton sorturiko komiki bat edo beste be, esaterako, Erramun Basajaun. Horrez gainera, gure historia, gure pertsonaia historikoak, oraingo pertsona askori
|
eginiko
elkarrizketak. Hor agertzen jakuz kirolariak, kantariak, dantzariak, artistak, eskultoreak, idazleak, irakasleak?
|
|
|
1996an EIZIEk ohorezko bazkide izendatu eban. Hainbat omenaldi be jaso izan ditu; horreen artean, 1993an Labayruk eta HABEk eginikoak; 1993an, Muxikako herriarena; Arrazolan, 2002an, 43 urte lehenago han emoniko munduko euskarazko lehenengo mezaren gomutaz,
|
eginiko
ospakizuna eta plaka ezartzea be omenalditzat hartu daiteke.
|
|
|
Labayruk
|
eginiko
omenaldiaren amaieran, Ander Manterolak esaniko esaldi batzuk ekarriko ditut hona eta nik neuk be horrekin amaituko dot:
|
|
|
Idazletzan ere, ekarpen polita egin zuen dimoztarrak Txile Argentinetan
|
eginiko
egotaldi luzean. Aldizkariei dagokienez, garaiko argitalpen askotan ikus daiteke Soloetaren sinadura, batez ere, La Baskonia eta La Euskaria aldizkarietan; eta neurri txikiago baten, Euzkotarra, Montevideoko Euskal Errian?
|
|
|
Euskal Herrian zegoela, Euskaltzaindian ere egon zen euskal akademiak gonbidatuta, eta badirudi. Azkuek eta abarrek aurreko urteetan
|
eginiko
kritikak gorabehera, oso gogorapen ona geratu zitzaiola dimoztarrari.
|
|
|
ikasturtea Friburgon emanda, Soloetak pausaldi bat egin zuen Hondarribiko komentuan, ikasturtearen amaieratik azarora arte, hots, Ameriketara joan arte; eta, litekeena da, dimoztarrak egotaldi hori aprobetxatzea Urkixo jaunarekin harremanetan jartzeko. Harreman horiei esker eskuratu ahal izan zuen Urkixok, Pedro Antonio Añibarro arratiarrak Axularren Gero liburuari bizkaieraz
|
eginiko
moldaketa: Gueroco guero.
|
|
|
Laburra izan zen kaputxino gazteak Euskal Herrian
|
eginiko
pausaldia. Izan ere, 1909ko azaroaren 20an, bere bizitza neurri handi baten markatuko zuen Argentinarako bidea hartu zuen Dimako seme adoretsuak.
|
|
|
Gaur egun ere, nahiz eta 91 urtetsu diren hango ikasgelak utzi zituela, Euskal Echearen web ofizialeko. Gure Historia? atalean aipamen berezia egiten zaio Aita Soloetari, euskara eta euskal kulturaren alde
|
eginiko
lana beren beregi azpimarratuz. Era berean, esanguratsu da oso, hona aldatu dugun pasartetxoan egiten den komentarioa:
|
|
|
Humildes por demás fueron nuestros comienzos; mas la constancia baska coronó nuestro trabajo con un éxito inesperado?. Soloetak goretsi egiten ditu ikasleek aurreko kurtsoan
|
eginiko
ahalegin guztiak, eta animatu, hasten den kurtso berrian lanean jarrai dezaten; izan ere, euskal kolektibitatearen nahia da Argentinako euskal umeak euskalduntzea, eta arbasoen kulturan heztea.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko erakundeei
|
eginiko
kritikarik be ez da falta orrialde honeetan:
|
|
|
Santiago Apostol ikastetxera bidali eben eskolan hemen eta han
|
eginiko
ikasketak jarraitzera. Han be, jakina, goian aitatu dan giroa egoan.
|
|
|
Nazareteko Jesusen oinordeko betiko. Arrazolara bidali eben ustekabean; munduko bazterra begitandu jakon handik zehar
|
eginiko
ibilaldi baten.
|
|
|
Munduko bazterrera joan aurretik mundu zabalera joan nintzan, dino berak. D. Klaudiogaz
|
eginiko
ibilaldi alaiak, pasadizoz betekoak kontatzen ditu. Arrazolan eta Euskal Herrian Gaztetasunaren indarrez jo eta ke ekin eutsan bere zereginari:
|
|
|
–Liburua ez dago askoren eskuetan agertzeko eran, alde batzuetan hitzak leundu beharra eta beste batzuetan azaldu beharra izango bailuke?. 1568ko azaroaren 2an, Luisa de la Cerda andereari
|
eginiko
gutunean hau diotso Teresak: –Liburuarena ezin hobeki bideraturik dakar berorren gorentasunak, eta horrela, ahazten ditut eragin dizkidan haserrealdiak.
|
|
2015
|
|
|
Ni neu harrituta utzi nauena prosaren indarra izan da, sendoa eta sakona baita, esaldi luzez josia, historiaren hoztasuna eta istorioaren arintasuna, biak berekin dakartzana?. Nobelaren muina nafar euskaltzale eta abertzaleei
|
eginiko
omena denez, kasuon Andolinen idazkeraren hibridismoa Nafarroa Garaiko formetara makurtzen da, bizkaieraren zipriztinak falta ez badira ere. Ahalegin horren azken katebegia, beharbada, testamendutzat hartu ahal duguna?
|
|
|
Ahalegin horren azken katebegia, beharbada, testamendutzat hartu ahal duguna? Santurtzin
|
eginiko
sarrera hitzaldia dateke, handik denbora laburrera Herioak eten egin baitzuen santurtziarraren ahalegin ekumeniko hori. Izan ere, Xabier Kintanak dioskunez:
|
|
|
Bere azken poema liburuan ere,. Dagoeneko urte bi joan dira/ gurasoak hil zirenetik? behin eta berriro errepikatzen du, Los Angeles en, 2001ean,
|
eginiko
olerki baten:
|
|
|
Urte berean, 1970eko urrian, G. Arestirekin eta X. Kintanarekin Zuberoara
|
eginiko
bidaia ere aipagarria da: –Euskal munduan nire bataioa izan zen bidaia hura!?
|
|
|
Bere umetako habiara bueltatzen da Ameriketaraino joandako gazte ameslaria. Estatu Batuetan, Euskara zaharrari opetsi dio ingelesez
|
eginiko
tesia: –Eskaintza:
|
|
|
1Hitzaldi hau Mendebalde Kultura Alkarteak Andolin Eguzkitza Bilbaori
|
eginiko
omenaldian irakurria duzue. Omenaldia. Hibridismo dialektala?
|
|
|
Liburuaren ondoan, kartoizko fitxa klasiko haietariko batzuk zeuden, eskuz idatzita, eta mahaiko tiradera baten,. Sautrela? programak Jon Miranderi buruz
|
eginiko
saio monografiko baten bideoa, zeinetan Andolinek parte hartzen baitzuen. Klaseetara joan arteko une labur haiek, bere momenturik onenean zendutako irakasle eta idazle euskaldunaren heriotza goiztiarraz pentsatzen eman nituen.
|
|
|
Saioak aldizkarian agertutakobehar hori Andolinek Deustuko Unibertsitatean
|
eginiko
tesi ttipia zen, erdaraz burutu zuena: –Intento de análisis estructural de la novela Haur besoetakoa?.
|
|
|
Hau da, Bizitza Liburua, Jainkoak egiten zizkion mesedeen eta ariman gertatzen zitzaizkion gauza ezohikoen kontu aitor entzuleei emateko idatzia zenez gero, San Josereneko ahizpek ez zuten hartarako sarbiderik eta Teresa beren amaren lanak irakurtzeko irrika biziz zeuden, ezinbestean. Obra honi autoreak berak
|
eginiko
hitzaurrearen aurreko oharrean hitz hauek ageri dira:
|
|
|
Hala ere, urteurrenaz baliatuz, aipa dezagun EUSKAL KULTURGINTZAri
|
eginiko
ekarpena.
|
|
|
Hurrengo hau da bi erakundeen artean
|
eginiko
hitzarmena.
|
|
2016
|
|
|
Eredugarri izatea. Enpresa euskaragileak
|
eginiko
ibilbidea partekatuz ezagutza aberastea eta enpresa euskaragile gisa, eredugarri izateko eta euskararen normalizazioaren ikuspegitik, egokienak diren portaerak izateko, erantzukizuna, betez.
|
|
|
Enpresa euskaragileak
|
eginiko
bidea balioan jartzea, onurak erakustea eta prestigioa ematea.
|
|
|
Jaiotza irudikatzeko ideiak indarra hartu zuen eta laster batean zabaldu zen kristau mundu osoan. Baina bizian irudikatzetik buztinez eta beste material batzuez
|
eginiko
irudietara jo zen.
|
|
|
Hau da,, Jainkoak egiten zizkion mesedeen eta ariman gertatzen zitzaizkion gauza ezohikoen kontu aitor entzuleei emateko idatzia zenez gero, San Josereneko ahizpek ez zuten hartarako sarbiderik eta Teresa beren amaren lanak irakurtzeko irrika biziz zeuden, ezinbestean. Obra honi autoreak berak
|
eginiko
hitzaurrearen aurreko oharrean hitz hauek ageri dira: Bizitza Liburua
|
|
|
Antzerako itauna egin zion Jon Kortazar jaunak egunkarirako
|
eginiko
elkarrizketan Aita Luisi. Berak honako hau erantzun zion:
|
|
|
Jatorriaren Errotik liburua argitaratu zenean (1986) artzaintza lana iragana zen Martinen bizitzan, baina ariman betiko josirik geratu zitzaiona. Berak Aizkorri inguruan aitaren ondoan hiru urtez
|
eginiko
bizimodua, errealitatean oinarrituz, baina hura gaindituz, eder plano batetik arte, olerki bihurtzen digu. Manuel Lekuonak gorapenezko hitz gozoz txalotzen du gure olerkaria.
|
|
|
Bi iturri erabili ditut bizitzako argibide hauek zirrimarratzeko: batetik, Santi Onaindiak haren On Egiñaren Obaria eleberriari
|
eginiko
sarreran datorrena eta bestetik, Tere Beloki kazetariak, hain zuzen ere, haren jaiotzaren mendeurrenerako idatzi zuena (internetetik jasoa). Bietatik ere zertzelada ugari jaso daiteke.
|
|
|
Eta horrela, etorkizunak ipuin eder bat zirudien, etxean
|
eginiko
marrazkiz hornitua, amaierarik eta balizko salmenta neurririk bakoa.
|
|
|
Bilbon, 2016ko urriaren seian, BBK Salan egin zen aurkezpenean, besterik beste, hiztegi honen prestakuntzan zuzeneko eskuartzea izan dutenek parte hartu zuten, Hiztegiaren nondik norakoak eta Euskaltzaindiak daraman lanaren berri emanez. Horrela, Andoni Sagarna jaunak, Euskaltzaindiaren Hiztegia (EH) egitasmoaren zuzendariak labur baina argi azaldu zuen lana burutzean
|
eginiko
ibilbidea. Leire Aragonek, bestalde, BBKk lehenengoko momentutik babestu zuela hiztegiaren proiektua gogoratu zuen.
|
|
|
Interesgarri iruditu zait, Mirian Urkia, Hiztegi Batuko lantaldeko arduradunak
|
eginiko
aurkezpen txostena eta Andres Urrutiak hiztegiari egiten dion sarrera hitzez hitz hona ekarri eta zuei eranskin gisa eskaintzea. Uste dut oso baliagarriak izango dituzuela bai hiztegiaren balioa barrutik ezagutzeko bai Euskaltzaindiak daraman lan jardunaz ikuspegi zabala jasotzeko.
|