|
2004
|
|
|
Antzeman den arazoa da ikasleei, ikasten duten euskara akademikoak ez diela aukerarik ematen eguneroko bizitzan euskaraz egiteko. Ahozko ekoizpena ere oso txikia da, aste osoan irakaslearekin baino ez
|
dutelako
euskaraz egiten". Hain zuzen horixe landu nahi dute, euskararen erabilera gelan eta gelatik kanpo ziurtatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Erbesteak indar handia hartzen du, bertako idazleek aldizkarien bidez lanean jarraitzen
|
dutelako
euskara eta Euskal Herriaren alde. Honekin batera euskal kulturari buruzko eztabaidak pizten dira eta Orixe olerkaria agertzen da.
|
|
2007
|
|
|
Beheko solairuan, kale parean daudenetan, gazi gozoak, apur bat mingotsak, kaletik bertatik etorriko zaien durunda beste hizkuntza batzuetan adituko dutelako. Lehen pisuan, beharbada, kementsuago, ikastolara doazen haurrek alaituko
|
dutelako
euskararen kantuekin Eguberri ingurua. Bigarren pisuan, bistan da, familiako aita amek, euskaraz zein beste hizkuntzaz egiteko gauza direnek, izango dituzte euren zalantzak seme alaba unibertsitate euskaldunetara igorri aitzin.
|
|
2009
|
|
|
Euskaraz egotea bera ere balio erantsia izango da, baldin eta euskaraz egiten den horrek balio erantsirik baldin badu. Horrela, bada, euskarazko produktuek erakargarritasunaren balio erantsia
|
dutelako
euskarazko hedabideek gaztelaniazko hedabideekiko lehian hobera egiten badute, ez da dudarik gaztelaniazko hedabideek ere arreta handiagoa eskainiko diotela euskarazko sorkuntzari. Halako giroa ongarri baino ez litzaioke euskarari etorkizunean.
|
|
2010
|
|
|
Heldu euskaldunek, egoeraren zailtasunaz jabeturik, ez dute harridura erakusten, irakurketa errealistagoa egiten dute. partaideen pertzepzio horien aurrean, zenbait xehetasun ematea komeni da. gazteek ei duten euskararen erabilera urriak helduengan sortzen duen ardura eta harridura ulergarriak dira, batez ere, heldu horietako askok ez
|
dutelako
euskara nahiko luketen moduan ikastea lortu, eta ez baitute ulertzen ikasi dutenek, berriz, ez erabiltzea. edozein kasutan, gazteen benetako egoera sakonago aztertu behar da zer gertatzen den jakiteko. gazte denek primeran hitz egiten dutelako pertzepzioa, hau da, inolako arazo barik hitz egiten dutelako pertzepzioa, ez da guztiz zuzena. Familia eta giro erdaldunetan bizi diren ume eta gazte askok euskara eskolan ikasten dute gehienbat, eta euskaraz gaitasun handiarekin moldatzen ikasi dutela ezin da zalantzan ipini. hala ere, eskolak ez ohi ditu lagunarteko hartu emanetan erabiltzen diren hizkuntza ereduak eskaintzen, eguneroko jardueretan eta parekoen artean beharrezkoak diren hizkera ereduak alegia, eta eskatu ere ezin zaio egin (euskararen aholku batzordea 2009: 48). gazteek gaztelaniaz badituzte honelako ereduak, eta horietara jotzen dute, sarri, batez ere giro erdaldunetan hazitako gazteek. inguru euskaldunean bizi direnek, berriz, badituzte euskaraz eredu dinamikoak baina, hala ere, nerabezaroan erdarara jotzen dute sarri, helduen ustez, eta konpromiso falta erakutsita. ideia hauek auzitan ipin daitezke. batetik, ez dago argi gazteek erdarara erabat jotzen dutenik. aitzitik, taldekideen arteko bat bateko harreman eta erabat informal diren egoeretan jotzen dute gazte euskaldun askok gaztelaniara baina erabat ala euskara gaztelania kode —alternantziaz baliatuta—?
|
|
|
Eurok izango direlako etorkizunean gure haurren gurasoak. Eurok sortuko
|
dutelako
euskaraz bizi ahal izateko ezinbestekoa izango den familia eta herriko giroa.
|
|
2012
|
|
|
Administrazioak ahal du edo ezin du arautu alor sozioekonomikoko establezimenduetan nola hitz egin behar den? Borondatea behar da horretarako, sozialistek ez dutena, ez
|
dutelako
euskara normalizatu nahi eta euskaldunon hizkuntza eskubideen urraketa sistematikoak berdin dielako. Zehapenak ez dira tresna bat besterik giza eskubideak diren hizkuntza eskubideak babesteko.
|
|
|
Hezkuntza arduradunak gaineratu zuen dekretuarekin euskaraz ikasten duten ikasleenganako" injustizia" amaituko dela, euskaraz ikasi ostean ez zaielako maila frogatzeko eskatuko, gaztelaniarekin horrelakorik ez dela gertatzen. Dekretuak ikasle askorentzat" askatzea" ekarriko duela," askok orain dirua eta denbora xahutu behar
|
dutelako
euskara maila frogatzen". Laster etorri ziren bestelako iritziak, euskararen aldeko normalizazio lanean gogorren ari diren sektoreetatik etorri ere.
|
|
|
titularretako eta lehen orriko albisteen gaia, agertzen duten protagonista mota (politikariak edo gizarte eragileak), eta informazioaren sorlekua. Izan ere, hiru adierazleok elkarrekin lotuta daude, Euskal Herritik kanpoko albiste agentzien berriei lehentasuna ematean, haien agenda mediatikoa zabaltzen
|
dutelako
euskarazko hedabideek. Azter ditzagun titularretan eta lehen orrian aurkitzen diren albisteen nolakotasuna dagokien sailaren arabera (Politika, Gizartea, Kultura eta Kirolak).
|
|
|
Euskarazko komunikazio proiektu berriak merkatua bera zabaltzeko ekimentzat hartu dira. Hala ere, erdaraz plazaratzen diren produktu berriek ere euskarazko merkatuari eragiten diote, ez
|
dutelako
euskarazko komunikazioaren merkatuan sartzeko oztoporik aurkitzen. Are gehiago, erdarazko hedabideen banaketa errazten duten baliabideen ondorioz (hala nola doako egunkarien ugalketa eta Lurreko Telebista Digitaleko lizentziak), erdarazko hedabideak gero eta gehiago nagusitzen dira.
|
|
|
Laboven «change from above» estandarraren eraginaren norabidean aldatzen direnak izango lirateke, eta «change from below» estandarraren eraginaz bestelako aldaketak. Gure hizkeraren kasuan, hipotesi hori ez dela beti betetzen uste dugu, emakumezkoek gehiagotan erabili
|
dutelako
euskara batukoa ez den forma. Euskara batua berria denez eta Goizuetako adinekoek batuaren eragin gutxi dutenez, gazteenen jarduna bakarrik aztertu litzateke emaitzak diferenteak diren ikusteko.
|
|
|
titularretako eta lehen orriko albisteen gaia, agertzen duten protagonista mota (administrazioa edo gizarte eragileak) eta informazioaren sorlekua. Izan ere, hiru adierazleok elkarrekin lotuta daude, Euskal Herritik kanpoko albiste agentzien berriei lehentasuna ematean, haien agenda mediatikoa zabaltzen
|
dutelako
euskarazko hedabideek. Azter ditzagun titularretan eta lehen orrian aurkitzen diren albisteen nolakotasuna dagokien sailaren arabera (Politika, Gizartea, Kultura eta Kirolak).
|
|
2013
|
|
|
ZUC k dio bera ez dela euskaldun zaharra, baina ez du bere burura euskaldun berritzat hartzen; bera euskalduna da, euskal hiztuna bere soiltasunean. Ostera, denek onartzen dute ZU A eta ZU B direla helduaroan ikasi
|
dutelako
euskaraz hitz egiten.
|
|
|
Historia egitea jomuga duenak ezinbesteko du datuak hautatzea. Nire ustez, iragan denboretako historia ezin osa daiteke letra profanoen esparru soiletik, batik bat, esparru horretakoak ez diren testuren batzuek berebiziko garrantzia izan
|
dutelako
euskara idatziaren eraketan eta historian. Murrizketa gogorregia litzateke asmo estetikoa nagusi duten idazlanetara mugatzea, besteak beste, inguruko literaturetako historiek ere bereganatzen dituztelako literatur genero tradizionaletatik kanpo geratzen diren testu tipoak:
|
|
2014
|
|
|
Oso bestelakoa da bere azalpena: " Prozesu hori eman zen jendeak ikusi zuelako antolaketa hori beharrezkoa zela, batez ere Iruñerrian, haur askok eskola bakarrik
|
dutelako
euskarazko eremutzat".
|
|
|
administrazio euskaldunak, kale giro eta lagunarte euskaldunak, euskarazko kulturgintza eta hedabideak, lan mundu euskalduna... Ezinbestean euskara hutsean bizi izan diren euskaldun elebakarren bizi esperientzia atzean gelditu zen, ez da berriz etorriko, baina nahi
|
dutelako
euskaraz biziko direnen bizi esperientzia proiektatu dezakegu arnasguneen bidez.
|
|
2015
|
|
|
...izkuntza ikusgarri egin eta ezagutarazten dutelako; bigarrenik, ikasturte bakoitzean ia 2.000 ikasle aritzen direlako Euskara eta Euskal Kultura ikasten mundu zabaleko unibertsitateetan eta, horietako askok, etorkizunean euskarari/ euskal kulturari buruz ikertzen jarraitzeko, euskara ikasten segitzeko edota hau erabiltzeko asmoa dute; hirugarrenik, ikasle gehienek euskarari buruzko irudi positiboa
|
dutelako
Euskara eta Euskal Kultura ikasi ostean; eta azkenik, irakurletzei buruz ikasleek egiten duten balorazioa bikaina delako, ia denek euren ikaskideei hau ikastea gomendatuko bailiekete.
|
|
|
artifiziala euren euskaltasuna eta euren inguruko euskal mundua. Euskaldun transgenikoak direla esan dut, berez baino, erabaki ondo pentsatuaz direlako euskaldun,
|
dutelako
euskaraz hitz egiten, zaielako euskara atsegin. Praktiketan baino ez den euskaldunari metaeuskalduna deituko nioke, edo Nietzscherena kopiatuz, gaineuskalduna.
|
|
2017
|
|
|
Gutxieneko baldintzak aurkeztu ditugu. Proposamena da 16 urtetik gorakoak izatea parte hartzaileak, herritarrek kontziente izan behar
|
dutelako
euskara erabili (edo erabiltzeko aukera eman) behar dutela 11 egunetan. Dena den, 16 urtetik beherakoek ekimenean parte hartzeko bideak irekiko ditugu.
|
|
|
Euskararen kasuan, Ortega eta besteren (2013) ikerketan, ikertutako hiztun batek berak ere ez du bere burua euskaldun zahartzat jo, honetarako arrazoitzat ama hizkuntza izanik, beste era batera esanda, ez
|
dutelako
euskara etxetik ikasi. Beraz, euskararen kasuan behintzat, hiztunek euren burua hiztun zahartzat ez jotzeko lehen eragilearen aurrean egongo ginateke.
|
|
|
Euskaldun kategoriaren alde izugarrizko lan diskurtsibo eta praktikoa egin da, horren ondorioz balio erantsi sinboliko handiak ditu kategoria honek. eta asko dira zuzen edo zeharka etekin eta hobari sinboliko horiek beretzat nahi dituztenak. halaber, oso motibagarria izan zaio askori, bai euskara ikasteko, bai euskaraz egiteko ere. alabaina, kategoria (kategorizatze sozialaren bidez edota buru kategorizatzearen bidez) behin lortuta, euskaraz egiteko premia inguruko eragileen eraginera mugatu ohi da. kategoria praktikatik (euskaraz egitetik) askatuta, etiketa sozial huts bihur daiteke eta, ondorioz, auto aurkezpenerako eskuragai diren beste ikur, zeinu edota jokamoldeen bitartez aiseago eskuratu. hori da gure ustez euskaldun kategoriari gertatzen ari zaiona, gero eta zailagoa baita praktikan euskaraz egitearekin identifikazio itxia egitea: euskaldunek maiz ezin
|
dutelako
euskaraz egin, edo ez dagoelako behar sozialik, edo onura sinbolikoak bestela ere lortu daitezkeelako...
|
|
|
...zaileak gaian sakontzeko euskal herrian jaiotako musikarien adibideak eman dizkie" berri txarrak"," la oreja de Van gogh" eta" la polla records". lehengoek euskaraz egiten dute eta gainontzeko biek gazteleraz. lekunberrikoen kasuan dudarik ez dago eta euskal kulturaren parte direla baieztatu dute. bigarrengoen kasuan ez dago adostasunik, eaen jaiotakoak badira ere, ez
|
dutelako
euskaraz egiten. eta hirugarrenen kasuan, oñatiar ikasleak bakarrik erantzun du eta euskal kulturatzat sailkatzen ditu:
|
|
|
Euskaltzaindiaren Jagon sailaren barruan dagoen Sustapen batzordeak antolatu du jardunaldi berria, Arabako Foru Aldundiarekin eta Gasteizko Udalarekin batera. Jakina denez, Jagon sailaren zeregina da, euskara sustatzea, erabilera zabaltzea, hizkuntzaren kalitatea bermatzea eta hiztunen eskubideak zaintzea, helburu hauek guztiek ziurtatuko
|
dutelako
euskararen biziraupena?, Gonzalez de Viñasprek berak prentsaurrekoan azpimarratu duenez.
|
|
|
mintzairaren desagerpena. Honengatik zabaltzen diren mezu baikor inozoak oso arriskugarriak dira, jendea lasaitzen
|
dutelako
Euskara ez dela galtzen, are makurragoa, berreskuratzen ari dela eta arazoa eskualde batzuetan baizik ez daukala hedatuz.
|
|
2019
|
|
|
Nork pentsa zezakeen pastorala egin zitekeela Hiriburun? Egia da ere, batzuk" beldurtzen" direla, ez
|
dutelako
euskara konprenitzen. Baina, hasi dira onartzen Euskal Herriak baduela berezko nortasuna, nehor ez da ene kontra jiten.
|
|
|
–ikasleei gustatzen zaie?. Baina akaso gustatzen ez zaienak gatibu daudelako edo zuzenean lehendabiziko kurtsoan uzten
|
dutelako
euskara, erakargarri egiten ez zaielako. Ni euskaldundu nintzenean oso modu zeharkakoan baino ez nuen bertsolaritzarekin kontaktua izan.
|
|
2020
|
|
|
Mendeetako jazarpenaren ondorioa jasaten du euskarak; eta jazarpen hori, zenbaitetan, itxuraldatu bada ere, indarrean dago gaur egun ere. Euskaraz mintzatzen ez diren elebidun horiek ere gure herriaren zapalkuntzaren biktima dira, bizkar gainean garraiatzen
|
dutelako
euskararen gutxiespenaren ondorioa.
|
|
|
Izan ere, bi rol dituzte mintzalagunen taldeetan: bidelariek euskara praktikan jartzeko jo ohi dute mintzalagun taldeetara, ez
|
dutelako
euskaraz hitz egiteko espaziorik inguruan, normalean; eta euskaraz maiz hitz egiten dutenek, bidelagunek, bidea egiten laguntzen diete bidelariei. Baina Agirrek argi utzi du zein den euren rola:
|
|
|
Herritarrek eta turistek eskertzen
|
dutelako
euskara erabiltzea.
|
|
2021
|
|
|
Are gehiago, ikusirik ereduko ikastetxe askotan ere erdara dela harreman hizkuntza nagusia. Hortaz, euskara etxetik dakarten haurrak ez sakabanatzeko eskatzen dugu, haur horiek elkarrekin egonda soilik izango
|
dutelako
euskaraz jarduteko aukera. Sakabanaketak ez du zentzurik:
|
|
|
Zergatik argitaratu da Patria? Erdaraz idazten duten guztiek uste
|
dutelako
euskaraz ez dakigula idazten eta ez daukagula literatura sendorik. Eta begira, Ramon Saizarbitoriak idatzi zuen hori 1976an[...].
|
|
|
euskara ezagutzen ez duen pertsonak, hezkuntzaren bitartez inoiz inolako kontakturik izan ez dutenak, eremu horretan kontrakotasun zenbakiak askoz handiagoak dira, %59, 1 Hor arazo handietako bat dago: euskaratik urrun bizi diren edo biziarazi dituzten pertsonak, inolako aukerarik izan ez
|
dutelako
euskara ezagutzeko, entzuteko, ikusteko… hezkuntzaren bitartez.
|
|
2022
|
|
|
Bereziki aipatu du hizkuntzaren arloa. Ikastetxeei autonomia «zabala» emango dietela iruditzen zaio, haiek arautuko
|
dutelako
euskarak eta gaztelerak zenbateko presentzia izango duten irakaskuntzan. Horrela, Kataluniako sistemara jotzen dela uste du, A, B edo eredua aukeratu beharrean, zentro bakoitzak bere hizkuntza proiektuan zehaztu baitu hizkuntzen trataera:
|
|
|
Baina erraztasun horrek, zehatzago erraztasunik ezak, ez du zertan loturarik izan behar hizkuntza dibertsitateaz. Askotan, bertan jaiotakoek, guraso euskaldunen seme alabek ere ez dute erraztasun handirik hizkuntza arloetan, euskaraz ez direlako mintzatzen, edo uste
|
dutelako
euskara eremu zehatz batean, euskara eremuan, erabiltzekoa dela soilik. Ez daude ohituta euskaraz berez hitz egiten, naturaltasunez.
|
|
2023
|
|
|
Nahiz eta zuzenean prestakuntzatzat ez hartu, bisita horien helburua zen ikasle eta irakasleei tresnak ematea sormena gelan lantzeko. Lau sortzaileok (Oskar Alegria, Ines Osinaga, Leire Urbeltz eta Oier Zuñiga) badute esperientzia hezkuntza arloan, hainbat hezkuntza programatan parte hartu
|
dutelako
euskarazko irakaskuntzarekin lotuta. Eta saio praktiko eta parte hartzailea prestatzeko eskatu genien, bonbilla eta lorearen estrategiatik abiatuta:
|
|
|
Ikastolak bezala. Sortu dira hemengo guraso batzuek nahi izan
|
dutelako
euskarazko eskola sortu beren haurrentzat. Lehenik, etxe batean hasi zen ikastola, Hegoaldetik jin zen iheslari batekin [Libe Goñi], eta ni berarekin.
|
|
|
Zergatik? Eskolatik kanpo ez
|
dutelako
euskara behar, beraientzat hirugarren edo laugarren hizkuntza da. Etxean beste hizkuntza bat erabiltzen dute, ez gaztelania eta ez euskara".
|
|
|
Ikastetxearekin edo hezkuntzarekin lotzen
|
dutelako
euskara?
|
|
|
Bi ohar: batetik, pozten naiz gazteek ere egiten
|
dutelako
euskararen aldarria, eta ongizatearekin eta subiranotasunarekin lotu delako, proiektu integral moduan. Alegia, zeure burua ezin duzu gobernatu ezin baduzu zure hizkuntzan bizi; bestetik, Espainiak oso argi erakusten du proiektu inperialista bat dela, eta Espainia ezin dela demokratizatu lurralde terminoetan, jakobinoak direlako.
|